T.C MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı ZORUNLU EĞİTİM SONRASI ORTAÖĞRETİM KURUMLARI KILAVUZU 2010, ANKARA

T.C MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı ZORUNLU EĞİTİM SONRASI ORTAÖĞRETİM KURUMLARI KILAVUZU 2010, ANKARA

GİRİŞ Ülkemiz, insan kaynaklarını geliştirmek için eğitim fırsatlarının tabana yayılmasına önem ve öncelik vermektedir. Bu nedenle herkese ilgi, istek, yetenek ve yeterlilikleri ölçüsünde ve doğrultusunda en ileri eğitim fırsatlarının sunulması hedeflenmektedir. Bu bağlamda bireylere zorunlu eğitimlerinden itibaren mesleki rehberliğin verilmesi büyük önem arz etmektedir. Kendi ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda meslek sahibi olanlar ülke kalkınmasına da önemli ölçüde katkıda bulunurlar. Bu sebeple eğitim öğretim sistemi içinde yer alan tüm ilköğretim öğrencilerine zorunlu eğitim sonrası ortaöğretim kurumlarını tanıtan bir kılavuz hazırlanmıştır. Söz konusu kılavuzda örgün eğitim veren genel ve mesleki ortaöğretim okullarının amaçları, giriş şartları ve mezuniyet sonrası kariyer seçenekleri hakkında bilgi verilerek farklı meslek liselerinde öğrenimi verilen meslek alan ve dalların da tanıtımı yapılmıştır. Örgün eğitim dışında kalan öğrencilere de çıraklık eğitimi ve yaygın eğitim veren okullar tanıtılmıştır. Böylece ilköğretim öğrencileri bir üst öğrenim kurumları olan tüm ortaöğretim kurumlarını tanıtıcı bilgilere erişerek gelecekleri hakkında düşünecekler, öğrencilerin aileleri de kılavuzda toplu olarak yer alan bilgilerle çocuklarının geleceklerini yönlendirmede geniş bir yelpazeden yararlanacaklardır. Hazırlanan bu kılavuzun zorunlu eğitim çağında bulunan öğrencilere ve onların ailelerine, devam edecekleri eğitim hayatlarında yardımcı olacağını umuyoruz. Tüm öğrencilere ilgi, istek, yetenek ve yeterlilikleri doğrultusunda mutlu olacakları meslekleri seçmelerini diler, başarılar dileriz. 2

TÜRK MİLLÎ EĞİTİM SİSTEMİ İÇİNDE İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM KURUMLARI Türk Millî Eğitim sistemi demokratik, çağdaş, bilimsel, lâik ve karma bir yapıya sahiptir. Sisteminin amacı, Türk vatandaşlarının ve Türk toplumunun refah ve mutluluğunu artırmak, millî birlik ve bütünlük içinde iktisadî, sosyal ve kültürel kalkınmayı desteklemek, hızlandırmak ve Türk Ulusu nu çağdaş uygarlığın yapıcı, yaratıcı ve seçkin bir ortağı yapmaktır. Türkiye de eğitim hakkı, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile güvence altına alınmış; eğitimin tür ve kademelerini ve işleyişe dönük esasları düzenleyen mevzuatla Türk Eğitim Sisteminin bugünkü yapısı kurulmuştur. 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu ile belirlenmiş olan Millî Eğitim Sistemi bireylerin eğitim gereksinimlerini karşılayacak şekilde ve bir bütünlük içinde örgün eğitim ve yaygın eğitim olmak üzere iki ana bölümden oluşur:

ÖRGÜN EĞİTİM Belirli yaş grubundaki ve aynı seviyedeki bireylere, amaca göre hazırlanmış programlarla, okul çatısı altında düzenli olarak yapılan eğitimdir. İlköğretim ve ortaöğretim kurumları örgün eğitim içinde yer alır. İLKÖĞRETİM İlköğretim, 6 14 yaş grubundaki çocukların eğitim ve öğretimini kapsar. Devlet okullarında parasız olan ilköğretim kız ve erkek bütün yurttaşlar için zorunludur. 8 YILLIK OKULLARDAN OLUŞAN İLKÖĞRETİM KURUMLARINDA KESİNTİSİZ EĞİTİM YAPILIR VE BİTİRENLERE İLKÖĞRETİM DİPLOMASI VERİLİR. İlköğretimin amacı, her Türk çocuğunun iyi bir vatandaş olabilmesi için gerekli temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlık kazanmasını, millî ahlâk anlayışına uygun olarak yetişmesini, ilgi, beceri ve yetenekleri doğrultusunda hayata ve bir üst öğrenime hazırlanmasını sağlamaktır. İlköğretimden mezun olan öğrenciler; II. kademe ortaöğretim kurumlarında eğitimlerine devam ederler veya Çalışma hayatına atılırlar. II. kademe ortaöğretim kurumlarının bir kısmı merkezi sistemle yapılan sınavlar sonucunda öğrencileri alırken bir kısmı ise sınavsız alırlar. 4

ORTAÖĞRETİM Ortaöğretim kurumlarında ilköğretime dayalı en az dört yıllık eğitim ve öğretim verilir. Ortaöğretim kurumları ikiye ayrılır; GENEL ORTAÖĞRETİM KURUMLARI MESLEKİ VE TEKNİK ORTAÖĞRETİM KURUMLARI GENEL ORTAÖĞRETİM KURUMLARI Bu kurumların amacı, öğrencileri ortaöğretim seviyesinde asgari genel kültüre sahip, toplumun sorunlarına duyarlı, ülkenin ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunacak bireyler olarak yetiştirmek ve yükseköğretime hazırlamaktır. 5

Geenneel l Ortaaööğğr reet tim Kuur ruuml laar rı: : Genel Liseler, Güzel Sanatlar Liseleri Spor Liseleri Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Anadolu Liseleri, Anadolu Öğretmen Liseleri, Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı Askerî Liseler ve Astsubay Hazırlık Okulları Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı Polis Kolejleridir. Bu okullardan Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Anadolu Liseleri, Anadolu Öğretmen Liselerine öğrenci seçimi her öğretim yılında Ortaöğretime Geçiş Sistemi kapsamında Seviye Belirleme Sınavları ile yapılmaktadır. Söz konusu okullara öğrenci kabulleri Ortaöğretime Geçiş Sistemi esaslarına göre belirlenmektedir. 1 Güzel Sanatlar ve Spor Liselerine ise öğrenciler özel yetenek sınavı ile alınmaktadırlar. Askeri Liselerde okumak isteyen öğrenciler ise her öğretim yılı için yapılan Askeri Liseler Sınavına başvurabilirler. Her eğitim öğretim yılında Seviye Belirleme Sınavları (SBS) ve ALS ile ilgili duyurular ilköğretim okullarına gönderilir. Ayrıca Milli Eğitim Bakanlığının web sitesinde de yayınlanır. 1 Ortaöğretime Geçiş Sistemi ve Seviye Belirleme Sınavları için daha detaylı bilgilere www.meb.gov.tr adresinden ulaşılabilir. 6

