Menkul ve Gayrimenkul Sermaye Gelirlerine İlişkin 2016 ve 2017 Yılı Vergi Rehberi

1 Menkul ve Gayrimenkul Sermaye Gelirlerine İlişkin 2016 ve 2017 Yılı Vergi Rehberi

Mükellef Gelir GERÇEK KİŞİ Tam Mükellef Dar Mükellef (*) 2016 YILINDA ELDE EDİLEN MENKUL SERMAYE GELİRLERİNİN BEYAN VE VERGİLEME ESASLARI KURUM Tam Mükellef Dar Mükellef (*) Tam Mükellef Sermaye Şirketi ve Yatırım Fonu (**) Tam Mükellef Diğer Kurum Dar Mükellef Sermaye Şirketleri, Yatırım Fonu ve Yatırım Ortaklıkları (***) Dar Mükellef Diğer Kurumlar Menkul Kıymet Yatırım Fonları (A ve B Tipi) Katılma Belgeleri Kâr Payı ve Borsa Yatırım Fonu Alım-Satım Kazancı Türkiye de kurulu tam mükellef menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonlarından elde edilen: Menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonu nezdinde %0 stopaj uygulanır. Katılım belgelerinin fona iadesinden ve borsa yatırım fonunun alım satımından sağlanan kazançtan %10 oranında stopaj yapılır. Hisse senedi yoğun fonların katılma belgelerinden elde edilen kazançlarda ise % 0 stopaj yapılır. Stopaj nihai vergidir, beyan edilmez Fon portföyünün %51 ve daha fazlası BİST de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının 1 yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinin elden çıkartılmasından sağlananlar üzerinden stopaj yapılmaz, beyan da edilmez. Diğerlerinden: Diğerlerinden elde edilen kazançlar değer artış kazancı olarak beyana tabi. Kazancın, elde bulundurma dönemindeki (son ay hariç) Yİ-ÜFE artışı % 10 veya daha fazla olursa (1.1.2006 öncesi iktisap edilenlerde Yİ- ÜFE artışı %10 altında olsa dahi) maliyet revizesi sonrası tutar beyana tabi. Türkiye de kurulu tam mükellef menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonlarından elde edilen: Menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonu nezdinde %0 stopaj uygulanır. Katılım belgelerinin fona iadesinden ve borsa yatırım fonu alım satımından sağlanan kazançtan %10 oranında stopaj yapılır. Hisse senedi yoğun fonların katılma belgelerinden elde edilen kazançlarda ise % 0 stopaj yapılır. Stopaj nihai vergidir, beyan edilmez Fon portföyünün %51 ve daha fazlası BİST de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının 1 yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinin elden çıkartılmasından sağlananlar üzerinden stopaj yapılmaz, beyan da edilmez. Diğerlerinden: Kazanç Türkiye de elde edilmedikçe Türkiye de vergilendirilmez. Türkiye de kurulu tam mükellef menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonlarından elde edilen: Menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonu nezdinde %0 stopaj uygulanır. Katılım belgelerinin fona iadesinden ve borsa yatırım fonu alım satımından sağlanan kazançtan % 0 oranında stopaj yapılır. Fon portföyünün %51 ve daha fazlası BİST de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının 1 yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinin elden çıkartılmasından sağlananlar üzerinden stopaj yapılmaz. Kurum kazancına dahil. Diğerlerinden: Kurum kazancına dahil. Türkiye de kurulu tam mükellef menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonlarından elde edilen: Menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonu nezdinde %0 stopaj uygulanır. Katılım belgelerinin fona iadesinden ve borsa yatırım fonu alım satımından sağlanan kazançtan %10 oranında stopaj yapılır. Hisse senedi yoğun fonların katılma belgelerinden elde edilen kazançlarda ise % 0 stopaj yapılır. Borsa yatırım fonları, emeklilik yatırım fonları, menkul kıymetler yatırım fonları ve ortaklıkları, konut finansman fonları ve varlık finansman fonlarının elde ettiği kazançlardan %0 oranında stopaj yapılır. Fon portföyünün %51 ve daha fazlası BİST de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının 1 yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinin elden çıkartılmasından sağlananlar üzerinden stopaj yapılmaz. Kurum kazancına dahil. Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. Diğerlerinden: Kurum kazancına dahil. Türkiye de kurulu tam mükellef menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonlarından elde edilen: Menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonu nezdinde %0 stopaj uygulanır. Katılım belgelerinin fona iadesinden ve borsa yatırım fonu alım satımından sağlanan kazançtan % 0 oranında stopaj yapılır. Fon portföyünün %51 ve daha fazlası BİST de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının 1 yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinin elden çıkartılmasından sağlananlar üzerinden stopaj yapılmaz. Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). Diğerlerinden: Kazanç Türkiye de elde edilmedikçe Türkiye de vergilendirilmez. Türkiye de kurulu tam mükellef menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonlarından elde edilen: Menkul kıymet yatırım fonu ve borsa yatırım fonu nezdinde %0 stopaj uygulanır. Katılım belgelerinin fona iadesinden ve borsa yatırım fonu alım satımından sağlanan kazançtan %10 oranında stopaj yapılır. Hisse senedi yoğun fonların katılma belgelerinden elde edilen kazançlarda ise % 0 stopaj yapılır. Fon portföyünün %51 ve daha fazlası BİST de işlem gören hisse senetlerinden oluşan yatırım fonlarının 1 yıldan fazla süreyle elde tutulan katılma belgelerinin elden çıkartılmasından sağlananlar üzerinden stopaj yapılmaz. Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). Diğerlerinden: Kazanç Türkiye de elde edilmedikçe Türkiye de vergilendirilmez. Her Nevi Tahvil ve Bono Faizleri (****) Hazine Bonosu (HB) Devlet Tahvili (DT) Özel Sektör Tahvili Finansman Bonosu Varlığa Dayalı Menkul Kıymet (Yurtiçinde ihraç edilen Kira Sertifikalarından Elde Edilen Kira Gelirleri Dahil) 2 1.1.2006 tarihi sonrası ihraçlılar Banka, aracı kurum veya ihraççılar tarafından %10 oranında stopaj kesilir. Stopaj nihai vergidir, beyan edilmez. 