MASİF PANEL VE SEKTÖREL GELİŞİMİNİN İNCELENMESİ

MASİF PANEL VE SEKTÖREL GELİŞİMİNİN İNCELENMESİ Tuncer DİLİK 1, Seda ERDİNLER 2, Emel ÖZTÜRK 3 1 Doç. Dr., İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü,34473 Bahçeköy, İstanbul. tuncerd@istanbul.edu.tr 2 Yrd.Doç.Dr., İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü 34473 Bahçeköy, İstanbul.seda@istanbul.edu.tr 3 Araş.Gör., İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü,34473 Bahçeköy, İstanbul. emelozt@istanbul.edu.tr ÖZET Bu çalışmada, sahip olduğu özellikleriyle ahşap kökenli malzemeler arasında üretici ve kullanıcının her türlü gereksinimini karşılayan bir malzeme olarak masif panel ve sektörel gelişimi değerlendirilmektedir. Yapılan gözlem ve araştırmalara dayanarak, masif panelin mobilya endüstrisindeki talebinin hızla gelişmesinin başlıca nedenleri ve sektörel olarak Türkiye deki durumu ortaya konulmaktadır. Çalışmada, dünyada olduğu gibi Türkiye de de masif panel sektörünün hızla gelişen bir sektör konumunda olduğu belirlenmiştir. Bu gelişimi etkileyen faktörlerin başında, dünyadaki hızla gelişen çevre sağlığı ve ekolojik yaklaşımlar karşısındaki tüketici davranışları, masif panelin diğer ahşap esaslı malzemelere göre olan avantajları ile esnek üretim sistemlerine uygun nitelikte bir malzeme olması gelmektedir. Mobilya endüstrisinin artan talebi karşısında, yatırıma açık bir sektör konumunda olduğu görülen bu sektörün, son yıllarda yapılan yatırımlar ile, toplam 40.000 m³/yıl lık üretim kapasitesine ulaştığı belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: 1.masif panel, 2.masif panel sektörü, 3.masif panelin özellikleri, 4.masif panelde kalite sınıfları, 5.masif panel kullanım alanları ABSTRACT In this study, edge glued wood panel and its development are evaluated as it covers most of the needs of manufacturers and users. Reasons for the increasing demand and its sectoral situation in Turkey are determined due to observations and researches in this field. As the result of this study it is determined that in Turkey edge glued wood panel industry is developing rapidly similar to the other countries in the world. Top reasons for this development are the rapidly developing environmental health care and ecological approaches, advantages of edge glued wood panels among other wood based materials and its availabity for flexible manufacturing. It is determined that edge glued wood panel sector has reached the production capacity of 40.000m³/year. Besides, the importance and need of closer cooperation with furniture industry are determined for edge glued wood panel sector. Key words: 1. edge glued wood panel, 2. edge glued wood panel sector, 3. properties of edge glued wood panel, 4. quality classification of edge glued wood panels, 5. field of edge glued wood panels 1. GİRİŞ

