ISSN: 1303-9407 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ YAYINLARINDAN ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI DERGİSİ XXXIII STUDIEN ZUR DEUTSCHEN SPRACHE UND LITERATUR Herausgegeben von der Abteilung für deutsche Sprache und Literatur an der Philosophischen Fakultät der Universität Istanbul İSTANBUL 2015
ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI DERGİSİ 33: 2015/1 STUDIEN ZUR DEUTSCHEN SPRACHE UND LITERATUR 33: 2015/1 Yazı İşleri Sorumlusu/Redaktionsleitung: Prof. Dr. Canan Şenöz-Ayata Yayın Kurulu/Redaktionsrat: Prof. Dr. Mahmut Karakuş, Prof. Dr. Canan Şenöz-Ayata, Doç. Dr. Ersel Kayaoğlu, Doç. Dr. Arsun Uras-Yılmaz, Yard. Doç. Dr. Şebnem Sunar Editör/Editor: Doç. Dr. Ersel Kayaoğlu Düzelti/Korrekturlesen: Ar. Gör. İrem Atasoy ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI DERGİSİ İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı nın hakemli yayın organıdır. Die Zeitschrift STUDIEN ZUR DEUTSCHEN SPRACHE UND LITERATUR ist das begutachtete Publikationsorgan der Abteilung für deutsche Sprache und Literatur an der Universität Istanbul Hakemler/Begutachter: Prof. Dr. Nazan Aksoy, Prof. Dr. Gürsel Aytaç, Prof. Dr. Şener Bağ, Prof. Dr. Kristin Bührig, Prof. Dr. Leyla Coşan, Prof. Dr. Nergis Daş-Pamukoğlu, Prof. Dr. Manfred Durzak, Prof. Dr. Kasım Eğit, Prof. Dr. Yadigar Eğit, Prof. Dr. Sakine Eruz, Prof. Dr. Ortrud Gutjahr, Doç. Dr. Zehra Gülmüş, Prof. Dr. İbrahim İlkhan, Prof. Dr. Mahmut Karakuş, Prof. Dr. Nevzat Kaya, Doç. Dr. Ersel Kayaoğlu, Prof. Dr. Onur Bilge Kula, Prof. Dr. Nedret Kuran-Burçoğlu, Prof. Dr. Turgay Kurultay, Prof. Dr. Nilüfer Kuruyazıcı, Prof. Dr. Norbert Mecklenburg, Prof. Dr. Esra Melikoğlu, Prof. Dr. Güler Mungan, Hans-Christoph Graf v. Nayhauss, Prof. Dr. Şeyda Ozil, Prof. Dr. Yılmaz Özbek, Prof. Dr. Kadriye Öztürk, Prof. Dr. Ali Osman Öztürk, Prof. Dr. Nuran Özyer, Prof. Dr. Tülin Polat, Prof. Dr. Angelika Redder, Prof. Dr. Hüseyin Salihoğlu, Doç. Dr. Ahmet Sarı, Prof. Dr. Acar Sevim, Prof. Dr. Şârâ Sayın, Prof. Dr. Zeynep Sayın, Yard. Doç. Dr. Şebnem Sunar, Prof. Dr. Canan Şenöz-Ayata, Prof. Dr. Nilüfer Tapan, Doç. Dr. Zeki Uslu, Prof. Dr. Cemal Yıldız, Prof. Dr. Semahat Yüksel İletişim/Kontakt: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Ordu Cad. No: 6 34459 Beyazıt, İstanbul http://www.journals.istanbul.edu.tr/tr/index.php/almandili Elektronik posta/e-mail: almandil@istanbul.edu.tr Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi TÜBİTAK ULAKBİM DergiPark indeksinde taranmaktadır. Die Zeitschrift ist eingetragen im TÜBİTAK ULAKBİM DergiPark-Index unter http://www.journals.istanbul.edu.tr/iuaded/index
ALMAN DİLİ VE EDEBİYATI DERGİSİ 33: 2015/1 İÇİNDEKİLER / INHALT Sunuş / Vorwort Sang-Bum Chin / Michael Mayer Wir werden dem Tao nachgehen Der Einfluss Asiens auf die Poetik des Expressionismus am Beispiel der Autoren Alfred Döblin und Gottfried Benn 1-22 Laura Colaci Wolfgang Koeppens Erzählungen: mehrere Wege eines autobiographischen Schreibens 23-40 Deniz Bayrak / Sarah Reininghaus Garbage in Paradise Müll und Rauminszenierung in Fatih Akıns Dokumentarfilm Müll im Garten Eden 41-62 Sevinç Hatipoğlu Darstellung der fremdsprachlichen Kompetenzen der angehenden türkischen Deutschlehrer: Beispiel Istanbul Universität 63-76 TANITMA / BESPRECHUNG Nilgün Yüce Fachtagung der Hochschule für Fremdsprachen der Türkisch-Deutschen Universität zum Thema Sprach- und Kulturkontakte im deutschtürkischen Kontext 79-82
