MODÜL 8 RADYASYON KAYNAKLARININ LİSANLAMA SİSTEMİ 1
EĞİTİMİN İÇERİĞİ 1. LİSAN BELGESİ BAŞVURUSU 2. LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ VE VİZE EDİLMESİ 3. DİĞER LİSANSLAR VE GEREKLİ PROSEDÜRLER 4. İZİNLER 2
1. LİSANS BELGESİ BAŞVURUSU# LİSANS YÜKÜMLÜLÜĞÜ 2690 sayılı TAEK (Türkiye Atom Enerjisi Kurumu) Kanunu na dayanarak yayımlanan Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği kapsamına giren radyasyon kaynaklarının imal, ithal ve ihraç edilmesi, alınması, sa\lması, taşınması, depolanması, bakımı, onarımı, kurulması, sökülmesi, değiş_rilmesi, radyasyon kaynaklarıyla çalışılabilmesi ve her türlü amaçla bulundurulması ve kullanılması için Kurum'dan lisans alınması zorunludur. 3
1. LİSANS BELGESİ BAŞVURUSU# KULLANMA VE BULUNDURMA LİSANSLAMA SÜRECİ KURULUŞ BAŞVURUSU LİSANS BAŞVURU DEĞERLENDİRME AŞAMASI Zırhlama Projesi Lisans başvuru değerlendirme LİSANS SÜRESİNCE ihraç/a\k işlemi, Kullanım dışı bildirimi, Lisans vize işlemi, Lisans belgesinde değişiklik Kurum, ru_n ya da ru_n dışı DENETİM yapar. İZİN AŞAMASI İthal İzni KONTROL AŞAMASI Radyasyon kontrolü LİSANS BELGESİ 4
1. LİSANS BELGESİ BAŞVURUSU# LİSANS BAŞVURU BELGELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Lisans başvurusu eksiksiz yapılmış olmalıdır. Lisans başvurusunda eksiklik olması halinde bu eksik hususlar başvuru sahibine bildirilir. Geçerli mazeret bildirilmeksizin, eksikliklerin üç ay içinde tamamlanmaması durumunda lisans ücre_ Kuruma gelir kaydedilir. Başvurusunda eksik bulunmayan ya da tespit edilen eksiklerini tamamlamış kuruluşta lisansa esas radyasyon kontrolu yapılır. 5
1. LİSANS BELGESİ BAŞVURUSU# RADYASYON KONTROLÜ Lisans başvuru formunda belir_len beyan esaslı kuruluş ve radyasyon kaynağı bilgilerinin yerinde tespi_ Krokinin ve varsa zırhlama raporunun değerlendirilmesi, (radyasyon kaynağının yerleşim durumunun, alt, üst ve yan alanların hangi amaçla kullanıldığı) Çevresel radyasyon ölçümleri Radyasyon güvenliği donanımının yeterliliği (kurşun önlük, paravan, sesli- ışıklı- görsel uyarılar, uzatma kabloları, devre kesiciler,vb.) Mevcut radyasyon ölçüm cihazları (dozimetre, dedektör vb.) yeterliliği Kayıtların yeterliliği, (Personel, tehlike acil durum planları vb.) 6
1. LİSANS BELGESİ BAŞVURUSU# TEKNİK EKSİK HUSUS Kontrol raporunda teknik eksik hususların belir_lmesi halinde, eksikliklerin tamamlanması için kontrol tarihinden i_baren üç ay süre verilir. Geçerli mazeret bildirmesi durumunda bu süre uza\labilir. Teknik eksik hususların tamamlanmasını müteakip, gerekli görülmesi halinde tekrar yerinde kontrol yapılır. 7
