LINC FEED 33 IM3008 01/2010 Rev. 5 KULLANIM KILAVUZU TURKÇE Lincoln Electric Bester Sp. z o.o. ul. Jana III Sobieskiego 19A, 58-260 Bielawa, Poland www.lincolnelectric.eu
Uygunluk Beyanı Lincoln Electric Bester Sp. z o.o. LINC FEED 33 Tel Besleme Üniteleri nin: 2006/95/CEE, 2004/108/CEE direktiflerine uygun olduğunu: ve aşağıdaki standartlara uygun olarak tasarlandığını beyan eder: EN 60974-1, EN60974-5, EN 60974-10 (2005) Paweł Lipiński Operations Director Lincoln Electric Bester Sp. z o.o., ul. Jana III Sobieskiego 19A, 58-260 Bielawa, Poland 12/05 I
TESEKKURLER! Lincoln Electric kalitesini seçtiğiniz için teşekkür ederiz. Lütfen, cihaz ve ambalajda hasar olup olmadığını kontrol ediniz. Herhangi bir hasar tespit etmeniz durumunda cihazı satın aldığınız bayiye hasar bildiriminde bulununuz. İleride referans alınabilmesi için, cihaz bilgilerini içeren aşağıdaki tabloyu doldurunuz. Model adı, kodu ve seri numarası cihazınızın arkasında yer alan ürün etiketinde mevcuttur. 12/05 Model Adı:...... Kod ve Seri Numarası:...... Satın Alındığı Yer ve Tarih:...... Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen kullanım ömrü 10 yıldır. (Ürünün işlevini yerine getirebilmesi için gerekli olan yedek parça bulundurma süresidir.) Bu makine örtülü elektrod ve TIG kaynağı yapmak için tasarlanmıştır. Başka bir amaç için kullanılamaz. İMALATÇI Lincoln Electric Bester Sp. z o.o. Jana III Sobieskiego 19A, 58-260 Bielawa, Poland İTHALATÇI Kaynak Tekniği Sanayi ve Ticaret A.Ş TOSB Taysad Organize Sanayi Bölgesi, 2. Cadde, No:5, Şekerpınar 41480 Çayırova, KOCAELİ Tel: (0262) 679 78 00 Faks: (0262) 679 77 00 II
Güvenlik 05/10 Bu makine mutlaka yetkili personel tarafından kullanılmalıdır. Tüm bağlantıların, operasyonların, bakım ve onarım prosedürlerinin yetkili kişilerce yapıldığından emin olunuz. Makineyi çalıştırmadan önce bu kullanım kılavuzunu mutlaka okuyunuz. Kullanım kılavuzundaki talimatların uygulanmaması ciddi yaralanmalara, can kaybına veya makinenin zarar görmesine neden olabilir. Lütfen altta belirtilen sembollerin karşısındaki uyarıları dikkatle okuyunuz. Uygun olmayan bağlantılardan, saklama koşullarından ve kullanımdan kaynaklanan hasarlardan Kaynak Tekniği ve Sanayi Ticaret A.Ş sorumlu değildir. : Bu sembol olası ciddi yaralanmaları, can kayıplarını ve makinede meydana gelebilecek hasarları önlemek için kullanım kılavuzundaki talimatlara mutlaka uyulması gerektiğini gösterir. Kendinizi ve başkalarını koruyunuz. ELEKTRİKLE ÇALIŞAN EKİPMAN: Makine üzerinde çalışmaya başlamadan önce sigorta kutusundaki şalteri kullanarak elektriği kesiniz. Elektrik bağlantılarını yürürlükteki kurallara uygun olarak gerçekleştiriniz. ELEKTRİKLE ÇALIŞAN EKİPMAN: Elektrod kablolarının, besleme kablolarının ve makineye bağlı kabloların durumunu düzenli olarak kontrol ediniz. Herhangi bir uygunsuz durumla karşılaştığınızda sorunlu parçaları yenileri ile hemen değiştiriniz. Her türlü ark parlaması ve yangın çıkması riskini önlemek için elektrod pensesini kaynak masasının üzerine ya da şase pensesi ile temasta olan bir yüzeye doğrudan bırakmayınız. ELEKTRİKSEL VE MANYETİK ALAN İNSAN SAĞLIĞINA ZARARLI OLABİLİR: İletkenler üzerinden akan elektrik, elektromanyetik alan oluşturur. Oluşan bu elektromanyetik alan kalp pili gibi cihazlar üzerinde etkili olabilir. Kalp pili kullanan kaynakçıların makineyi çalıştırmadan önce bir fizyoterapiste danışmaları gerekir. CE NORMLARINA UYGUNLUK: Bu makine, Avrupa Birliği Talimatları na uygun olarak üretilmiştir. KAYNAK SIÇRANTILARI YANGINA VE PATLAMALARA NEDEN OLABİLİR: Yanıcı malzemeleri kaynak yapılan yerden uzakta tutunuz ve yangın söndürücüyü kolaylıkla erişebileceğiniz bir yere koyunuz. Kaynak işlemi sırasında oluşabilecek sıçrantılar ve sıcak malzemeler ince çatlaklardan ve en dar açıklıklardan bile etrafa kolaylıkla sıçrayabilir. Yanıcı ve zehirleyici gazları ortamdan tamamen uzaklaştıracak önlemlerin alındığından emin olmadan hiçbir bidon, varil, tank ya da malzeme üzerinde kaynak yapmayınız. Yanıcı gazların, buharların ya da sıvı yakıtların bulunduğu yerlerde makineyi asla çalıştırmayınız. KAYNAKLI MALZEME YAKABİLİR: Kaynak sırasında yüksek miktarda ısı açığa çıkabilir. Sıcak yüzeyler ve malzemeler ciddi yanıklara neden olabilir. Bu tür malzemelere dokunurken