ISSN 1300-3623 M A L İ Y E Temmuz - Aralık 2013, Sayı: 165 D E R G İ S İ MALİYE DERGİSİ Te m m u z - A r a l ı k 2 0 1 3, S a y ı : 1 6 5
MALİYE DERGİSİ Temmuz - Aralık 2013 Sayı 165 Sahibi Maliye Bakanlığı adına Dr. Genç Osman YARAŞLI Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Füsun SAVAŞER MALİYE DERGİSİ HAKEM HEYETİ Yayın Kurulu Başkan Dr. Genç Osman YARAŞLI Müsteşar Yardımcısı Üye Ertan ERÜZ Strateji Geliştirme Başkanı (V) Üye Dr. Niyazi CANGİR Bakanlık Müşaviri Üye Dr. Hakan KARABACAK ABDİD Başkanı (V) Dergimiz HAKEMLİ DERGİ olup, yılda iki kez yayınlanmaktadır. Dergimizde yayımlanan makaleler en az üç hakem tarafından okunmaktadır. Yönetim Merkezi ve Yazışma Adresi Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Dikmen Caddesi M Blok Kat:3 06450 Bakanlıklar /ANKARA Tel: 415 12 08-415 12 38 e-mail: sgbmakale@sgb.gov.tr Baskı Tarihi: Ocak 2014 Tasarım - Baskı İVME : 230 67 01 Hermes Tanıtım Ofset Baskı Hizmetleri Kağıtçılık Ltd.Şti. Büyük Sanayi 1. Cad. No:105 İskitler-Ankara Yayın Türü Yaygın Süreli Yayın Dergimizde çıkan yazıların başka yayın organlarınca aynen yayınlanması Bakanlığımızdan alınacak yazılı izinle, alıntılar yapılması ise kaynak gösterilmesi koşulu ile mümkündür. Dergide yayımlanan makalelerdeki fikirler ve görüşler Maliye Bakanlığını bağlamaz. Prof. Dr. A. Kemal ÇELEBİ Prof. Dr. Abuzer PINAR Prof. Dr. Adem ÖĞÜT Prof. Dr. Ahmet Burçin YERELİ Prof. Dr. Ahmet Hayri DURMUŞ Prof. Dr. Ahmet İNCEKARA Prof. Dr. Ahmet KAL'A Prof. Dr. Ahmet ULUSOY Prof. Dr. Arslan KAYA Prof. Dr. Bihterin DİNÇKOL Prof. Dr. Bülent OLCAY Prof. Dr. Cevat GERNİ Prof. Dr. Enver Alper GÜVEL Prof. Dr. Erişah ARICAN Prof. Dr. Gülden ÜLGEN Prof. Dr. Gülsüm AKALIN Prof. Dr. Halit YANIKKAYA Prof. Dr. Hasan Hüseyin BAYRAKLI Prof. Dr. Hasan TÜREDİ Prof. Dr. İbrahim Attila ACAR Prof. Dr. İsa SAĞBAŞ Prof. Dr. Kamil TÜĞEN Prof. Dr. M. Cahit GÜRAN Prof. Dr. Mecit EŞ Prof. Dr. Mehmet ARSLAN Prof. Dr. Metin TAŞ Prof. Dr. Metin TOPRAK Prof. Dr. Mustafa ERDOĞAN Prof. Dr. Mustafa KOÇAK Prof. Dr. Naci Birol MUTER Prof. Dr. Nurettin BİLİCİ Prof. Dr. Osman PEHLİVAN Prof. Dr. Ö. Selçuk EMSEN Prof. Dr. Ömer Faruk BATIREL Prof. Dr. Ömer Faruk GENÇKAYA Prof. Dr. Ramazan AKTAŞ Prof. Dr. Ramazan GÖKBUNAR Prof. Dr. Recai DÖNMEZ Prof. Dr. Sabri ORMAN Prof. Dr. Sadık KIRBAŞ Prof. Dr. Sait AŞGIN Prof. Dr. Salih ŞİMŞEK Prof. Dr. Sedat MURAT Prof. Dr. Tevfik GÜRAN Prof. Dr. Yalçın KARATEPE Prof. Dr. Yusuf KARAKOÇ Prof. Dr. Yusuf TUNA Doç. Dr. Ahmet NOHUTÇU Doç. Dr. Ali ÇELİKKAYA Doç. Dr. Ali Rıza ÖZDEMİR Doç. Dr. Ali ŞAHİN Doç. Dr. Ayhan CEYLAN Doç. Dr. Birol KARAKURT Doç. Dr. İbrahim DURSUN Doç. Dr. İbrahim Güran YUMUŞAK Doç. Dr. Lokman GÜNDÜZ Doç. Dr. Mahmut YARDIMCIOĞLU Doç. Dr. Mehmet KARAKAŞ Doç. Dr. Mehmet ŞAHİN Doç. Dr. Murat DEMİR Doç. Dr. Müslüm AKINCI Doç. Dr. Nagihan OKTAYER Doç. Dr. Semih BİLGE Doç. Dr. Tekin AKDEMİR Doç. Dr. Ünal ÇAĞLAR ISSN 1300-3623
