BİR OTOMOBİL KABİNİ İÇERİSİNDE ISITMA SÜRECİ İÇİN FARKLI HAVA HIZI KULLANIMININ SAYISAL ANALİZİ

Benzer belgeler
OTOMOBİL KABİNİ İÇERİSİNDEKİ HAVA HIZININ ISIL KONFORA ETKİSİNİN İNCELENMESİ EFFECT OF AIR VELOCITY ON THERMAL COMFORT IN AN AUTOMOBILE CABIN

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ Cilt: 14 Sayı: 42 Sh.1-13 Mayıs 2012

DEĞİŞİK HAVA HIZI DEĞERLERİ KULLANILARAK YERDEN ISITMA YAPILAN VE TAZE HAVA VERİLEN BİR OFİS İÇERİSİNDEKİ KONFOR KOŞULLARININ SAYISAL ANALİZİ

İÇİNDE OTURAN İNSAN OLAN RADYATÖRLE ISITILAN BİR ODADAKİ ISIL KONFOR, AKIŞ VE ISI TRANSFERİNİN ÜÇ BOYUTLU SAYISAL ANALİZİ

İNSAN VÜCUDUNDAN ORTAMA TAŞINIM, IŞINIM VE NEM TRANSFERİ İLE GERÇEKLEŞEN ISI TRANSFERİNİN BİRLEŞİK MODELLEMEYLE ÜÇ BOYUTLU SAYISAL ÇÖZÜMLEMESİ

PMV METODU İLE ISIL KONFOR ÖLÇÜMÜ VE HESAPLANMASI

Güneş Işınımının Otomobil Kabinindeki Isıl Konfora Etkisinin İncelenmesi Effect of Solar Radiation on Thermal Comfort in an Automobile Cabin

BİR OFİS İÇİN TERMAL KONFOR ANALİZİNİN HESAPLAMALI AKIŞKANLAR DİNAMİĞİ YÖNTEMİ İLE MODELLENMESİ VE SAYISAL ÇÖZÜMÜ

Abs tract: Key Words: Meral ÖZEL Nesrin İLGİN

ISI KÖPRÜLERİNDEKİ SICAKLIK DAĞILIMLARININ SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD)

Termal Konfor. Kadir KADİROĞULLARI İSG Uzmanı - Fizikçi. Kasım, 2018

RADYATÖR ARKALARINA YERLEŞTİRİLEN YANSITICI YÜZEYLERİN RADYATÖR ETKİNLİĞİNE ETKİSİ

ISIL KONFOR İLE İLGİLİ MEVCUT STANDARTLAR ve KONFOR PARAMETRELERİNİN ÇEŞİTLİ MODELLER İLE İNCELENMESİ

MENFEZ ÇIKIŞ HIZININ MAHAL İÇİNDEKİ ISIL KONFOR ŞARTLARINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Abs tract: Key Words: Yrd.Doç.Dr. İbrahim ATMACA Prof. Dr. Abdulvahap YİĞİT

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY 4

BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAK 402 MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI DENEY - 5 PSİKROMETRİK İŞLEMLERDE ENERJİ VE KÜTLE DENGESİ

OTOMOBİL KABİNLERİ İÇERİSİNDE ISIL KONFOR KONUSUNDAKİ GELİŞMELER

KLİMA CİHAZI ÜFLEME ÇIKIŞ AÇISININ ISIL KONFOR ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN NÜMERİK OLARAK İNCELENMESİ

Yrd. Doç. Dr. Tolga DEMİRCAN. Akışkanlar dinamiğinde deneysel yöntemler

ANOVA MÜHENDİSLİK LTD. ŞTİ.

OTOMOBİL KABİNLERİNİN ISITILMASINDA FARKLI HAVA YÖNLENDİRİCİLERİ KULLANIMININ ISIL KONFORA ETKİSİ

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl. Teknik Eğitim Fakültesi, Makina Eğitimi. Fen Bilimleri Enstitüsü, Makina Eğitimi A.B.

Hazırlık Sınıfı. 1.Sınıf / Güz Dönemi

İKLİMLENDİRİLEN ORTAMLARDA SOĞUK YÜZEYLERİN ISIL KONFOR ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

BİR OFİS ODASINDAKİ TERMAL AKIŞIN KIŞ ŞARTLARINDA SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ

Bir Traktör Kabininde Ortam Şartlarının Yaz koşullarında HAD ile Belirlenmesi

SIVI YOĞUNLUKLARININ BİRİNCİL SEVİYEDE BELİRLENMESİNİ SAĞLAYAN ÖLÇÜM DÜZENEĞİ

BAZI İLLER İÇİN GÜNEŞ IŞINIM ŞİDDETİ, GÜNEŞLENME SÜRESİ VE BERRAKLIK İNDEKSİNİN YENİ ÖLÇÜMLER IŞIĞINDA ANALİZİ

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ MÜFREDATI

Hazırlık Sınıfı. 1.Sınıf / Güz Dönemi

HARRAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÇİFT ANADAL PROGRAMI (ÇAP) ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİ İÇİN DERS PLANI

