2015 TÜSAD Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği MEDİYASTEN HASTALIKLARI VE CERRAHİSİ Editör: Prof. Dr. Akın Eraslan BALCI Yardımcı Editörler: Doç. Dr. Mehmet Ali BEDİRHAN, Prof. Dr. Levent ELBEYLİ, Prof. Dr. Nurettin KARAOĞLANOĞLU, Prof. Dr. Kamil KAYNAK, Doç. Dr. İrfan YALÇINKAYA Grafik-Tasarım: Demet AKIN Tüm hakları saklıdır. Telif hakkı sahibinin izni olmaksızın yayının hiçbir kısmı elektronik, mekanik, fotokopi ve benzeri yollarla aktarılamaz, yayımlanamaz ve yeniden kullanımını sağlayan bir sistemde saklanamaz. Bu kitapta yer alan bilgilerin doğru olması için azami çaba gösterilmiş olsa da, nihai sorumluluk yazara aittir. Kitaptaki bilgilerin kullanılmasından kaynaklanan hatalardan ya da herhangi bir sonuçtan yayımcılar ve yazarlar sorumlu değildir. Yayın Tarihi: Ağustos 2015
Soyadı Sırasına Göre Yazarlar Yazarlar I Doç. Dr. Nurten UZUN ADATEPE İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Nöroloji Anabilim Dalı, İstanbul Yrd. Doç. Dr. Mehmet Mustafa AKIN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Elazığ Doç. Dr. A. Levent ALPAY Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul Prof. Dr. Tamer ALTINOK Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Konya Uzm. Dr. Alper AVCI Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Adana Prof. Dr. Akın ERASLAN BALCI Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Elazığ Doç. Dr. Tansel ANSAL BALCI Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nükleer Tıp Anabilim Dalı, Elazığ Uzm. Dr. Şebnem BATUR İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul Doç. Dr. S. Volkan BAYSUNGUR Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul Dr. M. Yunus BENLİ Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Gaziantep Prof. Dr. Mehmet BİLGİN Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Kayseri
IV Yazarlar Yrd. Doç. Dr. Fatih CANDAŞ İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul Dr. E. Ezgi CESUR Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul Dr. Tuğba COŞGUN Ağrı Devlet Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, Ağrı Doç. Dr. Sevim Süreyya ÇERÇİ Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri Anabilim Dalı, Isparta Dr. Ahmet DEMİRKAYA Acıbadem Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul Dr. M. Talha DOĞRUYOL Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul Dr. Bekir ELMA Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Gaziantep Prof. Dr. Tahir Şevval EREN İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul Uzm. Dr. Ayşe Gül ERGÖNÜL Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İzmir Dr. Elçin ERSÖZ Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul Uzm. Dr. Miray ERSÖZ Dr. Siyami Ersek Dr. Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul
Yazarlar V Uzm. Dr. Ezel ERŞEN İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul Uzm. Dr. R. Serdar EVMAN Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul Doç. Dr. Rauf GÖRÜR GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, Çamlıca Göğüs Cerrahisi Servisi, İstanbul Yrd. Doç. Dr. Mustafa GÜLTEKİN Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Konya Uzm. Dr. Oğuz KARAHAN Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Diyarbakır Doç. Dr. Yekta ALTEMUR KARAMUSTAFAOĞLU Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Edirne Prof. Dr. Nurettin KARAOĞLANOĞLU Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Ankara Prof. Dr. M. Kamil KAYNAK İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul Doç. Dr. Leylagül KAYNAR Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Kayseri Uzm. Dr. Murat KILIÇ Isparta Devlet Hastanesi, İç Hastalıkları Kliniği, Isparta Uzm. Dr. Ahmet KILIÇARSLAN Elazığ Harput Devlet Hastanesi, Pataloji Kliniği, Elazığ Doç. Dr. Ali KILIÇGÜN Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Bolu
