ESNAF VE SANATKÂRLARIN UYUM YETENEĞİNİN ARTTIRILMASI OPERASYONU TRH3.2ADAPTESK/P-01 Faaliyet 1.9 Genel Sekreter ve Personel Eğitimi ESNAF SANATKARLAR VE İLGİLİ MESLEK KURULUŞLARI
ESNAF-SANATKAR TANIMI
ALMANYA TÜRKİYE Nüfus 80 milyon 75 milyon İşletme sayısı 3.6 milyon 3.5 milyon İşletmeler içinde mikro, küçük ve orta boy işletmelerin payı İstihdamda mikro, küçük ve orta boy işletmelerin payı 99.5% 99,9% 68% 75.8% Mikro, küçük ve orta boy işletmeler: çalışan sayısı 500 den az Mikro, küçük ve orta boy işletmeler: çalışan sayısı 500 den az
Büyüklük TÜRKİYE DE KOBİ TANIMI Çalışan sayısı Yıllık net satış hasılatı (TL) Yıllık mali bilanço toplamı VE VEYA (TL) Mikro < 10 1 milyon 1 milyon Küçük 10-49 8 milyon 8 milyon Orta 50-249 40 milyon 40 milyon
ALMANYA TÜRKİYE ESNAF-SANATKAR (ES) TANIMI ES tanımı, Zanaatlar Kanununda belirtilen mesleklerde faaliyet gösterenleri kapsar. 5362 sayılı yasa, ES tanımını şu şekilde yapmaktadır: Esnaf ve Sanatkâr ile Tacir ve Sanayiciyi Belirleme Kurulu tarafından tanımlanmış meslek dallarında faal olan mesleklerini gezici veya sabit bir işyerinde icra eden, ekonomik faaliyetini sermayesi ile birlikte bedenî çalışmasına dayandıran, kazancı tacir veya sanayici niteliğini kazandırmayacak miktarda olan, basit usulde vergilendirilenler ve işletme hesabı esasına göre deftere tabi olanlar ile vergiden muaf bulunan meslek ve sanat sahibi kimseler
ALMANYA TÜRKİYE Mesleklerin Zanaatlar Kanunu) belirlenmesi Meslek sayısı 147 Grup A: 41 meslek (ustalık belgesi gerekli) Grup B1: 52 meslek (ustalık belgesi gerekli değil) Grup B2: 54 meslek (ustalık belgesi gerekli değil) Kanunla kurulmuş Kurul 491 (Esnaf ve sanatkar meslekleri)
ALMANYA DA ZANAAT SEKTÖRÜ 1.004.000 işletme 5.4 million çalışan Ek A (onaya tabi) 41 meslek 600.000 işletme (60 %) Ek B1 (serbest giriş) 52 meslek 220.000 işletme (22 %) Ek B2 (serbest giriş) 54 meslek 180.000 işletme (18 %)
TANIM ALMANYA TÜRKİYE Tanıma göre çalışan sayısı Sınırlı değil Mikro işletme Tanıma göre gelir düzeyi Sınırlı değil Kurul tarafından belirlenir İşletme türü Sınırlı değil Bağımsız tüccar (şahıs işletmesi) Vergi usulü Basit usulde vergilendirme
ES İSTATİSTİKLERİ
Kaynak: Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Esnaf Sanatkar Genel Müdürlüğü İstatistik Bülteni, 2014 ESNAF VE SANATKAR İSTATİSTİKLERİ
TÜRKİYE DE ES SAYISI ES sayısı 1.572.473 ES işletmeleri sayısı 1.693.934 Oda sayısı 3,063 Birlik sayısı 82 Federasyon sayısı 13 Konfederasyon sayısı 1
44,4 44,2 ES YAŞ DAĞILIMI 44,3 44,2 44 43,8 43,6 43,4 43,2 43,2 43 42,8 42,6 Kadın Erkek Toplam
CİNSİYETE GÖRE DAĞILIM 13,6 86,4 Kadın Erkek
250.000 ES TESCİL-TERKİN SAYILARI-2014 200.000 200.393 150.000 113.843 100.000 50.000 0 Tescil Terkin
