HABER BÜLTENĐ 05 Ocak 2005 Haber Özetleri Ortadoğu Beyaz Saray Bağdat valisinin suikast sonucu öldürülmesini kınadı. Amerika nın Sesi Beyaz Saray muhabiri, Scott Stearns, Irak ta devam eden şiddete rağmen, Bush Yönetiminin ay sonunda yapılacak seçimleri ertelemeyeceğini bildiriyor. Beyaz Saray Sözcüsü Scott McClellan, Başkan Bush un Bağdat Valisi Ali el Haydari nin dün korumalarıyla beraber öldürülmesini şiddetle kınadığını söyledi. Suikastın sorumluluğunu el Kaide ile müttefik Ebu Musab el Zarkavi ye bağlı militanlar üstlendi. Beyaz Saray Sözcüsü, Scott McCllelan, Irak halkının tercihinin açık olduğunu, ya özgürlük, demokrasi ve barıştan; ya da teröristlerden yana olacaklarını belirtti. Sözcü, bu ay sonunda yapılacak seçimlerin, eski baskı ve diktatörlük rejimine dönmek isteyen direnişçiler için yenilginin parçası olacağını vurguladı. McClellan, dün Başkan Bush ve Irak geçici Başbakanı Đyad Allavi nin bir telefon görüşmesi yaptığını ve bu görüşmede seçimlerin ertelenmesinin konu edilmediğini kaydetti: Irak taki bağımsız seçim kurulunun, 30 Ocak olarak belirlediği seçim takvimini tam olarak destekliyoruz. Her alanda ileriye doğru gitmenin ve Irak halkının gaddar Saddam Hüseyin rejimiyle kıyaslanmayacak bir geleceğe ulaşmasının doğruluğuna inanıyoruz. Beyaz Saray Sözcüsü, Başkan Bush ve Başbakan Allavi nin seçimler yaklaşırken güvenlik konusunu ele aldıklarını ve Amerikan kuvvetlerinin bu süreçte Irak güvenlik kuvvetlerine nasıl yardımcı olabileceğini tartıştıklarını söyledi. McClellan, Başbakan Allavi nin Sünni liderlerin seçime katılımı konusunda çabalarını sürdürdüğünü de bildirdi: Irak taki yönetim Sünnilerin ağırlıklı olarak yaşadığı bölgelerde katılımın yüksek olması için çalışıyor. Irak taki bütün kesimlerin 30 Ocak taki seçimlere katıldığını görmek istiyoruz. Irak ta azınlıkta olan Sünniler seçimler için yeterli güvenliğin bulunmadığını savunuyor. Bir Sünni parti seçimleri boykot edeceğini açıklarken, bazı Sünni gruplar da güvenlik sorunları nedeniyle seçimin ertelenmesini istiyor. Seçim tarihi yaklaştıkça, Irak ta şiddet de artıyor. Bağdat ta Yeşil Bölge olarak bilinen ve sıkı bir biçimde korunan kesime dün düzenlenen bombalı intihar saldırısında en az 10 kişi öldü, 60 kişi de yaralandı. Yine Bağdat ta düzenlenen bir başka saldırıda üç Amerikan askeri öldü, ikisi de yaralandı. Irak ın başka bölgelerindeki saldırılarda da iki Amerikan askeri hayatını kaybetti.(voanews) Irak Sünni din adamları ve aşiret liderleri seçimlerin ertelenmesi çağrında bulundular. Ancak, Irak Dışişleri Bakanlığı seçimlerin tam zamanında yapılacağını vurguladı. Öte yandan, Washington Irak taki durumun kötü 1
olmasına rağmen seçimlerin zamanında yapılması gerektiğini açıkladı. Birleşmiş Milletler ise, bu konuyla ilgili görüş bildirmekten kaçındı.(www.naseej.com) Irak Devlet Bakanı Kasım Davut, Amerikan güçleri ve Irak Ulusal Muhafız güçlerinin Musul a geniş bir operasyon düzenlemek için hazırlandığını açıkladı. Bu operasyonun amacının, Musul da bulunan terör odaklarını yok etmek olduğunu açıkladı. Diğer yandan, Irak Cumhurbaşkanı Gazi El Yaver Felluce de yaşanan olayların Musul da tekrarlanmamasını talep etti. Musul un nüfusu yaklaşık 1.5 milyondur. (www.alarabiye.net) New York Times gazetesinde çıkan bir haberde, Irak Başbakanı Đyad Allavi nin, George Bush ile yaptığı telefon görüşmesinde seçimlerin ertelenmesiyle ilgili konuşmadıkları ifade edildi. Iraklı yetkililer ise, Allavi nin yaptığı telefon görüşmesinin seçimlerde partisinin kazanmayacağı endişesine bağladılar. Fakat bu girişim seçimlerin ertelenmesi için bir ilk adım olarak değerlendirilebilir.