İSTATİSTİKLERLE TÜRKİYE Turkey in Statistics 2014

İSTATİSTİKLERLE TÜRKİYE Turkey in Statistics 2014 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Turkish Statistical Institute

İSTATİSTİKLERLE TÜRKİYE Turkey in Statistics 2014 TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Turkish Statistical Institute

İSTATİSTİKLERLE TÜRKİYE Turkey in Statistics 2014 İstatistiki veri ve bilgi istekleri için Bilgi Dağıtım Grubu For statistical data and information requests Data Dissemination Group Tel: +90 (312) 410 02 15-410 02 44 Faks-Fax: +90 (312) 417 04 32 Yayın istekleri için Döner Sermaye İşletmesi For publication order Revolving Fund Management Tel: +90 (312) 425 34 23-410 05 96-410 02 85 Faks-Fax: +90 (312) 417 58 86 Yayın içeriğine yönelik sorularınız için Yayın Grubu For questions about contents of the publication Publication Group Tel: +90 (312) 410 02 09-410 02 34 Faks-Fax: +90 (312) 417 04 32 İnternet http://www.tuik.gov.tr E-posta bilgi@tuik.gov.tr Internet http://www.turkstat.gov.tr E-mail info@tuik.gov.tr Yayın No Publication Number 4380 Türkiye İstatistik Kurumu Turkish Statistical Institute Devlet Mah. Necatibey Cad. No: 114 06650 Çankaya / ANKARA / TÜRKİYE Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre her hakkı Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığına aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Türkiye İstatistik Kurumu Matbaası, Ankara Turkish Statistical Institute, Printing Division, Ankara Tel: +90 (312) 387 09 25* Faks-Fax: +90 (312) 418 50 82 Haziran 2015 June 2015 MTB: 2015-219 - 10 Adet-Copies ISBN 978-975-19-6365-9 Turkish Statistical Institute reserves all the rights of this publication. Unauthorised duplication or distribution of this publication is prohibited under Law No: 5846.

Foreword Önsöz ÖNSÖZ FOREWORD Toplumun pek çok alanına yönelik resmi istatistiklerin genel çerçeve itibariyle sunulduğu ve ülke profili hakkındaki özet bilgilere erişim imkanı sağlayan İstatistiklerle Türkiye, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmaktadır. Turkey in Statistic, in which official statistics related to many aspects of the society are presented generally and which provides immediate access to information regarding country profile, is being published by Turkish Statistical Institute (TurkStat). Yayında yer alan bilgiler, yayımlandığı zaman dilimindeki mevcut en son verileri içermektedir. Tablo sonlarında yer alan veri kaynaklarının ise, daha detaylı istatistiklere erişmek isteyen kullanıcılar için iyi bir başlangıç noktası olacağı düşünülmektedir. Bu yayına, http://www.tuik.gov.tr web adresinden de erişmek mümkündür. Information in the publication covers the most recent data available during the publication period. Data sources given at the last chapter of the publication are assumed to be a good starting point for the users who want to reach more detailed information. It is also possible to reach this publication on http://www.turkstat.gov.tr. İstatistiklerle Türkiye yayınının geniş kullanıcı kitlesine hizmet vereceği ve araştırmacıları her bir konunun kaynağına götüreceği inancıyla istatistiki bilgi üretilmesine kaynak sağlayan tüm bireylere, kurum ve kuruluşlara, yayının hazırlanmasında emeği geçenlere katkılarından dolayı teşekkür ederim. With the belief that Turkey in Statistics would serve a wide range of users and take the researchers to the source of each subject, I thank all individuals and organizations which provided data to the statistical information production, and all people who have contributed to the preparation of this publication. Birol AYDEMİR Başkan President III

Contents İçindekiler İÇİNDEKİLER CONTENTS Sayfa Page Önsöz III Foreword İçindekiler V Contents Simge ve Kısaltmalar VI Symbols and Abbreviations İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması VII Statistical Regions Açıklama 1 Explanation Arazi ve İklim 2 Land and Climate Çevre 6 Environment Nüfus ve Göç 8 Population and Migration Demografi 16 Demography Sağlık 18 Health Eğitim ve Kültür 24 Education and Culture Turizm 30 Tourism Adalet 32 Justice Seçimler 34 Elections Sosyal Güvenlik 36 Social Security Çalışma 38 Labour Tarım 42 Agriculture İş İstatistikleri 48 Business Statistics Enerji 58 Energy Ulaştırma ve Haberleşme 60 Transportation and Communication Dış Ticaret 64 Foreign Trade Fiyat ve Endeksler 68 Prices and Indexes Satınalma Gücü Paritesi 70 Purchasing Power Parity Para ve Banka 72 Money and Banking Maliye 76 Finance Ulusal Hesaplar 78 National Accounts Gelir ve Yaşam Koşulları 82 Income and Living Conditions Tüketim Harcamaları 86 Consumption Expenditures Güven Endeksleri 90 Confidence Indices İşgücü Maliyeti 94 Labour Cost Bilim ve Teknoloji 96 Science and Technology Yaşam Memnuniyeti 100 Life Satisfaction V

Simge ve Kısaltmalar Symbols and Abbreviations SİMGE ve KISALTMALAR SYMBOLS and ABBREVIATIONS Bilgi geçicidir Bilgi yoktur Gizli veri Revize edilmiştir 2010'dan - 2014 (dahil) yılına kadar * - c ( r ) 2010-2014 Data is provisional Denotes magnitude nil Confidential data Data revised 2010 to 2014 inclusive 2010'dan başlayan ve 2014'de biten ürün yılı, mali yıl, öğrenim dönemi vb. Türk Lirası İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması Uluslararası Standart Eğitim Sınıflaması Uluslararası Standart Meslek Sınıflaması Uluslararası Standart İşteki Durum Sınıflaması Avrupa Topluluğu'nda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması 2010/'14 TL İBBS-SR ISCED ISCO ICSE NACE Crop year, financial year, school year etc. beginning in 2010 ending in 2014 Turkish Liras Statistical Regions International Standard Classification of Education International Standard Classification of Occupations Standard International Classification of Status in Employment Statistical Classification of Economic Activities in the European Community İnşaat Tipleri Sınıflaması Uluslararası Standart Ticaret Sınıflaması CC SITC Classification of Type of Construction Standard International Trade Classification VI