1. LİSANS BELGESİ BAŞVURUSU# LİSANSIN VERİLMESİ Kontrol raporunun değerlendirilmesi sonucu, radyasyon kaynağının ve bulunduğu koşulların lisanslanmaya uygun bulunması durumunda lisans belgesi düzenlenir. Lisans belgesi, lisansa esas koşulların aynı kalması şar\yla, verildiği tarihten i_baren 5 yıl süreyle geçerlidir. 8
1. LİSANS BELGESİ BAŞVURUSU# 9
2. LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ VE VİZE EDİLMESİ# LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ Lisans süresi içinde lisans koşullarında değişiklik olmaması koşuluyla, Belgenin kuruluşa ulaşmadığı durumda Kuruma yazılı olarak başvurulması, (ücret talep edilmez) Belgenin kuruluş taramndan teslim alınması sonrası kaybedilmesi durumunda ise, belge düzenleme ücre_ ile birlikte Kuruma yazılı olarak başvurulması halinde lisans belgesi yeniden düzenlenir. 10
2. LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ VE VİZE EDİLMESİ# LİSANSIN VİZE EDİLMESİ Lisans sahibi tarakndan lisans koşullarında değişiklik olmadığı bildirilerek lisansın vize edilmesi için, süre bi_minden önceki 6 (al\) ay içerisinde; Kurumdan alınan lisans belgesinin aslı, Vize ücre_nin Kurum hesabına ya\rıldığına dair belge, Uygulamaya ilişkin başvuru formu ile birlikte Kuruma yazılı olarak başvurulur. Gerekirse yapılacak bir dene_m sonucunda lisans belgesi vize edilir. 11
2. LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ VE VİZE EDİLMESİ# LİSANSIN VİZE TARİHİNİN GEÇİRİLMESİ Vize tarihinden önceki 6 ay içerisinde vize edilmeyen lisans iptal edilir. Yeniden lisans alınıncaya kadar radyasyon kaynağı ile faaliyet gösterilemez. Lisans sahibi tarakndan ilk lisans başvurusunda istenilen tüm belgeler ve lisans belgesi aslı ile birlikte Kuruma yeni lisans başvurusunda bulunulması gerekir. 12
2. LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ VE VİZE EDİLMESİ# LİSANS KOŞULLARINDAKİ DEĞİŞİKLİĞİN KURUMA BİLDİRİLMESİ Lisans koşullarında değişiklik yapılmadan önceki onbeş gün içinde değişikliğin Kuruma yazılı olarak gerekli belgelerle birlikte bildirilmesi gerekir. Aksi halde, lisans koşullarında meydana gelen değişikliğin bildirilmediği döneme ait faaliyetler ve sonuçlarından lisans sahibi ve radyasyondan korunma sorumlusu personel sorumlu olur. 13
2. LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ VE VİZE EDİLMESİ# TESİS SORUMLUSU (LİSANS SAHİBİ) DEĞİŞİKLİĞİ Lisans koşullarında değişiklik olmadığını belirten dilekçe ve yeni tesis sorumlusu tarakndan doldurulmuş ilgili uygulamaya ilişkin başvuru formu ile Kuruma yazılı olarak bildirilir. Kurum tarakndan söz konusu değişikliğe ilişkin kayıtlar güncellenir. 14
2. LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ VE VİZE EDİLMESİ# YENİDEN LİSANS ALINMASI GEREKEN DURUMLAR Lisans süresi içerisinde; Mobil cihazlar hariç, radyasyon kaynağının kullanıldığı yerde veya bi_şik alanlarında değişiklik yapılması ya da bina içinde yer değiş_rmesi, Radyasyon kaynağının lisans belgesinde tanımlı adresinden taşınması, Cihazın teknik özelliklerinde ortam doz hızını etkileyecek değişiklik yapılması veya cihazın değişmesi, Radyasyon kaynağının aynı adreste farklı bir kuruluşa devredilmesi durumları 15
2. LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ VE VİZE EDİLMESİ# LİSANSIN İPTALİ Radyasyon kaynağının; Devir Kullanım dışı, HEK vb. olması durumunda lisans iptal edilir. Lisans sahibinin radyasyon kaynağı ile ilgili faaliye_ni sonlandırmak istemesi durumunda, lisans belgesinin aslı ile birlikte radyasyon kaynağının son durumu hakkındaki bilgiyi Kuruma iletmesiyle lisans iptal edilir. Radyasyon kaynağının devredilmek istenmesi durumunda, devralacak kuruluşun açık ismi ve adresi bildirilmelidir. 16
2. LİSANS BELGESİNİN YENİDEN DÜZENLENMESİ VE VİZE EDİLMESİ# LİSANSLAMA İŞ AKIŞ ŞEMASI Zırhlama Raporu Proje başvurusu KURULUŞ BAŞVURUSU İlk lisans başvuru Vize, belge üzerinde değişiklik başvurusu Olumlu PROJE DEĞERLEN- DİRME Eksik Eksiksiz BAŞVURU DEĞERLEN- DİRME Eksik Eksik BAŞVURU DEĞERLEN- DİRME Eksiksiz RADYASYON KONTROLÜ KONTROL RAPORU Olumsuz Olumsuz Olumlu EKSİK HUSUS BİLDİRİMİ NİHAİ GÜVENLİK DEĞERLENDİRMESİ Olumlu LİSANS BELGESİ 17
3. DİĞER LİSANSLAR VE GEREKLİ PROSEDÜRLER# DİĞER LİSANLAR İthalat ihracat sa\ş ve taşıma (Açık kaynak, kapalı kaynak) Bakım onarım lisansı (Radyoak_f Kaynak ve X- Işını cihazları) Kaynak sökme (kullanılmayacak radyoak_f kaynak) Taşıma (radyoak_f kaynak) Üre_m (Açık kaynak, X- Işını cihazı) 18
3. DİĞER LİSANSLAR VE GEREKLİ PROSEDÜRLER# Kuruluşa ait genel bilgiler DENETİM Radyasyon görevlileri(ser_fika, dozimetre) Cihaz Bilgileri (marka, model, seri no, lisans durumu) Radyasyon kaynağı ile ilgili kayıtlar (bakım onarım, kalite kontrol, kalibrasyon, sızın\ testleri, tehlike durum planları, yerel kurallar, varsa depo koşulları) Korunma önlemleri Çalışanlar (eği_m, dozimetre, sağlık kontrolü, korunma donanımları) Hastalar (op_mizayon, korunma donanımları, çocuk ve hamile hastalara yönelik önlemler,araş\rma amaçlı ışınlamalar) Halk ve çevre (ölçümler, giriş- çıkış kontrolu, ikaz işaretleri) Tesise ilişkin değişiklikler Yapılan radyasyon ölçümleri 19
3. DİĞER LİSANSLAR VE GEREKLİ PROSEDÜRLER# DENETİM İŞ AKIŞ ŞEMASI Ru^n dene^m Dene^m programı Değerlendirme üzerine dene^m Olumlu Dene^m raporu Olumsuz Şikayet/ İstek FAALİYETE DEVAM Eksik husus bildirimi (a) Değerlendirme ölçütleri * (d) (b) (c) YETKİ İPTALİ Olumlu ** Eksik husus bildirimi Olumsuz Geçici faaliyet durdurma, eksik husus bildirimi Olumsuz *(a), (b), (c), (d) durumları yönergenin 8. maddesinde yer almaktadır. ** Gerek_ğinde yerinde dene_m yapılır. Olumlu ** 20