(www.alarabiye.net) New York Times gazetesinde yayımlanan bir habere göre, Washington seçimler sonrası Irak askeri birlikleri ile direkt olarak çalışacak yüzlerce askeri, danışman olarak göndereceğini açıkladı. Amerikan askeri yetkililerine dayanan habere göre, söz konusu askeri danışmanlar Irak ordusuna ve ayrıca Irak polisine ve ulusal muhafızlara eğitim desteği sağlayacak. (www.alaranonline.org) Irak Ulusal Konseyi ilk kez Erbil de Kürdistan Ulusal Konseyinde bir araya geldi. Bu toplantı Kürdistan ın Irak ın toprak bütünlüğüne bağlı olduğunu göstermek için yapıldı. Bu toplantıda Kerkük konusu ele alındı. Fakat konsey üyesi 58 kişi toplantıya katılmadı.(azzaman GAZETESĐ) Irak ve Türk hükümetleri, Kuzey Irak ta bulunan PKK lı militanların geleceği ile ilgili Amerikanın sunduğu öneri üzerine anlaştı. Karşılık olarak Türkiye, Türkmenleri Irak seçimlerine katılmaları konusunda teşvik edecek ve Kerkük te durumu sakinleştirmeye yardımcı olacak. (AZZAMAN GAZETESĐ) Irak Đstihbarat Başkanı Muhammet El-Şehvani, Irak taki direnişçilerin sayısının 200 binden fazla olabileceği açıklandı. Şehvani, Irak ın güvenliği ile ilgili karamsar bir tablo çizdi. Washington da bulunan Uluslararası Strateji Merkezi nin Irak konusundaki uzmanı, direnişçi sayısının bu kadar yüksek olmasını, direniş hareketinin Sünni bölgelerde aldığı yoğun desteğe bağladı. Oysa ki, Amerikalılar böyle bir desteğin söz konusu olmadığını söylüyor. Bu destek Bağdat, Babil, Salahaddin, Diyala, Musul, Kerkük ve Anbar da yoğun olarak görülmektedir. El-Şehvani, eski Baas Partisinin bu direnişte önemli rol oynadığını açıkladı.(www.alarabiye.net) El Hayat gazetesinin Irak hükümetine dayalı güvenilir kaynaklardan aldığı habere göre, KDP, KYP, El Yaver ve Allavi nin seçimlerin ertelenmesi konusunda Amerikalılardan destek almak üzere müzakereler yaptığı belirtildi. Önümüzdeki günlerde bu konuyla ilgili tartışmaların sonuca bağlanacaktır. Irak Dışişleri Bakanı Zebari, seçimlerin zamanında yapılacağını ve şu ana kadar seçimlerin ertelenmesi veya geciktirilmesi ilgili herhangi bir resmi kararın olmadığını ifade etti. (EL-HAYAT GAZETESĐ) 2
Irak ın Birleşmiş Milletler temsilcisi Samir El Sumaydayi nin Washington Post ta yayımlanan makalesinde, seçimlerin haftalar sonraya ertelenebileceği ve kötü güvenlik durumundan dolayı yeterli oy alamayan grup ve partilere parlamentoda sandalye tahsis edilmesi önerisinde bulundu. Irak Cumhurbaşkanı Gazi El Yaver, Birleşmiş Milletleri, seçimlerin yapılması için ülkede durumun elverişli olup olmadığını değerlendirmeye çağırdı. Öte yandan, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari seçimlerin zamanında yapılacağını ifade etti. Aynı zamanda, Irak Seçimleri Bağımsız Yüksek Komiserliği Başkanı, seçimlerin zamanında yapılması için hazırlıkların sürdüğünü açıkladı. (ALQUDS GAZETESĐ) Petagon'un yayınladığı son rakamlara göre Irak'ta savaş başladığından bu yana yaralanan ordu