2012/2.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI HARCAMA VE SERVET ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLER 8 Ekim 2012-Pazartesi 18:00 SORU 1: SORULAR a. Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu uygulamasında masraf aktarımının genel ilkelerini belirtiniz. b. Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)'de işlem gören (X) Holding A.Ş. grup şirketleri ile birlikte yerleşik olduğu binada müşterek ihtiyaçları karşılamak amacıyla (AB) firmasından özel güvenlik hizmeti, (RT) firmasından temizlik hizmeti, (DN) firmasından ise danışmanlık hizmeti almaktadır. Payları İMKB'de işlem gören (X) Holding A. Ş. tarafından organize edilen ve sağlanılan bu hizmetlerde bir değişiklik yapmadan, ödediği bedellerin üzerine belirli bir oranda komisyon ekleyerek binada faaliyette bulunan şirketlere fatura etmektedir. Bu işlemlerin KDV Kanunu karşısındaki durumunu açıklayınız. SORU 2: İhracat istisnasından yararlanan veya yararlanamayan eşya ile ihraç kaydıyla teslim edilen eşyanın; ihraç edildikten sonra geri gelmesi halinde Katma Değer Vergisi uygulaması bakımından ithalat istisnasından yararlanabilmesi için yapılması gereken işlemleri belirtiniz. SORU 3: Özel Tüketim Vergisi ( ÖTV) Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen özel tüketim vergisinin, teminat alınmak suretiyle tecil edilen kısmının terkin edilmesi halinde, Katma Değer Vergisi Kanunu bakımından iade edilebilmesi için yapılması gereken işlemleri belirtiniz. SORU 4: Denetim yetkilendirme belgeleri ve müşavirlik ruhsat harçlarının konusunu ve uygulamasının usul ve esaslarını kısaca açıklayınız. SORU 5: 05.10.2011 Tarihinde vefat eden murisin, mirasçılarına intikal eden (AB) A.Ş.'teki hisselerinin değerlemesini ve Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesinde ne şekilde gösterileceğini izah ediniz. SORU 6: (A) İli Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından açılan öğrenci yemek ihalesini kazanan (BC) firması ile sözleşme imzalanmadan, yüklenicinin kamu ihalelerine girme yasaklısı olduğu tespit edildiğinden ihale iptal edilmiştir. Bu durumda, ihale kararı ve sözleşmeye ait ödenen damga vergisinin iade edilip edilmeyeceği konusunu açıklayınız.
CEVAP 1: a) Masraf Aktarımının Genel İlkeleri CEVAPLAR Günlük yaşamda birden fazla mükellef tarafından yararlanılan temizlik, güvenlik ve işgücü gibi hizmetlerin bedelleri bir tek mükellef tarafından ödenmekte, daha sonra bu bedelden yararlanma derecesine göre, diğer mükelleflere masraf aktarımı şeklinde aktarma yapılmaktadır. Bu uygulamaya daha çok iş merkezi, han gibi birde fazla mükellefin bulunduğu binalar için alınan temizlik, teknik bakım ve güvenlik gibi ortak hizmetlerinde ortaya çıkmaktadır. Gruba dahil şirketlerde ise, durum aynıdır. Genellikle holding şirketi tarafından ödenen genel giderlerin diğer şirketlere aktarılması işleminde KDV hesaplanması gerekir. Ancak bu işlemin KDV Kanunu nun 53. maddesine göre VUK da düzenlenen fatura veya benzeri belgeler ile yapılması gerekmekte olup dahili bir işlem addedilip dekont ile KDV uygulanması mümkün bulunmamaktadır. Maliye Bakanlığı muhtelif özelgelerinde başkasının hesabına yapılan harcamaların asıl sahibine yansıtılması işleminin masraf aktarımı olduğunu belirtmiş ve aktarılan masraf vergili ise, yansıtmanın da vergili olması vergisiz ise yansıtmanın da vergisiz olması gerektiği belirtilmiş, gider aktarımı konusunun KDV karşısındaki durumu müstekar hale gelmiştir. Yukarda yer alan açıklamalara göre masraf aktarımı uygulamasının genel ilkeleri aşağıdaki gibidir. 