4. İZİNLER# İthalacan en az 10 gün önce; İTHAL İZNİ İthal izin başvuru formu, Kaynak üre_m ser_fikası, standartlara uygunluk belgesi Gümrük, GTİP, Kullanıcı Proforma fatura veya fatura Firma tarakndan radyasyon kaynağının geri alınacağına dair taahhütname veya kabul belgesi X- ışını cihazlarına ithal izni verilmemektedir. İthal izni alınabilmesi için; Kullanıcı kuruluş ya Kullanma ve Bulundurma Lisansına sahip olmalı ya da eksiksiz lisans başvurusu yapmış olmalıdır. Kullanıcı kuruluşun cihazlarında ki eski kaynaklar; ya ihraç edilmiş olmalı, ya da a\k tesisine teslim edilmeli ve tutanakları da Kuruma ile_lmiş olmalıdır. 21
4. İZİNLER# İHRAÇ İZNİ İzin verilebilmesi için; Kaynağın son kullanıcısı ile gönderildiği yer, Gönderilen kuruluşun açık isim ve adresi, Kuruluşun kaynağı kabul etğine dair belge, Kaynağın cinsi, radyoak_vitesi, Gönderici tarakndan doldurulan form(con. Dec.) İhraç izin ücre_. İzin verilebilmesi için; Varsa daha önce düzenlenen izin belgelerine ait Konşimento, alındı belgelerinin Kuruma ile^lmesi gerekmektedir. Kaynağın yurt dışına gönderilmesini takiben; Konişmento, gümrük çıkış beyannamesi, (15 gün içinde) Yurt dışı firmasının radyoak_f kaynağı aldığına dair belge. 22
4. İZİNLER# İZİN BELGESİ SÜRECİ kapalı kaynak kaynaklı cihaz boş kap İZİN BAŞVURUSU Açık kaynak Geçici İTHAL İHRAÇ İTHAL İHRAÇ Çıkış Giriş KAYIT KONTROLÜ ESKİ KAYNAK KONŞİMENTO / ATIK TESLİM TUTANAĞI KURULUŞ LİSANS DURUMLARI OLUMSUZ İZİN BELGESİ OLUMLU OLUMSUZ EKSİK HUSUS 23
4. İZİNLER# ATIK İŞLEMİ Eğer cihaz ile birlikte kaynak a\k yapılacak ise lisans belgesinin aslının kuruma ile_lmesi, Teslim edilecek maddenin ak_vitesine göre ücre_n ödenerek ÇNAEM e beyan edilmek üzere hazır bulundurulması, RKS tarakndan ya da Taşıyıcı firma tarakndan Taşıma için paketleme/ e_ketleme/ şoför eği_m işlemlerinin gerçekleş_rilmesi, 24
4. İZİNLER# X- IŞINI CİHAZLARI/TÜPLERİ X- ışını tüpleri elektrik enerjisi ile çalışır, elektrik bağlan\sı olmaksızın x- ışını üretemez, dolayısıyla radyoak_vite içermeyen ve çalışmadıkları sürece de radyasyon yaymayan tüplerdir. Ancak, x- ışını tüplerinin berilyum gibi kimyasal maddeleri bulundurmalarınedeniyle, tüplerin kimyasal a\k olarak bertaraf edilme işlemlerinin Çevre ve Orman Bakanlığı'nın 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Alkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında yapılması gerekmektedir. 25
4. İZİNLER# RADYOAKTİF KAYNAK İHRAÇ İZNİ / ATIK SÜRECİ KAYNAKLARIN ATIK TESİSİNE TESLİMİ KAYNAKLARIN İHRAÇ EDİLMESİ ATIK İHRAÇ BAŞVURUSU ATIK ÜCRETİ PAKETLEME / ARAÇ / TAŞIMA BAŞVURU KONTROLÜ İZİN BELGESİ ÇNAEM E KAYNAK VE BELGE TESLİMİ TAEK E TUTANAK / KONŞİMENTO TESLİMİ YURTDIŞINA KAYNAĞIN GÖNDERİLMESİ TUTANAKLARIN ARŞİVLENMESİ (30 YILSÜREYLE) KAYNAK KAYITLARININ GÜNCELLENMESİ KONŞİMENTOLARIN ARŞİVLENMESİ (30 YILSÜREYLE) 26