1.1.2006 tarihi öncesi ihraçlılar DT ve HB faiz gelirleri %0 oranında; özel sektör tahvili, varlığa dayalı menkul kıymet, finansman bonosu faiz geliri %10 oranında stopaja tabi. TL cinsinden elde edilenlere uygulanacak 2016 yılı enflasyon indiriminden sonraki tutar, beyan eşiği hesaplamasında dikkate alınan diğer gelirlerle birlikte 30.000 TL yi geçerse tamamı beyan edilir. (*****) 1.1.2006 tarihi sonrası ihraçlılar Banka, aracı kurum veya ihraççılar tarafından %10 oranında stopaj kesilir. Stopaj nihai vergidir, beyan edilmez. 1.1.2006 tarihi öncesi ihraçlılar DT ve HB faiz gelirleri %0 oranında; özel sektör tahvili, varlığa dayalı menkul kıymet, finansman bonosu faiz geliri %10 oranında stopaja tabi. Stopaj nihai vergidir 1.1.2006 tarihi sonrası ihraçlılar DT, HB ile banka ve aracı kurum aracılığı ile diğer tahvil ve bonolardan elde edilenler % 0 oranında stopaja tabi. Banka ve aracı kurum aracılığı ile elde edilmeyen özel sektör tahvili, varlığa dayalı menkul kıymet, finansman bonosu faiz geliri %10 oranında stopaja tabi Kurum kazancına dahil. Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. 1.1.2006 tarihi öncesi ihraçlılar DT ve HB faiz gelirleri %0 oranında; özel sektör tahvili, varlığa dayalı menkul kıymet, finansman bonosu faiz geliri %10 oranında stopaja tabi. Kurum kazancına dahil. 1.1.2006 tarihi sonrası ihraçlılar DT, HB ile banka ve aracı kurum aracılığı olsun olmasın diğer tahvil ve bonolardan elde edilenler % 10 oranında stopaja tabi. Borsa yatırım fonları, emeklilik yatırım fonları, menkul kıymetler yatırım fonları ve ortaklıkları, konut finansman fonları ve varlık finansman fonlarının elde ettiği kazançlardan %0 oranında stopaj yapılır. Kurum kazancına dahil. Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. 1.1.2006 tarihi öncesi ihraçlılar DT ve HB faiz gelirleri %0 oranında; özel sektör tahvili, 1.1.2006 tarihi sonrası ihraçlılar DT, HB ile banka ve aracı kurum aracılığı ile diğer tahvil ve bonolardan elde edilenler % 0 oranında stopaja tabi. Banka ve aracı kurum aracılığı ile elde edilmeyen özel sektör tahvili, varlığa dayalı menkul kıymet, finansman bonosu faiz geliri %10 oranında stopaja tabi 1.1.2006 tarihi öncesi ihraçlılar DT ve HB faiz gelirleri %0 oranında; özel sektör tahvili, varlığa dayalı menkul kıymet, finansman bonosu faiz geliri %10 oranında stopaja tabi. 1.1.2006 öncesi ve sonrası ihraçlılar için 1.1.2006 tarihi sonrası ihraçlılar DT, HB ile banka ve aracı kurum aracılığı olsun olmasın özel sektör tahvili, varlığa dayalı menkul kıymet, finansman bonosu faiz geliri %10 oranında stopaja tabi. 1.1.2006 tarihi öncesi ihraçlılar DT ve HB faiz gelirleri %0 oranında; özel sektör tahvili, varlığa dayalı menkul kıymet, finansman bonosu faiz geliri %10 oranında stopaja tabi. 1.1.2006 öncesi ve sonrası ihraçlılar için Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde

Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. varlığa dayalı menkul kıymet, finansman bonosu faiz geliri %10 oranında stopaja tabi. Kurum kazancına dahil. Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlardan mahsup edilir). edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). Hazine Müsteşarlığı ile Tam Mükellef Kurumlar Tarafından Yurt Dışında İhraç Edilen Eurobond Faizleri (Tam Mükellef Varlık Kiralama Şirketleri Tarafından Yurt Dışında İhraç Edilen Kira Sertifikaları dahil) (****) Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilenlerin faizlerden % 0 stopaj kesintisi yapılır. Diğerleri tarafından ihraç edilenlerin faizlerden tahvilin vadesine göre stopaj kesintisi yapılır: o 1 yıla kadar olanlardan % 10, o 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan %7, o 3 yıl ile 5 yıl arası olanlardan %3, o 5 yıl ve daha uzun olanlardan %0, Beyan eşiği hesaplamasında dikkate alınan diğer gelirlerle 30.000 TL yi aşarsa tamamı beyana tabi. (*****) Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilenlerin faizlerden % 0 stopaj kesintisi yapılır. Diğerleri tarafından ihraç edilenlerin faizlerden tahvilin vadesine göre stopaj kesintisi yapılır: o 1 yıla kadar olanlardan % 10, o 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan %7, o 3 yıl ile 5 yıl arası olanlardan %3, o 5 yıl ve daha uzun olanlardan %0, Stopaj nihai vergidir. Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilenlerin faizlerden % 0 stopaj kesintisi yapılır. Diğerleri tarafından ihraç edilenlerin faizlerden tahvilin vadesine göre stopaj kesintisi yapılır: o 1 yıla kadar olanlardan % 10, o 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan %7, o 3 yıl ile 5 yıl arası olanlardan %3, o 5 yıl ve daha uzun olanlardan %0, Kurum kazancına dahil. Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilenlerin faizlerden % 0 stopaj kesintisi yapılır. Diğerleri tarafından ihraç edilenlerin faizlerden tahvilin vadesine göre stopaj kesintisi yapılır: o 1 yıla kadar olanlardan % 10, o 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan %7, o 3 yıl ile 5 yıl arası olanlardan %3, o 5 yıl ve daha uzun olanlardan %0, Kurum kazancına dahil. Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilenlerin faizlerden % 0 stopaj kesintisi yapılır. Diğerleri tarafından ihraç edilenlerin faizlerden tahvilin vadesine göre stopaj kesintisi yapılır: o 1 yıla kadar olanlardan % 10, o 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan %7, o 3 yıl ile 5 yıl arası olanlardan %3, o 5 yıl ve daha uzun olanlardan %0, Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilenlerin faizlerden % 0 stopaj kesintisi yapılır. Diğerleri tarafından ihraç edilenlerin faizlerden tahvilin vadesine göre stopaj kesintisi yapılır: o 1 yıla kadar olanlardan % 10, o 1 yıl ile 3 yıl arası olanlardan %7, o 3 yıl ile 5 yıl arası olanlardan %3, o 5 yıl ve daha uzun olanlardan %0, Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). Repo Gelirleri, Mevduat Faizleri (Borsa Para Piyasası Takasbank ta elde edilenler dahil), Faizsiz Kredi Veren Kurumların (Katılım Bankaları/ ÖFK) Ödedikleri Kâr Payı (****) 3 Türkiye den elde edilenler repo gelirleri %15 oranında stopaja tabidir. Türkiye de elde edilen mevduat faiz gelirleri ve Katılım Bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları vadesine göre aşağıdaki şekilde değişen oranlarda stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %12, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10 Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kar payları vadesine göre aşağıdaki şekilde değişen oranlarda stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %18 o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda,%13 Stopaj nihai vergidir, beyan edilmez. Yurtdışındaki bankalardan ve yurtiçindeki bankaların yurtdışı şubeleri ile offshore dan elde edilen repo, mevduat gelirleri ile faizsiz kredi veren kurumların ödedikleri kar paylarında Türkiye de stopaj yok, diğer stopaja tabi tutulmayan gelirlerle birlikte toplamı 1.580 TL yi aşarsa tamamı beyan edilir. (****) Türkiye den elde edilenler repo gelirleri %15 oranında stopaja tabidir. Türkiye de elde edilen mevduat faiz gelirleri ve Katılım Bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %12, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10 Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %18 o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda,%13 Stopaj nihai vergidir, beyan edilmez. Türkiye den elde edilenler repo gelirleri %15 oranında stopaja tabidir. Türkiye de elde edilen mevduat faiz gelirleri ve Katılım Bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %12, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10 Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %18 o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda,%13 Borsa yatırım fonları, emeklilik yatırım fonları, menkul kıymetler yatırım fonları ve ortaklıkları, konut finansman fonları ve varlık finansman fonlarının elde ettiği kazançlardan %0 oranında stopaj yapılır. Kurum kazancına dahil. Türkiye den elde edilenler repo gelirleri %15 oranında stopaja tabidir. Türkiye de elde edilen mevduat faiz gelirleri ve Katılım Bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %12, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10 Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %18 o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda,%13 Borsa yatırım fonları, emeklilik yatırım fonları, menkul kıymetler yatırım fonları ve ortaklıkları, konut finansman fonları ve varlık finansman fonlarının elde ettiği kazançlardan %0 oranında stopaj yapılır. Kurum kazancına dahil. Türkiye den elde edilenler repo gelirleri %15 oranında stopaja tabidir. Türkiye de elde edilen mevduat faiz gelirleri ve Katılım Bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %12, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10 Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %18 o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda,%13 Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana ve vergiye tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). Türkiye den elde edilenler repo gelirleri %15 oranında stopaja tabidir. Türkiye de elde edilen mevduat faiz gelirleri ve Katılım Bankaları tarafından katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve özel cari hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %12, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10 Döviz tevdiat hesaplarına yürütülen faizler ile katılım bankalarınca döviz katılma hesaplarına ödenen kar payları vadesine göre stopaja tabidir. o Vadesiz ve ihbarlı ve hesaplar ile 6 aya kadar ( 6 ay dahil) vadeli hesaplarda %18 o 1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %15, o 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda,%13 Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana ve vergiye tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir.)

Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. Tam Mükellef Kurumlardan Elde Edilen Kar Payı Kar dağıtımı yapan kurum tarafından %15 oranında stopaj yapılır. (G.Y.O., M.K.Y.O., Girişim Sermayesi Y.O. kar dağıtımında %0 oranında stopaj yapılır.) Karın sermayeye ilavesi halinde stopaj yapılmaz. Kurum nezdindeki stopaj öncesi (brüt) tutarın yarısı istisna, kalan tutar beyan eşiği hesaplamasında dikkate alınan diğer gelirlerle 30.000 TL yi aşarsa tamamı beyan edilir. (*****) Kâr payı üzerinden dağıtan kurum nezdinde yapılan stopajın tamamı beyannamedeki vergiden mahsup edilir. Bedelsiz hisse senedi olarak dağıtılan temettüler ile 1998 ve öncesi kazançtan dağıtılanlar beyan dışı. 1999 2002 istisna kazancından dağıtılanların net tutarının 1/9 fazlasının yarısı dikkate alınır. Beyan edilen tutarın 1/5 i mahsup edilir. 1/1/2006 öncesi edinilen Y.O. hisse senetlerinden alınan kâr payına enflasyon indirimi uygulanır. Kar dağıtımı yapan kurum tarafından % 15 oranında stopaj yapılır. (G.Y.O., M.K.Y.O., Girişim Sermayesi Y.O. kar dağıtımında %0 oranında stopaj yapılır.) Karın sermayeye ilavesi halinde stopaj yapılmaz. Stopaj nihai vergidir. Beyan edilmez. Stopaja tabi değil. İştirak kazançları istisnası uygulanarak vergi dışı bırakılır (yatırım ortaklıkları kâr payları istisnadan yararlanamaz). (KVK md 5/1(a)(1)) Vergiden muaf olanlara dağıtılanlarda %15, diğerlerinde stopaja tabi değil. İştirak kazançları istisnası uygulanarak vergi dışı bırakılır (yatırım ortaklıkları kâr payları istisnadan yararlanamaz). (KVK md 5/1(a)(1)) Kar dağıtımı yapan kurum tarafından %15 oranında stopaj yapılır. (G.Y.O., M.K.Y.O., Girişim Sermayesi Y.O. kar dağıtımında %0 oranında stopaj yapılır.) Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler kurum kazancına dahil edilir ve iştirak kazançları istisnası uygulanarak vergi dışı bırakılır (yatırım ortaklıkları kar payları istisnadan yararlanamaz).