TÜRKİYE DE YABANCI İŞÇİLERİN ÇALIŞMALARI Soru ve Cevaplar Işığında Yusuf Yücel
Yabancı kime denir? Türk Vatandaşlığı Kanununa göre Türk Vatandaşı olmayan kişilere yabancı denir.
Yabancının çalışması için izin alması gerekir mi? Türkiye nin taraf olduğu ikili ya da çok taralı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye de bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekir.
Çalışma izninden kimler muaftır? Daimi ikametgâhları yurtdışında olup bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler amacıyla bir aydan az süre ile geçici süre ülkemize gelen yabancılar İthal edilen makine ve teçhizatın bakım, onarım ve kurulumu ile ilgili ülkemize giriş tarihinden itibaren 3 ayı geçmemek üzere kalacaklar Fuar veya sirk nedeni ile görev amacıyla ülkemize gelen ve 6 ayı geçmeyecek şekilde gelenlere Futbol Federasyonunun veya Gençlik Spor Müdürlüğünün onayladığı futbolcu veya sporcular sözleşmeleri süresince... Bunlar v.b. durumlar çalışma izni aranmamaktadır.
Çalışma izninde azami süre nedir ve ne kadar uzatılabilir? Yabancının ikamet izninin süresi ile hizmet akdinin veya işin süresine göre, belirli bir işyeri ya da işletmede ve belirli bir meslekte çalışmak üzere en çok 1 yıl geçerli olmak üzere verilir. Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra, aynı işyeri veya işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma izninin süresi Üç Yıla kadar uzatılabilir. Üç yıl sonunda yine talebe göre bu süre 6 yıla kadarda uzatılabilir.
Yabancıya hangi durumlarda süresiz çalışma izni verilir. Türkiye de en az 8 yıl kanuni ve kesintisiz ikamet eden veya toplamda 6 yıllık kanuni çalışması olan yabancılara süresiz çalışma izni verilir.
Çalışma izin başvurusu için hangi evrakları hazırlanması gerekir? Yurt içinden çalışma izin talebinde bulunabilmek için; Yabancı şahsın emniyet makamlarınca verilmiş bulunan ve en az 6 süreli İkamet Tezkeresinin bulunması En az 6 ay süreli ikamet tezkeresi bulunmayan yabancılar, yurt dışından çalışma izni ile ilgili başvurularını, uyruğunda bulundukları veya daimi ikamet ettikleri Ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yaparlar.(ancak bu başvuruyu müteakip en geç üç iş günü içinde ilgili işverenlikçe başvuru için istenilen tüm bilgi ve belgelere ait müracaat dosyasının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına teslimi gerekmektedir. İkamet tezkeresi olmayan yabancıların başvuruları yurtiçinden yapılmamaktadır
Çalışma İzin başvurusunda ibrazı zorunlu belgeler nelerdir? Yabancıdan İstenen Belgeler; Çalışma Bakanlığına hitaplı çalışma izin talep dilekçesi Yabancı personel başvuru formu Noter onaylı ve Türkçe tercümeli Pasaport Sureti Noter onaylı ve Türkçe tercümeli Diploma Sureti Süresi en az 6 ay olan ikamet Tezkeresi Özgeçmiş Vatandaşlık ş Kimlik belgesi örneğiğ Türk vatandaşı bir kişi ile evli olan yabancılar için,vukuatlı nüfus kayıt örneği Türk vatandaşı bir kişi ile evli olan yabancılar için,noter onaylı evlenme cüzdanı Mesleki eğitim ile ilgili diploma ve sertifikaları Yabancıyı çalıştıracak kurum ve kuruluştan istenen belgeler; Çalışma Bakanlığına hitaplı çalışma izin talep dilekçesi Son yıla ait vergi dairesince onaylı bilanço ve kar /zarar tablosu Ticaret Sicil Gazetesi
İşyeri değişikliği halinde Çalışma izin başvurusu ne şekilde yapılır? Bir şirket bünyesinde çalışmak için alınan ve henüz süresi devam eden bir çalışma izni varken başka bir şirkete geçiş durumda alınan çalışma izninin geçerlilik hükmü ortadan kalkmaktadır. Bu durumda ilgili yabancının emniyet müdürlüğüne giderek bunu ikamet tezkeresine işlettirmesi gerekmektedir. Farkı bir şirkette çalışmak istemesi durumunda ise yapılacak başvuru ilkmiş gibi değerlendirilecek ve tüm evraklar yeniden hazırlanacaktır.
Yabancının çalışma İzin süresinin uzatımı başvuru nasıl yapılır? İzin süresi bitmeden 2 öncesine veya izin süresi bittikten sonra 15 gün içerisinde uzatım başvurusunda bulunabilir. Uzatım dilekçesinin ekine çalışma izin belgesinin aslının işveren tarafından mühürlü be imzalı olması zorunludur. Süre uzatımlarda şirketin vergi borcunun bulunup Süre uzatımlarda şirketin vergi borcunun bulunup bulunmadığına dair vergi dairelerinden alınacak yeni tarihli belgenin ibrazı zorunludur.
Çalışma izni veya çalışma izninin uzatılması istemi hangi durumunda reddedilir? İş piyasasındaki durum ve çalışma hayatındaki gelişmeler ve istihdama ilişkin sektöreel ve ekonomik konjonktür değişikliklerinin çalışma izni verilmesi elverişli olmaması Başvurulan iş için ülke içinde, 4 haftalık süre içerisinde o işi yapacak aynı niteliğe sahip kişinin bulunması Yabancının geçerli bir ikamet tezkeresinin bulunmaması Bir işyeri,işletme veya melse için izin talebi reddedilen yabancının aynı işyeri,işletme yada aynı meslek için izin talebinin reddedildiği tarihten itibaren bir yıl geçmeden yeniden izin talebinde bulunulması v.b.
