TARİHÇİ TANIM Geçmişte olan olayları, nedenlerini, sebep-sonuç ilişkilerini ve bugünkü olaylarla bağlantısını araştıran kişidir. GÖREVLER Geçmiş olayları, kurumları, düşünceleri ve insanları betimlemek için geçmişe ait yayınlanmış ve yayınlanmamış tüm kayıtları (kitabeleri, mektupları, anı defterlerini, mahkeme kayıtlarını) elden geldiği kadar ilk kaynaklardan toplar, Derlediği bilgileri, doğruluk ve ifade ettikleri anlam bakımından değerlendirir, Olayları oluş sırasına koyar ve birbirleri arasında sebep-sonuç ilişkisi kurar, Bulgularını, gerçeğe bağlı kalarak, yansız bir tutumla açık ve öz biçimde rapor eder, Arkeolog gibi geçmişteki insan kültürleri ile ilgilenen diğer araştırmacıların çalışmalarını inceler, Arşive gelen yazılı kaynak ve malzemeyi tarih, konu ve ilgili oldukları kuruluşlara göre sınıflandırarak korunmasını sağlar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER Geçmişe ait yayınlanmış ve yayınlanmamış çeşitli kayıtlar, Mektuplar, anı defterleri, kitabeler, mahkeme kayıtları gibi kaynaklar, Büro malzemeleri, Değişik dillerde sözlükler. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Tarihçi olmak isteyenlerin; Sözel yeteneğe sahip, Tarih, coğrafya, sosyoloji ve felsefeye ilgi duyan, Geniş bir kültüre sahip, İnceleme ve araştırma merakı olan, Sabırlı, dikkatli ve devamlı okumaktan bıkmayan, Bulgularını objektif olarak değerlendirebilen kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Tarihçi genellikle odasında veya kitaplıkta yalnız, ara sıra diğer meslektaşları ile iletişim halinde çalışır. Tarihsel belgelere ulaşmak için zaman zaman tozlu ve loş 1
arşivlere girmesi gerekebilir. MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Meslek eğitimi aşağıdaki üniversitelere bağlı fakültelerin Tarih bölümlerinde verilmektedir. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi (Bolu), Adnan Menderes Üniversitesi,Fen Edebiyat Fakültesi (Aydın) Afyon Kocatepe Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Afyonkarahisar), Ahi Evran Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak.(Kırşehir) Akdeniz Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak.(Antalya), Anadolu Üniversitesi- Edebiyat Fak.(Eskişehir), Ankara Üniversitesi- Dil ve Tarih Coğrafya Fak. (Ankara), Atatürk Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Erzurum), Balıkesir Üniversitesi Fen- Edebiyat F. ( Balıkesir) Beykent - Fen-Edebiyat Fak. (İstanbul), Boğaziçi Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (İstanbul), Bozok Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Yozgat), Celal Bayar Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Manisa), Cumhuriyet Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Sivas), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Çanakkale), Dicle Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi (Diyarbakır) Dokuz Eylül Üniversitesi- Edebiyat Fak. (İzmir), Dumlupınar Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Kütahya), Ege Üniversitesi- Edebiyat Fak. (İzmir), Erciyes Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Kayseri), Eskişehir Osmangazi Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak Fatih Üniversitesi - Fen-Edebiyat Fak. (İstanbul), Fırat Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Elazığ), Gazi Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Ankara), Gaziantep Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Gaziantep), Gaziosmanpaşa Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Tokat), Giresun Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak Hacettepe Üniversitesi- Edebiyat Fak. (Ankara), Harran Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Şanlıurfa), İnönü Üniversitesi Fen-Edebiyat Fak. ( Malatya), İstanbul Üniversitesi- Edebiyat Fak. (İstanbul), İstanbul Bilgi Üniversitesi Fen Edebiyat Fak. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi- Fen-Ede. Fak. (K.Maraş), Kafkas Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fak. ( Kars), Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fak. (Trabzon), Kastamonu Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak Kırıkkale Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Kırıkkale), Kilis 7 Aralık Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak 2
Kocaeli Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak Koç Üniversitesi- Fen-İnsani Bilimler ve Edebiyat Fak.(Burslu) (İstanbul), Marmara Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (İstanbul), Mersin Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Mersin), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fak. (İstanbul), Muğla Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fak. (Muğla), Mustafa Kemal Üniversitesi Fen- Edebiyat Fak.(Hatay), Nevşehir Üniversitesi Fen-Edebiyat Fak Niğde Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Niğde), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fak. (Samsun), Ordu Üniversitesi Fen Edebiyat Fak Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ordu Fen-Edebiyat Fak. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fak. (Ankara), Osmangazi Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Eskişehir), Pamukkale Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Denizli), Sakarya Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Sakarya), Selçuk Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Konya), Süleyman Demirel Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Isparta), Trakya Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Edirne), TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi(Burslu) (Ankara), Uludağ Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Bursa), Uşak Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak Yeditepe Üniversitesi - Fen-Edebiyat Fak. (İstanbul), Yüzüncü Yıl Üniversitesi- Fen-Edebiyat Fak. (Van). ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER Tarih, Coğrafya, Sosyoloji, Felsefe MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için; Lise veya dengi okul mezunu olmak, Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı nda (LYS) Tarih lisans programı için yeterli TS-2 puan almak. Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda Tarih lisans programı ile ilgili en az bir yüksek öğretim programını tercih etmek gerekmektedir. 3
Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Bu yükseköğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür alanlarından mezun iseler YGS ve LYS sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme işleminde diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler. Ancak kendi alan/kol/bölümleri dışında bir yükseköğretim programını tercih eden adayların yerleşme şansları azalmaktadır. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Bu mesleğin eğitimi çeşitli fakültelerin Tarih bölümlerinde 4 yıllık lisans programıyla verilmektedir. Bölümün amacı, ilkçağdan başlayarak insanı etkilemiş olan tarihsel olayları, siyaset, ekonomi, din, sanat gibi olgularla birlikte ele alarak öğretmektir. Ders programı ve detaylı açıklaması ekte yer almaktadır. EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN Eğitimini başarı ile tamamlayanlara "Tarih" lisans diploması ve "Tarihçi" verilir. unvanı ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Tarih Bölümü bölümü mezunları Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans Programını veya Milli Eğitim Bakanlığı Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) işbirliği ile açılan /açılacak pedagojik Formasyon programını başarı ile tamamlayanlar, lise ve dengi okullarda Tarih Öğretmeni olabilirler. Kütüphane, arşiv ve benzeri kuruluşlarda, özel araştırma merkezlerinde, vakıflarda, Kültür Bakanlığında araştırmacı olarak, üniversitelerde öğretim elemanı olarak, gazetelerde yazar olarak çalışabilirler. Bakanlık ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK işbirliği ile açılan/açılacak olan Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz lisans ya da Pedagojik Formasyon Programının başarı ile tamamlayanlar orta dereceli okullarda öğretmenlik yapabilirler. Osmanlıca yı iyi bilenler arşivci olarak tapu dairelerinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde, adliyeler gibi eski belgeleri saklamak durumunda olan kuruluşlarda iş bulabilirler. Bu alanda çalışma olanağı çok kısıtlı olmasına rağmen çok yetenekli ve meraklı, 4
kendini yetiştirmeye istekli kimseler, kendi çabalarıyla ve araştırmalarıyla doyurucu ve verimli çalışma olanağı sağlayabilirler. Belli konular hakkında yaptıkları araştırmaların sonuçlarını gazetelerde yayınlayabilirler. Turist rehberliği de yabancı dil bilen tarih bölümü mezunlarının çalışma alanı olabilir. EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ EĞİTİM SÜRESİNCE Meslek eğitimi sırasında herhangi bir kazanç söz konusu değildir. Ancak, şartları uyan öğrenciler Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden, çeşitli kurum ve kuruluşlarca başarılı öğrencilere karşılıksız veya mecburi hizmet karşılığı verilen burs olanağından yararlanabilirler. EĞİTİM SONRASI Ücretler çalışılan işyeri ve statüye göre değişiklik göstermektedir. Eğitim sonrası tarih öğretmeni olmak isteyenler, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabi olarak 9. derecenin 1. kademesinden aylıkla işe başlarlar. Üniversitelerde asistan ya da araştırma görevlisi olarak görev alındığında 8. derecenin 1 kademesinden aylıkla işe başlanır. MESLEKTE İLERLEME Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler. Belirli alanlarda uzmanlaşabilirler. Bunlar; eski tunç çağı eserleri, konservatör (yarım eserlerin yapıştırılması), sikke (nümüz matolog), arkaik dönem heykeltıraşlığı, helenistik çağ mimarisi, seramik, define vb. alanlardır. Bu alanda ilerleyebilmek için Osmanlıca, Arapça ya da Farsça yanında bir batı dilini bilmek ve sosyal bilimler alanlarında da yetişmiş olmak gereklidir. BENZER MESLEKLER Sosyal Antropolog, 5
Sosyolog, Arkeolog, Tarih Öğretmeni, Sanat Tarihçisi. EK BİLGİLER - YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI Meslek elemanları, ÖSYS Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu-2010, 2008 ÖSYS Yükseköğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu, ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi- 2000, Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar. Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yükseköğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar 12/07/2004 tarih ve 119 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ve bu kararda değişiklik yapılan 12.05.2006 tarih ve 133 sayılı Talim Terbiye Kurulu Kararı, 7.7.2009 tarih ve 80 sayılı MEB Talim ve Terbiye Kurulu Kararı DAHA FAZLA BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER İlgili eğitim kurumları, Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/ Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri. 6
7