Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Sonuçları Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği 21 Mayıs 2011-Antalya
Sunuş Saygıdeğer Meslektaşlarımız, Hipertansiyon, dünyada ve ülkemizde görülme sıklığı giderek artan oldukça önemli bir sağlık sorunudur. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği daha önce Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışması, Türk Hipertansiyon İnsidans Çalışması ve Türk Toplumunda Tuz Tüketimi ve Kan Basıncı Çalışması yaparak hipertansiyon alanında eksikliği uzun süredir hissedilen güncel bilgileri bilim dünyamızın ve ülke insanının kullanımına sunmuştur. Bu çalışmada dünyada ve ülkemizde giderek kullanımı yaygınlaşan ev kan basıncı ölçüm aletleri ve bunların kullanımı incelenmiştir. Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği bu verileri sizlerle paylaşırken, bir yandan ülkemizde hipertansiyon ve kan basıncı ölçümü konusunda bilinç ve bilgi birikiminin artmasını, öte yandan hem klinik uygulamalarda hem de halk sağlığını koruma yaklaşımlarında çabaların artmasını amaçlamaktadır. Bu verilerin Türk bilimine ve dolayısıyla Türk insanının sağlıklı yaşama çabasına katkıda bulunması en büyük arzumuzdur. Saygılarımızla, Türk Hipertansiyon ve Böbrek Hastalıkları Derneği
Türkiye Ev Kan Basıncı Ölçüm Aletleri Çalışması Prof. Dr. Tekin AKPOLAT Prof. Dr. Yunus ERDEM Prof. Dr. Ülver DERİCİ Prof. Dr. Şehsuvar ERTÜRK Prof. Dr. Şali ÇAĞLAR Prof. Dr. Enver HASANOĞLU Prof. Dr. Oktay KARATAN Prof. Dr. Şükrü SİNDEL Prof. Dr. Çetin TURGAN
Çalışma Yöntemi Çalışmaya PATENT (HINT), SALTÜRK ve Omega Saha Çalışması Veri tabanındaki Hipertansif gönüllüler dahil edilmiştir PATENT (HINT) çalışmasından 910 gönüllü, SALTÜRK çalışmasından 459 gönüllü ve Omega Saha Çalışması Veri tabanından 1378 gönüllü olmak üzere toplam 2747 hipertansif gönüllü dahil edilmiştir Proje Toplam Hipertansif Gönüllü Sayısı Çalışmaya Dahil Edilen Hipertansif Gönüllü Sayısı Ulaşılan Yüzde PATENT (HINT) 1644 910 %55,4 SALTURK 675 459 %68,0 Gönüllüler telefon ile aranarak ve bilgisayar yardımı ile telefon görüşmesi (computer-assisted telephone interviewing, CATI) yöntemi kullanılarak anket formu uygulanmıştır
Anket formu Aranan tüm gönüllülere sorulan sorular Alet sahiplerine sorulan sorular Her alet için sorulan sorular
Gönüllülerle ilgili veritabanından elde edilen diğer veriler Yaş Cinsiyet Yerleşim yeri Eğitim durumu Gelir durumu Kan basıncı kategorisi Hipertansiyonun farkında olma Antihipertansif ilaç kullanımı
Gönüllülerin Şehirlere Dağılımı %0,2 %3,2 %21 %5,9 %2,2 %0,8 %1,9 %3,2 %1,0 %6,8 %0,4 %10,5 %0,1 %0,1 %1,3 %1,7 %1,4 %5,0 %1,3 %1,8 %0,8 %0,8 %0,5 %6,0 %4,3 %0,6 %6,0 %0,5 %0,9 %0,2 %2,4 %1,3 %4,4 %1,3 İstanbul Ankara Bursa Kayseri Antalya Samsun İzmir Diyarbakır Konya Trabzon Tekirdağ Gaziantep 577 288 188 166 164 163 136 121 118 89 87 67 Kocaeli Ordu Aydın Erzurum Ağrı Elazığ Sivas Van Manisa Çorum Kahramanmaraş Afyon 61 53 49 46 38 37 36 36 35 28 24 23 Denizli N=2747Düzce İçel Isparta Malatya Balıkesir Adana Edirne Kırıkkale Yozgat 23 21 17 13 13 11 6 5 4 4 Toplam 2747
