ĠSTANBUL ÜNĠVERSĠTESĠ ĠSTANBUL TIP FAKÜLTESĠ TIPTA UZMANLIK EĞĠTĠMĠ YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç Madde 1 - Bu yönerge, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi nde tıpta uzmanlık eğitimi ile ilgili, 18/07/2009 tarihinde 2009/15153 karar sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği çerçevesinde, İstanbul Tıp Fakültesi ne özgü uygulamaların esaslarını belirlemek, anabilim dallarının akademik özerkliğine dayalı, uluslararası standartlarda kurumsal eşgüdümü sağlayacak süreçleri tanımlamak amacıyla hazırlanmıştır. Kapsam Madde 2 - Bu yönerge, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi nde tıpta uzmanlık eğitimi gören uzmanlık öğrencileri için, 18/07/2009 tarihinde 2009/15153 karar sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği çerçevesinde, İstanbul Tıp Fakültesi ne özgü uygulamaların esaslarını kapsar. Yan dal uzmanlık eğitimi bu yönergenin kapsamı dışındadır. Dayanak Madde 3 - Bu yönerge, Sağlık Bakanlığı nın 19/06/2009 tarih ve 7414 sayılı yazısı üzerine 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun un 9 uncu maddesine göre, Bakanlar Kurulu nca 29/06/2009 tarihinde kararlaştırılmış ve 18/07/2009 tarihinde 2009/15153 karar sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği ne dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar ve kısaltmalar Madde 4 - Tıpta uzmanlık eğitimi, Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği ile tanımlanmış tıp anabilim dallarında bilgi ve beceri kazanmak ve bunu uygulayacak yetkiye sahip olmak için yürütülen ve uygulamalı çalışmaları da kapsayan lisansüstü bir eğitimöğretimdir. 1
Bu yönergenin uygulanmasında, a. Akademik kurul: Anabilim dalı akademik kurulunu, b. Anabilim dalı: İstanbul Tıp Fakültesi nde ana dalda uzmanlık eğitimi veren birimleri, c. Anabilim dalı tıpta uzmanlık eğitimi kurulu: Akademik kurul tarafından seçilen ve ilgili anabilim dalındaki tıpta uzmanlık eğitimin planlanması ve diğer birimlerle eşgüdüm halinde yürütülmesinden sorumlu olan kurulu, d. ATUB-UEMS: Avrupa Tıp Uzmanları Birliği ni, e. Dekan: İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı nı, f. Fakülte Kurulu: İstanbul Tıp Fakültesi nin Fakülte Kurulu nu, g. Karne: Tıpta uzmanlık öğrencilerinin uzmanlık eğitimi süresince aldıkları eğitime ilişkin faaliyetlerin kaydedildiği karneyi, h. Rehber eğitim sorumlusu: Tıpta uzmanlık öğrencisi için, uzmanlık eğitimi sürecinde 18/07/2009 tarihinde 2009/15153 karar sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği nde tanımlandığı şekilde sorumlu olarak görevlendirilen öğretim üyesini, i. Rektör: İstanbul Üniversitesi Rektörü nü, j. Tez danışmanı: Tıpta uzmanlık öğrencisinin tez çalışmasını birlikte yapacağı öğretim üyesini, k. Tıpta uzmanlık öğrencisi: Kurumdaki kadro ve pozisyonları ne olursa olsun bu yönetmelik hükümlerine göre uzmanlık eğitimi görenleri ifade eder. l. UDEK: Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu nu, m. Uzmanlık Eğitimi Bürosu (UEB): UEEK in yazışmalarını yürütecek büroyu, n. Uzmanlık Eğitimi ve Eşyetkilendirme Kurulu (UEEK): İstanbul Tıp Fakültesi nde tıpta uzmanlık eğitimi ve eşyetkilendirmenin genel eşgüdümünden sorumlu olan kurulu, o. Yönetim Kurulu: İstanbul Tıp Fakültesi nin Yönetim Kurulu nu, ifade eder. 2