ve taşırken mutlaka eldiven kullanılmalıdır. GÜVENLİK İŞARETİ: Bu makine, elektrik çarpması riskinin yüksek olduğu ortamlarda gerçekleştirilen kaynak uygulamaları için gerekli olan gücü sağlamaya uygundur. GAZ TÜPÜ PATLAYABİLİR: Sadece kaynak işlemlerine uygun olarak üretilmiş koruyucu gaz içeren basınçlı gaz tüplerini kullanınız. Kullanılan gaza ve tüp basıncına uygun regülatörlerin tüpe doğru olarak monte edildiğinden emin olunuz. Tüpler dik pozisyonda tutulmalı ve güvenlik zinciri ile sabit bir yere bağlanmalıdır. Koruyucu kapakları kapatmadan tüplerin yerlerini kesinlikle değiştirmeyiniz. Elektrodların, elektrod penselerinin, şase penselerinin ve gerilim altındaki her türlü parçanın gaz tüpü ile temas etmemesine özen gösteriniz. Tüpleri, ısı ve kıvılcım üreten ve riskli alanlar olarak adlandırılan bölgelerin uzağında stoklayınız. 1
Güvenlik Talimatları TALİMATLARI DİKKATLE OKUYUNUZ VE ANLAYINIZ: Makineyi kullanmadan önce kullanım kılavuzunu mutlaka okuyup anlayınız. Kullanım kılavuzunda belirtilen talimatların uygulanmaması ciddi yaralanmalara, can kaybına veya ekipmanın hasara uğramasına neden olabilir. Kaynak işlemi dikkatsiz, dalgın, yorgun ve uykusuz iken yapılmamalıdır. Ark kaynağı, kaynakçıyı potansiyel tehlikelerden koruyacak yeterli önlemler alındığında güvenli bir uygulamadır. Bu önlemler gözden kaçırıldığında veya ihmal edildiğinde, ciddi hatta ölümle sonuçlanabilecek elektrik çarpması, aşırı derecede duman ve gazların etkisinde kalma, ark radyasyonu, yangın ve patlama gibi tehlikeler ortaya çıkabilir. NOT: Kaynakta güvenlik hakkında detaylı bilgi almak için ANSI Z49.1 standardını okuyunuz. Koruyucu Donanımlar: Kaynak operatörleri, kendilerini yanma riskinden koruyan giysiler giymelidir. Kaynak yanıkları, çıplak cilde kaynak kıvılcımlarının sıçramasından kaynaklanabilen ve çok sık karşılaşılabilen bir risktir. Kaynak sırasında giyilen elbiseler uygulanan kaynak yöntemine göre değişebilir ancak genel olarak giysinin hareket kolaylığı sağlaması, kaynakçının vücudunu sıçrantı, kıvılcım ve ark radyasyonundan koruyacak biçimde örtmesi gerekmektedir. Aleve dayanıklılığı nedeniyle yün giysiler tercih edilmelidir. Sentetik giysiler ısıya maruz kaldığında eriyeceği için kesinlikle giyilmemelidir. Koruyucu giysiler gresten ve yağdan korunmalıdır. Bu tür maddeler oksijenli bir ortamda kontrolsüz olarak alev alabilir ve yanabilir. Gömlek kolları ve paçaları katlanmamalıdır. Zira kıvılcımlar ve erimiş metaller kıvrım yerlerine girebilir. Pantolonlar iş ayakkabısının dışında tutulmalı, içine sokulmamalıdır. Aksi halde erimiş metaller ve kıvılcımlar ayakkabının içine girebilir. Tehlikeli durumlarda kullanılan diğer koruyucu giysiler aşağıda belirtilmiştir: Aleve dayanıklı elbiseler, Tozluklar, Önlükler, Deri koltuklar ve omuz pelerinleri, Kaynak makinesinin altına giyilen şapka, Elleri yanıklardan, kesik ve çiziklerden korumak için mutlaka deri gibi aleve dayanıklı malzemeden üretilen eldivenler giyilmelidir. Buna ek olarak elektrik çarpmasına karşı bir miktar yalıtım sağlayabilmesi için eldivenlerin sağlam ve kuru olmasına dikkat edilmelidir. Gürültü: Kulağı kıvılcım ve erimiş metallerden korumak ve ark kaynağı makinesinin gürültüsünden kaynaklanan duyma kaybını engellemek için kulaklık takılmalıdır. Çalışma ortamındaki gürültü kulakları rahatsız edici ve baş ağrısına yol açan bir seviyeye ulaştığında, işitsel bir problem yaşanabilir. Bu durumda hemen kulaklığınızı takınız. İşitme kaybı, test yapılana kadar fark edilmeyebilir ve sonrasında tedavi için çok geç kalınmış olabilir. Çalışma Ortamının Önemi ve Temizliği Çalışma ortamının düzen ve temizliği kaynak makinesine bakım yapmak kadar önemlidir. Hatta oluşabilecek zararın derecesi ortamdaki insan sayısı kadar katlanmaktadır. Makine ile ilgili uyarılar okunmuş ve gerekli önlemler alınmış olsa da çevrede bulananlardan herhangi birisinin çalışma ortamında kabloya takılması, kendisi, siz ve diğer insanlar için elektrik çarpması, sıcak metale temas edilmesi, ya da düşme riski ile karşılaşılmasına neden olabilir. Tüm donanım, kablo, hortum ve gaz tüplerini; kapılar, koridorlar ve merdiven çevreleri gibi hareket yoğunluğu olan ortamlardan uzak tutulmalıdır. Çevreyi düzenli tutmaya gayret edilmeli ve kaynak işlemi bittiğinde çalışma ortamı temizlenmelidir. Bu sayede iş güvenliğinin yanında çalışma verimliliği de artacaktır. Ayrıca kaynak bölgesinin yakınında bulunan diğer çalışanlar dalgınlıkla kaynak banyosunun içine basabilir. Bu yüzden kaynak esnasında etrafa paravan çekilmelidir. 2