2009 MÜFREDATI MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ / MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM PLANI SINIF: 1 DÖNEM: GÜZ. Ders Kodu Dersin Adı T P K ECTS Ders Tipi

İçindekiler 1 GENEL KAVRAM ve TANIMLAR 2 TEMEL YASALAR ve KORUNUM DENKLEMLERİ vii

Makine Mühendisliği Bölümü 2018 Eğitim - Öğretim Planı

AKDENİZ BÖLGESİ İÇİN ISITMA VE SOĞUTMA DERECE- SAAT DEĞERLERİNİN ANALİZİ

1.Sınıf / Güz Dönemi

FAYDALI BİLGİLER TERMİK KONFOR VE HAVA DAĞITIM ELEMANLARI TERMİK KONFOR NEDİR

Abs tract: Key Words: Meral ÖZEL Serhat ŞENGÜR

Mekân İçerisindeki Radyatörlerin Etrafındaki Engellere Göre Isıl Veriminin İncelenmesi

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

1.Sınıf / Güz Dönemi

1.Sınıf / Güz Dönemi

Binanın Özgül Isı Kaybı Hesaplama Çizelgesi

MAK1002 STATİK Zorunlu YAD112 YABANCI DİL II (ALMANCA) Zorunlu

DUVARMATĠK 1150 MODÜLER DUVAR PANELĠNĠN ISI ĠLETĠM KATSAYISININ VE SES ĠLETĠM KAYBININ TAYĠNĠ

T. C. GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK VE DOĞA BİLİMLERİ FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ DENEYLER 2

FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS PLANI 1. YARIYIL:

1.Sınıf / Güz Dönemi

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

Isı Yalıtım Projesini Yapanın ONAY

Türkiye nin İlleri İçin Soğutma Tasarım Sıcaklıklarının Tespiti

Radyatör Arkalarına Yerleştirilen Yansıtıcı Yüzeylerin Radyatör Etkisi

BİNA HAKKINDA GENEL BİLGİLER

I. YARIYIL (1. SINIF GÜZ DÖNEMİ) 2012 %25 DERS PLANI. Ders Saati İle İlgili Komisyon Görüşü Uygun Uygun Değil

T.C NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS PLANI ,

ISI DEĞĠġTĠRGEÇLERĠ DENEYĠ

HARRAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖRGÜN ve İKİNCİ ÖĞRETİM PROGRAMI LİSANS DERSLERİ (*)

HARRAN ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖRGÜN ve İKİNCİ ÖĞRETİM PROGRAMI LİSANS DERSLERİ (*)

MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖRGÜN ÖĞRETİM

SOĞUTMA ENERJİ GEREKSİNİMİ TESPİTİNDE FARKLI KULLANIM ŞARTLARI İÇİN PRATİK BİR YAKLAŞIM

BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE VE İMALAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

ŞEKİL P4. Tavanarası boşluğu. Tavanarası boşluğu. 60 o C. Hava 80 o C 0.15 m 3 /s. Hava 85 o C 0.1 m 3 /s. 70 o C

ÖZGEÇMİŞ. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Osmaniye/Türkiye Telefon : /3688 Faks :

EŞANJÖR (ISI DEĞİŞTİRİCİSİ) DENEYİ FÖYÜ

Ani Sıcaklık Düşümü Ve Hız Artışlarının İnsan Isıl Konforu Ve Deri Yüzey Sıcaklıklarına Etkilerinin Deneysel İncelenmesi

EŞDEĞER KABUL EDİLEN DERSLER LİSTESİ (Son Güncellenme Tarihi: ) AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ (Makine Mühendisliği Bölümü)

English for Academic Reading & Speaking I İngilizce Akademik Okuma ve Konuşma I. Introduction to Civil Engineering İnşaat Mühendisliğine Giriş

İLKÖĞRETİM DERSLİKLERİNDE TERMAL KONFOR ARAŞTIRMASI

Abs tract: Key Words: Mustafa Kemal İŞMAN Mehmet Özgün KORUKÇU Bilsay PASTAKKAYA Numan YÜKSEL

MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LİSANS EĞİTİM-ÖĞRETİM PLANI (NORMAL VE İKİNCİ ÖĞRETİM)

Uzay Mühendisliği Eğitimi. Nevsan Şengil Doç.Dr. THK Üniversitesi Uzay Mühendisliği Bölüm Başkanı

Ön şart D. Kodu Dersin Adı T U L AKTS MAT101. English for Academic Reading & Speaking I İngilizce Akademik Okuma ve Konuşma I

MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ SİPER PERLİTLİ YALITIM SIVASI ANALİZ RAPORU

Ýklimlendirme Yapýlacak Tesislerde Enerji Tasarrufu Tedbirleri

Hazırlık Sınıfı. 1.Sınıf / Güz Dönemi

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ/ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ EĞİTİM PLANI

