HALI SEKTÖRÜ 2013 MART AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Niisan 2013 1
2013 YILI MART AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2012 yılını % 23,5 oranında artışla kapanmış ve 2 milyar dolar sınırını aşmıştır. 2013 yılının ilk çeyreğinin sonunda ise halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 11,7 oranında artarak 500,2 milyon dolara yükselmiştir. Mart ayı tek başına ele alındığında ise ülkemizin halı ihracatının 2012 yılının aynı ayına göre % 2,9 oranında artarak 171,3 milyon dolar olarak kaydedildiği tespit edilmiştir. YILLAR Aylar 2009 2010 2011 2012 2013 % Değişim Ocak 63.575 77.658 101.355 132.653 166.895 25,8 Şubat 65.441 80.596 105.020 148.773 162.239 9,1 Mart 77.797 101.550 121.291 166.442 171.300 2,9 Nisan 86.752 100.311 132.538 168.506 Mayıs 81.567 95.767 134.650 172.854 Haziran 87.147 96.784 132.886 155.575 Temmuz 97.257 104.000 134.004 165.286 Ağustos 93.677 111.881 145.109 162.100 Eylül 95.313 103.277 135.949 168.925 Ekim 119.107 139.843 169.752 188.929 Kasım 116.923 129.963 152.721 198.421 Aralık 101.550 143.418 163.225 188.954 Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları Aylar İtibariyle Halı İhracat Kaydı Birim: 1000 $ Aylar İtibariyle Halı İhracatının Gelişimi 2009 2010 2011 2012 2013 220.000 1.000 $ 170.000 120.000 70.000 20.000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2
Yukarıda yer alan tablo ve grafikten son beş yılda ülkemizin halı ihracatının aylar itibariyle seyri izlenebilmektedir. 2013 yılının ilk üç ayında halı ihracatının ülkemizin toplam ihracatı içerisindeki payı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 0,15 oranında artarak % 1,37 ye yükselmiştir. Aynı dönemde Türkiye nin toplam ihracatı % 3,3 oranında artmışken halı ihracatında kaydedilen artış hızı genel ihracat artış hızının üç katından fazla olarak gerçekleşmiştir. Türkiye Genel İhracatında Halı İhracatının Payı Birim : 1000 $ 2012 2013 Ocak - Mart Ocak - Mart Değişim % Türkiye Genel İhracatı 35.307.370 36.484.878 3,3 Halı İhracatı 447.868 500.178 11,7 Halı İhracatının Payı % 1,27 1,37 Türkiye nin halı ihracatına el halısı ve makina halısı ayrımı ile bakıldığında, 2013 yılının Ocak - Mart döneminde el halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 1,7 oranında azalırken, ihracat değeri 27,8 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2013 Mart ayında el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı ayına kıyasla % 7,6 oranında azalarak 11,4 milyon dolara gerilemiştir. Diğer taraftan, aynı döneminde makina halısı ihracatı bir önceki yılın ilk üç ayına kıyasla % 12,6 oranında artmış ve 472,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2013 Mart ayında makine halısı ihracatı bir önceki yılın aynı ayına kıyasla % 3,8 oranında artarak 160 milyon dolara yükselmiştir. El Halısı ve Makina Halısı İhracatımızın Halı İhracatındaki Payı Birim: 1000 $ 2012 2013 Toplam Halı Ocak - Mart Ocak - Mart Değişim % İhracatta Pay % El Halısı İhracatı 28.290 27.807-1,7 5,6 Makine Halısı İhracatı 419.578 472.371 12,6 94,4 Toplam Halı İhracatı 447.868 500.178 11,7 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 3