ELEKTRİK ÇARPMASI ÖLÜME NEDEN OLABİLİR: Elektrik çarpma tehlikesi, operatörün sık karşılaşabileceği en ciddi risktir. Elektriksel olarak canlı parçalara temas etmek, yaralanmalara, ölüme veya elektrik çarpmasına ve ani refleks sonucu düşmeye neden olabilir. Makine çalışırken elektroda, topraklama bağlantısına veya makineye bağlı olan gerilim altındaki iş parçasına dokunmayınız. Kendinizi elektroda, topraklama bağlantısına veya iş parçasına karşı yalıtınız. Makinenin fişini prizden çektikten hemen sonra fişin metal uçlarına dokunmayınız. Elektrik çarpma tehlikesi olabilir. Kaynak makinesiyle ilgili elektrik çarpma riski iki kategoriye ayrılır: Primer voltaj çarpması (230 460V) Sekonder voltaj çarpması (20 100V) Primer elektrik çarpması kaynak geriliminden çok daha yüksek olduğu için çok tehlikelidir. Makineye gelen güç açıkken, vücudunuz toprakla temas halindeyken ya da makine içindeki canlı bir noktaya dokunurken primer elektrik çarpması ile karşılaşabilirsiniz. Unutmayınız ki, makine üzerindeki ON/OFF anahtarını kapatmak makineye gelen elektriği kesmez. Makineye gelen elektriği kesmek için besleme kablosunun bağlantısından ayrılması veya makineye gelen elektriğe ait sigortaların kapatılması gerekmektedir. Makinenizin yan kapaklarını asla sökmeyiniz ve hatalı çalışma durumunda Askaynak Yetkili Teknik Servisi ne kontrol ve tamir ettiriniz Makineyi ve iş parçasını mutlaka topraklayınız. Yalıtımsız kabloları ve penseleri kullanmayınız, yenileriyle değiştiriniz. Soğutmak için elektrodu kesinlikle suya sokmayınız. İki ayrı kaynak makinesine bağlı olan elektrod kablolarına dokunmayınız. Aradaki voltaj iki makinenin açık devre voltajı toplamı kadar olabilir. Yerden yüksekte çalışırken elektrik şoku nedeniyle düşmekten korunmak için mutlaka güvenlik kemeri takınız. DUMAN VE GAZLAR TEHLİKELİ OLABİLİR: Kaynak işlemi sağlığa zararlı duman ve gaz çıkışına neden olabilir. Kullanıcıları bu tehlikeden korumak için yeterli havalandırma yapılmalı veya duman ve gazlar soluma bölgesi dışına atılmalıdır. Genel olarak kaynak uygulamalarında; dumana maruz kalma süresi ve duman miktarına bağlı olarak yüzün ve cildin yanması, baş dönmesi, mide bulantısı ve ateş gibi kısa süreli geçici etkiler görülebilir. Dumana uzun süre maruz kalma, ciğerlerde demir birikmesine ve fonksiyon bozukluklarına neden olabilir. Bronşit ve akciğer fibrozisi karşılaşılan başlıca etkiler arasındadır. Bazı elektrodlar, özel havalandırmayı zorunlu kılan alaşımlar içerebilir. Özel ventilasyon gerektiren bu ürünlerin etkileri göz ardı edilmemeli ve Ürün Güvenlik Bilgi Formu raporları dikkatlice okunmalıdır. Bu gibi malzemeler kaynak edilirken gaz maskesi takmak gerekebilir. Başın duman bulutunun dışında tutulması tehlikeli duman ve gazlardan korunmanın en kolay yoludur. Duman ve gazlar solunmamalı, hava sirkülasyonu veya mekanik havalandırma ekipmanları kullanılmalı ve eğer yeterli havalandırma sağlanamıyorsa gaz maskesi takılmalıdır. KAYNAK ARKI YAKABİLİR: Kaynak işlemi yapılırken veya izlenirken, gözleri sıçrantılardan ve kaynak arkının yaydığı ışınlardan korumak için uygun maske, filtre ve koruyucu camlar kullanılmalıdır. Aleve dayanıklı malzemeden üretilmiş giysilerle cilt korunmalıdır. Yakın çevrede bulunan kişileri, yanmaz malzemeden yapılmış uygun paravanlarla koruyunuz ve onları kaynak arkına bakmamaları ve kendilerini ark ışını etkisinde bırakmamaları konusunda uyarınız. Kısa süre de olsa gözlerin UV ışınına maruz kalması Kaynak Alması olarak da adlandırılan göz yanıklarına neden olabilir. Kaynak alması, maruz kalındığı andan itibaren saatler sonrasına kadar fark edilmeyebilir, ancak çok rahatsız edici olduğu gibi geçici körlüğe bile neden olabilir. Normalde kaynak alması geçici bir durumdur, ancak gözlerin UV ışınlarına uzun süre ve sık olarak maruz kalması gözde kalıcı hasarlar oluşmasına neden olabilir. Koruma önlemi olarak ark ışığına bakmamanın yanında uygun filtreye sahip bir koruyucu kaynak gözlüğü kullanmak gerekir. Örtülü elektrod ile ark kaynağı 3