Gönüllülerin 7 Coğrafi Bölgeye Dağılımı 40,0 35,0 30,0 25,0 n=950 34,6 n=644 23,4 20,0 15,0 10,0 n=305 11,1 n=266 9,7 n=224 8,2 n=188 n=170 6,8 6,2 5,0,0 Marmara İç Anadolu Karadeniz Ege Akdeniz Güneydoğu Anadolu Doğu Anadolu
Gönüllülerin Cinsiyet Dağılımı 43,6 n=1549 56,4 n=1198 Kadın Erkek
Gönüllülerin Yaş Dağılımı 30,0 25,0 20,0 n=568 20,7 n=736 26,8 n=628 22,9 n=484 17,6 15,0 10,0 n=262 9,5 5,0,0 n=69 2,5 20 29 Yaş 30 39 Yaş 40 49 Yaş 50 59 Yaş 60 69 Yaş 70 ve üzeri
Cinsiyet-Yaş Grubu 43,5% n=30 56,5% n=39 56,5% n=148 43,5% n=114 58,5% n=332 41,5% n=236 58,3% n=429 41,7% n=307 57,6% n=362 42,4% n=266 51,2% n=248 48,8% n=236 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0%,0% 20 29 Yaş 30 39 Yaş 40 49 Yaş 50 59 Yaş 60 69 Yaş 70 ve üzeri Kadın Erkek 1549 kadın, 1198 erkek
VKİ Grupları 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0,0 n=1081 n=1120 41,2 39,7 n=474 17,4 n=45 1,7 Zayıf Normal Kilolu Obez
Gönüllülerin Eğitim Seviyesi 4,5 8,2 20,0 n=218 n=120 6,7 n=533 n=177 n=1612 60,6 Okuryazar değil Okur yazar veya İlkokul Ortaokul Lise Üniversite
Gönüllülerin Kent-Kır Dağılımı 30,4 n=834 n=1913 69,6 Kent Kır
Gönüllülerin Gelir Dağılımı (aylık) 70,0 n=1650 63,0 60,0 50,0 40,0 n=848 32,4 30,0 20,0 10,0,0 n=121 <500 TL 500 1500 TL 1500 TL ve üstü 4,6
Gönüllülerin Hipertansiyon Evreleri 60,0 n=1519 55,4 50,0 40,0 30,0 n=682 24,9 20,0 10,0,0 n=40 1,5 Optimal n=225 8,2 Normal yüksek normal n=278 10,1 Evre I Evre II Evre III
Gönüllülerde Hipertansiyon Farkındalığı 36,1 n=966 HT farkındalığı yok n=1707 63,9 HT farkındalığı var
Gönüllülerin Hipertansiyon İlacı Kullanımı 34,6 n=950 n=1793 65,4 Ht ilacı yok Ht ilacı var
Bilgi Kaynağı 454; 17% Hastadan Yakınından 2293; 83%
Bilgi Kaynağı-Diğer 50% 45% n=209 46,0% n=197 43,4% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% n=16 n=15 3,5% 3,3% n=8 n=5 n=4 1,8% 1,1% 0,9% 0% Eşi Çocuğu Torunu Annesi/Babası Akrabası Kardeşi Diğer
Evde Tansiyon Ölçen Bir Alet Var Mı? n=1466 53,4 46,6 n=1281 Evet Hayır
56,0% 54,0% 52,0% Cinsiyete Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı n=821 53,0% n=645 53,8% 50,0% 48,0% 46,0% n=728 47,0% n=553 46,2% Evet Hayır 44,0% 42,0% Kadın Erkek p=0,662
Yaş Grubuna Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı 80,0% n=46 n=190 72,5% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 66,7% n=23 33,3% n=72 27,5% n=344 60,6% n=224 39,4% n=382 51,9% n=354 48,1% n=339 54,0% n=289 46,0% n=241 n=243 49,8% 50,2% 20,0% 10,0%,0% 20 29 Yaş 30 39 Yaş 40 49 Yaş 50 59 Yaş 60 69 Yaş 70 ve üzeri p<0,001 N=2747 Evet Hayır