İkamet Tezkeresi nedir? Yabancıların Türkiye de ikamet ve seyahatleri ile ilgili işlemler genel olarak 5683 sayılı yabancıların Türkiye de ikamet ve seyahatleri hakkında kanun hükümleri çerçevesinde yürütülmektedir. Türkiye de yabancılara verilen oturma izni Yabancılara mahsus ikamet tezkeresi adı verilen bir belge ile temsil edilmektedir.
Yabancılar Çalışma İzin Başvurularını Yurt Dışından Nasıl Yaparlar? Yabancılar,yurt dışından çalışma izni ile ilgili başvurularını,uyruğunda bulundukları veya daimi ikamet ettikleri ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Temsilciliklerine yaparlar Temsilcilikler çalışma izin talebine ilişkin olabilecek değerlendirmeleri ile birlikte bu başvuruları doğrudan Çalışma Bakanlığına iletir. Türkiye Cumhuriyeti Temsilcilikleri ile Çalışma Bakanlığı yurt dışından yapılacak çalışma izin başvuruları ile ilgili işlemleri e- posta yolu ile yürütür. Başvuru sırasında istenilen belgeler ise, yabancının temsilciliğe başvurduğu tarihten itibaren en geç 3 işgünü içinde yabancının işverenince Çalışma Bakanlığına intikal ettirilir.
Yabancılar Çalışma İzin Başvurularını Yurt Dışından Nasıl Yaparlar? 2 Yurt dışı başvurusu ile çalışma izni verilen yabancının izni ancak gerekli çalışma izni ve İkamet Tezkeresinin alınması ile geçerlidir. Yurt dışından yaptığı başvuru ile Çalışma İzni alan yabancı belgeyi aldıkları tarihten en geç 90 gün içinde ülkeye giriş vizesi talebinde bulunmaları ve ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren de en geç 30 gün içinde İçişleri Bakanlığına ikamet tezkeresi almak için başvurmaları gerekmektedir.
Yabancılara mahsus kimlik kartı ikamet tezkeresi yerine geçer mi? Nüfus ve Vatandaşlık işleri genel müdürlüğünün yabancılara verdiği Yabancılara mahsus kimlik kartı ikamet tezkeresi yerine geçen bir belge değildir.
İkamet Tezkeresi almak için ne gerekir? Pasaport veya pasaport yerine geçen belge aslı ve fotokopisi Yabancılara mahsus ilk beyanname (Emniyetten verilecek) 5 adet fotoğraf Ülkemizde çalışma izni olmayan yabancılar için geçimini nasıl temin ettiğine dair gelir belgesi Her ay için 300 $ lık banka hesap belgesi veya döviz alım satım belgesi
İkamet Tezkeresinin Yenilenmesi ve Sürelerinin uzatılması ne şekilde olur? Yabancılar tezkere sürelerinin bitiminden itibaren izinlerini 15 gün içerisinde uzatabilme hakkı mevcuttur. Bu işlem için Emniyet Makamlarına bizzat gitmesi gerekmektedir.
Öğrenim amacıyla verilen ikamet tezkeresi ile çalışma izni başvurusu yapılabilir mi? Öğrenim amacıyla alınmış olan ikamet tezkeresi çalışma izni başvurusunda geçerli değildir.
Türk Vatandaşı ile evli olanlara ne şekilde çalışma izni verilir? Türk vatandaşı ile evli olan ve eşiyle Türkiye de evlilik birliği içinde yaşayan yabancılardan; ikamete ilişkin süre koşulu aranmaksızın Türkiye de kanuni olarak bulunanlar doğrudan Çalışma Bakanlığına istisnai çalışma izni başvurunda bulunabilirler. Evli kalma süresi üç yılı doldurmadan evliliğin sona ermesi durumunda çalışma izin belgesi geçerliliğini kaybeder.
Yabancı çalıştıran işverenler Çalışma Bakanlığına bilgi vermek zorunda mıdır? Yabancı çalıştıran işverenler; Yabancının çalışmaya başladığı tarihten itibaren, Çalışma izninin verildiği tarihten itibaren 30 gün içinde işe başlamaması durumunda Herhangi bir nedenle hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren en geç 15 gün içinde durumu bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.
Yabancı Uyruklu Gazetecilerin Basın Kartı Daimi basın kartı talep eden gazeteciler, usulüne uygun olarak düzenledikleri iki adet basın kartı beyannamesi ekinde: Basın-yayın kuruluşu tarafından görevlendirildiklerini ve ücretlerini belirten belgeyi, T.C. Büyükelçiliği veya Başkonsolosluklarından aldıkları çalışma T.C. Büyükelçiliği veya Başkonsolosluklarından aldıkları çalışma vizesini, Bağlı bulundukları kuruluşun idare merkezinin bulunduğu ülkenin Türkiye deki büyükelçilik, elçilik veya konsolosluklarından aldıkları takdim mektubunu, Pasaportlarının vize ve kimlik sayfalarının fotokopisini, Üç adet vesikalık fotoğraflarını Genel Müdürlüğe veya il müdürlüklerine verirler.
Kaçak olarak yabancı çalışması ve çalıştırılmasının 2011 yılı ile ilgili cezaları nelerdir? Çalışma izni olmayan yabancıyı çalıştıran işverene her bir yabancı için 6.123,00 TL Çalışma izni olmadığı halde bağımlı çalışan yabancıya 616,00 YTL ceza kesilir. Çalışma izni olmadığı halde bağımlı çalışan yabancıya 2.485,00 YTL ceza kesilir.
Teşekkürler Her daim güzellikler içinde bulunmanız dileği ile.. YSFYCL