1) Başkaları için yapılan ve aslı KDV ne tabi olan harcamaların aktarılması amacıyla düzenlenen faturalarda harcamanın tabi olduğu oran üzerinden KDV hesaplanacaktır. 2) Aslı KDV nin konusuna girmeyen veya vergiden müstesna olan masrafların aktarılmasında KDV hesaplanmayacaktır. Buna göre, bir KDV mükellefinin bir başka KDV mükellefi ile yaptığı sözleşmeye ait aslı vergiye tabi olmayan damga vergisi ile ücret gibi vergiye tabi olmayan ödemelerin bire bir olarak yansıtılması işlemi katma değer vergisine tabi değildir. 3) Tevkifata tabi işlemlerde ise, daha önce tevkifata tabi tutulan bu işlem bedelinin aktarılması sırasında ikinci bir defa tevkifata tabi tutulmaması gerekmektedir. Ancak söz konusu hizmetleri organize eden mükellef bu işlem için ayrıca bir bedel alıyorsa bu bedelin KDV ye tabi olduğu açıktır. Tevkifat uygulaması KDV de bir vergi güvenlik müessesesi niteliği taşımaktadır. Bu uygulamada amaç, hizmeti verenlere ödenecek olan KDV nin hizmeti alan tarafından doğrudan Hazineye aktarılmasıdır. Bilindiği gibi masraf aktarımında, herhangi bir teslim veya hizmet söz konusu değildir. masrafı aktaran mükellef sadece aracı durumundadır. Asıl olan aktarama işlemini yapan mükellef bakımından KDV nin bir yük teşkil etmemesi veya bir avantaj sağlamamasıdır. 4) Masraf aktarması sırasında masraf tutarını aşan bir bedel tahsil edilirse bu aşan kısım üzerinden genel vergi oranına göre KDV hesaplanacaktır. b) Payları İMKB'de İşlem Gören (X) Holding A.Ş. Tarafından Satın Alınan Hizmet Bedellerine Belirli Bir Komisyon Eklemek Suretiyle Grup Şirketlerine Aktarılması Görüldüğü gibi soruda KDV bakımından iki ayrı işlem söz konusudur. Bunlardan birincisi, payları İMKB'de işlem gören (X) Holding A.Ş.nin grup şirketleri ile birlikte yerleşik olduğu binanın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla (AB) firmasından özel güvenlik hizmeti, (RT) firmasından temizlik hizmeti, (DN) firmasından ise danışmanlık hizmeti alması, ikincisi ise, bu hizmetler dolayısıyla ödediği bedellerin üzerine belirli bir oranda komisyon ekleyerek binada faaliyette bulunan şirketlere fatura etmesidir.
Bu işlemlerin KDV Kanunu karşısındaki durumunu aşağıda açıklanmıştır. 1- Payları İMKB'de işlem gören (X) Holding A.Ş. tarafından hizmet satın alması KDV Kanunu nun 9. Maddesi, Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanunî merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir. Hükmünü amirdir. Bu yetkiye istinaden Maliye Bakanlığınca yayımlanan çok sayıda KDV Genel Tebliğleri ile bazı teslim ve hizmet bedellerine ilişkin KDV nin, alıcılar tarafından tevkif edilerek sorumlu sıfatıyla vergi dairesine beyan edilme zorunluluğu getirilmiştir. En son 14.04.2012 Tarih ve 288264 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliği ile muhtelif Genel Tebliğlerde yer alan tevkifat uygulamasına ilişkin düzenlemeler yürürlükten kaldırılmış ve toplam 35 adet KDV Genel Tebliğlerinde yer alan KDV tevkifatına tabi işlemle ve bu uygulamadan doğan iade taleplerinin yerine getirilmesine ilişkin usul ve esaslar sistematik bir biçimde yeniden düzenlenmiştir. 