Buğday, Arpa, Nohut Ve Mercimek Gibi Ürünlerin Iskartalarında KDV %18 Olarak Mı Uygulanacak Ve KDV BUĞDAY, ARPA, NOHUT VE MERCİMEK GİBİ ÜRÜNLERİN ISKARTALARINDA KDV %18 OLARAK MI UYGULANACAK VE KDV DE GTİC SORUNU Yakup USLU E.Gelirler Gn.Md. Yrd. 1- Giriş: Bakliyat fabrikaları, bazı değirmencilik ve zahirecilikle uğraşan mükelleflerce; buğday, arpa, nohut, mercimek, fasulye gibi zirai ürünlerin elenmesinden sonra elde edilen (kırık ve cılız) elek artıklarının, başkaca hiçbir işleme tabi tutulmadan satılması halinde, yüzde kaç KDV oranının uygulanacağı tereddüt konusu olmuştur. Bu çalışma ile bu ürünlerin KDV oranlarını düzenleyen KDVKararnamesine (2007/13033 sayılı) ekli listelerde yer alıp almadığı ve sonuçta yüzde kaç vergi oranına tabi tutulacağı irdelenecektir. Bir malın KDV oranı, eğer I ve II sayılı listelerde yazılı ise, %1 ve %8, yazılı değil ise %18 olarak uygulanır. Buna göre, söz konusu malların durumu aşağıda açıklanmıştır. Ayrıca, GTİC nin katma değer vergisi uygulamasında yarattığı sorunlara yazımızın sonunda kısaca değinilecektir. 2- Elek Artığı Malların KDV Kararnamesindeki Yeri: 1 / 6
a) I sayılı Listenin 3 üncü Sırasında Yer Alan Hüküm Bu sırada; buğday, arpa, mısır, yulaf, çavdar, darı, çeltik, soya, kuru fasulye, kuru barbunya, kuru bakla, nohut ve mercimek sayılmıştır. Bu mallardan, hububat grubuna girenler, Gümrük Tarife İstatistik Cetvelinin (GTİC) 10 no.lu fasıl ile (kuru baklagiller ) 07.13 grubunda yer almaktadır. Yani, söz konusu mallar, GTİC nin bu numaralı fasıllarında yer almakta ve toptan satışlarında %1 KDV ye tabi bulunmaktadır. Hububat ve baklagillerin perakende satışında %1 oranı uygulanmaz, %8 oranına tabi tutulur. b) II sayılı Listenin Bu Mallara Ait Hükümleri A/5. sırası GTİC nin 7 no.lu faslında yer alan mallar, GTİC nin 07.13 grubunda, kuru bakliyat yer almakta ve BKK nın II sayılı listesinin A/5 sırası hükmüne göre, bu malların perakende satışı %8 e tabi bulunmaktadır. Bakliyat grubu ürünlerin elek altı, GTİC nin 07.13 faslına girmez. A/8. sırası GTİC nin 10 no.lu faslında, hububat grubu (buğday, arpa, yulaf gibi) ürünler yer almakta ve BKK nın II sayılı listesinin A/8 sırası hükmüne göre, bu malların perakende satışında da %8 uygulanması gerekmektedir. Hububat ürünlerinin elek altı, 10 no.lu fasıla da girmez. 2 / 6
A/11. sırası GTİC nin 11. nolu faslında da, değirmencilik ürünleri; malt, nişasta, inülin, buğday gluteni yer almaktadır. Hububatın kabaca öğütülmesinden veya unun elenmesinden elde edilen ürünler (kepek gibi) bu fasıl kapsamına girer ve bu ürünlerin tesliminde %8 oranı uygulanır. Bunların toptan veya perakende satışlarının önemi yoktur, her iki durumda da %8 e tabidir. Hububat ve kuru baklagil ürünlerinin elek altı, bize göre bu fasıl kapsamına girmez ve bu sıradaki mallar gibi %8 e tabi tutulmaz. A/19. sırası Bu sırada yer alan hüküm aynen 23 no.lu fasılın 23.06.90.11.00.11 23.06.90.11.00.19 23.06.90.19.00.11 3 / 6
