ÖTV siz YAKIT UYGULAMALARI DENİZ TİCARETİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ÖTV siz YAKIT KULLANIMI ÖTV siz yakıt uygulaması; 01.07.2003 tarih ve 2003/5868 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve Eki Karar ile, I sayılı tarifedeki, denizcilik akaryakıtlarında uygulanan vergi istisnasıdır. 1 Ocak 2004 tarihi itibariyle; - Yük ve yolcu taşıyan gemileri, - Ticari yatlar, - Hizmet ve balıkçı gemileri ÖTV siz yakıt uygulaması kapsamına alınmıştır. 2
ÖTV siz YAKIT KULLANIMI ÖTV siz yakıt uygulamasının başladığı 1 Ocak 2004 tarihinden 31.12.2012 tarihine kadar, toplam 2.735.806 ton ÖTV siz akaryakıt teslimatı yapılmış, bu yolla, 3.097.030.762 TL lik ÖTV tahsil edilmemiştir. Yine bu dönemde, toplam 61.563 adet Yakıt Alım Defteri (YAD) düzenlenmiştir. ÖTV siz yakıt kullanımında, Kamu gemilerinin payı % 29, Özel sektörün payı % 71 olmuştur. 3
ÖTV siz YAKIT KULLANIMI ÖTV SİZ YAKITLARIN GEMİ CİNSLERİNE GÖRE DAĞILIMI 2010 2011 2012 GEMİ CİNSLERİ DEFTER SAYISI (Adet) FUEL OİL + MOTORİN (MTON) TAHSİL EDİLMEYEN ÖTV (YTL) DEFTER SAYISI (Adet) FUEL OİL + MOTORİN (MTON) TAHSİL EDİLMEYEN ÖTV (YTL) DEFTER SAYISI (Adet) FUEL OİL + MOTORİN (MTON) TAHSİL EDİLMEYEN ÖTV (YTL) Balıkçı Gemileri 4.817 88.129 128.751.622 5.358 89.027 137.043.503 5.513 91.776 155.935.009 Romörkörler ve Hizmet Gemileri 805 21.973 32.122.177 896 28.917 44.518.922 931 39.911 65.261.179 Ticari Yatlar 716 6.442 9.481.135 1.107 9.974 15.396.001 1.234 12.058 19.176.906 Yolcu Gemileri ve Feribotlar 833 129.230 188.186.588 665 138.087 211.949.507 511 137.343 223.725.002 Tankerler 202 46.382 32.646.437 198 46.874 33.351.944 213 49.675 41.421.601 Dökme ve Kuru Yük Gemileri 258 28.596 35.141.718 293 32.523 42.049.302 285 33.971 49.264.903 TOPLAM 7.631 320.751 426.329.678 8.517 345.402 484.309.180 8.687 364.734 554.784.600 4
2013 UYGULAMA TALİMATI ÖTV siz Yakıt 2013 Uygulama Talimatı, Aralık 2012 de yayınlanmıştır. Bu talimat ile birlikte de 2013 yılı için «K» seri kodlu Yakıt Alım Defterleri (YAD) düzenlenmeye başlamıştır. 5
UYGULAMADAKİ TESPİTLER Liman başkanlıklarından ÖTV siz yakıt kullanımı ile ilgili yaptıkları denetim, denetimin sonuçları istenilmiştir. Toplamda 2012 yılı için tüm liman başkanlıklarımızda yapılan denetim sayısının 2580, tespit edilen usulsüzlük sayısının ise 78 olduğu görülmüştür. 6
USÜLSÜZLÜK ÇEŞİTLERİ Mevcut bir teknenin yeni yapılmış gibi farklı bir isimle sicile kaydettirilmesi, Makine güçlerinin usulsüz belgeler yoluyla daha yüksek güce sahipmiş gibi kaydettirilmesi, Fiilen çalışmayan makinelerin tekneye donatılması, Fiilen teslim edilmeyen yakıtların teslim edilmiş gibi yakıt alım defterlerine (YAD) kayıt düşülmesi, 7
USÜLSÜZLÜK ÇEŞİTLERİ Teslim edilen yakıtların daha yüksek miktarda teslim edilmiş gibi YAD a kaydedilmesi, Yakıtın teslim alınmasından sonra diğer deniz araçlarına veya kara araçlarına verilmesi, Dağıtıcı firma tarafından teslim edilmemiş yakıtlar için düzenlenen usulsüz faturalarla rafineri veya vergi daireleri yoluyla mahsuplaşma yapılması, 8
UYGULAMADAKİ TESPİTLER Sahil güvenlik komutanlığı veya başka resmi kurumdan gelen inceleme sonucunda usulsüzlüğü tespit edilen ÖTV siz yakıt kullanan gemilere bloke konması gerekirken, özellikle YAD düzenleme yetkisi olmayan çoğu liman başkanlığınca bloke konmadığı anlaşılmaktadır. 9
UYGULAMADAKİ TESPİTLER Yeni YAD düzenlerken doldurulması zorunlu olan kontrol formunda kalan yakıt kısmına jurnalde kalan fiili yakıtın yazılması gerekirken, ÖTVBS de donatanın almadığı yakıt kalan yakıt olarak yazılmaktadır. Ayrıca makine çalışma saati olarak o yıl içerisinde çalıştığı saat yazılması gerekirken, deniz taşıtının bakımdan çıktığı tarihten itibaren yapmış olduğu toplam çalışma saati yazılmaktadır. 10
UYGULAMADAKİ TESPİTLER ÖTV siz yakıt bilgi sistemi güncellenerek usulsüzlük yapan firmalardan yakıt alan gemilerin tespiti yapılmış, bu gemilerle ilgili olarak liman başkanlıklarınca gemilerin yerinde tespiti ve fiilen var olup olmadıklarının belirlenmesi gerekmektedir. ÖTV siz yakıt teslim yerleri çalışması bitirilme aşamasındadır. 11