EN FAZLA ARTIŞ GÖSTEREN VE EN HIZLI AZALAN MESLEKLER Artış gösteren Servis aracı işletmeciliği Kadın ve erkek kuaförü Lokantacılık Aperatif yiyecek imal ve satıcılığı Bakkallık, bayilik, büfecilik Pazarcılık Konfeksiyon imal ve satıcılığı Taksicilik Emlak komisyonculuğu ve danışmanlığı Kafe, kafeterya ve kahvaltı salonu işletmeciliği Azalan Şoförlük Kamyonculuk, kamyonetçilik Marangozluk ve dülgerlik Plak, Bant, Video, VCD, DVD Kayıt, Kiralama ve Satıcılığı Seyyar satıcılık Kuruyemiş ve kurukahve satıcılığı Hızarcılık ve bıçakçılık Motorsuz taşıt aracı nakliyeciliği Motorlu araçlarla karayolu taşımacılığı Kavaflık
İLLERE GÖRE TESCİL VE TERKİN Tescil Terkin % Ankara 12.718 4.515 35 Bursa 7.961 4.313 54 Erzurum 1.646 961 58 Gaziantep 3.875 1.153 29 Manisa 4.955 3.327 67 Mersin 5.700 3.219 56 Ordu 2.158 1.246 57 Şanlıurfa 4.031 283 7
İL VERİLERİ İl ES sayısı İşletme sayısı Nüfus İşletme - nüfus oranı Oda sayısı ES sayısı-oda sayısı oranı ANKARA 76.582 80.339 5.045.083 %1,59 114 672 BURSA 59.694 64.569 2.740.970 %2,36 105 569 ERZURUM 14.283 15.370 766.729 %2,00 41 348 GAZİANTEP 31.482 32.686 1.844.438 %1,77 78 404 MANİSA 41.672 45.449 1.359.463 %3,34 94 443 MERSİN 44.389 48.035 1.705.774 %2,82 72 617 ORDU 19.106 20.767 731.452 %2,84 44 434 ŞANLIURFA 29.179 30.183 1.801.980 %1,67 58 503 TURKEY TOTAL 1.572.473 1.693.934 76.667.864 %2,21 3.063 513
İL VERİLERİ ES sayısının en yüksek olduğu iller İstanbul 186.770, İzmir 109.688, Ankara 80.339, Antalya 76.622, Bursa 64.569 ES sayısının en düşük olduğu iller Bayburt 1.734, Tunceli 2.262, Ardahan 2.290, Iğdır 2.830, Hakkâri 2.914 ES-nüfus oranı en yüksek olan iller Muğla %4,79 Burdur %4,01 Çanakkale %3,99 Artvin %3,65 Edirne %3,64 ES-nüfus oranı en düşük olan iller Şırnak %0,83 Batman %0,97 Diyarbakır %0,99 Hakkari %1,07 Ağrı %1,16 ES sayısı-oda sayısı oranı en yüksek olan iller İstanbul (1.092) Muğla (988) Muş (903) Antalya (888) Batman (838) ES sayısı-oda sayısı oranı en düşük olan iller Gümüşhane 247 Erzincan 254 Çankırı 262 Bolu 275 Bayburt 278
BAKANLIK İSTATİSTİK BÜLTENİ KAPSANAN VERİLER KAPSANMAYAN VERİLER İşletme sayısı Brüt gelir Eğitim düzeyi, beceri seviyeleri ES sayısı İnternet ve dijital teknolojilerin meslekte kullanım düzeyi Brüt katma değer Oda sayısı Mesleklere ilişkin Pazar verileri Ortalama meslekte kalma süresi Tescil Mesleklerde sürdürülebilirlik kavramının yeri İşletmelerin yerleşim yerleri Terkin Çırak sayısı Çalışma süreleri (saat) Artan/azalan meslekler Usta sayısı Satış kanalları ES yaşı Kalfa sayısı Kullanılan malzemeler ES cinsiyeti Çalışan sayısı Genel işletme becerileri
TÜRKİYE VE ALMANYA DA ES TEMSİLCİSİ KURULUŞLAR
ADAPTESK TÜRKİYE DE ES TEMSİLCİSİ KURULUŞLAR TESK 3063 ES Odası 82 Birlik 13 Federasyon TOBB 12 Sanayi Odası 60 Ticaret Odası 178 Sanayi ve Ticaret Odası 766 Ziraat Odası Serbest Meslek Odaları