Son yıllarda teknolojik ve ekonomik gelişmelere paralel olarak artan üretim talebini karşılamak için ahşap levha endüstrisine yönelim önemli oranda artmıştır. Yonga levha, MDF, melamin kaplı yonga levha, kontrplak ve OSB gibi ürünlerin üretimlerinin 1990 yılından itibaren yoğun bir artış içinde olduğu görülmektedir. Bu tür ürünlerin tercih edilme sebepleri piyasanın talebi yanında, seri üretime uygunlukları ve homojen yapılarının yanı sıra kolay karşılanabilir olmalarıdır. Ayrıca, masif ağaç malzemedeki rutubet farklılıkları ve kusurlara göre değişen fiziksel, mekanik ve teknolojik özellikler gibi sorunlarla daha az karşılaşılması da ahşap levha ürünlerinin tercih edilme nedenlerini oluşturmaktadır. Özellikle 2000 li yılların başlarından itibaren gelişen teknolojiyle birlikte tüketici tercihlerindeki yaklaşımlar, masif ağaç malzemenin özellikle dekorasyonda ve mobilya üretiminde daha stabil ve pratik bir şekilde kullanılabilir hale getirilmesini gerekli kılmıştır. Masif ahşabın üretim hızı ve ürünün uygulamalardaki zorluklarından dolayı, levha endüstrisine daha fazla ağırlık veren üreticileri masif panel üretimine yönlendirmiştir. Dünyada yükselen yaşam standardı ile birlikte bilinçli tüketim ve ekolojik yaklaşımlar da masif panelin, mobilya ve ağaç işleri endüstrisindeki kullanım alanlarının hızla artmasında önemli bir etken olmuştur. Buna paralel olarak masif panel dünyada ve ülkemizde önemli oranda yüksek üretim kapasitelerine kavuşarak önemli bir sektör konumuna gelmiştir. Bu tespit sektörün hızlı bir gelişim içinde olduğunu göstermektedir (Dilik vd. 2012; Bilgin, 2010; Nicholes, 2010; Dilik, 2009; EPF, 2006). 2. MATERYAL VE METOD Masif panel kullanımı ve teknolojisindeki gelişimin nedenleri ile Türkiye masif panel sektörünün yapısal durumunun incelendiği bu araştırmada, bu alanda yapılan mevcut araştırma, inceleme, gözlem ve görüşme verilerinin değerlendirilmesine dayanan bir yöntem izlenmiştir. Bu çerçevede; masif panelin diğer ahşap esaslı levhalarla karşılaştırılması yapılarak, masif panel üretimindeki teknoloji tercihleri, kalite sınıfları, üretimde tercih edilen masif panel özellikleri ve ağaç türleri ile üretimindeki maliyet unsurları, Türkiye masif panel sektörünün üretim kapasitesi ve gelişimindeki sürekliliğin sağlanması açısından önemli bulunan konular değerlendirilmiştir. 3. BULGULAR VE TARTIŞMA 3.1 Ahşap Esaslı Levhalar ve Masif Panel Mobilya endüstrisi için aranan özellikleri karşılamak amacıyla geliştirilen ve geliştirilmeye devam eden ahşap esaslı levhalara (yongalevha, kontrplak, MDF, OSB vs.) alternatif olarak geliştirilmiş olan masif panel, diğer ahşap esaslı levhaların kullanıldığı her alanda kalite ve müşteri memnuniyeti beklentilerini karşılamaktadır. Masif panelin diğer ahşap levha ürünlerine göre üstünlük ve zayıflıkları Tablo 1 de gösterilmiştir.(dilik vd., 2012; Bilgin, 2010). Masif panel, aynı ağaç türünden küçük kesitli masif odun parçalarının yani lamellerin, tek parça ya da uç uca ekli parça halindeyken, özellikle lifleri paralel

olacak şekilde birbirine kenarlarından boyuna ve enine yönde tek tabaka halinde yapıştırılmasıyla elde edilen levhalar olarak tanımlanmaktadır (Dilik, 2005). Üretimindeki ve kalite kontrolündeki hız ve ekonomi sağlayıcı nitelikleriyle özellikle mobilya ve dekorasyon işlerinde diğer levha ürünlerine alternatif olarak kullanılmakta ve önerilmektedir. Masif panelde en iyi sonucun alınabilmesinin, ancak yatırımcının hedefleri çerçevesinde üretiminin ve kalite kontrolünün belirli ilkeler ve koşullar altında yapılmasıyla mümkün olabileceği unutulmamalıdır (Dilik, 2005; EPF, 2005). Tablo 1: Masif panelin diğer