İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ PORTEKİZ ÜLKE RAPORU E.B. Şubat 2009
2
I. GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Portekiz Cumhuriyeti Yönetim Şekli : Parlamenter demokrasi Coğrafi Konumu : Portekiz, Batı Avrupa da ve İberik Yarımadasının Atlantik tarafında yer almaktadır. Kuzeyde ve doğuda İspanya ile sınırları bulunmaktadır. Portekiz, Atlantik Okyanusunda Asor Adaları ve Maderia Adaları adında iki takımadalar grubunu da içermektedir. Yüzölçümü : 92.391 km² Nüfus : 10,6 milyon (2008 tahmini*) Nüfus Yoğunluğu : 114 kişi/ km² Başkent : Lizbon Önemli Şehirleri : Porto, Amadora, Setùbal, Coimbra Zaman Ayarı İklimi : GMT den 1 saat ileride, Tükiye den 2 saat geridedir. Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü Portekiz de yazlar kurak geçmekte olup yıllık ortalama sıcaklık 16 C dir. İç kesimlerde iklim daha kuru ve sıcaktır. Kıyı bölgelerde okyanusun etkisi sıcaklığı düzenlemektedir. Yağışlar, ülkenin güneyinden kuzeyine ve batısından doğusuna doğru gidildikçe azalmaktadır. Dil : Portekizce ve İspanyolca Din : Hıristiyan *: The Economist Intelligence Unit 3
II. EKONOMİK GÖSTERGELER YILLAR 2004 2005 2006 2007 2008* GSYİH (Milyar ABD $) (Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) 179,2 185,8 195,2 223,1 248,1 Kişi Başı GSYİH (ABD $) 17.066 17.695 18.415 21,047 23,462 Reel GSYİH Büyüme Hızı (%) Enflasyon (tüketici fiyatlarıyla, ort, %) 1,5 0,9 1,4 1,9 0,4 2,4 2,3 3,1 2,3 2,9 Nüfus (milyon kişi) 10,5 10,5 10,6 10,6 10,6 Para Birimi: AVRO 1 EURO = 2,12 TL (19.02.2009) Kaynak: The Economist Intelligence Unit / Country by Country 2009 *: EIU tahminleri III. GENEL OLARAK DIŞ TİCARETİ PORTEKİZ İN DIŞ TİCARETİ (Milyar ABD Doları) Yıllar İhracatı İthalatı Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi 2004 37,0 55,4 92,4-18,4 2005 38,6 58,9 97,5-21,6 2006 43,6 64,5 108,1-20,9 2007 51,7 75,9 127,6-24,2 2008* 57,8 87,9 145,7 30,1 Kaynak: The Economist Intelligence Unit / Country by Country 2009 *: EIU tahminleri 4
Başlıca İhracat Yaptığı Ülkeler : İspanya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya, Hollanda Başlıca İthalat Yaptığı Ülkeler : İspanya, Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, İngiltere Başlıca İhraç Ürünleri : Hammadde ve ara mallar, ulaşım ekipmanları, makine parçaları, yiyecek ve içecek, yakıt ve yağ Başlıca İthal Ürünleri : Hammadde ve ara mallar, makine parçaları, yakıt ve yağ, ulaşım ekipmanları, yiyecek ve içecek IV. TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ 5
Yıllar TÜRKİYE PORTEKİZ TİCARİ İLİŞKİLERİ (1.000 ABD Doları) Türkiye nin İhracatı Türkiye nin İthalatı Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi 2005 395.538 398.003 793.541-2.465 2006 562.721 381.858 944.579 180.863 2007 550.527 406.570 957.097 143.957 2008 540.912 479.824 1.020.736 61.088 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu Ticaret dengesi Türkiye açısından değerlendirilmektedir 6
TÜRKİYE-PORTEKİZ AVRUPA DIŞ BİRLİĞİ TİCARETİNİN VE ULUSLARARASI SEYRİ (1.000 İŞBİRLİĞİ ABD $) ŞUBESİ 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2005 2006 2007 2008 İhracat İthalat 7
TÜRKİYE NİN PORTEKİZ E İHRAÇ ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER Demir ve çelik Motorlu kara taşıtları, bunların aksam ve parçaları Pamuk Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları Tuz, kükürt, toprak ve taşlar, alçılar ve çimento Kazan, makine ve cihazlar, alet ve parçaları Sentetik ve suni devamsız lifler Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler Demir ve Çelikten Eşya Kauçuk ve kauçuktan eşya TÜRKİYE NİN PORTEKİZ DEN İTHAL ETTİĞİ BAŞLICA ÜRÜNLER Motorlu kara taşıtları, bunların aksam ve parçaları Elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları Muhtelif Kimyasal maddeler Kazan, makine ve cihazlar, alet ve parçaları Plastik ve plastikten mamul eşya Organik Kimyasal Ürünler Sentetik ve suni devamsız lifler Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıt ve kartondan mamul eşya Örme giyim eşyası ve aksesuarları Debagat ve boyacılıkta kullanılan hülasa, boya 8
TÜRKİYE-PORTEKİZ ARASINDAKİ BELLİ BAŞLI ANLAŞMALAR 1. Ekonomik, Sınai ve Teknik İşbirliği Anlaşması (İmza Tarihi: 16.12.1994) 2. Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması (İmza Tarihi: 19.02.2001; Yürürlük Tarihi: 19.12.2003) 3. Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması (İmza Tarihi: 11.05.2005; Kabul Tarihi: 01.06.2006) 9