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde yer alan açıklamalara göre payları İMKB'de işlem gören (X) Holding Şirketinin; -(AB) firmasından satın aldığı özel güvenlik hizmeti işgücü temin hizmeti olarak değerlendirilecek ve bu hizmet alımında Payları İMKB'de işlem gören (X) Holding A.Ş. ye kesilecek faturada 9/10 oranında KDV tevkifatına tabi tutulacak, -(RT) firmasından aldığı temizlik hizmeti 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliği kapsamında 7/10 oranında KDV tevkifatına tabi tutulacak, -(DN) firmasından aldığı danışmanlık hizmeti 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliği kapsamında 9/10 oranında KDV tevkifatına tabi tutulacak, Payları İMKB'de işlem gören (X) Holding A.Ş. belirlenmiş alıcılar arasında yer aldığından (DN) firmasından aldığı danışmanlık hizmeti tevkifata tabi tutulacaktır. Ancak Payları İMKB'de işlem gören (X) Holding A.Ş. 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliği kapsamında belirlenmiş alıcılar arasında yer almasaydı ; (DN) firmasının (X) Holding A.Ş.'ye verdiği danışmanlık hizmeti tevkifata tabi olmayacaktır. Danışmanlık hizmetini satın alan firmanın sadece 117 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (3.1.2/b) bölümünde belirlenmiş alıcılar arasında yer alması halinde KDV tevkifatına tabi tutulacak, aksi halde tabi tutulmayacaktır. 2-Masraf Aktarımı Payları İMKB'de işlem gören (X) Holding Şirketinin grup şirketleri ile birlikte yerleşik olduğu binanın ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla (AB) firmasından özel güvenlik hizmeti, (RT) firmasından temizlik hizmeti, (DN) firmasından ise danışmanlık hizmeti satın alması nedeniyle ödediği bedellerinin üzerine belirli oranda komisyon ekleyerek binada faaliyette bulunan şirketlere fatura etmesi bir masraf aktarımıdır. (X) Holding A.Ş. tarafından fiilen hizmet vermediği, dışarıdan temin ettiği hizmetlerin grup şirketlerine aktarılmasında düzenlenen faturada hesaplanan KDV tevkifata tabi tutulmayacaktır. Başka bir deyişle grup şirketleri tarafından Payları İMKB'de işlem gören (X) Holding A.Ş. den tevkifat yapılmayacaktır. Payları İMKB'de işlem gören (X) Holding A.Ş. tarafından faaliyette bulunan şirketlere verdiği hizmet ise, yönetim ve aracılık hizmeti olduğundan, bu hizmetler dolayısıyla aldığı komisyon bedelleri KDV ye tabidir. Hizmet bedellerini belirli bir komisyon ekleyerek grup şirketlerine aktarılması nedeniyle düzenlenen faturalarda hesaplanan KDV, grup şirketleri tarafından tevkifata tabi tutulmayacaktır. Başka bir deyimle (X) Holding A.Ş. tarafından grup şirketlerine verilen yönetim ve aracılık hizmeti de tevkifat kapsamına girmemektedir.
CEVAP 2: İhracatçılar bazı hallerde ihraç ettikleri ürünleri ithal etmek zorunda kalabilirler. Bu durum ihracatçıların ciddi maddi kayıplara uğramalarına yol açabilir. Geri gelen eşyaya ilişkin hükümler Gümrük Kanunu nun 168-170. maddelerinde düzenlenmiştir. Gümrük Kanunu nun 168. maddesi hükmü uyarınca, serbest dolaşımda bulunan eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildikten sonra üç yıl içinde yeniden serbest dolaşıma girmesi halinde ve beyan sahibinin talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur. hükmünü amirdir. 169. maddede ise, 168. maddede belirtilen ithalat vergilerinden muafiyet, geri gelen eşyanın ihracı sırasındaki ayniyeti değişmeden yeniden ithali halinde tanınır. 