ĠKĠNCĠ BÖLÜM Eğitim Sorumluları ve Tıpta Uzmanlık Öğrencilerinin Tanımı, Hakları, Görevleri ve Sorumlulukları I. Eğitim sorumlularının tanımı, görev ve sorumlulukları Madde 5 - Eğitim sorumluları, Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği nde tanımlanan tıpta uzmanlık öğrencilerinin eğitimlerinden sorumlu olan öğretim üyeleridir. 1. Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği nin ilgili maddeleri geçerlidir. 2. Her anabilim dalında, akademik kurul kararı ile Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurulu oluşturulur. a) Kurulun üye sayısı, 5 (beş) ten fazla olmamak kaydıyla, anabilim dalı akademik kurulu tarafından belirlenir. b) Üyelerin görev süresi 2 (iki) yıldır. c) Kurulun farklı alanlarda çalışan öğretim üyelerinden oluşması gözetilir. d) Kurula, üyelerin aralarından seçeceği bir profesör başkanlık eder. 3. Anabilim dalı başkanı, göreve başlayan her tıpta uzmanlık öğrencisinin, Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurulu tarafından belirlenen rehber eğitim sorumlusunu, Uzmanlık Eğitimi ve Eşyetkilendirme Kurulu na (UEEK) bildirir. Rehber eğitim sorumluluğu görevinin, anabilim dalındaki öğretim üyelerine eşit bir şekilde dağıtılması gözetilir. 4. Anabilim dalı başkanı, tez konusu alan her tıpta uzmanlık öğrencisinin tez danışmanını UEEK e bildirir. Tez danışmanlığı görevinin, anabilim dalındaki öğretim üyelerine dengeli bir şekilde dağıtılması gözetilir. II. Uzmanlık Eğitimi ve Eşyetkilendirme Kurulu (UEEK) Madde 6 1. Tıpta uzmanlık eğitiminin anabilim dalları arası eşgüdümünden sorumludur. 2. Mezuniyet sonrası eğitimden sorumlu dekan yardımcısı başkanlığında her ay düzenli olarak toplanır. Gerektiğinde, üyelerin isteği ile ek toplantı yapılabilir. 3. Üyeler, İstanbul Tıp Fakültesi Fakülte Kurulu tarafından görevlendirilir. Başkan dışında, 12 (oniki) öğretim üyesi ve oy hakkı verilerek temel bilimler, dahili bilimler ve cerrahi bilimlerden birer tıpta uzmanlık öğrencisinden oluşur. Uyum Programı ndan (madde sekiz 3
fıkra iki) sorumlu olan öğretim üyesi, sorumluluk alanları ile ilgili konularda bilgi alışverişi ve danışma amaçlarıyla toplantılara davet edilir. a) Anabilim dallarının göstereceği adaylar arasından, temel bilimlerden 3 (üç), dahili bilimlerden 5 (beş), cerrahi bilimlerden 4 (dört) temsilci seçilir. Ulusal uzmanlık derneklerinden, Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu (UDEK) veya Avrupa Tıp Uzmanları Birliği nin (ATUB-UEMS) en az birinden eşyetkilendirme belgesi almış olan anabilim dallarından temsilci alınmasına öncelik verilir. Üyelerin görev süresi 2 (iki) yıldır; bir üye ardışık olarak en fazla iki dönem görev yapabilir. Görev süresi dolan üyelerin yerine, Fakülte Kurulu tarafından görevlendirme yapılır. b) Anabilim dallarının tıpta uzmanlık öğrencisi temsilcileri, kendi aralarında seçim yaparak, sonuçları Fakülte Kurulu na iletirler. 