ağaç malzemelere göre üstünlükleri ve zayıflıkları. Üstünlükleri Zayıflıkları Masif ağaç malzemenin doğallığını bozmadan Hava koşullarında bağıl nem ve sıcaklığın geniş bir yüzey imkanı sağlayan ve doğrudan değişmesi ile rutubet alıp vererek kullanıma hazır bir malzeme olması boyutlarında daralma ve genişlemelerin ortaya çıkması Zengin tekstür, renk ve dekoratif görünümü Çürüme riski ve renk değiştirebilmesi Yüksek boyut stabilitesi ve direnç özelliklerine Böcek ve hayvansal zararlılara karşı sahip olması Demonte mobilya üretiminde diğer levha ürünlerine göre daha avantajlı olması Yüzey kaplama ve üst yüzey işlemleri için yüksek yüzey stabilitesi ve uygunluk ile kenar işlemlerindeki üstünlükleri Uniform kalınlık ile çok farklı boyut ve tip seçeneklerine sahip olması, kolaylıkla işlenebilmesi ve uzun ömürlü bir malzeme olması Yatırım maliyetinin diğer levha ürünlerine göre düşük olması (MDF, yongalevha, kontrplak vb. tesisleriyle karşılaştırıldığında yaklaşık 10 kata kadar daha düşük yatırım maliyetine sahiptir.) 3.2 Masif Panel Sektörünün Gelişimi dayanıksız olması Budak, lif kıvrıklığı gibi stabiliteyi etkileyen kusurların bulunabilmesi Yapılan araştırmalar masif panel endüstrisinin hızla gelişmesinin başlıca üç nedenden kaynaklandığını ortaya koymaktadır. Bu nedenler: 1. Bütün imalat sanayileri için geçerli olan, dünyadaki hızla gelişen bir akım olarak çevre sağlığı ve ekolojik yaklaşımlar karşısındaki tüketici davranışı, 2. Diğer ahşap esaslı malzeme üretimi ve yatırımlarına göre daha düşük üretim ve yatırım maliyetine sahip olması, 3. Diğer ahşap esaslı malzemelere göre sahip olduğu avantajlarının yanı sıra her türlü talep düzeyine cevap verecek esnek üretim sistemlerine sahip üretim teknolojilerinin bulunmasıdır (Dilik vd., 2012; EPF, 2005; EPF, 2006). Dünyada yongalevha, MDF, OSB, kontrplak vb. gibi diğer ahşap esaslı levha üreticilerine yönelik birlikler bulunmasına rağmen, masif panel üreticilerinin bu birliklerin içinde yer almadığı görülmektedir. Bu nedenle, masif panel arz ve talebine yönelik resmi istatistikî bilgilere doğrudan ulaşılamamaktadır. Ancak, bazı özel kuruluşların bu konuda yapmış oldukları araştırmalardan masif panel sektörünün

m³ gelişimini görmek mümkündür. Dimter-Weinig, (2005) e göre Avrupa daki masif panel üretiminin 1990 ile 2001 yılları arasındaki gelişimi Şekil 1 de gösterilmektedir. Bu verilerden, 1990 da 400.000 m³ olan üretim miktarının sürekli artarak 2001 de ise 650.000 m³ e ulaştığı görülmektedir. Ancak, 1997 sonrası görülen üretimdeki azalmanın nedeni üretimin Batı Avrupa dan Doğu Avrupa ülkelerine kayması şeklinde açıklanmaktadır. Aynı araştırmada, masif panel talebindeki artışın üretim arzındaki artıştan çok daha fazla olduğu da tespit edilmiştir. Bu amaçla elde edilen verilere göre ise, Avrupa Birliği çerçevesinde 1992 yılında %100 olarak kabul edilen talebin 1993 de %220, 1995 de %280, 1997 de %380, 1999 da %500 ve 2000 yılında ise % 550 lik bir talep artışına ulaştığı belirtilmektedir. Bu yüksek talebin, merkezi Avrupa dan ziyade Doğu Avrupa ülkelerince karşılanmakta olduğu belirlenmiştir. Avrupa daki üretim miktarlarına yönelik yapılan bu araştırmalarda, sadece Avrupa da yaklaşık toplam 2-2.5 milyon m³/yıllık üretim kapasitesinin bulunduğu belirtilmektedir. Şekil 1: Avrupa da masif panel üretiminin gelişimi.