RANQUE-HILSCH VORTEKS TÜPÜNDE FARKLI GAZLARIN DEĞİŞKEN BASINÇ DEĞERLERİNDE SOĞUTMA PERFORMANSLARININ SAYISAL İNCELENMESİ

KONUTLARDA VE SANAYİDE ISI YALITIMI İLE ENERJİ TASARRUFU - SU YALITIMI EĞİTİMİ VE GAP ÇALIŞTAYI

Tablo 5.1. Sekiz Yarıyıllık Lisans Eğitim-Öğretim Planı

Tablo 5.1. Sekiz Yarıyıllık Lisans Eğitim-Öğretim Planı

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ/MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM PLANI Saat/Hafta

ISIL KONFOR PARAMETRELERĐNĐN OPTĐMĐZASYONU

KLİMA SANTRALLERİNDEKİ BOŞ HÜCRELER İÇİN TASARLANAN BİR ANEMOSTAT TİP DİFÜZÖRÜN AKIŞ ANALİZİ

ÖZGEÇMİŞ. Yardımcı Doçent Makine Mühendisliği Çukurova Üniversitesi Doçent Makine Mühendisliği Çukurova Üniversitesi

ANADOLU ÜNivERSiTESi BiliM VE TEKNOLOJi DERGiSi ANADOLU UNIVERSITY JOURNAL OF SCIENCE AND TECHNOLOGY Cilt/Vol.: 4 - Sayı/No: 2 : (2003)

Aşağıda Tablo 1'de fuel-oil ve doğal gazın yakılması hususuna ilişkin bazı değerler verilmektedir (23).

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ/MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ EĞİTİM PLANI Saat/Hafta

TÜRKĐYE'NĐN 15 ĐLĐ ĐÇĐN BAZI ĐKLĐM VERĐLERĐNĐN EŞĐTLĐKLERLE ĐFADESĐ*

YERDEN ISITMA SİSTEMİYLE İLGİLİ PARAMETRİK BİR ÇALIŞMA

Termodinamik. Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Lütfullah Kuddusi. Bölüm 2 Problemler. Problem numaraları kitabın «5 th Edition» ile aynıdır.

7. BÖLÜMLE İLGİLİ ÖRNEK SORULAR

T.C. ERCİYES ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÇİFT ANADAL EĞİTİM-ÖĞRETİM PLANI

English for Academic Reading & Speaking I İngilizce Akademik Okuma ve Konuşma I. Introduction to Civil Engineering İnşaat Mühendisliğine Giriş

T.C. NİĞDE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ DERS LİSTESİ

RÜZGAR YÜKÜNÜN BİR TİCARİ ARAÇ SERVİS KAPISINA OLAN ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

R1234YF SOĞUTUCU AKIŞKANININ FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ İÇİN BASİT EŞİTLİKLER ÖZET ABSTRACT

Numerical Investigation of the Effect of Needle Tilting Angle on Irrigant Flow Inside the Tooth Root Canal

Yatay Katmanlı Topraklarda Katman Fiziksel Özelliklerinin Toprak Sıcaklığına Etkisi

Transkript:

_ 2011 BİR OTOMOBİL KABİNİ İÇERİSİNDE ISITMA SÜRECİ İÇİN FARKLI HAVA HIZI KULLANIMININ SAYISAL ANALİZİ M. Özgün KORUKÇU Bilsay PASTAKKAYA Mustafa Kemal İŞMAN ÖZET Bu çalışmada aynı dış ortam koşullarında park edilmiş bir otomobil içerisinde ısıtma sürecinde farklı hava hızı kullanımında kabin içerisindeki üç boyutlu sıcaklık ve hız dağılımı hesaplamalı akışkanlar dinamiği (HAD) yardımıyla modellenerek analiz edilmiştir. Analizlerde üç boyutlu Reynolds Ortalamalı Navier Stokes denklemlerinin yanı sıra enerji ve transport denklemleri de kullanılmıştır. Otomobil kabini içerisindeki türbülans modeli olarak k- modeli kullanılmıştır. Otomobil kabini modeli içerisinde hesaplamalar sonucu elde edilen sıcaklık ve hava hızı dağılımları deney sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Hesaplamalar sonucu elde edilen sıcaklık ve hava hızı dağılımlarının deneyler sonucu elde edilen hava hızı ve sıcaklık değerleri ile uyumlu olduğu görülmüştür. Çalışmadan elde edilen sonuçlar yardımıyla otomobil kabini içerisindeki ısıtma havalandırma sistemlerinin iyileştirilmesi ve aynı zamanda kabin içerisindeki ısıl konfor modellerinin geliştirilmesine yönelik bulgular saptanmıştır. Anahtar Kelimeler: HAD, Isıl konfor, Otomobil Kabini ABSTRACT In this study three dimensional air velocity and temperature distributions were analysed by using computational fluid dynamics during transient heating period inside an automobile which was parked outside in the same outdoor conditions. In the numerical calculations besides Reynolds Averaged Navier Stokes (RANS) equations, energy and transport equations were also used. The k- model was used for turbulence modeling. The calculations for temperature and air velocity distributions were compared with the experimental results. The calculation results of temperature and air velocity distributions were found in good agreement with the experimental results. The obtained results will lead us to improve heating ventilating and air conditioning systems and also the thermal comfort models in an automobile cabin. Key Words: CFD, Thermal comfort, Automobile Cabin 1. GİRİŞ Yaşanan trafik kazalarının büyük bir çoğunluğu sürücü kaynaklıdır. Güvenli bir sürüş için araç kabini iç ortamının başta sürücü daha sonra da yolcular için konforlu olması gerekmektedir. Otomobil kabinleri gibi küçük hacimli ortamlarda ısıtma ve soğutma süreçlerinde sıcaklık, hava hızı gibi etkenler çok

