RUANDA ÜLKE PROFİLİ Hazırlayan : Zeynep TAŞTEPE BİLGİ Uzman T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü 2014
İÇİNDEKİLER 1. TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER... 3 2. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER... 3 3. DIŞ TİCARETİ... 4 3. 1. DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ... 4 3. 2. ÜRÜNLER İTİBARİ İLE DIŞ TİCARETİ...4 3. 3. BAŞLICA ÜLKELER İTİBARI İLE DIŞ TİCARETİ... 6 3. 4. TÜRKİYE İLE TİCARET... 7 2
1. TEMEL SOSYAL GÖSTERGELER Devletin Adı Başkenti Yönetim Biçimi Resmi Dili Nüfus Ruanda Kigali (1,17 milyon) Cumhuriyet İngilizce, Fransızca ve Kinyarwanda 11,6 milyon Yüzölçümü 26.338 km 2 Dini Para Birimi Katolik (%56,5), Protestan (%26), Adventist (%11,1), Müslüman (%4,6), Diğer (%1,8) Rwanda Frankı (Rwfr) Kaynak: EIU Country Report 2014 2. TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER 2009a 2010a 2011a 2012a 2013b GSYİH (milyar $) 5,3 5,6 6,3 7,1 7,4 Reel GSYİH Büyüme (%) 6,2 7,2 8,2 8,0 5,6 Nüfus (milyon) 10,5 10,8 11,1 11,5 11,8 Tüketici Fiyat Enflasyonu (ort, %) 10,4 2,3 5,7 6,3 4,2 Mal İhracatı (milyon $) fob 235 297,3 464,2 590,7 709,4 Mal İthalatı (milyon $) fob 999,2 1.084 1.578,9 1.967,0 2.057,5 Cari İşlemler Dengesi (milyon $) -378,6-413,7-477,5-820,8-844,6 Döviz kuru (ortalama, Rwfr:ABD$) a: Gerçekleşen, b: Tahmin Kaynak: EIU Country Forecast Report 2014/1 568,2 583,1 601,8 616,6 644,6 3
3. DIŞ TİCARETİ 3. 1. DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ (Milyon ABD Doları) YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE 2003 51,28 261,65 312,93-210,37 2004 98,17 284,29 382,46-186,12 2005 149,09 411,74 560,83-262,65 2006 140,75 487,89 628,64-347,14 2007 2008 2009 182,78 679,13 861,91-496,35 250,17 1.035,64 1.285,81-785,47 260,66 1.112,02 1.372,68-851,36 2010 - - - - 2011 2012 Kaynak : ITC-Trademap, Mart 2014 417,34 1.356,56 1.773,9-939,22 505,74 1.624,23 2.129,97-1.118,49 3. 2. ÜRÜNLER İTİBARİ İLE DIŞ TİCARETİ 3. 2. 1. İhraç Ettiği Başlıca Ürünler GTİP ÜRÜNLER 2009 2011 2012 GENEL TOPLAM 260.660 417.342 505.743 '0902 Çay 75.643 52.762 86.608 '0901 Kahve; kahve kabuk ve kapçıkları 33.611 76.325 71.166 '2615 Niyobyum, tantalyum, vanadyum, zirkonyum cevherleri vb. Konsantreleri 18.082 39.000 56.698 '2609 Kalay cevherleri ve konsantreleri 34.235 101.921 52.912 '2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen 478 20.136 44.662 yağlar '8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 11.249 15.338 24.703 '2611 Tungsten cevherleri ve konsantreleri 6.283 11.677 21.354 '1101 Buğday unu/mahlut unu 14 6.999 17.001 '2203 Biralar (malttan) 1.300 3.432 8.915 '0102 Canlı sığır 2.585 5.186 7.306 '4101 Sığır ve at cinsi hayvanların derileri-ham 1.218 7.035 7.149 4
