Düşün, düşün Haftalık Düşünce Özgürlüğü Bülteni (Sayı 5/17, 3 Şubat 2017) Geçen hafta neler oldu? *** Kabul edilen anayasa değişikliği düzenlemesi Cumhurbaşkanına hayli gecikme ile gönderildi. Hayır kampanyası kapsamındaki bazı eylemler gözaltılarla sonuçlanırken bazılarına ise fiziksel saldırılar düzenlendi. Isparta da referandumda hayır çağrısı yapan bir bildiri Cumhurbaşkanına hakaret iddiasıyla toplatıldı. *** Geçtiğimiz hafta referandumdan evet çıkması halinde terör saldırılarının son bulacağını açıklayan Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş, bu hafta da başkanlık sistemi nin kabul edilmesinin, milletin terörle mücadeleye destek vermesi anlamına geleceğini savundu. *** HDP li vekillere yönelik gözaltı operasyonları referandum süreciyle birlikte hız kazandı. Gözaltına alınan vekillere her gün yenileri eklenirken, Meral Danış Beştaş ve Ayhan Bilgen tutuklandı. Ayrıca bu hafta bir DBP li belediyeye daha kayyum atandı, iki belediye eş başkanı daha tutuklandı. Adli Tıp Kurumu, 75 yaşında olan ve sağlık sorunları bulunan tutuklu Mardin Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı Ahmet Türk ün hapishanede kalmasının hayati tehlike oluşturmadığına karar verdi. *** ABD Başkanı Trump Suriye'den mülteci kabulünü durdurdu, Mülteci Kabul Programını dört aylığına askıya aldı. Tepkilere neden olan kararla ilgili Ankara nın sessizliği, özellikle de Erdoğan ın konuyu gündemine bile almaması dikkat çekti. Hükümetten gelen tek tepki Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak ın Vize yasağı ABD'nin kendi tarihini inkarı olur" şeklindeki açıklaması oldu. *** Son günlerde Türkiye ve Yunanistan arasında sığınma talep eden 8 darbeci askerin iade edilmemesiyle başlayan gerginlik Kardak kayalıklarıyla ilgili yıllardır unutulmuş bir diplomatik krizi yeniden tırmandırdı. *** Başbakan Binali Yıldırım, Bazı STK'lar birtakım marjinal ideolojik grupların sözcülüğünü yapıyor dedi. Gezi Parkı eylemlerini hatırlatan Başbakan sayıları çok değil ama gürültüleri haddinden fazla oluyor ifadesini kullandı. *** 15 Temmuz darbe girişiminin ardından başlatılan FETÖ soruşturmaları kapsamında 1094 dava açıldığı; 94 bin 867 kamu çalışanının ihraç edildiği açıklandı. *** Freedom House'un açıkladığı Freedom in the World-2017 raporuna göre Türkiye 2016 yılında özgürlüklerin en çok gerilediği ülke oldu. (Detaylar bültende...) *** Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, cezaevindeki gazetecilerin sayısının otuz olarak açıkladı. Tutuklu Gazetecilerle Dayanışma Platformu nun verilerine göre 150, Uluslararası PEN e göre 151 gazeteci mahpus. *** AİHM, 2016 yılında Türkiye den 5 bin 300 ü darbe girişiminin ardından olmak üzere 8 binin üzerinde başvuru yapıldığını açıkladı. Başvuru sayısı bir önceki yılın dört katına ulaştı. *** Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye'nin kredi notunu bir basamak düşürerek, yatırım yapılabilir seviyenin altına çekti. 1
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Freedom House: Türkiye 2016 da özgürlüklerin en çok gerilediği ülke Freedom House, Dünyada Özgürlükler-2017 (Freedom in the World - 2017) raporunu açıkladı. Popülistler ve Otokratlar: Küresel Demokrasiye Çifte Tehdit başlıklı raporda geçtiğimiz yıl gibi bu yıl da kısmen özgür ülkeler kategorisinde yer alan Türkiye, 15 puanlık düşüşle 2016 da özgürlüklerin en çok gerilediği ülke oldu. Türkiye son 10 yıllık trend içindeyse, özgürlüklerin en çok gerilediği ikinci ülke konumunda. Raporun tam metnine erişim için tıklayınız. HDP li iki vekil daha tutuklandı Gözaltına alınıp adli kontrol şartı ile serbest bırakılan HDP li vekiller Meral Danış Beştaş ve Ayhan Bilgen savcılığın itirazı üstüne örgüt üyeliği suçlamasıyla tutuklandı. Tutuklama kararına 6-8 Ekim Kobani eylemleriyle ilgili HDP Merkez Yürütme Kurulu nun yaptığı açıklamalar gerekçe gösterildi. 2