personelinin sayısı 10 bini aştı. Ölen askerler ise 1300'ün üzerinde. Irak'ta ölen Amerikan askerlerinin sayısının 1000 kişi barajını aşması üzerinden epey bir zaman geçmişti. Şimdi Pentagon, yaralılara ilişkin yayınladığı raporda yeniden karamsar bir tablo uyandırıyor. Savunma Bakanlığı'nın verileri, Irak'ta Amerikan ordusunun ödediği bedelin sadece ölen askerler olmadığını; yaralanan askerlerin de hesaba katılması gerektiğini gözler önüne serdi. Amerikalı yetkililer, Mart 2003 tarihinden bu yana 1,300'ü aşkın ordu personelinin Irak'ta öldüğünü; yaralananların sayısının ise 10,200 olduğunu açıkladılar. Yaralıların yaklaşık olarak yarısı -yani 5,000'i aşkınıgörevinin başına dönemeyecek şekilde yaralanmış olanlar. (BBC) Türkiye Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdullah Gül, Orta Doğu'ya kalıcı barış gelmesi konusunda iyimser olduğunu belirterek, Türkiye'nin barış için her türlü katkıyı getirmeye hazır olduğunu söyledi. Anadolu Ajansı'nın haberine göre Gül, Đsrail Dışişleri Bakanı Silvan Şalom ile düzenlediği ortak basın toplantısında, Orta Doğu'da yeni bir atmosferin hakim olduğunu kaydetti, "Bu yeni ortam kalıcı barışın tesisi için en iyi şekilde kullanılmalı. Barış için ilk kez iyimserim'' dedi. Gül, sadece kendisinin değil Đsrail ve Filistin taraflarıyla Suriye ile Lübnan'ın da aynı şekilde iyimser olduğunu, bu fırsatın kaçırılmaması gerektiğini belirtti. Dışişleri Bakanı Gül, Türkiye-Đsrail ikili ilişkilerinin son derece iyi olduğuna ve ticaret hacminin 2 milyar dolara ulaştığına dikkat çekti. Đsrail Dışişleri Bakanı Şalom da Đsrail ile Türkiye'nin bölgede teröre yer olmayacağı konusunda hemfikir olduğunu söyledi. Türkiye ile Đsrail arasındaki ortaklığın bölge ülkeleri için temel unsurlardan biri olduğunu belirten Şalom, daha fazla ülkenin bu işbirliğine dahil olmasının bölgede terörü ortadan kaldırmak için fırsat yaratacağını kaydetti. Görüşmede bölgedeki mevcut tehditleri özellikle terör tehdidini ele alma fırsatı bulduklarını ifade eden Şalom, ''Terör bizim demokratik yaşam tarzımızı tehdit eden bir konu'' diye konuştu. Türkiye'nin de terörden büyük zarar gördüğünü söyleyen Şalom, görüşmede terörle mücadelede işbirliğini artırma konusunu değerlendirdiklerini belirterek, ''Bizler bu bölgede teröre yer olmayacağı konusunda hemfikiriz'' dedi. Görüşmelerde Ortadoğu barış sürecini de ele aldıklarını belirten Şalom, Gül'e Đsrail'in tüm komşularıyla barış içinde yaşamak istediğini ve bu konuda yapılan çalışmaları anlattığını söyledi. Türkiye'nin bu konudaki endişelerini bildiklerini ifade eden Şalom, şunları kaydetti: ''Türkiye'nin öneminin farkındayız. Bütün bölge açısından da Arap-Đsrail sorununun sona erdirilmesinin ne kadar önemli olduğunu iyi biliyoruz. Bunun 3
için de Filistin yönetiminin derhal harekete geçmesi ve sivilleri hedef alan saldırıları sona erdirmesi gerekiyor. Terör sona erdiği zaman müzakerelere dönmek mümkün olabilecektir.'' Şalom, Türkiye'nin AB sürecinde kat ettiği yoldan ötürü de Türk halkı ve hükümetini tebrik ederek, ''Đsrail bu gelişmeyi büyük bir memnuniyetle karşıladı. Eminim ki Türkiye'nin AB genişleme sürecine katılmış olması küresel ve bölgesel istikrarı da artıracaktır. Türkiye'nin çabalarına her zaman destek veriyoruz'' dedi.