Antik Kent Phaselis in Bazı Bentik Indo-Pasifik Türleri

Benzer belgeler
Phaselis Antik Kenti Egzotik Bivalvia Türleri

A population of the alien jellyfish, Cassiopea andromeda (Forsskål, 1775) (Cnidaria: Scyphozoa: Rhizostomea) in the Ölüdeniz Lagoon, Turkey

Phaselis Antik Kenti Kuzey Limanı nda Bir Boz Camgöz (Hexanchus griseus Bonnaterre, 1788)

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT EGE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/SU ÜRÜNLERİ TEMEL BİLİMLER ANABİLİM DALI (YL)

Celal Bayar Üniv. Fen Bilimleri Enst (Manisa)

FETHİYE BÖLGESİ NDEKİ BANKLARDA MAKROBENTİK OMURGASIZ FAUNASININ ZOOCOĞRAFİK KARAKTERİZASYONU

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU null SİNOP ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/SU ÜRÜNLERİ AVLAMA VE İŞLEME TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI (YL)

Phaselis Antik Kenti Kıyılarında Akdeniz de Nadir Görülen Kaplumbağa Salyangozu (Pleurobranchus testudinarius Cantraine, 1835)

Su Ürünleri Fakültesi Lisans Programı (Çukurova Üniversitesi) (Fakülte İkincisi)

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations

Gökçeada Civarı İhtiyofaunasının Çeşitlilik ve Verimlilik Yönünden Araştırılması

CURRICULUM VITAE. Title University Years

Length-weight relationships of the 3 Tetraodontidae (Lagocephalus sceleratus, Lagocephalus spadiceus, Lagocephalus suezensis) in the Antalya Bay

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl

İzmir Körfezi Midye (Mytilus galloprovincialis ve Mytilaster minimus) Yataklarında Saptanan Yabancı Bivalv Türleri

ÖZGEÇMİŞ Dr. Elif ÖZGÜR ÖZBEK Doğum Yeri ve Tarihi : Medeni durumu: Tel: Adres: İş Tecrübesi: Deniz Biyolojisi Müzesi Kurucu Müdürü,

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Türk Deniz Araştırmaları Vakfı TÜDAV

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations

KFBD Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi / The Black Sea Journal of Sciences 3(9):1-16, 2013

Dr. Arzu OLGUN TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi

İskenderun ve Mersin Körfezi Yabancı Balık Faunasındaki Son Gelişmeler

KARATAŞ ÖNÜNDE YAŞAYAN (DOĞU AKDENİZ) EKSİ BALIĞI NIN (Leiognathus klunzingeri (STEİNDACHNER, 1898)) BÜYÜMESİ ÜZERİNE BİR ÖN ÇALIŞMA

TÜRKİYE DENİZLERİNDE DAĞILIM GÖSTEREN EKONOMİK ÖNEME SAHİP OMURGASIZLAR

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE

LESEPSİYEN BALIKLARIN AKDENİZ EKOSİSTEMİNE ETKİLERİ

zmir Körfezi nden skenderun Körfezi ne Kadar Olan Sahil Boyunca Uzatma Alaryla Avcl Yaplan Karides Türleri

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations

Phaselis in Yeni Konukları ve Phaselislilerin Tüketmediği Balıklar

TÜRKİYE DENİZLERİNDE DAĞILIM GÖSTEREN HİNT PASİFİK KÖKENLİ BALIK TÜRLERİ VE ETKİLERİ

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT

ÖZGEÇMİŞ. Kapalı Devre Sistemlerinde Biyolojik Filtrelerin Su Kalitesi Üzerindeki Etkisi

Karadeniz in Sinop Kıyıları (Türkiye) Karidesleri. The Shrimps of The Sinop Coasts of The Black Sea ( Turkey)

Turkey) on Sea Urchin (Paracentrotus lividus) Fresenius Environmental Bulletin,

KABUKLU SU ÜRÜNLERİ ve ÜRETİM TEKNİĞİ. Prof. Dr. Hasan Hüseyin ATAR

*Tahir Özcan 1, İhsan Akyurt 2. *E mail:

KARİDESLER. Prof. Dr. Hasan Hüseyin ATAR HHA 1

Görev Yeri Unvanı Sınıf. Biyoloji Manisa Merkez Bilim ve Sanat Merkezi

Presence of the Striped Seabream (Lithognathus mormyrus L., 1758) in the Black Sea

Antalya Körfezi nde Avcılık İle Yakalanan Balık Türleri ve Bunların İşlenerek Değerlendirilmesi

SORUMLU AMATÖR BALIKÇILIĞA GEÇİŞ

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

ÖZGEÇMİŞ. 4. Öğrenim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl

Curriculum Vitae. Taxonomy of marine algae and Seagrasses

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Cl. Malacostraca O. Decapoda Subordo: Reptantia InfraO. Astacidea Homarus gammarus