GENEL LİİSELER Amacı Yüksek öğrenime öğrenci hazırlayan bu okulların amaçları, öğrencilerin; Türkiye Cumhuriyetinin, millî ahlâkı benimsemiş ve olumlu bilim anlayışını kazanmış, çalışkan, yararlı bir yurttaşı olarak yetişmelerini, Müfredatı programlarla saptanan ve yüksek öğrenimi izlemek için gerekli bulunan bilgi ve kültür düzeyine erişmelerini, Bilgilerini uygulama alanında kullanma yollarını öğrenmesini ve ilerde meslek seçmesini kolaylaştıracak surette yeteneklerini geliştirmelerini, İyi alışkanlıklar, maharetler kazanmalarını, ruhça ve bedence sağlam olmalarını sağlamaktır. Ortak olan 9. sınıfı geçen öğrenciler 10. sınıftan itibaren Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler, Türkçe-Matematik ve Yabancı Dil alanlarından birini seçerler. Giriş Şartları İlköğretimden mezun öğrenciler doğrudan bu okullara başvurabilirler. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Genel liseden mezun olanlar, Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazandıkları takdirde ÖSYM tarafından her yıl yayınlanan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu doğrultusunda çeşitli fakülte ve yüksek okullarda öğrenimlerine devam edebilirler. Eğitim kurumlarına devam etmek istemeyenler çalışma hayatına atılabilirler. Bir meslek edinmek isteyenler, uzaktan öğretim teknikleri ile meslek kursları ve sertifika programlarının açıldığı, eğitim sonundaki sınavlarda başarılı olanlara 7

bitirme veya yetki belgelerinin verildiği mesleki ve teknik açık öğretim okuluna başvurabilirler. Yaygın eğitim alanında çeşitli beceri programlarına katılabilirler. GÜZEL SANATLAR VE SPOR LİİSELERİİ Amacı Güzel Sanatlar ve spor alanında özel ilgi ve yetenekleri belirlenen çocukları yetiştirmek üzere kurulan bu okulların amacı; Güzel Sanatlar dallarında yetenekli öğrencilerin yaratıcı, yapıcı ve yorumcu yeteneklerini geliştirmek, Güzel sanatlar alanında ilgi ve yetenekleri doğrultusunda eğitim-öğretim görmelerini sağlamak, Öğrencileri araştırıcı ve geliştirici çalışmalara yöneltmek, yetenekleri doğrultusunda bağımsız, doğru ve seçenekli yorumlar ve uygulamalar yapabilecek yaratıcı kişiler olarak yetiştirmek, Öğrencilerin ulusal ve evrensel, tarihî yeni sanat eserlerini tanımaları ve anlamalarına yardımcı olmak, Yabancı dil öğrenmelerini sağlamak, Güzel sanatlar ve sporla ilgili yükseköğretim programlarına hazırlanmalarına alt yapı hazırlamak, Beden eğitimi ve spor alanında temel bilgi ve becerileri kazanmaları için ilgi ve yetenekleri doğrultusunda eğitim-öğretim görmelerini ve başarılı sporcular olarak yetiştirilmelerini, Alanı ile ilgili olarak dünyadaki gelişmeleri dikkate alarak Türk sporunu geliştirecek ve temsil edebilecek gençler olarak yetiştirilmelerini, İşbirliği içinde çalışma ve dayanışma alışkanlığı kazanarak takım ruhu ile hareket etmelerini, Spor disiplini ve centilmenliğini özümsemiş örnek bireyler olarak yetişmelerini, Spor alanında araştırmaya yönelmelerini; bu alanda yetenekleri doğrultusunda uygulama yapabilecek kişiler olarak yetişmelerini, 8

Spor disiplini ve centilmenliği ile sanatçı duyarlığını benimseyen bireyler olarak yetişmelerini, sağlamaktır. Resim bölümündeki öğrenciler, desen, grafik ve heykel atölyelerinde profesyonel bir çalışma ortamında eğitimlerini sürdürürken, Müzik bölümünde de keman, yan flüt, klasik gitar ve zorunlu piyano dersleri ile ses ve kulak eğitimi verilmektedir. Giriş Şartları Bu okullara başvuracak öğrencilerden; İlköğretim okulundan, başvuru yılında mezun olmaları, Diploma notlarının en az 3.00, gireceği alanla ilgili dersin 4,5,6,7,8 inci sınıflarına ait yıl sonu notlarının aritmetik ortalamalarının en az 4.00 olması istenir. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Resim Bölümünden mezun olan öğrenciler; 1. Üniversitelerin Resim öğretmenliği bölümlerine, 2. Güzel Sanatlar Fakültelerinin; İç Mimarlık, Resim, Heykel, Seramik-cam, Grafik, Tekstil, Sahne Dekorları, 9

Kostüm, Fotoğraf, Endüstri Ürünleri tasarımı, Sinema ve Televizyon bölümlerine sınav şartlarına uygun olarak başvurabilirler. Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Müzik Bölümünden mezun olan öğrenciler; 1. Üniversitelerin Müzik öğretmenliği bölümlerine, 2. Devlet konservatuarının Orkestra Şefliği, Piyano Ana Sanat Dalı, Üflemeli Çalgı, Müzikoloji, Sahne Sanatları bölümlerine, sınav şartlarına uygun olarak başvurabilirler Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Spor Bölümünden mezun olan öğrenciler; Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazandıkları takdirde ÖSYM tarafından her yıl yayınlanan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu doğrultusunda çeşitli fakülte ve yüksek okullarda öğrenimlerine devam edebilirler. FEN LİİSELERİİ Amacı Bilim adamı yetiştirmek üzere kurulan Fen Liselerinin amacı; Zekâ düzeyleri ile fen ve matematik alanlarındaki yetenekleri yüksek olan öğrencileri, matematik ve fen bilimleri alanında yükseköğrenime hazırlamak, Matematik ve fen bilimleri alanlarında gereksinim duyulan üstün nitelikli bilim adamlarının yetiştirilmesine kaynaklık etmek, 10

Öğrencileri araştırmaya yöneltmeyi, bilimsel ve teknolojik gelişmeler ile yeni buluşlara ilgi duyanların çalışacakları ortamı ve koşulları hazırlamak, Yeni teknolojileri kullanabilen, yeni bilgiler üretebilen ve projeler hazırlayabilen bireyler yetiştirmek, Öğrencilerin bilimsel araştırma yapmalarına, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izlemelerine yardımcı olacak şekilde yabancı dilde iyi yetişmelerini sağlamaktır. Fen liseleri yatılı ve karma okullardır. Ancak öğrenci velilerinin istekleri doğrultusunda öğrenciler gündüzlü olarak devam edebilirler. Yabancı dil olarak İngilizce eğitiminin verildiği fen liselerinin öğrenim süresi 4 yıldır. Bu okullarda sınıf mevcutları 24 olup her yıl alınan öğrenci sayısı 96'yı geçemez. Fen liselerinde, fen programlarının, laboratuar ve uygulama çalışmalarına ağırlık verilir. Eğitim-öğretim Türkçe yapılır. Ancak matematik ve fen grubu derslerindeki teknik terimlerin yabancı dildeki karşılıkları da öğretilir. Ayrıca 2. yabancı dil olarak seçmeli Almanca ya da Fransızca eğitimi verilir. Giriş Şartları Fen Liselerine öğrenciler Ortaöğretime Geçiş Sistemi (OGES) esaslarına göre kazandıkları Ortaöğretim Yerleştirme Puanlarına göre yerleştirilirler. Bu okulları tercih edecek öğrencilerin; Başvuru yılında 8. sınıfta öğrenim görüyor olmaları, 6 ve 7. sınıflarda Türkçe, Matematik ve Fen Bilgisi derslerinin her birinin yılsonu notu en az orta ve bu derslerin yılsonu notlarının ağırlıklı ortalamalarının en az 4.00 olması istenir. 11

MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazanan öğrenciler özellikle matematik ve fen bilimleri alanları olmak üzere çeşitli fakülte ve yüksek okullarda öğrenimlerine devam edebilirler. SOSYAL BİİLİİMLER LİİSELERİİ Amacı Sosyal alanda iyi yetişmiş, kültür alanına zenginlik ve ufuk kazandıracak bireyler yetiştirmek üzere açılan Sosyal Bilimler Liselerinin amacı; Sosyal Bilimler ve Edebiyat alanında ihtiyaç duyulan üstün nitelikli bilim adamlarının yetiştirilmesine kaynaklık etmek, Zekâ düzeyleri ile edebiyat ve sosyal bilimler alanındaki ilgi ve yetenekleri üst düzeyde olan öğrencileri bu alanlarda yükseköğretime hazırlamak, Öğrencilerin bilimsel, kültürel ve teknolojik gelişmeleri izleyebilecek düzeyde yabancı dil öğrenmelerini sağlamak, Öğrencilerde geçmiş nesiller ile çağdaşları arasında ortak duyguların uyandırılmasını sağlamak, Türk sanat ve kültür birikimini anlayıp yorumlayabilen, yeni bilgi ve projeler üretebilen bireyler yetiştirmek, Toplumun ekonomik ve kültürel kalkınmasına bilinçli bir şekilde katkıda bulunmak, Öğrencileri araştırmaya yönelterek, sosyal bilimler alanında yeni buluşlara ilgi uyandıracak ortam ve şartları hazırlamaktır. Halen Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Mersin, İstanbul, İzmir, Karaman, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Rize, Sakarya ve Samsun illerinde eğitim ve öğretim veren Sosyal Bilimler Lisesinin öğrenim süresi hazırlık sınıfı hariç 4 yıldır. Sınıf mevcutlarının 24 olduğu bu okullarda karma ve yatılı olarak eğitim hizmeti 12

verilir. Ancak öğrenci velilerinin istekleri doğrultusunda öğrenciler okula gündüzlü olarak ta devam edebilirler. Okulun eğitim sisteminde Türkçe-Matematik ve Sosyal Bilimler olmak üzere iki alan bulunmaktadır. Türkçe-Matematik alanını seçen öğrenciler istedikleri takdirde Uluslararası Bakalorya Programını takip edebilirler. Uluslararası Bakalorya Programını uygulayan okullarda Matematik ve Fen Bilimleri dersleri yabancı dille okutulur. Giriş Şartları Sosyal Bilimler Liselerine öğrenciler Ortaöğretime Geçiş Sistemi (OGES) esaslarına göre kazandıkları Ortaöğretim Yerleştirme Puanlarına göre yerleştirilirler. Bu okulları tercih edecek öğrencilerin; Başvuru yılında 8. sınıfta öğrenim görüyor olmaları, 6. ve 7 inci sınıflarda Türkçe, Matematik ve Sosyal Bilgisi derslerinin her birinin yılsonu notu en az orta ve bu derslerin yılsonu notlarının ağırlıklı ortalamalarının en az 4.00 olması istenir. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Mezun olan öğrenciler Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazandıkları takdirde ÖSYM tarafından her yıl yayınlanan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu doğrultusunda çeşitli fakülte ve yüksek okullarda öğrenimlerine devam edebilirler. ANADOLU LİİSELERİİ Amacı Anadolu liseleri, ilköğretim üzerine hazırlık sınıfı bulunan veya bulunmayan ve hazırlık sınıfı dışında en az 4 yıl öğrenim veren karma okullardır. Hazırlık sınıfı bulunan 13

liseler; İstanbul Lisesi, Galatasaray Lisesi, Kadıköy Anadolu Lisesi, Vefa Lisesi, Kabataş Lisesi, Cağaloğlu Anadolu Lisesi, Hüseyin Avni Sözen Anadolu Lisesi, Ankara Atatürk Lisesi, İzmir Cihat Kora Anadolu Lisesi ve Balıkesir Sırrı Yırcalı Anadolu Liseleridir. Yoğunlaştırılmış dil eğitiminin verildiği Anadolu Liselerinin amacı, öğrencileri; İlgi, yetenek ve başarılarına göre yükseköğrenim programlarına hazırlamak, Dünyadaki bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleyebilecek düzeyde yabancı dil bilgisine sahip olarak yetiştirmektir. Anadolu liselerinde öğrenciler; Fen Bilimleri, Türkçe-Matematik, Sosyal Bilimler ve Yabancı Dil Alanlarında öğrenim görebilmektedirler. Giriş Şartları Anadolu Liselerine öğrenciler, Ortaöğretime Geçiş Sistemi (OGES) esaslarına göre kazandıkları Ortaöğretim Yerleştirme Puanlarına göre yerleştirilirler. Giriş sınavına başvuracak öğrencilerden başvuru yılında 8 inci sınıfta öğrenim görüyor olmaları istenir. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Mezun olan öğrenciler Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazandıkları takdirde ÖSYM tarafından her yıl yayınlanan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu doğrultusunda çeşitli fakülte ve yüksek okullarda öğrenimlerine devam edebilirler. 14

ANADOLU ÖĞRETMEN LİİSELERİİ Amacı Özellikle öğretmen yetiştiren yükseköğretim programları olmak üzere yükseköğretim kurumlarına öğrenci hazırlamak, Öğrencilerine; öğretmenlik mesleğini sevdirmek, öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği tutum ve davranışları kazandırmak, ortaöğretim düzeyinde ortak bir genel kültür vermek, Ülke kalkınmasına ekonomik, sosyal ve kültürel katkıda bulunma bilincini ve gücünü kazandırmaktır. Dünyadaki gelişme ve değişmeleri izleyebilecek düzeyde yabancı dil öğrenmelerini sağlamak. Öz güven, öz denetim ve sorumluluk duygularının geliştirilmesi, her bireyin farklı ve ayrı bir değer olduğu, ekip çalışmasıyla ortak başarının elde edilmesinde önemli katkı sağlayacağı inancının verilmesine yönelik çağdaş bir eğitim ortamı hazırlamak amacıyla, ilköğretimden sonra öğretim süresi dört yıl olan paralıparasız yatılı ve gündüzlü ortaöğretim kurumlarıdır. Sınıf mevcutlarının en fazla 30 olduğu Anadolu öğretmen liselerinde genel kültür dersleri, öğretmenlik mesleği ile ilgili dersler, öğrencilerin bireysel ilgi ve yeteneklerini tanıyıp anlamalarına, geliştirmelerine ve bazı alanlarda derinleşmelerine imkân sağlayan derslerin yanı sıra 2. yabancı dil olarak Almanca veya Fransızca okutulur. Öğretim programında yer alan dersler, öğrencilerin istek ve yetenekleri doğrultusunda yönelecekleri yükseköğretim programlarına uygun olarak Türkçe-Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilimler, Yabancı Dil alanlarına göre gruplandırılır. 15