uygulaması için uygun filtre seçiminde aşağıdaki tablodan yararlanılabilir: Kural olarak kaynağa koyu renkli koruyucu filtre ile başlanmalı daha sonra çalışmaya, minimum seviyenin altına inmemek koşulu ile, kaynak yapılan alanı yeteri kadar gösterebilecek daha açık bir filtre ile devam edilmelidir. Kaynak maskeleri başı, yüzü, kulakları ve boynu elektrik çarpma riskine, ısıya, kıvılcıma ve yangına karşı korur. KAYNAK SIÇRANTILARI YANGINA VE PATLAMALARA NEDEN OLABİLİR: Yanıcı malzemeleri kaynak yapılan yerden uzakta tutunuz ve yangın söndürücüyü kolaylıkla erişebileceğiniz bir yere koyunuz. Kaynak işlemi sırasında oluşabilecek sıçrantılar ve sıcak malzemeler ince çatlaklardan ve en dar açıklıklardan bile etrafa kolaylıkla sıçrayabilir. Yanıcı ve zehirleyici gazları ortamdan tamamen uzaklaştıracak önlemlerin alındığından emin olmadan hiçbir bidon, varil, tank ya da malzeme üzerinde kaynak yapmayınız. Yanıcı gazların, buharların ya da sıvı yakıtların bulunduğu yerlerde makineyi asla çalıştırmayınız. Ark kaynağında yüksek sıcaklıklar oluşabileceği için her zaman yangın riskini göz önünde bulundurunuz. Kaynak arkının sıcaklığı 5000 0 C a ulaşabilir, ancak genellikle bu ısı tek başına yangın sebebi değildir. Yangın riski etrafa sıçrayan kıvılcım veya erimiş metallerden oluşabilir. Bu metaller 10 metre uzağa sıçrayabilir. Bu yüzden kolay tutuşabilen malzemeleri kaynak ortamından uzak tutunuz. Ayrıca iş parçasının, ısındığında alev alabilecek herhangi bir malzemeyle temas etmediğinden emin olunuz. Temasla alev alabilecek malzemeler, sıvılar(benzin, yağ, boya, tiner v.b), katılar(ağaç, karton, kağıt vb) ve gazlar(asetilen, hidrojen vb) olmak üzere üçe ayrılır. Kaynak yapılan ortamı gözlemleyiniz. Etrafta benzin veya hidrolik yağla çalışan sistemler varsa ve kaynak ortamını ya da sistemi hareket ettiremiyorsanız araya yangına dayanıklı paravan koyunuz. Yüksekte veya bir merdivende kaynak yapıyorsanız aşağıda yanıcı veya patlayıcı bir malzeme bulunmadığından emin olunuz. Ayrıca etraftaki insanların üzerine cüruf ve kıvılcım sıçrayabileceğini unutmayınız Tozlu ortamlarda kaynak yaparken özel önlemlerin alınması gerekir. Toz parçaları yanabilir ve ani bir yangına veya patlamaya neden olabilir. Ortamdaki tozun yanıcılığı ve uçuculuğu hakkında bilginiz yoksa uzman ve yetkili bir kişi tarafından incelenip onay verilmeden kaynak veya kesme işlemine başlamayınız. Kaynağa başlamadan önce iş parçasının yüzeyinde yanıcı veya ısındığında tutuşabilecek bir kaplama olup olmadığını kontrol ediniz. Kaynak işlemine ara verildiğinde, elektrod pensesinin toprağa veya iş parçasına değmediğinden emin olunuz. Yanıcı malzemelerin bulunduğu ortama 10 metre yakınlıkta kaynak yapıyorsanız yanınızda bir gözlemci bulundurunuz. Bu gözlemci, kıvılcımların ve sıçrantıların nereye gittiğini gözlemlemeli, gerektiğinde yangın söndürücülere kolayca erişebilmelidir. Kaynak işlemi bittikten sonra gözlemci ile birlikte, kaynaktan sonra etrafta herhangi bir duman olup olmadığını yarım saat boyunca kontrol ediniz. Diğer acil durumlarda olduğu gibi kaynak kazalarından kaynaklanan durumlarda da ilk kural paniğe kapılmamaktır. Yangının büyüklüğüne göre, diğerlerini de uyarmak için yangın alarmını çalıştırınız, itfaiyeye haber veriniz, kaynak makinesini kapatınız ve yangın çıkışlarından mümkün olduğunca çabuk çıkınız. 4
Ekstra Güvenlik Önlemleri Bazı durumlarda güvenlik önlemlerini uygulamak zor olabilir. Ancak yine de belirtilen kurallara uyunuz. Eldivenlerinizi kuru tutunuz, ıslanması kaçınılmaz ise yanınızda ekstra bir çift eldiven daha bulundurunuz. Kontrplak, plastik paspas veya benzeri kuru ve yalıtkan bir malzeme üzerinde durunuz. Vücudunuzu, kaynak parçasından izole ediniz. Nemli ortamlar, ıslak giysiler, metal yapıların üzeri, ızgara ve iskelelerin üzeri, oturarak, diz çökerek, uzanarak kaynak yapılan pozisyonlar, iş parçası veya toprağa erişimin engellenemediği durumlar gibi elektrik çarpma tehlikesinin yüksek olduğu ortamlarda kaynak yapılması gerekiyorsa, aşağıda belirtilen makineleri kullanmayı tercih ediniz: Yarı otomatik DC sabit gerilimli makineler, DC manuel ark kaynak makineleri, Azaltılmış voltaj kontrollü AC kaynak makineleri Elektrod pensesinin ve kabloların durumu çok önemlidir. Pensenin üzerindeki