Cl. Malacostraca O. Decapoda Subordo: Reptantia InfraO. Astacidea

Determining some heavy metal concentrations in water and sediments samples taken from Gediz River. Title Institution / University Year

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU YARDIMCI DOÇENT : SİNOP ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ AKLİMAN/SİNOP

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Uzmanı Olduğu Bilim Dalları: Tatlısu Algleri Taksonomisi ve Ekolojisi, Limnoloji, Hidrobotanik

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. Avlama teknolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

DENİZ BİYOLOJİSİ Prof. Dr. Ahmet ALTINDAĞ Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Anabilim Dalı

İ. ÇEŞMELİ, İskitler, Hunlar ve Göktürkler de Din ve Sanat. İstanbul Cinius Yayınları, 131 sayfa (27 resim ile birlikte). ISBN:

ETA Maritime Science

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. İçsular Biyolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

MAVRUŞGİL (Sciaena umbra) VE KÖTEK (Umbrina cirrosa) BALIKLARININ BİYOEKOLOJİK ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Sazlıdere Barajı (İstanbul) nda Fitoplankton Biyoması ve Bunu Etkileyen Fizikokimyasal Faktörlerin İncelenmesi

Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi Yıl:2016 Cilt:34-5

İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ

KÖYCEĞİZ GÖLÜ DALYAN KANALLARI NDAKİ MAVİ YENGEÇ, Callinectes sapidus (RATHBUN, 1896) İN BOY-AĞIRLIK İLİŞKİSİ

Geleceğimiz Ağa Takılmadan Deniz Koruma Alanlarımızı Arttıralım

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations. Nurgül SARAÇOĞLU

ÖZGEÇMİŞ VE YAYIN LİSTESİ

An investigation on catch composition of trammel nets used in Ordu

Erbey, M., Bazı Dysmachus (Diptera: Asilidae) türlerinin spermateka yapıları.

CICERO, L. Catilina Söylevi. İstanbul Kabalcı Yayınevi, 230 sayfa. Çev. M. Oktan. ISBN:

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations. Doğan Mert DEMİR

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU PROFESÖR : Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Temel Biilimler Bölümü Sinop

Dr.Öğr.Üyesi Onur GÖNÜLAL

Deniz Bitkileri Eylem Planı: İzmir İli Örneği

T.C. BAŞBAKANLIK AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI DEPREM DAİRESİ BAŞKANLIĞI AYLIK DEPREM RAPORU

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. Avlama teknolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

T.C. MEHMET AKİF ERSOY ÜNİVERSİTESİ Fen-Edebiyat Fakültesi

21-30 MART 2015 SİPADAN MALEZYA

KAŞ'A GELEN KIZILDENİZ

GEZİ ÖNCESİ ALIŞTIRMALAR 6-13 YAŞ GRUBU

FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ. Tel: Dahili: 4202 GENEL BİLGİLER

Kuzey Doğu Akdeniz Kıyılarında Deniz Koruma Alanı için Bir Öneri

Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations

İSKENDERUN KÖRFEZİ NDE FANYALI UZATMA AĞLARI İLE KARİDES AVCILIĞININ YAPISAL ÖZELLİKLERİ

FAALİYET BÜLTENİ. Haziran İMEAK Deniz Ticaret Odası Fethiye Şubesi FAALİYETLERİMİZ

SİNOP ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/SU ÜRÜNLERİ TEMEL BİLİMLERİ (YL) (TEZLİ)

Güneydoğu Marmara da Algarna ile Karides Avcılığında Av Kompozisyonu ve Hedef Dışı Av

Atoller (mercan adaları) ve Resifler

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans İşletme Dokuz Eylül Üniversitesi Y. Lisans Muhasebe Finansman Celal Bayar Üniversitesi 2007

DOĞU KARADENİZ LİMAN YAPILARINDAKİ BALIK ÇEŞİTLİLİĞİ VE DAĞILIMI

SAROZ KÖRFEZİ DİP UZATMA AĞLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ ve YAPISAL FARKLILIKLARI

EGE ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ (DOKTORA TEZİ)

LİSANS: Selçuk Üniversitesi Arkeoloji Bölümü KONYA Lisans Tezi :Yassı Ada 7 Yüzyıl Doğu Roma Batığı

Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı / 2010

Çeşme Yarımadası (Ege Denizi) Sahillerinin Bentik Amphipod ları

KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Denizlerimizin Sakinleri

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ BİLİM VE TEKNOLOJİ DERGİSİ ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.:7Sayı/No: 1 : (2006)

YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KARAKÖSE

AOSB EĞİTİM VE KALİTE MÜDÜRLÜĞÜ

Transkript:

e-issn: 2149-7826 journal.phaselis.org Volume II (2016) Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi Journal of Interdisciplinary Mediterranean Studies Antik Kent Phaselis in Bazı Bentik Indo-Pasifik Türleri The Ancient City of Phaselis: Some Benthic Indo-Pacific Species Mehmet GÖKOĞLU Serkan TEKER David JULIAN PHASELIS: Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi nde bulunan içeriklerin tümü kullanıcılara açık, serbestçe/ücretsiz açık erişimli bir dergidir. Kullanıcılar, yayıncıdan ve yazar(lar)dan izin almaksızın, dergideki makaleleri tam metin olarak okuyabilir, indirebilir, dağıtabilir, makalelerin çıktısını alabilir ve kaynak göstererek makalelere bağlantı verebilir. PHASELIS: Disiplinlerarası Akdeniz Araştırmaları Dergisi uluslararası hakemli elektronik (online) bir dergi olup değerlendirme süreci biten makaleler derginin web sitesinde (journal.phaselis.org) yıl boyunca ilgili sayının içinde (Volume II: Ocak-Aralık 2016) yayımlanır. Aralık ayı sonunda ilgili yıla ait sayı tamamlanır. Dergide yayımlanan eserlerin sorumluluğu yazarlarına aittir. Atıf Düzeni M. Gökoğlu, S. Teker D. Julian, Antik Kent Phaselis in Bazı Bentik Indo-Pasifik Türleri. Phaselis II (2016) 225-233. DOI: 10.18367/Pha.16015 Geliş Tarihi: 15.08.2016 Kabul Tarihi: 21.10.2016 Elektronik Yayın Tarihi: 2.11.2016 Editörya Phaselis Research Project www.phaselis.org

journal.phaselis.org Vol. II (2016) 225-233 DOI: 10.18367/Pha.16015 Antik Kent Phaselis in Bazı Bentik Indo-Pasifik Türleri The Ancient City of Phaselis: Some Benthic Indo-Pacific Species Mehmet GÖKOĞLU Serkan TEKER David JULIAN Öz: Akdeniz Üniversitesi, Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü tarafından sürdürülmekte olan T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Phaselis ve Teritoryumu Yüzey Araştırması, başlıklı proje kapsamında yürütülen araştırmalar, kent ve hinterlandındaki biyolojik çeşitliliğin tespit edilmesini de içermektedir. Bu kapsamda Phaselis periferisindeki kıyısal alan genelinde gerçekleştirilen denizel biyo-çeşitlilik odaklı çalışmalarda Akdeniz ekosistemine sonradan dâhil olan Kızıldeniz kökenli bazı bentik türler tespit edilmiştir. Phaselis in yeni konukları olan bu bentik türler Diadema setosum, Synaptula reciprocans, Cassiopea andromeda, Portunus pelagicus, Matuta victor, Ixa monodi, Coleusia signata, Atergatis roseus, Percnon gibbesi, Charybdis helleri, Charybdis longicollis, Erugosquilla massavensis, Melicertus hathor, Penaeus japonicus, Metapenaeus monoceros, Metapenaeopsis aegyptia, Sicyonia lancifer dir. Anahtar Sözcükler: Phaselis Kıyısı Bazı Bentik Türler Lesepsiyan Göç Antalya Körfezi Abstract: The research undertaken within the Project: The Republic of Turkey, Ministry of Culture and Tourism, The Survey of Phaselis and its Territorium, conducted by the Mediterranean Civilizations Research Institute, Akdeniz University, includes determining the biological diversity within the city and in its hinterland. In this context, within the marine biodiversity research conducted within the territorial waters around the ancient city of Phaselis, some bentic lessepsian species have been identified. The following benthic species are newly arrived guests of Phaselis; Diadema setosum, Synaptula reciprocans, Cassiopea andromeda, Portunu spelagicus, Matuta victor, Ixa monodi, Coleusia signata, Atergatis roseus, Percnon gibbesi, Charybdis helleri, Charybdis longicollis, Erugosquilla massavensis, Melicertus hathor, Penaeus japonicus, Metapenaeus monoceros, Metapenaeopsis aegyptia, Sicyonia lancifer. Keywords: Phaselis Shore Some Benthic Species Lessepsian Migration Gulf of Antalya Giriş Phaselis antik kenti Antalya - Kumluca karayolunun 57. km sinde, Antalya nın ise güney batısında yer almaktadır. Kent MÖ VII. yüzyılda Rhodos Adası ndaki Lindos kentinden bölgeye gelen kolonistler tarafından kurulmuş ve uzun yıllar Lykia nın doğu kıyısının en önemli liman kenti olmuştur. Phaselis; Kuzey, Askeri (Orta-Merkez) ve Güney Limanı olmak üzere toplamda üç limana sahiptir. Antikçağda bu liman kentinin en önemli gelir kaynaklarından biri balıkçılık olmuştur. Doç. Dr., Akdeniz Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Yetiştiriciliği Anabilim Dalı, Antalya. mehmetgokoglu@hotmail.com Ph.D., Akdeniz Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Yetiştiriciliği Anabilim Dalı, Antalya. srkntkr@gmail.com MA., Akdeniz Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Su Ürünleri Yetiştiriciliği Anabilim Dalı, Antalya. davidjulianipb@gmail.com

