SEMPOZYUM KİTABI ULUSLARARASI DEMOKRASİ SEMPOZYUMU DARBELER ve TEPKİLER 15-16 ARALIK 2016 TC. GİRESUN ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ & KARADENİZ STRATEJİK ARAŞTIRMA ve UYGULAMA MERKEZİ EDİTÖRLER PROF. DR. BETÜL KARAGÖZ YERDELEN YRD. DOÇ. DR. ABBAS KARAAĞAÇLI YARDIMCI EDİTÖRLER ARŞ. GÖR. MUSTAFA MALKOÇ YAŞAR ARŞ. GÖR. TOLGA ÇIKRİKCİ ISBN 978-605-4239-65-8 Yayınevi Sertifika Numarası - 14320 ii
ULUSLARARASI DEMOKRASİ SEMPOZYUMU DARBELER ve TEPKİLER Kapak Tasarımı ve İç Tasarım Divan Dizgi Merve ŞEN Baskı - Cilt Öncü Basımevi Kâzım Karabekir Caddesi, 85/2, İskitler/Ankara Tel: (312) 384 31 20 DİVAN KİTAP Bu kitabın tüm hakları, TC. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi ne aittir. İzinsiz kopyalanması yasaktır, kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. 31 ARALIK 2016, GİRESUN DİVAN KİTAP Mithatpaşa Cad. Nu: 54/21 Kızılay - Ankara Tel: (312) 431 01 48 Faks: (312) 431 01 47 www.divankitap.com divan@divankitap.com DİVAN KİTAP, Divan Kitap Matbaacılık Basın Yayın Dağıtım ve Ajans Hizmetleri Ltd. Şti. yayın markasıdır. iii
ONURSAL BAŞKAN Prof. Dr. Cevdet COŞKUN Giresun Üniversitesi Rektörü SEMPOZYUM KURULLARI ONURSAL ÜYELER Prof. Dr. Mustafa CİN Giresun Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Serkan SOYLU Giresun Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Anıl ÇEÇEN Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Atilla SANDIKLI BİLGESAM Başkanı SEMPOZYUM GENEL KOORDİNATÖRÜ Prof. Dr. Betül KARAGÖZ YERDELEN Giresun Üniversitesi İİBF Dekan Vekili Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi SEMPOZYUM YÜRÜTME KURULU Prof. Dr. Bayram KAYA Prof. Dr. Erdoğan ALTINKAYNAK Doç. Dr. Nursulu ÇETİN Doç. Dr. Selçuk BALI Doç. Dr. Şirin DİLLİ Yrd. Doç. Dr. Abbas KARAAĞAÇLI Yrd. Doç. Dr. Alper KARAVARDAR Yrd. Doç. Dr. İhsan CORA Yrd. Doç. Dr. Oktay KARAMAN Yrd. Doç. Dr. Bülent ŞENER Yrd. Doç. Dr. Fuat UÇAR Yrd. Doç. Dr. Osman SİRKECİ Yrd. Doç. Dr. İsmail Cem FERİDUNOĞLU Yrd. Doç. Dr. Kemal ÇİFTÇİ Yrd. Doç. Dr. Kubilayhan ERMAN Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ozan CİNEL Yrd. Doç. Dr. Murat SERÇEMELİ Öğr. Gör. Merdan Törehan TURAN Öğr. Gör. Selim KURT Arş. Gör. Mustafa Malkoç YAŞAR Arş. Gör. Selcan Alperay ERASLAN Arş. Gör. Tolga ÇIKRIKÇI Uzman Adem USTA Filiz ÖZDER ÖZBAY Merve ŞEN Ayşegül İNCESU Mustafa KARACA iv
SEMPOZYUM BİLİM KURULU Prof. Dr. Alaeddin YALÇINKAYA Prof. Dr. Anıl ÇEÇEN Prof. Dr. Asger FERDİ Prof. Dr. Ata ATUN Prof. Dr. Atilla SANDIKLI Prof. Dr. Aydar ABUOV Prof. Dr. Behram AMİRAHMEDİYAN Prof. Dr. Darhan KIDIRALİ Prof. Dr. Erden KACİBEK Prof. Dr. Erdoğan ALTINKAYNAK Prof. Dr. Ensar NİŞANCI Prof. Dr. Enver SARI Prof. Dr. Ferhat TALİPOV Prof. Dr. Ferman DEMİRKOL Prof. Dr. Hasret ÇOMAK Prof. Dr. Hayati AKTAŞ Prof. Dr. İslam JEMENEY Prof. Dr. Mavrulov Abduhalıl ABDULXAEVIÇ Prof. Dr. Mehmet OKUR Prof. Dr. Mohammad ARAFAT Prof. Dr. Muharrem VAROL Prof. Dr. Mustafa KİBAROĞLU Prof. Dr. Nadir DEVLET Prof. Dr. Okan YEŞİLOT Prof. Dr. Ömer Faruk GENÇKAYA Prof. Dr. Önder KUTLU