170. Maddede ise, 168 ve 169. madde hükümleri, dahilde işleme rejiminin uygulanmasından sonra ihraç edilen ve daha sonra geri gelen işlem görmüş ürünlerde de uygulanır. Aynı hüküm yeniden ihraç edilen işlem görmüş ürünler için de geçerlidir. 1- İhracat İstisnasından Yararlanan Ve Yararlanmayan Eşyanın Geri Gelmesi KDV ödenmek suretiyle satın alınan veya işletmede imal edilip ihraç edilen malların geri gelmesi her zaman söz konusu olabilir. 3065 Sayılı KDV Kanununun ithalat istisnasını düzenleyen 16. maddesinde 4503 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile ihracat istisnasından faydalanılarak ihraç edilen ancak, 4458 sayılı Gümrük Kanunu nun 168, 169 ve 170. maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu eşya ile ilgili olarak ihracat istisnası nedeniyle faydalanılan miktarın gümrük idarelerine ödenmesi veya bu miktar kadar teminat gösterilmesi şarttır. Öte yandan 3065 Sayılı Kanunun 11 ile 32. maddeleri hükümlerine göre, ihraç edilen malların bünyesine giren KDV ler indirim konusu yapılmakta, indirilemeyen kısım ise mükellefe iade edilmektedir. İhraç edilen malların geri gelmesi halinde KDV ne ilişkin yapılacak işlemler 23 Seri No.lu KDV Genel Tebliği nin (E) ve 46 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (C) bölümlerinde belirtilmiştir. 23 ve 46 Seri No.lu KDV Genel Tebliğlerinde yer alan açıklamalara göre, ihracat istisnasından yararlanarak geri gelen eşyanın ithalat istisnasının uygulanabilmesi için, ilgili gümrük idareleri ihracat istisnasından yararlanılan miktarı tespit etmek amacıyla mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesinden durumu bir yazı ile soracak, bu yazıda geri gelen eşyanın cinsi, miktarı, tutarı, ilgili bulunduğu gümrük çıkış beyannamesinin tarih ve sayısı ile faydalı olabilecek diğer bilgilere de yer verilecektir. KDV ödenmek suretiyle satın alınan veya işletmede imal edilerek ihraç edilen malların geri gelmesi halinde, vergi dairelerince ihracat istisnasından faydalanılan miktarın belirlenmesinde, Kanunun 11. maddesi ile ihracatçıya getirilen imkanlar göz önüne alınarak aşağıdaki şekilde hareket edilecektir. Vergi dairesince yapılacak inceleme sonucunda; 1-İhraç edilen mallarla ilgili olarak iadesi talep edilen KDV henüz nakden veya mahsuben iade edilmemiş ise, ihracatçının KDV iadesinden yararlanmadığı kabul edilecek ve Gümrük Kanunu nun 168, 169 ve 170. maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelen mallar için gümrükte KDV ödenmesi istenmeyecektir. Bu durumda, ihracatçının ilgili dönem beyannamesinde iade olarak beyan edilen tutarın geri gelen mallara isabet eden kısmı, malların gümrükten çekilerek fiilen işletmeye girdiği vergilendirme dönemi 1 No.lu KDV beyannamesinin satışlardan iade edilen işlemlerle ilgili 34. satırına yazılarak indirilecektir. 2- Vergi dairesince yapılacak inceleme sonunda, mükellefin geri gelen mallarla ilgili olarak yüklendiği vergiyi tamamen indirim konusu yaptığı veya iade talep edilmeksizin sonraki dönemlere devredilmiş olması hallerinde, bu vergilere ilişkin olarak yapılacak herhangi bir işlem bulunmamaktadır. Bu durumda, bu mallarla ilgili olarak ihracat istisnasından yararlanılan bir miktarın bulunmadığı ilgili gümrük idaresine bildirilecektir. Bu yazıyı alan gümrük idareleri geri gelen eşya ile ilgili olarak ithalat istisnası kapsamında işlem yapacaklardır.
