Bilim Kurulu. Prof. Dr. Adnan TÜRKSOY Ege Üniversitesi, Çeşme Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu, Konaklama İşletmeciliği Bölümü

IV Bilim Kurulu Prof. Dr. Adnan TÜRKSOY Ege Üniversitesi, Çeşme Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu, Konaklama İşletmeciliği Bölümü Prof. Dr. Aylin GÖZTAŞ Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi, Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü Prof. Dr. Füsun SOYKAN Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bölümü Prof. Dr. Gazanfer DOĞU Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Spor Yöneticiliği Bölümü Prof. Dr. Gıyasettin DEMİRHAN Hacettepe Üniversitesi, Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Prof. Dr. Haldun MÜDERRİSOĞLU Düzce Üniversitesi, Orman Fakültesi, Peyzaj Mühendisliği Bölümü Prof. Dr. İlker YILMAZ Anadolu Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Prof. Dr. M. Yavuz TAŞKIRAN Kocaeli Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Prof. Dr. Mehmet SOMUNCU Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Coğrafya Bölümü Prof. Dr. Mehtap MALKOÇ Dokuz Eylül Üniversitesi, Fizik Tedavi Yüksekokulu, Kardiyopulmoner Fizyoterapi Bölümü Prof. Dr. Muammer KAYATEKİN Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Muammer TUNA Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Anabilim Dalı Prof. Dr. Robert SCHNEIDER State University of New York, The College at Brockport, Department of Kinesiology, Sport Studies and Physical Education Prof. Dr. Sedat AVCI İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü Prof. Dr. Suat KARAKÜÇÜK Gazi Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Spor Yöneticiliği Bölümü Doç.Dr. Ali YAYLI Gazi Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Rekreasyon Yönetimi Bölümü Doç. Dr. Atilla AKBABA Kâtip Çelebi Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Turizm İşletmeciliği Bölümü Doç.Dr. Canan KOCA Hacettepe Üniversitesi, Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu, Rekreasyon Programı Doç.Dr. Ebru GÜNLÜ Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Turizm İşletmeciliği Bölümü Doç.Dr. Emine ÇAĞLAR Kırıkkale Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Doç. Dr. Erkan ÇALIŞKAN Akdeniz Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Doç. Dr. Fatih HAZAR Adnan Menderes Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Doç. Dr. Gözde EMEKLİ Ege Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bölümü Doç. Dr. İlhan TOKGÖZ Trakya Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Doç. Dr. İsmail GEZGİN Ege Üniverssitesi, Çeşme Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu, Turizm Rehberliği Bölümü Doç. Dr. M. Levent İNCE Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Beden Eğitimi ve Spor Bölümü

V VI Doç.Dr. Mahmut DEMİR Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğirdir Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu, Turizm ve Otelcilik Bölümü Doç. Dr. Metin ARGAN Anadolu Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Doç. Dr. Nejat BASIM Başkent Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Spor Bilimleri Bölümü Doç. Dr. Nüket SİVRİ İstanbul Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Ali AĞILÖNÜ Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Alpaslan YILMAZ Erciyes Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Aydoğan AYDOĞDU Kastamonu Üniversitesi, Turizm ve Otel İşletmeciliği Yüksekokulu, Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Betül BAYAZIT