Prof. Dr. Patrick WESTHOFF Prof. Dr. Rafa MARTİNEZ Prof. Dr. Rüstem CANGOJA Prof. Dr. Taner KARAHASANOĞLU Prof. Dr. Türel YILMAZ ŞAHİN Doç. Dr. Ali BALCI Doç. Dr. Altınay TOGAMBAYEVA Doç. Dr. Ergali ESBOSUN Doç. Dr. Jenis JOMART Doç. Dr. NarbekovAnvar ŞAMURADOVIÇ Doç. Dr. Neziha MUSAOĞLU Doç. Dr. Nursulu ÇETİN Doç. Dr. Ranetta GAFAROVA Doç. Dr. Süleyman ERKAN Doç. Dr. Şaban KARDAŞ Doç. Dr. Vadim KARASTELEV Yrd. Doç. Dr. Nina PETROVİÇİ Drs. Jan Willem van der KAMP v
vi İÇİNDEKİLER Türk Siyasi Hayatında Anayasal Rejime Yönelik Girişimler Hasret Ç0MAK......1-11 Darbeler ve Oryantalist Bakış Alaeddin YALÇINKAYA......12-26 Suudi Arabistan da Selman Bin Abdulaziz in Sivil Darbesi ve Etkileri Abbas KARAAĞAÇLI... 27-40 Cumhuriyet Dönemi Modernizm, Demokrat Partinin Tutumu ve 1960 Darbesi Ahmet Kaan YILMAZ ve Özdemir ÖZDOĞAN...... 41-52 27 Mayıs Darbesi ve Cumhuriyet Dönemi Darbelerin Olası Etkileri Selim KURT....53-74 Şilinin Demokratikleşme Tarihinin Politik Sinemaya Yansımaları: Machuca ve No Filmleri Üzerine Bir Analiz Serhat YETİMOVA... 75-91 12 Mart Askeri Muhtırası ve Türk Demokrasisi Doğacan BAŞARAN......92-112 Hitler in İktidara Gelişinin Kilomere Taşı Olarak Kapp-Lüttwitz Darbesi (Mart 1920) Metin AKSOY ve Salih AKKANAT..... 113-121 12 Eylül Muhtırası ve Partiler Üstü Hükümetler Murat KARATAŞ....122-148 12 Eylül Askeri Darbesinin Sendikal Mücadeleye Etkileri Mehmet Akif KARA.....149-162 Cemaatçi Demokrasi Mi? Demokratik Laiklik Mi? 15 Temmuz Darbe Girişiminin Hatırlattıkları Halil MUTİOĞLU.......163-174 Dünya Zamanındaki Değişmeler ve İnsanlığın Tarihsel Gelişim Seyri Bağlamında Devrimler ve Karşı Devrimler Kemal ÇİFTÇİ.....175-196 Türk Demokrasisinde ve 15 Temmuz Darbe Girişiminde Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü Selahattin PUL ve Fırat KAYA.....197-207 Türkiye ve Kafkaslarda Siyasi Tarih: Demokrasi, Darbeler, Muhtıralar Murteza HASANOĞLU ve Rauf ALİYEV......208-259 Askeri Darbenin Yeni BoyutuÇ Bangladeş Örneği Rahmat ULLAH.. 260-273 Türkiye de Medyanın Darbelerle İmtihanı M.Utku ŞENTÜRK.....274-286
15 Temmuz Darbe Girişiminin Kadın ve Çocuklar Üzerindeki Etkisinin Medyaya Yansıması Hayriye ŞENGÜN......287-297 Türk Kültüründe Kahramab Tipi ve 15 Temmuz a Yansıması Mehmet Akif KORKMAZ ve Mehmet ÖZDEMİR.... 298-311 Darbe Girişiminin Türkiye nin Dış Ticaretine Etkileri Sadettin GÜLTEKİN......312-327 12 Eylül 1980 Askeri Müdehalesi İle 15 Temmuz 2016 Darbe Kalkışmasının Hürriyet Gazetesine Yansımaları İ.Cem FERİDUNOĞLU..328-346 15 Temmuz Darbe Girişiminde Liderlik ve Milli Duruş Örneği Olarak, Recep Tayyip ERDOĞAN Üzerine Bir Değerlendirme Ȃdem PALABIYIK..357-366 İnsan ve İnsan Hakları Üzerine Orhan BİNGÖL...367-381 15 Temmuz Aslında Neydi? Mustafa ŞEN....382-391 Sovyet Rusya Siyasetinde Bir Darbe Olarak Jeltoksan Hareketi Nursulu IMAŞOVA ÇETİN.....392-402 Bağımsızlık Sonrası Kazakistan Demokrasisinin Gelişimi Üzerine Bir Araştırma Cebrail NERGİZ ve Ercan KAYA.403-411 Demokrasi ve Ekonomik Gelişme Mehmet DURKAYA ve M.Ramazan DEMİRCİ..412-430 Küresel