(dimter-weinig, 2005) 800000 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 1990 1993 1995 1997 1999 2000 2001 Avrupa daki masif panel talebi ve arzı üzerindeki gelişmelere yönelik olarak belirlenmiş olan son veriler ise, Şekil 2 de gösterilmektedir (Bilgin, 2010). 1500 1000 500 0 Talep Arz Fark -500 1991 1996 2001 2006 2011 Şekil 2: Avrupa da yıllara göre masif panel talebi ve arzı (Bilgin, 2010)

Buna göre, Avrupa da masif panele olan talep artışının sürmesine rağmen, arz miktarının azaldığı görülmektedir. Bu durum, Batı Avrupa yı kapsayan bir çalışma olması ve buralardaki üretim yerlerinin kapatılarak Doğu Avrupa ya kaymasıyla açıklanmaktadır. Talep artışı ile ilgili bu gelişimde kuşkusuz birçok faktör etkili olmakla beraber bu gelişimin son iki yıldaki cari satış fiyatlarındaki yansımaları; yongalevha, MDF, OSB ve kontrplak gibi ürünlerde negatif ve durağan bir etki şeklinde olurken, masif panel için pozitif yani artış yönünde(%10) olduğu görülmektedir. Satış fiyatlarındaki bu gelişim Avrupa ve Amerika ahşap endüstrisinin verileri ile aynı oranlarda olmasa da artış ve azalış yönünde paralellik göstermektedir. Böylece, bu gelişme sürekli bir talep artışı içinde bulunan masif panelin Türkiye orman ürünleri endüstrisi içinde rekabete ve yatırıma açık bir sektör özelliği göstermesi bakımından önemli bulunmaktadır (Laminart, 2012; Mobilya, 2012; Dilik, 2009). 3.3 Masif Panel Kalite Sınıfları ve Boyutları Masif panel kalite sınıflandırmalarında öncelikle ağaç türü, desen ve renk durumu, üretimde kullanılan lata veya lamellerin ekli (finger jointli) ya da eksiz (tam boy) olma durumu esas alınmaktadır. Bu kriterlerden sonra, masif panellerin yüzeylerindeki doğal ahşap kusurlarının durumlarına bakılarak her iki yüzeydeki bulunma oranlarına göre 5 ayrı kalite sınıfına ayrılmaktadır. Bunlar; A/A, A/B, B/B, B/C ve C/C kalite sınıfı olarak belirtilmekte olup, bu kalite sınıflarının özellikleri masif panel ile ilgili standartlarda verilmektedir (Dilik, 2005; Güngör ve Kahveci, 2001). Masif panel üretiminde boyutları belirleyici esas kriter masif panel preslerinin boyudur. Dünyada bu amaçla üretilen pres boyları 2,5-3,0-3,5-4,2-4,5-5,5 ve 6m dir. Bu boylar ile bağlantılı olarak genişlikler 1,0-1,3 m olarak standart bir şekilde üretilmektedir. Fakat, bugün talep edilen masif paneller genellikle mobilya elemanı olarak kullanıldığından 45-55-60-90 cm gibi genişlikler daha çok tercih edilmektedir. Masif panel kalınlıkları bakımından, 10 mm den 60 mm kalınlığa kadar standart olarak üretilebilmektedir. Bugün, dünyada ve ülkemizde en çok talep gören kalınlıklar ise 16-19-30 ve 42 mm dir. (Bilgin, 2010). Masif panelin teknik özelliklerine yönelik olarak ulusal ve uluslararası standartlar mevcut olup, boyut toleransları için öngörülen başlıca değerler şunlardır: Uzunluk ve genişlikte 1,0 mm/m, kalınlıkta tek panel için 0,3 mm olup bir üretim partisi için 0,4 mm, kenar düzgünlüğünden sapma 1mm/m, gönyeden sapma 1mm/m ve yüzey düzgünlüğünden sapma 1,5mm/m dir (Dilik, 2005). 3.4 Masif Panel Üretiminde Teknoloji Tercihleri Masif panel sektörü, üretim teknolojisindeki yeniliklere kolaylıkla uyum sağlayan üretim hatlarına ve makinalara sahip özelliktedir. Günümüzün değişen pazar ve rekabet koşulları gereği, farklı boyutlarda ve tiplerde masif panel üretme gerekliliği üretim tesisleri ve makinelerin esnek üretim sistemlerine sahip olmasını kaçınılmaz