plastik veya fiber yalıtkan malzeme, canlı(elektrik yüklü) yerlerle teması önler. Kaynak makinesini çalıştırmadan önce, daima pensenin durumunu kontrol ediniz. Eskimiş, yıpranmış olanları değiştiriniz, tamir etmeye çalışmayınız. Aynı kontrolleri kablolar için de yapını. Kabloyu değiştirmek maliyetli olabileceği için, izolasyonu yüksek bir makaron ve benzeri ile tamir ediniz. Makineyi çalıştırmadan önce her defasında izolasyonları kontrol ediniz. Eğer bir elektrik şoku hissederseniz bunun bir uyarı olduğunu unutmayınız. Böyle bir durumda işe devam etmeden önce cihazınızı, iş alışkanlıklarınızı ve iş ortamınızı elektrik çarpma risklerine karşı kontrol ediniz. Anormal bir durum varsa gerekli önlemleri almadan kaynağa devam etmeyiniz. Eğer sorunun kaynağını siz tespit edemiyorsanız Askaynak Yetkili Teknik Servisi ne başvurunuz. Çalışma Ortamındaki Diğer Kişiler İçin Önlemler Çalışma ortamının temizliği ve düzeni sizin olduğu kadar ortamdaki diğer insanların güvenliği için de son derece önemlidir. Etrafınızda çalışan diğer kaynakçılar veya kişiler yürürken dalgınlıkla kaynak banyonuza basabilir veya kablolara takılarak sizin ve diğer insanların düşmesine ve elektrik çarpma riski oluşmasına neden olabilir. Ayrıca kaynak sıçrantıları, çevredeki diğer insanlara sıçrayarak yanma tehlikesi yaratabilir. Kaynak yaptığınız ortamı yangına dayanıklı bir paravanla ayırmak olası riskleri azaltır. Çalışma ortamındaki diğer insanları da iş güvenliği ekipmanlarını kullanmaları konusunda uyarınız. Özellikle kaynak yapılan ortamda bulunmaları gerekiyorsa; yangına ve alevlenmeye dayanıklı iş güvenliği giysileri giymeleri, iş gözlüğü, kaynak maskesi kullanmaları, izoleli ayakkabı ve eldiven giymeleri konusunda çevrenizdekileri uyarınız. Uyarılarınıza riayet etmeyen kişileri çalışma ortamından uzaklaştırınız. Yüksekte kaynak yapıyorsanız, erimiş metallerin ve kaynak sıçrantılarının aşağıdan geçen diğer kişilere sıçramaması için ilgili uyarı levhaları kullanınız. Elektromanyetik alanlar kalp pilleri için zararlı olabilir. Çevreden geçen ve kaynakçı olmasa da etrafınızda bulunan diğer çalışanlar için gerekli uyarıları yapınız, ikaz levhaları kullanınız. Bu gibi kişilerin kaynak ortamında bulunmadan önce doktora danışmaları gerektiğini bildiriniz. Kaynak ortamları, elektrik çarpma riskinin en yüksek olduğu ortamlardır. Diğer kişiler yürürken kablolara basıp elektrik çarpma riskine maruz kalabilirler. Yalıtımsız kaynak kablosu kullanmayınız, mümkünse kabloları izoleli, plastik kanallar içerisinden yönlendiriniz. Bakiye Riskler Hakkında Bilgi Lincoln Electric Tel Besleme Üniteleri, 60974-1 standardının gerektirdiği güvenlik kurallarına uygun olarak tasarlanmış ve üretilmiştir. Güvenlik riskleri ortadan kaldırılmak için gerekli tüm önlemler alınmış, operatörün ve kullanıcının alması gereken tüm önlemler ve uyması gereken kurallar kullanım kılavuzunda belirtilmiştir. Gerekli özen gösterilmediği, güvenlik önlemlerinin alınmadığı durumlarda risklerin ortadan kaldırılması mümkün değildir. Bu riskler, hafif yaralayıcı olabileceği gibi yangın ve patlama riskleri birden fazla kişi için ölümcül dahi olabilir. Kaynak ortamının güvenliğinin sağlanması kullanıcının sorumluluğundadır. Önlemlerin alınmadığı veya eksik olduğu durumlarda derhal iş durdurulmalı, yetkili kişiler uyarılmalıdır. 5
Kurulum ve Operatör Talimatları Makineyi kurmadan veya çalıştırmadan önce bu bölümü sonuna kadar okuyunuz. Konum ve Çalışma Koşulları Bu makine en zor koşullarda bile çalışabilir. Bununla beraber, makinenin uzun ömürlü olmasını ve güvenle kullanılabilmesini sağlamak amacıyla aşağıdaki basit önlemlerin alınması önemlidir. Makinenizi yatayla 15 dereceden daha fazla eğime sahip bir yere koymayınız. Makinenizi boruların buzunu çözmek için kullanmayınız. Makineniz mutlaka temiz hava akımı olan bir yerde çalıştırılmalı, makinenin çalıştırıldığı yerde havalandırmayı engelleyici ya da hava akımını durdurucu bir etken olmamalıdır. Çalışırken, makinenin üzeri kağıt, bez ya da benzeri malzemelerle örtülmemelidir. Toz ve kirler makinenizin içine girebilir. Bu durum mümkün olduğunca en aza indirilmelidir. Makineniz IP23 koruma sınıfına sahiptir. Makineyi mümkün olduğunca kuru tutunuz ve ıslak zemin veya su birikintisi üzerine