İleri Yazılım Mimarisi (SE 658) Ders Detayları Ders Adı Ders Kodu Dönemi Ders Saati Uygulama Saati Laboratuar Saati Kredi AKTS İleri Yazılım Mimarisi SE 658 Bahar 3 0 0 3 7.5 Ön Koşul Ders(ler)i Dersin Dili Dersin Türü Dersin Seviyesi Ders Verilme Şekli Dersin Öğrenme ve Öğretme Teknikleri İngilizce Zorunlu Bölüm Dersleri Doktora Yüz Yüze Anlatım Dersin Koordinatörü
Dersin Öğretmen(ler)i Dersin Asistanı
Dersin Amacı Uygun yazılım ve sistem mimarisinin kullanılması, yazılıma dayalı sistemlerde iş ve görev hedeflerine ulaşmak ve gerekli kalite özelliklerini, örneğin, performans, güvenlik, emniyet gibi, sağlamak için oldukça önemlidir. Bu amaçla sağlam temellere dayalı mimari ilke ve yöntemleri, sistemlerin geliştirilmesi, analiz edilmesi ve değiştirilebilmesi için destek sağlamaktadır. Belli bir türde sistemler için, örneğin emniyet kritik sistemler gibi, kalite gereksinimlerinin sağlanması çok önemlidir, hatta felaketle sonuçlanabilecek seviyede kritik önem arz edebilmektedir. Mimari modelleme, doğrulama, geçerleme ve onaylama daha çok hataları geliştirme sürecinin erken aşamalarında farketmek suretiyle sistemin genel kalitesini arttırmak için kullanılan etkili araçlardandır (kusurların geç algılanması ve giderilmesi, kusurların erken tespiti ile karşılaştırıldığında, çok daha maliyetlidir.) Yazılım Mimarisi yazılım sistemlerinin tasarımı ve tanımlanması ile ilgili bir disiplindir. Büyük ve daha büyük (veya ultra büyük) ölçekli sistemlere doğru ilerlerken iyi tasarlanmış mimari ve sistem modelleri yüksek kalite ve bakım yapılabilirlik açısından oldukça gerekli olacaktır. Birçok yeni yaklaşım, örneğin yazılım ürün hattı mühendisliğinin (SPLE) birçok sektör tarafından uyarlanması ve çevresel değişikliklere cevap verebilecek kendinden uyarlamalı yazılım tasarımına doğru hareket gibi birçok yeni trendler, yazılım mimarisinin giderek yazılım sürecinin önemli ve daha önemli bir parçası haline geldiğini göstermektedir. Bu derste öğrenciler mimari modeller için önemli olan yazılım doğrulama tekniklerine odaklanarak yazılım mimarisi konusunu çalışacaklardır. Öğrenciler bir mimari tanımlama dilini öğrenecekler, SPLE için özellik modellemeyi öğrenecekler ve kendinden uyarlamalı yazılımlar hakkında bilgi edineceklerdir. Ders bireysel ödevler, araştırma ödevleri ve sunumlardan ve yanı sıra bir dönem projesinden oluşacaktır.