(bbc) Gazze Şeridi'nde bir Đsrail tankının açtığı ateş sonucu yedi Filistinli öldü. Yakınları, ölenlerin altısının aynı aileden olduğunu ve yaşlarının 12 ile 17 arasında olduğunu açıkladı. Đsrail ordusundan yapılan açıklamada, öldürülen kişilerin Đsrail hedeflerine saldırı düzenleyen Filistinli militanlar olduğu belirtilmişti. Đsrail ordusu ölenlerin yaşlarının 17'den büyük olduğunu, bu kişilerden bazılarının militan örgüt Hamas'la bağlantısı bulunduğunu savunuyor. Görgü tanıkları ise ölenlerin bölgede yaşadıklarını, saldırıları düzenleyen militanların Đsrail ateşi başladığında bölgeden kaçtığını söylüyorlar. Bu son saldırı, 9 Ocak'ta yapılacak Filistin başkanlık seçimini kazanması beklenen Mahmud Abbas ve Filistinli militan gruplar arasında başlayan bir sözlü kavganın ardından yaşandı. Mahmud Abbas, Filistinli militanlar tarafından düzenlenen roket ve havan topu saldırılarının 'faydasız' olduğunu söylemişti. Silahlı Filistin intifadasının sürdürülmesine karşı çıkan Abbas, bu tür saldırıların Đsrail'e misilleme yapmak için gerekçe oluşturduğunu bunun da Filistin halkına zarar verdiğini söylemişti. Filistinli militan gruplar Mahmud Abbas'ı, Đsrail işgaline direnen grupları 'sırtından bıçaklamakla' suçlamıştı.(bbc) Đran'da cumhurbaşkanlığı seçimleri yaklaşırken, reformcu kampta bölünmeler yaşanmaya başladı. Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'nin yerine seçilecek ismi belirleyecek seçime altı ay kala, önde gelen çok sayıda muhafazakar ve ılımlı isim adaylığını açıkladı. Hatemi, anayasa iki dönemden fazla görev yapılmasına izin vermediği için üçüncü kez aday olamıyor. Eski Parlamento Başkanı Karrubi'nin adaylığı reformcu cephenin resmen bölündüğünü ortaya koyuyor. Karrubi, uzlaşmacı, ılımlı, reformcu ama aynı zamanda ulema ekibine sadık bir isim. Đran'ın radikal değişiklik bekleyen genç nüfusunun Karrubi'yi desteklemesi beklenmiyor. Diğer reformcu aday, Mustafa Moin, öğrenciler arasında sevilen bir isim. Moin, Hatemi'nin kabinesinde görev yaparken muhafazakar politikalara tepki göstererek 2003 yılında istifa etmişti. Ancak reformcular anayasayı korumakla görevli devrim konseyinin Moin'in adaylığını veto etmesinden endişe ediyorlar. Bölünmenin öncesinde dahi, reformcuların sandığa dönük şansları çok yüksek görülmüyordu. Bunun en önemli nedeni, reformcuların daha çok özgürlük vaatlerini yerine getirmemiş olmalarının yarattığı isteksizlik. Muhafazakarlar da, seçime tek adayla giremiyor olmanın getirdiği zorluklarla uğraşıyor. Bu arada pragmatik bir muhafazakar olan Đran'ın eski cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani'nin de adaylığını açıklaması durumunda siyasi hesapların değişeceğine dikkat çekenler de yok değil. (BBC) Pakistan-Afganistan sınırında çatışma çıktı. Kuzey Veziristan bölgesinde meydana gelen çatışmalarda can kayıp olup olmadığı bilinmiyor. Önceki gün, Afganistan dan atılan havan ateşinde bir Pakistanlı asker ölmüş, 3 asker yaralanmıştı. Bu olayın ayrıntıları da henüz açıklığa kavuşmadı. Pakistanlı 4