Yerleşim Yerine Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı 70,0% n=508 n=955 60,9% 60,0% n=958 49,9% 50,1% 50,0% n=326 39,1% 40,0% Evet 30,0% Hayır 20,0% 10,0% 0,0% p<0,001 Kent Kır
Bölgelere Göre Evde Tansiyon 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% n=135 60,3% n=89 39,7% n=275 56,4% n=369 n=126 54,4% n=140 57,3% 52,6% Ölçen Alet Varlığı n=172 n=433 47,4% n=133 n=51745,6% 43,6% 42,7% n=112 65,9% n=58 34,1% n=144 76,6% n=44 23,4% 20,0% 10,0%,0% Akdeniz Karadeniz Marmara Ege İç Anadolu Doğu Anadolu Güneydoğu Anadolu Evet Hayır N=2747
VKİ Gruplarına Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı n=28 n=306 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% n=17 37,8% 62,2% n=168 35,4% 64,6% n=514 n=567 n=569 n=551 47,5% 52,5% 50,8% 49,2% Evet 30,0% Hayır 20,0% 10,0%,0% p<0,001 Zayıf Normal Kilolu Obez
Gelire Göre Evde Tansiyon 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% p<0,001 n=933 56,50% n=717 43,50% Ölçen Alet Varlığı n=80 66,10% n=441 n=407 52,00% 48,00% n=41 33,90% <500 TL 500 1500 TL 1500 TL ve üstü Evet Hayır
Hipertansiyon Farkındalığına Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı 70,0% n=1014 n=565 60,0% 59,4% 58,5% 50,0% 40,0% 30,0% n=693 40,6% n=401 41,5% Evet Hayır 20,0% 10,0%,0% HT farkındalığı yok HT farkındalığı var p<0,001
HT Evresine Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı 70,0% n=24 60,0% 50,0% 40,0% 60,0% n=16 40,0% n=126 56,0% n=99 44,0% n=833 n=375 54,8% 55,0% n=686 n=307 45,2% 45,0% n=143 n=135 51,4% 48,6% 30,0% 20,0% 10,0%,0% Optimal Normal yüksek normal Evre I Evre II Evre III Evet Hayır
HT İlacı Kullanımına Göre Evde Tansiyon Ölçen Alet Varlığı 70,0% 60,0% n=560 n=1073 58,9% 59,8% 50,0% 40,0% n=720 40,2% n=390 41,1% Ht ilacı yok 30,0% Ht ilacı var 20,0% 10,0% 0,0% Evet Hayır p<0,001
Kan basıncı ölçüm aletine sahip olma ile ilişkili parametreler Kadın cinsiyet (Multivariate logistic regression analysis) İleri yaş VKİ artışı Yüksek eğitim durumu Yüksek gelire sahip olma Kentte yaşama Hipertansiyonun farkında olma Antihipertansif ilaç kullanma
Doktora Gitmeden Önce Kan Basıncı Takibi Yapıyor Musunuz? 120,0 100,0 n=2625 95,8 80,0 60,0 40,0 20,0,0 n=114 4,2 Evet Hayır
Takip Yöntemi 120,0 100,0 n=87 96,7 80,0 60,0 40,0 20,0,0 Evde kendi aletimle n=3 3,3 Sağlık Ocağı/Aile hekimi
Evde Kaç Tansiyon Ölçüm Aleti Var? 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 n=1141 89,1 n=134 10,5 n=4,3 n=2,2 1 2 3 Sayısını belirtmedi
Evde kan basıncı yüksek kişi sayısı 60,0 n=708 55,3 50,0 40,0 30,0 20,0 n=317 24,7 n=241 18,8 10,0,0 n=15 1 2 3 HT'li kişi sayısı belirtilmedi 1,2
Bu aletle kan basıncı ölçülen kişi sayısı 80,0 70,0 n=890 69,5 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 n=219 17,1 n=110 8,6 n=51 4,0 n=2 n=9,2,7 1 2 3 4 5 Cevap verilmemiş
Alet Tipleri Otomatik (bileğe takılan-elektronik) 10 Diğer 726 100 21 3 9 234 178 Otomatik değil (Civalı-aneroid) Otomatik (kola takılan-elektronik)
Tüm Aletlerin Sayısının Dağılımı (1421 Aletin Dökümü) 24,5% n=348 15,1% n=215 0,3% n=4 n=854 60,1% Otomatik (bileğe takılanelektronik Otomatik değil (Civalıaneroid) Otomatik (kola takılanelektronik) Boş
Tek Aleti Olanlarda Alet Tipi 15,6% n=178 20,5% n=234 0,3% n=3 n=726 63,6% Otomatik (bileğe takılanelektronik) Otomatik değil (Civalıaneroid) Otomatik (kola takılanelektronik) Boş
İki Aleti Olanlarda Alet Tipi 15,7 n=21 3,0 n=4 Otomatik (bileğe takılan elektronik)+otomatik değil (Civalı aneroid) Otomatik (kola takılan elektronik)+otomatik değil (Civalı aneroid) 6,7 n=9 Otomatik (bileğe takılan elektronik)+otomatik (kola takılan elektronik) n=100 74,6 Diğer 2 kişide 2 alet de Otomatik (kola takılan elektronik) 1 kişide 2 alet de Otomatik (bileğe takılan elektronik) 1 kişide 1. alet Otomatik değil (Civalı aneroid), 2. alet belirsiz
Üç Aleti Olanlarda Alet Tipi 25,0 n=1 Otomatik (1 kişide 2 alet de bileğe takılanelektronik)+otomatik değil (Civalı aneroid) n=3 Otomatik (bileğe takılan elektronik)+otomatik (kola takılan elektronik)+otomatik değil (Civalı aneroid) 75,0
100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0,0 Doktora Giderken Aletinizi Yanınızda Götürüyor Musunuz? n=1172 91,5 Hayır n=56 n=33 n=20 4,4 2,6 1,6 Hastadan bilgi alındı, boş Yakınından bilgi alındı, bilmiyor Evet
Aletinizin hafızası var mı? 13,0 n=120 7,0 n=65 Hayır Evet Bilgim yok n=740 80,0
Kaç yıldan beri bu alete sahipsiniz? 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% n=1232 86,6% n=170 11,9% n=21 1,5% 1 yıldan fazla 1 yıl ve daha az Boş
Bu aleti nereden temin ettiniz? 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% n=1213 85,2% n=153 10,8% n=57 4,0% Yurt içi Yurt dışı Boş
Bu aleti nasıl temin ettiniz? 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% n=1067 75,0% n=316 22,2% n=40 2,8% Satın aldım Hediye Boş
Satın Aldıysanız Bu Aleti Kim Tavsiye Etti? 45,0% 40,0% 35,0% n=443 41,5% n=297 30,0% 25,0% 27,8% n=175 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 16,4% n=73 6,8% n=28 2,6% n=51 4,8% 0,0% Kendim araştırdım Kimse tavsiye etmedi Doktor Kampanyadan aldım Arkadaş komşu Boş
Aletin Kullanımı ile İlgili Eğitim Aldınız mı? 100,0% 90,0% n=1278 89,8% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% n=138 9,7% n=7 0,5% Evet Hayır Boş
Eğitimi Kimden Aldınız? 60,0% 50,0% n=633 49,5% 40,0% 30,0% n=412 32,2% 20,0% 10,0% 0,0% n=93 7,3% Satan kimse Tanıdığım Kullanma kılavuzu n=62 n=42 n=31 n=5 4,9% 3,3% 2,4% 0,4% Hemşire Doktor Boş Diğer
Teşekkür Çalışmaya katılanlara Çalışmayı yürütenlere ve OMEGA ekibine
Bu çalışmanın sonuçları doğrultusunda hastalarımızın konu hakkındaki bilgilerini arttırmak amacı ile web sayfamıza eklemeler yapılmıştır www.turkhipertansiyon.org
Bir eğitim filmi hazırlanmıştır
Bu eğitim filmine web sayfasından da ulaşılabilir
Web sayfasındaki diğer yararlı kaynaklar
www.turkhipertansiyon.org