23.06.90.19.00.19 pozisyonlarında yer alan mallar. İfadesi yer almaktadır. 23 no.lu faslın 23.02 grubunda ise hububat ve baklagillerin elenmesi, öğütülmesi veya başka işlemlere tabi tutulması sonucu elde edilen kepek, kavuz ve diğer kalıntıları belirtilmektedir. Hububat ve baklagillerin elenmesi sonucu arta kalan elek altı, bize göre bu gruba girer ve bu grup mallar da II sayılı listede yer almamaktadır. Nitekim, GTİC izahnamesinin 23.02 fasıla ilişkin bölümünün (B) kısmında, bu fasıla hububat danelerinin elenmesinden arta kalan daha küçük tanesinin, bozuk, kırılmış veya ufalanmış olanlarının girdiği belirtilmiştir. (13.09.2009 tarih ve 26996 sayılı RG de yayımlanmıştır. sh. 187) Bu nedenle, bu malların satışında bize göre %18 KDV oranının uygulanması gerekir. B/23. sırası Küspe, tam yağlı soya, kepek, razmol ve benzeri hayvan yemleri, bu sıra kapsamında %8 e tabidir. Hububat ve baklagillerin elek altı ürünleri bu kapsamda değerlendirilerek, %8 e tabi tutulabilir mi? Maliye Bakanlığı söz konusu ürünleri, hayvan yemi olarak değerlendirerek %8 e tabi olduğu yönünde görüşler vermiştir. 3- Sonuç ve Değerlendirme 4 / 6
Bir malın %1 veya %8 KDV ye tabi olup olmadığnı belirlemek için, bu malın ya ismen veya GTİC indeki numarası ile I ve II sayılı listelerde yer alması gerekir. Aksi takdirde %18 oranı uygulanır. Elek altı ürünler, GTİC nin 23.02 grubu kapsamına girmektedir ve bu ürünler, 23.02 numara ile listelerde yer almamaktadır. Ancak Maliye, bu ürünlerin hayvan yemi olması nedeniyle BKK nın II sayılı listesinin B/23 sıra kapsamına girdiği ve bu nedenle %8 e tabi olduğu görüşünü verdiği özelgelerde YORUM yaparak belirtmektedir. Bu yorum, bu ürünlerin hayvan yemi dışında, (Örneğin sanayide) aynen kullanılması durumunda geçerli olmaması gerekir. Bize göre bu ürünlerin II sayılı listenin A/19 uncu sırasına 23.02 ifadesi eklenerek, dahil edilmesi ve bu yolla hiç bir tereddüte yer kalmayacak şekilde %8 e tabi tutulması yolundadır. Bu değişiklik yapılmadığı sürece bu tür ürünleri satan mükelleflere önerimiz ise, %8 oranını yazılı görüş almadan uygulamamalarıdır. Çünkü, elek altı tabir edilen mallar, hayvan yemi olarak kullanılmaz ise %8 oranı yorum yapılarak da uygulanmaz. Yani satıcı alıcının hangi amaçla kullanacağını bilmek durumundadır. 4- KDV Uygulamasında GTİC Sorunu: Gümrük Tarife İstatistik Cetveli her yıl sonu itibariyle BKK ile uygulamaya konulmakta ve ertesi yıl bu cetvel kullanılmaktadır. 2009 yılında kullanılan cetvel de 31.12.2008 tarih ve 27097 (3.mük) sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 2008/14483 sayılı BKK ile yürürlüğe konulmuş ve 2007/13007 BKK ya ekli cetvel kaldırılmıştır. 5 / 6
KDV oranlarını düzenleyen BKK ise 2007/13033 sayılıdır. Bu karara ekli I ve II sayılı listelerde, GTİC ne atıf yapılmaktadır. II sayılı liste (A) bölümünün ilk cümlesinde, 22.12.2006 tarihli ve 2006/11437 sayılı kararnamenin eki İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli ne atıf yapılmaktadır. II sayılı listenin B/6-b, B/19, B/22, B/23, B/28 ve B/29 sırasında da 2007/13007 sayılı BKK ya ekli cetvele atıf yapılmaktadır. Oysa, 2006/11438 ve 2007/13007 sayılı BKK ları ile yürürlüğe konulan cetveller, 01.01.2009 dan itibaren yürürlükte değildir. Dolayısıyla, KDVkararnamesi ile atıf yapılan Gümrük Tarife İstatistik Cetvelleri, hukuken yürürlükte değildir. Ya da, KDV kararnamesince yapılan atıflarda belirtilen GTİC leri 2009 da yürürlükte (geçerli) değildir. Bu durum bize göre çok önemli hukuki bir sorundur. Bu sorunun giderilmesi için yeni bir BKK çıkartılarak, yapılan atıfların 2009 da yürürlükte olan GTİC ne yapıldığı düzenlenmelidir. Aksi takdirde, %1 ve %8 vergi oranları uygulanamaz; uygulayan vergi dairelerine ise Sayıştay ca eksik vergi tahakkuku nedeniyle zimmet çıkarılabilir ve vergi mükelleflerine de ilave tarhiyat yapılabilir. Kaynak: Maliye Postası Dergisi (15/3/2009 tarihli 685 sayılı) 6 / 6