3- Geri gelen malların bünyesine giren vergiler için ihracatçının, bu vergileri indiremeyip nakden veya diğer vergi borçlarına mahsuben iade olarak aldığının belirlenmesi halinde ise bu iadeden; geri gelen mallara isabet eden kısım kadar ihracat istisnasından faydalanıldığı belirtilecektir. Geri gelen mallara isabet eden iade tutarının gümrükte ödenmesi veya aynı miktarda teminat gösterilmesinden sonra ithalat istisnası kapsamında işlem yapılacaktır. 2- İhraç Kaydıyla Satın Alınarak İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi KDV Kanunu nun 11. maddenin (c) bendinde ise; imalatçılar tarafından ihraç edilmek kaydıyla teslim edilen mallara ait KDV nin ihracatçılar tarafından ödenmeyeceği, imalatçılar tarafından beyan edilmesi gereken bu verginin vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilip tecil edileceği ve ihracatın tamamlanmasından sonra tecil edilen bu verginin terkin edileceği hükme bağlanmaktadır. KDV Kanunu nun 11/1-c maddesi kapsamında vergi ödenmeden teslim edilen ve ihracatı gerçekleştirilen malların Gümrük Kanunu nun 168, 169 ve 170. maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelmesi halinde, ithalat istisnasından faydalanılabilmesi için, ihracatçıya düzenlenen faturada hesaplandığı halde imalatçıya ödenmeyip tecil ve terkin edilmişse KDV nin ihracatçı tarafından ilgili gümrük idaresine ödenmesi veya aynı miktarda teminat gösterilmesi gerekmektedir. Bu durumda, Kanunun 11/1-c maddesi uyarınca fatura üzerinde hesaplandığı halde ihracatçı tarafından ödenmeyen KDV tutarının ilgili gümrük idaresine ödendiğinin ihraç kaydıyla mal teslim eden tarafından tevsiki şartıyla, döviz alım belgesi ve gecikme zammı aranmaksızın anılan madde kapsamında terkin veya iade işlemleri yerine getirilebilecektir. Öte yandan, geri gelen malların ihracatçılar tarafından imalatçılarına, tedarikçilerine ya da yurt içindeki üçüncü şahıslara teslimi, genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabi bulunmaktadır. Vergi dairelerince, geri gelen eşyayla ilgili olarak ihracatçının ihracat istisnası nedeniyle faydalandığı miktar yukarıda yapılan açıklamalara göre tespit edildikten sonra ilgili gümrük idaresine durum derhal bildirilecektir. Gümrük idaresine ödenen miktarlar ihracatçı tarafından ilgili dönem beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir. 3 -Geri Gelen Eşyanın Kazandığı Değer Farkı İstisnaya Dahil Değildir KDV Kanunu nun 16/2. maddesine göre geri gelen eşyanın dışarıda bir işleme tabi tutulması ya da aslı kısmına bir ilave yapılması halinde eşyanın kazandığı değer farkının istisnaya dahil olmadığı hükme bağlanmıştır. Maddede geri gelen eşya ile ilgili olarak eşyanın yurt dışına çıkış şekli ve hangi hallerde geri gelmesi konusunda bir düzenlemeye yer verilmediğinden fıkrayı geniş şekilde yorumlamak gerekir. Bu duruma eşyanın yurt dışına gönderilme şekli, ihracat, hariçte işleme gibi ne olursa olsun Gümrük Kanunu nun 168-170. maddeleri kapsamında bile geri gelmesi durumunda kazandığı değer farkı istisnaya dahil değildir. Gümrük Kanunu nun sözü edilen maddeleri kapsamında ithalat vergilerinden muaf ya da müstesna olarak ithal edilen geri gelen eşyadan ayniyeti değişmeyen eşya ile sınırlandırılmıştır. CEVAP 3: ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen özel tüketim vergisinin, teminat alınmak suretiyle tecil edilen kısmının terkin edilmesi halinde KDV Kanunu bakımından iade edilebilmesi için, söz konusu vergiye isabet eden verginin önce düzeltilmesi ve daha sonra iadesi gerekmektedir.