226 Mehmet GÖKOĞLU Serkan TEKER David JULIAN Süveyş Kanalı nın 1869 yılında açılmasıyla birlikte Kızıldeniz aracılığıyla Akdeniz ve Hint Okyanusu arasında bağlantı kurulmuş, bu bağlantı yoluyla İndo-Pasifik orijinli birçok organizma Akdeniz e göç etmiştir. Bu göçe günümüzde Lesepsiyan Göç adı verilmektedir. Süveyş Kanalı aracılığı ile Akdeniz e göç eden türler daha çok Levant Denizi olarak adlandırılan Doğu Akdeniz ekosisteminde görülmektedir. Lesepsiyan türlerin burada yoğunlaşması, diğer bölgelere nazaran deniz suyunun kısmen daha sıcak ve salinitenin de yüksek olmasından kaynaklanmaktadır 1. Levant Denizi nde yer alan Antalya Körfezi lesepsiyan göçlerin en çok görüldüğü bölgelerden birini oluşturmaktadır. Bu bölgede şu ana kadar Kızıldeniz kökenli balık türü sayısının 52 ye ulaştığı bildirilirken 2, bentik fauna ile ilgili sınırlı sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalardan birinde zehirli ve uzun dikenli denizkestanesi (Diadema setosum) Kaş kıyılarından bildirilmiştir 3. Yine gül yengeci olarak adlandırılan Atergatis roseus üç adalar ve Konyaaltı nda tespit edilmiştir 4. Kum yengecinin (Portunus pelagicus) Antalya Körfezi nde önemli miktarlarda avlandığı rapor edilmiştir 5. Yapılan bir çalışmada, lesepsiyan göçle Akdeniz e giren türlerin güncel listenin 116 sını balıklar, 70 ini decapod, 137 sini mollusc ve 110 türünü ise macrophyt in oluşturduğu bildirilmiştir 6. Antalya Körfezi nden bir denizanası (Cassiopea andromeda) türünün de kaydı yapılmıştır 7. Yine Antalya Körfezi nde kıyı ekosisteminde yakalanan karideslerin hemen hemen tamamına yakınının Kızıldeniz orijinli türler olduğu bildirilmektedir 8. Akdeniz Üniversitesi, Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü, Phaselis antik kentinde bir yüzey araştırması yürütmektedir. Bu projenin bir kısmını da denizel biyo-çeşitlilik oluşturmaktadır ve bu kapsamında yapılan çalışmalar sırasında Kızıldeniz orijinli birçok bentik tür ile karşılaşılmıştır. Bu çalışmada, Antikçağda Phaselis kıyılarında bulunmayan bu bentik türlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metod Bu çalışma 2015 yılı yaz mevsimi boyunca Antalya Körfezi, Phaselis antik kentinin liman bölgesinde 0-18 m derinlikler arasında (Fig. 1) yürütülmüştür. Elde edilen örneklerin büyük bir kısmı scuba dalışıyla sağlanmıştır. Bir kısmı da Phaselis bölgesi Alacasu Koyu nda barınan ve bu bölgede avlanan balıkçı teknelerinin fanyalı ağlarından temin edilmiştir. Scuba dalışı sırasında Canon WP-DC34 marka dijital kamera ve housing kullanılmıştır. Araştırma sırasında örneklerin bazı fotoğrafları sualtı ve laboratuvar ortamlarında çekilmiştir. Araştırma süresince toplanan örnekler A.Ü. Su Ürünleri Fakültesi nin laboratuvarına getirilmiş burada teşhis anahtarlarıyla tür tayinleri yapılmıştır. Bulgular Phaselis antik kent bölgesi biyolojik çeşitlilik çalışmaları sırasında, kayalık alanların 7-8 m derinliklerinde Diadema setosum (Leske, 1778) tespit edilmiştir (Fig. 2). Yine aynı bölgede bir Echinodermata türü olan Synaptula reciprocans (Forskal, 1775) tespit edilmiştir (Fig. 3). 1 2 3 4 5 6 7 8 Golani Sonin 1992. Gökoğlu Teker 2016. Yokeş Galil 2006a. Yokeş Galil 2008. Gökoğlu et al. 1998. Zenetos et al. 2010. Çardak et al. 2011. Gökoğlu et al. 2003.

