Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü nce Geliştirilen ve Yürütülen Uygulamalar 27 Şubat 2014- İstanbul
UYGULAMA BAŞLIKLARI Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması (3-8) Elektronik Sistemler (9-22) Risk Analizleri (23-25) Dolaylı Temsil (26-30) Vergi Kontrolleri (31-36)
Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Onaylanmış Kişi ve Yetkilendirilmiş Yükümlü
Onaylanmış Kişi Statüsü Onaylanmış kişi statüsü gümrük işlemlerinde ciddi veya mükerrer gümrük mevzuatı ihlali bulunmayan, belirli bir dış ticaret hacmine veya sabit sermaye yatırımına sahip, mali yeterliliği tasdik edilmiş kişilere getirilen kolaylıklar olarak tanınmaktadır.
Onaylanmış Kişi Sayıları 24 Şubat 2014 tarihi itibariyle; 468 A Sınıfı 984 B Sınıfı 515 C Sınıfı Olmak üzere Toplam 1967 Onaylanmış Kişi bulunmaktadır.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü Yetkilendirilmiş yükümlü, gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, kayıt sistemi düzenli ve izlenebilir olan, mali yeterlilik, emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunan, kendi oto kontrolünü yapabilen güvenilir firmalara getirilen kolaylıklar sağlayan statüdür.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Onaylanmış Kişi Farkı
Götürü Teminatın Kaldırılması 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu eki (I) sayılı listede yer alan eşya için götürü teminat uygulaması hakkında ortaya çıkan suiistimal, kayıtdışılık ve yüksek oranda vergi kaçakçılığı riskini önlemek amacıyla 21/11/2013 tarihli ve 28828 sayılı 1. Mükerrer RG de yayınlanan Gümrük Yönetmeliği değişikliği ile götürü teminat uygulaması kaldırılmıştır.
Elektronik Sistemler
NCTS SİSTEMİNDE YAPILAN DÜZENLEMELER NCTS nin Ulusal Programlar ve uygulamalara adaptasyonu İhracat beyannamesi Açmaları Özet beyan açmaları Antrepo beyannamesi açmaları NCTS üzerinden dahili transitin yapılabilmesine imkan sağlanması Birden fazla araçla yapılan taşımalarda risk ve kontrol sisteminin basitleştirilmesi Hareketi ve varışı aynı olan transit beyannameleri Manuel kapatma EORI Numaralarının kullanılması Varış Öncesi Bildirim Kapsamlı teminat kullanımı
NCTS SİSTEMİNDE YAPILAN DÜZENLEMELER Gözetim memurunun sisteme dahil edilmesi NCTS-YGM programı entegrasyonu Teslim alma özet beyanın kaldırılması NCTS- Muhasebe modülü entegrasyonu Çıkış bildirimi-transit beyannamesi ilişkisinin kurulması
KAĞITSIZ BEYANNAME UYGULAMASI 01/01/2012 tarihi itibariyle Mavi hatta işlem yapma yetkisine sahip onaylanmış kişilerin ihracat işlemlerinin, 08/10/2013 tarihi itibariyle Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip yükümlülerin mavi hatta işlem gören tüm beyannamelerine ilişkin işlemlerin, e-fatura tax-free fatura Teminatlar kağıtsız ortamda yürütülmesi sağlanmıştır.
YÜKÜMLÜ KAYIT VE TAKİP SİSTEMİ Elektronik gümrük sistemlerinde işlem yapan yükümlülere ilişkin bilgiler ile, doğrudan ve/veya dolaylı temsile yetkili kişilerin temsil yetkisine ilişkin bilgilerinin elektronik ortamda takibini ve kontrolünü sağlayacak olan sistemdir. Teknik çalışmalar tamamlanmış olup Tebliğ çalışmaları devam etmektedir. Yükümlü Kayıt ve Takip Sistemi, sistemde kayıtları yapılan kişilerin temsil ettikleri firma adına NCTS uygulamasında beyanda bulunabilmesini sağlayacaktır.
TEK PENCERE SİSTEMİ-1 Gümrük işlemleri sırasında istenen tüm belgelerin tek noktadan temin edilmesini sağlayan sistemdir. 2012/6 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile Bakanlığımıza Sistemin kurulması ve yürütülmesinde koordinatör kurum olma yetkisi verilmiştir. Sistem e-belge ve e-başvuru olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. E-belge aşaması, izin, onay ve belgelerin elektronik ortamda Bakanlığımıza aktarılması ve bunların kağıt ortamında ibraz edilmeksizin, doğrudan gümrük işlemlerinde kullanılması ve takibini sağlayacaktır.