_ 2012 çabuk değişmektedir. Kabin iç ortamını doğrudan etkileyen bu etkenler sürücü ve yolcularda rahatsızlığa yol açabilmektedir. Kabin iç ortamının konforsuz olması durumunda sürücünün dikkat eksikliği ve konsantrasyonunda azalma gibi sonuçlar gözlemlenebilir. Bugüne dek araçlar için belirli bir ısıl konfor standardı oluşturulmamıştır. Isıl konfor bireysel tercihleri de içerisinde barındıran bir kavram olduğundan, literatürde birkaç değişik tanımı yapılmıştır. Aybers e [1] göre, bir ortamda sıcaklık ve diğer hava koşullarından kaynaklanan bir rahatsızlığın olmaması durumu; Anonim [2], ısıl çevreden hoşnut olunan düşünce durumu; Anonim [3], iç vücut sıcaklığının düzenlenmesi için minimum fizyolojik çabaya gerek duyulması durumu; Anonim [4], ısıl çevreden tatmin olunan koşulları, ısıl konfor olarak nitelendirmektedir. Isıl konfor, çevresel ve kişisel faktörlere bağlıdır. Isıl konforu etkileyen çevresel ve kişisel faktörler aşağıda sıralanmıştır: Çevresel faktörler Hava sıcaklığı Hava hızı Havanın nemi Ortalama ışınım sıcaklığı Kişisel faktörler Yapılan aktivite Giysi Yapılar içerisindeki kullanım alanları için literatürde oldukça fazla sayıda ısıl konfor çalışması bulunurken, araçlar ve kabin içerisindeki ısıl konfor çalışmaları oldukça az sayıdadır [5]. Daanen ve ark. [6] sıcak, soğuk ve nötr koşulların sürüş performansına etkisini deneysel olarak belirlemişler. Toplam 50 denek, üç gruba ayrılarak sıcak (35 C sıcaklık, %50 bağıl nem), soğuk (5 C sıcaklık, %50 bağıl nem) ve nötr (20 C sıcaklık, %50 bağıl nem) olarak tanımlanan ortamlarda sürüş performansları gözlenmiştir. Aroussi ve Aghil [7] çalışmalarında, yolcu taşıtlarının iklimlendirilmesindeki gelişmelerin, yalnızca yolcuların konforu için olmadığını, aynı zamanda sürüş güvenliği için de önemli olduğunu ve otomobil içinde hava akışının belirlenmesi gerektiğini vurgulamışlardır. Bu amaçla, otomobil yolcu kabininin 1/5 ölçeğinde modelini oluşturarak, hava akış karakteristiği, hacmin boş olması ve sürücünün olması durumlarını, bir yandan, deneysel diğer yandan da teorik olarak incelemişlerdir. Akış karakteristiğinin deneysel ve teorik olarak belirlenmesi için, sırasıyla Parçacık Görüntülemeli Hız Ölçme (PIV) ve Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (CFD) teknikleri kullanılmıştır. Her iki yaklaşım tekniği ile iç hacimde elde edilen yatay ve dikey hız dağılımlarının uyumlu olduğu sonucuna varılmıştır. Burch ve ark. [8,9], çok soğuk kış koşullarında ( 20 C) otomobil içindeki konfor koşullarını incelemişlerdir. İnsan vücudunu; baş, gövde, kollar ve bacaklar olmak üzere, temel olarak dört kısma ayırmışlar ve bu bölgelerle ortam arasında gerçekleşen ısı ve kütle transferinin matematik modelini kurmuşlardır. Bu çalışmada aynı dış ortam koşulları altında ısıtma sürecinde park edilmiş bir otomobil içerisinde farklı hava hızı değerleri kullanılması durumunda hava hızı ve sıcaklık dağılımları sayısal hesaplamalı akışkanlar dinamiği yöntemi kullanılarak incelenmiş elde edilen sonuçlar deneyler ile karşılaştırılmıştır.