Antik Kent Phaselis in Bazı Bentik Indo-Pasifik Türleri 227 Fig. 1. Phaselis A: Güney Liman B: Askeri Liman C: Kuzey Limanı Phaselis in Güney Limanı (A) bölgesi kumluk alanlarında 3-18 m derinlikler arasında değişik büyüklüklerde (0,5 birey/m2) Cassiopea andromeda (Forskal, 1775) (Fig. 4) popülasyonu tespit edilmiştir. Aynı bölgede kum yengeci olarak adlandırılan Portunus pelagicus (Linnaeus, 1758) fotoğraflanmıştır (Fig. 5). Bu bölgenin 2-3 m derinliklerinde ay yengeci olarak bilinen Matuta victor (Fabricius, 1781) (Fig. 6), 5-12 m derinlikler arasında Ixa monodi (Holthuis Gottlieb 1956), Coleusia signata (Paul son, 1875) (Fig. 7) tespit edilmiştir. Askeri limanın mendirek kısmı denizle bağlantının olduğu kayalık bölgede, kayaların arasında gül yengeci olarak adlandırılan Atergatis roseus (Rüppell, 1830) (Fig. 8) ve deniz örümceği olarak bilinen Percnon gibbesi (H. Milne Edwards, 1853) (Fig. 9) tespit edilmiştir. Yine kaya altlarında Charybdis helleri (A. Milne-Edwards, 1867), Charybdis longicollis (Leene, 1938) tespit edilmiştir. Phaselis teritoryumu içerisinde Alacasu Koyu da yer almaktadır. Bu koy yakınında, sızıntı ve yağış sularının boşalım yaptığı Alacasu Deresi bulunmaktadır. Bu derede birçok küçük (5-10 m) balıkçı teknesi barınmaktadır. Bu teknelerle fanyalı ağlar ve paraketa ile balıkçılık yapılmaktadır. Çalışmalarımız sırasında bu balıkçıların fanyalı ağlarında çıkan canlı türleri tespit edilmiştir. Yaptığımız çalışmalarımızda bir Stomopod türü olan Erugosquilla massavensis (Kossmann, 1880), Penaidae familyasına dâhil olan Melicertus hathor (Burkenroad, 1959) (Fig.10), Penaeus japonicus (Spence Bate, 1888) (Fig. 11), Metapenaeus monoceros (Fabricius, 1798) (Fig. 12), Metapenaeopsis aegyptia (Galil & Golani, 1990) (Fig. 13), Sicyoniidae familyasına ait kaya karidesi Sicyonia lancifer (Olivier, 1811) (Fig. 14) tespit edilmiştir. Tartışma ve Sonuç Akdeniz de Metezoan alt âlemine ait 558 adet yabancı tür tespit edilmiş, sadece 5 tür derisi dikenli (echinoderm) şubesine aittir. Bu türler içerisinde zehirli bir denizkestanesi olan Diadema

228 Mehmet GÖKOĞLU Serkan TEKER David JULIAN Fig. 2. Phaselis Kayalık Alanda Tespit Edilen Diadoma setasum (Foto: Adnan Büyük) Fig. 3. Kayalık Bölge Yakınlarında Synaptula reciprocans Fig. 4a - b. Ters Yüz Denizanası Olarak Bilinen Cassiopea andromeda Güney Limanı (Büyük Liman) Fig. 5. Büyük Limanda Tespit Edilen Kum Yengeci (Portunus pelagicus) Fig. 6. Phaselis Güney Limanı Kumluk Alanda Tespit Edilen Matuta victor (Foto: Adnan Büyük)

Antik Kent Phaselis in Bazı Bentik Indo-Pasifik Türleri 229 Fig. 7. Coleusia signata Fig. 8. Phaselis Kayalıklarından Yakalanmış Gül Yengeci (Atergatis roseus) Fig. 9. Phaselis Kayalıklarından Yakalanmış Deniz Örümceği (Percnon gibbesi) Fig. 10. Melicertus hathor Fig. 11. Penaeus japonicus Fig. 12. Metapenaeus monoceros Fig. 13. Metapenaeopsis aegyptia Fig. 14. Kaya Karidesi Sicyonia lancifer

230 Mehmet GÖKOĞLU Serkan TEKER David JULIAN setosum ve Synaptula reciprocans bulunmaktadır. Akdeniz de Diadema setosum un ilk kaydı 2006 yılında bildirilmiştir 9. İndo-Pasifik orijinli bu türün Akdeniz e girişinin Süveyş Kanalı ndan gemiler veya akvaryum ticareti yoluyla olabileceği şeklindedir. Bu tür Akdeniz de ikinci kez 2007 yılı yaz mevsiminde Konyaaltı kayalıklarında görülmüştür 10. Daha sonra bu denizkestanesi Lübnan 11, Yayladağ/Antakya (Türkiye) kıyılarında da tespit edilmiştir 12. Araştırmamızda, Phaselis in güney limanı bölgesi kumluk dip zemini üzerinde 0,5 birey/m2 yoğunluğunda C. andromeda tespit edilmiştir. Akdeniz de C. andromeda nın ilk kaydı 1990 yılında yapılmıştır 13. Bu türün Türkiye kıyıları için bildirimleri sırasıyla Fethiye 14, İskenderun Körfezi 15, Ölüdeniz lagünü 16 ve Antalya Körfezi dir 17. C. andromeda nın sıcak, sığ ve durgun suları tercih ettiği bildirilmiştir 18. Araştırma süresince Phaselis çevresinde tespit edilen egzotik Crustacea türleri sırasıyla Portunus pelagicus, Matuta victor, Ixa monodi, Coleusia signata, Atergatis roseus, Charybdis helleri, Charybdis longicollis, Percnon gibbesi, Erugosquilla massavensis, Melicertus hathor, Penaeus japonicus, Metapenaeus monoceros, Metapenaeopsis aegyptia, Sicyonia lancifer dir. Kum yengeci olarak bilinen Portunus pelegicus balıkçılık açısından ekonomik getirisi olan bir yengeç türüdür. P. pelagicus ve Mavi Yengeç in (Callinectes sapidus) Antalya Körfezi nde yenebilen ve ekonomik getirisi olan yengeç türleri olduğu bildirilmiştir 19. Akdeniz de Matuta victor ilk kez Haifa Körfezi nde tespit edilmiştir 20. Bu araştırmadan sonra aynı tür Lübnan kıyılarında da tespit edilmiştir 21. Bu tür Akdeniz de üçüncü kez ve Türkiye kıyılarında Phaselis bölgesinden bildirilmiştir 22. İskenderun Körfezi yengeçleriyle ilgili yapılan bir çalışmada Pasifik orijinli, Atergatis roseus, Charybdis helleri, Charybdis longicollis, Ixa monodi, Myra subgranulata (Kossmann, 1877) ve Portunus pelagicus türleri bildirilmiştir 23. Söz konusu bu yengeç türleri çalışmamızda da Phaselis bölgesinde tespit edilmiştir. Phaselis kayalıklarında deniz örümceği (Percnon gibbesi) askeri liman bölgesinde görülmüştür. Daha önce bu tür Kaş bölgesinden de bildirilmiştir 24. Phaselis bölgesinde 7-8 m derinliklerde, gece yapılan dalışlarda Melicertus hathor tespit edilmiştir. Bu tür Antalya Körfezi nden daha önce de bildirilmiştir 25. 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Yokeş Galil 2006a. Gökoğlu et al. 2007. Nader Indary 2011. Turan et al. 2011. Galil et al. 1990. Bilecenoğlu 2002. Çevik et al. 2006. Özgür Öztürk 2008. Çardak et al. 2011. Schembri et al. 2010. Gökoğlu et al. 1998. Galil Mendelson 2013. Crocetta et al. 2015. Gökoğlu Julian 2016. Özcan et al. 2005. Yokeş Galil 2006b. Gökoğlu et al. 2007.

Antik Kent Phaselis in Bazı Bentik Indo-Pasifik Türleri 231 Doğu Akdeniz kıyı ekosistemi karides türleri (90 m derinliğe kadar) içerisinde M. kerathurus Akdeniz in yerli türüdür. Bu bölgede avlanan diğerleri ise (Melicertus hathor, Penaeus japonicus, Metapenaeus monoceros, Metapenaeopsis aegyptia, Sicyonia lancifer) egzotiktir 26. Egzotik karides türlerinin çoğunluğu balıkçılık açısından önemli türler olmuştur. Bu türler içerisinde Kaya Karidesi nin (Sicyonia lancifer) Akdeniz deki ilk kaydı Antalya Körfezi nde yapılmıştır 27. Antalya Körfezi nde İndo-Pasifik orijinli iki Stomopod türü bulunmaktadır. Bu türler Erugosquilla massavensis 28 ve Clorida albolitura dır 29. Phaselis te yaptığımız çalışmalar sırasında bölgede avlanan balıkçıların ağlarında Erugosquilla massavensis yakalandığı görülmüştür. Sonuç olarak; Antalya Körfezi içerisinde yer alan Phaselis ve aynı Körfez de olduğu gibi egzotik türlerin en çok görüldüğü yerlerden biridir. Bu türlerden bazıları balıkçılık açısından değerlendirilse de Diadema setosum ve Cassiopea andromeda gibi türler zehirli türler olduğu için Phaselis gibi insanların yoğun bir şekilde denize girdikleri alanlarda temas edilirse risk oluşturabilirler. Bu çalışma kapsamında tespit ettiğimiz türlerin hiç birisini muhtemelen antik Phaselis halkı hiç görmemiş ve tüketmemiştir. 26 27 28 29 Gökoğlu Özvarol 2013. Patania Mutlu 2016. Gökoglu et al. 2007. Zenatos et al. 2003; Çınar et al. 2011; Özen Balcı 2014.