(kvk md 5/1(a)(1)) Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Kar dağıtımı yapan kurum tarafından %15 oranında stopaj yapılır. ((G.Y.O., M.K.Y.O., Girişim Sermayesi Y.O. kar dağıtımında %0 oranında stopaj yapılır.) Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler kurum kazancına dahil edilir ve iştirak kazançları istisnası uygulanarak vergi dışı bırakılır (yatırım ortaklıkları kar payları istisnadan yararlanamaz).(kvk md 5/1(a)(1)) Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. BİST de işlem gören Aracı Kuruluş Varantlarıdan Elde Edilen Kazançlar BİST de işlem gören ve hisse senetlerine ve hisse senedi endekslerine dayalı aracı kuruluş varantlarından elde edilen kazançlar % 0 oranında stopaja tabi. Diğer dayanak varlık ya da göstergelere dayalı olarak ihraç edilmiş varantlardan elde edilen kazançlar %10 oranında stopaja tabi. Stopaj nihai vergidir. Beyan edilmez. BİST de işlem gören ve hisse senetlerine ve hisse senedi endekslerine dayalı aracı kuruluş varantlarından elde edilen kazançlar % 0 oranında stopaja tabi. Diğer dayanak varlık ya da göstergelere dayalı olarak ihraç edilmiş varantlardan elde edilen kazançlar %10 oranında stopaja tabi. Stopaj nihai vergidir. Beyan edilmez % 0 oranında stopaja tabi. Kurum kazancına dahil. BİST de işlem gören ve hisse senetlerine ve hisse senedi endekslerine dayalı aracı kuruluş varantlarından elde edilen kazançlar % 0 oranında stopaja tabi. Diğer dayanak varlık ya da göstergelere dayalı olarak ihraç edilmiş varantlardan elde edilen kazançlar %10 oranında stopaja tabi Kurum kazancına dahil edilir. Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). % 0 oranında stopaja tabi. Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). BİST de işlem gören ve hisse senetlerine ve hisse senedi endekslerine dayalı aracı kuruluş varantlarından elde edilen kazançlar % 0 oranında stopaja tabi. Diğer dayanak varlık ya da göstergelere dayalı olarak ihraç edilmiş varantlardan elde edilen kazançlar %10 oranında stopaja tabi. Kurum kazancına dahil edilir. Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). Hisse Senedi Alım Satım Kazancı 1.1.2006 tarihinden sonra iktisap edilenler; BİST de işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %10, BİST de işlem gören diğer hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %0 oranında stopaja tabi. Stopaj nihai vergidir. Beyan edilmez. BİST de işlem görmeyen ve SPK ya kayıtlı olsa bile banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla elde edilmeyen 1.1.2006 tarihinden sonra iktisap edilenler; BİST de işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %10, BİST de işlem gören diğer hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %0 oranında stopaja tabi. Stopaj nihai vergidir. Beyan edilmez. BİST de işlem görmeyen ve SPK ya kayıtlı olsa bile banka ve aracı kurumlar vasıtasıyla elde edilmeyen alım satım BİST de işlem gören tüm hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %0 oranında stopaja tabi, diğerlerinde stopaj yok. Kurum kazancına dahil. KVK nın 5/1-e bendindeki şartların yerine getirilmesi halinde kazancın %75 i kurumlar vergisinden istisna olur. BİST de işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %10, BİST de işlem gören diğer hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %0 oranında stopaja tabi, diğerlerinde stopaj yok Borsa yatırım fonları, emeklilik yatırım fonları, menkul kıymetler yatırım fonları ve ortaklıkları, konut finansman fonları ve varlık finansman fonlarının elde ettiği BİST de işlem gören tüm hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %0 oranında stopaja tabi. o Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. o Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). BİST de işlem gören menkul kıymet yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %10, BİST de işlem gören diğer hisse senetlerinin satışından elde edilen kazançlar %0 oranında stopaja tabi, o Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. o Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj 4

alım satım kazancı (örneğin yabancı hisse senetleri satışından) beyana tabidir. Beyana tabi kazancın tespitinde, elde bulundurma dönemindeki (son ay hariç) Yİ-ÜFE artışı %10 veya daha fazla olursa maliyet revizesi sonrası tutar beyan edilir. 1 yıldan fazla elde tutulan BİST de işlem gören hisse senetlerinden elde edilen kazançlar stopaja tabi değil, beyan edilmez. 2 yıldan fazla elde tutulan tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinden (hisse senedi veya geçici ilmuhaberlerin basılı olması şartıyla) elde edilen kazançlar istisnadır. Borsada işlem görmeyenlerin ivazsız olarak iktisap edilenlerinden elde edilen kazançlar beyana ve stopaja tabi değil. 1.1.2006 tarihinden önce iktisap edilenler; Stopaja tabi değil. BİST de işlem görenler ile Türkiye de tam mükellef olan kurumların hisse senedi veya geçici ilmühaberleri basılı olanlar için elde tutma süreleri aşılmış olduğundan elde edilen kazanç istisna Diğerleri beyana tabi. Kazancın, elde bulundurma dönemindeki (son ay hariç) Yİ-ÜFE ile maliyet revizesi sonrası (Yİ-ÜFE artışı %10 altında olsa dahi) tutarının 24.000 TL tutarı aşan kısmı beyana tabi. (******) kazancı (örneğin yabancı hisse senetleri satışından) beyana tabidir. 1 yıldan fazla elde tutulan BİST de işlem gören hisse senetlerinden elde edilen kazançlar stopaja tabi değil, beyan edilmez. 