Belli Başlı Pazarlarda Halı İhracatındaki Gelişmeler Türkiye nin halı ihracatında % 17,6 lık payıyla en büyük ihracat pazarı konumunda olan S.Arabistan a 2013 yılının ilk çeyreğinin sonunda gerçekleştirilen ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 10,1 oranında artarak 87,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Anılan dönemde, ikinci büyük pazarımız konumundaki Libya ya halı ihracatımız % 62,1 oranında artarak 66,8 milyon dolar olmuştur. Kaydedilen bu ihracat değeri ile Libya nın toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 13,4 olarak hesaplanmıştır. Bu dönemde en büyük üçüncü ihracat pazarımız konumundaki ABD ye yönelik halı ihracatımız ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 4,4 oranında artmış ve 47,7 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ihracat değeri ile ABD nin toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 9,5 olarak gerçekleşmiştir. Halı ihracatımızda 2013 yılının Ocak - Mart dönemine ait veriler incelendiğinde, ilk on pazar içerisinde yer alan ülkelerden Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri haricinde kalan sekiz ülkeye yönelik ihracatımızın % 1,9 ile % 329,1 arasında değişen oranlarda arttığı anlaşılmaktadır. Aynı dönemde Irak a yönelik ihracat % 9,1, Birleşik Arap Emirlikleri ne yönelik ihracat % 0,5 oranında azalarak 14,5 ve 14,2 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Irak ın toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 2,9 olarak hesaplanmaktayken BAE nin payı % 2,8 olarak gerçekleşmiştir. EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: 1.000 $ ÜLKELER 2012 2013 PAY DEĞİŞİM OCAK - MART OCAK - MART % % S. ARABİSTAN 79.806 87.857 17,6 10,1 LİBYA 41.216 66.826 13,4 62,1 ABD 45.708 47.703 9,5 4,4 ALMANYA 29.372 29.918 6,0 1,9 IRAK 15.896 14.456 2,9-9,1 BAE 14.243 14.172 2,8-0,5 RUSYA FED. 11.326 14.170 2,8 25,1 İNGİLTERE 11.160 13.448 2,7 20,5 ÇİN 7.610 10.031 2,0 31,8 ÇEK CUMHURİYETİ 2.100 9.013 1,8 329,1 DİĞER ÜLKELER 189.432 192.584 38,5 1,7 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI 258.436 307.594 61,5 19,0 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI 447.868 500.178 100,0 11,7 4
Yukarıdaki tabloda, ülkemizin halı ihracatında ilk on pazara ilişkin gelişmeler yer almaktayken aşağıdaki grafikte ilk 10 pazarın ihracatımız içerisindeki payları gözlemlenebilmektedir. EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - MART Toplam Halı İhracatı: 500,2 Milyon $ DİĞER ÜLKELER 38,5% S. ARABİSTAN 17,6% LİBYA 13,4% ÇEK CUMHURİYETİ 1,8% ÇİN 2,0% İNGİLTERE 2,7% RUSYA FED. 2,8% BAE 2,8% IRAK 2,9% ALMANYA 6,0% ABD 9,5% El Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler Ocak Mart 2013 döneminde ülkemizin el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 1,7 oranında azalarak 27,8 milyon dolar olmuştur. Aylar İtibariyle El Halısı İhracatının Gelişimi 2009 2010 2011 2012 2013 1.000 $ 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 5
Bu yılın Mart ayında ise ülkemizin el halısı ihracatı bir önceki yılın Mart ayına kıyasla % 7,6 oranında azalmış ve 11,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Kaydedilen bu değer son beş yıl içinde 2009 yılından sonra kaydedilen en düşük ikinci ihracat değeridir. Aşağıda yer alan tabloda son beş yılda ülkemiz el halısı ihracatının aylara göre dağılımı yer almaktadır. Aylar İtibariyle El Halısı İhracat Kaydı 2010-2011 - 2012-2013 Birim: 1000 $ YILLAR Aylar 2009 2010 2011 2012 2013 % Değişim Ocak 5.180 5.512 8.629 6.947 7.086 2,0 Şubat 7.117 8.139 9.812 9.060 9.369 3,4 Mart 8.491 14.890 17.968 12.284 11.352-7,6 Nisan 11.005 14.953 23.780 12.459 Mayıs 10.785 