Araştırma Verileri Yönetimi: Türkiye Arsev U. Aydinoglu ODTÜ Tasarım Fabrikası arsevu@gmail.com
Program Araştırma Verileri Yönetimi Türkiye Çalışması Sonuçlar Spekülasyonlar 2
Nasıl başladı 3
Araştırma Verilerinin Yönetimi Research Data Management (RDM) Veri paylaşımı Veri saklama Verinin yeniden kullanımı Veri setinin diğer veri setleri ile entegrasyonu www.dataone.org 4
Neden? Sonuçların kontrolü Yeni yorumlar geliştirme Veri bütünlüğü Maliyet azaltıcı Sahtekârlığa mani Eğitim 5
Dünyada neler oluyor? 6
Türkiye de durum ne? Strateji veya politika yok Kurumsal destek yok Bilgi ve teknik beceri sınırlı Heves var 7
Aydınoğlu, A.U., Doğan, G. & Taşkın, Z. (in preparation) Research Data Management in Turkey. University Yayın sayısı Eposta (N) Katılımcı(n) Yanıt % (n/n) Hacettepe University 3,46 2096 74 4 Ankara University 3,01 1955 31 2 Ege University 3,36 1513 67 4 Middle East Technical University 3,84 1078 50 5 Erciyes University 2,94 1247 29 2 Ataturk University 2,88 1742 33 2 Istanbul University 2,51 985 28 3 Cukurova University 3,26 944 23 2 Gaziosmanpasa University 2,68 764 13 2 Gazi University 2,64 627 12 2 Gaziantep University 3,28 503 12 2 Bilkent University 4,64 295 4 1 Istanbul Technical University 3,54 505 13 3 Ondokuz Mayis University 3,42 621 23 4 Firat University 3,23 543 18 3 Gebze Technical university 4,24 426 16 4 Kirikkale University 2,49 352 8 2 Dicle University 2,87 226 10 4 Bogazici University 3,87 583 12 2 Kahramanmaras Sutcu Imam University 2,46 478 7 1 Yuzuncu Yil University 2,70 484 10 2 Harran University 2,70 309 10 3 Koc University 7,13 315 3 1 Fatih University 3,47 410 13 3 Baskent University 3,24 630 13 2 Total - 19631 532 3 8
Data türü n % χ 2 p Deneysel 278 52,3 22.749 0.000 Metin 250 47,0 13.941 0.016 Anket 216 40,6 12.405 0.030 Grafik 139 26,1 8.025 0.155 Veri modelleri 134 25,2 13.455 0.019 Lab defteri 121 22,7 3.425 0.635 Ses 118 22,2 23.583 0.000 Video 102 19,2 5.464 0.362 Uzaktan algılama 28 5,3 - - Diğer 23 4,3 - - Kullanmıyor 15 2,8 - - Diğer lbl fmt readme' unstructured readme' structured MATLAB csv xml sav Free text txt Spreadsheet Data formatı 0 10 20 30 40 50 60 % 9
Veri paylaşma Bilimsel camia ile Araştırma grubundaki diğer kişilerle 100 80 60 40 20 0 Çalıştığım kurumdaki diğer araştırmacılarla Kendi disiplinimdeki diğer araştırmacılarla Hiç katılmıyorum + Katılmıyorum Ne katılıyorum ne katılmıyorum Katılıyorum + Tamamen katılıyorum 10
Veri Paylaşmama Sebepleri Verilerin kullanıma hazır olmaması Verilerin açıklama olmadan anlaşılır durumda olmaması Verileri kamuya açacak teknik bilgi yetersizliği Verileri kamuya açma hakkının olmaması Fon veren kuruluşun bu konuda bir yaptırımının olmaması Verilere başkasının erişmesini istememe Verileri koyacak yer olmaması Zaman yetersizliği İnsanların bu verilere ihtiyaç duymaması Metadata standardı yetersizliği Fon yetersizliği 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Hiç katılmıyorum + Katılmıyorum Ne katılıyorum ne katılmıyorum Tamamen katılıyorum + Katılıyorum 11
Verilerin saklandığı yerler n % Bilgisayar 381 71.6 Bulut 244 45.9 Açık erişim veri bankası 44 8.3 Kurumsal veri bankası 17 3.2 Ticarî veri bankası 2 0.4 12