Kocaeli Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Bülent GÜRBÜZ Kırıkkale Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Deniz Küçükusta Hongkong Polytechnic University, School of Hotel and Tourism Management Yrd.Doç.Dr. Erman Öncü Karadeniz Teknik Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Evren TERCAN Akdeniz Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Spor Yöneticiliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Faik ARDAHAN Akdeniz Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Fatih BEKTAŞ Karadeniz Teknik Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Ferman KONUKMAN State University of New York, The College at Brockport, Department of Kinesiology, Sport Studies and Physical Education Yrd. Doç. Dr. Fikri ERALP Haliç Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd.Doç.Dr. H. Alper GÜNGÖRMÜŞ Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. İbrahim İLHAN Nevşehir Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Rekreasyon Yönetimi Bölümü Yrd. Doç. Dr. İrfan YILDIRIM Afyon Kocatepe Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd.Doç.Dr. Kamil YAĞCI Giresun Üniversitesi Bulancak Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu, Turizm Bölümü Yrd. Doç. Dr. Kerem Yıldırım ŞİMŞEK Anadolu Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Mediha Burcu SILAYDIN AYDIN Dokuz Eylül Üniversitesi, Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Yrd. Doc. Dr. Mehmet Çağrı ÇETİN Mustafa Kemal Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Mehmet DEMİREL Dumlupınar Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Mehmet Han ERGÜVEN Kırklareli Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Turizm İşletmeciliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Murat ÖZŞAKER Celal Bayar Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Müberra ÇELEBİ İzzet Baysal Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Spor Yöneticiliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Nilgün AVCI Ege Üniversitesi, Çeşme Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu, Konaklama İşletmeciliği Bölümü

VII VIII Yrd. Doç. Dr. Özgür MÜLAZIMOĞLU BALLI Pamukkale Üniversitesi, Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Pınar GÜZEL Celal Bayar Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Sırrı Cem DİNÇ Celal Bayar Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Sabri KAYA Kırıkkale Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. Tennur Yerlisu LAPA Akdeniz Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd. Doç. Dr. T. Hakan YENAL Adnan Menderes Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Yrd.Doç. Dr. Ümit KESİM Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Spor Yöneticiliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Velittin BALCI Ankara Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Spor Yöneticiliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Yakın EKİN Kâtip Çelebi Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Turizm İşletmeciliği Bölümü Yrd. Doç. Dr. Yılmaz AKGÜNDÜZ Mersin Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölümü Yrd. Doç. Dr. Zinnur GEREK Atatürk Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Dokuz Eylül Üniversitesi Düzenleme Kurulu Prof.Dr. Özkan TÜTÜNCÜ Dokuz Eylül Üniversitesi, Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Prof.Dr. Metin KOZAK Dokuz Eylül Üniversitesi, Reha Midilli Foça Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu Yrd.Doç.Dr. İlkay TAŞ Dokuz Eylül Üniversitesi, Reha Midilli Foça Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu İpek AYDIN Dokuz Eylül Üniversitesi, Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu, Rekreasyon Bölümü Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi Prof. Dr. Nazmi KOZAK Anadolu Üniversitesi, Turizm Fakültesi Arş. Gör. Taki Can METİN Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Öğr. Gör. Dönüş ÇİÇEK Anadolu Üniversitesi, Eskişehir Meslek Yüksekokulu Arş. Gör. Arzu TURAN Anadolu Üniversitesi, Turizm Fakültesi