15.609 23.872 15.335 Haziran 10.336 12.566 15.271 11.828 Temmuz 9.359 8.781 12.336 11.212 Ağustos 7.180 8.965 12.006 10.496 Eylül 8.259 10.328 13.212 9.555 Ekim 15.911 19.963 15.688 12.449 Kasım 17.848 18.410 17.821 15.971 Aralık 13.128 16.669 14.396 15.136 2013 yılının ilk çeyreği itibariyle el halısı ihracatımızda en önemli ülkeler Çek Cumhuriyeti, Japonya, ABD, Almanya ve İtalya olarak sıralanmaktadır. Bu dönemde el halısı ihracatımızda ilk on pazar arasında yer alan ülkelerden yedi tanesine yönelik ihracatımız % 2,5 ile % 913,8 arasında değişen oranlarda artarken kalan üç ülkeye yönelik ihracat %11,6 ile % 22 arasında değişen oranlarda azalmıştır. Anılan dönem itibariyle en önemli el halısı ihracat pazarımız olan Çek Cumhuriyeti ne yönelik ihracat geçen yılın Ocak - Mart dönemine kıyasla yaklaşık 10 kat artarak 707 bin dolardan 7,2 milyon dolara yükselmiştir. Kaydedilen % 913,8 oranındaki artış oranı ilk 10 pazar içerisinde kaydedilen en yüksek ihracat artış oranı iken Çek Cumhuriyeti nin el halısı ihracatımızdaki payı % 25,8 olarak hesaplanmaktadır. Ülkemiz için ihracat pazar büyüklüğü sıralamasında Çek Cumhuriyeti nin ardından Japonya gelmektedir. Bu ülkeye yönelik ihracatımız Ocak - Mart 2013 dönemi itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 39,1 oranında artmış ve 5,7 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Japonya nın toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 20,6 olarak hesaplanmaktadır. 6
Birim: 1.000 $ EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER ÜLKELER 2012 2013 PAY % DEĞİŞİM OCAK - MART OCAK - MART % ÇEK CUMHURİYETİ 707 7.164 25,8 913,8 JAPONYA 4.109 5.717 20,6 39,1 ABD 4.859 3.843 13,8-20,9 ALMANYA 1.157 1.564 5,6 35,2 İTALYA 1.098 1.125 4,0 2,5 AVUSTURYA 323 782 2,8 142,0 HOLLANDA 509 757 2,7 48,6 İSVİÇRE 801 625 2,2-22,0 İSVEÇ 640 565 2,0-11,6 İSPANYA 287 482 1,7 67,6 DİĞER ÜLKELER 13.800 5.182 18,6-62,4 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI 14.490 22.625 81,4 56,1 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI 28.290 27.807 100,0-1,7 Aynı dönemde ABD ye yönelik el halısı ihracatımız 2012 yılının ilk çeyreğine kıyasla % 20,9 oranında azalmış ve 3,8 milyon dolara gerilemiştir. ABD nin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 13,8 olarak hesaplanmaktadır. EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - MART Toplam El Halısı İhracatı: 27,8 Milyon $ İSVİÇRE 2,2% İSVEÇ 2,0% İSPANYA 1,7% DİĞER ÜLKELER 18,6% ÇEK CUMHURİYETİ 25,8% HOLLANDA 2,7% AVUSTURYA 2,8% İTALYA 4,0% ALMANYA 5,6% ABD 13,8% JAPONYA 20,6% 7
Makina Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler 2013 yılının ilk üç ayının sonunda makina halısı ihracatımız 2012 yılı Ocak - Mart dönemine kıyasla % 12,6 oranında artarak 472,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Öte yandan Mart ayında ülkemizin makine halısı ihracatı bir önceki yılın Mart ayına kıyasla % 3,8 oranında artarak 160 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bahse konu bu ihracat değeri son beş yıl içerisinde Mart aylarında kaydedilmiş olan en yüksek ihracat değeridir. Aylar İtibariyle Makina Halısı İhracatının Gelişimi 2009 2010 2011 2012 2013 220.000 170.000 120.000 70.000 20.000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım 1.000 $ Aralık Aylar İtibariyle Makina Halısı İhracat Kaydı 2010-2011 - 2012-2013 Birim: 1000 $ YILLAR Aylar 2009 2010 2011 2012 