İSTANBUL TİCARET ODASI EKOMOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ K A N A D A ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: 15 Eylül 2008 Ülke No: 404 Şaban Oruç -45
I- GENEL BİLGİLER Resmi Adı : Kanada Yönetim Şekli : Parlamenter Demokrasi Coğrafi Konumu : Kuzeyde Kuzey Buz Denizi, doğuda Atlas Okyanusu, güneyde ABD, batıda da Büyük Okyanus ve ABD nin Alaska Eyaleti ile çevrilidir. Zaman Ayarı : Ülkenin doğu kıyısı Greenwich ayarına göre 4 saat, batı kıyısı ise 8 saat geridedir. İstanbul ile Ottawa arasında yaklaşık 7 saat fark vardır. Yüzölçümü : 9.215.430 km 2 Nüfus : 32.9 milyon ( 2008 ) Nüfus Yoğunluğu : 3.5 kişi / km 2 ( 2008 ) Başkent : Ottawa Önemli Şehirleri : Toronto, Montreal, Vancouver. İklimi : Kanada nın büyük bölümünde uzun ve soğuk kışlar ve yetersiz yağışla belirlenen bir kara iklimi hüküm sürer. Kıyıdan uzak yerlerde kışlar daha soğuk, yazlar daha serin geçer. Ana Dil : İngilizce ve Fransızca Kanada nın resmi dilleridir. Ticari Dil : İngilizce Eğitim Düzeyi : Okur yazarlık oranı % 98 dir. Din : Hıristiyanlık (nüfusun % 46 sı katoliktir.) II- EKONOMİK GÖSTERGELER 2
GSYİH (Milyar ABD $) (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla) Yıllar 2003 2004 2005 2006 2007 869.9 979.7 1.135 1.275 1.419 Kişi Başı GSYİH (ABD $) 27.528 30.711 35.139 39.110 43.130 Reel GSYİH Büyüme Hızı (%) 2.0 3.0 3.1 2.8 2.2 Enflasyon (tüketici fiyatlarıyla) (%) 2.8 1.9 2.2 2.0 2.1 Nüfus (Milyon kişi) 31.6 31.9 32.3 32.6 32.9 Para Birimi = Kanada Doları 1 Kanada Doları = 1.0649.-YTL. ( 15.09.2008 ) Kaynak: EIU Country by country 2008 KANADA İLE İLGİLİ MUHTELİF BİLGİLER: 1). Yüzölçümü itibariyle dünyanın en geniş topraklarına sahip olan ülkeler arasında yer almaktadır. Ancak nüfusu yüzölçümüyle kıyaslanmıycak seviyede olup dünyada 36. sıradadır. 2). GSMH büyüklüğü açısından dünyada 9. sıradadır. 3). İhracat yapan ülkeler arasında dünyada 10. sıradadır. 4). İthalat yapan ülkeler arasında yine 10. sırada yer almaktadır. 5). Kişi başı ihracat yapan ülkeler arasında 15. sırada yer alır. 6). Kişi başı ithalat yapan ülkeler arasında 14. sırada yer alır. III- GENEL OLARAK DIŞ TİCARETİ DIŞ TİCARETİ 3
(Milyar ABD Doları) Ticaret Ticaret Yıllar İhracatı İthalatı Hacmi Dengesi 1998 217.4 204.6 422.0 12.8 1999 242.8 220.1 462.9 22.7 2000 289.0 244.0 533.0 45.0 2001 271.8 226.5 498.3 45.3 2002 263.8 227.3 491.1 36.5 2003 285.8 244.3 530.1 41.5 2004 332.0 271.0 603.0 61.0 2005 373.0 320.0 693.0 53.0 2006 402.0 356.0 758.0 46.0 2007 440.0 394.0 834.0 46.0 Kaynak: EIU Country by country 2008 Başlıca İhracat ve İthalat Yaptığı Ülkeler : Amerika Birleşik Devletleri, Japonya ve başta İngiltere ile Almanya olmak üzere diğer Avrupa Birliği üyesi ülkeler, Başlıca İhraç Ürünleri : Otomotiv ürünleri, makine ve gereçleri, sanayi malları, orman ürünleri, tarım ve su ürünleri, tüketim malları. Başlıca İthal Ürünleri : Makine ve gereçleri, otomotiv ürünleri, sanayi malları, tüketim malları, tarım ve su ürünleri IV-TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ : 4