II. Rekreasyon Araştırma Kongresi 31 Ekim 03 Kasım 2013, Kuşadası, Aydın Her hakkı saklıdır. Türkiye de Dağcılık Eğitimleri: Katılımcıların Profillerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma Yrd. Doç. Dr. Murat ÇUHADAR T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğirdir Meslek Yüksekokulu E Posta: muratcuhadar@sdu.edu.tr Okt. Çetin MEYDAN T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğirdir Meslek Yüksekokulu E Posta: cetinmeydan@sdu.edu.tr Bildiriler 569 kendine çekebilmiştir. Bu nedenle uzun yıllar tırmanışlar Türkiye Dağcılık Fe derasyonu nun (TDF) düzenlediği kamplar, dağcılık kulüplerinin faaliyetleri ve münferit teşebbüsler ile sınırlı kalmıştır (Ekici, Çolkoğlu ve Bayraktar, 2011: 111). Türkiye de dağcılık eğitimi çalışmaları, 1997 yılında federasyon başkanlı ğına, halen aktif olarak dağcılık yapan ve ülkemizin ve Avrupa nın en yüksek dağı olan Ağrı Dağı na 82 defa zirve tırmanışı yapan Alaattin Karaca nın geti rilmesi ile hız kazanmıştır. Bu dönemde daha önce olmayan eğitim, eğitmen ve dağcılık mihmandarlığı yönetmelikleri hazırlanmış ve yürürlüğe konulmuştur. Yapılan özverili çalışmalar sonrasında 1997 yılında 919 olan toplam lisanslı dağ cı sayısı 2013 yılı itibariyle Spor Genel Müdürlüğü istatistiklerine göre 8.682 si kadın, 24.776 sı erkek olmak üzere toplam 33.458 kişiye ulaşmıştır (Spor Genel Müdürlüğü, 2013). Öz Son yıllarda popüler spor kültürüne alternatif olarak dağcılık, doğa yürüyüşleri, kaya tırma nışı gibi doğa sporlarına olan ilgi artmaya başlamıştır. Türkiye nin birçok bölgesi bu tür faali yetler için uygun ortam teşkil etmektedir. Ancak dağcılığı kendi imkânları ile öğrenmeye ça lışan kişilerin araziyi, hava koşullarını, zamanlamayı, malzeme seçimini, ekibin oluşturulma sını, tırmanış psikolojisini kısa sürede öğrenmeleri olanaklı değildir. Bu deneyimler ancak alınan eğitimler sayesinde elde edilebilmektedir. Kazaların % 50'sinin inişlerde, % 40'nın tırmanışta, % 10'nun antrenmanlarda meydana geldiği, yaşamını yitirenlerden büyük bir kısmının 1 2 yıllık dağcılar olduğu, ölenlerden sekizinin 27 ve üstü yaşlarda olduğu araştır malar sonucu ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla uygulamalı ve teorik eğitimler dağcılık sporuna gönül veren, ilgi duyan herkes açısından hayati önem taşımaktadır. Bu çalışma, Türkiye Dağ cılık Federasyonu tarafından 04 10 Haziran 2012 tarihleri arasında, Isparta Çandır da düzen lenen dağcılık yaz gelişim eğitimlerine katılan katılımcıların profillerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiş ve yüz yüze anket yöntemiyle elde edilen bulgular sunulmuştur. Anahtar Sözcükler:Dağcılık, Dağcılık Eğitimleri GİRİŞ Dağlık alanlar, pek çok özelliği yanında en az el değmiş mekânsal alanları oluş turması, temiz havası, zengin biyoçeşitliliği, farklı arazi şekilleri ve kültürleri barındırması gibi nedenlerle çekicilik arz etmektedir. Bu nedenle bulunduğu ortamın sıkıcılığından uzaklaşmak isteyen ve yeni arayışlar içindeki kitlelere hitap edecek seçenekler sunmaktadır (Duran, 2012: 46). Son yıllarda popüler spor kültürüne alternatif olarak dağcılık, doğa yürüyüşleri, kaya tırmanışı gibi doğa sporlarına olan ilgi artmaya başlamıştır. Türkiye nin birçok bölgesi bu tür faaliyetler için uygun ortam teşkil etmektedir. Dağcılık sporu; uzaklığı, fiziksel zorluğu, belli bir ekonomik güç ve teknik bilgi gerektirmesi, doğada yaşam koşullarına adaptasyon güçlükleri gibi nedenlerle nispeten kısıtlı sayıda kişiyi Şekil 1. Çandır Dağcılık Yaz Temel Eğitiminden Bir Kare TDF denetiminde verilen eğitimler, yaz ve kış dönemi eğitimleri şeklinde iki gurupta toplanmaktadır. Yaz dönemi eğitimleri; yaz temel, yaz gelişim ve ileri seviye kaya eğitimi, yaz arama ve kurtarma eğitimi; kış dönemi eğitimleri ise kış temel, kış gelişim ve ileri seviye kar buz eğitimleri şeklinde federasyona bağlı eğitmenler tarafından verilmekte ve her eğitim sonrası yapılan teorik ve pratik sınavlarla başarılı öğrenciler belirlenmektedir. Eğitimin değerlendirilmesi ve başarılı sporcuların belgelendirilmesi, eğitmenler ve federasyon gözlemcisi nin raporu doğrultusunda yapılmaktadır. Yapılan sınavlarda başarılı olamayan

570 Bildiriler 571 öğrenciler bir sonraki eğitime katılma hakkını kaybetmektedirler. Yaz ve kış eğitimlerini başarı ile tamamlayan sporculara kış ve yaz arama kurtarma ve istekleri halinde dağ kayağı eğitimleri de verilmektedir (Türkiye Dağcılık Federasyonu, 2013). Türkiye de 1997 yılından itibaren çok sayıda dağcılık kulübü kurulmuş ve bu kulüpler aracılığıyla günümüze değin birçok katılımcı dağcılık eğitim çalışmalarına katılmıştır. Katılım koşullarını sağlayan sporcuların başvuruları kulüpleri tarafından yapılmaktadır. Büyüklerin yanında, gençler ve yıldızlar kategorilerinde eğitim faaliyetleri düzenlenerek eğitimler verilmeye başlanmıştır. Dağcılık eğitim faaliyetleri, dağcılık kulüpleri tarafından da gerçekleştirilebilmektedir ancak, kulüpler düzenleyecekleri eğitim faaliyetlerini federasyondan belgeli eğitmenlerin sevk ve idaresinde yaptırmak zorundadır. Dağcılık eğitim faaliyetlerinin yapılacağı alanların belirlenmesinde göz önünde bulundurulan hususlar şöyledir (Türkiye Dağcılık Federasyonu, Dağcılık Eğitimi Talimatı, 2013): 1. Verilecek eğitimin özelliğine göre pratik uygulamaların yapılabileceği uygun alanın bulunması, 2. Su ihtiyacının karşılanabilir olması, 3. Kursiyer sayısına göre çadır kurulabilecek alanın bulunması, 4. Yerleşim birimlerine yakınlığı ve yerel ulaşımın kolay sağlanabilir olması, 5. Eğitim kampı güvenliğinin sağlanmasına elverişli olması, 6. Doğal tehlikelerden etkilenmeyecek alanda kurulması, TDF tarafından her yıl düzenlenen yaz temel, yaz gelişim ve yaz arama kurtarma eğitimleri Isparta ilinde gerçekleştirilmektedir. Sütçüler ilçesine bağlı Çandır köyünde bulunan ve Çevre ve Orman Bakanlığı nca dağcılık eğitim merkezi kurulması amacıyla tahsis edilen alan federasyonun kullanımına açılmış olup, yılda üç dönem olmak üzere eğitim faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. 2012 yılında, yaz temel eğitim kampı 04 10 Haziran 2012 tarihleri arasında, yaz gelişim kampı 14 20 Temmuz 2012 arasında ve yaz arama kurtarma eğitim kampı ise 03 09 Kasım 2012 tarihleri arasında 180 öğrenci ve 20 eğitmen ile gerçekleştirilmiştir. Şekil 2. Çandır Dağcılık Yaz Gelişim Eğitimi Kamp Alanı Isparta Çandır da gerçekleştirilen dağcılık eğitimlerin her biri birer hafta sürmekte olup verilen eğitimlerin kapsamı şu şekildedir: Dağcılık Yaz Temel Eğitimi Dağcılığın tanımı ve kısa tarihçesi Yürüyüş bilgisi ve tekniği Kamp yeri seçimi ve kurulması Dağcılık malzemelerinin tanıtımı Dağcılıkta kullanılan ip düğümleri Doğal tırmanış hakkında bilgi Güvenlik çeşitleri Serbest iniş İple iniş yöntemleri Yapay tırmanış izletilmesi Pursik düğümü ile tırmanış izletilmesi Dağda beslenme Harita, pusula kullanma ve dağda yön bulma Meteoroloji klimatoloji bilgisi İlkyardım bilgisi Gece yürüyüşü