2013 % Değişim Ocak 58.395 72.146 92.726 125.707 159.809 27,1 Şubat 58.324 72.457 95.209 139.713 152.871 9,4 Mart 69.306 86.660 103.323 154.158 159.948 3,8 Nisan 75.747 85.357 108.758 156.048 Mayıs 70.782 80.158 110.778 157.519 Haziran 76.811 84.218 117.615 143.747 Temmuz 87.898 95.218 121.668 154.074 Ağustos 86.497 102.916 133.104 151.605 Eylül 87.055 92.949 122.737 159.371 Ekim 103.120 119.879 154.064 176.480 Kasım 99.075 111.553 134.899 182.450 Aralık 88.422 126.749 148.829 173.818 Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları 2013 yılı Ocak - Mart döneminde, makina halısı ihracatımızda en büyük paya sahip olan ülke olarak 87,8 milyon dolarlık ihracat ve % 18,6 lık payıyla S.Arabistan öne çıkmaktadır. Suudi Arabistan a yapılan ihracat Ocak - Mart 8
2013 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 10,1 oranında artmıştır. EN ÇOK MAKİNA HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: 1.000 $ ÜLKELER 2012 2013 PAY % DEĞİŞİM OCAK - MART OCAK - MART % S. ARABİSTAN 79.787 87.832 18,6 10,1 LİBYA 41.204 66.781 14,1 62,1 ABD 40.849 43.860 9,3 7,4 ALMANYA 28.215 28.354 6,0 0,5 IRAK 15.499 14.125 3,0-8,9 BAE 14.063 14.118 3,0 0,4 RUSYA FED. 11.304 14.030 3,0 24,1 İNGİLTERE 10.864 13.293 2,8 22,4 ÇİN 7.576 9.942 2,1 31,2 UKRAYNA 8.682 8.611 1,8-0,8 DİĞER ÜLKELER 161.534 171.426 36,3 6,1 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI 258.043 300.946 63,7 16,6 TÜRKİYE TOPLAM MAKİNA HALISI İHRACATI 419.578 472.371 100,0 12,6 Makina halısı ihracatında S.Arabistan ın ardından 66,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 14,1 lik pay ile Libya gelmektedir. Anılan dönemde Libya ya yönelik makina halısı ihracatı % 62,1 oranında artmıştır. Libya, anılan dönemde ilk 10 ihracat pazarı içerisinde makine halısı ihracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla oransal olarak en fazla arttığı pazar olmuştur. ABD, 43,9 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 9,3 lük pay ile en büyük üçüncü makina halısı ihracat pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız 2013 yılının ilk çeyreğinin sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 7,4 oranında artmıştır. 9
EN ÇOK MAKİNA HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - MART Toplam Makina Halısı İhracatı: 472,4 Milyon $ S. ARABİSTAN 18,6% DİĞER ÜLKELER 36,3% LİBYA 14,1% UKRAYNA 1,8% ÇİN 2,1% BAE 3,0% IRAK 3,0% ALMANYA 6,0% ABD 9,3% İNGİLTERE 2,8% RUSYA FED. 3,0% 10
2013 YILI MART AYINDA İHRACAT SEKTÖRLERİMİZİ ETKİLEYEN EKONOMİK GELİŞMELER 2013 yılı Mart ayında ihracat sektörlerimiz için önem arz eden gelişmelerin başında başta önemli ihracat pazarlarımız olmak üzere küresel ekonomide devam eden belirsizlik ve krizin Türkiye ye olumsuz etkilerinin yılın ilk çeyreğinde ihracat rakamlarına somut olarak yansımasının yanı sıra Türkiye ekonomisinin son dönemde yavaşlaması yer almaktadır. Bu çerçevede Türkiye ekonomisi geçen yıl boyunca ihracatın net katkısına rağmen son çeyrekte yurtiçi tüketimin düşmesiyle birlikte 2012 yılını % 2,2 büyüme oranı ile OVP hedeflerinin altında bir performansla kapatırken, 2013 yılının ilk çeyrek dönemi büyüme oranının kısmen toparlanma ile daha olumlu bir çizgide seyrettiği belirtilmektedir. Bu çerçevede uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S & P, Nisan ayının başında Türkiye nin kredi notunu BB den yatırım yapılabilir seviyenin bir kademe altı olan BB+ seviyesine yükseltirken, not artırımının gerekçeleri arasında olumlu ihracat performansına da dikkat çekilmektedir. 