İSTANBUL TİCARET ODASI EKONOMİK VE SOSYAL ARAŞTIRMALAR ŞUBESİ IRAK ÜLKE RAPORU Güncelleme Tarihi: 09 Temmuz 2007 Ülke No: 612- Ş.O. / 76
I- GENEL BİLGİLER Resmi Adõ : Irak Cumhuriyeti Coğrafi Konumu : Arap yarõmadasõnõn kuzey doğusunda yer alan Irak doğusunda İran, batõsõnda Suriye ve Ürdün, kuzeyinde Türkiye, güneyinde ise Kuveyt ve Suudi Arabistan ile çevrili bulunmaktadõr. Zaman Ayarõ : GMT den 2 saat ileridir. Yüzölçümü : 438.317 km 2 Nüfusu : 29.5 Milyon kişi (2006) Nüfusun çoğunluğunu Araplar ve Kürtler oluşturmaktadõr. Nüfus Yoğunluğu : 67.3 kişi / km 2 Başkent : Bağdat Önemli Şehirleri : Basra, Musul, Kerkük, Erbil, Süleymaniye, Necef, Kerbela. İklimi : Oldukça sõcak ve nemli bir yaz, õlõk ve bol yağõşlõ bir kõş iklimine sahiptir. Yazõn sõcaklõk 55 dereceye kadar yükselmektedir. Yağõş alan bölgeler daha çok kuzeydoğu bölgesi olup yõllõk ortalama yağõş miktarõ 400 mm 3 ile 600 mm 3 arasõnda değişmektedir. Dil : Halkõn % 79 u Arapça konuşurken % 16 sõ Kürtçe, % 3 Farsça ve % 2 si de Türkçe konuşmaktadõr. Din : İslam Eğitim Düzeyi : Nüfusun % 60 õ okuma-yazma bilmektedir. 2
II- EKONOMİK GÖSTERGELER GSYİH(Milyar $) (Gayri Safi Yurt İçi Hasõla) YILLAR 2002 2003 2004 2005 2006 19.0 12.7 25.5 29.2 35.8 Kişi Başõ GSYİH ($) 791 465 907 1013 1213 Reel GSYİH Büyüme Hõzõ (%) 14.2 35.2 46.5-3.0 3.1 Enflasyon (tüketici fiyatlarõyla) (%) 26.3 36.3 31.7 25.0 60 Toplam Dõş Borcu (Milyar $) 112.5 111.1 102.0 92.0 81.4 Nüfus (milyon kişi) 26.6 27.3 28.1 28.8 29.5 Kaynak:Economic İntelligence Unit EİU (09/07/2007) Para Birimi = Irak Dinarõ (ID) 1 $ = 1,268.0 ID 1YTL = 988.1 ID Kaynak :www. Oanda.com III- GENEL OLARAK DIŞ TİCARETİ IRAK IN DIŞ TİCARETİ(Milyon ABD Dolarõ) Yõllar İhracatõ İthalatõ Ticaret Hacmi Ticaret Dengesi 1996 1.482 1.793 3.275-311 1997 5.566 4.268 9.834 1.298 1998 6.082 4.564 10.646 1.518 1999 13.078 9.118 22.196 3.960 2000 21.800 13.800 35.600 8.000 2001 16.500 11.000 27.500 5.500 2002 15.200 8.600 23.800 6.600 2003 7.031 6.389 13.420 642 2004 18.917 18.689 37.606 228 2005 24.800 23.006 47.806 1.794 2006 32.193 20.759 52.952 11.434 Kaynak: The Economist İntelligence Unit ( EIU) 3
Başlõca İhracat Yaptõğõ Ülkeler : Hindistan, Ürdün, Suudi Arabistan, BAE, İngiltere. Başlõca İthalat Yaptõğõ Ülkeler : Ürdün, Japonya, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya. Başlõca İhracat Yaptõğõ Ürünler : Ham Petrol, Fuel Oil, Demir ve Diğer Metal Hurdalar, Baklagiller, Hububat, Üre, Aluminyum Alaşõmlarõ, Ham Deriler Başlõca İthalat Yaptõğõ Ülkeler : Makine ve Teçhizatõ, Elektrikli Aletler ve Makinalar, Motorlu Araç ve Vasõtalar,Yedek Parçalarõ, Şekerli Mamüller, İşlenmiş Konserve ve Gõda Maddeleri, Salça, Un, ve Tekstil Ürünleri, İnşaat Malzemeleri. 4
IV- TÜRKİYE İLE TİCARİ İLİŞKİLERİ : TÜRKİYE IRAK TİCARİ İLİŞKİLERİ (Milyon ABD Dolarõ) Türkiye nin Türkiye nin Ticaret Ticaret Yõllar İhracatõ İthalatõ Hacmi Dengesi 1993 160.0-160.9 160.0 1994 140.9-140.9 140.9 1995 122.9-122.9 122.9 1996 187.9 31.7 219.6 156.2 1997 53.9 76.1 130.0-22.2 1998 - - - - 1999 - - - - 2000 - - - - 2001 - - - - 2002 - - - - 2003 806.0 112.6 918.6 693.4 2004 1,815.2 230.0 2,045.2 1,585.2 2005 2,695.6 458.6 3.154.2 2,236.6 2006 2,588.6 375.8 2,964.4 2212.8 2007(8 aylõk) 1,772.6 153.1 1,925.7 1,619.5 Ticaret dengesi Türkiye açõsõndan değerlendirilmiştir. Önemli Not : Eski adõyla Devlet İstatistik Enstitüsü, yeni adõyla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kaynaklarõnda 1998, 1999, 2000, 2001 ve 2002 yõllarõna ait dõş ticaret verileri bulunmamaktadõr. 5
