TÜRKİYE NİN İHRACATINDA YAŞANAN DÜŞÜŞ VE DEĞERLENDİRME Hazırlayan: Pınar BARIŞ KARAYILANOĞLU Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre Mayıs ayında ihracatta %19 oranında bir gerileme oldu. Mayıs ayı ihracat rakamı 10 milyar 819 milyon dolar olarak açıklandı. 2014 yılı Mayıs ayında 13 milyar 360 milyon dolar olan Türkiye ihracatı, 2.5 milyar dolar civarında düşüş gösterdi. Türkiye ihracatı 2015 yılı başından itibaren sürekli bir düşüş trendi içinde bulunuyor. Ocak ayında %0.8, Şubat ayında %6.5, Mart ayında %14.6 oranında düşen ihracat rakamları Nisan ayında %0.2 oranında ufak bir artış kaydetti. Ancak Mayıs ayında sert bir düşüş yaşayarak, %19 oranında geriledi. 2014 yılının ilk beş ayında 66.8 milyar olan ihracat rakamı, 2015 yılının ilk beş ayında 61.2 milyar dolar olarak gerçekleşti. Yani %8.3 lük bir kayıp sözkonusu oldu. Son 12 aylık ihracat ise geçen yılın aynı dönemine göre %2.7 lik bir gerileme ile 151 milyar 725 milyon dolar oldu. TİM tarafından yapılan açıklamaya göre sektörel bazda Mayıs ayında en fazla ihracat otomotiv sektöründe olmasına rağmen, ihracatın düşüşünde en büyük rolü de yine otomotiv ana sanayi ve yan sanayi ihracatında yaşanan düşüş oynuyor. Mayıs ayında bu sektördeki gerileme %27.4 olarak kaydedildi. Otomotiv ana sanayi ve yan sanayinin yanısıra kimya sanayinde %12.7, hazır giyimde ise %12.5 lik bir düşüş yaşandı. Demir çelik, demir ve demir dışı metaller, elektrikli makine ve elektronik eşya ihracatında da düşüş kaydedildi. Mayıs ayında en fazla ihracat artışı ise %71 ile mücevher sektöründe yaşandı. Mücevherin ardından %53 artışla fındık mamulleri sektöründe önemli bir artış yaşandı. En Fazla Kayıp Yaşanan Pazarlar Türkiye nin ihracatında önem arzeden Irak, Rusya ve Ukrayna pazarındaki ihracat kaybıbaşı çekti. Buna göre 2015 yılının ilk beş ayında; Irak a olan ihracatta %27, Rusya ve Ukrayna ya olan ihracatta %27 Libya ya olan ihracatta %40 lık bir düşüş kaydedildi. Yaşanan düşüş oranları ihracatta 2.9 milyar dolarlık bir kayba neden oldu. Mayıs ayında Türkiye nin en fazla ihracat yaptığı ülkeler ise; Almanya İngiltere Irak İtalya ABD olarak açıklandı.
TİM tarafından, çeşitli ülkelerdeki Ticaret Müşavirlerinin görüşleri alınarak yapılan ülke değerlendirmeleri ise şöyle; İran: nükleer faaliyetleri konusunda Batı ile ittifakının, bölge istikrarına ve Türkiye nin İran a olan ihracatına pozitif yansıması beklenmekte. Bu yüzden önümüzdeki dönemde İran da düzenlenecek fuar ve ticari heyetlere katılımın önemli olduğu vurgulanmakta. İngiltere: Global kur değişimleri ve artan tüketici talebi sonucunda bu ülkeye ihracat yapan Türk şirketlerin son derece avantajlı konumda olduğu değerlendirmesi yapılmakta. Bu bölgede, özellikle, yüksek fiyatlı ve kaliteli ürünlere yönelik canlı bir tüketim talebi olduğu belirtilmekte. Potansiyel fırsatların fazlalığına vurgu yapılmakta. Mısır: Bu ülkeye yatırım yapan Türk firmalarının, iyi organize olmalarının, kazanç sağlamaları açısından önemli olduğu değerlendirilmekte. Mısır ekonomisinin döviz sıkıntısı sebebiyle önemli bir darboğazdan geçmekte olduğu ifade edilmekte. Türk İhracatçılarının ödeme konusunda riskli yöntemlerden kaçınmaları tavsiye edilmekte. ABD: Büyük motorlu taşıt ve otomotiv yedek parçası ihracatında büyük fırsatlar olduğu değerlendirilmekte. Almanya: Türk firmalarının Almanya pazarında öne çıkmaları için, perakende zincirleri, online piyasası, shop in shop gibi unsurları da içeren çok kanallı bir pazarlama stratejisi belirlemeleri gerektiği değerlendirilmesi yapılmakta. Rusya: Türkiye için önemli bir ihracat pazarı olarak değerlendirilen Rusya ile temasların arttırılması, yanısıra düzenlenen tüm fuar ve organizasyonlara katılımın önemli olduğu ifade edilmekte. 31.05.2015 Konsolide İllere Göre İhracat (1000 $) 2014 2015 İL 1 Ocak - 31.05.2014 1 Ocak - 31.05.2015 Değ. TOPLAM 63.480.156 55.038.424-13,3% İSTANBUL 28.062.625 24.624.232-12,3% BURSA 5.577.255 4.744.955-14,9% KOCAELI 5.077.539 4.726.362-6,9% İZMIR 3.982.597 3.240.349-18,6% ANKARA 3.153.929 2.770.741-12,1% GAZIANTEP 2.774.613 2.560.699-7,7% MANISA 1.687.943 1.353.781-19,8% DENIZLI 1.302.908 1.067.865-18,0% SAKARYA 1.221.417 805.907-34,0% HATAY 913.366 783.512-14,2% KAYSERI 784.775 669.972-14,6% ADANA 808.608 666.460-17,6%
MERSIN 756.128 609.004-19,5% KONYA 678.065 589.181-13,1% TRABZON 499.304 543.029 8,8% ANTALYA 488.403 458.585-6,1% ESKIŞEHIR 375.302 347.969-7,3% MARDIN 400.106 343.594-14,1% K.MARAŞ 378.779 325.112-14,2% ŞIRNAK 447.235 312.532-30,1% TEKIRDAĞ 321.885 258.123-19,8% BALIKESIR 234.360 218.535-6,8% AYDIN 225.174 201.714-10,4% SAMSUN 206.627 167.751-18,8% AFYON 159.325 136.695-14,2% MUĞLA 127.802 130.496 2,1% YALOVA 122.923 125.491 2,1% KARAMAN 135.675 119.770-11,7% MALATYA 167.308 118.895-28,9% ŞANLIURFA 109.258 115.051 5,3% ADIYAMAN 73.088 103.755 42,0% HAKKARI 164.024 103.675-36,8% KIRKLARELI 99.017 99.354 0,3% RIZE 132.396 94.877-28,3% ÇORUM 80.750 84.507 4,7% GIRESUN 67.410 81.534 21,0% UŞAK 119.559 80.932-32,3% ORDU 75.184 79.896 6,3% KIRŞEHIR 98.929 75.313-23,9% KÜTAHYA 81.436 74.429-8,6% ELAZIĞ 119.649 70.165-41,4% ISPARTA 87.952 70.138-20,3% KARABÜK 91.737 67.660-26,2% DIYARBAKIR 109.139 67.583-38,1% ZONGULDAK 152.428 63.969-58,0% OSMANIYE 53.627 63.319 18,1% BURDUR 78.278 58.584-25,2% IĞDIR 43.522 53.822 23,7% BILECIK 30.028 53.351 77,7% BOLU 74.519 47.951-35,7% DÜZCE 46.110 42.055-8,8% AĞRI 37.995 36.271-4,5% ÇANKIRI 29.360 32.993 12,4% SIVAS 31.965 29.391-8,1% ARTVIN 32.374 28.758-11,2% AKSARAY 37.842 28.557-24,5% KILIS 11.325 26.420 133,3%
NIĞDE 28.368 24.333-14,2% ÇANAKKALE 19.558 19.931 1,9% KASTAMONU 18.841 18.702-0,7% EDIRNE 14.223 16.917 18,9% AMASYA 28.199 15.263-45,9% VAN 10.492 12.378 18,0% BATMAN 21.294 11.957-43,9% NEVŞEHIR 20.800 11.460-44,9% TOKAT 11.515 11.146-3,2% ERZURUM 18.915 9.301-50,8% SINOP 15.255 8.862-41,9% YOZGAT 8.239 4.893-40,6% BARTIN 5.495 3.723-32,3% ERZINCAN 2.733 3.406 24,6% BINGÖL 4.859 2.910-40,1% BAYBURT 220 2.094 852,6% KIRIKKALE 3.114 2.039-34,5% BITLIS 2.222 2.008-9,6% MUŞ 3.147 507-83,9% ARDAHAN 410 458 11,8% SIIRT 139 396 185,1% GÜMÜŞHANE 468 114-75,5% TUNCELI 50 8-83,7% Kaynak: TİM 31.05.2015 Konsolide Ülkelere Göre İhracat (1000 $) ÜLKE 1 Ocak - 31.05.2014 1 Ocak - 31.05.2015 Değ. TOPLAM 63.480.156 55.038.424-13,3% ALMANYA 6.292.275 5.278.897-16,1% IRAK 5.035.521 3.692.994-26,7% BİRLEŞİK KRALLIK 3.903.861 3.649.034-6,5% İTALYA 3.059.823 2.633.531-13,9% BİRLEŞİK DEVLETLER 2.388.337 2.495.901 4,5% FRANSA 2.691.094 2.269.466-15,7% İSPANYA 1.982.973 1.899.195-4,2% İRAN (İSLAM CUM.) 1.188.786 1.596.046 34,3% RUSYA FEDERASYONU 2.510.282 1.572.974-37,3% SUUDİ ARABİSTAN 1.319.802 1.512.354 14,6% BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ 1.400.217 1.482.959 5,9% MISIR 1.246.729 1.265.902 1,5%
HOLLANDA 1.468.675 1.214.181-17,3% İSRAİL 1.336.302 1.111.328-16,8% ROMANYA 1.280.939 1.086.556-15,2% BELÇİKA 1.272.860 1.040.453-18,3% POLONYA 1.027.859 952.393-7,3% ÇİN HALK CUMHURİYETİ 1.224.026 910.977-25,6% AZERBAYCAN-NAHÇİVAN 1.100.881 907.355-17,6% TÜRKMENİSTAN 872.950 789.865-9,5% CEZAYİR 903.970 777.510-14,0% BULGARİSTAN 842.582 669.726-20,5% LİBYA 1.101.098 665.749-39,5% SURİYE 565.786 575.425 1,7% FAS 656.363 552.688-15,8% YUNANİSTAN 624.375 542.221-13,2% İSVEÇ 540.647 485.062-10,3% UKRAYNA 700.907 440.083-37,2% GÜRCİSTAN 527.959 429.180-18,7% AVUSTURYA 461.213 395.489-14,3% TUNUS 409.593 363.643-11,2% KKTC 405.912 354.133-12,8% DANİMARKA 489.977 353.824-27,8% İSVİÇRE 348.593 326.667-6,3% KAZAKİSTAN 388.203 317.935-18,1% ÇEK CUMHURİYETİ 342.282 301.640-11,9% SLOVENYA 334.433 298.452-10,8% LÜBNAN 311.060 286.847-7,8% KANADA 303.960 276.102-9,2% MACARİSTAN 299.230 272.989-8,8% SINGAPUR 78.114 251.129 221,5% ÜRDÜN 420.517 249.056-40,8% PORTEKİZ 268.171 237.468-11,4% GÜNEY AFRİKA CUMHURİ 225.132 214.250-4,8% NORVEÇ 243.401 213.780-12,2% BREZİLYA 351.123 210.100-40,2% KUVEYT 128.382 206.452 60,8% HINDISTAN 231.289 205.561-11,1% ÖZBEKİSTAN 244.468 205.142-16,1% SLOVAKYA 224.482 201.626-10,2% GÜNEY KORE CUMHURİYE 141.828 199.942 41,0% MALTA 409.293 198.956-51,4% YEMEN 333.727 197.306-40,9% SIRBİSTAN 202.661 195.005-3,8% AVUSTRALYA 205.196 193.097-5,9%
SUDAN 140.021 185.144 32,2% EGE SERBEST BÖLGE 204.147 169.083-17,2% İRLANDA 194.882 162.186-16,8% KATAR 124.390 160.099 28,7% MALEZYA 100.703 152.874 51,8% MEKSİKA 120.687 150.313 24,5% UMMAN 176.022 149.144-15,3% LİTVANYA 130.129 142.252 9,3% JAPONYA 158.448 139.315-12,1% HONG KONG 166.849 138.742-16,8% NİJERYA 197.420 130.931-33,7% KIRGIZİSTAN 157.629 130.544-17,2% ETİYOPYA 149.500 119.784-19,9% BOSNA-HERSEK 126.798 117.351-7,5% MAKEDONYA 135.111 115.158-14,8% HIRVATİSTAN 134.528 109.151-18,9% PAKISTAN 99.327 108.223 9,0% FİNLANDİYA 125.637 103.536-17,6% ARNAVUTLUK 127.227 99.347-21,9% MERSİN SERBEST BÖLGE 124.136 95.951-22,7% BURSA SERBEST BÖLG. 107.140 95.320-11,0% KOLOMBİYA 84.686 89.157 5,3% KOSOVA 112.396 87.114-22,5% PERU 117.542 86.465-26,4% BAHREYN 84.751 86.412 2,0% İST.DERİ SERB.BÖLGE 87.569 81.782-6,6% MOLDAVYA 115.530 77.791-32,7% BEYAZ RUSYA 114.504 77.716-32,1% BANGLADEŞ 52.690 76.886 45,9% ŞİLİ 87.461 75.062-14,2% GANA 60.850 74.506 22,4% ENDONEZYA 95.374 72.726-23,7% ANGOLA 111.875 69.824-37,6% TAYVAN 41.885 69.603 66,2% TAYLAND 109.398 68.181-37,7% TACİKİSTAN 107.493 65.804-38,8% AVRUPA SERBEST BÖLG. 72.920 62.565-14,2% AFGANİSTAN 74.788 61.089-18,3% VIETNAM 80.061 57.836-27,8% KENYA 45.195 57.215 26,6% SENEGAL 89.130 56.042-37,1% KAYSERİ SERBEST BLG. 72.577 54.846-24,4% KONGO 39.109 51.034 30,5%
MORİTANYA 45.923 50.540 10,1% TANZANYA(BİRLEŞ.CUM) 54.466 48.992-10,0% TRAKYA SERBEST BÖLGE 69.202 47.749-31,0% LETONYA 72.703 45.221-37,8% ARJANTİN 67.509 45.174-33,1% ESTONYA 84.971 45.168-46,8% FAROE ADALARI 33 44.385 ####### CIBUTI 27.717 42.008 51,6% KAMERUN 46.579 39.574-15,0% FILIPINLER 56.945 38.665-32,1% FİLDİŞİ SAHİLİ 34.922 38.266 9,6% ADANA YUMURT.SER.BÖL 20.574 37.424 81,9% İŞGAL ALT.FİLİSTİN T 35.612 37.285 4,7% ANTALYA SERBEST BÖL. 48.453 35.859-26,0% YENI ZELANDA 33.146 35.260 6,4% İZLANDA 9.647 34.867 261,4% GINE 33.776 32.454-3,9% AHL SERBEST BÖLGE 37.946 31.157-17,9% BENİN 40.143 29.573-26,3% SOMALI 24.715 26.908 8,9% LİBERYA 17.183 24.666 43,5% PANAMA 58.333 22.988-60,6% EKVATOR GİNESİ 25.264 22.276-11,8% NAMİBYA 3.382 21.691 541,3% MOZAMBİK 12.532 20.263 61,7% MADAGASKAR 18.492 20.159 9,0% KOSTARIKA 23.344 19.789-15,2% SIERRA LEONE 16.379 19.465 18,8% TOGO 20.939 19.194-8,3% KOCAELİ SERBEST BLG. 28.554 18.217-36,2% GABON 29.556 18.179-38,5% TRINIDAD VE TOBAGO 21.260 17.934-15,6% KARADAĞ 12.739 17.742 39,3% KONGO(DEM.CM)E.ZAİRE 20.065 17.047-15,0% URUGUAY 16.819 16.795-0,1% EKVATOR 47.113 16.667-64,6% SRI LANKA 20.700 16.636-19,6% NIJER 16.031 15.978-0,3% DOMINIK CUMHURIYETI 40.854 15.393-62,3% ZAMBIA 5.515 14.895 170,1% ST.VINCENT VE GRENAD 431 14.047 3162,3% MAURİTİUS 13.505 13.879 2,8% CEBELİ TARIK 68.460 13.474-80,3%