kılmaktadır. Masif panel üretiminin genel iş akışı; kerestenin kurutulması, çoklu dilme, boy kesme, boy ekleme, dört yüzün planyalanması ve presleme aşamalarından oluşmaktadır (Şekil 3). Bu üretim aşamaları için sektörün yatırım tercihlerini optimizasyon sistemlerine sahip makine ve üretim hatlarından yana kullandığı görülmektedir (Dimter and Weinig 2005; Nicholes, 2010; Dilik 2009). A- Çoklu dilme B- Boy kesme C-Boy ekleme (Finger jointing) D- Dört yüzün planyalanması E- Presleme Şekil 3: Masif panelin genel üretim aşamaları.(dilik vd., 2012) 3.5 Masif Panel Kullanım Alanları Masif panel, son yıllardaki ekonomik ve teknik gelişmeye paralel olarak değişen talep düzeyleri karşısındaki esnekliği yakalayabilen üretim teknolojisi ile her alandaki mobilya ve dekorasyon işlerinde diğer levha ürünlerine alternatif olarak kullanılmakta ve önerilmektedir. Masif panelin kullanım alanları ve bu kullanım alanlarına göre uygun ağaç türleri Tablo 2 de gösterilmiştir. Tablo 2: Masif panel kullanım alanları ve önerilen ağaç türleri (Flynn and Holder, 2001, Bilgin 2010). Kullanım alanları Uygun/önerilen ağaç türleri Okul mobilyası üretiminde Kayın, Kestane, Meşe, Kavak, Ladin, Sarıçam, Göknar Mobilya imalatında Kayın, Kestane, Meşe, Ceviz, Dişbudak, Kavak, Kiraz, Armut, Ihlamur, Akçaağaç, Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix, Sapelli, Iroko, Teak, Limba, Wenge, Bubinga Ahşap evlerin iç elemanlarında Kayın, Meşe, Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix Kayın, Kestane, Meşe, Ceviz, Dişbudak, Kavak, Kiraz, Armut, Oyuncak imalatında Ihlamur, Akçaağaç, Ladin, Sarıçam, Göknar, Iroko

Yer döşemelerinde Merdiven imalatında Duvar ve ara bölme panellerinde Spor salonlarında Tekne dekorasyonunda Oturma gruplarının iskeletinde Dolgu malzemesi olarak Taşıyıcı I kiriş üretiminde Ekmek ve et kesim tezgahlarında Kafeterya masa tablalarında Aksesuar imalatında Mağaza dekorasyonunda Süpürgelik ve pervaz imalatında Mutfak tezgahlarında Dış mekan mobilyalarında Kapı imalatında Antik ürünlerin imalatında Kayın, Meşe, Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix Kayın, Kestane, Meşe, Ceviz, Dişbudak, Kiraz, Akçaağaç, Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix, Sapelli, Iroko, Teak, Limba, Wenge Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix Dişbudak, Akçaağaç Kestane, Meşe, Sapelli, Iroko, Teak, Limba Wenge, Bubinga Kayın, Ladin, Sarıçam, Göknar Kavak, Ladin, Sarıçam, Göknar Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix Kayın, Kestane, Meşe, Ceviz, Dişbudak Kayın, Kestane, Meşe, Ceviz, Dişbudak, Kiraz, Armut, Akçaağaç, Ladin, Sarıçam, Göknar, Sapelli, Iroko, Teak, Limba, Wenge Meşe, Ceviz, Dişbudak, Kiraz, Armut, Ihlamur, Akçaağaç, Ladin, Sarıçam, Göknar, Teak, Wenge, Bubinga Kestane, Meşe, Ceviz, Dişbudak, Kiraz, Armut, Ihlamur, Akçaağaç, Ladin, Sarıçam, Göknar, Sapelli, Iroko, Teak, Limba Wenge, Bubinga Kavak, Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix Kayın, Kestane, Meşe, Ceviz, Dişbudak, Kiraz, Teak Kestane, Meşe, Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix, Sapelli, Iroko, Teak, Limba, Wenge Kayın, Kestane, Meşe, Ceviz, Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix, Limba Kestane, Ladin, Sarıçam, Göknar, Larix 3.6 Türkiye Masif Panel Sektörünün Genel Durumu Avrupa daki gelişime paralel olarak masif panel üretiminin Türkiye orman ürünleri endüstrisi içinde yatırıma açık bir sektör konumuna geldiği görülmektedir. 2000 yılına kadar masif panel üreten işletme sayısı 3 iken bu sayı 2005 de 8, 2008 de 18, 2010 da ise 30 işletmeye çıkmıştır. Bu işletme sayısı ile beraber son yıllarda yapılan yeni yatırım ve revizyon çalışmaları ile üretim kapasitesi olarak diğer ahşap esaslı levha ürünlerinde olduğu gibi masif panel üretiminde de dünya ile gerek kalite, gerekse kantite olarak rekabet edebilir seviyeye ulaşmış bulunduğu görülmektedir (Dilik 2005, Demir 2009, Bilgin 2010). En son yapılan araştırmalarda, Türkiye masif panel üretim sektörünün günlük toplam 113m³, yıllık ise 40.000m³ lük üretim kapasitesine sahip olduğu belirlenmiştir. Bu üretim kapasitesinin bölgelere göre dağılımı incelendiğinde, doğrudan hedef pazarlara yakınlık faktörünün etkisi altında kaldığı ve Marmara Bölgesinde (13 işletme) yoğunlaştığı görülmektedir. Bunu sırasıyla; Karadeniz (7 işletme), Ege (4 işletme), İç Anadolu (4 işletme) ve Akdeniz Bölgesinin (2 işletme) izlediği görülmektedir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde ise masif panel işletmesi bulunmamaktadır (Bilgin, 2010). Türkiye masif panel üretim sektöründe çalışan personelin niteliklerine göre dağılımı incelendiğinde, mühendis ve teknisyen gibi nitelikli elemanların çalışma oranlarının (%2), çok düşük olduğu görülmektedir. Buna göre sektörde personel niteliğine gerekli önemin verilmediğini söylemek mümkündür. Katma değeri yüksek bir ürün olarak masif panel üretiminde maliyet unsurlarının dağılımı ise; hammadde %43,

işgücü %18, enerji %6, yardımcı malzemeler %10, pazarlama giderleri %15 ve diğer giderler %8 şeklinde belirlenmiştir. Avrupa daki masif panel üretim maliyetindeki hammadde için %46 lık ve işgücü için belirtilen %20 lik oranlar dikkate alındığında sektörün rekabet edebilirlik özelliğine sahip olduğu söylenebilir (Dimter-Weinig, 2005). Türkiye masif panel sektöründe standartlarda belirtilen boyutlarda ve kalite sınıflarında her türlü masif panelin üretildiği, ancak her firmanın kendi üretim hattına ve özellikle masif panel preslerinin ebatlarına dayanarak ölçülerini ve kalite sınıfını belirlemekte olduğu görülmektedir. Bilgin (2010) e göre, sektör işletmelerinin üretimlerinde ulusal ve uluslararası standartları esas alma oranlarının oldukça düşük olduğu (%36.6) belirlenmiştir. Masif panel kullanımında tercih edilen ağaç türlerinin, Dünya ve Avrupa daki tercihlere paralellik göstermekte olduğu ve ağaç türü tercihinin tamamen tüketici talepleri doğrultusunda şekillendiği görülmektedir. Ülkemizdeki masif panel üretimindeki ağaç türü tercihlerinin; yapraklı ağaç türleri için %33, iğne yapraklı ağaç türleri için ise %67 oranında olduğu belirlenmiştir. En çok kullanılan yapraklı ağaç türlerinin: Kayın, Kestane, Meşe, Akçaağaç, Dişbudak, Sapelli