TÜRKİYE NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE IRAK A İHRACATI (ABD $) Fasõl No Açõklamasõ 2005 27 MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE 538.234.538,00 MÜSTAHSALLARI, MUMLAR 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR,AKSAM VE 248.708.555,00 PARÇALARI 11 DEĞİRMENCİLİK ÜRÜNLERİ, MALT, NİŞASTA, 223.723.305,00 İNÜLİN, BUĞDAY GLUTENİ 25 TUZ, KÜKÜRT, TOPRAK VE TAŞLAR, ALÇILAR VE 190.518.836,00 ÇİMENTO 72 DEMİR VE ÇELİK 165.411.673,00 84 KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, 161.190.818,00 PARÇALARI 73 DEMİR VEYA ÇELİKTEN EŞYA 148.021.527,00 94 MOBİLYALAR, AYDINLATMA, REKLAM LAMBALARI, 98.561.784,00 PREFABRİK YAPILAR 87 MOTORLU KARA TAŞITLARI, BUNLARIN AKSAM VE 88.064.492,00 PARÇALARI 39 PLASTİK VE PLASTİKTEN MAMUL EŞYA 69.972.788,00 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 6
Fasõl No TÜRKİYE NİN BAŞLICA FASILLAR İTİBARİYLE IRAK TAN İTHALATI (ABD $) Açõklamasõ 2005 27 MİNERAL YAKITLAR, MİNERAL YAĞLAR VE MÜSTAHSALLARI, MUMLAR 418.002.005,00 72 DEMİR VE ÇELİK 16.028.650,00 74 BAKIR VE BAKIRDAN EŞYA 9.556.088,00 07 YENİLEN SEBZELER VE BAZI KÖK VE YUMRULAR 5.118.855,00 31 GÜBRELER 2.856184,00 76 ALUMİNYUM VE ALUMİNYUM EŞYA 2.335.615,00 85 ELEKTRİKLİ MAKİNA VE CİHAZLAR, AKSAM VE 829.397,00 PARÇALARI 41 HAM POSTLAR, DERİLER (KÜRKLER HARİÇ) VE 820.875,00 KÖSELELER 03 YENİLEN MEYVALAR, KABUKLU YEMİŞLER, 599.428,00 TURUNÇGİL VE KAVUN KABUĞU 84 KAZAN; MAKİNA VE CİHAZLAR, ALETLER, PARÇALARI 278.655,00 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 7
TÜRKİYE NİN İLK ON ÜRÜN İTİBARİYLE IRAK A İHRACATI (ABD $) Ü R Ü N L E R 2005 PETROL GAZI (L.P.G.) (SIVILAŞTIRILMIŞ) 420.253.728,00 EKMEKLİK VE KAPLICA (KIZIL) BUĞDAY UNU 222.523.044,00 ELEKTRİK ENERJİSİ 89.324.276,00 YUVARLAK ÇUBUKLAR (10MM.<ENİNE KESİT=<26 MM.ÇENTİK, YİV VB 88.015.779,00 DİĞER KABLOLAR (80 V.<GERİLİM<1000 V.) 32.156.336,00 HALI, YER KAPLAMASI (POLİPROPİLENDEN, TUFTELİ) 29.117.507,00 LŞEKLİNDE PROFİL (C<%0,6, SICAK HADDE, YÜKSEKLİK<80MM.) 28.748.021,00 KIRMIZI MERCİMEK; KABUKSUZ (KURU) DİĞER 28.510.709,00 PREFABRİK YAPILAR (DEMİR/ÇELİKTEN, DİĞERLERİ 27.282.124,00 Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) TÜRKİYE NİN İLK ON ÜRÜN İTİBARİYLE IRAK TAN İTHALATI (ABD $) Ü R Ü N L E R 2005 HAM PETROL (DAMITMA SON NOKTASI 270 OC OLAN, HAFİF PETROL ÜRÜNLERİ 392.255.957,00 FUEL OİLLER (KÜKÜRT MİKTARI > % 2, 8) 25.698.410,00 DİĞER DÖKÜNTÜ VE HURDALAR 12.623.024,00 BAKIR DÖKÜNTÜ VE HURDALARI, RAFİNE EDİLMİŞ BAKIRDAN OLANLAR SINIFLANDIRILMAMIŞ/DERECELENDİRİLMEMİŞ OLAN DİĞER DÖKÜNTÜ, HURDA) ADİ FASULYE (BEYAZ FASULYE DAHİL) KABUKSUZ (KURU) DİĞER 9.246.343,00 3.345.498,00 2.976.330,00 ÜRE 2.856.184,00 KÜLÇE/SIVI HALDE İKİNCİL (SEKONDER) ALUMİNYUM ALAŞIMLARI 2.031.224,00 KIRMIZI MERCİMEK; KABUKSUZ (KURU) DİĞER 1.965.257,00 ÖKÜZ VE İNEK DERİSİ (YAŞ AĞIRLIK< 15KG) TAZE, BÜTÜN, HAM HALDE Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 579.254,00 8
IRAK İLE İMZALANAN ANLAŞMALAR İmza Tarihi İmza Yeri RG Tarih ve No su Ticaret Anlaşmasõ 3.8.1965 Bağdat 12.11.1965- Yok Ekonomik ve Teknik İşbirliği 7.2.1976 Bağdat 14.05.1976- Anlaşmasõ 15587 Yürürlüğe Giriş Tarihi 1966 1976 Uluslararasõ Karayolu Taşõmacõlõğõ Anlaşmasõ 6.8.1980 Ankara 05.01.1981-17211 1981 9