'8112 Berilyum, krom, germanyum, vanadyum, galliyum, hafniyum, indiyum vb. '2712 Vazelin; parafin, yağlı mum, ozakerit, linyit mumu, turb mumu vb. 0 0 6.472 0 0 6.433 '6405 Ayakkabı; diğer 0 16.804 6.172 '1102 Hububat unları (buğday/mahlut unu hariç) 40 320 5.033 '2610 Krom cevherleri ve konsantreleri 210 11.863 4.737 '1302 Bitkisel özsu ve hülasalar; pektik maddeler, pektinatlar, pek tatlar; ağaralar 811 4.495 4.630 '4103 Diğer ham deriler 122 49 4.594 '1006 Pirinç 13 121 3.587 '8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 1.743 1.519 3.584 '2202 Sular (tatlandırıcılı, lezzetlendirilmiş) 1.431 2.328 3.407 '1211 Bitki ve bitki kısımları (parfümeride, eczacılıkta vs. Kullanılan) 18 30 3.155 '7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, burulmuş, çekilmiş) 0 843 2.593 '2523 Çimento 2.125 941 2.536 '1103 Bulgur, irmik, topak halinde hububat ve pelletler 4 1.165 2.417 '9605 Tuvalet malze./dikiş/elbise, ayak.temizliği için kullanılan seyahat takımları 86 569 2.333 '1905 Ekmek, pasta, kek, bisküvi vs. İle boş ilaç kapsülü mühür güllacı vs. 4 929 2.309 '7404 Bakır hurda ve döküntüler 1 227 2.286 '1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı 78 24 2.254 halde) '1516 Hayvansal ve bitkisel yağlar vb. Fraksiyonları 2 40 2.210 Kaynak: ITC-Trade Map, Mart 2014 3. 2. 2. İthal Ettiği Başlıca Ürünler GTİP ÜRÜNLER 2009 2011 2012 GENEL TOPLAM 1.112.015 1.356.564 1.624.232 '2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde 87.493 105.638 107.281 edilen yağlar '2523 Çimento 39.055 51.836 66.697 '8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 27.015 51.827 57.922 '3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan 33.408 32.929 51.059 ilaçlar (dozlandırılmış) '8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 61.534 30.314 46.959 '1701 Kamış/pancar şekeri ve kimyaca saf sakkaroz (katı 20.045 37.299 45.006 halde) '8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 18.485 31.738 35.147 '1511 Palm yağı ve fraksiyonları (kimyasal olarak 18.197 30.420 34.611 5
değiştirilmemiş) '1001 Buğday ve mahlut 10.460 33.005 33.573 '3105 Azot, fosfor ve potasyum gibi; iki/üçünün 28.861 18.787 31.841 karışımları '1516 Hayvansal ve bitkisel yağlar vb. Fraksiyonları 4.540 17.450 30.048 '6309 Kullanılmış giyim eşyası ve kullanılmış diğer eşya 12.978 12.956 27.516 '9018 Tıp, cerrahi, dişçilik, veterinerlik alet ve cihazları 14.488 16.595 26.713 '7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. 16.301 15.440 23.020 Den geniş) '3401 Sabunlar, yüzey aktif organik maddeler 11.512 14.140 22.891 '1006 Pirinç 11.779 16.566 20.829 '8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 14.142 22.148 19.797 '6304 Diğer mefruşat eşyası (94.04 pozisyonundakiler 8.367 5.783 17.056 hariç) '7308 Demir/çelikten inşaat ve aksamı 26.844 26.350 17.039 '8544 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik 23.956 28.021 16.074 iletkenleri; fiber optik k '7208 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 4.479 15.596 14.920 600mm. Fazla '4011 Kauçuktan yeni dış lastikler 8.190 10.425 14.903 '7214 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, 13.672 19.056 14.756 burulmuş, çekilmiş) '3002 İnsan ve hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler 36.385 33.609 14.481 '8502 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri 10.141 5.465 13.292 '3917 Plastikten tüpler, borular, hortumlar; conta, dirsek, 15.657 8.667 12.700 rakor vb '8711 Motosiklet, mopetler, motorlu bisikletler, sepetler 3.681 14.760 11.544 '8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları 2.340 2.695 11.501 '8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, 10.211 10.436 11.391 endüktörler '1005 Mısır 10.513 6.518 11.117 Kaynak: ITC-Trade Map, Mart 2014 3. 