koymayınız. Makinenizi, radyo dalgası kontrollü cihazlardan uzak bir yere koyunuz. Makine normal kullanımda, yakınlarda bulunan radyo dalgası kontrollü cihazları olumsuz yönde etkileyebilir ve bu durum da yaralanmalara veya ekipman arızalarına neden olabilir. Lütfen kullanım kılavuzundaki Elektromanyetik Uygunluk bölümünü okuyunuz. Makinenizi, ortam sıcaklığı 40 C den fazla olan yerlerde kullanmayınız. Çalışma Çevrimi ve Aşırı Isınma Kaynak makinesinin çalışma çevrimi, makinenin 10 dakikalık standart çalışma süresinde, nominal kaynak akımı ile çalışıldığında, aşırı ısınma olmadan çalışabildiği zaman dilimini gösterir Örnek: 60% çalışma çevrimi: 6 dakika aralıksız kaynak. 4 dakika soğuma. Çalışma çevriminin aşılması durumunda termal sigorta devreye girecek ve cihazın çalışmasını durduracaktır. Besleme Kablosu Bağlantısı Tel besleme ünitesine bağlandığı güç kaynağına giren şebeke elektriğinin voltajını, fazını, frekansını kontrol ediniz. Kontrol ettiğiniz değerler makinenizin arkasında bulunan ürün etiketindeki değerlere uygun olmalıdır. Tüm bu kontrollerle birlikte makineden giriş kaynağına giden topraklama kablo bağlantılarının doğru olduğundan emin olunuz Gaz Bağlantısı Gaz tüpü uygun bir akış regülatörü ile birlikte kullanılmalıdır. Regülatör takıldıktan sonra gaz hortumunu makinenizin gaz giriş konnektörüne takınız. Tel besleme ünitesi maksimum 5,0 bar basınçta karbon 6 dioksit, argon ve helyum gazlarının kullanımı için uygundur. Çıkış Bağlantıları Aşağıdaki şekildeki [1] numaralı parçaya bakınız. Kontrol ve Çalışma Özellikleri 1. Torç Bağlantı Soketi: Torcun bağlandığı dişi Euro sokettir. 2. Tel Besleme Hızı Ayar Düğmesi: Tel besleme hızı 1 20 m/dk aralığında ayarlanabilir. Kaynak işlemine başlamadan önce kaynaksız tel besleme anahtarı kullanılırken, yavaş başlangıç tel besleme kontrol düğmesinin[15] tel besleme hızına da etkisi vardır. 3. Çıkış Gerilimi Kontrol Düğmesi: Kaynak geriliminin kontrol edildiği düğmedir. 4. Uzaktan Kumanda Anahtarı: Çıkış geriliminin kontrolü tel besleme ünitesi üzerinden[3] veya uzaktan kumanda ile yapılır. 5. Uzaktan Kumanda Soketi: Opsiyonel uzaktan kumandanın bağlandığı sokettir. 6. Hızlı Bağlantı Kaplinleri (sadece su soğutmalı modellerde): Su soğutmalı torçların bağlandığı hızlı bağlantı kaplinleridir. Torçtan gelen ılık su. Torca giden soğuk su. 7. Ampermetre: Kaynak sırasındaki anlık akımı, kaynak bittikten sonra yapılan kaynak işleminde oluşan ortalama akımı gösterir. Tel besleme hızı [2] değiştiğinde göstergede m/dk cinsinden yeni tel besleme hızı görüntülenir 8. Voltmetre: Kaynak sırasındaki anma gerilimini, kaynak bittikten sonra ise bir önceki kaynak işleminde oluşan ortalama gerilimi gösterir. Tel besleme hızı [2] değiştiğinde göstergede herhangi bir değişiklik olmaz.
C. Tel Besleme Hızı G. Gaz Akışı 14. Kaynaksız Tel/Gaz Çıkış Anahtarı: Bu anahtarla kaynak akımı üretilmeden tel beslemesi veya gaz akışı sağlanabilir. 15. Tel Besleme Yavaş Başlangıç Ayar Düğmesi: Tel hızının, kaynağa başlamadan önceki hızının 10% u ile 100% ü arasında ayarlaması yapılır. Daha sonra tel besleme hızı, kaynak öncesinde ayarlanan[2] hıza ulaşır. 9. Hızlı Bağlantı Kaplinleri (sadece su soğutmalı modellerde): Su soğutmalı torç kullanılması durumunda su bağlantılarını hızlı bağlantı kaplinleriyle yapınız. Tavsiye edilen soğutucu ve akış debileri için lütfen torç ve soğutma ünitesi kullanma kılavuzuna bakınız. 16. Burnback Süresi Kontrol Düğmesi: Kaynak bittikten sonra torcun ucundan dışarı çıkan kaynak telinin, kaynak banyosuna yapışmaması için verilecek ek akım süresini belirler. 10. Fast-Mate Akım Kablosu Soketi: Güç kaynağından gelen güç giriş kablosunun bağlandığı sokettir. 11. Gaz Konnektörü: Gaz hattı bağlantısı yapılan konnektördür. 12. Kontrol Kablosu Bağlantı Soketi: Güç kaynağıyla haberleşmenin sağlandığı kablonun bağlandığı sokettir. 17. Tel Besleme Mekanizması: 37 mm çapa sahip 4 makaralı tel besleme mekanizmasıdır. 18. Tel Makara Koruyucusu: Maksimum 15 kg. lık tel makaralar 51 mm. lik tel makara miliyle taşınır. Ayrıca Readi-Reel tel makara adaptörüyle de uyumludur. Linc Feed Tel Besleme Üniteleri nin, kaynak esnasında kapaklarının kapalı olması gerekmektedir. 13. Torç Tetik Ayar Anahtarı:2 tetik ve 4 tetik olmak üzere iki farklı seçenek mevcuttur. 2T/4T modlarının çalışma prensibi aşağıda gösterildiği gibidir: Tetik basılı Tetik serbest A. Kaynak Akımı B. Burnback Süresi 7