Giriş Şartları Anadolu Öğretmen Liselerine öğrenciler, Ortaöğretime Geçiş Sistemi (OGES) esaslarına göre kazandıkları Ortaöğretim Yerleştirme Puanlarına göre yerleştirilirler. Giriş sınavına başvuracak öğrencilerden; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmaları, Başvuru yılında ilköğretim okulu sekizinci sınıfta okuyor olmaları, İlköğretim okulunun 6. 7. ve 8 inci sınıflarında sınıf tekrar etmemiş olmaları, Evli olmamak, Bulunduğu ilköğretim okulunun öğretmenler kurulunca aday gösterilmiş olmaları istenir. Bulunduğu ilköğretim okulunun öğretmenler kurulunca aday seçimi yapılırken öğrencinin; Çalışkanlığı, Öğretmenlik mesleğine karşı ilgisi ve yatkınlığı, Konuşma, kavrama ve ifade yeteneği, Kendine olan güven duygusu, Ahlâkî durumu, Fizikî görünüşü itibarıyla, bilinen bir bedenî ve ruhî bozukluğunun bulunup bulunmadığı hususları göz önünde bulundurulur. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazanan öğrenciler tüm yükseköğretim programlarına devam edebilirler. Öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumları 16

tercih edildiğinde ise 2547 sayılı Yasanın 45/a maddesi gereğince ayrıca ek puan verilir. Burs kontenjanı tanınan öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarını ilk beş sırada tercih edenlere doğrudan burs verilir. ASKERÎÎ OKULLAR Eğitim-öğretim veren askeri okullar: 1. Kuleli Askerî Lisesi, 2. Maltepe Askerî Lisesi, 3. Işıklar Askerî Lisesi, 4. Deniz Lisesi, 5. Bando Astsubay Hazırlık Okulu Asskeerrî î Lisseel leerr vee Bando Assttssubay Hazzı ırrl lık Okulu Amacı Askerî liseler ilgili Kuvvet Komutanlıklarının amaçlarına uygun, yeterli beden yeteneğine, genel kültüre, başlangıç askerlik anlayış ve davranışlarına sahip; Harp Okullarındaki eğitim ve öğretimi izleyebilecek nitelikte askeri öğrenci yetiştirmeyi, Bando Astsubay Hazırlama Okulu ise Bando Astsubay Meslek Yüksek Okuluna öğrenci yetiştirmeyi amaçlar. 17

Giriş Şartları Askeri Liselere ve Bando Astsubay Hazırlama Okuluna her yıl ÖSYM tarafından yapılan sınav ile öğrenci alınır. Bu sınava Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okulları ile bu okullara denkliği kabul edilmiş, özel ve yabancı ilköğretim okullarından mezun olan öğrenciler başvururlar. Askeri Liselere giriş için başvuru işlemleri her yıl belirlenen tarihler arasında yapılmaktadır. Askeri Liselere ve Bando Astsubay Hazırlama Okuluna öğrenci seçim işlemleri iki aşamada yapılmaktadır. Birinci aşama Kara, Deniz ve Hava namına Askeri Liselere ve Bando Astsubay Hazırlama Okuluna girmek için başvuran öğrencilerin tümünün katıldığı, ÖSYM tarafından yapılan yazılı sınav (ALS) aşamasıdır. Yazılı sınav, sözel ve sayısal olmak üzere iki bölümden oluşur. Yazılı sınav sonucuna göre sıralamaya giren ve ilgili Kuvvet Komutanlığınca belirlenen baraj puanını aşan adaylar 2'nci seçim aşamasına çağrılırlar. Bando Astsubay Hazırlama Okuluna alınacak öğrenciler ilave olarak müzik yeteneği sınavına tabi tutulmaktadırlar. Askerî Liselerin ve Bando Astsubay Hazırlama Okulunun müfredat programı Milli Eğitim Bakanlığı ile uyumlu olup Askeri Liseler Anadolu Liseleri fen bilimleri alanına, Bando Astsubay Hazırlama Okulu ise Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi müzik alanına denk eğitim verilmektedir. Öğrenciler yatılı olarak eğitim görmekte, iaşe ve ibateleri devlet tarafından karşılanmaktadır. Öğrenciler hafta sonları evci izni kullanabilmektedirler. 18

Askeri Okullara Başvurma Koşulları: Durumları aşağıdaki maddeler uyanlar yazılı sınav için başvurabilir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ve erkek olmak, Nişanlı, evli, dul olmamak veya herhangi bir kadınla nikâhsız olarak birlikte yaşamamak, Kendisi, babası, annesi, kardeşleri ve velisinin; Arşiv araştırması ve güvenlik soruşturması sonuçları ile adli sicil kayıtlarının (18 yaşından küçük olanlar dâhil) olumlu olması, Taksirli suçlar hariç olmak üzere, üç aydan fazla hapis veya affa veya zamanaşımına uğramış yahut para cezasına çevrilmiş veya ertelenmiş hükümlülüklerine ilişkin kayıtları adlî sicilden çıkartılmış olsa bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı bir suçtan veya kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmaması veya bu suçlardan veya taksirli suçlar hariç olmak üzere üç aydan fazla hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren bir fiilden dolayı soruşturma veya kovuşturma altında olmaması, Okula karşı uygun nitelikte sorumlu veli göstermesi, Türk Silahlı Kuvvetleri Sağlık Yeteneği Yönetmeliğinin, Askerî Okullara girecek öğrenci adaylarına ilişkin sağlık niteliklerine uygun olmak, Her ne derece olursa olsun gözlük, lens kullanmamak, gözünde şaşılık, renk körlüğü vb. hastalık bulunmamak, Belirtilen boy ve kilo sınırları içinde olmak, Sevk edileceği askeri hastaneden "Askeri Öğrenci Olur, Askeri Öğrenci Olur Uçucu Yetiştirmeye Elverişlidir veya Askeri Öğrenci Olur Uçucu Yetiştirmeye Elverişli Değildir" kaydını içeren sağlık raporu almak, Türkçe'yi kusursuz konuşmak (Dilinde kekemelik, pepemelik, pelteklik, tutukluk vb. olmamak), Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okullarından, sınavın yapıldığı yılın haziran döneminde doğrudan mezun olmak ve mesleğe yönelik herhangi bir 19

öğretim kurumunda okumamış olmak (Öğretmenler kurulu kararıyla geçenler ile son sınıfta 2 yıl okuyarak mezun olanların başvurusu geçersizdir.), Herhangi bir nedenle askerî okullardan çıkmamış veya çıkarılmamış, sivil okullardan ise çıkarılmamış olmak, Yurt dışındaki okul mezunları için (bu durumdaki adayların da sınavın yapıldığı yılın haziran döneminde doğrudan mezun olmaları gerekmektedir.) bu okulların bir mesleğe yönelik olmadığını ve ilköğretim okullarıyla denkliğini belirten, Milli Eğitim Bakanlığınca onaylanmış belgeye sahip olmak (Bu belge yazılı sınav sonucunda İlgili Kuvvet Komutanlığınca tarafından belirlenecek baraj puanı aşıldığı takdirde ikinci aşamaya gelirken getirilecektir.) Okul bitirme derecesi (son beş yılın ortalaması) Askerî Liseler için en az 3,50, Astsubay Hazırlama Okulları için en az 3,00 olmak, Giriş yılında en çok 16. en az 13 yaşında olmak (Yaş hesaplamalarında öğrenci alımlarının yapıldığı yıl esas alınır. Ay ve gün farkları dikkate alınmaz.) Giriş yılında yapılacak sınav, mülâkat ve benzeri seçim işlemleri sonundaki puan sıralamasında, kontenjan içinde bulunmak, Askeri Okullara Başvurma Koşullarına ilişkin diğer hususlar ise Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından her yıl yayımlanan Asker Liseler Sınavı Kılavuzunda yer almaktadır. Kara Harp Okulu Deniz Harp Okulu Hava Harp Okulu 20

MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Harp okullarının öğrenci kaynağını oluşturan Askeri Liselerden mezun olan öğrenciler Kara Harp Okuluna, Hava Harp Okullarına ve Deniz Harp Okullarına, Bando Astsubay Hazırlama Okulundan mezun olan öğrenciler ise Bando Astsubay Meslek Yüksek Okuluna devam ederler. Mezun öğrenciler isterlerse Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) başvurarak üniversitede eğitimlerine devam edebilirler. POLİİS KOLEJLERİİ Amacı Polis Koleji, Emniyet Teşkilatına orta ve üst kademede amir yetiştiren Polis Akademisinin veya Emniyet Teşkilatının ihtiyaç duyduğu branşlarda Fakülte ve Yüksekokulların öğrenci kaynağını sağlamak amacıyla kurulmuş, Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı parasız yatılı, resmi üniformalı bir eğitim-öğretim kurumudur. Giriş şartları Polis Koleji aday tespit sınavına katılacak adaylar, başvurularını tespit edilecek tarihler arasında halen okumakta oldukları okul müdürlüklerine yaparlar. Koleje alınacak öğrencilerde aranılacak şartlar; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, Taksirli suçlar hariç olmak üzere diğer suçlardan ağır hapis veya 6 ay ve daha fazla hapis, veyahut affa uğramış, paraya çevrilmiş, ertelenmiş, zaman aşımına uğramış olsalar bile devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla, zimmet, ihtilâs, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflâs gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyeti kırıcı suçtan veya istimal ve istihlâk kaçakçılığı hariç; kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma, 21

suç işlemek için teşekkül oluşturmak suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak veya bu suçlardan dolayı haklarında devam etmekte olan bir adlî kovuşturmaya tâbi olmamak, İlköğretim okulunu üç ve daha yukarı diploma notu ile bitirmiş olmak, Sağlık Yönetmeliğinde belirtilen sağlık şartlarını taşımak, Polis Kolejine giriş sınavının yapıldığı yılın 01 Ocak tarihi itibarıyla 16 yaşından gün almamış olmak, Öğrenime ara vermemiş olmak, Herhangi bir okuldan, ahlâkî veya disiplin sebebiyle çıkarılmamış olmak, Hazırlık sınıfı hariç, lise ve dengi okullara devam etmemiş olmak, Kamu haklarından mahrum bulunmamak. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Polis Kolejine öğrenci alımı, "Polis Koleji Aday Tespit Sınavı" ve "Polis Kolejine Giriş Sınavı" olarak iki ayrı sınav şeklinde gerçekleştirilir. Polis Koleji Mezunları, Emniyet Teşkilatına amir yetiştiren Polis Akademisinde veya Emniyet Teşkilatının ihtiyaç duyacağı branşlardaki fakültelerde eğitim gördükten sonra Komiser Yardımcısı rütbesi ile Emniyet Teşkilatında çalışmaya başlamaktadırlar. 22

Bu okulların amacı, öğrencileri genel ortaöğretimin amaçları ile birlikte iş ve meslek alanlarına yetişmiş insan gücü olarak hazırlamaktır. Teknik ve Endüstri Meslek Liseleri Kız Teknik ve Meslek Liseleri Otelcilik ve Turizm Meslek Liseleri Ticaret Meslek Liseleri İmam Hatip Liseleri Sağlık Meslek Liseleri Çok Programlı Liseler Bu kurumlara öğrenciler ya doğrudan ya da sınavla başvuruda bulunabilirler. TEKNİİK ve ENDÜSTRİİ MESLEK LİİSELERİİ Amacı Öğrencilere ortaöğretim seviyesinde ortak genel kültür kazandırılmasını ve endüstriyel teknik alanlarda mesleki formasyon verilmesini amaçlayan bu okullarda öğrenciler kendilerini hayata, iş alanlarına ve yükseköğretime hazırlayan programların eğitimlerini alırlar. Öğretim süresi 4 yıl olup öğrenciler sınavsız alınmaktadır. Bu okullar genellikle üretim ve öncelikle endüstriyel üretim programlarını uygulayan okullardır. İlköğretimden mezun olan öğrenciler ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda seçecekleri bir alanda eğitim almak üzere bu okullara başvurabilirler. 23

Giriş şartları Teknik lise programlarına başvuracak öğrencilerin; Genel liseler ile mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarının 9'uncu sınıfını birinci ders yılsonunda başarmış olması, Dil ve anlatım, matematik, fizik ve kimya derslerinin; Her birinden ders yılı sonunda başarılı olması Bu dört dersin yılsonu başarı ortalamasının en az 3.00 olması, Bu dört ders dışındaki derslerden başarısızlık söz konusu ise yılsonu genel başarı ortalamasının en az 2.50 olması gerekir. Endüstri meslek bölümüne başvuru için ilköğretim okulu mezunu olmak yeterlidir. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Bu okullardan mezun olanlar işletmelerde TEKNİSYEN unvanı ile istihdam edilirler. Mezunlar doğrudan İŞYERİ AÇMA BELGESİ sahibi olabilirler. Kamuya ait işyerlerinde çalışmaları durumunda genel lise mezunlarına göre bir üst derece ile işe başlarlar. Öğrenimlerine devam etmek isteyen öğrenciler ise Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazandıkları takdirde ÖSYM tarafından her yıl yayınlanan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu doğrultusunda çeşitli fakülte ve yüksek okullarda öğrenimlerine devam edebilirler veya 2 yıllık Meslek Yüksek Okullarına sınavsız olarak devam edebilirler. 24

KIIZ TEKNİİK VE MESLEK LİİSELERİİ Amacı İlköğretim okulu üzerine öğrenim veren bu liselerin öğretim süresi 4 yıldır. Bu okullarda ortaöğretim düzeyinde ortak bir genel kültür kazandırmayı amaçlayan genel kültür dersleri ile birlikte, meslekî ve teknik alanlarda meslekî formasyon verilerek öğrencileri hayata, iş alanlarına ve yüksek öğretime hazırlayan programların uygulandığı okullardır. Giriş şartları Bu okullara başvuru için ilköğretim okulu mezunu olmak yeterlidir. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Bu okullardan teknisyen unvanı ile mezun olanlar, alanları ile ilgili iş yerlerinde çalışabilecekleri gibi kendi işyerlerini de açabilirler. Öğrenimlerine devam etmek isteyen öğrenciler ise Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazandıkları takdirde ÖSYM tarafından her yıl yayınlanan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu doğrultusunda çeşitli fakülte ve yüksek okullarda öğrenimlerine devam edebilirler veya 2 yıllık Meslek Yüksek Okullarına sınavsız olarak devam edebilirler. 25

TİİCARET MESLEK LİİSELERİİ Amacı Bu okullarda, kamu ve özel sektörün ihtiyaç duyduğu Muhasebe ve Finansman, Büro Yönetimi ve Sekreterlik, Pazarlama ve Perakende, Bilişim Teknolojileri, Elektrik-Elektronik Teknolojileri ve Ulaştırma alanlarında görev alacak veya kendi başına iş yapabilecek nitelikli insan gücü yetiştirilir. İlköğretim üzerine dört yıl eğitim veren meslek liseleridir. Öğrenciler, aldıkları teorik ve pratik eğitimle nitelikli meslek elemanı olarak mezun olurlar. Giriş şartları İlköğretimden mezun olan öğrenciler ilgi, istek ve yetenekleri doğrultusunda istedikleri bölüm için başvuruda bulunabilirler. Başvuru şartları: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, İlköğretim okulu mezunu olmak, Sağlığı, girmek istediği mesleğin öğrenimine elverişli olmak, Öğrenim yılının başlayacağı günde 19 yaşını bitirmemiş olmaktır. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Öğrenimlerine devam etmek isteyen öğrenciler ise Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazandıkları takdirde ÖSYM tarafından her yıl yayınlanan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi Kılavuzu doğrultusunda çeşitli fakülte ve yüksek okullarda öğrenimlerine devam edebilirler veya 2 yıllık Meslek Yüksek Okullarına sınavsız olarak devam edebilirler. 26