Sunuş / Vorwort Dergimizin 2015 yılının birinci sayısında edebiyat, film ve dil eğitimi alanına yönelik makaleler yer alıyor. Edebiyat alanındaki ilk makaleyi Sang-Bum Chin ve Michael Mayer in Wir werden dem Tao nachgehen Der Einfluss Asiens auf die Poetik des Expressionismus am Beispiel der Autoren Alfred Döblin und Gottfried Benn başlıklı yazısı oluşturuyor. Bu metinde, Doğu felsefesinin ve dini inançlarının Batı daki dışavurumculuk akımını nasıl etkilediği Alfred Döblin in Die drei Sprünge des Wang-lun ve Gottfried Benn in Lotosland adlı uzun öyküleri incelenerek gösteriliyor. Wolfgang Koeppens Erzählungen: mehrere Wege eines autobiographischen Schreibens başlıklı ikinci makalede, Laura Colaci, yaşamını yazmaya adayan Wolfgang Koeppen in yapıtlarıyla özyaşam öyküsü arasındaki ilişkiyi açıklayıp betimliyor. Koeppen in yapıtlarındaki melankoli, sosyal ve psikolojik açıdan dışlanma, delilik, arzular ile zalim gerçeklik arasındaki çelişki, hayal dünyasına kaçış ve aşk konuları inceleniyor. Deniz Bayrak ve Sarah Reininghaus Garbage in Paradise Müll und Rauminszenierung in Fatih Akıns Dokumentarfilm Müll im Garten Eden başlıklı çalışmalarında, Fatih Akın ın 2012 yılında çektiği belgesel filmi çözümlüyor. Bu filmde Karadeniz kıyısındaki Çamburnu Köyü yakınlarında zararlı atıkların depolandığı bir çöplüğün oluşturuluşu ve çöplüğün köy halkı ile çevreye olan etkileri anlatılıyor. Yazarlar, Marc Augé nin antropolojik mekan, Jurij Lotman ın göstergebilimsel ve Hans Krah ın anlamladırılmış mekanlar kuramlarına dayalı olarak filmdeki mekanların yansıtılış biçimini araştırıyor. Filmde sergilenen köy ve çöplük üzerinden mekanlar arası karşılaştırmalar yürütülüyor. Ayrıca bu mekanlarda geçen olaylarla uygulanan devlet stratejileri arasındaki ilişki irdeleniyor. Edebiyat ve film incelemelerini Sevinç Hatipoğlu nun Alman dili eğitimi konusundaki makalesi izliyor. Hatipoğlu, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi, Münih ve İstanbul Goethe Enstitülerinin işbirliğiyle İstanbul Üniversitesi Alman Dili Eğitimi Bölümü ndeki öğrencilerin dil
düzeylerini ölçmeyi ve geliştirmeyi amaçlayan Die Entwicklung der sprachlichen Kompetenzen der Deutschlehrerkandidaten in der Türkei başlıklı projenin sonuçlarını değerlendiriyor ve öneriler sunuyor. Bu proje sonucunda Almanca öğretmenlerinin hedeflenen C1 dil seviyesine ulaşabilmesi için ders programında değişiklikler yapılması gerektiği göz önüne seriliyor. Derginin tanıtmalar bölümünde Nilgün Yüce 8 Mayıs 2015 tarihinde Türk- Alman Üniversitesi nde düzenlenen Sprach- und Kulturkontakte im deutschtürkischen Kontext konulu kongreye ilişkin bilgi veriyor. Yayın Kurulu adına Prof. Dr. Canan Şenöz-Ayata