2 yıldan fazla elde tutulan tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinden (hisse senedi veya geçici ilmuhaberlerin basılı olması şartıyla) elde edilen kazançlar istisnadır. Borsada işlem görmeyenlerin ivazsız olarak iktisap edilenlerinden elde edilen kazançlar beyana ve stopaja tabi değil. Kur farkından doğan kazanç vergi dışı. 1.1.2006 tarihinden önce iktisap edilenler; Stopaja tabi değil. BİST de işlem görenler ile Türkiye de tam mükellef olan kurumların hisse senedi veya geçici ilmühaberleri basılı olanlar için elde tutma süreleri aşılmış olduğundan elde edilen kazanç istisna Diğerleri beyana tabi. Kur farkından doğan kazanç vergi dışı. Geri kalan kazancın 24.000 TL tutarı aşan kısmı beyana tabi. (******) kazançlardan %0 oranında stopaj yapılır. Kurum kazancına dahil. KVK nın 5/1-e bendindeki şartların yerine getirilmesi halinde kazancın %75 i kurumlar vergisinden istisna olur. BİST de işlem görmeyen ve SPK ya kayıtlı olsa bile banka ve aracı kurum aracılığı olmaksızın alım satımı yapılan hisse senetlerinden sağlanan kazançlar beyana tabi. Kur farkından doğan kazanç vergi dışı. Ancak kur farkının vergilenmemesi için kazancın sadece bu şekilde iktisap edilen menkul kıymetler ve iştirak hisselerinin satış kazancı ve/veya bunların temettü ve faiz gelirlerinden ibaret bulunması şarttır. kurumlar vergisinden mahsup edilir). BİST de işlem görmeyen ve SPK ya kayıtlı olsa bile banka ve aracı kurum aracılığı olmaksızın alım satımı yapılan hisse senetlerinden sağlanan kazançlar beyana tabi. Kur farkından doğan kazanç vergi dışı. Ancak kur farkının vergilenmemesi için kazancın sadece bu şekilde iktisap edilen menkul kıymetler ve iştirak hisselerinin satış kazancı ve/veya bunların temettü ve faiz gelirlerinden ibaret bulunması şarttır. Devlet Tahvili, Hazine Bonosu, Özel Sektör Tahvili, Finansman Bonosu, Varlığa Dayalı Menkul Kıymet Alım Satım Kazançı (Tam Mükellef Varlık Kiralama Şirketleri Tarafından Yurt İçinde İhraç Edilen Kira Sertifikaları dahil) 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olanlar %10 oranında stopaja tabi. Stopaj nihai vergidir. Beyan edilmez. 1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olanlar Stopaja tabi değil. Kazancın, elde bulundurma dönemindeki (son ay hariç) Yİ-ÜFE ile maliyet revizesi sonrası (Yİ-ÜFE artışı %10 un altında olsa dahi) tutarının 24.000 TL tutarı aşan kısmı beyana tabi. (******) 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olanlar %10 oranında stopaja tabi. Stopaj nihai vergidir. Beyan edilmez.1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olanlar Stopaja tabi değil. Kur farkından doğan kazanç vergi dışı. Geri kalan kazancın 24.000 TL tutarı aşan kısmı beyana tabi. (******) 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olanlar %0 oranında stopaj tabi. Kurum kazancına dahil. 1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olanlar Stopaja tabi değil. Kurum kazancına dahil. 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olanlar %10 oranında stopaj tabi. Borsa yatırım fonları, emeklilik yatırım fonları, menkul kıymetler yatırım fonları ve ortaklıkları, konut finansman fonları ve varlık finansman fonlarının elde ettiği kazançlardan %0 oranında stopaj yapılır. Kurum kazancına dahil. Stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir. 1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olanlar Stopaja tabi değil. Kurum kazancına dahil. 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olanlar %0 oranında stopaja tabi. Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). 1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olanlar Stopaja tabi değil. Beyana tabi. Kur farkının vergilenmemesi için kazancın sadece bu şekilde iktisap edilen menkul kıymetler ve iştirak hisselerinin satış kazancı ve/veya bunların temettü ve faiz gelirlerinden ibaret bulunması şarttır. 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olanlar %10 oranında stopaja tabi. Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). 1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olanlar Stopaja tabi değil. Beyana tabi. Kur farkının vergilenmemesi için kazancın sadece bu şekilde iktisap edilen menkul kıymetler ve iştirak hisselerinin satış kazancı ve/veya bunların temettü ve faiz gelirlerinden ibaret bulunması şarttır. Hazine Müsteşarlığı ile Tam Mükellef Kurumlar Tarafından Yurt Dışında İhraç Edilen 5 Stopaja tabi değil. 1.1.2006 tarihinden sonra ihraç edilmiş olanlarda maliyet revizesi ancak Yİ- ÜFE artışının %10 un üzerinde olması Stopaja tabi değil. Beyan edilmez. Stopaja tabi değil. Kurum kazancına dahil. Stopaja tabi değil. Kurum kazancına dahil. Stopaja tabi değil. Beyan edilmez. Stopaja tabi değil. Beyan edilmez..

Eurobondların ((Tam Mükellef Varlık Kiralama Şirketleri Tarafından Yurt Dışında İhraç Edilen Kira Sertifikaları dahil) Alım SatımKazancı durumunda yapılır ve tamamı beyan edilir. 1.1.2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olanların elden çıkarılmasında, kazancın, elde bulundurma dönemindeki (son ay hariç) Yİ-ÜFE ile maliyet revizesi sonrası (Yİ-ÜFE artışı %10 un altında olsa dahi) tutarının 24.000 TL tutarı aşan kısmı beyana tabi. (******) Vadeli İşlem ve Opsiyon İşlemlerinden Elde Edilen Kazançlar VOB da ve tezgahüstü piyasalarda banka ve aracı kurumlarla veya bunlar aracılığıyla yapılan; o Hisse senetlerine veya hisse senedi endekslerine dayalı kontratlardan elde edilen kazançlar % 0 oranında stopaja tabi. o Diğer kontratlardan sağlanan kazançlar % 10 oranında stopaja tabi. Stopaj nihai vergidir. Beyan edilmez. VOB da ve tezgahüstü piyasalarda banka ve aracı kurumlarla yapılmayan veya bunlar aracılığı olmaksızın yapılanlar beyana tabi. VOB da ve tezgahüstü piyasalarda banka ve aracı kurumlarla veya bunlar aracılığıyla yapılan; o Hisse senetlerine veya hisse senedi endekslerine dayalı kontratlardan elde edilen kazançlar % 0 oranında stopaja tabi. o Diğer kontratlardan sağlanan kazançlar % 10 oranında stopaja tabi. Stopaj nihai vergidir. Beyan edilmez. VOB da ve tezgahüstü piyasalarda banka ve aracı kurumlarla yapılmayan veya bunlar aracılığı olmaksızın yapılanlar beyana tabi. VOB da yapılan işlemlerden elde edilen kazançlar % 0 oranında stopaja