Bu amaçla yapılması gereken işlemler aşağıda belirtilmiştir. 1. ÖTV Kanununun (8/1) Maddesi Kapsamında Teslim Edilen Malların ÖTV'si Üzerinden Hesaplanan KDV'nin Düzeltilmesi ÖTV Kanununun 8 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre, ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen ÖTV'nin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmı teminat alınmak suretiyle tecil olunmaktadır. Söz konusu malların; tecil tarihini takip eden aybaşından itibaren oniki ay içinde ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil edilen ÖTV terkin edilmektedir. Bu uygulamada, teslime konu mallara ait tecil edilen ÖTV, KDV Kanununun 20 ve 24 üncü maddeleri uyarınca KDV matrahına dahildir. Ancak KDV matrahına dahil özel tüketim vergisinin yukarıda belirtilen şekilde terkin edilmesi halinde, tecil edilen ÖTV üzerinden hesaplanan KDV, fazla/yersiz hesaplanan KDV niteliğine dönüştüğünden, aşağıdaki şekilde işlem yapılması gerekmektedir: 2-Genel Olarak Fazla Veya Yersiz Ödenen KDV nin İadesi KDV Kanununun 8/2 nci maddesinde, "Vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı veya katma değer vergisini fatura veya benzeri vesikalarda göstermeye hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür vesikalarda katma değer vergisi gösterenler, bu vergiyi ödemekle mükelleftirler. Bu husus kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir meblağı gösteren mükellefler için de geçerlidir. Bu gibi sebeplerle fazla ödenen vergiler, Maliye Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslara göre ilgililere iade edilir." hükmü yer almaktadır. Konuya ilişkin olarak en son yayımlanan 116 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde yer alan açıklamalara göre, KDV Kanununun 8/2 nci maddesi kapsamında fazla veya yersiz ödenen verginin iadesi aşağıdaki şekilde gerçekleştirilecektir. 1. Fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi, aşağıdaki şartlarla sadece satıcı mükellefe iade edilecektir. Kural olarak, fazla veya yersiz hesaplanan vergi bulunması durumunda, gerek satıcı gerekse alıcı nezdinde işlemin KDV uygulanmadan önceki hale döndürülmesi esastır. 2. Fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergi, öncelikle satıcı tarafından alıcıya iade edilecektir. Alıcının indirim hakkı bulunan mükellef olmaması durumunda, satıcının söz konusu fazla veya yersiz KDV tutarını alıcıya ödediğini gösterir bir belge ile vergi dairesine başvurması gerekmektedir. Alıcının indirim hakkı bulunan bir mükellef olması durumunda ise, satıcının fazla veya yersiz KDV tutarını alıcıya ödediğini gösterir belgeye ek olarak, alıcının fazla veya yersiz KDV tutarını indirim hesaplarından çıkarmak suretiyle düzeltme yaptığının alıcının vergi dairesinden alınacak bir yazıyla tevsiki de istenecektir. 3. Satıcının, fazla veya yersiz olarak hesaplanan vergiyi alıcıya ödediğini gösterir belge ve indirim hakkı bulunan alıcıların düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısı ile birlikte, beyanlarını düzeltmesi gerekmektedir. Bu kapsamda, fazla veya yersiz hesaplanan KDV tutarı ilgili dönem beyannamesinden tenzil edilecek ve sonraki dönemler de buna göre düzeltilecektir. 3- ÖTV Kanununun 8/1 Maddesi Hükmü Gereği Tecil-Terkin Uygulaması Kapsamında Teslim Edilen Malların Ö TV'si Üzerinden Hesaplanan KDV'nin İadesi KDV Kanununun 8/2 nci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak 19/1/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 116 No.lu KDV Genel Tebliğinde fazla ve yersiz ödenen verginin iadesine ilişkin yeni usul ve esaslar yukarda belirlenmiştir.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; ÖTV Kanununun 8/1 inci maddesi kapsamında teslim edilen malların ÖTV'si üzerinden hesaplanan KDV'nin düzeltilmesi ve iade edilmesi işlemi aşağıdaki şekilde yerine getirilecektir. 1- KDV iade işleminde öncelikle tecil edilen özel tüketim vergisinin terkin işleminin mevzuatına göre yerine getirilmesi esastır. 2- Bu terkin işlemine ilişkin olarak alıcıların bağlı bulundukları vergi dairesinden fazla ödenen KDV tutarını indirim hesaplarından çıkardıklarına dair alacakları belgeyi satıcılara ibraz etmeleri üzerine fazla ve yersiz hesaplanan vergi satıcı tarafından alıcıya düzenlenecek belge karşılığı ödenecektir. 