www.eae-et.com.tr EAE Elektroteknik A.Ş İkitelli Organize San. Böl. Eski Turgut Özal Cad. Ziya Gökalp Mah. No:20 34490 Başakşehir / Istanbul Tel : 0 212 549 26 39 Faks : 0 212 549 37 91 E-mail : led@eae.com.tr Lumifasart İrtibat İçin: Tuna KOCAYURT (dahili 3189) tkocayurt@eae.com.tr Evren ERYELİ evren.eryeli@eae.com.tr INS-SOCAR-TR/0913-1000
SOCAR Gürcistan Genel Merkezi Mimari Aydınlatması Referans Proje
SOCAR (State Oil Company Of Azerbaijan Republic) Gürcistan Genel Merkezi Mimari Aydınlatma Projesi Gürcistan başkenti Tiflis Kura ırmağının her iki yakasında bulunur. Kent, ipek yolu üzerinde yer alır, kuzey Kafkasya bölgesi, Türkiye, Ermenistan ve Azerbaycan arasında önemli bir tarihsel role sahiptir. Tiflis, endüstri, sosyal ve kültür başkenti olmasının yanında global enerji projesi BTC (Bakü-Tiflis-Ceyhan) boru hattının da üzerinde bulunur. Azerbaycan Bakü yakınlarında bulunan Sangaçal terminalinden gelen petrolü Tiflis üzerinden Ceyhan deniz terminaline taşıyan boru hattı Gürcistan ekonomisi için önemli bir unsurdur. 2
Çok Katmanlı Fasat Aydınlatma Tasarımı Azerbaycan ın tüm petrol ve gaz boru hatlarının işletmesini yapan SOCAR (State Oil Company of Azerbaijan Republic) şirketi uluslararası üne sahip ve enerji piyasasında rol belirleyici konumdadır. Gürcistan daki genel merkezinin de mimari karakteri bu konumu gösterecek şekilde karakterize edilmiş bir sıra dışılığa sahiptir. Yapının, cam metal ve beton malzemelerden yapılmış dış kabuğu mimarlık ofisi Kobuilas & Partners tarafından tasarlandı. 2012 yılında mimari tasarım yarışmalarında ödül alan proje, mimari aydınlatma tasarımı ile de adından söz ettiriyor. Yapı dışarıdan bakıldığında üç farklı kütle olarak algılanıyor. Cam ve metal malzemelerin kullanıldığı giriş ve arka ofis alanı ile ana caddeye bakan betonarme güneş kırıcıların bulunduğu kavisli ön cephe iki farklı sistemin bir arada kullanılmasına ilginç bir örnek. Yapının kavisli kütlesi üç farklı aydınlatma katmanın bir arada kullanıldığı ilk örnek. Duvar Yıkayıcılar Projektörler LED Pikseller Mimari aydınlatma kavramsal tasarımının Kobuilas&Partners tarafından yapıldığı çalışmada farklı aydınlatma teknikleri farklı katmanlarda bir arada kullanıldı. İlk kez, tonlanabilir beyaz (beyazın tonları arasında renk değişimi yapabilen) projektörler ile medya cephe uygulamasının (LED pikseller) bir arada kullanıldığı projede ayrıca her katta cephe içi hacimde kullanılan duvar yıkayıcılar ile de üçüncü bir aydınlatma yaratıldı. 3
LED Pikseller Dış Kabuk: Güneş Kırıcılar Her 100 mm de bir piksel İç Kabuk: Cam Cephe Duvar Yıkayıcılar Tonlanabilir Beyaz Projektörler Bina cephesindeki iki kabuk, üç farklı aydınlatma katmanını bir arada bulunduruyor. Tonlanabilir Beyaz Uygulaması Güneş kırıcılar üzerine özel olarak tasarlanan montaj profilleri ile uygulanan 16.480 adet LED piksel medya cephe uygulamasının olduğu bölümü oluşturuyor. Bu alanda aynı zamanda tonlanabilir beyaz projektörler de kullanılarak cephe aydınlatmasına farklı bir yaklaşım getirilmiş durumda. Tonlanabilir Beyaz Projektörler: 6500 Kelvin Tonlanabilir Beyaz Projektörler: 3000 Kelvin Projektörler 3000 6500 Kelvin renk sıcaklığını belli bir senaryoya göre ayarlıyor. 48 adet tonlanabilir beyaz LED projektör, 3000 Kelvin ile 6500 Kelvin arasında renk sıcaklığı değişimi sağlayabiliyor. 4