yetkililere göre, ateşin Amerikan mevziilerden gelmiş olması mümkün. Hükümet, Afganistan daki barış gücünün soruşturma açmasını istiyor. (VOANEWS) Kafkasya-Orta Asya Kazakistan merkezli bir insan hakları kuruluşu, Çin'den kaçan mültecilerin, her gün daha da zor şartlar altında yaşadıkları uyarısında bulundu. Kuruluş, bu duruma gerekçe olarak, terörle mücadeleyi gösterdi. Kazakistan'daki Uygurlu mülteciler, sınır dışı edilip, Çin'e geri gönderilmekten korkuyor. Almata'nın işlek pazarlarından birinde polis, evrakları düzensiz göçmenleri düzenli olarak arıyor. Bu yabancılar ise kendi deyimleriyle, Çin'deki siyasi zulümden kaçtıklarını söylüyor. Sürekli olarak gözaltına alınma korkusu, onlar için normal yaşam çabasını imkansız hale getiriyor. Merkezi Almatı'da bulunan Etnik Azınlıklar için Yasal Destek Merkezi, Çin ve Kazakistan hükümetlerinin terörle mücadeledeki işbirliğine dikkat çekiyor. Merkeze göre, bu işbirliği, Pekin'in, ülkenin batısındaki Doğu Türkistan ya da Şincan bölgesinde, siyasi amaçla şiddet olaylarına karışmakla suçladığı kişiler üzerindeki baskıyı artırıyor. Doğu Türkistan'da Pekin karşıtı şiddet, 15 yıl önce patlak verdi. Bu süre içinde Uygurlar, küçük gruplar halinde yavaş yavaş Kazakistan'a kaçtı. Doğu Türkistan'daki Müslüman Uygurlar ise Çinlilerin topraklarına adeta akın etmesinin, kültürlerini aşındırdığını söylüyor. Etnik Azınlıklar için Yasal Destek Merkezi'ne göre, 700 kadar Uygur, Çin'in dağlarını aşıp, bu riskli yolculuğu tamamladı. Batılı ülkeler, bu kişilerin çoğunun sığınma başvurularını kabul etti. Ancak Uygurların 50 kadarı, Kazakistan'da kaldı. Çalıştığı pazarda polisten saklanırken konuştuğumuz bir Uygurlu, sınır dışı edilmemesi için, düzenli olarak rüşvet vermek zorunda olduğunu söylüyor. Kazakistan resmi olarak, Çin'den gelen Uygurluları, mülteci olarak tanımıyor. Bu da Uygurların, yasal bir statüden yoksun olmaları ve polisten korunamamaları anlamına geliyor.(bbc) Kısa Kısa Dünya Şili Yüksek Mahkemesi eski askeri diktatör Augusto Pinochet in yargılanması yönündeki alt mahkeme kararını kabul etti. Yüksek Mahkemenin ikiye karşı üç oyla aldığı karar, eski diktatörün cinayet ve adam kaçırma suçlundan mahkeme önünde ifade vermesini sağlayacak yolu açtı. Yüksek mahkeme ayrıca Pinochet in ev hapsinde tutulmasını emreden mahkeme kararını da onayladı. Pinochet döneminde öldürülen rejim aleyhtarlarının aileleri karardan memnuniyet duyduklarını belirttiler. (VOANEWS) Dünya liderleri deprem yardımını görüşmek üzere Cakarta da bir araya geliyor. 20 ülkenin devlet ya da hükümet başkanlarının katılacağı zirvede, daha çok yardım çabaları arasında uyum sağlanması ve uzun vadeli projeler üzerinde durulacak. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan ın zirve sırasında tekrar acil yardım çağrısında bulunması bekleniyor. Dünya ülkeleri şu ana kadar toplam 2 milyar Dolar yardım sözü verdi.(voanews) Cumhuriyet Halk Partisi dün ilginç gelişmelere sahne oldu. CHP li milletvekili ve Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül ün rüşvet aldığı ve yolsuzluk yaptığı 5