4702 sayılı Kanun ile herhangi bir alanda çalışabilmek veya işyeri açabilmek için, o alanda mesleki eğitim görmüş olmak zorunluluğu getirilmiştir. Mezunlar özel ve kamu kurumlarında geniş iş imkânlarına sahip oldukları gibi kendi iş yerlerini kurup çalışabilirler. OTELCİLİK VE TURİZM MESLEK LİSELERİ Amacı Hizmet sektörü içerisinde en önde gelen ve ülke ekonomisini kalkındıracak döviz girdisinde en büyük paya sahip olan turizm sektörünün; Yiyecek İçecek Hizmetleri, Konaklama ve Seyahat Hizmetleri, Eğlence Hizmetleri, Gıda Teknolojisi, Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri, Hasta ve Yaşlı Hizmetleri ve Denizcilik alanlarında sektörde görev alacak veya kendi başına iş yapabilecek, yabancı dil bilen nitelikli elemanları yetiştiren, ilköğretim üzerine 4 yıl eğitim veren okullardır. Giriş şartları Otelcilik ve Turizm Meslek Liselerine; ilköğretim okulu mezunu öğrenciler merkezi sınav sistemi ile kabul edilmektedirler. Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavında başarılı olan öğrenciler ayrıca mülâkata tabi tutulurlar. Başvuru şartları: 1. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak, 2. İlköğretim Okulu mezunu olmak, 3. Sağlığı ve fiziki durumu İletişim Sektöründe görev yapmaya uygun olmak, 4. Okul müdürlüğünce yapılacak mülâkatta başarılı olmak, 5. İlköğretimden sonra öğrenimine ara vermemiş olmak, 6. Ortaöğretim seviyesinde herhangi bir okula devam etmemiş olmak. 27

MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Mezun olanlar, yükseköğretim kurumlarına girebilmek için Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) katılma hakkına sahiptirler. Ayrıca, 4702 sayılı Kanun gereğince sınavsız olarak alanlarındaki meslek yüksek okulu programlarına girebilmektedirler. ÇOK PROGRAMLII LİİSELER Amacı Çok programlı liseler, ilköğretim okulu üzerine öğrenim süresi 4 yıl olan ve öğrencilere; ortaöğretim seviyesinde asgari genel kültür ve uygar bir dünya görüşü kazandırılması yanında, çeşitli meslek alanlarında endüstrinin ve hizmet sektörlerinin ihtiyaç duyduğu mesleki formasyon verilmek suretiyle hayata, iş alanlarına ve yükseköğretime hazırlayan programların uygulandığı mesleki ve teknik okullardır. Giriş Şartları Çok programlı liselere kayıt yaptıracak öğrencilerin, öğrenim görmek istedikleri programın gerektirdiği özel şartları taşımaları gerekmektedir. MEZUNİYET SONRASI KARİYER SEÇENEKLERİ Bu okullardan mezun olanlar kendi alanları ile ilgili iş yerlerinde çalışabilirler. Öğrenimlerine devam etmek isteyen öğrenciler ise Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazandıkları takdirde ÖSYM tarafından her yıl yayınlanan Öğrenci Seçme ve Yerleştirme 28

Sistemi Kılavuzu doğrultusunda çeşitli fakülte ve yüksek okullarda öğrenimlerine devam edebilirler veya sınavsız olarak 2 yıllık Meslek Yüksek Okullarına devam edebilirler. MESLEKİ VE TEKNİK ORTAÖĞRETİM OKULLARINDA OKUTULAN ALANLAR: 1. ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ 2. ADALET 3. AHŞAP TEKNOLOJİSİ 4. AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ 5. ANESTEZİ VE REANİMASYON 6. AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ 7. BAHÇECİLİK 8. BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ 9. BİYOMEDİKAL CİHAZ TEKNOLOJİLERİ 10. BÜRO YÖNETİMİ VE SEKRETERLİK 11. ÇEVRE SAĞLIĞI 12. ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ 13. DENİZCİLİK 14. DİŞ PROTEZ 15. EĞLENCE HİZMETLERİ 16. EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ 17. ELEKTRİK- ELEKTRONİK TEKNOLOJİSİ 18. ENDÜSTRİYEL OTOMASYON TEKNOLOJİLERİ 19. GAZETECİLİK 20. GEMİ YAPIMI 21. GIDA TEKNOLOJİSİ 22. GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ 23. GRAFİK VE FOTOĞRAF 24. GÜZELLİK VE SAÇ BAKIM HİZMETLERİ 25. HALKLA İLİŞKİLER VE ORGANİZASYON HİZMETLERİ 26. HARİTA-TAPU-KADASTRO 27. HASTA VE YAŞLI HİZMETLERİ 28. HAYVAN SAĞLIĞI 29. HEMŞİRELİK 30. İNŞAAT TEKNOLOJİSİ 31. İTFAİYECİLİK VE YANGIN GÜVENLİĞİ 32. KİMYA TEKNOLOJİSİ 33. KONAKLAMA VE SEYAHAT HİZMETLERİ 34. KUYUMCULUK TEKNOLOJİSİ 35. LABORATUVAR HİZMETLERİ 36. MAKİNE TEKNOLOJİSİ 37. MATBAA 38. METAL TEKNOLOJİSİ 39. METALURJİ 40. METEOROLOJİ 41. MOTORLU ARAÇLAR TEKNOLOJİSİ 42. MUHASEBE VE FİNANSMAN 43. MÜZİK ALETLERİ YAPIMI 44. ORTAPEDİK PROTEZ VE ORTEZ 45. PAZARLAMA VE PERAKENDE 46. PLASTİK TEKNOLOJİSİ 29

47. RADYO TELEVİZYON 48. RADYOLOJİ 49. RAYLI SİSTEMLER TEKNOLOJİSİ 50. SAĞLIK HİZMETLERİ SEKRETERLİĞİ 51. SANAT VE TASARIM 52. SERAMİK VE CAM TEKNOLOJİSİ 53. TARIM TEKNOLOJİLERİ 54. TEKSTİL TEKNOLOJİSİ 55. TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME 56. TIBBİ LABORATUAR 57. UÇAK BAKIM 58. ULAŞTIRMA HİZMETLERİ 59. YİYECEK İÇECEK HİZMETLERİ ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ: Günümüzde sağlığa olan talebin artması ile sağlık kurum ve kuruluşlarının sayıları da artmıştır. Tıp ve teknoloji alanındaki gelişmelere de paralel olarak artan ihtiyacın karşılanması için acil sağlık hizmetleri alanında eğitimli ve nitelikli insan gücüne ihtiyaç duyulmaktadır. Bu alanda trafik kazası, yangın, afet, fiziksel darp, sözlü şiddet gibi riskli ortamlar da çalışılmaktadır. Bu alanda yer alan dal: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ: Acil tıp teknisyenliği; toplumdaki birey ya da bireylerin bedenen, ruhen kazaya uğraması veya hastalanması halinde, tıbbın gerektirdiği bilgi ve becerilerle ilk yardım ve acil bakım hizmetlerini uygulayan hasta, yaralı ya da kazazedenin sağlık merkezlerine ulaştırılmasını sağlayanların almış oldukları eğitim ve öğretimin verildiği daldır. Acil Sağlık Hizmetleri alanından mezun olan öğrencilerin çalıştığı alana göre çalışma ortam ve şartları değişir. Seçtikleri dalda meslekte kazandıkları yeterlikler doğrultusunda; Komuta kontrol merkezleri, Acil yardım istasyonları, Hastanelerin acil servisleri, Özel poliklinikler, Tıp merkezleri, Özel ambulanslar vb. yerlerde çalışmaktadırlar. 30