572 Bildiriler 573 Çevre ve doğa koruma bilgisi Dağcılık Yaz Gelişim Eğitimi İlk yardım ve kurtarma bilgisi Teknik malzeme çeşitleri Malzeme özellikleri ve kullanım yerleri Malzeme seçimi, yerleştirilmesi, ip kullanım cetveli Serbest iniş ve çıkış Malzeme kullanarak kendini emniyete alma İple iniş çeşitleri Düşme faktörü ara emniyet noktası Harita ve pusula kullanımı Lider tırmanış koordinasyonu Beslenme Kaya tırmanışı ve dağcılık için antrenman Yapay tırmanış Çevre ve doğa koruma bilgisi Yaz Arama ve Kurtarma Eğitimi Arama ve kurtarma bilgisi ve organizasyonları Arama ve kurtarma operasyonları Arama ve kurtarma malzemeleri ve sistem bilgileri Afet ve kaza bilgisi Afet ve kaza psikolojisi Sırtta ve kucakta yaralı indirme ve çıkarma İpteki lider tırmananı ya da artçı tırmananı kurtarma Sedye taşıma, indirme çıkarma ve sedye yapım metotları Hava hatları ve gerdirme sistemleri Makara ve palanga sistemleri ile sedye indirme ve çıkarma Beslenme ve sıvı alımı Arazide arama metotları, harita pusula ve GPS kullanımı İlk yardım ve kurtarma bilgisi Olumsuz hava şartlarında kurtarma ve meteoroloji bilgisi Arazide hayatta kalma ilkeleri Kendini kurtarma (self rescue) Dağ tehlikeleri ve dağ kazaları ilgileri Arama ve kurtarma işaret ve haberleşme bilgileri Çevre ve doğa koruma bilgisi Bu çalışmanın amacı, Türkiye Dağcılık Federasyonu tarafından 04 10 Haziran 2012 tarihleri arasında Isparta Çandır da düzenlenen dağcılık yaz gelişim eğitimlerine katılan katılımcıların profillerini belirlemektir. YÖNTEM Çalışmanın evrenini, 04 10 Haziran 2012 tarihleri arasında Türkiye Dağcılık Federasyonu tarafından gerçekleştirilen dağcılık yaz gelişim eğitimine katılan 180 kişi oluşturmaktadır. Tanımlayıcı nitelikteki bu araştırmada veriler, yüz yüze (kişisel görüşme) anket yöntemi ile toplanmıştır. Yüz yüze anket yöntemi, cevaplama oranını yüksek olması ve eksik hatalı cevaplamaya mahal vermemek nedeniyle tercih edilmiştir. Yapılan anket çalışması neticesinde resmi rakam olarak 180 olan katılımcıların 166 sı ile görüşülerek anket formları doldurulmuş, 14 katılımcı ile çeşitli nedenlerle (anket çalışması sırasında mevcut olmamaları, katılımcıların günün farklı zamanlarında kamp alanına ulaşmaları, çadır kurmakta olmaları, yürüyüş ve tırmanmada olmaları vb.) görüşülememiştir. Elde edilen anket formu sayısı, toplam katılımcı sayısının % 92 sine karşılık geldiğinden yeterli görülmüştür. ANALİZ VE BULGULARIN YORUMLANMASI Dağcılık yaz gelişim eğitim kampı katılımcılarının profillerini belirlemek amacıyla, yedisi kapalı uçlu, biri açık uçlu olmak üzere katılımcılara dokuz soru yöneltilmiştir. Bu soruların ilk beşi, katılımcıların demografik özelliklerine ilişkindir. Demografik sorular; ankete katılanların cinsiyetleri, yaş dağılımı, eğitim durumları, meslekleri ve gelir düzeylerine yöneliktir. Diğer sorulardan ilki, katılımcıların TDF tarafından Isparta Çandır da gerçekleştireceği dağcılık yaz gelişim eğitim kampından nasıl haberdar olduklarını, diğeri ise geldikleri ili belirlemeye yöneliktir. Tablo 1. de katılımcıların cinsiyetlerine göre dağılımları verilmiştir.