4. UEEK, anabilim dallarından gönderilen tıpta uzmanlık eğitimi izleme raporlarını, tez gelişme raporlarını ve elektronik karne kayıtlarını, Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği ne, İstanbul Tıp Fakültesi Tıpta Uzmanlık Eğitimi Yönergesi ne ve ve UEEK kararlarına uygunluk açısından değerlendirir. Bilimsel içeriğin değerlendirilmesi Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurulu nun sorumluluğundadır. Akademik kurullardan gelen, tıpta uzmanlık öğrencilerinin yıllık süre yenilemeleri kararları konusunda, Yönetim Kurulu na önerilerde bulunur. 5. Çok sayıda anabilim dalından tıpta uzmanlık öğrencilerinin ortak gereksinimi olan eğitim toplantılarının düzenlenmesini sağlar. 6. Anabilim dallarının eşyetkilendirme ölçütlerini sağlamak için duydukları her türlü gereksinimin, Dekanlık tarafından öncelikli olarak karşılanmasını sağlar. 7. UEEK üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve kararlar katılanların oy çokluğu ile alınır. III. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin hak, görev ve sorumlulukları Madde 7-1. Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği nin ilgili maddeleri geçerlidir. 2. Tıpta uzmanlık öğrencileri, yönetmelikteki hükümlere ek olarak, UEEK ve anabilim dalları tarafından düzenlenen eğitim programlarına katılmaya ve katılım belgesi almaya mecburdur. Zorunluluk durumları sebebiyle katılamayan kişilere, telafi olanağı tanınır. Tıpta uzmanlık öğrencisi, yıllık süre uzatma başvurusuna, kıdeminin gereği olan eğitim programlarını tamamlamamış olduğuna dair belgeleri eklemek zorundadır. 4
3. Eğitiminin son yılına başarıyla giren tıpta uzmanlık öğrencilerine, öğretim üyelerinin gözetim ve sorumluluğunda, bir uzmanın sahip olması gereken girişkenlik, karar alabilme ve kararlarını uygulamaya geçirebilme yeteneklerini geliştirme olanağı sağlanır. 4. Nöbet tutulan klinik dallarında hizmet veren, anabilim dallarında eğitim gören tıpta uzmanlık öğrencilerine, zorunluluk halleri dışında 3 (üç) günde birden daha sık nöbet görevi verilemez. Bu sınırın aşılacağı durumların, detaylı ve gerekçeli olarak, önceden UEEK e bildirilmesi, UEEK in değerlendirmesinden sonra Fakülte Yönetim Kurulu ndan onay alınması gereklidir. 5. Dördüncü maddedeki kurala, personel sayısı, hasta yükü ve benzeri gerekçelerle hemen uyması olanaksız olan anabilim dallarının detaylı bir gerekçeli raporu UEEK e sunması ve 1 (bir) yıllık bir geçiş süreci tanımlamaları gereklidir. Dekanlık, gerekli personel ve altyapı eksikliklerinin giderilmesini sağlayacaktır. 6. Anabilim dalı başkanı, eğitimin aksamaması ve tıbbi hataların önlenmesi amaçlarıyla, tıpta uzmanlık öğrencilerinin çalışma programında iş yoğunluğu ve bireylerin yorgunluk durumuna göre günlük ayarlamalar yapılmasına olanak verecek tedbirleri almakla yükümlüdür. 7. Her anabilim dalı, her ay en az 12 (oniki) saati seminer, bilimsel toplantılara katılım, yayın irdelemesi ve morbidite/mortalite toplantıları (bkz. Üçüncü Bölüm) gibi, hasta hizmeti ile eşzamanlı olmayan eğitim faaliyetlerine ayırır. Bu faaliyetler, bir anabilim dalındaki tıpta uzmanlık öğrencilerinin toplu halde veya gruplar halinde katılımı ile gerçekleştirilebilir. Aylık program Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Eğitimi Kurulu tarafından yapılır ve fakülte web sitesinde ilan edilmek üzere, UEEK e iletilir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Uzmanlık Eğitiminin Ġzlenmesi, Değerlendirilmesi ve Tamamlanması Madde 8-1. Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği nin ilgili maddeleri geçerlidir. Elektronik karne uygulamasına geçilene kadar, izlem için aşağıdaki maddelerde açıklanan elektronik posta yöntemi kullanılacaktır. 2. a) Fakülte uyum programı: Bütün tıpta uzmanlık öğrencilerinin göreve başlamadan önce, UEEK tarafından düzenlenen uyum programına katılması zorunludur. Uyum programında, çocuk hastalara hizmet veren dallar için pediatrik temel yaşam desteği kursuna, diğer bütün dallar için (temel bilimler dahil) erişkin temel yaşam desteği kursuna mutlaka yer verilir. İlan edilen tarihlerdeki uyum kursuna, zorunlu nedenlerle katılamayan ve bunu belgeleyenlere 5
telafi olanağı tanınır. Uyum programından sorumlu olan öğretim üyesi, UEEK tarafından görevlendirilir. Görev süresi 2 (iki) yıldır. b) Anabilim dalı uyum programı: Her anabilim dalı, göreve başlayan tıpta uzmanlık öğrencisine, kendi bünyesindeki uygulamalara özgül uyum programı düzenler ve uygular. Bu programların içeriği, bilgilendirme amacıyla UEEK e iletilir. 3. a) Yayın irdelemesi: Tıpta uzmanlık öğrencilerinin birinci yıldan itibaren her yıl en az bir defa uluslararası indekslere giren dergilerde yayınlanmış bir makaleyi okuması, rehber öğretim üyesi gözetiminde sunması ve tartışmaya açması gereklidir. Seçtiği yayın ile ilgili değerlendirmesini, 500 (beşyüz) kelimeyi geçmeyecek bir rapor haline getirip, rehber öğretim üyesine onaylattıktan sonra UEEK e iletilmek üzere, anabilim dalı başkanlığına elektronik ortamda iletmesi gereklidir. b) Seminerler: Tıpta uzmanlık öğrencilerinin ikinci yıldan itibaren, tek başlarına veya en fazla ikili gruplar halinde, rehber öğretim üyesi gözetiminde seminerler hazırlaması ve sunması gereklidir. Seminerin, herhangi bir kaliteli kitaptan okunabilecek bilgilerin sözlü olarak nakledilmesi ile sınırlı kalmaması, rehber öğretim üyesinin sorumluluğundadır. Öğretim üyesi, kendi kişisel deneyimlerinden, detaylı belgelenmiş vaka örnekleri vermek gibi uygun göreceği yöntemlerle, toplantının karşılıklı etkileşim ile geçmesini sağlar. Tıpta uzmanlık öğrencisinin seminerden sonra konu ile ilgili değerlendirmesini, 500 (beşyüz) kelimeyi geçmeyecek bir rapor haline getirip, rehber öğretim üyesine onaylattıktan sonra UEEK e iletilmek üzere, anabilim dalı başkanlığına elektronik ortamda iletmesi gereklidir. İkili grup semineri yapıldığında, her tıpta uzmanlık öğrencisi ayrı ayrı rapor yazmalıdır. c) Bilimsel toplantılara katılım: Tıpta uzmanlık öğrencileri eğitime başladıktan sonra, eğitim sürelerinin ikinci ve üçüncü yıllarında yılda en az bir, sonraki yıllarda, yılda en az iki (en az biri uzmanlık alanında olmak üzere) kongre, sempozyum veya kursa (en az bir gün sürmesi kaydıyla) katılmak zorundadırlar. Dinleyici olarak katılım ölçütler açısından yeterli olsa da, tıpta uzmanlık öğrencisinin sunum yapması (poster veya sözlü sunu) teşvik edilir. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin katılımları, ilgili anabilim dalı akademik kurulunun bilgisinde, anabilim dalı başkanının izni ile olur. Anabilim dalı başkanları özellikle İstanbul da yapılan toplantıların, bilimsel program kısmına katılım konusunda gerekli kolaylık ve desteği sağlar. Sunum yapan tıpta uzmanlık öğrencilerinin katılım belgesine ek olarak, özet kitabının ilgili sayfasının kopyasını Uzmanlık Eğitimi Bürosu na (UEB) teslim etmesi gereklidir. Dinleyici olarak katılan tıpta uzmanlık öğrencisinin bilimsel toplantıdan sonra izlenimlerini, 600 (altıyüz) kelimeyi geçmeyecek bir rapor haline getirip, rehber öğretim üyesine onaylattıktan 6
sonra anabilim dalı başkanlığına iletmesi gereklidir. Anabilim dalı başkanlığı bu raporların kopyalarını UEEK e iletir. d) Morbidite/mortalite toplantıları: Klinik dallarda eğitim gören tıpta uzmanlık öğrencilerinin, her ay yapılan morbidite/mortalite toplantısından çıkardığı dersleri, tartışılan hastalara hiçbir atıf yapmaksızın, 200 (ikiyüz) kelimeyi geçmeyen bir rapor halinde, rehber öğretim üyesine onaylattıktan sonra UEEK e iletilmek üzere, anabilim dalı başkanlığına elektronik ortamda teslim etmesi gereklidir. 4. Akademik kurullarda yıllık süre yenileme kararları verilirken, mecburi kongre ve kıdeme uygun eğitim kursu katılımları, 3. maddede belirtilen diğer faaliyetlerin tamamı ele alınmalı ve ilgili belgeler (her kıdem için anabilim dalı tıpta uzmanlık eğitimi kurulu ve UEEK tarafından zorunlu tutulan eğitim faaliyetleri ile ilgili katılım belgeleri), UEEK e gönderilmelidir. UEEK, bu belgeleri değerlendirerek, Yönetim Kurulu na süre uzatma konusunda görüş iletir. 5. Mesleki yeterlilik değerlendirmesi deneyimi: Uzmanlık eğitimi sürecinde uzmanlık öğrencisinin Türk Tabipler Birliği, Uzmanlık Dernekleri Eşgüdüm Kurulu nda (UDEK) temsil edilen uzmanlık dernekleri tarafından yapılan (yeterlik) board sınavlarının yazılı kısmına girmesi ve sonucun uzmanlık eğitim karnesine kaydedilmesi gereklidir. Bu kural, eğitimlerinin son yılında olan tıpta uzmanlık öğrencilerine, yeterlik sınavına girme hakkı tanınan uzmanlık dalları için geçerli olacaktır. Dekanlık, bu hakkın tanınmadığı dallardaki uzmanlık dernekleri ile iletişime geçerek, uygulamanın yaygınlaşması için çaba harcayacaktır. Tıpta uzmanlık öğrencisinin başarılı olması şartı aranmayacaktır. Meslek yaşamı boyunca karşılaşacağı yeterlik sınavı kavramı ile tanışması hedeflenmektedir. Tıpta uzmanlık öğrencisinin İstanbul Tıp Fakültesi ndeki resmi bitirme sınavına girebilmesi için bu şartı sağlaması gereklidir. Henüz yeterlik sınavı olmayan dallarda bu şart aranmayacaktır. 6. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin eğitime başladıkları andan itibaren, bütün bilimsel çalışmalarını, akademik kariyer başvuruları için istenen şekilde dosyalama alışkanlığını edinmeleri sağlanmalıdır. Bu dosyalar rehber eğitim sorumlusu tarafından düzenli olarak kontrol edilmelidir. Dosyanın bir kopyası, UEB tarafından saklanacaktır. 7. Tıpta uzmanlık öğrencilerinin, tez çalışmasına başlaması için, fakülte bünyesinde yapılacak olan Temel Bilimsel Araştırma Yöntemleri kursuna katılmış olması zorunludur. Uzmanlık dernekleri tarafından düzenlenen benzer kurslara katılanlar, UEEK e katılım belgesi ve kurs programı ile başvurarak bu şartı yerine getirebilirler. 8. Bitirme tezi, tıpta uzmanlık öğrencisinin ilk çalışması olmamalıdır. Tıpta uzmanlık öğrencisi öncelikle ulusal veya uluslararası bir toplantıda sözlü sunum veya poster sunumu 7