Statistical Regions İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması İstatistiki Bölge Birimleri S n flamas (İBBS) - Statistical Regions (SR) 1. Düzey Level 1 2. Düzey Level 2 3. Düzey Level 3 1. Düzey Level 1 2. Düzey Level 2 3. Düzey Level 3 TR Türkiye - Turkey TR1 İstanbul TR10 İstanbul TR100 İstanbul (Zonguldak, TR811 Zonguldak TR7 TR6 TR5 TR4 TR3 TR2 Bat Akdeniz Anadolu Doğu Marmara Bat Marmara Orta Anadolu - Central Anatolia Ege - Aegean Mediterranean West East Marmara West Marmara Anatolia (Tekirdağ, TR211 Tekirdağ TR81 Karabük, TR812 Karabük TR21 Edirne, TR212 Edirne Bart n) TR813 Bart n K rklareli) TR213 K rklareli (Kastamonu, TR821 Kastamonu (Bal kesir, TR221 Bal kesir TR82 Çank r, TR822 Çank r TR22 Çanakkale) TR222 Çanakkale Sinop) TR823 Sinop TR31 (İzmir) TR310 İzmir (Samsun, TR831 Samsun (Ayd n, TR321 Ayd n Tokat, TR832 Tokat TR83 TR32 Denizli, TR322 Denizli Çorum, TR833 Çorum Muğla) TR323 Muğla Amasya) TR834 Amasya (Manisa, TR331 Manisa (Trabzon TR901 Trabzon Afyonkarahisar, TR332 Afyonkarahisar Ordu, TR902 Ordu TR33 Kütahya, TR333 Kütahya Giresun, TR903 Giresun TR90 Uşak) TR334 Uşak Rize, TR904 Rize (Bursa, TR411 Bursa Artvin, TR905 Artvin TR41 Eskişehir, TR412 Eskişehir Gümüşhane) TR906 Gümüşhane Bilecik) TR413 Bilecik (Erzurum, TRA11 Erzurum TRA1 (Kocaeli, TR421 Kocaeli Erzincan, TRA12 Erzincan Sakarya, TR422 Sakarya Bayburt) TRA13 Bayburt TR42 Düzce TR423 Düzce (Ağr, TRA21 Ağr Bolu, TR424 Bolu Kars, TRA22 Kars TRA2 Yalova) TR425 Yalova Iğd r, TRA23 Iğd r TR51 (Ankara) TR510 Ankara Ardahan) TRA24 Ardahan (Konya, TR521 Konya (Malatya, TRB11 Malatya TR52 Karaman) TR522 Karaman Elaz ğ, TRB12 Elaz ğ TRB1 (Antalya, TR611 Antalya Bingöl, TRB13 Bingöl TR61 Isparta, TR612 Isparta Tunceli) TRB14 Tunceli Burdur) TR613 Burdur (Van, TRB21 Van TR62 (Adana, TR621 Adana Muş, TRB22 Muş TRB2 Mersin) TR622 Mersin Bitlis, TRB23 Bitlis TR63 (Hatay, TR631 Hatay Hakkari) TRB24 Hakkari Kahramanmaraş TR632 Kahramanmaraş (Gaziantep, TRC11 Gaziantep TRC1 Osmaniye) TR633 Osmaniye Ad yaman, TRC12 Ad yaman TR71 (K r kkale, TR711 K r kkale Kilis) TRC13 Kilis Aksaray, TR712 Aksaray (Şanl urfa, TRC21 Şanl urfa TRC2 Niğde, TR713 Niğde Diyarbak r) TRC22 Diyarbak r Nevşehir, TR714 Nevşehir (Mardin, TRC31 Mardin K rşehir) TR715 K rşehir Batman, TRC32 Batman TRC3 TR72 (Kayseri, TR721 Kayseri Ş rnak, TRC33 Ş rnak Sivas, TR722 Sivas Siirt) TRC34 Siirt Yozgat) TR723 Yozgat 81 12 26 Toplam TR8 TR9 TRB TRA TRC Total Bat Karadeniz - West Black Sea Doğu Karadeniz East Black Sea Kuzeydoğu Anadolu Northeast Anatolia Ortadoğu Anadolu Centraleast Anatolia Güneydoğu Anadolu Southeast Anatolia VII

Explanation Açıklama Kapsam AÇIKLAMA İstatistiklerle Türkiye, kullanıcıya üç yıllık bir karşılaştırma olanağı sağlayacak biçimde düzenlenmiştir. Aksi belirtilmedikçe "yıl" takvim yılını göstermektedir. "Mali yıl" ise, 12 ay için söz konusu olup 1 Ocak tarihinde başlar. Coverage EXPLANATION The data in Turkey in Statistics are presented in three year period. Unless otherwise stated, "year refers to the calendar year. Fiscal year refers to the 12 months and begins with January 1 st of each year. Veri Kaynakları Yayında sunulan veriler Türkiye İstatistik Kurumunun sayım ve anketlerinden, ayrıca diğer kuruluşların idari kayıtlarından derlenmektedir. Kaynak verilmeyen tablolardaki bilgiler Kurum tarafından hazırlanmıştır. Data Sources Data presented in the publication are compiled from censuses and surveys conducted by the Turkish Statistical Institute and from administrative registers of the other organizations. Tables for which no source is indicated are based on information prepared by TurkStat. 1

1 Arazi ve İklim Land and Climate 1.1 Türkiye Anakarası'nın uç noktaları - Extreme points of Turkey Yönler ve uç noktalar Enlem Kuzey Boylam Doğu Location of points Latitude North Longitude East Doğu Küçük Ağrı Dağı'nın 34 km doğusunda Türk-İran- Azerbaycan (Nahcivan) sınırlarının kavşak noktası East Point of intersection of Turkish-Iranian-Azerbaijan boundaires 34 km east of Mt.Küçük Ağrı 39 0 37' 44 0 49' Batı Gökçeada'da İnceburun West Cape İnceburun Gökçeada Island 40 0 08' 25 0 40' Kuzey Sinop ilinde İnceburun North Cape Inceburun Sinop province 42 0 06' 34 0 57' Güney Hatay ili Yayladağ ilçesinin Topraktutan (Beysun) Köyü'nün güneyi South South of Topraktutan (Beysun) village Yayladağ district Hatay province 35 0 48' 36 0 09' Kaynak: Harita Genel Komutanlığı Source: General Command of Mapping 1.2 Coğrafik göstergeler - Geographic indicators En yüksek dağ (1) - Highest mountain (1) Büyük Ağrı 5 137 m En uzun akarsu (1) - Longest river (1) Kızılırmak 1 355 km En büyük baraj gölü (2) - Highest dammed lake (2) Atatürk 817 km 2 En büyük doğal göl (1) - Highest natural lake (1) Van 3 713 km 2 En büyük ada (1) - Highest island (1) Gökçeada 286,84 km 2 Kaynak: (1) Harita Genel Komutanlığı (2) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Source: (1) General Command of Mapping (2) General Directorate of State Hydraulic Works 2

Land and Climate Arazi ve İklim 1.3 Türkiye ve illerin yüzölçümleri, 2014 Area of Turkey and provinces, 2014 (km 2 ) İl Yüzölçümü İl Yüzölçümü İl Yüzölçümü Provinces Area Provinces Area Provinces Area Türkiye -Turkey 780 043 Adana 13 844 Giresun 7 025 Samsun 9 725 Adıyaman 7 337 Gümüşhane 6 668 Siirt 5 717 Afyonkarahisar 14 016 Hakkâri 7 095 Sinop 5 717 Ağrı 11 099 Hatay 5 524 Sivas 28 164 Amasya 5 628 Isparta 8 946 Tekirdağ 6 190 Ankara 25 632 Mersin 16 010 Tokat 10 042 Antalya 20 177 İstanbul 5 461 Trabzon 4 628 Artvin 7 393 İzmir 11 891 Tunceli 7 582 Aydın 8 116 Kars 10 193 Şanlıurfa 19 242 Balıkesir 14 583 Kastamonu 13 064 Uşak 5 555 Bilecik 4 179 Kayseri 16 970 Van 20 921 Bingöl 8 004 Kırklareli 6 459 Yozgat 13 690 Bitlis 8 294 Kırşehir 6 584 Zonguldak 3 342 Bolu 8 313 Kocaeli 3 397 Aksaray 7 659 Burdur 7 175 Konya 40 838 Bayburt 3 746 Bursa 10 813 Kütahya 11 634 Karaman 8 678 Çanakkale 9 817 Malatya 12 259 Kırıkkale 4 791 Çankırı 7 542 Manisa 13 339 Batman 4 477 Çorum 12 428 Kahramanmaraş 14 520 Şırnak 7 078 Denizli 12 134 Mardin 8 780 Bartın 2 330 Diyarbakır 15 168 Muğla 12 654 Ardahan 4 934 Edirne 6 145 Muş 8 650 Iğdır 3 664 Elazığ 9 383 Nevşehir 5 485 Yalova 798 Erzincan 11 815 Niğde 7 234 Karabük 4 142 Erzurum 25 006 Ordu 5 861 Kilis 1 412 Eskişehir 13 960 Rize 3 835 Osmaniye 3 320 Gaziantep 6 803 Sakarya 4 824 Düzce 2 492 Kaynak: Harita Genel Komutanlığı Source: General Command of Mapping http://www.hgk.msb.gov.tr/images/urun/il_ilce_alanlari.pdf Not. (1) Harita Genel Komutanlığına ait 1/1 000 000 ölçekli Mülki İdari Bölümleri Haritası vektör verisinden hesaplanarak elde edilmiştir. (2) Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Note. (1) Data are calculated from the vector data of the Map of Administrative Division of General Command of Mapping with scaled to 1/1 000 000. (2) Total numbers may not be correct due to do rounding of the numbers. 3