2013 yılında dünya ekonomisiyle ilgili öngörüler pek olumlu çizgide değil nitekim AB ekonomisinin 2013 yılında sıfır büyüme veya çok düşük oranda bir büyümesi beklenirken, ABD ekonomisinin biraz daha olumlu seyredeceği ancak başta Çin olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin 2011 ve 2012 yıllarına göre daha yavaş büyüyecekleri tahmin edilmektedir. Uzun zamandır durgunluktan çıkmaya çalışan Japonya nın ABD gibi parasal genişlemeye giderek yen in değerini de düşürmeyi hedeflemesi Dünya Kur Savaşları nda yeni bir cephe açıldığı şeklinde yorumlanmaktadır. Öte yandan, ihracat sektörlerimizin ortak hedef pazarlarının başında gelen Rusya ekonomisi yeni yılda nispeten durgun seyrederken, uzmanlar Rusya ekonomisinin 2013 yılında en fazla % 3 civarında bir oranda büyümesini öngörmektedir. Rusya ekonomisinin petrol fiyatlarına bağımlı olması orta ve uzun vadede endişe yaratırken, kısa vadede ise ülke ekonomisinin yavaş ta olsa büyümeye devam ederek bu ülkeye ihracatımızdaki olumlu seyrin devam etmesi beklenmektedir. Son olarak Kıbrıs Rum Kesimi ndeki krizle sarsılan AB nin ekonomisinde yeni yılda da devam etmesi beklenen durgunluğun genel tüketimi ve bu ülkelerin ithalatlarını da negatif yönde etkileyerek sektörlerimizin bu bölgeye ihracatlarının azalmasından endişe edilmektedir. Diğer yandan AB nin son olarak ABD ile de STA hazırlıklarına başlaması, zaten mevcut durumda Gümrük Birliği nedeniyle AB nin STA imzaladığı ülkelere karşı AB pazarında dezavantajlı durumda olan Türkiye yi daha da endişelendirirken, Çin, Japonya ve Güney Kore nin de kendi aralarında bir STA imzalamak için görüşmelere başlayacakları bildirilmektedir. Bu kapsamda Türkiye ile G. Kore arasında imzalanan STA ise 1 Mayıs 2013 tarihinde yürürlüğe girecektir. İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren döviz kurlarıyla ilgili olarak, rekabet gücünü doğrudan etkileyen euro/dolar paritesinde Ocak-Şubat döneminde 1,36 1,37 seviyelerine dek yükselen parite, Mart ayının ilk haftası 11
itibariyle doların yükselmesi sonucu tekrar 1,30 1,31 seviyesine gerilerken, Nisan ayının ilk haftası itibariyle 1,28-1,29 sınırına kadar gerilemiştir. BELLİ BAŞLI PAZAR ÜLKELERDEKİ EKONOMİK GELİŞMELER Suudi Arabistan Dünyanın başlıca petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan'da, ülkenin GSYH'sinin 600 milyar doları aştığı hesaplanırken, satın alma paritesine göre kişi başına gelir ise 25 bin dolar seviyesinde bulunmaktadır. Öte yandan, yüksek refah düzeyine rağmen genç nüfus arasında işsizlik oranının yüksek olduğu kaydedilmektedir. Bütçe gelirlerinin % 75'ini, toplam ihracatın ise % 90'ını petrol gelirlerinin oluşturduğu ülkede, son dönemde petrol fiyatlarındaki toparlanma ile birlikte ekonomide olumlu gelişmeler beklenmektedir. Güncel verilere göre Suudi Arabistan ın 2012 yılında % 6 düzeyinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise % 4 oranında bir büyüme beklenmektedir. ABD ABD ekonomisi son dönemde yaşadığı mali uçurum ve bütçe tavanı krizlerine rağmen Merkez Bankası FED in gevşek para politikasının da yardımıyla 2012 yılının son dönemi ile yeni yılın ilk döneminde büyümeye devam etmekte ve AB ekonomilerinden genelde daha iyi bir görünüm sergilemektedir. Bu çerçevede ABD ekonomisi 2012 yılının 3. çeyrek döneminde % 3,1 