Asr-ı Saadet Öyküleri Dizisi Sahabe ayatından yayın no: 295 SAHABE HAYATINDAN SEÇİLMİŞ HİDAYET ÖYKÜLERİ 2 Genel yayın yönetmeni: Ergün Ür Dizi Editörü: Selim Gündüzalp Tashih: Adem Dirioğlu İç düzen: Durmuş Yalman Kapak: DY.dizayn ISBN: 978 975 261 215 0 Sertifika no: 144 52 Mahmutbey Mh. Deve Kald r mı Cd. Gelincik Sk. No:6 Ba c lar - stanbul Tel: (0 212) 446 21 00 - Faks: (0 212) 446 01 39 www.zafer.com - zafer@zafer.com twitter.com/zaferyayinlari - facebook.com/zaferyayinlari Copyright 2004 Zafer Yayın Grubu. Her hakkı mahfuzdur. Hidayet Öyküleri 2 Nasıl Müslüman oldular? Selçuk Yıldırım 1. Baskı: Haziran, 2013 Bas kı-cilt: Altınoluk Matbaacılık, 0 212 671 07 07
içindekiler Önsöz...7 Bir babanın duası... 13 Erkam ın evi... 16 Hz. Hamza nın müslüman oluşu... 20 Hz. Ömer in hidayeti... 23 İbn-i Mesud un kısır koyunu... 31 Altıncı müslüman... 34 Kızıl saçlı bir arap: Suheyb... 36 Erva Hâtun un hidayeti... 39 Devs kabilesi nin şairi... 41 Süveyd in mecellesi..................................... 47 Halid in rüyası... 51 Anneye dua... 55 İhtiyar Ebu Kuhafe... 56 Şair in dönüşü... 58 Safvan ve dostu Umeyr... 61 Ebu Cehil in sahabe oğlu İkrime... 66 Haris... 71 Hübar nasıl affedildi?... 75 Peygamber in damadı... 79 Şeybe nin intikam plânı... 82 Medine nin öğretmeni... 84 En kıymetli mehir... 87 İhtiyar adam ve put... 90 Büyük kumandanın büyük zaferi... 95 Sümame... 99 Çölde duyulan ses... 102 Haham ın mühürlü kitabı... 104 Sütkardeş... 106 Nühm putu nun bakıcısı... 108 Meysere nin uzun hasreti... 110 Süvari, şair ve sahabe... 113 Çekirgenin gözü... 115
Ne umdum, ne korktum!.... 118 Üzümü ne yapacağız?.... 120 Katırdan düşünce... 122 Mühürlü kitaplar... 124 Bişr in yemini... 125 Yüz deve de hediye... 126 Kılıç, at ve oğul... 128 Umman ın melikleri.... 130 Ümeyr... 140 En büyük şahitlik... 143 Bir mucize ve hidayet.... 145 Yufka yürekli insanlar... 148 Teyzenin hidayeti... 150 Halid in kardeşi Velid.... 152 Nevfel... 155 Dırar... 157 Keler... 159 Şer değil hayr... 161 İki mektup... 163 İyi bir adam... 166 Mutlu bir aile... 168 Büreyde... 171 Kayın biraderler... 174 önsöz BEDİÜZZAMAN SAİD NURSÎ, sahabelerin Peygamberlerden sonra fazilet ve kemalât noktasında en yüksek mertebeye ulaşmış olmalarının hikmetlerini anlattığı sahabeler hakkındaki risalesinde, ilk olarak çok ehemmiyetli bir hususa dikkat çeker. Bu husus, sahabelerin Hz. Peygamber le (a.s.m.) muhatabiyet ve sohbetlerinin, O nun Nübüvveti itibariyle olmasıdır. Yani, Hz. Peygamber (a.s.m.), sahabeleriyle Nebî olarak sohbet ediyordu. Zaten onlara, sohbet-i Nebevîyye ye mazhariyetleri cihetiyledir ki Sahabe (sohbet arkadaşları) denilmiştir. İşte hidayet ve hakikat nurlarına mazhar olmada Sohbet-i Nebevîyye, bir başka yol, metod ve yöntemin yerini almasının mümkün olmadığı, tabiri caizse telafi edilemeyecek nuranî bir sırrı ihtiva eder. Bediüzzaman Hazretleri nin ifadeleriyle, Sohbet-i Nebevîyye ne derece bir iksir-î nuranî olduğu bununla anlaşılır ki: Bir bedevî adam, kızını sağ olarak defnedecek bir kasavet-i vahşîyanede bulunduğu halde, gelip, bir saat sohbet-i Nebevîyyeye müşerref olur, daha karıncaya ayağını basamaz derecede bir şefkât-i rahîmaneyi kesbe- 7