3- Fazla ve yersiz olarak ödenen KDV nin, satıcı tarafından iade talep edilebilmesi için KDV beyannamesinde hesaplanan KDV olarak beyan edilmesi ve beyana konu edildiği dönem ile iade talep edilen dönem arasında asgari söz konusu KDV tutarı kadar (daha düşük tutarda ödenecek KDV çıkması durumunda bu tutar) ödenecek KDV çıkması gerekmektedir. Satıcının fazla hesaplanan vergiyi alıcıya ödediğine dair belge ve indirim hakkı bulunan alıcıların düzeltmeyi yaptığını gösterir vergi dairesi yazısı ile birlikte beyannamelerini düzeltip bağlı bulunduğu vergi dairesine başvuruda bulunması gerekmektedir. 4-Fazla ödenen KDV nin iadesi en erken ÖTV nin terkin işleminin yapıldığı dönemde, vergi inceleme raporu, YMM tasdik raporu ve teminat aranılmaksızın yerine getirilecektir. 5-Satıcının beyan edilen dönem ile iade edilen dönem arasında ödenecek KDV'si çıkmaması durumunda ise sadece düzeltme yapılacak ve iade söz konusu olmayacaktır. CEVAP 4: 15/06/2012 tarih ve 28324 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 20 nci maddesi ile 492 sayılı Kanunun (8) sayılı tarifesine XIV- Denetim yetkilendirme belgeleri ve müşavirlik ruhsat harçları bölümü eklenmiştir. Öte yandan, bu düzenleme ile bağlantılı olarak, 6322 sayılı Kanunun 18 inci maddesi ile 492 sayılı Kanunun 113 üncü maddesinin ikinci fıkrasının sonuna aşağıdaki cümle eklenmiştir. Denetim kuruluşları yetkilendirme belgesi harçları ise kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde verilen bildirim üzerine, bağımsız denetim faaliyetlerinden elde edilen gayrisafi iş hasılatı esas alınarak tahakkuk ettirilir, tahakkuk ettirilen harçlar ayrıca mükellefe tebliğ edilmez ve mayıs ayı içerisinde ödenir. Söz konusu düzenlemeler ile uygulamasına ilişkin usul ve esasları konusunda 67 Seri No'lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile 2012/1 Sıra No.lu Harçlar Kanunu İç Genelgesinde yapılan açıklamalar aşağıda belirtilmiştir. Yapılan düzenlemeler ile yeminli mali müşavirlik ruhsatları, serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatları ile bağımsız denetçi yetkilendirme belgeleri ve denetim kuruluşları yetkilendirme belgeleri harç kapsamına alınmıştır. Buna göre, -Yeminli mali müşavirlik, serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatları ve bağımsız denetçi yetkilendirme belgeleri ilk alındıklarında maktu harca tabi olacaklardır. - Denetim kuruluşları yetkilendirme belgeleri ise ilk alındığında maktu harca, daha sonraki yıllarda, bağımsız denetim faaliyetlerinden elde edilen gayri safi iş hasılatı üzerinden hesaplanacak nispi harca tabi olacaktır. Denetim kuruluşları yetkilendirme belgesi üzerinden alınacak nispi harç, bu kuruluşların kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde verecekleri bildirim üzerine hesaplanacaktır. Ancak yapılan düzenlemeye göre hesaplanacak harç belirtilen maktu tutarlardan az olamayacaktır. Dolayısıyla verilen bildirim üzerine hesaplanan harç tutarı ile asgari harç tutarı mukayese edilecek ve yüksek olan tutar
tahakkuk ettirilecektir. Tahakkuk ettirilen harçlar ayrıca mükellefe tebliğ edilmeyecek ve mayıs ayı içerisinde kurumlar vergisi bakımından bağlı bulunulan vergi dairesine ödenecektir. Öte yandan Bakanlar Kurulu gayrisafi iş hasılatı üzerinden hesaplanacak harcın oranını binde 2 den az, binde 10 dan çok olmamak üzere yeniden belirlemeye yetkilidir. Bakanlar Kurulu bu yetkisini denetim kuruluşlarının gayrisafi iş hasılatlarına göre farklı oranlar belirleyerek de kullanabilir. Denetim kuruluşlarının ilk defa alacakları yetkilendirme belgelerine ilişkin harçlar ile yeminli mali müşavirlik, serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsat harçları ve bağımsız denetim yetkilendirme belgeleri harçları, söz konusu belgelerin alınmasından önce, belgeleri vermeye yetkili birimin bulunduğu yerdeki süreksiz yükümlülüklere bakan vergi dairesine ödenecektir. Denetim kuruluşlarının ilk defa alacakları yetkilendirme belgelerine ilişkin maktu harcı tahsil eden vergi dairesi, takip eden yıllarda harcın tahsilinin sağlanmasını temin amacıyla, mükellefin kurumlar vergisi açısından bağlı olduğu vergi dairesine bilgi verecektir. CEVAP 5: 05.10.2011 tarihinde vefatı üzerine murisin ortağı olduğu (AB) A.