iddiasıyla partiden ihraç edilmesi isteğini, CHP Yüksek Disiplin Kurulu dün 7 ye karşı 8 oyla reddetti. Parti yönetimini karıştıran bu kararın ardından CHP Genel Başkanı Deniz Baykal, parti kurultayını olağanüstü toplantıya çağırdı. Partinin genel başkanının yeniden seçileceği bu kurultayın 29 ya da 30 Ocak tarihinde yapılması bekleniyor.(voanews) Gazete Başlıkları Avrupa'da üç dakika sessizlik; 'kendini beğendiremeyen ABD; Batı'dan bağışların gittiği afet ülkelerinin milyarderleri nerede?; ve Almanya'da tırmanan işsizlik... Independent'ın önsayfasında sadece tek bir satır var. Bomboş bir sayfada duran tek bir cümle: 'Tsunami kurbanlarını anmak için, sessizlik' diye yazıyor. Independent, Avrupa Birliği çapında bugün öğleyin planlanan saygı duruşuna okurlarını davet etmek için bu ilginç sayfa tasarımını seçiyor. Times'ın manşeti de saygı duruşunu hatırlatıyor. Gazete, 'Đngiltere bugün öğleyin üç dakika sessizliğe bürünecek' diyor. Guardian'ın manşetinde ise, felaketin boyutları karşısında duyulan şaşkınlık var. 'On gün geçti, ama afetin boyutları hala büyüyor' diye yazan Guardian, açlık ve hastalık tehdidinin evsiz kalan milyonlarca insanın akıbetini belirsizleştirdiğini yazıyor. Guardian'ın sözlerini aktardığı Dünya Sağlık Örgütü yetkilileri, 6 ülkeye yayılmış yarım milyon yaralının acilen tıbbi yardıma muhtaç olduğunu belirtiyorlar. Daily Telegraph, özellikle çocukların durumuna işaret ediyor; manşetinde kullandığı ifadeyle, 'Tsunami yetimlerine'... Birleşmiş Milletlere bağlı UNĐCEF'in dünkü uyarısını öne çıkaran gazete, Güney Asya kıyılarında bir milyonu aşkın çocuğun türlü öldürücü hastalığın yanısıra, istismara ve kötü muameleye maruz kalabileceğini yazıyor. Ölenlerin yüzde 40'ını çocukların oluşturduğunu bildiren Daily Telegraph, sağ kalan çocukların ise önemli bir kısmının ailesini kaybettiğini belirtiyor. Financial Times, felaketin siyasi yanıyla ilgili. Baş sayfasında, bölge ülkelerini ziyaret eden Amerikan Dışişleri Bakanı Colin Powell'ın fotoğrafı var. Amerika'nın 'müşfik bir süper güç' imajını afetin meydana geldiği ülkelerde pekiştirmeye çalıştığını düşünüyor Financial Times; özellikle de Endonezya'da. Gazete, Amerikan hükümetinin cömert yardımlarıyla Müslüman dünyayla arasını düzeltmeye çalıştığını yazıyor. Financial Times'ın da aktardığı gibi, Tsunami kurbanı sayısının 100 bin kişiyi aşması olası görülen Endonezya, dünyanın en kalabalık Müslüman ülkesi. Avustruya basınından Die Presse'ye göre Amerikan yönetiminin işi zor; çünkü ne yapsa, ardında bir art niyet aranıyor. Gazete, ilk başta Washington'un yayınladığı 15 milyon dolarlık bağış teklifini az bulanların nasıl öfkeyle ayağa kalktığını hatırlatıyor. Die Presse, 'ama bunun tek nedeni Amerika'nın felaketin boyutlarını ilk başta anlayamamasıydı; ki bu konuda diğer başkentler de farklı davranmamıştı' diyor. Die Presse, 'peki Washington teklifini hemen artırıp 350 milyon dolara çıkarınca ne oldu' diye soruyor. 'Bu sefer de Amerika kendini 6
beğendiremedi; sadece imajını düzeltmeye çalıştığı ileri sürülüyor'. Die Presse'ye göre bu tablo, Amerika karşıtlığının ne kadar yaygınlaştığının açık bir göstergesi. Almanya'dan Die Welt gazetesi, dün açıklanan rakamlarda Almanya'da işsizliğin son yedi yılın en yüksek seviyesine çıktığının görülmesi üzerine, 'reform çabalarının daha güçlendirilmesini' istiyor. Die Welt, Ekonomi Bakanı Wofgang Clement'in 'iyimserliğinin' tartışmaya açık olduğu görüşünde. 'Güzel günleri umut etmek yerine, yapısal reformları hayata geçirmek için çalışsın' demiş. Bu noktada Berliner Zeitung, 'Alman şirketlerinin de omuzlarında yüklü bir sorumluluk var' diyor. Berliner Zeitung, şirketlerin gerekirse riskler alarak istihdam yaratmak için her türlü fırsatı değerlendirmesini çok önemli buluyor. 7