ADALET ALANI: Cezai ve hukuki adalet uygulamalarında yer alan 4. seviye meslek elemanlarını sektörün ihtiyaçları, bilimsel ve teknolojik gelişmeler doğrultusunda gerekli olan mesleki yeterlikleri kazanmış nitelikli kişiler olarak yetiştirmek amaçlanmaktadır. Bu alanda yer alan dallar: ZABİT KÂTİPLİĞİ: Adalet Bakanlığı merkez teşkilatı ile adli ve idari yargı sistemi içersindeki tüm mahkemelerdeki yazı işlemlerini yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretimin verildiği daldır. İNFAZ VE KORUMA: Adalet Bakanlığı na bağlı ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde güvenliği sağlama, tutuklu ve hükümlülerle ilgili işlemleri yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretimin verildiği daldır. Adalet alanından mezun olan öğrenciler, seçtikleri dalda meslekte kazandıkları yeterlikler doğrultusunda; İlk derece (hukuk, ceza, idare ve vergi) mahkemeleri, Bölge (adliye ve idare) mahkemeleri, Yüksek mahkemeler, Adalet Bakanlığı (merkez ve taşra) teşkilatı, Cumhuriyet başsavcılıkları, Ceza infaz (cezaevi ve tutukevleri) kurumları, Yüksek seçim ve seçim kurulları ile noterlikler, Hukuk ve avukatlık büroları, Bankalar ve sigorta şirketlerinin hukuk departmanları, Özel güvenlik şirketleri gibi bağımsız kamu ve özel kurum ve kuruluşlar vb. yerlerde çalışabilirler. 31

AHŞAP TEKNOLOJİSİ ALANI: Sanat ve teknolojinin birlikte kullanıldığı bu alanda yapılan çalışmalarla yaşadığımız ve çalıştığımız mekânların kullanışlı, sıcak, sevimli ve renkli bir ortam hâline gelmesini sağlanır. Alanda ahşap ve ahşap ürünleriyle birlikte boya, vernik, renk, cam, plastik, çelik ve metal gibi gereçler de kullanılmaktadır. Bu alanda yer alan meslek dalları: MOBİLYA İMALATI: Mobilya imalatçısının sahip olduğu, mobilya üretim yapma yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretimin verildiği daldır. Bu eğitimi alanlar; hazır veya sipariş alarak iş resmini tasarlayan, çizen ve ölçümlendiren, iş organizasyonunu yapan, iş güvenliği önlemlerini alan, malzemeyi seçen, şablon-kalıp-numune hazırlayan, makinelerde ağaç ve ağaç ürünlerini işleyerek sabit ve hareketli mobilya yapan, kontrol eden nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. MOBİLYA DÖŞEME İMALATI: Mobilya Döşeme imalatçısının sahip olduğu, mobilya döşemesi ve imalatı yapma yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretimin verildiği daldır. Bu eğitimi alanlar hazır veya sipariş alarak iş resmini tasarlayan, çizen ve ölçümlendiren, iş organizasyonunu yapan, iş güvenliği önlemlerini alan, malzemeyi seçen, şablon-kalıp-numune hazırlayan, döşeme araç, gereç ve makinelerini kullanan, elde ve makinede döşeme malzemelerini kullanarak kanepe, koltuk ve sandalye döşeyen, kontrol eden nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. AHŞAP ÜST YÜZEY İŞLEMLERİ: Ahşap üst yüzey meslek elemanının sahip olduğu, ahşap ürünlerin ve mobilyaların üst yüzey işlemlerini yapma yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretimin verildiği daldır. Bu eğitimi alanlar; sipariş kabul eden, iş organizasyonunu yapan, iş güvenliği önlemlerini alan, malzemeyi seçen, boya ve vernik araç, gereç ve makinelerini kullanan, boya ve vernik atan, kontrol eden nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. AHŞAP SÜSLEME: Ahşap süslemecinin sahip olduğu, ahşap ürünlerde süsleme resmi, oyma, tornalama ve kakma üretim yapma yeterlikleri 32

kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretimin verildiği daldır. Bu eğitimi alanlar; sipariş alarak iş resmini tasarlayan, çizen ve ölçümlendiren, iş organizasyonunu yapan, iş güvenliği önlemlerini alan, malzemeyi seçen, şablon-kalıp-numune hazırlayan, makinelerde ağacı işleyerek ayak, kulp, sütun, aplik çıta ve süsleme parçaları tornalayan, makinelerde ve elde ağaç ve ağaç ürünlerini oyarak şekillendiren, değişik türde kaplamalarla kakma ve marketri işlemleri yapan, kontrol eden nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. AHŞAP İSKELET İMALATI: Ahşap iskelet imalatçısının sahip olduğu, ahşap iskelet üretimi yapma yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretimin verildiği daldır. Bu eğitimi alanlar; hazır veya sipariş alarak iş resmini tasarlayan, çizen ve ölçümlendiren, iş organizasyonunu yapan, iş güvenliği önlemlerini alan, malzemeyi seçen, şablon-kalıp-numune hazırlayan, makinelerde ağaç ve ağaç ürünlerini işleyerek sandalye, kanepe ve koltuk iskeleti yapan, kontrol eden nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. AHŞAP DOĞRAMA İMALATI: Ahşap Doğrama imalatçısının sahip olduğu, ahşap doğrama üretimi yapma yeterlikleri kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretimin verildiği daldır. Bu eğitimi alanlar, sipariş alarak iş resmini tasarlayan, çizen ve ölçümlendiren, iş organizasyonu yapan, iş güvenliği önlemlerini alan, malzemeyi seçen, şablon-kalıp-numune hazırlayan, makinelerde ağaç ve ağaç ürünlerini işleyen, kapı pencere imalatı ve montajı yapan, kontrol eden nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. Ahşap Teknolojisi alanından mezun olan öğrenciler, seçtikleri dalda meslekte kazandıkları yeterlikler doğrultusunda ahşap teknoloji sektöründe; Atölyeler, Tersaneler, Fabrikalar, Kendi iş yerleri, Mağazalar, vb. yerlerde çalışabilirler. 33

AİLE VE TÜKETİCİ BİLİMLERİ ALANI: Birey ve aile kaynaklarının etkin kullanılması, yönetilmesi, sağlıklı beslenme ve sağlıklı yaşlanma bilincinin kazandırılması, hava, su, toprak kirliliğinin önlenmesi ile ilgili tedbirlerin alınması, atıkların ayrıştırılması, geri dönüşümlü ve kazanımlı atıkların kontrolünün yapılması, çevre hizmetlerinin yürütülmesi, ürün ve hizmetlerin; üretimi, dağıtımı, seçimi ve iade işlemleri sürecinde sorunların çözümü için tüketicilerin bilgilendirilmesi ile bakım ve refakat ihtiyacı olan çocuk, genç, yaşlı ve engellilerle ilgili hizmetlerin yürütülmesinde etkili bireylerin yetiştirildiği alandır. Bu alanda yer alan dallar: ÇEVRE HİZMETLERİ: Çevre koruma elemanının sahip olması gereken, hava ve gürültü kirliliği ölçümü yapma, geri dönüşümlü ve kazanımlı atıkların kontrolünü yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. TÜKETİCİ HİZMETLERİ: Tüketici hizmetleri elemanının sahip olması gereken, tüketici şikâyetlerini, tadilat ve tedarik işlemlerini, ürün iade, satış ve satış sonrası müşteri işlemlerini yürütme yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. SOSYAL HİZMETLER: Sosyal yardımcının sahip olması gereken, sosyal yardım kurumlarındaki bireylerin, hizmet ve bakımını yürütme, kurumsal işlemlerini yürütme, bireyler ile ilgili işlemleri takip etme yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. EV VE AİLE HİZMETLERİ: Ev yöneticisinin sahip olması gereken, ev işlerini yürütme, aile bütçesini düzenleme, evin temizlik ve düzenine yönelik işleri yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. 34