ve Iroko olduğu; iğne yapraklı ağaç türlerinin ise: Ladin, Göknar, Sarıçam ve Larex olduğu belirtilmektedir. Türkiye deki masif panel kullanıcılarının tercih sebeplerini oluşturan faktörler ve oranları ise öncelik sırasına göre; estetik (%28), mekanik direnç özellikleri (%28), kalite (%22), fonksiyonellik (%11), bol çeşit ve seçim imkanı (%4) şeklinde belirlenmiştir. Türkiye de masif panelin en çok kullanıldığı kapı üretimindeki tercih sebepleri de daha kaliteli üretim (%55), üretimi kolaylaştırma (%36) ve ekonomik olma(%9) şeklinde sıralandığı belirlenmiştir. Kullanıcıların büyük kısmının masif paneli hazır olarak satın aldığı (%70), daha az bir kısmının ise sipariş üretimini tercih ettiği (%30) belirlenmiştir. Masif panel seçiminde, fiyat ve kalitenin ayrı ayrı değil birlikte esas alındığı (%90) görülmektedir. Kullanıcıların karşılaştığı sorunların dağılımları ise, fiyat (%42), uygulanabilirlikteki sorunlar(%41) ve kalite sorunları (%17) şeklinde belirlenmiştir. Bu dağılım oranlarında şüphesiz masif panelin kullanım alanları da etkili bulunmaktadır. Bu durumun dünyadaki gelişime paralellik gösterdiğini Nicholes, (2010) ve Smith and Araman, (1997) na göre belirtebiliriz. 4. SONUÇ VE ÖNERİLER Bu araştırmada, masif panelin gerek masif ağaç malzemenin diğer malzemelere olan üstünlükleri, gerekse yüksek boyut ve yüzey stabilitesi ile yapı fiziği açısından her türlü konstrüktif gereksinmeyi karşılayan özellikleriyle kullanım alanlarının giderek artırmakta olduğu; Türkiye de hızlı bir gelişim içinde bulunduğu ve yeni yatırımlara açık bir sektör niteliğinde olduğu görülmektedir. Masif panel üretiminin diğer levha ürünlerine göre daha ekonomik ve kolay olmasının yanında, yatırım maliyetinin yaklaşık on kat daha düşük olması gibi nedenlerle pazarı giderek genişlemektedir. Türkiye de 2000 yılına kadar sadece 3 firma aktif olarak üretim yaparken, 2010 yılında firma sayısı 30 a ulaşmıştır. Masif panel endüstrisinde önceleri iki yada üç ağaç türü ile çalışılırken, günümüzde bu sayının 20 türe kadar ulaştığı görülmektedir.

Ayrıca, iğne yapraklı ağaç türlerinden üretilen masif panellerin daha çok mobilya ve kapı endüstrisinde kullanıldığı belirlenirken, yapraklı ağaç türlerinin ise merdiven, aksesuar, iç ve dış mekan mobilyaları ile yat ve hediyelik eşya üretimi gibi alanlarda tercih edilmekte olduğu ortaya çıkmıştır. Türkiye masif panel sektörünün, pazara yakınlık ve hammaddeye ulaşım kolaylığı gibi nedenlerle Marmara bölgesinde yoğunlaştığı görülmektedir. Sektör, tüm dünyada olduğu gibi esnek üretim sistemlerine sahip üretim teknolojileri sayesinde hemen her talep düzeyine kolaylıkla cevap verecek bir yenilenme ve geliştirme yatırımları yapma çabası içinde bulunmaktadır. Masif panel üretiminde maliyet unsurlarının dağılımına göre belirlenen verilerden, sektörün rekabet avantajına sahip olduğu görülmektedir. Sektörün yapısal durumuna ilişkin ortaya çıkan en büyük sorunun, üreticiler ile tüketiciler arasındaki iletişim ve koordinasyon eksikliğinin olduğu belirtilebilir. İşletmelerin genellikle herhangi bir pazar ve talep araştırması yapmadan üretim kararı aldıkları için çoğunlukla yüksek maliyetle ve üretim kapasitelerinin altında çalıştıkları görülmektedir. Diğer taraftan, bir