_ 2013 2. MODELLEME VE ÇÖZÜM YÖNTEMİ 2.1. Geometrinin modellenmesi Modelleme ve çözüm yöntemi yapılmadan önce, akış alanı geometrisinin belirlenmesi gerekmektedir. Akış analizi yapılacak olan otomobil kabini 2005 model 1600 cc motor hacmine sahip Fiat Albea dır. Otomobil kabini iç hacmi yaklaşık olarak 2.64 m 3 tür. Otomobil kabini içerisinde 1.70 m boyunda 72 kg ağırlığında ve toplam yüzey alanı 1.89 m 2 olan sanal bir manken yerleştirilmiştir. Hesaplamalarda kullanılan otomobil ve sanal manken Şekil 1 de gösterilmiştir. Şekil 1. Hesaplamalarda Kullanılan Kabin Modeli. 2.2. Ağ Yapısı Hesaplamalarda kullanılan çözüm alanı polyhedral elemanlardan oluşmaktadır. Polyhedral eleman kullanımı aynı çözüm alanında hexahedral eleman kullanımından daha az eleman sayısı kullanılarak çözüm elde edilmesini sağlamaktadır. Otomobil kabini içerisinde yaklaşık olarak 750.000 polyhedral eleman kullanılmıştır. Kabin içerisindeki ağ yapısı Şekil 2 de gösterilmiştir.

_ 2014 Şekil 2. Hesaplamalarda Kullanılan Polyhedral Ağ Yapısı. 2.3. HAD Yöntemi Kabin hacmi içerisindeki akış için üç boyutlu Reynolds Ortalamalı Navier Stokes (RANS), enerji, momentum ve süreklilik denklemlerini sayısal yöntemlerle sonlu hacimlere ayırarak çözebilen bir paket program kullanılmıştır. Hesaplamalarda yerçekimi etkisi göz önüne alınmıştır. Türbülans modeli olarak k- modeli kullanılmıştır. Işınım ile olan ısı geçişi için ise yüzeyden yüzeye modeli kullanılmıştır. Diferansiyel denklemlerin çözülmesinde birinci dereceden ayrıklaştırma kullanılmıştır. Çözümlemelerde elde edilen sonuçların yakınsama kriteri olarak türbülans, üç boyutlu hız için 10-3 ve enerji denklemi için 10-6 değerleri yeterli bulunmuştur. 2.4. Sınır Koşulları Kabini sınırlandıran tavan, konsol ve kapılar 12 mm kalınlığında çelik ve camlar ise 5 mm kalınlığında temperlenmiş cam olarak alınmıştır. Kabinin dış ortamındaki ısı taşınım katsayısı 15 W/m 2 K alınmıştır. Dış ortam hava sıcaklığı 3 C, bağıl nemi ise %67 olarak alınmıştır. Nemli hava içerisinde yer alan su buharı konsantrasyonunun oranı tanımlanarak modellenmiştir. Hesaplamalarda iki farklı menfez hız düzeyi alınmıştır. Hesaplamalar ve deneyler için yalnızca konsol menfezleri açılmıştır. İlk hız düzeyi için menfezlerden toplam 0.021 kg/s, ikinci hız düzeyi için ise toplam 0.033 kg/s değerinde hava iç ortama gönderilmiştir. Hesaplamalar geçici rejim koşullarında yapıldığından değişken menfez çıkış sıcaklığı değerleri alınmıştır. Şekil 3 ve 4 de birinci menfez hız düzeyinde sol-sağ ve orta menfez hava çıkış sıcaklığı, Şekil 5 ve 6 da ise ikinci menfez hız düzeyinde sol-sağ ve orta menfez hava çıkış sıcaklık değerlerinin zamana göre değişimleri verilmiştir.

Sıcaklık ( C) Sıcaklık ( C) 11. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ 17/20 NİSAN 2013/İZMİR _ 2015 25 20 15 10 5 0 0 300 600 900 Zaman (s) Şekil 3. Birinci Menfez Hız Düzeyinde Sol-Sağ Menfez Hava Çıkış Sıcaklığı Değerlerinin Zamana Göre Değişimi. 35 30 25 20 15 10 5 0 0 300 600 900 Zaman (s) Şekil 4. Birinci Menfez Hız Düzeyinde Orta Menfez Hava Çıkış Sıcaklığı Değerlerinin Zamana Göre Değişimi.