Arazi ve İklim Land and Climate 1.4 Aylık maksimum sıcaklık, 2014 ( o C) İstasyon Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Stations January February March April May Şanlıurfa 18,0 22,1 24,7 30,8 38,7 Adıyaman 17,6 21,6 23,5 27,7 37,1 Batman 15,2 21,5 24,1 32,3 38,1 Amasya 17,7 24,1 27,0 29,3 35,2 Antalya 19,4 21,7 23,9 25,4 29,3 Diyarbakır 15,8 18,9 22,2 28,3 36,8 Kahramanmaraş 17,1 22,4 24,5 29,8 36,0 Siirt 19,7 20,6 21,6 28,4 34,8 Karabuk 14,1 24,4 27,2 28,5 33,4 Tokat 17,1 5,4 17,9 23,8 34,2 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü Not. Temmuz ayı baz alınarak iller seçilmiştir. 1.5 Aylık minimum sıcaklık, 2014 ( o C) İstasyon Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Stations January February March April May Ardahan -26,7-32,8-11,6-10,6-0,1 Kars -25,0-32,0-10,8-12,8 0,1 Agrı -27,1-28,1-9,8-11,9 0,6 Erzurum -28,5-26,7-16,9-10,2-3,2 Bayburt -16,8-17,9-9,3-6,0 2,5 Bitlis -15,1-15,9-8,9-10,0 3,0 Muş -25,5-14,3-7,8-4,8 5,1 Hakkari -13,4-13,9-5,8-4,2 8,1 Van -11,5-13,7-6,7-7,7 4,4 Gümüşhane -9,6-13,0-7,4-4,2 3,8 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü Not. Şubat ayı baz alınarak iller seçilmiştir. 4

Land and Climate Arazi ve İklim 1.4 Monthly maximum temperature, 2014 ( o C) Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık June July August September October November December 40,1 43,4 43,5 40,6 31,9 22,8 17,0 39,8 43,3 44,0 40,0 31,2 21,2 15,8 41,6 43,1 44,6 40,9 31,7 21,2 18,4 36,3 42,1 41,1 38,3 26,7 19,9 18,4 41,7 42,0 41,6 34,0 32,4 25,6 21,4 39,0 42,0 42,1 39,8 30,0 19,7 16,0 39,5 41,3 43,2 39,4 32,0 22,2 16,9 38,6 41,1 41,5 39,0 29,9 19,3 17,2 36,8 40,9 40,3 36,4 26,8 20,5 19,7 34,4 40,6 40,5 37,3 24,5 22,1 18,2 Source: Turkish State Meteorological Service Note. Provinces are selected based on the month of July. 1.5 Monthly minimum temperature, 2014 ( o C) Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık June July August September October November December 0,2 6,6 7,6-0,6-5,3-14,8-19,5 1,7 7,6 9,1-0,1-2,8-10,7-13,6 3,8 9,9 11,1-0,4-1,0-12,2-11,3 0,8 6,0 7,6-3,7-3,6-11,0-14,1 3,9 8,5 9,3 2,0-3,4-6,8-11,9 5,6 11,8 12,8 4,6 3,1-6,0-12,2 7,3 13,6 15,0 5,3 4,0-2,7-13,3 9,0 17,0 18,5 10,2 0,2-5,1-4,4 7,1 12,7 12,9 6,7 3,2-6,3-7,6 6,3 10,5 11,2 5,8-0,6-4,2-3,9 Source: Turkish State Meteorological Service Note. Provinces are selected based on the month of February. 5

2 Çevre Environment 2.1 Kamu sektörünün çevresel cari ve yatırım harcamaları, 2010-2013 Environmental current and investment expenditure of public sector, 2010-2013 (Bin TL-Thousand TL) 2010 2012 2013 Toplam çevresel harcamalar Total environmental expenditure 10 241 351 12 847 763 14 913 569 Cari harcamalar toplamı Total current expenditure 6 518 341 7 973 181 9 147 080 Yatırım harcamaları toplamı Total investment expenditure 3 723 010 4 874 582 5 766 489 2.2 Kükürtdioksit (SO 2 ) ve partiküler madde konsantrasyonlarının yıllık ortalamalarına göre en kirli hava kalitesi izleme istasyonları, 2014 Most polluted air quality monitoring stations by the annual average concentrations of sulphur dioxide (SO 2 ) and particulate matter, 2014 (µg/m 3 ) Kükürtdioksit (SO 2) Partiküler madde (PM10) Sulphur dioxide (SO 2) Particulate matter (PM10) Edirne (Keşan) 308 Siirt 113 Çanakkale (Çan) 139 Düzce 107 Muğla 2 (Yatağan) 59 Iğdır 106 Tekirdağ 44 Bursa 97 Bursa (Kestel) 34 Bursa (İnegöl) 93 Kaynak: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Source: Ministry of Environment and Urbanization Not. Bu tablo Hava Kalitesi İzleme İstasyonlardan alınan valide edilmiş saatlik ortalama verilerinden %90 ve üzeri olanlar esas alınarak oluşturulmuştur. Note. This table is formed by considering validated hourly avarage data which are 90% and above from air quality monitoring stations. 6

Environment Çevre 2.3 Sektörlere göre CO 2 emisyonu, 2011-2013 CO 2 emissions by sectors, 2011-2013 (Bin ton-thousand tonnes) 2011 2012 2013 Toplam - Total 343 708 368 339 363 396 Enerji-Energy 285 001 307 497 298 699 Yakıtların yanması Fuel combustion 284 851 307 353 298 553 Çevrim ve enerji sektörü-energy industries 109 894 120 299 113 561 Sanayi - Industry 57 337 64 967 62 014 Ulaştırma - Transport 47 211 61 425 67 639 Diğer (konut, tarım, vs.) Other (residential, agriculture, etc.) 70 409 60 662 55 339 Kaçak emisyonlar Fugitive emissions 150 143 145 Karbondioksit taşıma ve depolama Carbondioxide transport and storage 0,1 0,1 0,1 Endüstriyel prosesler Industrial processes 58 147 60 200 63 889 Tarım-Agriculture 558 640 807 Atık-Waste 3 2 1 Kişi başı CO 2 emisyonları (Ton/kişi) CO 2 emissions per capita (Tonnes/capita) 4,63 4,90 4,78 2.4 Belediye çevre göstergeleri, 2010, 2012 Environmental indicators for municipalities, 2010, 2012 2010 2012 Toplam belediye sayısı - Number of municipalities 2 950 2 950 Kişi başı çekilen günlük su miktarı (litre/kişi-gün) Water abstraction per capita in municipalities (liters/capita-day) 216 216 Belediyelerde deşarj edilen kişi başı günlük atıksu miktarı (litre/kişi-gün) - Amount of wastewater discharged per capita in municipalities (liters/capita-day) 182 190 Kişi başı ortalama atık miktarı (kg/kişi-gün) Amount of municipal waste per capita (kg/capita-day) 1,14 1,12 2.5 İmalat sanayi çevre göstergeleri, 2010, 2012 Environmental indicators of manufacturing industry, 2010, 2012 Anket uygulanan işyeri sayısı 2010 2012 Number of establishments questionned 6 922 7 181 Çekilen su miktarı (Bin m 3 /yıl) Amount of water abstracted (Thousand m 3 /year) 1 556 705 1 792 010 Deşarj edilen atıksu miktarı (Bin m 3 /yıl) Amount of wastewater discharged (Thousand m 3 /year) 1 256 195 1 539 818 Toplam atık miktarı (Bin ton/yıl) Total amount of waste (Thousand tonnes/year) 13 366 14 420 Tehlikeli atık miktarı (Bin ton/yıl) Amount of hazardous waste (Thousand tonnes/year) 964 806 7