derdi. Hem cahil, vahşi bir adam, bir gün sohbet-i Nebevîyyeye mazhar olur, sonra Çin ve Hind gibi memleketlere giderdi. Mütemeddin kavimlere muallim-i hakaik ve rehber-i kemalât olurdu. Okuyucunun bu kitapta hemen her sahabinin hidayet öyküsünü okurken şahit olacağı bu harika teslimiyetin sebebi, onların fıtratlarının, seciyelerinin safiyet ve yüceliği yanı sıra sohbet-i Nebevîyyeye mazhar olmalarıyla anlaşılabilir. Onlar, kâinatın ve insanın yaratılışındaki sırları açan Kur an ı Hz. Peygamber in (a.s.m.) dilinden ayet ayet işittiler ve iman ettiler. Defalarca Hz.Peygamber in (a.s.m.) dualarına ve övgülerine mazhar oldular. O nun dizi dibinde iman sohbetlerine katıldılar, O nun acılarını kendi kalplerinde hissettiler, O nunla sevindiler, O nun arkasında saf tutup ibadet ettiler, O nun yanında savaştılar. Kendilerine emredildiğinde, O nun yanında bazıları anne babalarını, bazıları evlatlarını, hepsi mal ve mülklerini geride bırakarak hicret ettiler. Allah ı ve Sevgili Peygamberlerini kendi canlarından çok sevdiler. O nunla fethedilmişlerdi, O nunla fethettiler. Cehaletin ve vahşetin kol gezdiği bir dünyanın her köşesine, kalplerine bırakılmış hidayet nurunu taşıdılar. Hz. Peygamber in (a.s.m.) ashabım diye sevdiği bu insanlar kimlerdi? Onların da bizim gibi zaafları, tereddütleri, korkuları, sevinçleri, aşkları, düşmanlıkları yok muydu? Nasıl bu birbirinden çok farklı yaratılışta olan insanlar aynı davanın etrafında kenetlendiler ve sonraki asırlarda gelecek olan Müslümanlar için değişmez birer rehber oldular? Sahabelerin Hayatlarından Hidayet Öyküleri, bu seçkin şahsiyetlerin İslam la nasıl buluştuklarının emsalsiz örneklerini bir araya getiriyor. Belki bu kitap, onları hakkıyla tanımak için lüzumlu, uzun ve güzel bir okuma yolculuğu için küçük bir adım sayılabilir. Ama her yolculuk da hep ilk adımla başlamaz mı? Selim Gündüzalp 8 9
Allah ın hidayeti, hidayetin ta kendisidir. Kur an-ı Kerîm (En am suresi, 71) Ümmetimin içinde ashabımın yeri, yemekte tuzun yeri gibidir; tuzsuz yemek lezzetli olmaz! Hz. Peygamber (Kuzaî, Şihab-ül Ahbar) Bir nazar-ı Peygamber, birdenbire kalbeder; Bir bedevi cahil, bir arif-i münevver. Eğer mizan istersen; İslâm dan evvel Ömer, İslâm dan sonra Ömer. Bediüzzaman (Sözler)
BİR BABANIN DUASI Yâ Rabbi! Beni bu hayırlı şeyden mahrum ettiysen, oğlum Said i ondan mahrum etme. PEYGAMBER ALEYHİSSELAM a, peygamberliğinin bildirilmesinden önceydi. Mekke de Zeyd İbn-i Amr İbn-i Nufeyl adında garip bir adam yaşıyordu. Bir bayram günü, bütün Kureyş halkı bayramı kutlarken; o, uzak bir kenarda durmuş, kalabalığı seyrediyordu. Kureyş in erkekleri, en iyi giysilerini giymiş, birbirlerine çalım satıyorlardı. Kadınlar ve çocuklar da aynı hâl üzereydi. Aralarında zengin olanlar, süsledikleri koyunları, sürüye sürüye putların önüne getiriyor ve orada kurban ediyorlardı. Zeyd, o koyunlara baktı ve sırtını Kâbe nin duvarına dayayarak şöyle dedi: Ey Kureyş halkı! Allah koyunu yarattı ve onun için gökten yağmur indirdi. Koyun da suyu içti. Allah onun için yerden ot bitirdi ve koyun da o otları yedi, karnını doyurdu. Ama şimdi siz onu başkasının adına kesiyorsunuz. Ben sizi çok cahil bir millet olarak görüyorum! Hz. Ömer in babası ve onun amcası olan Hattap yanına gelip, ona bir tokat attı ve bağırdı: Kahrolasıca! Bu çirkin sözleri senden hep duyuyoruz ve sabrediyoruz. Artık sabrımız tükendi. 13