574 Bildiriler 575 Tablo 1. Katılımcıların Cinsiyetlerine Göre Dağılımı Bayan 53 31,93 Bay 113 68,07 64,46 23,49 Bay 68% Bayan 32% Katılımcıların % 68 ini bay, % 32 sini erkek öğrenciler oluşturmaktadır. Bu durum, dağcılık faaliyetleri her ne kadar zorlu doğa koşullarında gerçekleştirilen bir spor olsada, bayan katılımcıların ilgisini çektiğini göstermektedir. Tablo 2. Katılımcıların Eğitim Durumlarına Göre Dağılımı Orta Öğretim 3 1,81 Lise 39 23,49 Önlisans ve Lisans 107 64,46 Lisansüstü 17 10,24 1,81 10,24 Orta Öğretim Lise Lisans Lisansüstü Tablo 2. de katılımcıların eğitim durumuna göre dağılımları verilmiştir. Buna göre katılımcıların, % 64,46 sı üniversite (önlisans ve lisans), % 23,49 u lise, % 10,24 ü lisansüstü ve 1,81 i ise orta öğretimden mezundur. Tablo 2. den, dağcılık yaz gelişim eğitim kampına katılan katılımcıların büyük bir bölümünün üniversite (önlisans ve lisans) mezunu oldukları görülmektedir. Bu durum, üniversite mezunlarının dağcılık sporuna olan ilgisinin diğer eğitim seviyelerine göre daha yüksek olduğunu düşündürmektedir. Tablo 3. Katılımcıların Yaş Aralıklarına Göre Dağılımı 15 25 85 51,20 26 35 45 27,11 36 45 21 12,65 46 55 12 7,23 56 65 3 1,81

576 Bildiriler 577 51,20 45,78 36,14 27,11 12,65 7,23 1,81 15 25 26 35 36 45 46 55 56 65 10,24 Öğrenci Kamu Çalışanı Özel Sektör Çalışanı 7,83 Emekli Tablo 3. de, katılımcıların yaş aralıklarına göre dağılımları görülmektedir. Buna göre katılımcıların % 51,20 si 15 25, % 27,11 i 26 35, % 12,65 i 36 45, % 7, 23 ü 46 55 ve % 1,81 i 56 65 yaş aralığındadır. Bu dağılımda, katılımcıların yarıdan fazlasının (% 51,2) 15 25 yaş aralığında olması ve yaş aralığı arttıkça katılımcı sayısının azalıyor olması dikkat çekici bulgulardır. Tablo 4. Katılımcıların Mesleklerine Göre Dağılımı Öğrenci 76 45,78 Kamu Çalışanı 60 36,14 Özel Sektör Çalışanı 17 10,24 Emekli 13 7,83 Tablo 4. de katılımcıların mesleklerine göre dağılımları verilmiştir. Katılımcıların % 45,78 i öğrenci, % 36,14 ü kamu çalışanı, % 10,24 ü özel sektör çalışanı ve % 7,83 ü de emeklilerden oluşmaktadır. Katılımcıların önemli bir bölümünün öğrencilerden oluşması, gençlerin TDF tarafından verilen eğitimleri başarıyla tamamladıktan sonra lisanslı dağcı ve lisanslı arama kurtarma uzmanı unvanını alarak dağcılık eğitmeni ve arama kurtarma görevlisi olarak istihdam edilme beklentilerine bağlanabilir. Eğitimlere % 36,14 pay ile kamu çalışanlarının ilgisi ayrıca dikkat çekicidir. Bu durumun yaz dönemi dağcılık eğitimlerinin, zaman olarak kamu çalışanlarının izin alabilmeleri açısından uygun olmasından kaynaklandığı söylenebilir. Tablo 5. Katılımcıların Gelir Durumlarına Göre Dağılımları Asgari Ücret 27 16,27 850 1000TL 13 7,83 1001 1500TL 10 6,02 1501 2000TL 29 17,47 2001 2500TL 27 16,27 2500TL Üzeri 18 10,84 Düzenli bir geliri yok 42 25,30

578 Bildiriler 579 25,30 57,83 16,27 17,47 16,27 32,53 10,84 7,83 6,02 3,01 6,63 Asgari Ücret 850 1000TL 1001 1500TL 1501 2000TL 2001 2500TL 2500TL Üzeri Düzenli bir geliri yok İnternet Görsel İşitsel Medya (TV ve Radyo Kanalları) Arkadaş Tavsiyesi Doğa ve Dağcılık Kulüpleri Aracalığıyla Tablo 5. de katılımcıların gelir durumlarına göre dağılımları verilmiştir. Buna göre katılımcıların % 25,30 u düzenli bir gelirinin olmadığını, % 16,27 si de asgari ücretle ve % 7,83 ü 850 1000 TL gelire sahip olduklarını beyan etmiştir. Gelir durumları çok yüksek olmayan ve düzenli bir geliri olmayanların toplamda % 49,4 olması, katılımcıların % 45,78 inin öğrenci olması ile örtüşmektedir. Diğer katılımcıların % 17,47 si 1501 2000 TL, %16,27 si 2001 2500 TL, % 10,84 ü 2500 TL