Zemine yerleştirilen projektörler, DMX protokolü ile haberleşerek cephe üzerinde görsel renk değişimlerini yapıyor. Bu şekilde, LED pikseler ile video oynatılmadığı zamanlarda cephede beyaz rengin farklı ton sıcaklıklarında yumuşak renk geçişleri sağlanıyor. Mimari ekranda marka bilinirliğini artırıcı görseller uygulanarak mimari aydınlatmanın pazarlamaya katkısı sağlanıyor. 5
16.480 Adet DMX Protokolü İle Kontrol Edilebilen Piksel Mimari ekran, aydınlatma tasarımcılarının oluşturduğu videolar ile yapının görsel bir şova dönüşmesini sağlıyor. Özel günlerde ise 16.480 adet LED piksel ile oluşturulan mimari ekran sayesinde görsel şov yapılabiliyor ve mimari aydınlatma ile SOCAR ın algılanmasında farklılaşma sağlanıyor. 6
Dinamik Görüntü İçerik Tasarımı SOCAR, marka imajını alev desenleri ile bütünleştiriyor, bu amaca uygun videolar hazırlanması aydınlatma tasarımcılarına bırakılmış. 7
Senaryo gereği oluşturulan görsel videolar içerisinde hareketli alev, enerjik çizgiler gibi firmanın kurumsal imajını etkileyecek çalışmalar var. Gündüz bakıldığında binanın cephesinde armatürlerin gözükmemesi için güneş kırıcılar üzerine oyuklar yapılmış. Bu oyuklara yerleştirilen PVC profiller sayesinde LED pikseller yapının bir bütünü olarak algılanıyor ve gündüz bakıldığında fark edilemiyor. Pikseller, yatayda 100 mm ara ile yerleştirilmiş. Ön cephenin dış bükey kavisli güneş kırıcılarında, yatayda 60 hat olacak şekilde her hata 240 adet piksel kullanılmış. Asansörlerin bulunduğu iç bükey güneş kırıcılarda ise yatayda 35 hat ve her hat üzerinde 40 adet piksel bulunmakta. Dış bükey hatların bir kısmı mimari bir detay olan üçgen pencereler ile bölünüyor. Bu bölünme, mimari ekranın oluşturulmasında teknik bir zorluk ortaya çıkarıyor. Binanın üzerinde bunun gibi ekranın bölünmesinin olması, bilgisayar ekranında yaratılan görsellerin bina yüzeyine işlendiğinde düzgün gözükmemesine neden olacaktır. 3 boyutlu bilgisayar modellemesi, aydınlatma tasarımcılarının işini kolaylaştıracak bir unsur olarak düşünülmüş. 3 Boyutlu Bilgisayar Modellemesi 8
Gerçek Uygulama Fotoğrafı Bu sorunların inşa aşamasına gelinmeden önce çözülmesi için bilgisayar yazılımları kullanılarak binanın 3 boyutlu modelleri hazırlanıyor. Bu aşamada firma aydınlatma tasarımcıları ile çalışmış. Lumifasart aydınlatma tasarımcıları da bu teknik zorluğu binanın cephe yüzeylerinin 3 boyutlu modellemesini yaparak aşmışlar. Binanın sanal ortamda yaratılan modellemesi üzerinden ölçülen ışık yoğunluğunu hesaplayabilen yazılımlar ile görsel videoların nasıl gözükeceğini daha bina ortada yok iken görebiliyorlar. Bu şekilde, pencere boşluğu ya da asansör aralığı gibi mimari detaylar mimari ekran çalışmasının bütünlüğünü teşkil etmiş oluyor. Sonuç olarak önce bilgisayarda test edilen pikseller daha sonra güneş kırıcılara monte ediliyor ve mimari ile uyumlu görseller gösterilebiliyor. Bu uygulamada da tüm pikseller DMX protokolü üzerinden video uygulaması ile çalışıyor. 9
Binanın cephe aydınlatmasında kullanılan armatürler sadece tonlanabilir beyaz projektörler ve mimari ekranı oluşturan LED piksellerden ibaret değil, güneş kırıcıların arkasında duvara yıkayıcılar da bulunuyor. Binanın çift katmanlı kabuğunun birinci katmanında güneş kırıcılar bulunuyor. İkinci katmanda ise cam ve alüminyum birlikte kullanılmış. Bu iki katmanın arasında zaman zaman 100 mm ye kadar daralan bölgeler bulunmakta. Bu bölgelerin yüksekliği de 3600 mm ve aydınlatılmasında 36 LED li duvar yıkayıcılar kullanıldı.