3 Nüfus ve Göç Population and Migration 3.1 Nüfus, yıllık nüfus artış hızı ve nüfus yoğunluğu, 1927-2000 Population, annual growth rate of population and population density, 1927-2000 Yıllık nüfus artış hızı ( ) Sayım yılı Nüfus Annual growth rate Nüfus yoğunluğu (1) Census year Population of population ( ) Population density (1) 1927 13 648 270-18 1935 16 158 018 21,1 21 1940 17 820 950 17,0 (2) 23 1945 18 790 174 10,6 24 1950 20 947 188 21,7 27 1955 24 064 763 27,8 31 1960 27 754 820 28,5 36 1965 31 391 421 24,6 41 1970 35 605 176 25,2 46 1975 40 347 719 25,0 52 1980 44 736 957 20,7 58 1985 50 664 458 24,9 65 1990 56 473 035 21,7 73 2000 67 803 927 18,3 88 Kaynak: Genel Nüfus Sayımı Sonuçları, 1927-2000 Source: Results of Population Censuses, 1927-2000 (1) Türkiye'nin yüzölçümü 769 604 km 2 'dir. Yüzölçümüne doğal göller ve baraj gölleri dahil değildir. Harita Genel Komutanlığı'ndan temin edilen 1/1 000 000 ölçekli harita baz alınarak hesaplanmıştır. (1) Surface area of Turkey is 769 604 km 2. Lakes and dams are excluded from the surface area. It was calculated according to 1/1 000 000 scaled map provided from General Command of Mapping. (2) Hatay ilinin nüfusu, toplam nüfusa dahil edilerek hesaplanmıştır. (2) It was calculated by adding the population of Hatay province to total population. 8

Population and Migration Nüfus ve Göç 3.2 Nüfus, yıllık nüfus artış hızı, il, ilçe, belde/köy sayısı ve nüfus yoğunluğu, 2012-2014 Population, annual growth rate of population, number of provinces, districts, towns/villages and population density, 2012-2014 2012 2013 (5) 2014 Nüfus - Population 75 627 384 76 667 864 77 695 904 Yıllık nüfus artış hızı ( ) Annual growth rate of population ( ) 12,0 13,7 13,3 İl sayısı - Number of provinces 81 81 81 İlçe sayısı (1) - Number of districts (1) 892 919 919 Belde ve köy sayısı (2)(3) Number of towns and villages (2)(3) 36 411 18 608 18 736 Nüfus yoğunluğu (4) Population density (4) 98 100 101 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2012-2014 Source: Results of Address Based Population Registration System, 2012-2014 (1) İl merkezleri (merkez ilçeler) dâhil değildir. (1) Province centers (central districts) are not included. (2) İlk kademe belediyeleri dâhildir. (2) Submunicipalities are included. (3) ADNKS'ye göre ikamet eden kişi kaydı olmayan köyler dâhildir. (3) Villages, in which there is no residing population according to ABPRS, are included. (4) Türkiye'nin yüzölçümü 769 604 km 2 'dir. Yüzölçümüne doğal göller ve baraj gölleri dahil değildir. Harita Genel Komutanlığı'ndan temin edilen 1/1 000 000 ölçekli harita baz alınarak hesaplanmıştır. (4) Surface area of Turkey is 769 604 km 2. Lakes and dams are excluded from the surface area. It was calculated according to 1/1 000 000 scaled map provided from General Command of Mapping. (5) Bir önceki yıla göre ilçe, belde ve köy sayısındaki önemli değişimin ana nedeni, 6360 sayılı Yasa uyarınca yapılan idari bölünüş değişiklikleridir. (5) The main reason of the major differences in the number of districts, towns and villages compared to the previous year is the administrative division changes regulated by Law No. 6360. 9

10 Nüfus ve Göç 12-40 41-60 61-100 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2014 sonuçlarına göre hazırlanmıştır. Prepared according to the results of Address Based Population Registration System 2014 101-500 501-2767 Population and Migration Nüfus yoğunluğu (kişi/km2) Population density (person per km2)

Population and Migration Nüfus ve Göç 3.3 Cinsiyete göre il/ilçe merkezi, belde/köy nüfusu ve cinsiyet oranı 2012-2014 Province/district centers, towns/villages population by sex and sex ratio, 2012-2014 2012 2013 (1) 2014 Toplam nüfus - Total population 75 627 384 76 667 864 77 695 904 Erkek - Male 37 956 168 38 473 360 38 984 302 Kadın - Female 37 671 216 38 194 504 38 711 602 İl ve ilçe merkezi nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı (%) Proportion of province and district centers population in total (%) Toplam - Total 77,3 91,3 91,8 Erkek - Male 77,3 91,3 91,7 Kadın - Female 77,2 91,4 91,8 Belde ve köy nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı (%) Proportion of towns and villages population in total (%) Toplam - Total 22,7 8,7 8,2 Erkek - Male 22,7 8,7 8,3 Kadın - Female 22,8 8,6 8,2 Cinsiyet oranı - Sex ratio 100,8 100,7 100,7 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2012-2014 Source: Results of Address Based Population Registration System, 2012-2014 (1) Bir önceki yıla göre il ve ilçe merkezi ile belde ve köy nüfusu oranlarındaki önemli değişimin ana nedeni, 6360 sayılı yasa uyarınca yapılan idari bölünüş değişiklikleridir. (1) The main reason of the major differences in the proportions of province and district centers and towns and villages population compared to the previous year is the administrative division changes regulated by Law No. 6360. 11

Nüfus ve Göç Population and Migration 3.4 İllere göre nüfus, 2014 Population by provinces, 2014 İl Nüfus İl Nüfus İl Nüfus Provinces Population Provinces Population Provinces Population Türkiye-Turkey 77 695 904 Adana 2 165 595 Giresun 429 984 Samsun 1 269 989 Adıyaman 597835 Gümüşhane 146 353 Siirt 318 366 Afyonkarahisar 706371 Hakkari 276 287 Sinop 204 526 Ağrı 549 435 Hatay 1 519 836 Sivas 623 116 Amasya 321 913 Isparta 418 780 Tekirdağ 906 732 Ankara 5 150 072 Mersin 1 727 255 Tokat 597 920 Antalya 2 222 562 İstanbul 14 377 018 Trabzon 766 782 Artvin 169 674 İzmir 4 113 072 Tunceli 86 527 Aydın 1 041 979 Kars 296 466 Şanlıurfa 1 845 667 Balıkesir 1 189 057 Kastamonu 368 907 Uşak 349 459 Bilecik 209 925 Kayseri 1 322 376 Van 1 085 542 Bingöl 266 019 Kırklareli 343 723 Yozgat 432 560 Bitlis 338 023 Kırşehir 222 707 Zonguldak 598 796 Bolu 284 789 Kocaeli 1 722 795 Aksaray 384 252 Burdur 256 898 Konya 2 108 808 Bayburt 80 607 Bursa 2 787 539 Kütahya 571 554 Karaman 240 362 Çanakkale 511 790 Malatya 769 544 Kırıkkale 271 092 Çankırı 183 550 Manisa 1 367 905 Batman 557 593 Çorum 527 220 Kahramanmaraş 1 089 038 Şırnak 488 966 Denizli 978 700 Mardin 788 996 Bartın 189 405 Diyarbakır 1 635 048 Muğla 894 509 Ardahan 100 809 Edirne 400 280 Muş 411 216 Iğdır 192 056 Elazığ 568 753 Nevşehir 286 250 Yalova 226 514 Erzincan 223 633 Niğde 343 898 Karabük 231 333 Erzurum 763 320 Ordu 724 268 Kilis 128 781 Eskişehir 812 320 Rize 329 779 Osmaniye 506 807 Gaziantep 1 889 466 Sakarya 932 706 Düzce 355 549 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2014 Source: Address Based Population Registration System Results, 2014 12