S A H A B E H A Y A T I N D A N H İ D A Y E T Ö Y K Ü L E R İ Bununla yetinmeyen Hattap, bazılarını onun üzerine kışkırttı. Onlar, Zeyd e sıkıntı verdiler, eziyet ettiler. O da, Hira Dağı na kaçtı. Bunun üzerine Mekke ye girmesini yasakladılar. Kureyşlilerin artık hiçbir din üzerine olmadıklarını biliyordu. Kendisi gibi düşünen birkaç arkadaşına bunu şöyle dile getirdi: Vallahi! Siz kavmimizin hiçbir dine mensup olmadığını, İbrahim dininden çıkıp onu kabul etmediklerini biliyorsunuz. Eğer kurtulmayı arzu ediyorsanız, kendiniz için bir din arayın! Zeyd, daha sonra Yahudilik ve Hristiyanlığı araştırmak üzere yola koyuldu. Ancak her iki dinin de aslını kaybettiğini farketti. İkisinde de, içini rahatlatacak birşeyler bulamamıştı. Şam taraflarına gidip, İbrahim Peygamber in dinini aramaya başladı. Kendisine eski kitaplardan bilgisi olan bir rahipten bahsettiler. Rahibi buldu, ona ne aradığını söyledi. Rahip ise, şöyle cevap verdi: Ey Mekke li! Sen bugün artık olmayan bir dini arıyorsun. Fakat aradığın şey burada değildir. Sen memleketine geri dön! Allah senin kavminden İbrahim in dinini yenileyecek kimseyi gönderecektir. Eğer O nun zamanına yetişirsen O ndan ayrılma. Zeyd, bu haber üzerine derhal Mekke ye doğru yola çıktı. O yolda iken Allah, Peygamber Aleyhisselam a Melek Cebrail i gönderdi ve peygamberliğini bildirdi. Fakat Zeyd, bunu göremedi. Çünkü yolda bazı bedevilerin saldırısına uğradı ve hayatını kaybetti. Ölmeden önce şu duayı ettiği kaydedilir: Yâ Rabbi! Beni bu hayırlı şeyden mahrum ettiysen, oğlum Said i ondan mahrum etme. Zeyd İbn-i Amr İbn-i Nufeyl in duası kabul edildi. Oğlu Said İbn-i Zeyd, hanımıyla birlikte ilk Müslümanlardan biri oldu. Kureyşli müşrikler, ona ve hanımına eziyet edip dinlerinden döndürmeye çalıştılarsa da, başarılı olamadılar. Üstelik Said İbn-i Zeyd ve hanımı, Kureyş müşriklerinin, Müslüman olduğunu ancak rüyalarında görebileceklerine inandıkları ve o zaman da korkunç bir kâbustan uyanır gibi yataklarından fırlayıp kalkacakları birinin Müslüman olmasına sebeb oldular; Said İbn-i Zeyd in hanımının ağabeyi Ömer İbn-i Hattab ın! Yani Hz. Ömer in, yani İslâm ın ikinci halifesi nin! 14 15
H İ D A Y E T Ö Y K Ü L E R İ ERKAM IN EVİ Kulağıma gelen söylentilere göre, Son peygamber olduğunu söylüyormuşsun, bu doğru mu? Sen Ahirzaman Nebîsi misin? Sen Tevrat ta ve İncil de geleceği bildirilen Peygamber misin? İSA PEYGAMBER İN, insanlara Rablerinden haberler getirdiği günlerin üzerinden altı koca yüzyıl geçmişti. Zaman, insanoğullarının zihninde Allah ın âyetlerini, bir çöl rüzgârının çöldeki her şeyi kum ile örtmesi gibi örtmüştü. Hele Mekke ve civarı bu çölde kaybolmuş bir ülkeydi sanki. İnsanlar öyle vahşi hallere düşmüşlerdi ki, kız çocuklarını diri diri toprağa gömüyorlardı. Yeni bir rüzgâr esmeliydi. Çöl savrulup kalkmalı, bereketli bir vadiye dönmeliydi... Ve Allah Son Peygamberini gönderdi. Mekke nin sokaklarında dolaşan bir adam, çocuklarını diri diri toprağa gömerken yürekleri titremeyen insanların, yüreklerine sesleniyordu. Ancak asırların tortusunu üzerlerinden atmak, herkes için kolay olmuyordu elbette. Mekke nin