Toplam 7 katta 150 adet duvar yıkayıcı var. Bu armatürler genel aydınlatma atmosferi farklılaştırılmak istendiğinde kullanılıyor. Güneş kırıcıları arkadan aydınlatarak birinci kabuk ile ikinci kabuk arasındaki boşluk alanı aydınlatmak daha önceden kullanılmış bir yöntem olmasına rağmen diğer aydınlatma teknikleri ile birlikte kullanılması sıra dışı olarak görülebilir. Binanın karakteristik özelliklerinden biri de keskin köşe ve kenarları, mimarlar bu hatların gecede belirgin olması için yapının kenarlarının kesintisiz beyaz ışık çizgileri ile belirginleştirilmesini istediler. Aydınlatma tasarımcıları Ledbar lar kullanarak kesintisiz çizgilerin olmasını önerdiler. 500 adet 1000 mm lik 6500 Kelvin ışık renginde Ledbar yapının kenarlarının gece de fark edilmesini sağlıyor. 180 derece hareketli ayaklar sayesinde ışık tam olarak istenen noktaya gönderilebiliyor. Kontur aydınlatma - yapının cam cepheleri asimetrik ve keskin köşelere sahip, çizgisel aydınlatma gökyüzü ile yapı arasındaki sınırı temsil ediyor. 11
Fasat aydınlatma ekipmanları binanın gündüz görünümünü etkilemeyecek şekilde gizlenmiştir. 12
Tasarımcıları Ledbar lar kullanarak kesintisiz çizgilerin olmasını önerdiler. 500 adet 1000 mm lik 6500 Kelvin ışık renginde Ledbar yapının kenarlarının gece de fark edilmesini sağlıyor. 180 derece hareketli ayaklar saye-sinde ışık tam olarak istenen noktaya gönderilebiliyor. Ledbarların gövdeleri şeffaf yapılmış bu şekilde gündüz bakıldığında armatürler algılanmıyor. Armatürlerin, cephe detaylarına göre yeniden tasarlanması ve yerlerine uygulanması mimari aydınlatma projelerinin önemli bir unsuru, bu şekilde binalar gündüz kusursuz görünüyor; gece olduğunda ise bambaşka bir atmosfer oluşturuluyor. Gürcistan daki SOCAR genel merkezi; mimari medya uygulaması ile projektör, duvar yıkayıcı ve çizgisel aydınlatma tekniklerinin bir arada kullanıldığı özel bir proje. Mimari aydınlatmanın, geleceğini gösteren günümüz örneklerinden biri. Armatürler, yapısal bir zorunluluk olmadığı sürece gündüz algılanmayacak şekilde uygulanmış. Yapının gündüz görüntüsü geceye göre daha dingin ve hareketsiz. Ledbarların gövdeleri şeffaf yapılmış, bu şekilde gündüz bakıldığında armatürler algılanmıyor. 13
PROJE KÜNYESİ İşveren : SOCAR (State Oil Company of Azerbaijan Republic) Mimar : Kobuilas&Partners Genel Müteahhit : Sistem İnşaat San. ve Tic. A.Ş Aydınlatma Tasarımı : EAE / Lumifasart Video Tasarımı : EAE / Lumifasart Aydınlatma Firması : EAE Elektroteknik A.Ş. Uygulanan Ürünler : EAE Prolit Tonlanabilir Beyaz, EAE Walight Sıcak Beyaz, EAE LED Piksel, EAE Ledbar, EAE DMX Kontrolörleri ve Yazılımları 15