Population and Migration Nüfus ve Göç 3.5 Yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus, 2014 Population by age group and sex, 2014 Yaş grubu - Age group Toplam - Total Erkek - Male Kadın - Female Toplam - Total 77 695 904 38 984 302 38 711 602 0-4 6 294 533 3 231 903 3 062 630 5-9 6 315 628 3 241 355 3 074 273 10-14 6 252 269 3 209 897 3 042 372 15-19 6 518 921 3 349 081 3 169 840 20-24 6 263 460 3 191 641 3 071 819 25-29 6 273 202 3 179 412 3 093 790 30-34 6 516 294 3 294 389 3 221 905 35-39 5 918 336 2 996 001 2 922 335 40-44 5 510 337 2 766 305 2 744 032 45-49 4 674 262 2 375 494 2 298 768 50-54 4 438 422 2 218 311 2 220 111 55-59 3 656 563 1 828 486 1 828 077 60-64 2 870 715 1 402 604 1 468 111 65-69 2 215 704 1 030 716 1 184 988 70-74 1 557 235 699 604 857 631 75-79 1 104 178 465 081 639 097 80-84 840 410 353 906 486 504 85-89 360 158 119 892 240 266 90+ 115 277 30 224 85 053 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2014 Source: Address Based Population Registration System Results, 2014 3.6 Ortanca yaş ve yaş bağımlılık oranı, 2012-2014 Median age and age dependency ratio, 2012-2014 2012 2013 2014 Ortanca yaş - Median age 30,1 30,4 30,7 Erkek - Male 29,5 29,8 30,1 Kadın - Female 30,7 31,0 31,3 Toplam yaş bağımlılık oranı (%) Total age dependency ratio (%) 48,0 47,6 47,6 Genç bağımlılık oranı (0-14 yaş) (%) Youth dependency ratio (age 0-14) (%) 36,9 36,3 35,8 Yaşlı bağımlılık oranı (65+ yaş) (%) Elderly dependency ratio (age 65 and over) (%) 11,1 11,3 11,8 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2012-2014 Source: Address Based Population Registration System Results, 2012-2014 13

Nüfus ve Göç Population and Migration 3.7 Yasal medeni durum ve cinsiyete göre nüfus, 2014 Population by legal marital status and sex, 2014 [15 ve daha yukarı yaştaki nüfus - Population 15 years of age and over] Toplam Erkek Kadın Total Male Female Toplam - Total 58 384 240 29 092 191 29 292 049 Hiç evlenmedi - Never married 15 998 024 9 177 050 6 820 974 Evli - Married 37 228 272 18 630 285 18 597 987 Boşandı - Divorced 1 979 260 833 034 1 146 226 Eşi öldü - Widowed 3 178 684 451 822 2 726 862 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2014 Source: Address Based Population Registration System Results, 2014 Not. Yabancılar kapsama alınmamıştır. Note. Foreigners are not included. 3.8 Ortalama hanehalkı büyüklüğü, 2012-2014 Average size of households, 2012-2014 Yıl - Years Toplam - Total İl ve ilçe merkezleri Province/district centers Belde ve köyler Towns/villages 2012 3,7 3,6 3,9 2013 3,6 3,6 3,9 2014 3,6 3,6 3,7 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2012-2014 Source: Address Based Population Registration System Results, 2012-2014 14

Population and Migration Nüfus ve Göç 3.9 Yıllara göre nüfus projeksiyonları, 2015-2075 Population projections by years, 2015-2075 (Bin kişi - Thousand) Yıl - Years Nüfus - Population Yıl - Years Nüfus - Population 2015 78 152 2045 93 175 2016 78 966 2050 93 476 2020 82 077 2055 93 278 2025 85 569 2060 92 717 2030 88 428 2065 91 800 2035 90 680 2070 90 589 2040 92 258 2075 89 172 Kaynak: TÜİK, Nüfus Projeksiyonları, 2013-2075 Source: TurkStat, Population Projections, 2013-2075 3.10 2013-2014 dönemi net göç hızına göre en fazla göç alan, göç veren iller The provinces with highest in-migration and out-migration by rate of net migration in 2013-2014 period Net göç hızı Toplam nüfus Aldığı göç Verdiği göç Rate of net Total population In-migration Out-migration migration ( ) Net göç hızına göre en fazla göç alan iller The provinces with highest in-migration according to their net migration rate Bayburt 80 607 8 912 5 583 42,2 Tekirdağ 906 732 52 994 31 266 24,3 Muğla 894 509 48 219 29 671 21,0 Gümüşhane 146 353 18 811 16 071 18,9 Yalova 226 514 14 680 11 064 16,1 Net göç hızına göre en fazla göç veren iller The provinces with highest out-migration according to their net migration rate Çankırı 183 550 14 519 23 080-45,6 Kars 296 466 10 280 20 020-32,3 Ağrı 549 435 14 480 30 995-29,6 Ardahan 100 809 5 323 8 033-26,5 Yozgat 432 560 16 200 27 722-26,3 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2014 Source: Address Based Population Registration System Results, 2014 15

4 Demografi Demography 4.1 Doğumlar, 2012-2014 Births, 2012-2014 [28/02/2015 tarihi itibariyle - Date as of 28/02/2015] 4.3 Evlenmeler ve boşanmalar, 2012-2014 Marriages and divorces, 2012-2014 2012 2013 2014 Evlenmeler - Marriages 603 751 600 138 599 704 Boşanmalar - Divorces 123 325 125 305 130 913 Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Source: General Directorate of Civil Registration and Nationality 2012 (1) 2013 (1) 2014 Doğum sayısı - Number of births 1 290 387 1 291 217 1 337 504 Erkek - Boy 662 318 663 782 687 255 Kız - Girl 628 069 627 435 650 249 Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Source: General Directorate of Civil Registration and Nationality (1) Doğum verileri güncel idari kayıtlarla revize edilmiştir. (1) Birth data were revised with updated administrative records. 4.2 Yaşa özel doğurganlık hızı, 2012-2014 Age specific fertility rate, 2012-2014 [28/02/2015 tarihi itibariyle - Date as of 28/02/2015] ( ) Annenin yaş grubu - Age group of mother 2012 (1) 2013 (1) 2014 15-19 31 29 27 20-24 109 107 107 25-29 129 130 135 30-34 95 96 101 35-39 45 47 50 40-44 11 11 13 45-49 1 1 1 (1) Doğum verileri güncel idari kayıtlarla revize edilmiştir. (1) Birth data were revised with updated administrative records. 16

Demography Demografi 4.4 Evlilik süresine göre boşanmalar, 2012-2014 Divorces by duration of marriage, 2012-2014 Evlilik süresi (yıl) 2012 2013 2014 2012 2013 2014 Duration of marriage (years) Sayı-Number Toplam - Total 123 325 125 305 130 913 100,0 100,0 100,0-1 4 080 4 385 4 727 3,3 3,5 3,6 1 11 075 12 455 13 222 9,0 10,0 10,1 2 9 245 9 815 10 401 7,5 7,8 8,0 3 8 866 8 421 8 544 7,2 6,7 6,5 4 8 185 7 907 7 706 6,6 6,3 5,9 5 7 426 7 496 7 217 6,0 6,0 5,5 6-10 26 144 26 938 28 595 21,2 21,5 21,9 11-15 18 225 17 696 17 987 14,8 14,1 13,7 16+ 29 772 29 938 32 244 24,1 23,9 24,6 Bilinmeyen - Unknown 307 254 270 0,3 0,2 0,2 Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Source: General Directorate of Civil Registration and Nationality (%) 4.5 Ölümler, 2012-2014 Deaths, 2012-2014 [31/03/2015 tarihi itibariyle - Date as of 31/03/2015] 2012 (r) 2013 (r) 2014 Türkiye - Turkey 376 338 372 686 390 121 Erkek - Male 207 572 205 297 213 231 Kadın - Female 168 766 167 389 176 890 Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Source: General Directorate of Civil Registration and Nationality 4.6 Yaş grubuna göre intiharlar, 2011-2013 Suicides by age group, 2011-2013 Yaş grubu 2011 2012 (r) 2013 2011 2012 (r) 2013 Age group Sayı - Number (%) Toplam - Total 2 677 3 287 3 252 100,0 100,0 99,9-15 103 106 85 3,9 3,2 2,6 15-24 620 788 816 23,2 24,0 25,1 25-34 556 651 638 20,8 19,8 19,6 35-44 433 524 515 16,2 15,9 15,8 45-54 392 469 473 14,6 14,3 14,5 55-64 246 329 325 9,2 10,0 10,0 65-74 152 192 188 5,7 5,8 5,8 75+ 157 189 185 5,9 5,8 5,7 Bilinmeyen-Unknown 18 39 27 0,7 1,2 0,8 Kaynak: TÜİK, İntihar İstatistikleri Source: TurkStat, Suicide Statistics 17