232 Mehmet GÖKOĞLU Serkan TEKER David JULIAN BİBLİYOGRAFYA Balcı Özen 2014 B. A. Balcı M. R. Özen, A New Record of The Indo-West Pacific Mantis Shrimp, Cloridaalbolitura Ahyong&Naiyanetr, 2000 (Stomatopoda, Squillidae) in The Gulf of Antalya, Turkey. Mediterranean Marine Science 15/3 (2014) 675-695. Bilecenoğlu 2002 M. Bilecenoğlu, Türkiye Kıyılarında İlk Kez Rastlanan Bir Denizanası Türü: Cassiopeaandromeda (Forsskal, 1775) (Cassiopeidae, Scyphozoa) (2002). Sualtı Dünyası Dergisi 72 (2002) 42-43. Crocetta et al. 2015 F. Crocetta, D. Agius, P. Balistreri, M. Bariche, Y. K. Bayhan, M. Çakir, S. Ciriaco, M. Corsini-Foka, A. Deidun, R. E. Zrelli, D. Ergüden, J. Evans, M. Ghelia, M. Giavasi, P. Kleitou, G. Kondylatos, L. Lipej, C. Mifsud, Y. Özvarol, A. Pagano, P. Portelli, D. Poursanidis, L. Rabaoui, P. J. Schembri, E. Taşkin, F. Tiralongo A. Zenetos, New Mediterranean Biodiversity Records (2015 October). Mediterranean Marine Science 16 (2015) 682-702. Çardak et al. 2011 M. Çardak, E. Ö. Özbek, T. Kebapçıoğlu, The New Location Record of Cassiopeaandromeda (Forsskål, 1775) From The Gulf of Antalya, Levantine Coast of Turkey, Eastern Mediterranean. Eds. C. Turan B. Öztürk, Proceeding of I. National Jellyfish Workshop, vol 34. Muğla (2011) 50-52. Çevik et al. 2006 C. Çevik, I. L. Erkol B. Toklu, A New Record of an Alien Jellyfish From The Levantine Coast of Turkey Cassiopea Andromeda (Forsska l, 1775) [Cnidaria: Scyphozoa: Rhizostomea]. Aquatic Invasions 1/3 (2006) Mediterranean Marine Science 196-197. Çınar et al.2011 M. E. Çınar, M. Bilecenoglu, B. Ozturk, T. Katagan, M. B. Yokes, V. Aysel, E. Dagli, S. Acik, T. Ozcan H. Erdogan, An Updated Review of Alien Species on The Coasts of Turkey. Mediterranean Marine Science 12/2 (2011) 257-315. Galil Mendelson 2013 B. S. Galil M. Mendelson, A Record of The Moon Crab Matuta Victor (Fabricius, 1781) (Crustacea; Decapoda; Matutidae) From The Mediterranean Coast of Israel. BioInvasions Records II/1 (2013) 69-71. DOI: http://dx.doi.org/10.3391/bir.2013.2.1.12 Galil et al. 1990 B. S. Galil, E. Spanier W. W. Ferguson, The Scyphomedusae of The Mediterranean Coast of Israel, Including Two Lessepsian Migrants New to The Mediterranean. Zoologische Mededelingen 64 (1990) 95-105. Golani Sonin 1992 D. Golani O. Sonin, New Records of The Red Sea Fishes, Pterois Miles (Scorpaenidae) and Pteragogus pelycus (Labridae) From The Eastern Mediterranean Sea. The Japanese Journal of Ichthyology 39/2 (1992) 167-169. Gökoğlu Julian 2016 M. Gökoğlu D. Julian, Occurence of Matuta Victor (Crustacea: Decapoda) in Turkey. Mediterranean Marine Science 17/2 (2016) 619-620. Gökoğlu Kaya 2005 M. Gökoğlu Y.Kaya, First Record of Melicertus hathor (Penaeidae) From The Gulf of Antalya (Mediterranean Sea ). Marine Biodiversity Record (2005) 1. Gökoğlu Özvarol 2013 M. Gökoğlu, Y. Özvarol, The Southern Brown Shrimp Farfantepenaeus subtilis (PérezFarfante, 1967) (Decapoda:Penaeidae), a New Migrant in The Mediterranean Sea. Zoology in the Middle East 59 (2013) 183-185. Gökoğlu Teker 2016 M. Gökoğlu S. Teker, First record of Forskål s Goatfish Parupeneus forsskali (Perciformes: Mullidae) in The Gulf of Antalya. Mediterranean Marine Science 17/2 (2016) 620. Gökoğlu et al. 1998 M. Gökoğlu, H. Aydın E. Çiloğlu, Antalya Körfezinde Ekonomik Öneme Sahip Yengeçlerin Avcılığı Üzerine Bir Araştırma. Ed. Anonymous, Doğu Anadolu Bölgesi III. Su Ürünleri Sempozyumu, 10-12 Haziran 1998.