Sıcaklık ( C) Sıcaklık ( C) 11. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ 17/20 NİSAN 2013/İZMİR _ 2016 30 25 20 15 10 5 0 0 300 600 900 Zaman (s) Şekil 5. İkinci Menfez Hız Düzeyinde Sol-Sağ Menfez Hava Çıkış Sıcaklığı Değerlerinin Zamana Göre Değişimi. 35 30 25 20 15 10 5 0 0 300 600 900 Zaman (s) Şekil 6. İkinci Menfez Hız Düzeyinde Orta Menfez Hava Çıkış Sıcaklığı Değerlerinin Zamana Göre Değişimi. 3. DENEYSEL ÇALIŞMA Deneyler 2007 Aralık ayında park edilmiş 2005 model 1600 cc motor hacmine sahip bir otomobil içerisinde gerçekleştirilmiştir. Deneylerde yalnızca konsol menfezleri açılmış ve 15 dakikalık ısıtma süreci için dış ortam sıcaklığı ortalama 3 C ve bağıl nemi ise %67 olarak ölçülmüştür. Otomobil kabini içerisindeki iç ortam sıcaklığı, bağıl nem ve menfez çıkışındaki hava hızı değerleri her 10 saniyede bir ölçülmüş ve kaydedilmiştir. Menfez çıkışlarındaki sıcaklık değerleri de K-tipi ısıl çift ile 10 saniyede bir ölçülerek 12 Kanallı Termometre yardımıyla kaydedilmiştir. Deneylerde kullanılan ölçüm aletlerinin özellikleri Tablo 1 de verilmiştir.

_ 2017 Tablo 1. Ölçüm Aletlerinin Özellikleri. Cihaz Parametre Hassasiyet Datalogger Hava hızı Bağıl nem Sıcaklık ± 0.04 m/s ± 0.1 % ± 0.4 C Araç kabini iç ortam sıcaklığının ölçülebilmesi amacıyla K tipi ısıl çiftler kullanılmıştır ve sekiz farklı noktadan ölçülen sıcaklık değerlerinin ortalaması alınmıştır. Kabin içerisindeki ısıl çiftlerin yerleşim yerleri aşağıdaki gibidir: 1. sol arka koltuk diz yüksekliği 2. sol arka koltuk baş yüksekliği 3. sol ön koltuk diz yüksekliği 4. sağ ön koltuk diz yüksekliği 5. sol ön koltuk omuz yüksekliği 6. iki koltuk arası baş yüksekliği 7. sol ön koltuk baş yüksekliği 8. sağ ön koltuk baş yüksekliği Deneylerde sağlıklı 3 erkek denek kullanılmıştır. Denek özelliklerinin ortalamaları ( S.S.); yaş = 25 (± 2.64) yıl, boy = 176 (± 10) cm, ağırlık = 79.67 (± 15.5) kg ve vücut kütle indeksi = 25.61 (± 2.42) kg/m² biçimindedir. Denek otomobil içerisinde 15 dakika boyunca kalmış, ISO 9920 [10] standartlarına göre, kış koşullarında normal giysi ısıl direnci olarak, 1 clo (0.155 m²k/w) varsayılan kıyafetler giymiş ve araç içerisindeki metabolik aktivite düzeyi, oturma durumunda olan bir kişi için, 1 met (58.2 W/m²) alınmıştır [11]. 4. BULGULAR VE TARTIŞMA Sayısal Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği analizlerinden kabin hacminin hacimsel sıcaklık ortalaması için elde edilen sonuçlar ile deneylerde ısıl çiftler ile ölçülen sıcaklık değerlerinin ortalamaları karşılaştırıldığında birinci ve ikinci menfez hızı değerleri için hesaplamalar ile deneysel ölçümlerin birbirine yakın ve uyumlu oldukları görülmektedir. Şekil 7 ve 8 de birinci ve ikinci menfez hızı değerleri için Sayısal Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği analizlerinden kabin hacminin hacimsel sıcaklık ortalaması değerlerinin zaman göre değişimi ile deneylerde ısıl çiftler ile ölçülen sıcaklık değerleri ortalamalarının zaman göre değişimleri karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir.

Sıcaklık ( C) Sıcaklık ( C) 11. ULUSAL TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ KONGRESİ 17/20 NİSAN 2013/İZMİR _ 2018 18 16 14 12 10 8 6 SHAD Deneysel 0 300 600 900 Zaman (s) Şekil 7. Birinci Menfez Hız Değeri İçin Sayısal Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği Sonuçları ve Deneysel Sonuçların Kabin Hacimsel Sıcaklık Ortalaması Değerlerinin Zamana Göre Değişiminin Karşılaştırılması. 22 20 18 16 14 12 10 8 6 SHAD Deneysel 0 300 600 900 Zaman (s) Şekil 8. İkinci Menfez Hız Değeri İçin Sayısal Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği Sonuçları ve Deneysel Sonuçların Kabin Hacimsel Sıcaklık Ortalaması Değerlerinin Zamana Göre Değişiminin Karşılaştırılması. 4.1. Hız Dağılımı Kabin orta düzleminin birinci ve ikinci menfez hız düzeylerine göre hesaplamalardan elde edilen hız dağılımı Şekil 9 da gösterilmiştir. Birinci menfez hız düzeyinde menfez çıkışında 0.45 m/s değerinde hava hızı değeri hesaplanırken kabinin ortalarına doğru bu değer 0.27 m/s ve kabinin arka bölümlerinde ise 0.18 m/s değerlerine kadar düşmektedir. İkinci menfez hız düzeyinde ise menfez çıkışında 0.7 m/s değerinde hava hızı hesaplanırken kabinin ortalarına doğru 0.4-0.5 m/s değerlerinde iken kabinin arka bölümünde ise 0.28 m/s değerlerinde hava hızı değerleri hesaplanmıştır.