5 Sağlık Health 5.1 Sağlık personeli sayısı, 2011-2013 Number of health professionals, 2011-2013 [Tüm sektörler - All sectors] 2011 2012 2013 Toplam personel - Total 670 092 698 518 735 159 Toplam hekim - Physicians total 126 029 129 772 133 775 Uzman hekim - Specialist physician 66 064 70 103 73 886 Pratisyen hekim - General practitioner 39 712 38 877 38 572 Asistan hekim - Medical resident 20 253 20 792 21 317 Hemşire - Nurse 124 982 134 906 139 544 Ebe - Midwife 51 905 53 466 53 427 Diş hekimi - Dentist 21 099 21 404 22 295 Eczacı - Pharmacist 26 089 26 571 27 012 Diğer sağlık personeli Other health personnel 110 862 122 663 134 488 Diğer personel ve hizmet alımı Other personnel and procurement of services 209 126 209 736 224 618 Kaynak: Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Source: General Directorate for Health Services Not. 2012'den önceki yıllarda MSB'ye bağlı kurum ve kuruluşlarda çalışan sağlık personeli sayıları dahil değildir. Note. The number of the health care personnel working in the MoD-affiliated institutions and organizations in the years before 2012 is not included. 18

Health Sağlık 5.2 Dallara göre hastane sayısı, 2011-2013 Number of hospitals by branches, 2011-2013 Dallar - Branches 2011 2012 2013 Toplam - Total 1 453 1 483 1 517 Genel hastane - General hospital 1 304 1 341 1 377 Ortopedi ve travmatoloji hastanesi Orthopedics and traumatology hospital 1 1 1 Çocuk hastalıkları hastanesi Child diseases hospital 6 5 5 Diş hastanesi - Dental hospital 8 8 9 Diyabet hastanesi - Diabetes hospital - - - Fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezleri Physical treatment and rehabilitation centers 14 15 16 Göğüs hastalıkları hastanesi Chest diseases hospital 17 15 15 Kalp damar cerrahisi merkezleri Cardiovascular diseases centers 6 6 6 Göz hastalıkları hastanesi Ophtalmology hospital 25 26 26 Kadın doğum ve çocuk hastalıkları hastanesi Obstetric and child hospital 50 43 38 Kardiyoloji hastanesi - Cardiology hospital - - - Kemik hastalıkları hastanesi Bone diseases hospital 3 3 3 Lepra hastanesi - Lepra hospital 1 1 1 Meslek hastalıkları hastanesi Occupational diseases hospital 2 2 2 Onkoloji hastanesi - Oncology hospital 4 2 2 Psikiyatri hastanesi - Psychiatry hospital 11 11 12 Zührevi hastalıklar hastanesi Veneral diseases hospital 1 1 1 Cerrahi hastanesi - Surgery hospital - 1 1 Lösemili çocuklar hastanesi Hospital for children with leukemia - 1 1 Spastik çocuklar hastanesi ve rehabilite merkezi Spastic children's hospital and rehabilitation center - 1 1 Kaynak: Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Source: General Directorate for Health Services 19

Sağlık Health 5.3 Bazı seçilmiş enfeksiyon hastalıklarının vaka sayısı, 2011-2013 Number of cases of some infectious diseases, 2011-2013 2011 2012 2013 Kızamık - Measles 111 349 7405 Yerli vaka - Local case - 318 6731 Yabancı vaka - Imported case 111 31 674 AİDS - AIDS 80 89 93 Yerli vaka - Local case 66 79 80 Yabancı vaka - Imported case 14 10 13 Tüberküloz - Tuberculosis 15 054 14 139 13 170 Yerli vaka - Local case 14 852 13 878 12 679 Yabancı vaka - Imported case 202 261 491 Sıtma - Malaria 132 376 285 Yerli vaka (1) - Local case (1) 4 1 34 Yabancı vaka - Imported case 128 375 251 Kaynak: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Source: Public Health Institution of Turkey (1) 2011-2013 yılları yerli sıtma vakalarının tamamı nüks vaka olup yerli yeni vaka sayısı "0" (sıfır) dır. (1) All local malaria cases for 2011-2013 are Relapsing malaria cases and new local case number is "0" (zero). 5.4 Organ nakli sayısı, 2011-2013 Number of organ transplantation, 2011-2013 2011 2012 2013 Toplam - Total 3 953 4 008 4 294 Böbrek - Kidney 2 923 2 903 2 944 Karaciğer - Liver 904 1 001 1 248 Kalp - Heart 93 61 63 Kalp kapakçığı - Heart valve 1 5 1 Akciğer - Lung 5 25 32 Kalp-Akciğer - Heart-Lung - 2 0 Pankreas - Pancreas 26 6 4 İnce bağırsak - Small intestine 1 5 2 Kaynak: Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Source: General Directorate for Health Services 20

Health Sağlık 5.5 Çocuklar n son 6 ay içinde geçirdiği hastal klar n cinsiyete göre dağ l m, 2012 Percentage of children who were exposed to diseases in the past 6 months by sex, 2012 [0-6 yaş grubundaki çocuklar - Children in 0-6 age group] (%) Toplam Erkek Kad n Hastal k - Diseases Total Males Females İshal - Diarrhea 27,9 29,7 26,1 Üst solunum yolu enfeksiyonu (Tonsilit, orta kulak iltihab, farenjit vb.) Upper respiratory tract infection (Tonsillitis, middle ear infections, pharyngitis, etc.) 27,6 28,2 27,0 Bulaş c hastal klar (Suçiçeği, kabakulak vb.) Communicable diseases (Varicella, mumps etc.) 11,7 11,9 11,5 Kans zl k (Demir eksikliği anemisi vb.) Anemia (Iron deficiency anemia, etc.) 9,2 9,4 9,0 Ağ z ve diş sağl ğ sorunlar Oral and dental health problems 8,7 8,6 8,8 Alt solunum yolu enfeksiyonu (Zatürre vb.) Lower respiratory tract infection (Pneumonia, etc.) 6,1 6,3 5,9 İdrar yolu enfeksiyonu - Urinary tract infection 5,0 3,3 6,8 Cilt hastal klar - Skin diseases 3,4 4,0 2,8 Diğer - Other 2,8 2,9 2,7 D vitamini eksikliğine bağl kemik bozukluklar (Raşitizm) - Bone deformities caused by vitamin D lack (Rickets) 1,7 2,0 1,5 Kaynak: TÜİK, Türkiye Sağl k Araşt rmas, 2012 Source: TurkStat, Turkey Health Survey, 2012 Not. Kalp hastal ğ (kalp romatizmas, konjenital kalp hastal ğ vb.), diyabet (şeker hastal ğ ) ve kanser diğer içerisinde kapsanm şt r. Note. Heart disease (cardiac rheumatism, congenital heart disease etc.), diabetes and cancer have been included in other. 21