Maliye Bakanlığı tarafından 1973 yılından beri çıkarılmakta olan 150. Sayısından başlayarak, yılda iki kez hakemli dergi statüsünde yayımlanan Maliye Dergisi içeriğindeki makaleler ayrıca Econlit ile ULAKBİM de de yayımlanmaktadır. T Ü B İ T A K U L A K B İ M
166 Sayılı Maliye Dergisi Makale Duyurusu Bakanlığımız tarafından iktisadi ve mali konularda hakemli dergi olarak yılda iki kez yayınlanan Maliye Dergisi nin Temmuz 2014 de yayınlanacak 166 ncı sayısının Araştırma Geliştirme (Ar-Ge) konusuna odaklanmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda, Derginin söz konusu sayısında; - Ar-Ge nin ekonomik kalkınmaya etkileri, - Rekabet gücünün geliştirilmesinde Ar-Ge nin önemi ve etkileri, - Ar-Ge nin teşviki amacıyla uygulanan maliye politikaları (vergi ve harcama), - Ar-Ge teşvik politikalarının kurumsal çerçevesi, - Ar-Ge politikalarında sektörel tercihler, - Ar-Ge faaliyetlerinde işbirliği projeleri (kamu-özel, üniversite-sanayi), - Telif ve patent hakları ile yenilikçi fikir ve yöntemlerin ticarileşmesi, - Ar-Ge ile inovasyon, girişimcilik, telif hakları, patent ve markalaşma ilişkileri, gibi konularda makalelere öncelik verilecektir. Buna göre; yukarıda belirtilen hususlarda ülkemizdeki mevcut durumu değerlendiren, uluslararası iyi uygulama örnekleri ile mukayese eden ve daha etkin politika için öneriler içeren makalelerin en geç 30 Mayıs 2014 Cuma günü mesai saati bitimine kadar http://www.sgb.gov.tr/sayfalar/maliyedergisi.aspx adresinde yer alan yayın kurallarına uygun olarak sgbmakale@sgb.gov.tr adresine sadece elektronik ortamda iletilmesi veya A4 kâğıdına alınan bir nüsha çıktısı ve CD ye kaydedilmiş bir kopyası ile birlikte Maliye Bakanlığı, Strateji Geliştirme Başkanlığı, M Blok, Kat 4, 06450, Dikmen Caddesi Çankaya/ANKARA adresine gönderilmesi gerekmektedir. 166 sayılı Maliye Dergisi nde yayımlanacak Ar-Ge ile ilgili makalelerin bir Panel kapsamında sunulması planlanmakta olup, konuyla ilgili açıklama daha sonra yapılacaktır. Önemle Duyurulur. İrtibat bilgileri Tel : (0312) 415 12 38-415 12 41-415 12 55
İ Ç İ N D E K İ L E R Sunuş...vii Vergi Devletine Kuramsal Yaklaşımlar...1 Yrd.Doç.Dr. Ceyhun GÜRKAN, Yrd.Doç.Dr. Yiğit KARAHANOĞULLARI Vergi Gelirlerinin Esnekliği ve İstikrarı: Merkezi Bütçe Sınıflandırmasına Dayalı Ampirik Bir Analiz...27 Dr. Sevda AKAR Türk Vergi Kanunlarının Karmaşıklık Düzeyinin Ölçümü Üzerine Bir Deneme...38 Yrd.Doç.Dr. Yakup KARABACAK Yerel Yönetimlerde Bütçe Saydamlığı: Büyükşehir Belediyeleri ve Büyükşehir İl Özel İdareleri Üzerine Bir Araştırma...54 Doç.Dr. Semih BİLGE, Dürdane KÜÇÜKAYCAN Performans Yönetiminin Amaç-Araç Uyumu Tartışması ve Performans Esaslı