birliklerinin olmaması, sektördeki haksız rekabeti ve kalite sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Bu sorunun aşılmasının, ancak sektörün tanımlı bir birlik altında toplanarak, başta mobilya sektörü olmak üzere ilgili sektörlerle ve üniversitelerle işbirliğine girmesinden geçtiği açıkça görülmektedir. Sektörün bu özellikleriyle Dünya pazarında aktif kalabilmesinin tek yolunun, bir birlik çatısı altında üretim teknolojisindeki yeniliklere uyum sağlayan ve optimizasyon sistemlerine sahip makinalar ile yapılan imalattan geçtiği ortaya çıkmaktadır. Son olarak, Türkiye Orman Ürünleri Endüstrisinin 2023 vizyonu çerçevesindeki hedeflere ulaşma açısından önemi, gerekse pazar payının artırılması için sektörün başta mobilya endüstrisi olmak üzere ilgili sektör ve kurumlarla işbirliği içinde olmasının gerekliliği açıkça görülmektedir. KAYNAKLAR Bilgin, Y. (2010). Türkiye de Masif Panel Sektörünün Yapısal Durumu ve Ağaç İşleri Endüstrisindeki Kullanım Olanakları, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamıştır), İ.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Haziran 2010, İstanbul. Demir, S. (2009). Türkiye de Masif Panel Üretim Teknolojisi, Yapısal Durumu ve Ticareti Üzerine İncelemeler Lisans Tezi (Basılmamıştır), İ.Ü. Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü, İstanbul. Dilik, T., Erdinler, S. and Kurtoğlu, A. (2012). Edge Glued Wood Panel Technology and an Assessment on the Development of Edge Glued Wood Panel Industry, American Journal of Applied Sciences 9 (10): 1625-1635, 2012. Dilik, T. (2009). Masif Ahşap Ayrıcalığını Yeniden Öne Çıkaran Malzeme Masif Panel, Ağaç Makineleri, Teknoloji ve Araştırma Dergisi, Mart-Nisan 2009/02, sayı 39, sayfa 50-53, EFS Yayın Grubu, İstanbul. Dilik, T. (2005). Masif panel pazarı ve üretim teknolojisindeki yenilikler, Mobilya Dekorasyon Dergisi, Kasım-Aralık 2005, sayı 69, sayfa. 292-304, İstanbul. Dimter-Weinig Group (2005). Technique documents of edge-gluing pres and cross cutting and optimisation systems for solid wood panels, Weinigstrabe 2/4, D-97941 Tauberbischofsheim.

EPF, (2005). The eco-cycle of wood and wood based products. Annual Report 2005/06, Europen Panel Federation, 24.rue Montoyer box 20 B-1000, Brussels. EPF, (2006). Europen Panel Federation 5th Europen Wood Based Panel Symposium, 4-6October2006 EFP General Secretariat box5, B-1070, Brussels. Flynn, J. H. and Holder, C. D. (2001). A guide to Useful Woods of The World, 2nd Edn., Forest Products Research, ISBN-10:1892529157, PP:618. Güngör, A. ve Kahveci, M. (2001). Masif Panel, Yapı Dekorasyon Dergisi, Ekim2001, Sayı: 19, sayfa 92-100, İstanbul. Laminart, (2012). Dünyadan Haberler, Laminart Mobilya, Dekorasyon, Sanat ve Tasarım Dergisi, Ekim-Kasım2012, sayı 82, sayfa 126-131, İstanbul. Mobilya, (2012). Haberler, Mobilya Dekorasyon Dergisi, Eylül-Ekim 2012, sayı 112, sayfa 140-142, İstanbul. Nicholls, D.L. (2010). Alaska Birch for Edge glued Panel Production: Considerations for Wood Products Manufacturers, 1st Edn., U.S. Department of Agriculture, Portland, pp:25. Smith, B. and Araman, P. (1997). Edge glued panels and blanks offer value added opportunities, Newsletter, Virginia Forest Products Association, 1997, p.9-11.