Sağlık Health 5.6 Çocukların son 6 ay içinde geçirdiği hastalık/sağlık sorunlarının cinsiyete göre dağılımı, 2012 Percentage of children who were exposed to diseases/health conditions in the past 6 months by sex, 2012 [7-14 yaş grubundaki çocuklar - Children in 7-14 age group] Hastalık/Sağlık sorunu Toplam Erkek Kadın Diseases/Health problems Total Male Female Ağız ve diş sağlığı sorunları Oral and dental health problems 24,5 24,2 24,9 Göz ile ilgili sorunlar - Visual problems 11,5 11,7 11,3 Enfeksiyöz hastalıklar - Infectious diseases 11,5 10,6 12,4 Cilt hastalıkları - Skin diseases 4,7 4,4 5,1 Beslenme ile ilişkili hastalıklar Diseases related with nutrition 4,1 4,8 3,5 İşitme ile ilgili sorunlar - Hearing problems 2,6 2,5 2,7 Diğer - Other 2,5 2,8 2,2 Ruh sağlığı sorunları - Mental health problems 2,4 2,5 2,2 Kas iskelet sistemi hastalıkları Musculoskeletal system diseases 1,9 2,4 1,3 Kaynak: TÜİK, Türkiye Sağlık Araştırması, 2012 Source: TurkStat, Turkey Health Survey, 2012 Not. İstismar ve şiddet vakalarına bağlı sağlık sorunları ile sigara kullanımına bağlı sağlık sorunları diğer içerisinde kapsanmıştır. Note. Health problems connected with abuse and violence events and cigarette smoking have been included in other. (%) 5.7 Hekim tarafından teşhis edilen ilk beş hastalık/sağlık sorunlarının cinsiyete göre dağılımı, 2012 The percentage of first five diseases/health problems diagnosed by a medical doctor by sex, 2012 [15 yaş - age] (%) Hastalık/Sağlık sorunu Toplam Erkek Kadın Diseases/Health problems Total Male Female Hipertansiyon - High blood pressure (hypertension) 12,8 8,5 17,1 Bel bölgesi kas iskelet sistem problemleri Back musculoskeletal system disorders 10,9 8,0 13,8 Romatizmal eklem hastalığı (romatoid artrit) Rheumatismal joint disease (romatoid artrit) 7,9 4,2 11,4 Mide ülseri (gastrik ülser) - Gastric ulcer 7,2 5,8 8,7 Şeker hastalığı (diyabet) - Diabetes 6,7 5,5 7,9 Kaynak: TÜİK, Türkiye Sağlık Araştırması, 2012 Source: TurkStat, Turkey Health Survey, 2012 22

Health Sağlık 5.8 Bireylerin vücut kitle indeksinin cinsiyet ve yerleşim yerine göre dağılımı, 2012 Body mass index distribution of individuals by sex and residence, 2012 [15 yaş - age] Yerleşim yeri ve cinsiyet Düşük kilolu Normal kilolu Fazla kilolu Obez Permanent residence and sex Underweight Normal weight Overweight Obese Türkiye - Turkey Toplam - Total 3,9 44,2 34,8 17,2 Erkek - Male 2,7 44,7 39,0 13,7 Kadın - Female 5,1 43,6 30,4 20,9 Kent - Urban Toplam - Total 4,0 44,5 34,6 17,0 Erkek - Male 2,7 44,7 39,4 13,3 Kadın - Female 5,3 44,2 29,7 20,8 Kır - Rural Toplam - Total 3,5 43,4 35,2 17,9 Erkek - Male 2,4 44,7 38,1 14,8 Kadın - Female 4,7 42,2 32,1 21,1 Kaynak: TÜİK, Türkiye Sağlık Araştırması, 2012 Source: TurkStat, Turkey Health Survey, 2012 Not. Rakamlardaki yuvarlamadan dolayı satır toplamı 100'ü vermeyebilir. Note. Sum of row percentages may not be equal to 100 due to rounding of the numbers. 5.9 Bireylerin tütün ve tütün mamulü kullanma oranı, 2008, 2012 Percentage of individuals smoking, 2008, 2012 [15 yaş - age] Yerleşim yeri ve cinsiyet Permanent residence Hergün - Daily Ara sıra Less than daily (%) Şu anda kullanmıyor/ Hiç kullanmamış Not at all / Never used and sex 2008 2012 2008 2012 2008 2012 Toplam - Total 27,4 23,8 3,9 3,3 68,7 72,9 Erkek - Male 43,8 37,3 4,1 4,1 52,1 58,5 Kadın - Female 11,6 10,7 3,6 2,4 84,8 86,9 Kent - Urban 28,9 25,7 4,1 3,3 67,0 71,0 Erkek - Male 43,9 38,9 3,9 4,1 52,2 57,0 Kadın - Female 14,5 13,0 4,2 2,6 81,3 84,5 Kır - Rural 23,9 18,9 3,3 3,1 72,8 78,0 Erkek - Male 43,6 33,3 4,5 4,2 51,9 62,5 Kadın - Female 5,0 4,7 2,2 2,0 92,8 93,3 Kaynak: Küresel Yetişkin Tütün Araştırması, 2008, 2012 Source: Global Adult Tobacco Survey, 2008, 2012 Not. Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Note. Total numbers may not be correct due to do rounding of the numbers. (%) 23

6 Eğitim ve Kültür Education and Culture 6.1 Öğretim yılı ve okul grubuna göre okullaşma oranı, 2012/'13-2014/'15 Schooling ratio by group of schools and the education year, 2012/'13-2014/'15 2012/'13 2013/'14 (%) 2014/'15 Eğitim seviyesi Brüt Net Brüt Net Brüt Net Level of educational Gross Net Gross Net Gross Net İlkokul Primary school 107,5 98,9 111,9 99,6 101,1 96,3 Erkek - Male 107,2 98,8 111,5 99,5 100,8 96,0 Kadın - Female 107,8 98,9 112,4 99,6 101,4 96,6 Ortaokul Junior high school 107,6 93,1 108,8 94,5 107,1 94,3 Erkek - Male 106,1 93,2 106,9 94,6 105,5 94,4 Kadın - Female 109,2 93,0 110,8 94,5 108,8 94,3 Orta öğretim Secondary education 96,8 70,1 103,3 76,7 107,4 79,4 Erkek - Male 99,6 70,8 106,1 77,2 109,8 79,5 Kadın - Female 93,8 69,3 100,3 76,1 104,8 79,3 Yükseköğretim Higher education 74,9 38,5 81,7 39,9 88,9 39,5 Erkek - Male 79,5 38,4 86,2 38,9 93,4 38,0 Kadın - Female 70,0 38,6 77,0 40,9 84,2 41,1 Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim İstatistikleri, 2014/'15 Source: Ministry of Education, National Education Statistics, 2014/'15 Not 1. Yıl ortası nüfus projeksiyonları kullanılmıştır. 2. Okullaşma oranları 2007/'08 öğretim yılından itibaren Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre hesaplanmaktadır. Note 1. The mid-year population projections were used. 2. Schooling ratios from 2007-2008 educational year were calculated according to the results of the Address Based Population Registration System. 24

Education and Culture Eğitim ve Kültür 6.2 Eğitim kurumlarına göre öğrenciler, 2013/'14-2014/'15 Enrollments by educational institutions, 2013/'14-2014/'15 2013/'14 2014/'15 Eğitim kurumu Okul (3) Öğrenci Okul (3) Öğrenci Educational institutions School (3) Enrollment School (3) Enrollment Okul öncesi eğitim (1) - Pre-school (1) 26 698 1 059 495 26 972 1 156 661 İlkokul - Primary school 28 532 5 574 916 27 544 5 434 150 Ortaokul - Junior high school 17 019 5 478 399 16 969 5 278 107 Genel lise (1) - General high schools (1) 3 744 2 906 291 3 955 2 902 954 Mesleki ve teknik lise (1) Vocational and technical high schools (1) 7 211 2 513 887 5 106 2 788 117 Fakülte ve yüksek okul (2) Higher educational institutions (2) 2 748 5 139 469 - - Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim İstatistikleri, 2014/'15 Source: Ministry of Education, National Education Statistics, 2014/'15 (1) Resmi ve özel okulları kapsar. (1) It covers public and private schools. (2) Kaynak: Yükseköğretim Kurulu (2) Source: Council of Higher Education. (3) Faal olan okullar kapsanmıştır. (3) Active schools are included. 6.3 Okuryazarlık ve cinsiyete göre nüfus, 2012-2014 Population by literacy and sex, 2012-2014 [6 ve daha yukarı yaştaki nüfus - Population 6 years of age and over] 2012 2013 2014 Erkek - Male Okuma yazma bilen - Literate 32 628 320 Sayı 33 098 329 33 967 372 Okuma yazma bilmeyen - Illiterate 475 068 449 328 454 760 Bilinmeyen - Unknown 895 144 873 453 456 027 Kadın - Female Okuma yazma bilen - Literate 30 719 323 31 275 805 32 098 958 Okuma yazma bilmeyen - Illiterate 2 313 689 2 205 315 2 208 336 Bilinmeyen - Unknown 845 835 832 915 472 278 (%) Erkek - Male Okuma yazma bilen - Literate 98,6 98,7 98,7 Okuma yazma bilmeyen - Illiterate 1,4 1,3 1,3 Kadın - Female Okuma yazma bilen - Literate 93,0 93,4 93,6 Okuma yazma bilmeyen - Illiterate 7,0 6,6 6,4 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2014 Source: Address Based Population Registration System Results, 2014 Not.1. Oranlar hesaplanırken bilinmeyen kapsanmamıştır. 2. Yabancılar kapsama alınmamıştır. Note.1. Proportions are calculated by excluding unknown. 2. Foreigners are not included. 25