TÜRKİYE - KANADA TİCARİ İLİŞKİLERİ (Milyon ABD Doları) Türkiye nin Türkiye nin Ticaret Ticaret Yıllar İhracatı İthalatı Hacmi Dengesi 1992 54.1 105.3 159.4-51.2 1993 49.6 140.7 190.3-91.1 1994 79.3 136.9 216.2-57.6 1995 96.0 292.6 388.6-196.6 1996 100.3 334.5 434.8-234.2 1997 116.7 311.0 427.7-195.3 1998 155.4 176.2 331.6-20.8 1999 149.0 176.2 325.2-27.2 2000 173.3 256.4 429.7-83.1 2001 171.6 129.1 300.7 42.5 2002 240.7 314.7 555.4-74.0 2003 219.7 237.0 456.7-17.3 2004 346.6 368.9 715.5-22.3 2005 364.8 447.2 812.0-82.4 2006 378.5 674.6 1,053.1-296.1 2007 370.0 866.7 1,236.7-496.7 2008 (7 ay) 204.2 724.0 928.2-520.0 Ticaret dengesi Türkiye açısından değerlendirilmektedir. Kaynak : Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) Veri gizliliği ilkesi nedeniyle daha yeni veriler temin edilememektedir. Kanada ile dış ticaretimizde 1992 ile 1997 yılları arasında düzenli bir artış yaşanmış ancak 1998 ile 2002 arasında bir dalgalanma söz konusu olmuştur. 2004 yılından itibaren dış ticaret hacminde bir şahlanma 5
gerçekleşmiştir. Ancak Dış ticaret hacminin bu artışı sadece Kanada nın lehine bir seyir göstermiştir. Türkiye nin aleyhine sonuç veren dış ticaret dengesi 1992 yılından günümüze kadar(2002 yılı hariç) hep öyle olmuştur. Kanada ülkemiz ile karşılıklı menfaat ve karşılıklı ticaret ilkesine riayet etmemiştir. Fasıl No TÜRKİYE NİN İLK 10 FASIL İTİBARİYLE İHRACATI (ABD DOLAR) Açıklaması 2005 72 DEMİR VE ÇELİK 95.293.444 69 SERAMİK MAMULLERİ 34.994.131 62 ÖRÜLMEMİŞ GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI 34.152.066 61 ÖRME GİYİM EŞYASI VE AKSESUARLARI 28.285.320 73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 18.977.938 68 TAŞ,ALÇI,ÇİMENTO,AMYANT,MİKA VB MADDELERDEN EŞYA 16.322.720 15 HAYVANSAL VE BİTKİSEL YAĞLAR VE BUNLARIN MÜSTAHSALLARI 12.488.098 63 MENSUCATTAN MAMUL DİĞER EŞYA,KULLANILMIŞ EŞYA,PAÇAVRALAR 11.818.576 55 SENTETİK VE SUNİ DEVAMSIZ LİFLER 11.640.723 08 YENİLEN MEYVALAR,KABUKLU YEMİŞLER,TURUNÇGİL VE KAVUN 10.702.756 KABUĞU Kaynak : Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) Veri gizliliği ilkesi nedeniyle daha yeni veriler temin edilememektedir. TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE KANADA HÜKÜMETİ ARASINDAKİ ANLAŞMALAR 1) Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması ( 1990 ) 2) Tekstil Ticareti Alanında İşbirliğini Öngören Mutabakat Zaptı ( 1995 ) 6
3) Yüksek Düzeyli Ticari ve Ekonomik İstişarelere İlişkin Mutabakat Zaptı ( 1996 ) 4) Enerji Alanında İkili İşbirliği İle İlgili Mutabakat Zaptı ( 1998 ) 5) Yüksek Düzeyli Ticari ve Ekonomik İstişarelere İlişkin Mutabakat Zaptı ( 2000 ) 6) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Kanada Hükümeti Arasında Tarafların Yekdiğerinin Başkentlerindeki Taşınmazlarına Dair Anlaşma ( 2000 ) 7) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti İle Kanada Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Anlaşması ( 2001 ) 7