tabi. Tezgahüstü piyasalarda yapılan vadeli işlem ve opsiyon işlemlerinden elde edilen kazançlar stopaja tabi değil. Kurum kazancına dahil. VOB da yapılan hisse senetlerine veya hisse senedi endekslerine dayalı kontratlardan elde edilen kazançlar %0, VOB da yapılan diğer kontratlardan elde edilen kazançlar % 10 oranında stopaja tabi. Borsa yatırım fonları, emeklilik yatırım fonları, menkul kıymetler yatırım fonları ve ortaklıkları, konut finansman fonları ve varlık finansman fonlarının elde ettiği kazançlardan %0 oranında stopaj yapılır. Tezgahüstü piyasalarda yapılan vadeli işlem ve opsiyon işlemlerinden elde edilen kazançlar stopaja tabi değil. Kurum kazancına dahil. Ödenen stopaj, beyanname üzerinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilir. VOB da ve tezgahüstü piyasalarda banka ve aracı kurumlarla veya bunlar aracılığıyla yapılanlar %0 stopaja tabi Banka ve benzeri finans kurumlarının VOB dışında banka ve aracı kurum aracılığıyla yaptıkları işlemlerden elde ettikleri kazançlar stopaja tabi değil. Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). VOB da ve tezgahüstü piyasalarda banka ve aracı kurumlarla veya bunlar aracılığıyla yapılan: o Hisse senetlerine veya hisse senedi endekslerine dayalı kontratlardan elde edilen kazançlar % 0 oranında stopaja tabi. o Diğer kontratlardan sağlanan kazançlar % 10 oranında stopaja tabi. Banka ve benzeri finans kurumlarının VOB dışında banka ve aracı kurum aracılığıyla yaptıkları işlemlerden elde ettikleri kazançlar stopaja tabi değil. Türkiye de işyeri aracılığı ile elde edilmeyenler yönünden stopaj nihai vergidir. Dar mükellef kurumun Türkiye deki işyerince elde edilenler beyana tabi (stopaj kurumlar vergisinden mahsup edilir). (*) Uluslararası vergi anlaşmaları dikkate alınmalıdır. (**)Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile Sermaye Piyasası Kurulu nun düzenleme ve denetimine tabi fonlar (***)Kanuni ve iş merkezlerinin her ikisi de Türkiye de bulunmayan Türkiye de kurulu anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere benzer nitelikteki yabancı kurumlar ile Türkiye'de münhasıran menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası aracı getirileri ile değer artışı kazançları elde etmek ve bunlara bağlı hakları kullanmak amacıyla faaliyette bulunan sınırlı sorumlu ortaklıklar, ülke fonları, kurum ve kuruluş fonları ve yatırım kuruluşları gibi yabancı kurumsal yatırımcıların tümü. (****) Yurt dışında elde edilenlerin Türkiye de stopaja ve istisna uygulamasına konu olmayan diğer menkul ve gayrimenkul sermaye iratlarıyla birlikte toplamı 1.580 TL yi aşmıyorsa beyan edilmez, aşıyorsa tamamı beyan edilir. (*****) Beyan sınırı, varsa Türkiye de stopaja tabi tutulmuş diğer menkul sermaye iratları (mevduat faizi, repo, yatırım fonu kâr payı, ÖFK kâr payı hariç) ve gayrimenkul sermaye iratlarının (örn. işyeri kira geliri) eğer yararlanıyorsa enflasyon indirimi ve istisna sonrası tutarları eklenmek suretiyle dikkate alınır. Birden sonraki işverenden elde edilen brüt ücret, 30.000 TL yi aşarsa ücretler ile MSİ ve GMSİ nin tamamı beyan edilir (******) 24.000 TL nin hesabına 1/1/2006 öncesinde ihraç (hisse senetlerinde iktisap)edilmiş her nevi menkul kıymetin yanı sıra GVK Mük. Md. 80, 2 ila 6 no lu bentteki kazançlar dahildir. 6

1. Genel Bilgi 1.1. Bu Rehber Kimin İçin Hazırlandı? Gayrimenkul yatırımları gelirleri ile menkul sermaye gelirlerinin vergilendirilmelerine ilişkin açıklamaların yer aldığı bu rehber, 2016 yılında gayrimenkul yatırımlarından kira ve satış kazancı, menkul sermaye yatırımlarından faiz, kâr payı, repo geliri ile hisse sened i, bono ve tahvil gibi menkul kıymetlerden alım satım kazancı elde eden gerçek kişi bireysel yatırımcılar için hazırlanmıştır. Türkiye de vergilendirme vatandaşlık değil yerleşiklik esasına dayanmaktadır. Dolayısıyla, Rehberde yukarıda sayılan gelirlerin Türkiye de yerleşik olan ve olmayan gerçek kişi bireysel yatırımcılar tarafından elde edilmesinde veya edinilmesinde vergilendirilmenin nasıl olacağı ele alınmıştır. Türkiye de yerleşik kişiler tam mükellef olarak; Türkiye de yerleşik olmayan kişiler ise dar mükellef olarak vergilendirilmektedirler. Tam mükellefiyet tüm dünyada elde edilen gelirlerden Türkiye de vergilendirilme sonucunu doğururken, dar mükellefiyette yalnızca Türkiye de elde edilen gelirlerden vergilendirme yapılır. Aşağıda sayılanlar tam mükellefiyet esasında gerek yurt içinde gerekse yurt dışında elde ettikleri bütün gelirler için Türk vergi mevzuatına göre vergilendirilirler: - Medeni Kanuna göre ikametgâhı Türkiye de bulunanlar, - Bir takvim yılı içinde Türkiye de devamlı olarak altı aydan fazla oturanlar (geçici ayrılmalar Türkiye de oturma süresini kesmez) - Resmi daire ve müesseselere veya merkezi Türkiye de bulunan teşekkül ve teşebbüslere bağlı olup adı geçen daire, müessese, teşekkül ve teşebbüslerin işleri dolayısıyla yabancı memleketlerde oturan Türk vatandaşları (Bu gibilerden, bulundukları memleketlerde elde ettikleri kazanç ve iratları dolayısıyla gelir vergisine veya benzeri bir vergiye tabi tutulmuş bulunanlar, bu kazanç ve iratları üzerinden ayrıca Türkiye de vergilendirilmezler.) Aşağıda yazılı yabancılar ülkemizde altı aydan fazla kalsalar dahi, Türkiye de yerleşmiş sayılmadıkları için tam mükellef kabul edilmezler. Dolayısıyla bu kişiler dar mükellef sayılarak, sadece Türkiye de elde ettikleri gelirleri üzerinden vergilendirilirler: - Belli ve geçici görev veya iş için Türkiye ye gelen iş, ilim ve fen adamları, uzmanlar, memurlar, basın ve yayın muhabirleri ve durumları bunlara benzeyen diğer kimselerle tahsil veya tedavi veya istirahat veya seyahat maksadıyla gelenler, - Tutukluluk, hükümlülük veya hastalık gibi elde olmayan sebeplerle Türkiye de alıkonulmuş veya kalmış olanlar. Yukarıdaki kriterlere göre Türkiye de yerleşik sayılmayan kişiler