Tel Makaranın Yüklenmesi Ünitenin yan kapağını açınız. Tel makara sürücüsünün tespit vidasını sökünüz. Yükleme işlemini şu şekilde yapınız: Tel makarayı yerine oturttuktan sonra saat yönünde döndürerek telin, besleme kanalına girmesini sağlayınız. Tel makaranın, makara koruyucusuna tam olarak oturduğundan emin olunuz. Tespit vidasını tekrar yerine vidalayınız. Kullanacağınız telin cinsine ve çapına uygun tel sürme makarası seçiniz. Boşta kalan telin ucunu kesiniz ve tel ucunda çapak olmadığından emin olunuz. Keskin uçlu teller yaralanmalara sebep olabilir. Tel makarasını, tel torç dişi soketine kadar gelecek şekilde saat yönünde döndürünüz veya kaynaksız tel besleme anahtarını kullanınız. Baskı makarasının basma kuvvetini doğru şekilde ayarlayınız. Sürücünün Fren Torkunun Ayarlanması Kaynak telinin, kontrol dışı kaymalarının önlenmesi için sürücü bir fren mekanizmasıyla donatılmıştır. Fren ayarlaması, sürücünün içinde ve tespit vidasının sökülmesiyle ulaşılabilen M10 ayar civatası yardımıyla yapılır. 19. Tespit vidası 20. Ayar civatası M10. 21. Baskı yayı Ayar civatasını saat yönünde döndürerek baskı yayının gerilimini, dolayısıyla da fren torkunu arttırabilirsiniz. Ayar civatasını saat yönününün tersine doğru döndürerek baskı yayının gerilimini, dolayısıyla da fren torkunu azaltabilirsiniz. Ayarlama sonrası tespit vidasını tekrar takınız. Baskı Makarasının Kuvvetinin Ayarlanması Baskı kuvveti, ayar somunun saat yönünde döndürülmesiyle arttırılır, saat yönünün tersine döndürülmesiyle azaltılır. 8 Eğer baskı kuvveti gereğinden düşükse tel, makara üzerindeki doğrultusunu kaybedebilir. Baskı kuvvetinin gereğinden fazla olması durumunda ise kaynak teli deforme olabilir. Bu durumda torçta tel besleme problemleri oluşabilir. Baskı kuvveti uygun biçimde ayarlanmalıdır. Tel, makara üzerindeki hareketine başlayana kadar baskı kuvvetini yavaşça düşürünüz ve ardından ayar somununu bir tur döndürerek kuvveti bir miktar arttırınız. Kaynak Telinin Torca Sürülmesi Torcunuzu torç dişi Euro sokete bağlayınız. Torcunuzun teknik özellikleri güç kaynağınız ile mutlaka uyum göstermelidir. Gaz difüzörünü ve kontakt memeyi torçtan çıkarınız. Tel besleme hızı ayar düğmesiyle [2] tel besleme hızını yaklaşık 10m/dk ya ayarlayınız. Kaynaksız Tel/Gaz Çıkış Anahtarı [14] ile tel çıkışını seçiniz. Memeden tel çıkıncaya kadar bu pozisyonda tutunuz. Torçtan tel çıkış esnasında gözlerinize ve ellerinize dikkat ediniz. Telin, torç içindeki hareketi sona erdiğinde, gaz difüzörünü ve kontakt memeyi tekrar takmadan önce makinenizi KAPALI konuma getiriniz. MIG / MAG Kaynağı Manuel olarak MIG/MAG kaynağına başlamadan önce mutlaka: Güç kaynağınızı açık durumuna getiriniz. Kaynaksız tel besleme anahtarını [14] kullanarak elektrod telini torca sürünüz. Gaz çıkış anahtarıyla [14] gaz çıkışınının sağlıklı şekilde yapıldığından emin olunuz. Seçilen kaynak modu ve malzeme kalınlığına göre uygun voltaj[3] ve tel besleme hızını [2] seçiniz. Kılavuzda belirtilen kurallara uyarak kaynak işlemine başlayabilirsiniz. Makara Değiştirme Tel besleme ünitesinin fabrika çıkışı 1.0 ve 1.2 mm çapındaki tellerin kaynağı için uygundur. Diğer tel çapları tel besleme makaralarının değiştirilmesi gerekir. Değiştirme işlemini aşağıdaki talimatları uygulayarak yapınız: Tel besleme ünitesini kapatınız. Baskı makara kolunu serbest duruma getiriniz [22]. Tel makara sürücüsü tespit vidasını sökünüz [23]. Koruyucu kapağı çıkarınız [25]. Kullanacağınız tel çapına uygun olan makarayı takınız. 1.6 mm den daha kalın teller için aşağıdaki parçalar değiştirilmelidir: Besleme ünitesinin kılavuz tüpü [26] ve [27]. Torç Euro soketinin kılavuz tüpü [28]. Koruyucu kapağı [25] tel sürme makaralarına sıkıştırınız
Koruyucu kapağı tespit vidalarıyla sabitleyiniz [23]. Bakım Herhangi bir arıza veya bakım ihtiyacı durumunda size en yakın Askaynak Yetkili Teknik Servisi ne başvurunuz. Bakım ve/veya onarım işlemlerinin, yetkilendirilmemiş personel tarafından yapılması durumunda makinenizin garanti kapsamından çıkacağını unutmayınız. Bakım periyodu çalışma şartlarına göre farklılık gösterir. Makinenizde herhangi bir hasar ve/veya arıza tespit etmeniz durumunda derhal Askaynak Yetkili Teknik Servisi ne başvurunuz. Günlük(Rutin) Bakım Şase kablosu ve güç kablosunu kontrol ediniz. Hasar varsa onarınız veya değiştiriniz. Torç nozulundaki çapak ve sıçrantıları temizleyiniz. Sıçrantılar, koruyucu gaz çıkışını olumsuz yönde etkiler. Torcu kontrol ediniz. Gerekliyse değiştiriniz. Soğutma fanının çalışma durumunu kontrol ediniz. Üfleme kanatçıklarının her zaman temiz olmasına özen gösteriniz. Yıllık(Periyodik) Bakım Rutin bakıma ek olarak: Makinenizi temiz tutunuz. Kasa ve dış yüzey üzerindeki tozları düşük basınçlı hava ile temizleyiniz. Şase kablosu, torç kablosu, güç kablosunu kontrol ediniz. Gerekirse değiştiriniz. Tüm vidaları kontrol ediniz. Gerekirse sıkıştırınız. Bakım ve/veya onarım işlemi öncesinde makinenizin elektrik bağlantılarının kesilmiş olduğndan emin olunuz. Uygulama sonrası çalıştırmadan önce makinenizin güvenliğinden emin olunuz. 9
Elektromanyetik Uyumluluk (EMC) 11/06 Bu makine tüm norm ve kurallara uygun olarak tasarlanmıştır. Bununla beraber, telekomünikasyon cihazlarını (telefon, radyo, televizyon) ve güvenlik cihazlarını karıştırıcı elektromanyetik dalgalar üretebilir. Bu durum, etkilenen cihazlar için güvenlik sorunu oluşturabilir. Makinenin ürettiği bu elektromanyetik dalgaların (parazitlerin) etkisini önlemek veya azaltmak için bu bölümü dikkatle okuyunuz. Bu makine endüstriyel alanlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Yaşam alanlarında kullanılması durumunda elektromanyetik dalgaların olası etkilerini gidermek için belirli önlemlerin alınması gereklidir. Kullanıcı makineyi mutlaka kullanım kılavuzunda anlatıldığı gibi kurmalı ve kullanmalıdır. Herhangi bir elektromanyetik parazit dalga belirlendiğinde, kullanıcı, bunun için gerekli önlemleri almalıdır. Bu konuda, gerektiğinde, Kaynak Tekniği Sanayi ve Ticaret A.Ş yardımcı olacaktır. Kaynak Tekniği Sanayi ve Ticaret A.Ş ninyazılı onayını almadan makine üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmamalıdır. Makinenin kurulumundan önce kullanıcı, çalışma alanı içerisinde elektromanyetik dalgaların etkisinde kalarak bozulabilecek cihazların olup olmadığını kontrol etmelidir. Bu konuda, aşağıda belirtilen maddeler dikkate alınmalıdır: Çalışma alanının ve makinenin yakınında bulunan giriş ve çıkış kabloları, kumanda kabloları ve telefon kabloları. Radyo ve/veya televizyon alıcıları ve vericileri. Bilgisayar ve bilgisayar kontrollü cihazlar. Endüstriyel prosesler için güvenlik ve kontrol ekipmanları. Kalp pili ve işitme cihazı gibi kişisel tıbbi cihazlar. Kalibrasyon ve ölçüm cihazları. Makinenin ürettiği elektromanyetik dalgaların etkisini azaltmak için aşağıda belirtilen uyarıları dikkate alınız: Makinenin şebeke elektriğine olan bağlantısını kullanım kılavuzunda anlatıldığı gibi yapınız. Eğer, elektromanyetik bir etkileşim olursa ana elektrik girişini filtre etmek gibi önlemlerin alınması gerekebilir. Çıkış kabloları olabildiğince kısa olmalı ve bir arada tutulmalıdır. Elektromanyetik etkileşmeyi azaltmak için, mümkünse iş parçasına topraklama yapınız. Kullanıcı, bu topraklamanın, personel ve ekipman için problem yaratmayacağını kontrol etmelidir. Teknik Özellikler LINC FEED 33: GİRİŞ VOLTAJI TEL BESLEME HIZI 34-44 Vac 1.0-20 m/min 40 C de ÖLÇÜLEN ÇIKIŞ DEĞERLERİ Çalışma Çevrimi Çıkış Akımı (10 dakikalık periyoda göre) 100% 385 A 60% 500 A Kaynak Akımı Aralığı 20-500 A Dolu Tel 0.6 to 1.6 Yükseklik 440 mm Çalışma Isısı -10 C ila +40 C Genişlik 270 mm ÇIKIS ARALIGI TEL ÇAPI (mm) Özlü Tel 1.2 to 2.4 FİZİKSEL BOYUTLARI WEEE (Elektriksel Ekipman Atıkları) Maksimum Açık Devre Gerilimi 113 Vdc veya Vac maksimum Uzunluk 636 mm Saklama Isısı -25 C ila +55 C Alüminyum Teller 1.0 to 1.6 Ağırlık 17 Kg Elektriksel ekipmanlar, normal atıklar gibi değerlendirilmez! 2002/96/EC sayılı Elektrikli ve Elektronik Ekipman Atıkları direktifine göre, kullanım ömrünü tamamlayan elektriksel ekipmanlar, ayrı olarak toplanmalı ve uygun bir geri dönüşüm tesisinde değerlendirilmelidir. Cihazın sahibi olarak, elektriksel ekipmanların toplanması hususunda lütfen bilgi alınız. İlgili direktifi uygulayarak çevre ve insan sağlığını korumaya yardımcı olacağınızı unutmayınız. 07/06 10
Yedek Parçalar 12/05 11
12
13
Elektrik Devre Şeması 14
15
16