Bütçeleme Sistemi...80 Yrd.Doç.Dr. Hüseyin Güçlü ÇİÇEK, Yrd.Doç.Dr. Elif Ayşe ŞAHİN İPEK Türkiye'de Üçüz Açığın Ampirik Analizi (1984-2010)...97 Yrd.Doç.Dr. Sevinç YARAŞIR TÜLÜMCE İç Borçlanma, Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme Arasında Nedensellik İlişkisi: 1989-2012 Dönemi Türkiye Örneği...115 Yrd.Doç.Dr. Nüket KIRCI ÇEVİK, Yrd.Doç.Dr. Mehmet CURAL Yurt İçi Orijinal Günah'ın Belirleyicileri: Türkiye Ekonomisi İçin Robust Regresyon Analizi...140 Dr. Merter AKINCI, Doç.Dr. Menşure KOLÇAK, Prof.Dr. Ömer YILMAZ Ülkelerin Finansal Açıdan Kredi Notlarını Etkileyen Faktörler ve Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının Bu Faktörler Çerçevesinde Değerlendirilmesi...163 Dr. Eda BALIKÇIOĞLU, Doç.Dr. H.Hakan YILMAZ Ödemeler Bilançosu Aşamaları Hipotezine İlişkin Çok Ülkeli Bir Analiz...189 Dr. Serkan ERKAM, Dr. Pelin VAROL İYİDOĞAN, Uğur İlker ERDOĞAN Ar-Ge Harcamalarının Yüksek Teknolojili Ürün İhracatı, Dış Ticaret Dengesi ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri...215 Yrd.Doç.Dr. İsmet GÖÇER Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Analizi ile AB Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme...241 Yrd.Doç.Dr. Aylin KOÇ Avrupa Birliği Bütçesi: 2014-2020 Yıllarına İlişkin Çok Yıllı Mali Çerçeve...259 Müge Hayriye GÜVENÇ
Bankaların Karşılaştıkları Riskleri Yönetmedeki Etkinliği: Türkiye Ölçeği...275 Yrd.Doç.Dr. Selahattin KOÇ Yazarlar Hakkında...299 Yayın Kuralları...303 Maliye Dergisi Yayımlanma Süreci...305
SUNUŞ Değerli Okuyucu, İçinde 14 kıymetli makale bulunan Maliye Dergisi'nin 165'inci sayısı elinizdedir. Bu sayının da ülkemizdeki mali ve iktisadi bilgi birikimine küçümsenemeyecek bir katkı sağlayacağını düşünüyorum. Maliye Dergisi'nde maliye ve iktisat alanındaki makaleler yayımlanmaktadır. Bugüne kadar Dergide belirli bir konuya odaklanan bir yayın anlayışı takip edilmemiştir. Ancak bundan sonraki sayılarda önemli görülen konulara odaklanılmasının yararlı olacağı değerlendirilmektedir. Bu sebeple sonraki sayıda AR-GE konusuna odaklanılması kararlaştırılmıştır. Buna ilişkin makale duyurusu Derginin ilk sayfalarında yer almaktadır. Şüphesiz bir konuya odaklanılması, imkanlar nispetinde, mali ve iktisadi diğer konulardaki makalelerin yayımlanmasına mani değildir. Önceki sayıda sizlerden Dergiyle ilgili görüş ve önerilerinizi bizimle paylaşmanızı talep etmiştik. Bugüne kadar herhangi bir yazılı görüş ve öneri alamamış olmakla birlikte biz talebimizi yine de tekrarlıyoruz. Son olarak, bu sayı için makale gönderen yazarlara, hakem heyetine, Derginin yayına hazırlanmasında ve dağıtımında emeği geçen bütün mesai arkadaşlarıma ve nihayet tasarım ve baskısını yapanlara teşekkür ediyorum. Sağlık ve muhabbetle kalınız. Dr. Genç Osman YARAŞLI Müsteşar Yardımcısı