dar mükellef olarak nitelendirilir ve bu kişiler dar mükellefiyet esasında sadece Türkiye de elde ettikleri gelirleri üzerinden vergilendirilirler. Çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşamakta olan Türk vatandaşları Türkiye de yerleşik sayılmadıklarından, dar mükellef olarak sadece Türkiye de elde ettikleri gelirleri üzerinden vergilendirilirler. Rehber de yer verilen açıklamalar Türkiye de yerleşik tam mükellef gerçek kişilerin durumu esas alınarak yapılmıştır. Türkiye de yerleşik olmayan dar mükelleflerin Türkiye de elde ettikleri gelirlerinin vergilendirilmesi tam mükelleflere göre önemli farklılıklar gösterir. Dar mükelleflerin vergileme esasları için ayrı bir bölümde açıklama yapılmıştır. Aksine bir belirleme yapılmadığı takdirde Rehberdeki tüm açıklamalar tam mükellef gerçek kişiler için yapılmış sayılmalıdır. Gerçek kişilerin vergilendirilmesinde öncelikle elde edilen gelirin vergilendirilecek bir gelir olduğu Gelir Vergisi Kanunu nda ( GVK ) yer alm alıdır. Önem arz eden diğer bir husus elde edilen gelirin hangi gelir unsuru olduğudur. GVK da gelirin unsurları - Ticari kazançlar, - Zirai kazançlar, - Ücretler, - Serbest meslek kazançları, - Gayrimenkul sermaye iratları, - Menkul sermaye iratları, - Diğer kazanç ve iratlar ( değer artış kazancı ve arızi kazanç ) olarak sıralanmıştır. 1

Rehber de gayrimenkul, menkul, yat-tekne, sanat eserleri yatırımlarına yer verildiğinden yukarıda sayılan gelir unsurlarından gayrimenkul sermaye iradı ( GMSİ ), menkul sermaye iradı ( MSİ ) ve diğer kazanç ve iratlara yönelik açıklamalarımız yer almaktadır. Gelirin vergilendirilmesinde gelirin elde edilmesi esas olup, her bir gelir unsuru için gelirin elde edilme esası ve dolayısıyla vergilendirme zamanı farklı olabilmektedir. Rehber de her bir gelir unsuru için elde edilmenin ve dolayısıyla vergilendirmenin zamanına ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Elde edilen gelir unsuru itibariyle stopaj yapılabilmektedir. Stopaj yapılan gelir bazı durumlarda bu şekilde nihai olarak vergilendirilmiş olmakta, bazı durumlarda ise beyana tabi olmakta, kesilen stopaj ise beyan edilen gelir üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilmektedir. Stopajın nihai vergi olmadığı durumlarda, beyanname verilmesi belirli bir miktarı aşan gelirin elde edilmesine bağlı olabilmektedir. Bu gibi durumlarda beyan sınırının aşılıp aşılmadığı, aynı gruba giren gelirlerin toplamı dikkate alınarak belirlenmektedir. Gelirin beyana tabi olması durumunda vergi matrahının hesabında dikkate alınabilecek bazı indirimler söz konusudur. Örneğin, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ilişkin şahıs sigortalarına ödenen primlerin belli bir kısmı, yine mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamalarının bir kısmı, bazı bağış ve yardımlar gibi. Beyanname verilmesini gerektiren gelirler için gelir vergisi matrahı üzerinden 2016 yılında elde edilenler için 12.600 TL'ye kadar % 15 30.000 TL'nin 12.600 TL'si için 1.890 TL, fazlası % 20 69.000 TL'nin 30.000 TL'si için 5.370 TL (ücretlerde 110.000 TL'nin 30.000 TL'si için 5.370 TL), fazlası % 27 69.000 TL'den fazlasının 69.000 TL'si için 15.900 TL (ücretlerde 110.000 TL'den fazlasının 110.000 TL'si için 26.970 TL), fazlası % 35 Beyanname verilmesini gerektiren gelirler için gelir vergisi matrahı üzerinden 2017 yılında elde edilenler için 13.000 TL'ye kadar % 15 30.000 TL'nin 13.000 TL'si için 1.950 TL, fazlası % 20 70.000 TL'nin 30.000 TL'si için 5.350 TL, (ücret gelirlerinde 110.000 TL'nin 30.000 TL'si için 5.350 TL), fazlası % 27 70.000 TL'den fazlasının 70.000 TL'si için 16.150 TL, (ücret gelirlerinde 110.000 TL'den fazlasının 110.000 TL'si için 26.950 TL), fazlası % 35 vergi hesaplanır. Tam mükellefiyette gelirin beyana tabi olması durumunda beyanname gelirin elde edildiği takvim yılını izleyen yılın Mart ayın ın başından 25. Günü akşamına kadar verilir; Mart ve Temmuz aylarında olmak üzere iki eşit taksitte ödenir. Rehberdeki açıklamalar her bir yatırım aracından elde edilen gelir için ayrı ayrı verilmiştir. Farklı yatırım araçlarından gelir elde edildiği durumda her bir yatırım aracından elde edilen gelirin beyan durumu birlikte değerlendirilmeli, beyanı gerekenler aynı beyannamede birleşt irilmelidir. Rehberdeki açıklamalar, aksi belirtilmedikçe Türkiye deki yatırım araçlarından elde edilen gelirlere yöneliktir. Yabancı yatırım araçlarından elde edilen gelirlerin beyanı, bu durum belirtilerek açıklanmıştır. Rehberde yer verilen örneklerdeki tarihler belirlenirken hafta sonu ve tatil günleri dikkate alınmamıştır. 2

1.2. Gayrimenkul Sermaye Geliri 1.2.1 Genel Bilgi Arazi, bina, madenler, gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, imtiyaz hakları, marka, telif hakları, gemi ve gemi payları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat gibi mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerle; bunların elden çıkarılmasından elde edilen gelirler gayrimenkul sermaye geliridir. 1.2.2 Gayrimenkul Sermaye Gelir Unsurları Gayrimenkul sermaye gelirini, GMSİ ve değer artış kazancı olarak ikiye ayırmak mümkündür. GMSİ, GVK da yazılı yukarıda örnekleri verilen mal ve hakların kiraya verilmesinden elde edilen gelirlerdir. Değer artış kazancı ise, söz konusu mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan kazancı ifade eder. 1.2.3 Gayrimenkul Sermaye Gelirinin Elde Edilmesi 1.2.3.1 Genel Olarak Gayrimenkul sermaye gelirlerinde elde etme zamanı, gelirin tabi olacağı vergileme rejiminin belirlenebilmesi bakımından önem taşır. Gelir unsuruna göre elde etme aşağıda belirtildiği şekilde gerçekleşir. 3 - GMSİ nde bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen kira bedelinin tahsil edilmesi esastır. Gelecek yıllara ait olup peşin tahsil olunan kiralar, tahsil edilen yılın değil, ilgili bulundukları yılların geliri sayılır. - Gayrimenkul alım-satım kazançlarında elden çıkarmanın gerçekleştiği tarih elde etme tarihidir. 