IV Yazarlar Yrd. Doç. Dr. Mustafa KÜPELİ Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Tokat Doç. Dr. Fatih METEROĞLU Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Diyarbakır Uzm. Dr. Serda K. METİN Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahi Kliniği, İstanbul Uzm. Dr. Aysun K. MISIRLIOĞLU Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, İstanbul Uzm. Dr. Mecbure NALBANTOĞLU Çankırı Devlet Hastanesi, Nöroloji Kliniği, Çankırı Doç. Dr. Serdar ONAT Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Diyarbakır Prof. Dr. Kemal ÖDEV Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi, Radyoloji Anabilim Dalı, Konya Uzm. Dr. Rahşan ÖZCAN İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul Prof. Dr. İ. Hanifi ÖZERCAN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Patoloji Anabilim Dalı, Elazığ Doç. Dr. Atalay ŞAHİN Diyarbakır Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Servisi, Diyarbakır Prof. Dr. Gonca TOPUZLU TEKANT İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul
Yazarlar V Prof. Dr. Alper TOKER İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul Uzm. Dr. N. Halil TÖZÜM İstanbul Medeniyet Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul Prof. Dr. Akif TURNA İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, İstanbul Dr. Derya ÖZDEMİR TÜTEN Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Elazığ Prof. Dr. Refik ÜLKÜ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı, Diyarbakır Doç. Dr. Celal YAVUZ Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kalp ve Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Diyarbakır Uzm. Dr. Alkın YAZICIOĞLU Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi, Göğüs Cerrahisi Kliniği, Ankara Yrd. Doç. Dr. Akın YILDIZHAN GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi, Çamlıca Göğüs Cerrahisi Servisi, İstanbul
İçindekiler İçindekiler IX YAZARLAR... III ÖNSÖZ...IX BÖLÜM 1 Mediyasten Anatomisi ve Mediyastenin Kompartmanları...1 Miray Ersöz BÖLÜM 2 Mediyasten Lenf Nodları...7 Mustafa Küpeli, S. Volkan Baysungur BÖLÜM 3 Timus Anatomisi...15 Bekir Elma BÖLÜM 4 Paratiroid Bezlerinin Anatomisi...23 Yunus Benli BÖLÜM 5 Mediyasten Nöroanatomisi...27 Yunus Benli BÖLÜM 6 Klasik Radyografi...39 Kemal Ödev BÖLÜM 7 Bilgisayarlı Tomografi...45 Kemal Ödev BÖLÜM 8 Manyetik Rezonans Görüntüleme...63 Kemal Ödev BÖLÜM 9 Mediyastenin Kitle Lezyonlarının Değerlendirilmesine Nükleer Tıbbın Katkısı...77 Tansel Ansal Balcı, Sevim Süreyya Çerçi BÖLÜM 10 Mediyastinal Tümör Belirteçleri...113 Atalay Şahin, Tahir Şevval Eren BÖLÜM 11 Transservikal Mediyasten Lenf Nodu Örneklemesi ve Lenfadenektomi...123 M. Talha Doğruyol, A. Levent Alpay
VIII İçindekiler BÖLÜM 12 Mediyasten Hastalıklarında Sternotomi ve Torakotomi...131 Fatih Meteroğlu, Tahir Şevval Eren BÖLÜM 13 Mediyasten Hastalıklarında VATS...141 Halil Tözüm, Tahir Şevval Eren BÖLÜM 14 Primer Spontan Pnömomediyasten...145 Atalay Şahin, Tahir Şevval Eren BÖLÜM 15 Postoperatif Sternum Enfeksiyonları...151 Oğuz Karahan, Celal Yavuz BÖLÜM 16 Özefagus Yaralanması Sonucu Oluşan Mediyastinitler...163 Serdar Onat BÖLÜM 17 Hava Yolu Yaralanmalarına Bağlı Gelişen Mediyastinit...167 Alper Avcı BÖLÜM 18 Dessendan Nekrotizan Mediyastinit...169 Refik Ülkü BÖLÜM 19 Subakut Mediyastinit...177 Mustafa Gültekin, Tamer Altınok BÖLÜM 20 Fibröz Mediyastinit...181 Ali Kılıçgün BÖLÜM 21 Vena Kava Superior Sendromu...185 R. Serdar Evman, E. Ezgi Cesur BÖLÜM 22 Vena Kava Süperior Rezeksiyonu ve Protez Greft Kullanımı...197 Akın Yıldızhan, Rauf Görür BÖLÜM 23 Superior Vena Kava Rezeksiyonu ve Otolog Greft ile Rekonstrüksiyonu...205 Fatih Candaş, Rauf Görür BÖLÜM 24 Primer Mediyasten Tümörlerini Taklit Eden Lezyonlar...211 Aysun K. Mısırlıoğlu, Elçin Ersöz