ve üzeri ve % 6 sı da 1001 1500 TL gelire sahip olduklarını beyan etmişlerdir. Tablo 6. Katılımcıların Yaz Gelişim Eğitim Kampından Haberdar Olma Biçimleri İnternet 54 32,53 Görsel İşitsel Medya (TV ve Radyo Kanalları) 5 3,01 Arkadaş Tavsiyesi 11 6,63 Doğa ve Dağcılık Kulüpleri aracılığıyla 96 57,83 Tablo 6. da katılımcıların yaz gelişim eğitim kampından haberdar olma biçimlerine göre dağılımları verilmiştir. Buna göre katılımcıların büyük bir çoğunluğu (% 57,83) Isparta Çandır da gerçekleştirilen dağcılık yaz gelişim eğitim kampından, doğa ve dağcılık kulüpleri aracılığıyla haberdar olduklarını beyan etmişlerdir. Daha önce de ifade edildiği üzere katılım koşullarını sağlayan sporcuların başvuruları kulüpleri tarafından yapılmaktadır. Dolayısıyla dağcılık kulüpleri ile üyeleri arasında güçlü bir iletişim olduğu söylenebilir. Katılımcıların, % 32,53 ü İnternet aracılığıyla, % 6,63 ü arkadaş tavsiyesi ile ve % 3 ü de görselişitsel medya (TV radyo kanalları) aracılığı ile dağcılık eğitim faaliyetinden haberdar olduklarını beyan etmişlerdir. Tablo 7. Katılımcıların Eğitim Kampına Kaçıncı Defa Katıldıklarının Dağılımı İlk Defa 152 91,57 2. Defa 14 8,43

580 Bildiriler 581 2. Defa 8% Diğer 48 28,94 İlk Defa 92% Tablo 8. de katılımcıların geldikleri illere göre dağılımları verilmiştir. Buna göre en fazla katılımcının 24 kişi ile (% 14,46) Ankara dan geldiği görülmektedir. Katılımcıların geldikleri iller sırasıyla; Rize (% 8,43), İstanbul (% 7,23), Antalya, Isparta ve İzmir (% 6,02), Bursa (% 5,42), Balıkesir (% 4,82), Eskişehir ve Samsun (% 3,61), Hatay (% 3,01) ve Konya (% 2,41) olarak gerçekleşmiştir. Katılımcıların geri kalanı (28,94) Kocaeli, Manisa, Muğla, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Edirne, Karabük, Kayseri, Van, Bartın, Çanakkale, Giresun, Mersin, Şırnak, Trabzon ve Tunceli gibi illerden gelmişlerdir. Tablo 7. de katılımcıların eğitim kampına kaçıncı defa katıldıklarının dağılımı verilmiştir. Buna göre katılımcıların büyük bir çoğunluğu (% 92) ilk defa katıldıklarını beyan etmiştir. Çalışmada daha önce de değinildiği üzere, yaz dönemi eğitimleri; yaz temel, yaz gelişim ve ileri seviye kaya eğitimi, yaz arama ve kurtarma eğitimleri şeklinde federasyona bağlı eğitmenler tarafından verilmekte ve her eğitim sonrası yapılan teorik ve pratik sınavlarla başarılı katılımcılar belirlenmektedir. Yapılan sınavlarda başarılı olamayan katılımcılar bir sonraki eğitime katılma hakkını kaybetmektedirler. Bu durumda eğitim kampına ikinci defa katılanların, önceki dönem eğitimlerde başarısız olan katılımcılardan oluştuğu ve eğitimlerin başarı düzeylerinin yüksek olduğu söylenebilir. Tablo 8. Katılımcıların Geldikleri İllere Göre Dağılımları Ankara 24 14,46 Rize 14 8,43 İstanbul 12 7,23 Antalya 10 6,02 Isparta 10 6,02 İzmir 10 6,02 Bursa 9 5,42 Balıkesir 8 4,82 Eskişehir 6 3,61 Samsun 6 3,61 Hatay 5 3,01 Konya 4 2,41 Tablo 9. Katılımcıların Yaş Aralıklarının Eğitime Katılma sına Göre Dağılımı Pearson Chi Square: 15,8 Çandır Dağcılık Eğitim Kampı'na Kaçıncı Kez Katılıyorsunuz P<0,05 df: 4 Cramer s V: 0,309 (P= 0,003) İlk Defa 2. Defa Toplam Yaş aralığı 15 25 82 3 85 96,47 3,53 100 26 35 42 3 45 93,33 6,67 100 36 45 17 4 21 80,95 19,05 100 46 55 8 4 12 66,67 33,33 100 56 65 3 0 3 100 0 100 Toplam 152 14 166 91,57 8,43 100 Yapılan araştırmada, katılımcıların yaş aralıkları ile eğitim kampına kaçıncı kez katıldıkları arasında anlamlı bir farklılaşma olup olmadığını test etmek amacıyla ki kare testi uygulanmıştır. Yapılan ki kare testi sonucu Tablo 9. da verilmiştir. Tabloda yer alan bazı hücrelerdeki gözlem sayısının beşten az olması nedeniyle Cramer s V değerine bakılmış, bu değerin 0,309 olduğu ve ki kare testinin istatistiksel olarak % 95 güven düzeyinde anlamlı olduğu görülmüştür. Cramer s V katsayısı, çapraz tablodaki satır ve sütun sayısından bağımsız ola