büyüme gerçekleştirirken, 4. çeyrek dönemde ise % 0,4 büyüme kaydedilmiştir. Güncel tahminlere göre ABD ekonomisinin 2012 yılı tamamında % 2,2 büyüdüğü tahmin edilmektedir. Ülke genelinde gıda dışı perakende satışlar 2013 yılının ilk 2 ayında geçen yıla göre % 3,6 yükselirken, aynı dönemde hazırgiyim ve aksesuar ile ayakkabı perakende satışları da % 3,6 artmış bulunmaktadır. Öte yandan, 2012 yılı sonunda % 7,8 seviyesinde olan ABD genelinde işsizlik oranı, 2013 yılının Ocak ayında ise % 7,9 olarak açıklanırken, Şubat ayında ise % 7,7 ye gerilemiştir. Irak Ortadoğu pazarının önemli ülkelerinden ve Türkiye nin yükselen ihracat pazarı Irak ekonomisinin 2012 yılında % 10 un üzerinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise daha yüksek bir oranda büyüme beklenmektedir. 30 milyona yakın nüfusu ve gelecekte artması beklenen petrol gelirleri sayesinde özellikle ayakkabı, halı ve konfeksiyon sektörlerimiz için gittikçe 12
büyüyen pazar haline gelen Irak ın önemi ihracat sektörlerimiz açısından giderek daha da artmakta ve Kuzey Irak ta bir çok Türk hazır giyim firması mağaza açmaktadır. Öte yandan, yabancı petrol şirketlerinin Irak'ta petrol üretmeye başlamasıyla birlikte petrol ihracatının artması, buna paralel ülkenin mali durumunun düzelmesi ve büyümenin devam etmesi beklenmektedir. Halen milli gelirin büyük bölümü petrol ihracatından sağlanmaktadır. Diğer yandan, bilindiği üzere Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi bölgeye gerçekleştirilen ithalatta sevk öncesi inceleme uygulamasını kesin olarak başlatmış, buna istinaden ihracatçıların ihraç mallarını sevk etmeden önce, yetkilendirilmiş olan Bureau Veritas ile SGS gözetim şirketlerinden uygunluk belgesi edinmeleri zorunlu hale getirilmiştir. Bu kapsamda sevk öncesi incelemeye tabi ürünlere ilişkin güncellemelerin http://www.bvbasvuru.com adresinden takip edilmesi gerekmektedir. Almanya İhracat sektörlerimizin en önemli pazarı olan Avrupa Birliği nin en büyük ekonomisi Almanya nın GSYH sinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 büyüdüğü açıklanmıştır. Almanya 2012 yılının 2. çeyrek döneminde % 1 büyürken, 2. çeyrek dönemde ise % 0,9 büyüme göstermişti. AB deki krize rağmen bugüne kadar ihracat ağırlıklı güçlü büyüme trendini nispeten koruyan Alman ekonomisinin güncel verilere göre ivmesini kaybetmeye başladığı görülürken, 2012 yılı genelinde % 1 in altında bir oranda büyüdüğü tahmin edilmektedir. Almanya da işsizlik oranı ise 2013 yılı Ocak ayında % 5,3 seviyesindeyken, Şubat ayında % 0,1 artarak % 5,4 seviyesine çıkmıştır. Almanya genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın Aralık ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 3,7 düşüş kaydedilirken, yeni yılın ilk ayında ise % 2,4 artış kaydedilmiştir. AB yi derinden etkileyen finansal krize karşı güçlü sanayi ve ihracat altyapısıyla bugüne kadar iyi bir direnç gösteren Almanya nın daralan dış pazarlar nedeniyle 2013 yılında krizin etkilerini daha derinden hissetmesi ve artan enerji ve işgücü maliyetlerinin de eklenmesiyle ekonomik büyümenin yavaşlaması beklenmektedir. Almanya Merkez Bankası Bundesbank ise durgunluğun geçici olduğunu ve 2013 yılında kısmen de olsa toparlanma beklendiğini belirtmektedir. 13