TEK PENCERE SİSTEMİ-2 E-başvuru aşaması ise, izin, onay ve belgelere ilişkin başvuruların doğrudan Bakanlığımıza yapılarak ilgili kuruma iletilmesi, ve başvuru sonucunun elektronik ortamda alınmasını sağlayacaktır. E-belge aşamasına ilişkin yazılım çalışmaları tamamlanmıştır. Uygulamaya başlanacak Kurumun tespitine yönelik analiz çalışmaları tamamlanmış ve Şeker Kurumu ile yapılan görüşmeler neticesinde bu kurumla uygulamaya geçilmesine karar verilmiştir. Şeker Kurumu ile karşılıklı test çalışmaları tamamlanarak uygulamaya ilişkin yayımlanan 2014/1 sayılı Genelge kapsamında 14.01.2014 tarihi itibariyle Şeker Kurumu ile uygulamaya başlanmıştır. Diğer kurumlar ile çalışmalar devam etmektedir.
KONTEYNER TAKİP SİSTEMİ HEDEFLER Liman işletmeleri ile elektronik veri paylaşımı, Liman işlemlerinin hızlandırılması, Maliyetlerin düşürülmesi, UYGULAMA Yazılım çalışmalarının tamamlanması Pilot uygulama Uygulamanın yaygınlaştırılması
BEYANNAME SORGULAMALARI Doğrudan ve Dolaylı Temsilciler Kapanmış beyanname sorgulama Açık beyanname sorgulama Anlık beyanname sorgulama Firma Beyannameleri Sorgulama 2012/5 Sayılı Genelgesi(https://guvas.gumruk.gov.tr/siteroot/index.htm) SMS Bilgi Servisi Detaylı Beyan Durum Sorgulama https://uygulamalar.gumruk.gov.tr/beyannamesorgulama Vedop Sistemi/Azo sistemi
TEMİNAT İŞLEMLERİNİN ELEKTRONİK ORTAMA AKTARILMASI 1 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği uyarınca yürütülen teminat işlemlerinde, gümrük idareleri tarafından düzenlenerek vergi dairelerine gönderilen EK 11 ile vergi dairelerince gümrük idarelerine gönderilen EK 12 Formunun elektronik ortama aktarılmasına ilişkin tasarım çalışmaları tamamlanmıştır. Maliye Bakanlığı ile teminat bilgilerinin paylaşımı elektronik ortamda webservisler aracılığı ile gerçekleştirilecek olup, teknik çalışmalar devam etmektedir.
Ortak Kapı Her iki ülke gümrük idaresinde aynı tür ve mükerrer işlem ya da veri girişinin yapılmasının önüne geçilmesini sağlanacak, Pasaport bilgileri çıkış ülkesinde girilecek, Veriler elektronik ortamda giriş ülkesine aktarılacak, Taraflar kontrollerini kendileri yapacaklardır. Anlaşma ve eklerinin onay süreçleri tamamlanmıştır.
Risk Analizleri
İTHALAT HAT ORANLARI
01.01.2013-30.11.2013 TARİHLERİ ARASINDA GÜMRÜK MÜŞAVİRLİK FİRMALARI TARAFINDAN TAKİP EDİLEN BEYANNAME SAYILARI GÜMRÜK İŞLEMLERİNDE DOLAYLI TEMSİLİN YERİ 2013 YILI (TR-AN DAHİL) ORAN % 2013 YILI ORAN (TR-AN HARİÇ) % 2013 YILI 2013 YILI (TR-AN (TR-AN Toplam İthalat Beyannamesi Sayısı 3.032.803 DAHİL) % 2.154.812 ORANI HARİÇ) TOPLAM Dolaylı İTHALAT Temsil BEYANNAME Oranı kapsamında SAYISI işlem gören 3.032.803 2.154.812 BEYAN beyanname SAHİBİ MÜŞAVİRLİK sayısı FİRMASI OLAN İTHALAT BEYANNAME 2.850.036 SAYISI 2.850.036 94 2.040.762 94 2.040.76295 95 ALICISI OKSB SAHİBİ FİRMA OLAN VE BEYAN SAHİBİ MÜŞAVİRLİK FİRMASI OLAN İTHALAT Toplam BEYANNAME İhracat SAYISI Beyannamesi Sayısı 2.883.208 1.027.462 2.882.265 36 0 TOPLAM Dolaylı İHRACAT Temsil BEYANNAME Oranı kapsamında SAYISI işlem gören 2.883.208 2.882.265 beyanname sayısı BEYAN SAHİBİ MÜŞAVİRLİK FİRMASI OLAN İHRACAT BEYANNAME SAYISI 2.629.617 91 2.629.014 91 2.629.617 91 2.629.014 91 ALICISI OKSB SAHİBİ FİRMA OLAN VE BEYAN SAHİBİ MÜŞAVİRLİK FİRMASI OLAN İHRACAT BEYANNAME SAYISI 1.037.653 39 1.037.394 39 Dönem : 1.1.2013-30.11.2013 %ORANI NOT: Müşavirlik firmalarına ait kimlik numaraları Gümrükler Genel Müdürlüğünden, OKSB sahibi firmalara ait kimlik numaraları Onaylanmış Kişi Listesi Programından alınmış olup sorgulamalar GÜVAS üzerinden yapılmıştır.