LÜKSEMBURG 26.011 13.201-49,2% MALİ 11.481 12.040 4,9% UGANDA 9.648 11.489 19,1% MYANMAR (BURMA) 11.656 10.651-8,6% BURKİNA FASO 7.674 10.258 33,7% MENEMEN DERİ SR.BLG. 11.091 9.995-9,9% VENEZUELLA 22.631 9.669-57,3% GUATEMALA 9.480 9.564 0,9% SURİNAM 3.272 9.423 187,9% MOGOLISTAN 12.845 9.403-26,8% MARSHALL ADALARI 9.091 9.094 0,0% HAITI 10.383 8.990-13,4% PARAGUAY 11.729 8.284-29,4% CAYMAN ADALARI 333 7.839 2251,7% JAMAIKA 25.903 7.747-70,1% BOLIVYA 4.989 7.356 47,4% SAMSUN SERBEST BÖLG. 1.617 7.222 346,5% CAD 7.270 6.954-4,3% RUANDA 10.847 6.838-37,0% GAMBIYA 10.821 6.702-38,1% GUYANA 4.469 5.530 23,7% ERİTRE 696 5.412 678,0% GAZİANTEP SERB.BÖLG. 25.720 5.099-80,2% KAMBOÇYA 1.992 4.807 141,3% INGILIZ VIRJIN ADALA 7.744 4.216-45,6% MALDİV ADALARI 3.746 4.162 11,1% SEYŞEL ADALARI VE BA 4.429 3.815-13,9% MAKAO 7.037 3.787-46,2% DUBAİ 18.881 3.064-83,8% KÜBA 9.102 2.707-70,3% HONDURAS 4.705 2.650-43,7% TRABZON SERBEST BLG. 219 2.501 1042,2% BİLİNMEYEN ULKE 2.827 2.413-14,7% MAYOTTE 1.082 2.405 122,2% CAPE VERDE 3.068 2.301-25,0% YENI KALODENYA VE BA 2.425 2.142-11,7% ZIMBABVE 1.395 2.041 46,3% LİHTENŞTAYN 6.577 1.988-69,8% COOK ADALARI 56 1.767 3067,9% HOLLANDA ANTİLLERİ 2.109 1.743-17,4% BARBADOS 1.460 1.507 3,3% NEPAL 2.123 1.499-29,4% DENİZLİ SERBEST BÖLG 1.723 1.392-19,2%
NIKARAGUA 1.301 1.367 5,1% GINE-BISSAU 1.725 1.361-21,1% BURUNDI 332 1.341 303,5% KOMOR ADALARI 1.424 1.295-9,1% TATARİSTAN 3.108 1.229-60,5% EL SALVADOR 691 1.200 73,7% LAOS (HALK CUM.) 2.431 1.145-52,9% BELİZE 722 1.122 55,4% DAĞISTAN CUMHURİYETİ 3.346 964-71,2% PAPUA YENI GINE 2.545 904-64,5% BRUNEI 3.788 786-79,3% BOSTVANA 798 758-5,1% RİZE SERBEST BÖLGESİ 475 757 59,4% BAHAMALAR 1.419 691-51,3% MALAVI 656 644-1,7% GUAM 516 616 19,4% ORTA AFRİKA CUMHURİY 1.970 438-77,8% ANDORRA 249 429 72,3% FRANSIZ POLİNEZYASI 342 388 13,4% DOMINIKA 172 370 114,8% TÜBİTAK MAM TEKN.S.B 263 365 38,5% GRENADA 37 319 759,0% SOLOMON ADALARI 30 312 935,8% FİJİ 305 282-7,5% ARUBA 161 269 67,2% ANTIGUA VE BERMUDA 1.085 260-76,1% VENUATU 24 245 918,9% ST.LUCIA 59 211 257,3% BERMUDA 215 204-5,3% ST.KİTTS VE NEVİS 3.845 198-94,8% SAO TOME VE PRINCIPE 186 195 4,7% ANGUILLA 67 158 135,0% SVAZILAND 0 158 ####### SAMOA (BATI SAMOA) 254 157-38,1% AMERİKAN SAMOASI 45 128 183,3% KIBRIS 18 127 590,1% TONGA 168 125-25,8% ÇEÇEN CUMHURİYETİ 340 96-71,7% FRANSIZ GÜNEY TOPRAK 160 89-44,5% ABD VİRJİN ADALARI 31 65 109,8% PALAU 26 52 98,9% ABUDABİ 0 45 LESOTHO 82 43-48,3%
KİRİBATİ 131 35-73,5% TURKS VE CAICOS ADAS 12 32 172,0% CURACAO ADASI 29 26-8,7% TUVALU 0 22 ŞARJA (SHARJAH) 53 19-64,0% VATİKAN 0 18 KUZEY KORE DEMOKRATİ 472 17-96,3% VALLİS VE FUTUNA ADA 21 16-24,0% GÜN.GEORG.VE SAND.AD 21 15-28,7% VİETNAM (GÜNEY) 0 13 SAN MARİNO 17 11-36,0% BİR.DEV.MİNOR OUTLY. 77 7-90,3% ST.PIERRE VE MIQUELO 9 6-34,3% KANARYA ADALARI 0 5 PORTO RİKO 35 5-86,8% BELÇİKA-LÜKSEMBURG 0 0 BUHUTAN 10 0-100,0% CEUTA 2 0-100,0% DOĞU TİMOR 26 0-100,0% GRÖNLAND 0 0 GUADELOUPE 0 0 VİETNAM (KUZEY) 0 0 KUZEY İRLANDA 360 0-100,0% MELİLLA 0 0 MYANMAR 0 0 MİKRONEZYA 18 0-100,0% NAURU 0 0 SARISU STM 0 0 KONGO HALK CUMHUR. 28 0-100,0% Kaynak: TİM