3. BAŞLICA ÜLKELER İTİBARI İLE DIŞ TİCARETİ 3. 3. 1. İhracat Yaptığı Başlıca Ülkeler SIRA ÜLKELER 2009 2011 2012 GENEL TOPLAM 260.660 417.342 505.743 1 Tanzanya 4.054 1.213 164.773 2 Kongo Demokratik Cum. 12.686 58.488 109.125 3 Kenya 83.099 57.969 94.760 4 Uganda 5.579 6.831 68.354 5 Sudan 28.076 10.213 17.073 6
6 Burundi 5.384 7.981 13.336 7 İsviçre 12.238 70.636 7.611 8 ABD 3.915 9.928 6.300 9 Belçika 29.484 42.044 3.642 10 Fransa 588 41.715 2.870 11 Birleşik Krallık 4.752 16.806 2.500 12 Etiyopya 43 517 2.198 13 İtalya 1.105 3.027 2.177 14 Çin 7.668 14.531 1.857 15 Hong Kong 15.965 13.814 1.401 Kaynak: ITC-Trade Map, Mart 2014 3. 3. 2. İthalat Yaptığı Başlıca Ülkeler SIRA ÜLKELER 2009 2011 2012 GENEL TOPLAM 1.112.015 1.356.564 1.624.232 1 Uganda 143.049 188.667 233.239 2 Çin 92.002 158.432 216.671 3 Hindistan 54.316 89.377 135.016 4 Kenya 123.901 118.126 134.252 5 B.A.E. 69.469 67.749 119.516 6 Tanzanya 54.631 73.715 74.546 7 Japonya 35.020 54.518 56.352 8 Belçika 42.278 45.406 52.768 9 Almanya 41.786 43.959 49.632 10 ABD 43.342 54.204 41.175 11 G. Afrika Cum. 36.597 48.888 40.572 12 Rusya Federasyonu 3.123 4.940 30.175 13 İsviçre 13.736 27.743 29.567 14 Sudi Arabistan 11.479 8.357 28.451 15 İsveç 54.181 12.968 27.151 31 Türkiye 8.471 7.123 8.389 Kaynak: ITC-Trade Map, Mart 2014 3. 4. TÜRKİYE İLE TİCARET 3. 4. 1. Türkiye Ruanda Dış Ticaret Değerleri YILLAR İHRACAT İTHALAT HACİM DENGE 2002 337 8 345 329 7
2003 318 551 869-233 2004 811 128 939 683 2005 241 116 357 125 2006 981 177 1.158 804 2007 2.808 0 2.808 2.808 2008 4.168 1 4.169 4.167 2009 7.547 1 7.548 7.546 2010 7.993 0 7.993 7.993 2011 5.946 1 5.947 5.945 2012 19.935 0 19.935 19.935 2013 9.761 433 10.194 9.328 Kaynak: ITC-Trademap, Mart 2014 3. 4. 2. Türkiye nin Ruanda ya İhracatında Başlıca Ürünler GTİP Ürün 2011 2012 2013 GENEL TOPLAM 5.946 19.935 9.761 '2102 Mayalar ve cansız diğer tek hücreli mikroorganizmalar 2.088 2.214 2.861 '9619 Hijyenik havlular, tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik 0 1.262 1.392 eşya '8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek 196 304 616 kaplanmış liflerden oluşan fiber optik kablolar '8301 Adi metallerden kilit, sürgü ve asma kilit (anahtarlı, şifreli veya 531 443 582 elektrikli) ve bunların adi metallerden anahtarları '7214 Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (dövülmüş, sıcak 216 17 433 haddelenmiş, haddeleme işleminden sonra burulmuş olaniar dahil) '1101 Buğday unu/mahlut unu 0 11 373 '8474 Toprak, taş, metal cevheri vb. ayıklama, eleme, tasnif, ayırma, 0 519 335 yıkama, kırma, öğütme, yoğurma, kalıplama vb. Makinaları '8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar, 0 5 282 elektrikli olmayan şofbenler veya depolu su ısıtıcıları '3401 Sabunlar, yüzey aktif organik