PLANLANAN FAALİYETLER ÖTV siz yakıt uygulamaları kapsamında, hem dağıtım sürecini, hem de kullanım ve kayıt tutulması şartlarının yerinde denetimine başlanacaktır. Şubat ayının üçüncü haftasından itibaren bu denetimlere başlanması planlanmaktadır. 12
AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI ile MÜCADELE Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü ile daha önceden kararlaştırıldığı üzere gemilerin dolum tesislerine petrol transferi işlemlerini yerinde incelemek ve 2012/19 sayılı Başbakanlık Genelgesi 13. Maddesinin nasıl uygulanacağının tespiti için Kocaeli liman bölgesine (TÜPRAŞ ve SOLVENTAŞ tesislerine) ortak ziyaret programı gerçekleştirilmiştir. 13
AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI ile MÜCADELE «Yabancı ülkelerden ithal edilen akaryakıtın çift fatura, çift konşimento ve benzeri evraklarla düşük beyan edilerek fazla akaryakıt sokulmasını önlemek amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından akaryakıtın boşaltılması sırasında koordineli olarak etkin ölçüm ve denetim yapılacak ve bilgiler ilgili kurumlarca ortak kullanıma açılacaktır.» 14
AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI ile MÜCADELE ÖTV siz yakıtın usulsüz kullanımını engellemeye yönelik olarak, ÖTV siz yakıt kullanan gemilerin gemilerin online takibi amacıyla Akıllı Kart sisteminin hayata geçirilmesi ve sistemin verimliliğinin tespiti için (GESTAŞ ın işlettiği bir gemi üzerinde) test süreci devam etmektedir. 15
LİMAN BAŞKANLIKLARI TALEPLERİ Talep: ÖTV siz yakıt kulanan gemilerin ana makinelerine yaş sınırı getirilmesi (çok eski motorlar sık arıza yaptığında turist taşıyan eski gemiler bazen limana dönememektedir). Değerlendirme: DEB i geçerli olamayan gemiler halihazırda uygulamadan yararlanamamaktadır. DEB i geçerli ise o gemiye «ÖTV siz yakıttan yararlanamazsın» demek, yani dolaylı olarak «çalışamazsın» demek çelişki oluşturur. Ayrıca, BKK ve ÖTV Tebliğleri de böyle bir uygulama yapmaya müsait değil. 16
LİMAN BAŞKANLIKLARI TALEPLERİ Talep: Yakıt alım defteri düzenleme yetkisinin tüm liman başkanlıklarına verilmesi Değerlendirme: YAD düzenleyen liman başkanlıkları belirlenirken; limandaki personel sayısı, diğer işlemlerin yoğunluğu, bağlama limanındaki sicile kayıtlı uygulamadan yararlanabilecek tekne sayısı, ulaşım imkanları, en yakın YAD düzenleyen liman başkanlığının konumu, defter onayının yapılacağı DTO şubesi ve vergi dairesinin durumu göz önüne alınmaktadır. Ayrıca, YAD düzenleme yetkisi verilirken ilgili liman başkanlığının görüşü de alınmaktadır. Bu kapsamda yapılan değerlendirmelerde YAD düzenleme kapasitesine sahip olmasına rağmen bazı liman başkanlıkları (Örn: Ünye, Pazar, Ayvalık) düzenleyemeyeceklerini beyan etmişlerdir. 17
YAD DÜZENLEYEN LİMAN BAŞKANLIKLARI Yakıt Alım Defterleri (YAD), Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, İnebolu, Amasra, Zonguldak, İstanbul, Karasu, Şile, İğneada, Tekirdağ, Çanakkale, Gemlik, Bandırma, Edremit, Marmara Adası, Kefken, İzmir, Çeşme, Güllük, Bodrum, Marmaris, Fethiye, Antalya, Mersin, İskenderun, Anamur, Taşucu, Tuzla, Aliağa, Bozcaada, Foça, Kuşadası, Yalova, Gökçeada ve Rize liman başkanlıkları (38) tarafından düzenlenmektedir. 18
LİMAN BAŞKANLIKLARI TALEPLERİ Talep: ÖTV siz yakıt kullanan balıkçı gemilerinin 24 saat içinde kullanacağı yakıtın çalışma zamanı ile ilişkilendirilmesi Değerlendirme: ÖTV siz yakıt tahsisatı; 1 BHP gücündeki makinanın 1 saatte 118 ml yakacağı dikkate alınarak hesaplanmakta olup, toplam makine gücünün 118 ml ve 24 saatle çarpılması sonucu bir değer elde edilebilir. Ancak, pratikte teknelerin çalışma şartları, hızı ve üzerindeki yük gibi etkenlere bağlı olarak yakılan yakıt miktarında da 2-3 kata kadar +/- yönde değişiklikler olabilmektedir. 19
www.denizticareti.gov.tr