Rusya İhracat sektörlerimizin en önemli ihracat pazarlarından Rusya ekonomisi 2012 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 4,9 büyürken, 2. çeyrek dönemde % 4, 3. çeyrek dönemde ise daha da yavaşlayarak % 2,9 büyüme göstermiştir. Rusya ekonomisinin 2012 yılı genelinde büyüme oranı ise % 3,4 olarak açıklanmıştır. Bu rakamın son 3 yılın en düşük büyüme oranı olduğu kaydedilmektedir. Ülke genelinde perakende satışlarda 2012 yılının ikinci yarısında başlayan yavaşlama yeni yılın ilk döneminde de devam etmiş ve Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 3,5 artarken, Şubat ayında ise % 2,5 artmış bulunmaktadır. Hazır giyim, deri ve tekstil ürünleri ihracatımız açısından önemli bir pazar olan Rusya ekonomisinde 2013 yılında ciddi bir düşüş öngörülmeyen petrol fiyatlarının da etkisiyle canlılığın devam etmesi beklenirken, olası bir küresel ekonomik krizde petrol fiyatlarının düşmesi sonucunda gelirlerinin büyük bölümü petrole bağlı olan Rusya ekonomisinin orta ve uzun vadede düşük de olsa sıkıntıya girme olasılığı da mevcuttur. Dünya Bankası verilerine göre Rus ekonomisinin 2012 yılında % 3,4 büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise % 3,9 büyüme öngörülmektedir. IMF ise Rusya ekonomisinin 2013 te % 3,8 büyüyeceğini öngörmektedir. İngiltere Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere nin GSYH sinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,3 büyüdüğü açıklanmıştır. İngiltere 2012 yılının 2. çeyrek döneminde % 0,2 küçülürken, 3. çeyrek dönemde ise % 0,2 büyüme kaydetmişti. İngiltere de işsizlik oranı ise 2013 yılının Ocak ayında % 7,7 seviyesindeyken, Şubat ayında da değişmeyerek % 7,7 olarak kaydedilmiştir. Güncel IMF tahminlerine göre İngiltere ekonomisinin 2012 yılında % 0,4 küçüldüğü öngörülmektedir. İngiltere genelinde perakende satışlarda ise Aralık ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,5 artış kaydedilirken, yeni yılın ilk ayında ise % 0,7 artış meydana gelmiştir. İngiltere Merkez Bankası, ekonominin bu yıl büyüme ve daralma arasında zikzak çizmeye devam edeceğini öngörürken, ülke ekonomisinin 2013 yılında daralması veya çok düşük oranda büyümesi beklenmektedir. 14
İran Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan İran, son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. Bu çerçevede, ABD nin öncülük ettiği ek mali yaptırımlara AB nin de destek vermesinin de etkisiyle Türk bankacılık sistemi de İran bankaları ile çalışmama noktasında baskı altında olup, İran ile ticaret yapan Türk firmalarının ödemelerini tahsil etme seçenekleri sınırlanmış bulunmaktadır. Bu kapsamda AB, İran a yönelik yaptırımların kapsamını daha da genişleterek insani ihtiyaçlar dışında Avrupalı banka ve finans kuruluşlarının İran bankalarıyla tüm işlemlerini yasaklarken, İran Merkez Bankası na yönelik kısıtlamaları da genişletmiştir. Öte yandan, İran para birimi Riyal in dolar karşısında 2012 yılında % 50 ye yakın değer kaybetmesi ve İran Merkez Bankası nın döviz sıkıntısı nedeniyle İran a yapılan ithalatlarda döviz tahsisinde zorluk çıkarması Türkiye den bu pazara yapılan ihracatı daha da zorlaştırmaktadır. Diğer yandan, İran ekonomisinin ağırlaşan yaptırımlar nedeniyle 2012 yılında en az % 1 düzeyinde küçüldüğü tahmin edilirken, işsizlik oranının ise % 20 ye yaklaştığı tahmin edilmektedir. Halk hayat pahalılığından yakınmakta ve gerek ambargo, gerekse İran Hükümeti nin döviz sıkıntısından dolayı kendi koyduğu yasaklar nedeniyle birçok kalem ürünün temininde zorluk yaşanmaktadır. AR & GE ve Mevzuat Şubesi 08.04.2013 15
16
17
18