Ş.'deki hisselerinin değerlemesi ile veraset ve intikal vergisi beyannamesinde gösterilme şekli aşağıda izah edilmiştir. 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset tarikiyle veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin Veraset ve İntikal Vergisine tabi olduğu, aynı Kanunun 2 nci maddesinin (b) bendinde de "mal" tabirinin; mülkiyete mevzu olabilen menkul ve gayrimenkul şeylerle mameleke girebilen sair bütün hakları ve alacakları ifade ettiği hükme bağlanmıştır. 7338 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasında, "Veraset ve intikal vergisinin matrahı, intikal eden malların Vergi Usul Kanununa göre bulunan değerleridir." hükmü yer almaktadır. Ancak söz konusu maddenin ikinci fıkrasında, mükelleflerin ilk tarhiyatta dikkate alınmak üzere intikal eden malları maddede bulunan değerleme ölçülerinden faydalanarak, bu maddede bulunmayanlar bakımından da Vergi Usul Kanununun servetleri değerleme ile ilgili bölümündeki esaslara göre değerleyecekleri ve beyannamelerinde gösterecekleri hususu düzenlenmiştir. Anılan 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde bilanço esasına göre defter tutanlar açısından ticari sermaye; ölüm tarihine takaddüm eden takvim yılı bilançosuna göre bulunacak öz sermaye olarak belirlenmiştir. Ayrıca, aynı bentte mükelleflere ölüm günü itibariyle çıkarılacak bilanço esas alınarak öz sermayenin tespit edilmesi imkanı da verilmiştir. Söz konusu bendin son paragrafına göre öz sermaye; 7338 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde yer alan esaslara göre, bu maddede yer almayan hallerde de Vergi Usul Kanununun iktisadi işletmelere dahil kıymetleri değerleme ile ilgili bölümündeki esaslara göre tespit olunacaktır. Bu açıklamalara göre, 05.10.2011 tarihinde vefat eden murisin mirasçılarına intikal eden (AB) A.Ş.'deki hisselerinin ilk tarhiyata esas olacak beyanında, ölüm tarihine takaddüm eden takvim yılı bilançosuna veya ölüm tarihi itibariyle düzenlenecek bilançoya göre bulunacak öz sermayeden murisin hissesine düşen kısmın verilecek veraset ve intikal vergisi beyanname sinde beyan edilmesi gerekmektedir. Başkaca bir işlem yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Öte yandan murisin (AB) A.Ş. deki hissesi hisse senedi şeklinde borsada kayıtlı olsaydı, 7338 Sayılı Kanunu nun 10. Maddesinin (d) bendi uyarınca, ölüm tarihine takaddüm eden üç yıl içindeki en son muamele değeri ile değerlenir. Borsada kayıtlı değil ise veya kayıtlı olup da üç yıl içinde muamele görmemiş ise itibari değerle değerlenir.
CEVAP 6: ) Vergi Usul Kanununun 19. maddesinde vergi alacağının vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğacağı; 488 sayılı DV Kanunu nun 1. maddesinde ise, Bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı, bu Kanundaki kağıtlar teriminin ise, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeleri ifade edeceği hükme bağlanmıştır. Anılan hükümlerin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, bir kağıdın damga vergisine tabi tutulabilmesi için o kağıdın (1) sayılı tabloda yer alması, hukuken tekemmül etmiş ve herhangi bir hususu ispat veya belli edecek nitelik kazanmış olması gerekmektedir. Öte yandan, imzalanmak suretiyle tekemmül eden bir kağıdın daha sonra hükmünden yararlanılmaması halinde, bu kağıtlar için ödenmiş bulunan verginin iade edileceğine dair de bir hüküm bulunmamaktadır. Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Milli Eğitim Müdürlüğünce yapılan öğrenci yemek ihalesi işine ilişkin ihale kararının düzenlenmesi ile damga vergisini doğuran olay meydana geldiğinden, ihale kararının hükmünden yararlanılmaması, kararın bir hususu ispat veya belli edilecek belge olma niteliğini ortadan kaldırmayacağından, söz konusu ihale kararına ait damga vergisinin iade edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Ancak, söz konusu işe ilişkin olarak yüklenici (BC) firması ile Milli Eğitim Müdürlüğü arasında sözleşme imzalanmadığından, söz konusu sözleşmeye ait damga vergisinin iade edilmesi gerekmektedir.