1.2.3.2 Gayrimenkul Sermaye İradında Emsal Kira Bedeli Esası GMSİ nde tahsil edilmese bile beyanı gereken veya tahsilat tutarından daha yüksek tutarda gelirin beyan edilmesini gerektiren durumlar söz konusu olabilmektedir. Kiraya verilen mal ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamaz. Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili öz el mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse Vergi Usul Kanunu'na ( VUK ) göre belirlenen vergi değerinin % 5'idir. Diğer mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve haklarının maliyet bedelin in, bu bedel bilinmiyorsa, VUK'un servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin % 10'udur. Bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılan mal ve hakların emsal kira bedeli, bu mal ve hakların kirası sayılır. Anca k, - Konut bedelsiz olarak mal sahibinin çocuklarına, torunlarına, kardeşlerine, ebeveynlerine, büyük anne ve büyük babaya ikamet için tahsis edilmişse (sayılanlardan her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse sadece birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz, kardeşler evliyse eşlerden sadece birisi için emsal kira bedeli hesaplanmaz), - Mal sahibi ile akrabalar aynı evde veya dairede ikamet ediyorsa, - Boş kalan gayrimenkullerin muhafazası maksadıyla başkalarının ikametine bırakılması, - Genel olarak kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalarda, emsal kira bedeli uygulanmaz. Dolayısıyla, bu türde bedelsiz tahsisler için kira geliri beyan edilmez. 1.2.4 Gayrimenkul Sermaye İradı 1.2.4.1. Beyan Esasları Rehber de açıklamalarımız gayrimenkul olarak yalnızca konut ve işyerlerinden elde edilen kira gelirlerine yönelik olarak yapılmıştır.

GMSİ nin vergilendirilmesinde gayrimenkulün konut veya işyeri olarak kiraya verilmiş olması önem arz etmektedir. Gayrimenkulleri işyeri olarak kiralayan bazı kurum ve kuruluşlar ödedikleri kira üzerinden % 20 oranında stopaj kesintisi yaparlar. Stopaja tabi tutulmuş bu türde işyeri kira gelirlerinin brüt tutarı stopaja tabi tutulmuş ücret, menkul sermaye ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin olan beyanname verme sınırını (2016 yılı için 30.000 TL ve 2017 yılı için 30.000 TL ) aşmadığı takdirde bu işyeri kira gelirleri beyan edilmeyecektir. Beyanname verme sınırı olan 30.000 TL nin aşılıp aşılmadığının tespitinde, stopaja tabi işyeri kira gelirleri ile mesken kira gelirlerinin gelir vergisinden ist isna edilen tutarı aşan kısmı ile Türkiye'de stopaja tabi tutulmuş olan; birden fazla işverenden elde edilen ücretler ve menkul sermaye iratları da dikkate alınacaktır. Konut kira gelirleri için ise; bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, istisna tutarı olan (2016 yılı için 3.800 TL ve 2017 yılı için 3.900 TL yi) aşanlar, beyanname vermekle yükümlüdür. Söz konusu istisna tutarı beyan edilmesi gerekip de beyan edilmemiş veya eksik beyan edilmiş durumlarda dikkate alınmamaktadır. Ayrıca, ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 2016 yılı için 110.000 TL tutarını (2017 yılı için 110.000 TL) aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar. Bununla birlikte bir takvim yılı içinde elde ettiği, stopaja ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratlar ı toplamı (yurtdışındaki mülklerden elde edilen vb.) stopaja tabi tutulmamış menkul sermaye ve gayrimenkul sermaye iratlarına ilişkin olan beyanname verme sınırını (2016 yılı için 1.580 TL ve 2017 yılı için 1.600 TL) aşanlar bu gelirleri için beyanname vermekle yükümlüdür. Aynı şekilde, konut ve işyeri dışındaki mal ve haklardan stopaja ve istisna uygulamasına konu olmayan kira geliri elde edenlerden bu gelirlerinin toplamı 2016 yılı için 1.580 TL yi (2017 yılı için 1.600 TL) geçenler beyanname ile bu gelirlerini beyan ederler. Ayrıca, stopaja tabi tutulmuş ücret, menkul sermaye ve gayrimenkul sermaye iratlarının toplamı 2016 yılı için 30.000 TL yi (2017 yılı için 30.000 TL) geçenler bu gelirlerinin tamamı için beyanname vermekle yükümlüdür. Eşler ve çocukların kira gelirleri ayrı beyanname ile beyan edilir. 1.2.4.2. Kira Gelirinden İndirilebilecek Giderler GMSİ nda safi iradın saptanması için, kira gelirlerinden indirilecek giderler konusunda seçilebilecek iki yöntem vardır. 4 - Gerçek Gider Yöntemi - Götürü Gider Yöntemi (Hakları kiraya verenler hariç) Götürü veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için yapılır. Bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider yöntemi seçilemez. Götürü Gider Yöntemine göre (hakları kiraya verenler hariç) kira gelirlerinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın %25 i oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak üzere kira gelirlerinden indirebilirler. Bu yöntemin seçilmesi durumunda iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönülemez. Gerçek gider yöntemine göre katlanılan aşağıda belirtilen giderler brüt kira tutarından indirilir. Ancak, bu giderlerin vergiden istisna edilen tutara isabet eden kısmı indirilemez. - Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, - Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile mütenasip olan idare giderleri, - Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri, - Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri, - Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin %5 i (iktisap bedelinin % 5 i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanacak, indirilmeyen kısım sonraki yıla devredilemeyecektir. 2011 yılından önce iktisap edilen konutlar için beş yıllık süre geçmiş olduğundan indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.) - Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen emlak vergisi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,