ürünler ve müstahzarlar 250 170 273 '3923 Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus 77 500 253 malzeme, tıpa, kapak, kapsül ve diğer kapama malzemeleri '8528 Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları 0 6 242 '6908 Cilalı veya sırlı seramikten döşeme veya kaplama karoları ve 0 25 150 kaldırım taşları; cilalı veya sırlı mozaik küpler vb. '8701 Traktörler 0 0 136 '8502 Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve rotatif elektrik 381 42 119 konvertörleri '8428 Kaldırma, elleçleme, yükleme, boşaltma makinaları (asansörler, yürüyen merdivenler, konveyörler, teleferikler 0 0 97 8
gibi) '7308 Demir veya çelikten inşaat ve inşaat aksamı, inşaatta 121 116 90 kullanılmak üzere hazırlanmış demir veya çelikten sac, çubuk, vb. '8418 Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu 20 54 86 cihazlar ve ısı pompaları '8479 kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik 0 1 79 cihazlar '6204 Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, 78 49 74 elbise, etek, pantolon etek, vb.(yüzme kıyafetleri hariç) '8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; 40 71 74 redresörler) ve endüktörler '8413 Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı 0 7 73 elevatörleri '6203 Erkekler ve erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, 29 59 62 pantolon, tulum ve şort (yüzme kıyafeti hariç) '8408 Sıkıştırmayla ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel 23 0 48 ve yarı dizel) '9405 Diğer aydınlatma cihazları, ışıklı panolar, ışıklı tabelaları ve 77 56 46 benzer eşya ve bu eşyanın aksam ve parçaları '8535 Gerilimi 1000 voltu geçen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, 0 16 46 sigortalar, yıldırım önleyici, fişler, kutular vb) '6206 Kadınlar ve kız çocuklar için bluzlar, gömlekler ve gömlekbluzlar 19 15 41 '8421 Santrifüjler; sıvıların veya gazların fiitre edilmesine veya 0 24 40 arıtılmasına mahsus makina ve cihazlar '3306 Ağız veya diş sağlığını korumaya mahsus müstahzarlar 8 47 38 (bireysel kullanıma hazır ambalajlarda) '1902 Makarnalar ve kuskus 277 319 36 '3916 Plastikten monofiller, ince ve kalın çubuklar ve profiller (enine 26 85 36 kesitinin en geniş yeri > 1mm) Kaynak: ITC-Trademap, Mart 2014 3. 4. 3. Türkiye nin Ruanda dan İthalatında Başlıca Ürünler Türkiye 2010 ve 2012 yıllarında Ruanda dan ithalat gerçekleştirmemiştir. 2011 yılında ise 9031 GTİP numaralı Diğer ölçme veya muayene alet, cihaz ve makinaları; profil projektörleri ürününden yaklaşık bin dolarlık ithalat gerçekleştirmiştir. 2013 yılında ise Türkiye nin Ruanda dan 433 bin dolarlık ithalatı olmuştur. Bunun 247 bin dolarlık kısmını Diğer yağlı tohumlar ve meyveler, 185 bin dolarlık kısmını ise Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde herhangi bir oranda kahve bulunup kahve yerine kullanılan ürünler oluşturmuştur. GTİP Ürün 2011 2012 2013 GENEL TOPLAM 1 0 433 '1207 Diğer yağlı tohumlar ve meyveler 0 0 247 '0901 Kahve, kahve kabuk ve kapçıkları, içinde 0 0 185 herhangi bir oranda kahve bulunup kahve yerine kullanılan ürünler Kaynak: ITC-Trademap, Mart 2014 9