Gümrük Müşavirleri ve Müşavirlik Firmalarının Takibi 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu ve diğer ceza koyan kanun hükümleri uyarınca Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulması, Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Raporları, Kaçakçılık Bilgi Bankası kayıtları, Disiplin cezaları, Ek tahakkuk ve ceza kararları, Gümrük Müşavirleri ile Müşavirlik Firmaları hakkındaki risk değerlendirmelerinde dikkate alınmaktadır.
Gümrük Müşavirleri ve Müşavirlik Firmalarının Takibi Ayrıca, suç duyurusuna konu olayın, Niteliği (ferdi kaçakçılık, toplu veya teşekkül halinde kaçakçılık vs), Suça konu eşyanın gümrüklenmiş değeri, Ek tahakkuk ve ceza kararları sayısı ve tutarı, Takibin yoğunluğu ve süresi üzerinde etkili olabilmektedir. Ayrıca söz konusu takipler için belirli bir süre belirlenmiş olup, sistem tarafından süre sonunda otomatik olarak takipler sonlandırılmaktadır.
Gümrük Müşavirleri ve Müşavirlik Firmalarının Takibi -Gümrük Müşavirinin aynı olay nedeniyle Müfettiş Raporlarına, Suç duyurusuna ve Kaçakçılık Bilgi Bankası kayıtlarına istinaden halihazırda takip ediliyor olması halinde, almış olduğu disiplin cezası nedeniyle ayrıca bir takip yapılmamaktadır. -Ayrıca, bir Gümrük Müşaviri hakkında Müfettişçe Teklif Raporu hazırlanarak disiplin cezası uygulanması önerilse de, söz konusu ceza uygulanmadan herhangi bir takip yapılmamaktadır.
VERGİ KONTROLLERİ
Sonradan Kontrol Nedir? SONRADAN KONTROL UYGULAMASI Sonradan Kontrol, Gümrük idarelerinde anlık olarak gerçekleştirilen gümrük kontrollerinden farklı olarak, eşyanın tesliminden sonra yükümlü nezdinde yapılan incelemelerle gümrük beyanlarının doğruluğunu ve gerçekliğini ortaya koymak, Uygulama sırasında yapılan firma ziyaretleri ile yükümlülerin gümrük idaresi ile yaşadıkları sorunları yerinde tespit etmek ve rehberlik faaliyetlerinde bulunmak, Amacıyla yürütülen modern bir denetim şeklidir.
2013 Yılı Sonradan Kontrol Uygulaması Bakanlığımızda sonradan kontrol işlemleri, risk analizine dayalı, planlı ve sistematik olarak Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilmektedir. 2013 yılında 125 i Onaylanmış Kişi Statü Belgesi sahibi firmalardan oluşmak üzere toplam 442 yükümlü Sonradan Kontrole alınmıştır.
DOLAYLI TEMSİLDE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN SORUMLULUĞU Tebliğ Değişikliği ile; Dolaylı temsilde sorumluluğun çerçevesinin(ek tahakkuk/ceza) belirlenmesi, Zamanaşımı süreleri ve terkin tutarlarının re sen dikkate alınması, Ek tahakkuka konu gümrük vergileri ve para cezalarının tebliği ve zamanaşımına ilişkin hükümler birbirinden ayrıştırılması ve izlenecek yöntemin netleştirilmesi, Şartlı muafiyet rejimleri veya nihai kullanım rejim hükümlerinin ihlali durumunda alacak aslına ilişkin olarak ayrıca tahakkuk yapılmayacağı,
DOLAYLI TEMSİLDE GÜMRÜK MÜŞAVİRLERİNİN SORUMLULUĞU Kesinleşen ve 6183 sayılı Kanunun 55 ve müteakip maddeleri gereğince takibi gereken alacaklara ilişkin tebligat usulü, 4/1/1961 tarihli, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun tebligat hükümlerine tabi kılınmıştır. Geri verme işlemine konu edilemeyecek taleplere açıklık getirilmiştir. Geri verme veya kaldırma taleplerinin değerlendirilmesinde YGM lerden yararlanılması ve kararların idare amirlerince alınabilmesi imkanı getirilmiştir.
TAHSİLAT TAKİP PROGRAMI Verilerin girilmemesi veya yanlış girilmesi olasılığının ortadan kaldırılması ile doğru verilerin elde edilmesi, Tüm bu aşamalarda istenilen sorguların yapılabilmesi, Raporların alınabilmesi ve buna bağlı olarak karar almada etkinliğin artması, Takipteki alacağın sağlıklı izleyebilmesi, Merkez birimlerin tek sorgulamayla yükümlü borçlarına ulaşabilmesi Tam otomasyona geçilmesi ile iş verimliliğinin artması ve maliyetlerin minimize edilmesi, Veri gizliliği ve güvenliğinin arttırılması, Hizmet kalitesi ve hızının arttırılması ile, Etkili bir kamu alacağı takibi ve tahsilatı, sağlanacaktır.
Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü