18.yy. Batılılaşma Topkapı III. Ahmet Çeşmesi 1728-29
18.yy. Batılılaşma Topkapı III. Ahmet Çeşmesi 1728-29
18.yy. Batılılaşma Tophane Çeşmesi, 1732, - I.Mahmud
18.yy. Batılılaşma Tophane Çeşmesi, 1732, - I.Mahmud
18.yy. Batılılaşma Tophane Çeşmesi, 1732, - I.Mahmud
18.yy. Batılılaşma Üsküdar III. Ahmet Çeşmesi, 1732
18.yy. Batılılaşma Üsküdar III. Ahmet Çeşmesi, 1732
18.yy. Batılılaşma Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi, 1733
18.yy. Batılılaşma Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi, 1733
18.yy. Batılılaşma Kabataş Mehmet Emin Ağa Çeşmesi, 1740, I. Mahmud
18.yy. Batılılaşma Kabataş Mehmet Emin Ağa Çeşmesi, 1740, I. Mahmud
19.yy. Batılılaşma Nakışdil Sultan Türbesi ve Sebili, 1818, II. Mahmud
19.yy. Batılılaşma Ampir Barok Nusretiye Cami, 1818, II. Mahmud
19.yy. Batılılaşma Eklektik Büyük Mecidiye (Ortaköy) Cami, 1853, Abdülmecit
19.yy. Batılılaşma Eklektik Büyük Mecidiye (Ortaköy) Cami, 1853, Abdülmecit
19.yy. Batılılaşma Eklektik Bezmialem Valide Sultan(Dolmabahçe) Cami, 1855
19.yy. Batılılaşma Beylerbeyi Sarayı, 1865
19.yy. Batılılaşma Beylerbeyi Sarayı, 1865
19.yy. Batılılaşma Dar ül-fünun, 1845-1863, G.Fossati
19.yy. Batılılaşma Dar ül-fünun, 1845-1863, G.Fossati
Alexandre Vallaury 1850-1921 İstanbul Arkeoloji Müzesi İstinye'deki Afif Paşa Yalısı Baltalimanı'nda Zeki Paşa Yalısı Bağlarbaşı'ndaki Mecid Efendi Köşkü Galata'daki Osmanlı Bankası Haydarpaşa'daki Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane (M.Ü. Tıp ve Hukuk Fakültesi) Cağaloğlu'nda Düyun-u Umumiye binası (günümüzde İstanbul lisesi) Beyoğlu'nda Pera Palas Oteli Emek Sineması (Cercle d'orient)
Yerel biçimlerle tasarım, Düyun-u Umumiye, 1897, A. Vallaury
Yerel biçimlerle tasarım, Düyun-u Umumiye, 1897, A. Vallaury
Yerel biçimlerle tasarım, Eminönü Osmanlı Bankası, A. Vallaury
Yerel biçimlerle tasarım, İstanbul Arkeoloji Müzesi, 1891, A. Vallaury
Yerel biçimlerle tasarım, İstanbul Arkeoloji Müzesi, 1891, A. Vallaury
Raimondo D Aronco, 1857-1932 Botter Apartmanı Şeyh Zafir Türbesi, Çeşme, Kitaplığı Karaköy Cami Tarabya İtalyan Sefareti
I. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ - 1908-1927 ALİ TALAT BEY 1869-1922 VEDAT TEK 1873-1942 KEMALETTİN BEY 1870-1927
I. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ - 1908-1927 Bu akıma bağlı ilk mimarlardan 1919 Evakf Nezareti Heyet-i Fenniye Görevi Reisliği Kemalettin Bey le ilk projeler Beşiktaş İskelesi Üsküdar İskelesi Kuzguncuk İskelesi ALİ TALAT BEY 1869-1922 Beşiktaş İskelesi - 1913
I. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ - 1908-1927 Eserleri ve yetiştirdikleri ile döneme damgasını vurmuştur 1887 Hendese-i Mülkiyeye girmiş 1895 Berlin de 2,5 yıl eğitim ve deneyim 1900'de İstanbul'a döndü ve öğretim üyeliğine başladı 1909 1919 İttihat ve Terakki Partisi desteği 1908'de Osmanlı Mimar ve Mühendis Cemiyeti adıyla bu meslek dallarının Türkiye'deki ilk meslek odasını kurdu Mescid-i Aksa'nın restorasyonu çalışmaları KEMALETTİN BEY 1870-1927
I. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ - 1908-1927 KEMALETTİN BEY 1870-1927 Çapa Anadolu Öğretmen Lisesi binasının inşaatı Şemsipaşa İlköğretim Okulu'nun inşaatı Ankara Evkaf Apartmanı inşaatı (Yapımı sırasında vefat etmiştir) Çamlıca Kız Lisesi inşaatı Bostancı Camii inşaatı Bebek Camii inşaatı Yeşilköy Camii inşaatı Kamer Hatun Camii, Beyoğlu Reşadiye Mektebi (günümüzde Eyüp Ortaokulu) inşaatı Sultan Reşad Türbesi inşaatı Gazi Osman Paşa Türbesi inşaatı Mahmut Şevket Paşa Türbesi inşaatı Ahmet Cevat Paşa Türbesi inşaatı Ali Rıza Paşa Türbesi inşaatı Hüsnü Paşa Türbesi inşaatı Fethiye Camii Koca Sinan Paşa Medresesi restorasyonu Tayyare Apartmanları, Laleli İstanbul Birinci, İkinci, Üçüncü ve Dördüncü Vakıf Hanları inşaatı Gazi Üniversitesi Rektörlük Binası inşaatı İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi kütüphanesi Filibe Gar Binası Edirne Gar Binası onarımı Bandırma Haydar Çavuş Camii'nin yeniden inşası Gazi Eğitim Enstitüsü binası inşaatı Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Müdürlüğü binası inşaatı Vedat Tek tarafından başlatılan Ankara Palas projesinin son seklini vererek tamamlanması Kudüs Mescid-i Aksa restorasyonu projelendirmesi (1922-1926)
I. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ - 1908-1927 Mimar Kemalettin Bey ile birlikte en önde gelen iki isminden biridir. Osmanlı nın son dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarının pek çok önemli yapısına imza atmış bir mimardır. Sanayi Nefise Mektebi'nin ilk Türk hocalarından biridir Fransa da yüksek öğrenim 1897'de yurda döndü. Sirkeci'de bir yazıhane açtı;mimar Kemalettin Bey ile birlikte Türk mimarisine yeni bir milli kimlik kazandırma çabalarına girişti Serbest mimarlığı sürdürürken 1899'da İstanbul Şehremaneti mimarlığına getirildi Heyet-i Fenniye Reisi VEDAT TEK 1873-1942
VEDAT TEK 1873-1942 I. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ - 1908-1927 Mahmud Paşa Köşkü, 1896. Moda Halit Bey/ Nuri Paşa Yalısı, 1900 başları Yeniköy Zihni Paşa Cami, 1901. Erenköy İzmit Saat Kulesi, 1901-1902 Kastamonu Hükûmet Konağı, 1902 Cemil Topuzlu Köşkü, 1900?. Göztepe Silah Deposu Müzesi, (Uygulanmamış Proje) 1915. Maçka, Posta ve Telgraf Nezareti Binası 1903-1909. Sirkeci, Posta ve Telgraf Nezareti Fabrikası, 1907 civarı. Sirkeci Defter-i Hakani (Tapu Kadastro Müdürlüğü), 1908. Sultanahmet Hobyar Mescidi (Büyük Postane Camii), 1909, Sirkeci Hürriyet Tepesi'nde Zafer Takı, 1909. Şişli Vedat Tek Evi, 1913. Nişantaşı Moda Vapur İskelesi, 1915, Moda, Kadıköy Haydarpaşa Vapur İskelesi, 1915, Haydarpaşa Tayyare Şehitleri Anıtı, 1916. Fatih Belediye Binası, 1916, Fatih Sütlüce Mezbahası, 1919. Sütlüce Kazım Emin Tütün Deposu, 1920'ler, Bursa Cumhuriyet Halk Fırkası Mahfeli (II. TBMM Binası), 1924. Ulus Ankara Palas, 1924, Ulus Şark (Nemlizade) Tütün deposu, 1925. Üsküdar Tarsus Belediye Tiyatrosu ve Gazinosu, 1929, Tarsus Halit Ziya (Uşaklıgil) Apartmanı, (Sinan Ağa Daireleri), 1934. Çemberlitaş Vedat Tek Evi. Nizam, Büyükada. Tahir Han, 1935. Galata İstiklal Caddesi O. Rüştü Paşa Apartmanı, Beyoğlu Leyla Saz Kabri, 1936, Edirnekapı Şehitliği Yayla Apartmanı, 1939, Nişantaşı
La Turquie kamaliste dergisi
4. Vakıf Han, 1916 1926, Eminönü, Kemalettin Bey
4. Vakıf Han, 1916 1926, Eminönü, Kemalettin Bey
4. Vakıf Han, 1916 1926, Eminönü, Kemalettin Bey
Büyük Postane - Posta Telgraf Nezareti, 1909, Sirkeci, Vedat Tek
Büyük Postane - Posta Telgraf Nezareti, 1909, Sirkeci, Vedat Tek
Büyük Postane - Posta Telgraf Nezareti, 1909, Sirkeci, Vedat Tek
Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü, 1926-29, Ankara, Guilo Mongeri
Maçka Palas, 1926-29, Guilo Mongeri
St Antoine Kilisesi, 1912, Beyoğlu, Guilo Mongeri
Etnoğrafya Müzesi, 1926, Ankara, Arif Hikmet Koyunoğlu
Tayyare Kültür Merkezi, 1930lar, Bursa, Arif Hikmet Koyunoğlu
I. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ SONRASI GELİŞMELER Kemalettin Beyin erken ölümü Batıya açılma çabasının artması Eğitim kurumlarında Vedat Bey ve G. Mongeri yerine değişik anlayışta insanların getirilmesi Eğitim kurumlarında değişiklikler 1927 sonrası --- Yabancı mimar artışı Yabancı Mimarların Tutumları: Uluslararası Üslup Anıtsallığı temel alan Neo-Klasik Yerel Mimarların Tutumları: Uluslararası Üslup Biçimsel ve anıtsallığı temel alan Cumhuriyet in amacı: Batının maddi kültürünü ve tekniklerini alarak çağdaş medeniyetler seviyesine ulaşma 1927-1940 arası 14 Mimar ve Plancı almanca konuşulan ülkelerden davet ediliyor 1936 1950 Henri Prost İstanbul Nazım Planları 1948 Le Corbusier İzmir İmar Planı için ön çalışma ve rapor hazırlıyor
I. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ SONRASI GELİŞMELER 1930larda Avrupa nın aksine mimarlar için özgür çalışma ortamı 1.Ulusal Mimarlık Dönemi nde ise kamu yapılarında bütünlük söz konusu Diğer ülkelerdeki gelişmelere yetişme isteği Yerli mimarların yabancı mimarların ülkedeki yapılarını aşma isteği Ernst Egli nin Modern Mimari Atölyesi Çağdaş mimarlık anlayışı gerekleri Yeni kuşak mimarlarda Yapılarda yenileşme İşlevi ön plana çıkaran akılcı tutum, işleve göre biçimlenme Çevreyle ilişki kurma Bezemeden arınma Çağdaş Yapı Yöntemleri Çimento demir 1930larda Kamu Yapılarında Seçmeci tutum Kaynak Almanya, İtalya daki siyasi değişim - Anıtsal girişler - Yer Yer Taş Kaplamalar - Eskiyi anımsatan biçimci yaklaşım - İç-dış ilişkisi daha sağlıklı Mimarlık Kurumları artıyor Yerel malzeme bırakılmış ama yeni malzeme üretilmiyor, ithal ediliyor
Ernst Egli 1930 1936 Güzel Sanatlar Akademisinde Hocalık Yeni Aşama ULUSLARARASI ÜSLUP Sayıştay, Ankara, 1928-30, Ernst Egli Cumhuriyetin ilk yapılarından, 1927 ler, dönemin Almanya- Avusturya mimari etkisi Belli bir anıtsallık kurgusu var Yalınlık, klasik durgunluk hakim
Ernst Egli, 1930lar
Ragıp Devres Villası, İstanbul, 1932, Ernst Egli
Ragıp Devres Villası, İstanbul, 1932, Ernst Egli
Taut Evi, B. Taut Bruno Taut 1936 1938 Güzel Sanatlar Akademisinde Hocalık 1938 - MİMARİ BİLGİSİ kitabı 2. Ulusal Mimarlık Hareketi örneği bir yapı Altta bant pencere, üstte tepe penceresi
Bruno Taut 1936 1938 Güzel Sanatlar Akademisinde Hocalık 1938 - MİMARİ BİLGİSİ kitabı Taut Evi, B. Taut
AÜ Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 1937, B. Taut Bodrum üzerine dört katlı olan yapı, ana caddeye paralel dikdörtgen prizmatik kütlesi ile bunun iki ucuna eklenmiş küçük bloklardan meydana gelir. Girişin yer aldığı ön cephenin orta bölümü öne ve yukarı doğru küçük çıkıntılar yapılarak vurgulanmıştır. Yapının mimarı Mimar Sinan'a ve Osmanlı mimarisi hayranlığı nedeniyle giriş cephesinde taş ve tuğla birlikte kullanılmış, yan ve arka cepheler ise sıva ile kaplanmıştır.
AÜ Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, 1937, B. Taut Bodrum üzerine dört katlı olan yapı, ana caddeye paralel dikdörtgen prizmatik kütlesi ile bunun iki ucuna eklenmiş küçük bloklardan meydana gelir. Girişin yer aldığı ön cephenin orta bölümü öne ve yukarı doğru küçük çıkıntılar yapılarak vurgulanmıştır. Yapının mimarı Mimar Sinan'a ve Osmanlı mimarisi hayranlığı nedeniyle giriş cephesinde taş ve tuğla birlikte kullanılmış, yan ve arka cepheler ise sıva ile kaplanmıştır.
Yargıtay, Ankara, 1934, C. Holzmeister Clemens Holzmeister 1946 1949 Teknik Üniversite Mimarlık Fakültesinde Hocalık Kamu Yapılarında ANITSAL Diğer Yapılarda BÖLGESEL
T.B.M.M., Ankara, 1938-60, C. Holzmeister
Cumhurbaşkanlığı Köşkü, Ankara, 1932, C. Holzmeister
Belediyeler Bankası, Ankara, 1938, Seyfi Arkan Seyfi Arkan 1933 Güzel Sanatlar Akademisinde Şehircilik dersi Hocalığı
Florya Cumhurbaşkanlığı Atatürk - Deniz Köşkü, 1936, Seyfi Arkan Asimetrik kurgu, sürekli pencere dizisi Yükseltilmiş deniz üstünde => yerinde (Le Corbusier)
Florya Cumhurbaşkanlığı Atatürk - Deniz Köşkü, 1936, Seyfi Arkan
Ankara Sergi Evi, 1933, Şevki Balmumcu Şevki Balmumcu Güzel Sanatlar Akademisi mezunu Ankara Sergi Evi Yarışması 1.lik ödülü Çağdaş ve ileri bir yorum Büyümekte olan ulusun kendini ifade etme isteği Dar ve uzun bir gelişime sahip Önde bir giriş kısmı tasarlanmış Asimetrik bir tasarım var. Klasist yapıda olduğu gibi ortada değil yanda. Kütle parçaları uyumu mevcut. Yataylığı bozan bir kule. Streamline: ABD mimari özelliği ve fütüristlerin kullandığı hızı ifade eden çizgiler var. Klasik anıtsallık yerine, dönemin mimarlığının geç de olsa uygulanması.
Hem modern hem de ekspresyonist bir hava taşıyor Doluluk-boşluk oranı fark edilir. Yalın bir tutum var. Yapı parçalarını birbirine entegre eden tasarım Frank l Wright havasında bazı elemanlar organik kolonlar Dinamik çizgili Merdiven ve onu karşılayan bir saçak stilize edilmiş boruk Sümerbank, M. Elsässer
Sümerbank, M. Elsässer
II. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ, 1940-1950 DIŞ ETKİLER Almanya ve İtalya daki Siyasi durum Siyasal amaçlara yönelik kullanılıyor Anıtsal Simetrik -Taş Malzeme Gösteriler, toplantılar bu yapılarda Gezici Sergiler Siyasi propaganda ve bu siyasetin mimarlığı İÇ ETKİLER Yabancı mimarlara tepki 2.Dünya Savaşı öncesi ve savaş ile birlikte Yurtdışından malzeme getirilememesi Yerli malzemeye dönme savı I.Ulusal Mimarlık Dönemi Kaynak:Selçuklu Mimarlığı, Osmanlı Mimarlığı Sinan dön. II.Ulusal Mimarlık Dönemi Kaynak: Türk Sivil Mimarlığı Sedat Hakkı Eldem Güzel Sanatlar Akademisinde Milli Mimari Semineri etkili Mimarlık eğitimi yapan kurumlar örgütleniyor Türk Yapı Kongresi 1948 Şehircilik ve imar planı çalışmaları artıyor Türk Evi, Türk Kenti bilgileri artıyor Temel Sorunlar çözülmeden BİÇİMSEL YAKLAŞIMLAR
II. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ, 1940-1950 SEDAD HAKKI ELDEM 1908-1988 Güzel Sanatlar Akademisi mezunu Fransa, İngiltere, Almanya 3 yıl burslu 1932 Akademide hocalığa başlıyor Türk Konutu, Topkapı Sarayı çalışmaları Milli Mimari Semineri araştırmaları Tarihsel değer taşıyan eserlerin araştırılması İlk Evre Avrupa dan dönüş Le Corbusier ve Bauhaus etkileri Yalova Termal Oteli Fındıklı Elektrik Şirketi -1934 İkinci Evre Milli Mimari Semineri çalışmaları doğrultusunda II. Ulusal Mimarlık dönemi İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi (Emin Onat ile birlikte) Ankara Fen Fakültesi Üçüncü Evre Taş ve Yığma inşaat, Geleneksel Teknikler İstanbul Adliye Sarayı (Emin Onat ile birlikte) 1941-45 Eski Eserleri Koruma Encümeni 1962 72 Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu üyeliği
Elektrik İdaresi depo ve ofisleri, 1934, S.H. Eldem
Türk Ev tipleri, S.H. Eldem
II.Ulusal Mimarlık döneminin başlangıcı Türkiye Sergi Binası, New York, 1938, S.H. Eldem
Şark Kahvesi, 1947, S.H. Eldem İstanbul Türk evinin sofa gibi plan öğelerini, çıkma, saçak, kafes, vb çeşitli ayrıntılarını yeni yaşam biçimine uyarlamıştır. Geleneksel mimarlık biçimlerinin ve öğelerinin kullanılabileceği konut, kahve, pavyon gibi işlevlerde bunlardan yararlanmaya çalışan Eldem, otel, banka, işyeri, yönetim ve eğitim yapısı gibi işlevlerdeyse akılcı-işlevci biçimlendirmeye yönelmiştir.
İÜ Fen Edebiyat Fakültesi, 1942-44, S.H. Eldem - Emin Onat ile birlikte İşlev, malzeme ve taşıyıcı sistem gereksinimine önem vermiş, geleneksel öğeler yalnız biçimsel ayrıntılarda kullanmıştır.
İÜ Fen Edebiyat Fakültesi, 1942-44, S.H. Eldem - Emin Onat ile birlikte
İstanbul Adalet Sarayı, 1949 (tasarım), S.H. Eldem - Emin Onat ile birlikte Yeni bir akılcı işlevci dönemi başlatmıştır.
İstanbul Adalet Sarayı, 1948, S.H. Eldem - Emin Onat ile birlikte
II. ULUSAL MİMARLIK DÖNEMİ SONRASI GELİŞMELER 2.Dünya Savaşı sonrası Alman etkisinin zayıflaması Diğer ülkelerdeki gelişmelerin izlenmesi Liberal Kapitalist düşünce Savaş Sonrası Kentler Yeni üretimler Uydu Kentler Sosyal Konutlar Bağımsız Biçimlerle Çözüm İstanbul Belediye Sarayı, 1953 İstanbul Sheraton Oteli, 1959 Yeni Eğitim kurumlarının açılması ODTÜ, KTÜ 1954 Yasa ile Mimarlar Odası nın kurulması 1950ler Uluslararası Sisteme geçiş Cumhuriyet dönemi Türk mimarlığında dönüm noktası Farklı anlayış, üslup, düşünce aynı anda Büyük Kentlere göç Tarihsel ve kültürel değerler yıkılıyor Gecekondu sorunu 1950 öncesi Kamu Yapıları ve Tek Konut 1950 sonrası Konutlar, oteller, büro yapıları, fabrikalar, bankalar 20.yy. 2.yarısı Batının tüm akımından örnekler Rasyonalist- Pürist anlayış Bağımsız Biçim arayışları Brütalist Anlayış Geleneksel Mimarlık değerlerinin Yeniden Yorumlanması
1950'lerde egemen olmaya başlayan daha serbest, uluslararası nitelikteki dönemin öncüsü olmuştur. Hilton Oteli, 1952,S.H. Eldem ve S.O.M.
Zeyrek Sosyal Sigortalar yapı grubu sınırlı katılımlı bir yarışmada seçilerek projelendirilmiştir. Zeyrek Sosyal Sigortalar Kurumu Binası, 1962-64, S.H. Eldem Kompleks kökenindeki amaçlar bağlamında işhanı, dispanser, çarşı, banka ve bir kahveden oluşmaktadır. Ancak, bu amaç hiç gerçekleşmemiş ve kompleks kurumun büro binası olarak işlev görmüştür. Farklı büyüklükteki binalar eğimli arazi üzerinde çevre düzenini bozmayacak ve öncelikle arkadaki mahallenin kimliğiyle uyumlu olacak nitelikte konumlandırılmıştır. Ağa Han Mimarlık ödülü Bu tercih pencere elemanlarında ve yapı kütlelerinin çıkmalı biçimlenişinde de dışavurulmuştur.
Zeyrek Sosyal Sigortalar Kurumu Binası, 1962-64, S.H. Eldem
Zeyrek Sosyal Sigortalar Kurumu Binası, 1962-64, S.H. Eldem
Atatürk Kitaplığı,1973, S.H. Eldem