Antik Kent Phaselis in Bazı Bentik Indo-Pasifik Türleri 233 Erzurum (1998) 637-643. Gökoğlu et al. 2007 M. Gökoğlu, B. A. Balci, H. Çolak B. Banbul, Akdeniz de Uzun Dikenli Deniz Kestanesi nin (Diadema setosum; Leske 1778) İkinci Kaydı. Ed. Anonymous, XI. Sualtı Bilim ve Teknolojisi Toplantısı, Koç Üniversitesi, İstanbul/Türkiye, 3-4 Kasım 2007. İstanbul (2007) 115. Gökoğlu et al.2008 M. Gökoğlu, Y. Kaya, M. C. Deval Z. Tosunoğlu, Some Biological Parameters of The Erythrean Mantis Shrimp, Erugosquilla massavensis (Kossmann, 1880) (Stomatopoda, Squillidae) in The North Eastern Mediterranean (Turkishwaters). Crustaceana 81/1 (2008) 35-42. Nader Indary 2011 M. R. Nader S. E. Indary. First Record of Diadema Setosum (Leske, 1778) (Echinodermata, Echinoidea, Diadematidae) From Lebanon, Eastern Mediterranean. Aquatic Invasions Records 6 (2011) S23-S25. Özcan et al. 2005 T. Özcan, T. Katağan A. Kocatas, Brachyurancrabs from Iskenderun Bay (Southeastern Turkey). Crustaceana 78/2 (2005) 237-243. Özgür Öztürk 2008 E. Özgür B. Öztürk, A population of The Alien Jellyfish, Cassiopea andromeda (Forsskål, 1775) [Cnidaria: Scyphozoa: Rhizostomae] in The Ölüdeniz Lagoon, Turkey. Aquatic Invasions 4 (2008) 423-428. Patania Mutlu 2016 A. Patania E. Mutlu, First Occurrence of Knight Rock Shrimp, Sicyonia lancifer (Olivier, 1811)(Decapoda: Sicyoniidae) in The Mediterranean Sea. Mediterranean Marine Science 17/1 (2014) 144-146. Schembri et al. 2010 P. J. Schembri, A Deidun P. J. Vella, First Record of Cassiopea andromeda (Scyphozoa: Rhizostomeae: Cassiopeidae) From The Central Mediterranean Sea. Marine Biodiversity Records 3 (2011) E6. DOI: 10.1017/ S1755267209990625. Turan et al. 2011 C. Turan, E. Erguden N. Uygur, On The Occurrence of Diadema Setosum (Leske, 1778) in Antakya Bay, Eastern Mediterranean Sea J. Black Sea. Mediterranean Environment 17/1 (2011) 78-82. Yokeş Galil 2006a B. Yokeş B. Galil, The First Record of The Needle-Spinedurchin Diadema setosum (Leske, 1778) (Echinodermata: Echinoidea: Diadematidae) From The Mediterranean Sea. Aquatic Invasions 1/3 (2006) 188-190. DOI: 10.3391/ai.2006.1.3.15. Yokeş Galil 2006b B. Yokes B. S. Galil, Touch Down-First Record of Percnon gibbesi (H. Milne Edwards, 1853) (Crustacea: Decapoda: Grapsidae) from The Levantine Coast. Aquatic Invasions 1 (2006) 130-132. Yokeş Galil 2008 B. Yokeş B. Galil, New Records of Alien Decapods (Crustacea) from The Mediterraneancoast of Turkey, with A Description of A New Palaemonid Species. Zoosytema 28/3 (2008) 747-755. Zenetos et al. 2003 A. Zenetos, S. Gofas, G. Russo J. Templado, CIESM: Atlas of Exotic Species in the Mediterranean: Volume 3 - Molluscs. Monaco 376. Zenetos et al. 2010 A. Zenetos, S. Gofas, M. Verlaque, M. Cınar, R. J. Garcia, C. Bianchi, C. Morri, E. Azzurro, M. Bilecenoğlu, C. Froglia, I. Siokou, D. Violanti, A. Sfriso, M. G. San, A. Giangrande, T. Katagan, E. Ballesteros, A. Ramos- Espla, F. Mastrototaro, O. Ocana, A. Zingone, M. Gambi N. Streftaris, Alien Species in The Mediterranean Sea by 2010. A Contribution to The Application of European Union s Marine Strategy Framework Directive (MSFD). Part I. Spatial Distribution. Mediterranean Marine Science 11/2 (2010) 381-493.