İçindekiler XI BÖLÜM 25 Mediyastenin Vasküler Kitleleri...221 Ezel Erşen, Kamil Kaynak BÖLÜM 26 Miyastenia Gravis ve Diğer Nöromusküler İleti Bozukluğu Hastalıkları...229 Mecbure Nalbantoğlu, Nurten Uzun Adatepe BÖLÜM 27 Standart Timektomi...249 Ahmet Demirkaya BÖLÜM 28 Transservikal Timektomi...255 Akif Turna BÖLÜM 29 Myasthenia Gravis ve Videotorakoskopik Timektomi...261 Alper Toker BÖLÜM 30 Genişletilmiş Transsternal Timektomi...271 Derya Özdemir Tüten, Akın Eraslan Balcı BÖLÜM 31 Transservikal-Transsternal Maksimal Timektomi...277 Murat Kılıç, Akın Eraslan Balcı BÖLÜM 32 Timik Tümörler...281 Serda K. Metin BÖLÜM 33 Mediyasteni Tutan Benign Lenf Nodu Hastalığı...301 Tuğba Coşgun BÖLÜM 34 Mediyastinal Lenfomanın Tanı ve Tedavisi...311 Mehmet Bilgin, Leylagül Kaynar BÖLÜM 35 Mediyastinal Benign Germ Hücreli Tümörler...319 Ahmet Demirkaya, Şebnem Batur BÖLÜM 36 Primer Mediyastinal Seminomlar...325 Levent Cansever BÖLÜM 37 Mediyastenin Nonseminomatöz Germ Hücreli Tümörleri...329 Ayşe Gül Ergönül
XII İçindekiler BÖLÜM 38 Mediyastenin Kötü Differansiye Karsinomu...333 Yekta Altemur Karamustafaoğlu BÖLÜM 39 Çocuklarda ve Erişkinlerde Mediyastenin Benign ve Malign Nörojenik Tümörleri...337 Rahşan Özcan, Gonca Topuzlu Tekant BÖLÜM 40 Paravertebral Sulkus Kum Saati (Dumbbell) Tümörlerinin Cerrahi Eksizyonu...349 Alkın Yazıcıoğlu, Nurettin Karaoğlanoğlu BÖLÜM 41 Mediyastenin Feokromositoma ve Paragangliomaları...357 Alkın Yazıcıoğlu, Nurettin Karaoğlanoğlu BÖLÜM 42 Mediyastinal Mezenkimal Tümörler...371 Alkın Yazıcıoğlu, Nurettin Karaoğlanoğlu BÖLÜM 43 Mediyastenin Paratiroid Tümörleri...407 Alkın Yazıcıoğlu, Nurettin Karaoğlanoğlu BÖLÜM 44 Bebek, Çocuk ve Erişkinlerde Mediyastenin Önbarsak (Foregut) Kistleri...425 Rahşan Özcan BÖLÜM 45 Bebek ve Çocuklarda Gastroenterik Kistler ve Nöroenterik Kistler...433 Yücel Akkaş BÖLÜM 46 Mediyastenin Mezotelial ve Diğer Az Görülen Kistleri...439 Yücel Akkaş BÖLÜM 47 Mediyasten Patolojisi...455 M. Mustafa Akın, İ. Hanifi Özercan, Ahmet Kılıçarslan
Önsöz Prof. Dr. Akın ERASLAN BALCI Elazığ, Ağustos 2015 Bilimsel bilgideki hızlı artış ve teknolojik gelişmeler birçok tıp branşını daha komplike hale getirdiği kadar da birbirine yaklaştırdı. Günümüzde Göğüs Hastalıkları uzmanları Göğüs Cerrahisinin ana noktalarını, bazen de detaylarını, bilmek durumunda kalıyor. Cerrahi tedavi gerektiren hastayı ayırt etme ve cerrahiye uygunluğuna karar verme artık Göğüs Hastalıkları hekimlerinin ana uğraşlarından biri haline geldi. Bunda Göğüs Cerrahisinin ameliyat sayı ve çeşitliliğin artmasının katkısı olduğu kadar minimal invaziv işlemlerin de cerrahi bakış açısını daha da olumlu kılmasının etkisi oldu. Benzer durum Göğüs Cerrahisi hekimleri için de söz konusudur. Cerrahi gereken hastaların bir bütün olarak değerlendirilmesi, hastanın medikal özelliklerinin, preoperatif hazırlık ve postoperatif bakımda büyük önem arz etmesinin yanı sıra, hedef lezyonun medikal özelliklerinin de çok iyi analiz edilmesi, ameliyat stratejisinin belirlenmesi açısından vazgeçilmez olduğu malumdur. Kitap 8 kısma ayrılmış 47 bölümden oluşmaktadır. Mediyastenin anatomisi, muayene ve tanı yöntemleri, vena kava sendromu, enfeksiyonlar, kist ve kitleler okuyucunun bilgi ve becerisini daha ileri düzeye taşıyacak nitelikte hazırlanmıştır. Mediyasten konusunu tek başına ve ayrıntılı olarak inceleyen ilk Türkçe eser olan bu kitabımızın iki kardeş branşı biri birine daha da yaklaştıracağı inancındayım. Mediyastenle ilgili olarak çalışan ve alanında deneyimli olan yazarlarımızın katkıları ölçülemeyecek kadar değerlidir. Hepsi çok değerli TUSAD kitapları arasına bu kitabın da katılacak olması ayrı bir gurur kaynağımızdır. Eserin meydana gelmesinde bizlere içtenlikle yardımcı olan ve teşvik eden TUSAD Başkanı Sayın Doç. Dr. Filiz Koşar a teşekkürlerimizi sunuyorum. Tıp bilimine katkı yapacak bu bilimsel eserin mediyastene ilgi duyan bütün hekimlerimize yararlı olması dileklerimizle.