TÜRKİYE DE ES TEŞKİLAT YAPISI
ALMANYA DA ES TEMSİLCİSİ KURULUŞLAR HWK 53 Zanaat Odası IHK 79 Sanayi ve Ticaret Odası 7 Ziraat Odası Serbest Meslek Odaları
TEMSİLCİ KURULUŞLAR ALMANYA TÜRKİYE SANAYİ VE TİCARET ODALARI Oda sayısı (IHK) 79 250 (12 Sanayi Odası 60 Ticaret Odası 178 Sanayi ve Ticaret Odası) Üye sayısı Şemsiye kuruluş 3.6 million DIHK Sanayi ve Ticaret Odaları Derneği TOBB Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği
ESNAF-SANATKAR ODALARI Oda sayısı (HWK) ALMANYA 53 Oda 48 Ulusal konfederasyon (Dernek) TÜRKİYE 3063 Oda 82 Birlik 13 Federasyon Üye sayısı 600,000 1,500,000 Şemsiye Kuruluş ZDH Alman Zanaatlar Federasyonu TESK Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu
ALMANYA VE TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMASI Almanya ZDH Özel Hukuka göre kurulmuş Tüm oda ve konfederasyonların Şemsiye Kuruluşu Türkiye TESK Kamu hukukuna göre kurulmuş kamu tüzel kişiliği Tüm oda ve konfederasyonların Şemsiye Kuruluşu Kapsam 53 Zanaat Odası (İl düzeyinde) 48 Ulusal Konfederasyon Esnaf ve sanatkar odaları (meslek bazında ve karma)) Federasyonlar (Meslek bazında) Hukuki temel Kamu hukukuna göre kurulan kar amacı gütmeyen kuruluş Özel hukuk Üyeler Zanaat işletmeleri Federal/eyalet düzeyindeki zanaat konfederasyonları Kamu hukukuna göre kurulan kamu tüzel kişiliği Esnaf-sanatkar işletmeleri Kamu hukukuna göre kurulan kamu tüzel kişiliği İlgili meslek odaları Üyelik Zorunlu Gönüllü Zorunlu Gönüllü Aidatlar Genel Kurul tarafından belirlenir Kanunla belirlenir (Asgari Ücret bazında)
Yeni ekonomi Bilgiye dayalı Hızlı değişen teknoloji Elektronik bağlantı Sınırların ortadan kalkması Yeni perspektifler Değişen hükümet politikaları Uluslar üstü kuruluşların artan etkisi Çevresel ve sosyal konulardaki farkındalığın artması İşletmelerin ve odaların çalışma şekillerini etkilemiştir. Source: SCI-ZDH, 2001
ES TEMSİLCİSİ KURULUŞLARIN (MESLEK KURULUŞLARININ) FAALİYETLERİ
ES TEMSİLCİSİ KURULUŞLARIN FAALİYETLERİ Temsil Savunma fonksiyonu Hizmetler Hizmet sağlayıcı
TEMSİL FONKSİYONU Savunma/ Lobicilik Temsil Devredilen görevler Hakemlik/ Arabuluculuk
Savunuculuk Diyalog platformları Doğrudan savunuculuk faaliyetleri Üye tabanına yönelik kampanyalar Halkla ilişkiler Hakemlik/ Arabuluculuk Hakemlik Arabuluculuk Devredilmiş görevler İşletme tescili Menşe sertifikası Mesleki eğitim Mesleki eğitimin belgelendirilmesi Kotalar Standartlar