halkı, daha önceleri aramızdaki en emin kişi dedikleri Peygamber Aleyhisselam a şimdi etmedikleri iftirayı bırakmıyorlardı. Ama O na tâbi olan insanların sayısı da gün geçtikçe artıyor.. artıyordu. Allah ın dinine ve Allah ın bu son Peygamberine apaçık düşman kesilen Mekke nin azılı müşrikleri, akla hayale gelmedik şeyler uydurarak, bu yeni dine kalbi ısınanları yollarından çevirmeye çalışıyorlardı. Peygamber Aleyhisselam, tebliğini bir süre gizli sürdürmenin daha hayırlı olacağına karar verdi. Ancak bunun için bir ev gerekliydi. Hem her isteyenin ulaşabileceği bir yerde olmalıydı bu ev, hem de, istenmedik kişilerin kolaylıkla bulup erişemeyecekleri bir yerde. Ancak böyle bir evi kim verebilirdi? Müşrikler sözle caydıramadıkları taze mü minleri zorlayarak, işkence yaparak ve ölümle korkutarak dinlerinden döndürmeye çalışıyorlardı. Böyle bir evi vermeye, kim cesaret edebilirdi? İşte bu günlerden birinde, Peygamber Aleyhisselam ın karşısına Mekke li bir genç çıktı. Masum ve samimi bir görüntüsü vardı bu genç adamın. Sordu: Kulağıma gelen söylentilere göre, Son Peygamber olduğunu söylüyormuşsun, bu doğru mu? Sen Ahirzaman Nebîsi misin? Sen Tevrat ta ve İncil de geleceği bildirilen Peygamber misin? Peygamber Aleyhisselam, gencin bu sorularına çok net ve kesin bir dille cevap verdi: Evet, doğrudur. Yeri göğü ve arasındakileri yaratan Rabbim beni insanlara ikaz için gönderdi. Doğruyu anlatacak ve hakkı izah edeceğim. İman edenler Cennete, 16 17
S A H A B E H A Y A T I N D A N H İ D A Y E T Ö Y K Ü L E R İ inkâr edenler ise Cehenneme gidecekler. Benim vazifem, insanlara Allah ın emirlerini duyurmaktır. Peki neleri emrediyor Senin Rabbin? İnsanların kendi elleriyle yaptıkları putlara tapmamalarını, masum kız çocuklarını diri diri gömmemelerini, zayıflara zulmetmemelerini, hak kimin ise onun tarafında olmalarını, daima haklıya kuvvet vermelerini emrediyor!.. Mekke li genç, aldığı bu cevapları başı önde dinliyordu. Peygamber Aleyhisselam ın mübarek ağzından çıkan her bir kelime, onun yüreğine konuyordu, belliydi. Tekrar sordu: Gerçekten de bu anlattıklarını Sen i gönderen Allah mı emrediyor? Evet! Bundan hiç şüphen olmasın! Gencin aydınlanan yüreği, gözlerine yansımıştı sanki. Gözleri ışıl ışıl, Peygamber Aleyhisselam a bakıyordu. Allah ın Resulü ona sordu: Sen kimsin, evin nerededir? Ben Abdimenaf ın oğlu Erkam ım. Evim de şuradadır. Kâbe nin hemen yanıbaşındaki Safa Tepesi nde, bir sokak arasındadır. Eğer evime lutfederseniz, beni şereflerin en büyüğü ile şereflendirmiş olursunuz. Aranan ev bulunmuştu. Erkam ın evi, gerçekten de, İslâm ı tebliğ için çok müsait bir yerdeydi. Hem Kâbe ye yakındı, hem de çarşıya.. Üstelik öyle pek göz önünde bir yerde de değildi. Evler arasında bir evdi. Peygamber Aleyhisselam, bu evde, tam beş sene boyunca, insanlara Rablerinden haberler getirdi. Onlara İslâm ın emir ve yasaklarını tebliğ etti. Pek çok kişi orada Müslüman oldu. İslâm ın sonraki yıllarında, gerek sıkıntılı darlık zamanlarında, gerekse ferah devrelerde her zaman, Erkam ın evine benzer evler olmuş ve oralarda insanlara, özellikle gençlere; Allah, Peygamber, Kur an ve İslâm anlatılmıştır. Bu bir İslâm geleneğidir ve bugün dahi tüm İslâm coğrafyasında devam etmektedir. 18 19