Terör ve Yoksulluk İlişkisi Abdullah ÖZDEMİR ve Mümin ESER ve Hatice EROL.. 431-449 15 Temmuz Direnişinin Ekonomik Yansımları Mustafa Malkoç YAŞAR ve Gonca YAŞAR....450-457 Orta Dönemde Türk Devletlerinde Ortaya Çıkan Darbelerin Dini Nedenleri Jomart JENİS....458-467 Bağımsızlık Sonrası Kazakistan da Gerçekleşen Devrimler Üzerine Bir Değerlendirme Elvin IUSUBO.468-490 13 Mayıs 2015 Burundi Kalkışması Volkan İPEK... 491-499 Timurlarda Bir Darbe Girişimi Maz ul Bir Bilge Hükümdar: Uluğ Beğ Ali Rıza YAĞLI... 500-515 vii
12 Eylül 1980 Darbesinin Türk Belediye Sistemine Etkileri Hasan YAYLI ve Ahmet FIRINCI...516-539 Rus Literatüründe İran İslam Devrimi İle Milli Azınlıklar Ergali ESBOSIN..540-552 Darbeler, Ordu ve Siyaset Esmeray ALACADAĞLI.......553-578 1986 Osmanlı Bankası Baskını Selçuk BALI. 579-598 Rothschild Ailesi nin Osmanlı Devleti ile İlk İlişkileri Sezai BALCI.....599-615 Örgütsel Politika Düzleminde Darbe Girişiminin Arka Planındaki Örgütlü Yapının Çözümlenmesi Korhan KARACAOĞLU ve Fatih SAYDAM.... 616-624 Türk Silahlı Kuvvetleri nde Yeniden Yapılanma Tartışmaları Cenk ÖZGEN......625-636 Mısırdaki Darbe Halkının Duruşu Hany İsmail RAMADAN......637-644 Suriye Darbelerine Genel Bir Bakış:Otuzdan Dazla Darbe Salem KHALEF...645-667 Dindarlık ve Sekülerlik Bağlamında 15 Temmuz Darbe Teşebbüsü Mustafa BAKIRCI...668-673 İslam Tarihinin İlk Darbesi Mehmet ÖZMENLİ....674-679 İlk Müslüman Türklerin Darbe Girişimleri- Samerra Dönemi Yavuz Selim GÖL...680-689 Türkiye deki Askeri Müdahaleler ve ABD Kazanımları: 12 Mart ve 12 Eylül Örneği Murat ÖZATA.....690-710 Bosna-Hersek teki Demokrasi Anlayışının Değerlendirilmesi Nuray GÜNEY....711-716 Türkiye de Parti İçi Demokrasi ve Disiplin Algısı Zümer POLAT....717-723 Meslek Yüksek Okulu Öğrencilerinin Demokrasi Düzeyi ve Temel Demokratik Değerleri (Ordu Üni. Örneği) Cemile BAHTİYAR KARADENİZ, Saffet SARI, Ata Bahri ÇAĞLAYAN ve Devrim KARADEMİR....724-733 Darbe Döneminde Medyanın Algı Yönetimine Etkisi mısır-türkiye Karşılaştırması Hüseyin ALTINALAN.. 734-751 viii
15 Temmuz Darbe Girişimi nin Belediyeler Üzerindeki Yansımsı Hakkında Bir Değerlendirme Hasan YAYLI ve Refik YASLIKAYA...752-766 Siege of Sarajevo: Crisis, Containment and Changeover (1992-1995) Muhammad Yaseen NASEEM ve Amine YAVUZ.767-781 ix
x
xi
xii
xiii
xiv
xv
xvi
xvii
OTURUM BAŞKANLARI Prof. Dr. Anıl ÇEÇEN (Açılış Paneli) Prof. Dr. Asghar FARDI (1. Oturum) Prof. Dr. Ramazan SEVER (2. Oturum A) Prof. Dr. Rasim Özgür DÖNMEZ (2. Oturum B ) Prof. Dr. Hasret ÇOMAK (3. Oturum) Prof. Dr. Ensar NİŞANCI (4.Oturum - A ) Doç. Dr. Nazım ELMAS (4. Oturum B ) Prof. Dr. Eden MAMUT (5. Oturum ) Prof. Dr. Alâeddin YALÇINKAYA (6. Oturum ) Prof. Dr. Feyzullah AHMETOĞLU (7. Oturum - A ) Prof. Dr. Reyhan Ayşen WOLFF (7. Oturum - B ) Prof. Dr. Bayram KAYA (8. Oturum ) Prof. Dr. Betül KARAGÖZ YERDELEN (9. Oturum A ) Prof. Dr. Levent ÜRER (9. Oturum - B ) Prof. Dr. Mustafa CİN (10. Oturum - A ) Prof. Dr. Ünsal BEKDEMİR (11. Oturum - B) Prof. Dr. Atilla SANDIKLI (Kapanış Paneli) xviii