Aile ve Tüketici Bilimleri alanından mezun olan veya sertifika alan öğrenciler, seçtikleri dal/meslekte kazandıkları yeterlikler doğrultusunda; Kamu ve özel kuruluşlara bağlı hastane, sosyal hizmetler kurumları, İlgili bakanlıkların ilgili birimleri, Otel, tatil köyü, Huzurevi, misafirhane, öğrenci yurtları, Rehabilitasyon merkezleri, Temizlik şirketleri, Tüketim malları üreten firmalar, hipermarketler, Belediyeler, Geri dönüşüm tesisleri vb. yerlerde çalışabilirler. ANESTEZİ VE REANİMASYON Vücudun belirli bir bölgesinde veya tamamında geri dönüşümlü olarak duyarsızlık (hissizlik) oluşturma operasyonunu gerçekleştirmek amacıyla yapılan işlemi ifa eden kişilerin yaptığı meslek alanıdır. Anestezi uygulamaları ameliyathanelerde anestezi ekibi üyeleri tarafından yapılır. Anestezi ekibinde anestezi uzmanı ve anestezi teknisyeni bulunur. Anestezi teknisyenleri anestezi uzmanının sorumluluğunda görev yapan kişilerdir. Bu alanın altında yer alan meslek Anestezi Teknisyenliği dir. ANESTEZİ TEKNİSYENLİĞİ: Özel ve resmi yataklı/yataksız sağlık kurum kuruluşlarında; ameliyathane gibi kapalı ortamlarda, hareket halinde, anestezi cihazının yanında, anestezi uzmanı ve cerrahi ekiple iş birliği içinde hasta ile ilgili işlemleri yapacak kimselere eğitim ve öğretimi verilen daldır. AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ ALANI: Ayakkabıcılık; deri, tekstil, metal, plastik gibi birçok alanlarla ilişkilidir. Ayakkabıcılıkta; ayakkabı, bot, terlik vb. üretilirken; saraciyede çeşitli türde çanta, cüzdan, kemer, avcılık ve 35

spor malzemeleri, dosyalık, kalemlik, bloknot, ajanda gibi büro malzemeleri vb. eşyalar üretilmektedir. Ülkemizde bu alanda pek çok kişiye istihdam imkânı sağlanmaktadır. Bu alanda yer alan meslek dalları: AYAKKABI MODELİSTLİĞİ: Ayakkabı modelistinin sahip olduğu, ayakkabı modelleri geliştirme ve kalıp hazırlama yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; kalıbı bantlama, elde ve bilgisayarda kalıp üzerine modeli çizme, farklı model ve tekniklerde ıstampalarını çıkarma, kontrollerini yapma ve hataları düzeltebilme bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. AYAKKABI ÜRETİMİ: Ayakkabı üretim elemanının sahip olduğu, ayakkabı üretimi yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; elde monta, saya kesimi ve dikimi, monta, finisaj, kalite kontrol yapma ve hataları düzeltebilme bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. SARACİYE MODELİSTLİĞİ: Saraciye modelistinin sahip olduğu, saraciye modelleri geliştirme ve kalıp hazırlama yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; kalıbı bantlama, elde ve bilgisayarda kalıp üzerine modeli çizme, farklı model ve tekniklerde kalıp çıkarma, kontrollerini yapma ve hataları düzeltebilme, aynı zamanda saraciye üretimi de yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. SARACİYE ÜRETİMİ: Saraciye üretim elemanının sahip olduğu, saraciye üretimi yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; saraciye ürünlerini kesme, dikme, montajlama, kalite kontrol yapma ve hataları düzeltebilme bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. 36

Ayakkabı ve Saraciye Teknolojisi alanından mezun olan veya sertifika alan öğrenciler, seçtikleri dal/meslekte kazandıkları yeterlikler doğrultusunda ayakkabı ve saraciye sektöründe; Ayakkabı üretim atölye ve fabrikalarında, Ayakkabı yan sanayi fabrikalarında, Saraciye, çanta, kemer, cüzdan üretim atölye ve fabrikalarında, Deri aksesuar üretim işletmelerinde, vb. yerlerde çalışabilirler. BAHÇECİLİK ALANI: Bireylere alan ile ilgili temel bilimleri içeren bilgi ve becerilerin verildiği, seralarda ve açık alanda farklı üretim yöntemleri kullanılarak meyve, sebze ve süs bitkilerinde fide/fidan üretiminin yapıldığı; üretilen fide/fidanın yetiştiricilik, kültürel bakım ve hasadının yapıldığı, peyzaj projelerinin okunup uygulandığı, değişik çiçek düzenlemelerinin yapıldığı alandır. Bu alanda yer alan meslek dalları: İÇ MEKÂN BİTKİLERİ: İç mekân bitkileri yetiştiricisinin sahip olduğu iç mekân bitkilerinin üretimi, bakımı ve kültürel işlemlerini yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; ziraat mühendisi ile birlikte iş organizasyonu yapma, iç mekân bitkilerinin üretimini, yetiştiriciliğini, kültürel işlemlerini, sera iklim koşullarını düzenleme ve ürünü pazara hazırlama bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. DIŞ MEKÂN BİTKİLERİ: Dış mekân bitkileri yetiştiricisinin sahip olduğu dış mekân bitkilerinin üretimi, bakımı ve kültürel işlemlerini yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; ziraat 37

mühendisinin hazırladığı plan dâhilinde iş organizasyonu yapan, tohumla, çelikle, aşıyla fidan üreten, ürünü ekime dikime hazırlayan, dikim işlemini gerçekleştiren, bitkilerin kültürel bakımını üstlenen, fidanları söken ve pazara hazırlayan, alet ve ekipmana bakım yapma bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. KESME ÇİÇEK: Kesme çiçek yetiştiricisinin sahip olduğu kesme çiçek bitkilerinin üretimi, bakımı ve kültürel işlemlerini yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; ziraat mühendisiyle birlikte iş organizasyonu yapan, tohum, çelik, aşı, soğanla fide üreten, dikim yerini hazırlayarak dikim yapan, kültürel bakım işlemlerini gerçekleştirerek ürünü pazara hazırlama bilgi ve becerisine sahip kişiler olarak mezun olurlar. ÇİÇEK DÜZENLEME: Çiçek düzenleyicisinin sahip olduğu çiçekçilik organizasyonlarını yürütme, kesme çiçek ve iç mekân çiçeklerinin bakımı, el ve masa düzenlemeleri, sepet-çelenk, sabit, hareketli, açık ve kapalı mekânların süslemelerini yapma yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; iş organizasyonunu yaparak vitrin hazırlayan, değişik çiçek düzenlemeleri (buket, sepet, çelenk vb.) yapan, çiçekçilik organizasyonlarını gerçekleştiren, maliyet hesabını yaparak kayıt tutabilen bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. SEBZE YETİŞTİRME: Sebze yetiştiricisinin sahip olduğu sebzelerin üretimi, yetiştiriciliği, hasadı ve pazara hazırlama yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; ziraat mühendisiyle birlikte iş organizasyonu yapan, tohumdan fide üreten, toprağı ekim dikime hazırlayarak ekim dikim işlemini yapan, bitkilerin bakım ve kültürel işlemlerini yürüten, ürünü hasat ederek hasat sonrası işlemleri gerçekleştirme bilgi ve becerisine sahip nitelikli kişiler olarak mezun olurlar. MEYVE YETİŞTİRME: Meyve yetiştiricisinin sahip olduğu meyvelerin üretimi, yetiştiriciliği, hasadı ve pazara hazırlama yeterliklerini kazandırmaya yönelik eğitim ve öğretim verilen daldır. Bu eğitimi alanlar; ziraat mühendisinin 38