_ 2019 (a) (b) Şekil 9. Birinci ve İkinci Menfez Hız Düzeyleri İçin Kabin Orta Düzlemindeki Hız Dağılımı Değerleri (M/S). 4.2. Sıcaklık Dağılımı Kabin orta düzleminde birinci menfez hız düzeyi için hesaplamaların 360-540-720 ve 900. saniyelerindeki sıcaklık dağılımı Şekil 10 da gösterilmiştir. (a) 360 s (b) 540 s (c) 720 s (d) 900 s Şekil 10. Birinci Menfez Hız Düzeyi İçin Kabin Orta Düzleminde 360-540-720 ve 900. Saniyelerde Hesaplanan Sıcaklık Dağılımı Değerleri.

_ 2020 Isıtma sürecinin 360. saniyesinde kabin içerisindeki ortalama sıcaklık değeri yaklaşık 17.3 C iken bu değer 540. saniyede 20 C, 720. saniyede 22.5 C ve 900. saniyede ise 24.9 C değerine ulaşmıştır. Kabin orta düzleminde birinci menfez hız düzeyi için hesaplamaların 360-540-720 ve 900. saniyelerindeki sıcaklık dağılımı Şekil 11 de gösterilmiştir. (a) 360 s (b) 540 s (c) 720 s (d) 900 s Şekil 11. İkinci Menfez Hız Düzeyi İçin Kabin Orta Düzleminde 360-540-720 ve 900. Saniyelerde Hesaplanan Sıcaklık Dağılımı Değerleri. İkinci menfez hız düzeyi için ısıtma sürecinde kabin orta düzlemindeki ortalama sıcaklık dağılımı değerleri 360. saniyede 22.4 C iken bu değer 540. saniyede 24.4 C, 720. saniyede 27.2 C ve 900. saniyede ise 28.2 C değerine ulaşmıştır. Hesaplamalardan görüleceği üzere menfez hızının yüksek olduğu zaman kabin içerisindeki ortalama hız ve sıcaklık değerleri artmaktadır. SONUÇ Otomobil kabini gibi küçük hacimler içerisinde ısıtma ve soğutma süreçlerinde oldukça hızla gelişen hız ve sıcak değişimleri söz konusudur. Bu çalışmada bir otomobil kabini içerisinde ısıtma sürecinde iki değişik menfez hız düzeyi için yapılan sayısal hesaplamalı akışkanlar dinamiği hesaplamaları ile deneysel sonuçlar karşılaştırılmıştır. Hesaplamalarda üç boyutlu Navier-Stokes denkemleri ile birlikte, enerji ve transport denklemlerinin de eş zamanlı olarak sonlu hacimler yöntemi ile çözebilen bir paket yazılım kullanılmıştır. Kabin içerisindeki türbülans modeli olarak k- modeli kullanılmıştır. Işınımla ısı