Meslek Kuruluşlarının hizmetleri Bilgilendirme Tavsiye ve danışmanlık Eğitim Ticaretin ve pazarın geliştirilmesi İşbirliği ve ağ oluşturma Tesis ve olanaklar Diğer hizmetler Bülten Web sitesi Yıllık rapor Hukuki konularda bilgilendirme yayınlar İşletmelere yönelik destek hizmetleri Vergi Muhasebe Çeviri İşletme eğitimi Teknik eğitim Mesleki eğitim Seminerler Fuarlar Etkinlikler Buluşturma hizmetleri B2B Anlaşmaları Sergi salonları B2B toplantıları İnceleme gezileri Politika toplantıları Rehberler İdari hizmetler Laboratuvar ve test hizmetleri Liman hizmetleri Sigorta hizmetleri Kredi Kooperatifler i Veri tabanı ve istatistikler Toplu sözleşmeler Mahkemede temsil
HİZMETLERDE KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİ Hizmetlerin ihtiyaca/talebe dayalı olması Üyelerde farkındalık oluşturma Üye ilişkileri yönetimi Dış kaynak kullanımı (danışmanlarla işbirliği) HÜKÜMET FONLARI Source: SCI-ZDH, 2001
ETKİN HİZMET VERİLMESİNİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER Yeterli fon bulunamaması Kendi-kendine yeterlik düzeyinin zayıf olması Nitelikli danışman eksikliği
HİZMETLERİN VERİLMESİ Hizmet pazarının incelenmesi Üyelere yönelik ihtiyaç analizi Hedef ve stratejilerin belirlenmesi Sunulabilecek hizmetlerin belirlenmesi Sorumlulukların ve hesap verebilirliğin tanımlanması Eylem planı yapılması Hükümet desteğinin alınması Source: SCI-ZDH, 2001
HİZMET SUNUMUNDA KAMU-ÖZEL KESİM İŞBİRLİĞİNİN ÖNEMİ Geleneksel yaklaşım İşbirliği yaklaşımı Temel başarı faktörleri Özel sektör politika önerir, hükümet politika hazırlar Hükümet özel sektörü destekler; Özel sektör hükümeti dinler Hükümet ve özel sektör politikaları birlikte tartışır Paylaşım-delegasyonişbirliği Birlikte çalışma isteği Karşılıklı güven Kazan-kazan bakış açısı Source: SCI-ZDH, 2001
Paylaşım/delegasyon işbirliği alanları Ticari verilerin toplanması ve saklanması/ Bilgi yayımı Mesleki eğitim Fuar ve sergiler Mesleki belgelendirme KOBİ lerin desteklenmesi İşletme tescil ve lisans işlemleri Hukuki çerçeve/tüzükler Kamu arazisi kullanımı; Şehir güzelleştirme Sanayi sitelerinin kurulması ve işletilmesi Source: SCI-ZDH, 2001
ES PROBLEMLERİ
ESNAF-SANATKARLARIN BAŞLICA PROBLEMLERİ Hukuki çerçeve Tanım Yüksek vergiler Bürokrasi Karma odalar Politika çerçevesi Ustalık belgesi NACE sınıflandırması Teknik Eğitim Merkezlerinin akreditasyonu Elverişsiz işyeri koşulları Çırak, kalfa ve nitelikli eleman eksikliği Finansmana ulaşım ES Meslek Kuruluşu kapasitesi Uzun vadeli strateji ve iş planlarının olmayışı Toplam kalite ve kalite belgelendirme kültürünün olmayışı Oda ve birliklerin kaynak yetersizliği Mevcut destekler hakkında bilgi eksikliği Uyum kapasitesi eksikliği
ESNAF-SANATKARLARIN BAŞLICA PROBLEMLERİ Sektörlere özel Taksi kiralama SRC belgesi Büyük alışveriş merkezleri Gıda ve güvenlik kontrolleri İllere özel Kültürel miras potansiyelinin yeterince kullanılamaması Kaybolmaya yüz tutan meslekler Göçmenler Belediyeler
Katılımınız ve dikkatiniz için teşekkürler