Farkındalık Veri paylaşımı disiplinlerarası çalışmaları teşvik eder İkincil analiz çalışmaları yeni öğrencilerin yetiştirilmesine yardımcı olur Verilerin erişilebilir olması veri manipülasyonlarını önler Veri paylaşımı takım çalışmasını teşvik eder Veri paylaşımı gereksiz yere veri toplanmasına engel olur İyi muhafaza edilmiş veriler veri bütünlüğünün korunmasına yardımcı olur Verilerin yeniden analiz edilmesi sonuçların doğrulanmasına yardımcı olur 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Hiç katılmıyorum + Katılmıyorum Ne katılıyorum ne katılmıyorum Tamamen katılıyorum + Katılıyorum 13
Kurumsal destek Çalıştığım kurum çalışmalarımda veri yönetimi planı sunmamı zorunlu tutmaktadır Çalıştığım kurum veri yönetimi için maddi destek sağlamaktadır Çalıştığım kurum veri yönetimi konusundaki iyi uygulamalar hakkında eğitimler vermektedir Çalıştığım kurum veri yönetimi için gerekli araçları ve teknik desteği sağlamaktadır Çalıştığım kurum veri yönetimi konusunda onaylı bir politika/yönergeye sahiptir Çalıştığım kurum veri yönetimi konusunda bir prosedüre sahiptir 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Hiç katılmıyorum + Katılmıyorum Ne katılıyorum ne katılmıyorum Tamamen katılıyorum + Katılıyorum 14
Veri paylaşma koşulları Mutual agreement on reciprocal sharing of data Legal permission for data is obtained The data provider is given a complete list of all products that make use of the data, including articles, presentations, educational materials etc. At least part of the costs of data acquisition, retrieval or provision must be recovered Results based on the data could not be disseminated in any format without data provider's approval The oppurtunity to collaborate on the project Formal citation of the data providers and/or funding agencies in all disseminated work making use of the data Formal acknowledgement of the data providers and/or funding agencies in all disserminated work making use of the data Co-authorship on publications resulting from use of the data 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Not important + Slightly important Neutral Very important + Moderately important 15
Spekülasyonlar Strateji ve politika eksikliği Kurumsal destek eksikliği Bilgi ve beceri eksikliği Heves ve farkındalık Doğru konjonktür Veri biliminsanı Araştırma verisi yönetimi dersi 16
TÜBİTAK Marie Curie FP7 Cofunded Brain Scheme Proje# 114C011 escience in Turkey Güleda Doğan Zehra Taşkın Aydınoğlu, A.U., Doğan, G. & Taşkın, Z. (in preparation) Research Data Management in Turkey. Aydinoglu, A.U., Suomela, T., Malone, J. (2014). Data management practices among astrobiology researchers. Astrobiology, 14(6), 451-461. Aydinoglu, A.U. (2014). The social, technical, and policy landscape of research data management in environmental sciences in Turkey. [Paper presented at the 5 th International Symposium on Information Management in a Changing World at Antalya, Turkey] Aydinoglu, A.U. & Wu, L. (2013). The comparison of natural scientists and social scientists research data practices. [Paper presented at the 21 st BOBCATSSS Conference in Ankara, Turkey.] Allard, S. & Aydinoglu, A.U. (2012). Environmental researchers data practices: An exploratory study in Turkey. In E-Science and Information Management (pp. 13-24). Springer Berlin Heidelberg Tenopir, C., Allard S., Douglass K., Aydinoglu A.U., Wu L., Read E., Manoff, M., Wilson, B. (2011). Data sharing by scientists: Practices and perceptions. PLoS ONE, 6 (6). Allard, S. & Aydinoglu, A.U. (2010). Collaborations between Library and Information Sciences (LIS) and Science: The DataONE case study. [Paper presented at the Association for Library and Information Science Education (ALISE) Conference in Boston, MA, USA]. 17