yapmalı veya ulusal veya uluslararası veri bankalarına giren bir dergide çıkan bir yazıda yazar olmayı (vaka sunumlarında birinci sırada veya makalelerde herhangi bir sırada) başarmış olmalıdır. Editörden veya yayın kurulundan gelen resmi bir kabul yazısı yeterlidir. Bir makalede birden fazla tıpta uzmanlık öğrencisi görev alabilir. Tez öncesi dönemde bitirilmesi gereken bu çalışmalar, rehber eğitim sorumlusu veya onun önereceği bir başka öğretim üyesi sorumluluğunda yürütülür. 9. Tezler, şartlar elverdiğince ileriye dönük çalışmalar olmalıdır (deneysel veya klinik araştırma). 10. Tez konusunun, çalışma, yayın haline geldiğinde, tıpta uzmanlık öğrencisinin birinci yazar olabileceği bir konu olması hedeflenmelidir. 11. Tıpta uzmanlık öğrencisinin tez sınavına girebilmesi için tezini, 2010 İstanbul Tıp Fakültesi Tez Yazım Kılavuzu ndaki iki şekilde de hazırlayarak anabilim dalı akademik kuruluna sunması gerekir: a) Kitap şekli: İstanbul Tıp Fakültesi Tez Yazım Kılavuzu ndaki kurallar geçerlidir. b) Makale şekli: Tez çalışmasının tamamı veya bir kısmı, yayın için bir dergiye gönderilebilecek şekilde hazırlanmalıdır. Standardizasyon amacıyla, İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi nin yazım kurallarına uyulmalıdır. 12. Yönetim Kurulu nda uzmanlık eğitimi sonundaki bilim sınavı jürileri oluşturulurken, Sağlık Bakanlığı, Tıpta Uzmanlık Kurulu nun 31/07/2009 tarihli, 11 sayılı toplantısının 2 numaralı kararında belirtildiği şekilde, tıpta uzmanlık öğrencisinin anabilim dalı dışındaki anabilim dallarından da öğretim üyelerinin alınmasına dikkat edilir. Anabilim dalı başkanı Tez danışmanı dışındaki jüri üyeleri kura ile belirlenir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Geçici Madde 1 - UEEK üyelerinin tamamının bir aşamada değişmesini önlemek ve devamlılığı sağlamak amacıyla, yönerge yürürlüğe girdikten sonra, ilk üyeler 4 (dört) yıl için görevlendirilir. Bir defaya mahsus olmak üzere, yönerge yürürlüğe girdikten 2 (iki) yıl sonra, kura ile temel bilimlerden 2 (iki), dahili bilimlerden 3 (üç) ve cerrahi birimlerden 2 (iki) üye seçilir ve bu üyelerin yerine, başka anabilim dallarından yeni görevlendirme yapılır. 8
Geçici Madde 2 - Bu yönerge yürürlüğe girmeden önce tıpta uzmanlık eğitimine başlamış olan tıpta uzmanlık öğrencileri, yönergenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde yazılı dilekçe ile talepte bulunarak bu yönergenin hükümlerine tâbi olabilirler. Yürürlük Madde 9 - Bu yönerge İstanbul Tıp Fakültesi, Fakülte Kurulu tarafından kabul edildiği tarihten itibaren yürürlüğe girer. Yürütme Madde 10 - Bu yönergeyi İstanbul Üniversitesi Rektörü adına İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı yürütür. 9