582 Bildiriler 583 rak isimsel iki değişken arasındaki ilişkinin gücü hakkında bilgi verir. Cramer s V katsayısının anlamlı olup olmadığını belirlemek için ki kare istatistiğinin anlamlı olup olmadığına bakmak yeterlidir. Buna göre katılımcıların yaş aralıkları ile eğitim kampına kaçıncı defa katıldıkları arasında anlamlı bir farklılaşma bulunmaktadır. Tablodan, yaş aralığı arttıkça eğitimler sonrasında yapılan sınavlarda başarı durumunun azaldığını söylemek mümkündür. SONUÇ Türkiye, farklı yüksekliklerde, zengin jeo morfolojik ve tektonik yapıya; flora ve faunası olan ormanlara sahip, zengin av ve yaban hayatı olan dağlarıyla dağ yürüyüşü ve tırmanışları için dağcılık sporunu sevenlere zengin olanaklar sunmaktadır. Son yıllarda dağcılık faaliyetleri ile ilgilenenlerin sayısı artmıştır. Ancak dağcılığı kendi imkânları ile öğrenmeye çalışan kişilerin araziyi, hava koşullarını, zamanlamayı, malzeme seçimini, ekibin oluşturulmasını, tırmanış psikolojisini kısa sürede öğrenmeleri olanaklı değildir. Bu deneyimler, ancak uzmanlar tarafından verilen teorik ve uygulamalı dağcılık eğitimleri sayesinde elde edilebilmektedir. Tüm dünyada zor ya da kolay az ya da çok riskli çeşitli alanlarda her yıl birçok kişi yaşamını yitirmektedir. Bu durum, sportif tırmanıcılığın başladığı günden bugüne kadar süregelmektedir. Kazaların % 50ʹsinin inişlerde, % 40ʹnın tırmanışta, % 10ʹnun antrenmanlarda meydana geldiği, yaşamını yitirenlerden büyük bir kısmının 1 2 yıllık dağcılar olduğu, ölenlerden sekizinin 27 ve üstü yaşlarda olduğu araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır (Ünal, 2013). Dolayısıyla uygulamalı ve teorik eğitimler dağcılık sporuna gönül veren, ilgi duyan herkes açısından hayati önem taşımaktadır. Bu çalışma, Türkiye Dağcılık Federasyonu tarafından her yıl Isparta Çandır da düzenlenen ve eğitim sınav sonuçlarına göre aynı katılımcılarla devam eden dağcılık yaz temel, dağcılık yaz gelişim ve dağcılık arama kurtarma eğitimlerine katılan katılımcıların profillerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiş ve yüz yüze anket yöntemiyle elde edilen bulgular sunulmuştur. İleriye yönelik olarak yapılacak çalışmalar için, dağcılık eğitimlerine katılanların motivasyonlarının belirlenmesi, katılımcıların beklentilerinin ve memnuniyetlerinin araştırılması ve verilen eğitimlerin değerlendirilmesine yönelik çalışmalar önerilebilir. KAYNAKÇA Duran, C. (2012). Türkiye de Dağlık Alanların Kırsal Turizm Açısından Önemi, Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14 (22): 45 52. Ekici, S., Çolkoğlu, T. ve Bayraktar, A. (2011). Dağcılık Sporuyla Uğraşan Bireylerin Bu Spora Yönelme Nedenleri Üzerine Bir Araştırma, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(2): 110 119 Türkiye Dağcılık Federasyonu Web ana sayfası, http://www.tdf.org.tr/default.asp/, 2013 TDF Dağcılık Eğitimi Talimatı, http://www.tdf.org.tr/pages.asp?id=84/, 2013 Spor Genel Müdürlüğü, Federasyonlara Göre Sporcu ları, https://www.sgm.gov.tr/sayfalar/rapor.aspx?raporid=1/, 2013 Ünal, B. Dağ Kazaları, Zirve Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübü web sayfası, http://www.zirvedagcilik.net/dag kazalari hakkinda p 427.html?cPath=84_177/, 2013