_ 2021 geçişi hesaplamalarında yüzeyden yüzeye ışınım modeli kullanılmış ve kabin içerisindeki hız ve sıcaklık dağılımları deneyler ile karşılaştırılmıştır. Kabin içerisindeki hesaplamalar sonucu elde edilen ortalama sıcaklık değerleri deneyler ile elde edilen ortalama sıcaklık değerlerinden biraz yüksek çıkmıştır. Bu çalışmadan elde edilecek sonuçlar yardımıyla otomobil ısıtma, havalandırma ve klima sistemlerinin geliştirilmesi, kabin içerisindeki sürücü ya da yolcuları ile kabin iç ortam havası arasındaki etkileşimden dolayı gerçekleşen termofiziksel değişimlerin incelenmesi ve otomobil kabinleri içerisindeki ısıl konfor modellerinin geliştirilmesi çalışmalarına devam edilmektedir. KAYNAKLAR [1] AYBERS, N, Isıtma, havalandırma ve iklim tesisleri, Uçer Matbaacılık, 9-25s, 1978. [2] ANONİM, ASHRAE handbook Fundamentals, chapter 8, Atlanta: American Society of Heating, Refrigeration and Air-Conditioning Engineers, 29p, 1993. [3] ANONİM, ASHRAE handbook Fundamentals, chapter 37, Atlanta: American Society of Heating, Refrigeration and Air-Conditioning Engineers, 1993. [4] ANONİM, ISO 7730, Moderate thermal environments Determination of the PMV and PPD indices and specification of the conditions for thermal comfort, International Organization for Standardization, Geneva, 1995. [5] KORUKÇU, M. Ö., Otomobil Kabininde Termal Parametrelerin ve İç Hava Kalitesinin Deneysel Ölçümlerle İncelenmesi, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa, 2010. [6] DAANEN, H.A.M., van de VLIERT, E., HUANG, X., Driving performance in cold, warm, and thermoneutral environments, Applied Ergonomics, 34: 597-602, 2003. [7] AROUSSI, A., AGHIL, S., Characterisation of the flow field in a passenger car model, Optical Diagnostics in Engineering, 4 (1): 1-15, 2000. [8] BURCH, S.D., PEARSON, J.T., RAMADHYANI, S., Experimental study of passenger thermal comfort in an automobile under severe winter conditioning, ASHRAE Transactions, 97: 239-246, 1991. [9] BURCH, S.D., RAMADHYANI, S., PEARSON, J.T., Analysis of passenger thermal comfort in an automobile under severe winter conditioning, ASHRAE Transactions, 97: 247-257, 1991. [10] ISO 9920, Ergonomics: Estimation of the Thermal Characteristics of a Clothing Ensemble, International Standards Organisation, Geneva, 1993. [11] ISO 7726, Ergonomics of the thermal environment -Instruments for measuring physical quantities, International Organization for Standardization, 1998. ÖZGEÇMİŞ M. Özgün KORUKÇU Dr. Mehmet Özgün KORUKÇU, 1979 yılında Ankara da doğmuştur. İlk, orta ve lise eğitimini Bursa da tamamlayarak 2002 yılında Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünden mezun olmuştur. 2004 yılında aynı bölümdeki Enerji Bilim Dalı nda araştırma görevlisi olarak göreve başlamış, 2005 yılında Bir Kombine Güç Santralindeki Isıl Sistemlerin Sonlu Zaman Termodinamiği Analizi isimli yüksek lisans çalışması ile Yüksek Mühendis unvanını almıştır. Korukçu, 2010 yılında Otomobil Kabininde Termal Parametrelerin ve İç Hava Kalitesinin Değişiminin Deneysel Ölçümlerle İncelenmesi konulu çalışması ile doktor unvanını almıştır. Danimarka Teknik Üniversitesi Rüzgar Enerjisi Bölümünde doktora sonrası çalışmasını tamamlayarak 2012 yılının ağustos ayında Türkiye ye dönen Korukçu halen Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümündeki görevini sürdürmektedir.

_ 2022 Bilsay PASTAKKAYA 1982 yılında Bursa da dünyaya geldi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü'nde başladığı lisans eğitimini 2003 yılında tamamladı. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Makine Mühendisliği Anabilim Dalı'nda 2005 yılında Yüksek Lisans, 2012 yılında Doktora eğitimini tamamladı. 2010 yılında University of South Florida-Clean Energy Research Center dan aldığı davet üzerine, bu kurumda absorbsiyonlu sistemler konusunda araştırma çalışmalarına katılmıştır. 2005 yılından beri Uludağ Üniversitesi Orhangazi Meslek Yüksekokulu nda Öğretim Görevlisi olarak çalışmakta ve araştırma konuları ile ilgili yerli ve yabancı kuruluşlara teknik danışmanlık hizmeti vermektedir. Mustafa Kemal İŞMAN 1979 Samsun doğumlu olan Mustafa Kemal İşman, ilk ve orta eğitimini Samsun da tamamladı. Uludağ Üniversitesinden Makine Mühendisliği alanında, Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora derecelerini sırasıyla 2001, 2005 ve 2011 tarihlerinde aldı. 2002-2011 tarihleri, arasında Uludağ Üniversitesinde Araştırma Görevlisi, 2011-2012 tarihleri arasında ise Ondokuz Mayıs Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yaptı. Isı ve Kütle Transferi Uygulamaları, CFD ve Tesisat Uygulamaları konularında çalışmaları olan yazar, halen Bursa Teknik Üniversitesi, Doğa Bilimleri, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi, Makine Mühendisliği Bölümündeki görevini sürdürmektedir. Evli ve bir çocuk babasıdır. Muhsin KILIÇ Prof. Dr. Muhsin KILIÇ, 1967 yılında Bursa da doğmuştur. Lisans öğrenimini 1986 yılında Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünde, yüksek lisans eğitimini ise Orta Doğu teknik Üniversite sinde yapmıştır. Doktora eğitimini 1993 yılında İngiltere de bulunan Bath Üniversitesi nde tamamlayarak; 1994 yılında Uludağ Üniversitesi Makine Mühendisliği bölümünde Yardımcı Doçent, 1996 yılında aynı bölümde Isı ve Kütle Transferi ve Uygulamaları Bilim Dalı nda Doçent, 2002 yılında ise yine aynı bölümde Enerji Anabilim Dalı nda Profesör unvanlarını almıştır. Prof. Dr. Muhsin KILIÇ; Isı ve Kütle Transferi Uygulamaları, Hesaplamalı Akışkanlar Mekaniği (CFD), Termik-Turbo Makineler, Enerji Dönüşümleri, Enerji Üretim Yöntemleri, Isıl Konfor, Yangın ve Yangın Güvenliği konularında çalışmaktadır. Prof. Dr. Muhsin KILIÇ evli ve iki çocuk babasıdır.