Dersin Eğitim Çıktıları Dersin İçeriği Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; Bu ders proje tabanlı bir derstir. Dersin ilk bölümü yapılandırılmış derslerden oluşacaktır. Dersin ikinci bölümü ilgili konularda güncel literatürü okumayı içerecektir. Öğrenciler sunumlar için sorumlu olacaktır. Bu tartışmaları yönetmeyi ve ek konuları oluşturmayı da içerir. Her öğrenci dönem boyunca bir grup projesine katılacaktır. Bunların ders konularının ötesinde belirli bir güncel araştırma konusu ile ilişkili olması beklenir. Öğrenciler araştırma bulgularını yazılı bir raporla sunacak ve bir sözlü sunum vereceklerdir. Yazılım mimarisine giriş ve genel bakış; mimari modeller; yazılım ürün hatları ve konfigüre edilebilir yazılım; kendinden uyarlamalı (öz-adaptif) yazılım; mimari tanımlama dilleri; özellik modelleme; mimari ve model tabanlı test Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları HaftaKonular Ön Hazırlık 1 Yazılım Mimarisine Giriş ve Genel Bakış 2 Mimari Modelleme Ch.6 3 Analiz Ch.8 4 Geliştirme Ch.9 5 Kurulum ve Mobillik Ch.10 6 Uygulamalı Mimari ve Stilleri Ch.11 7 Fonksiyonel Olmayan Özellikler için tasarım 8 Fonksiyonel Olmayan Özellikler için tasarım Ch.2,3 (ders kitabı) Ch.12 Ch.12
9 Güvenlik ve Güven Ch.13 10 Mimari Adaptasyon Ch.14 11 Alana Özgü Yazılım Mühendisliği Ch.15 12 Standartlar Ch.16 13 İnsanlar, Roller ve Takımlar Ch.17 14 Proje Sunumları Kaynaklar Ders Kitabı: Diğer Kaynaklar: 1. R. Taylor, N. Medvidović and E.M. Dashofy, Software Architecture : Foundations, Theory, and Practice, John Wiley, 2010. 1. P. Clements and L. Northrup, Software Product Lines: Practices and Patterns, Addison-Wesley, 2002. (Reference book) Değerlendirme Sistemi Çalışmalar Sayı Katkı Payı Devam/Katılım 1 5 Laboratuar - - Uygulama - - Alan Çalışması - - Derse Özgü Staj - - Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği - - Ödevler 2 10 Sunum - -
Projeler 1 20 Seminer 1 10 Ara Sınavlar/Ara Juri 1 20 Genel Sınav/Final Juri 1 40 Toplam 7 105 Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notu Katkısı Yarıyıl Sonu Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı 100 Toplam 100 Ders Kategorisi Temel Meslek Dersleri Uzmanlık/Alan Dersleri Destek Dersleri İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri Aktarılabilir Beceri Dersleri
Dersin Öğrenim Çıktılarının Program Yeterlilikleri ile İlişkisi # Program Yeterlilikleri / Çıktıları Katkı Düzeyi 1 2 3 4 5 1 Yazılım mühendisliği araştırma alanında en gelişmiş teknoloji ve literatürü kavrama 2 Yazılım mühendisliğinde dünya çapında araştırma yapma ve bu alanda en iyi konferans ve dergilerde bilimsel makale yayınlama becerisi 3 Yazılım mühendisliğinde sayısal ve niteliksel çalışmalar yürütebilme 4 Yazılım mühendisliği alanında akademik çevre ve endüstri arasında köprü kurabilmek için gerekli becerileri edinme ve gerçek dünyada karşılaşılan problemleri çözmek için yazılım mühendisliği yaklaşımlarını geliştirme ve uygulama 5 Bilim ve teknolojideki güncel gelişmeleri takip edebilmek için gereken bilgiye ulaşma ve bilimsel araştırma gerçekleştirme veya yazılım mühendisliği alanına proje geliştirme becerisi 6 Yazılım mühendisliği alanında mesleki, hukuksal, etik ve sosyal sorunlar hakkında farkındalık ve sorumluluk bilinci 7 Proje ve risk yönetim becerisi; girişimciliğin, yenilikçilik ve sürdürülebilir kalkınmanın önemi hakkında farkındalık; yazılım mühendisliği uygulamaları standartları ve yöntemleri için uluslararası mükemmellik standartlarının bilinmesi 8 Karar alırken, Yazılım mühendisliği uygulamalarının evrensel, çevresel, sosyal ve hukuksal sonuçları konusunda farkındalık 9 Yazılım mühendisliği uygulamaları için mükemmellik standardını geliştirmek, benimsemek ve sürdürülebilir kullanımını desteklemek
ECTS/İş Yükü Tablosu Aktiviteler Sayı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü Ders saati (Sınav haftası dahildir: 16 x toplam ders saati) Laboratuar Uygulama Derse Özgü Staj Alan Çalışması Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi Sunum/Seminer Hazırlama Projeler 16 3 48 16 5 80 Ödevler 4 12 48 Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği Ara Sınavlara/Ara Juriye Hazırlanma Süresi Genel Sınava/Genel Juriye Hazırlanma Süresi 1 20 20 1 30 30 Toplam İş Yükü 226