Eğitim ve Kültür Education and Culture 6.4 Yüksek öğretim kurumlarında (lisans) öğretim alanına göre öğrenciler, 2014/'15 Higher educational institutions enrollments by fields of study, 2014/'15 Erkek Kadın Öğretim alanı - Field of study Male Female Toplam - Total 1 967 703 1 661 097 Beşeri bilimler ve sanat - Human sciences and art 172 637 240 704 Eğitim - Education 104 118 171 377 Fen bilimler, matematik, bilgisayar-science, mathematics, computer 77 228 76 226 Hizmetler - Services 50 796 23 346 Mühendislik, imalat ve inşaat-engineering, manufacturing construction 268 221 109 323 Sağlık ve refah-health welfare 71 147 120 856 Sosyal bilimler, iş ve hukuk-social sciences, business, law 1 193 368 903 549 Tarım ve veterinerlik-agriculture and veterinary 28 547 13 758 Alanı belirlenemeyenler-unclassified 1 641 1 958 Kaynak: YÖK, 2014-15 öğretim yılı Yükseköğretim istatistikleri Source: Gouncil of Higher Education 6.5 Öğretim elemanlarının akademik görevlerine göre sayıları, 2014/'15 Number of teaching staff by academic title, 2014/'15 Toplam Erkek Kadın Total Male Female Profesör - Professor 20 879 14 751 6 128 Doçent - Associate professor 14 140 9 292 4 848 Yardımcı doçent - Assistant professor 33 323 20 152 13 171 Öğretim görevlisi - Instructor 21 118 11 957 9 161 Okutman - Language instructor 10 239 3 902 6 337 Uzman - Specialist 3 762 1 919 1 843 Araştırma görevlisi - Research assistant 45 399 22 790 22 609 Çevirici - Translator 22 7 15 Eğitim-öğretim planlamacısı Education-training planner 21 10 11 Kaynak: YÖK, 2014-15 öğretim yılı Yükseköğretim istatistikleri Source: Gouncil of Higher Education 26

Education and Culture Eğitim ve Kültür 6.6 Ortaöğretim son sınıfta okuyan öğrencilerin ÖSS sonucuna göre fakülte ve yüksekokula yerleşme oranı, 2012-2014 According to Student Selection Examination, the percentage of students entering faculty and vocational training school from last grade in the secondary education, 2012-2014 2012 2013 2014 ÖSS'ye giren öğrenci sayısı Number of student getting selection examination 744 298 761 597 799 869 Fakülte ve yüksekokula yerleşen Entering student to faculty and vocational training school 421 969 438 101 465 648 (%) 56,7 57,5 58,2 Önlisans - Vocational training school 198 077 190 713 212 694 (%) 46,9 43,5 45,7 Lisans - Undergraduate 176 526 199 482 209 205 (%) 41,8 45,5 44,9 Açıköğretim - Open education 47 366 47 906 43 749 (%) 11,2 10,9 9,4 Kaynak: ÖSYM, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi ortaöğretim kurumlarına göre 2012-2014 Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı Sonuçları Source: Assessment Selection and Placement Centre, Student Selection and Placement Center Examination Results by secondary education institutions, 2012-2014 6.7 Yurt dışında öğrenim yapan resmi burslu öğrenci sayıları, 2013-2014 Number of Turkish Government sponsored students educated abroad, 2013-2014 2013 (1) 2014 (2) Yabancı dil - Language 427 623 Yüksek lisans - Master 1 049 898 Doktora - Doctorate 1 194 1 263 Staj - Internship 9 7 Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı; Yükseköğretim Genel Müdürlüğü Source: The Ministry of National Education; Counest of Higher Education (1) 18.11.2013 tarihi itibariyle - As of 18.11.2013 (2) 17.12.2014 tarihi itibariyle - As of 17.12.2014 27

Eğitim ve Kültür Education and Culture 6.8 Kütüphaneler, kitap sayısı ve kütüphanelerden yararlananlar 2011-2013 Libraries, number of books and library users, 2011-2013 2011 2012 2013 Milli Kütüphane - National Library Kütüphane sayısı - Number of libraries 1 1 1 Kitap - Books 1 328 895 1 383 181 1 444 021 Kütüphanelerden yararlananlar Library users 664 178 693 403 651 336 Halk kütüphanesi - Public libraries Kütüphane sayısı - Number of libraries 1 118 1 112 1 118 Kitap - Books 15 621 478 15 785 280 16 099 993 Kütüphanelerden yararlananlar Library users 18 826 715 19 545 940 20 232 069 Üniversite kütüphanesi - University libraries Kütüphane sayısı - Number of libraries 487 512 533 Kitap - Books 11 697 790 12 584 612 13 408 159 6.9 Gazetelerin ve dergilerin coğrafi kapsama (yayın bölgesi) göre sayısı, 2011-2013 Number of newspapers and magazines by geographical coverage (region of publishing), 2011-2013 Gazete - Newspapers Dergi - Magazines 2011 2012 2013 2011 2012 2013 Toplam - Total 2 905 3 004 3 100 3 873 4 105 4 058 Yerel - Local 2 618 2 717 2 813 1 377 1 443 1 464 Bölgesel - Regional 91 102 107 259 320 235 Ulusal - National 196 185 180 2 237 2 342 2 359 6.10 Sinema salonu, gösterilen film ve seyirci sayısı, 2011-2013 Movie houses, movies and attendances, 2011-2013 2011 2012 2013 Sinema salonu sayısı - Number of movie houses 1 917 1 998 2 102 Gösterilen film sayısı - Number of movies 37 892 37 546 40 406 Yerli film - National production 13 027 12 072 15 545 Yabancı film - Foreign production 24 865 25 474 24 861 Seyirci sayısı - Number of attendances 37 439 786 39 002 190 45 077 509 Kaynak: Sinema müdürlükleri Source: Directorates of cinemas 28

Education and Culture Eğitim ve Kültür 6.11 Tiyatro salonu, oynanan eser, gösterim ve seyirci sayısı, 2010/'11-2012/'13 Theaters, shows, performances and attendances, 2010/'11-2012/'13 2010/'11 2011/'12 2012/'13 Tiyatro salonu sayısı - Number of theater halls 511 606 678 Oynanan eser sayısı - Number of shows 4 252 5 539 6 219 Gösterim sayısı - Number of performances 23 361 25 043 28 359 Seyirci sayısı - Number of attendances 5 385 588 5 621 066 6 244 821 Kaynak: Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, belediye, resmi kurum ve özel tiyatro müdürlükleri Source: General Directorate of State Theaters, municipalities, directorates of official and private theaters 6.12 Opera ve bale salonu, oynanan eser, gösterim ve seyirci sayısı 2010/'11-2012/'13 Operas and ballets halls, shows, performances and attendances 2010/'11-2012/'13 2010/'11 2011/'12 2012/'13 Opera ve bale salonu sayısı Number of operas and ballets halls 9 14 12 Oynanan eser sayısı - Number of shows 208 228 234 Gösterim sayısı - Number of performances 749 697 873 Seyirci sayısı - Number of attendances 310 623 333 707 375 223 Kaynak: Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Source: General Directorate of State Operas and Ballets 6.13 Müzeler ve mevcut eserler, 2011-2013 Museums and artifacts, 2011-2013 2011 2012 2013 Müze sayısı - Museums 189 188 187 Etnografya - Ethnography 44 44 43 Arkeoloji - Archaeology 60 60 60 Genel - General 85 84 84 Mevcut eser sayısı - Available artifacts 3 149 982 3 177 446 3 174 867 Kaynak: Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Source: General Directorate of Cultural Heritage and Museums 29