4 Kasım 2016'dan beri tutuklu olan HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken ise Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandığı davanın ilk duruşmasında adli kontrol şartıyla tahliye oldu. Mahkeme, tahliye kararına, karartılacak delil olmaması, milletvekili olması ve Anayasa Mahkemesi'nin daha önce tutuklu vekillere ilişkin kararını gerekçe gösterdi. 3 Şubat itibariyle 12 HDP li vekil halen cezaevinde bulunuyor. Erdoğan a hakaret dosyaları Isparta Sulh Ceza Mahkemesi, Türkiye Komünist Partisi nin anayasa referandumuyla ilgili hazırladığı bildiriler hakkında cumhurbaşkanına hakaret iddiasıyla toplatma kararı verdi. HDP Hakkari Milletvekili Selma Irmak hakkında, Kasım 2015 de MED NUÇE televizyonunda yaptığı bir konuşmada Cumhurbaşkanına hakaret ettiği iddiasıyla dava açıldı. Diyarbakır 9. Asliye Ceza Mahkemesi nce kabul edilen iddianamede Irmak, sokağa çıkma yasakları sırasında meydana gelen ölümlerden devletin manevi şahsiyetini temsil eden Cumhurbaşkanını sorumlu tutmakla suçlandı, 4 yıla kadar hapsi istendi. Bursa 19. Asliye Ceza Mahkemesi, sosyal medya hesabından Cumhurbaşkanı Erdoğan a hakaret etmekle suçlanan Bursaspor amigolarından Fikret Yorgun u 1 yıl 11 ay hapse mahkum etti. Ceza ertelendi. Yorgun, dava kapsamında Eylül ayında tutuklanmış, 2 ay sonra tahliye edilmişti. Antalya da bir kişi, sosyal medyada Cumhurbaşkanı Erdoğan a hakaret ettiği gerekçesiyle tutuklandı. 3
Türküye 15 yıl, habere 3 yıl hapis talebi İstanbul Esenyurt taki bir parkta Kürtçe türkü söyledikleri için darp edilerek gözaltına alınan ve tutuklanan 12 kişi hakkında örgüt propagandası suçlamasıyla dava açıldı. 15 yıla kadar hapis cezası istemiyle hazırlanan iddianameyi kabul eden İstanbul 24. Ağır Ceza Mahkemesi, 6 aydır Silivri Cezaevi nde bulunan sanıkların tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Öte yandan gençleri darp ederek gözaltına alan polislerden Ç.Y. nin şikâyeti üzerine Cumhuriyet gazetesinde Türkü söylediler, tutuklandılar başlığıyla 21 Ağustos 2016 da yayımlanan haberle ilgili de 3 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı. Gazetecinin röportajına hakaret ten ceza Gazeteci Onur Erem, Britanyalı ünlü düşünür ve siyasi aktivist Tarık Ali ile yaptığı ve BirGün'de yayımlanan söyleşisi nedeniyle açılan davada 10 bin 620 TL adli para cezasına mahkum oldu. Mahkeme cezayı erteledi. Tarık Ali, söz konusu söyleşisinde dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu ve İçişleri Bakanı Selami Altıok un Ankara Katliamı yla ilgili açıklamalarını o kadar tutarsız bir saçmalık ki bu iki soytarının hâlâ hükümette olmalarına şaşırıyorum diyerek eleştirmişti. Cumhurbaşkanı Erdoğan için de teneke diktatör ifadesini kullanmıştı. Açılan davada Erem in hakaret suçlamasıyla 28 aya kadar hapsi isteniyordu. 4
Gözaltına alınan CHP li hukukçu adli kontrol şartıyla serbest kaldı Attığı tweet ler nedeniyle halkı kin ve düşmanlığa tahrik ten gözaltına alınan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Parti Meclisi (PM) Üyesi Sera Kadıgil tutuklama talebiyle sevk edildiği mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. 2010 ve 2011 yıllarına ait Twitter paylaşımları nedeniyle gözaltına alınan Kadıgil, ifadesinde Referandumda hayır diyeceğimi açıkladım. Birçok televizyon programına katılarak neden hayır denmesi gerektiğini açıkladım. Ayrıca bir video çektim. Bu video yaklaşık 4 milyon kişi tarafından izlendi. Bu nedenlerle geçmişte yapmış olduğum paylaşımlar gündeme getirildi dedi. RTÜK ten yayın yasaklarıyla ilgili medya kuruluşlarına gözdağı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu nun geçtiğimiz günlerde televizyonların haber müdürleriyle yaptığı toplantıda 'Yayın Yasaklarının Kapsamına İlişkin Bilgi Notu' başlıklı bir yazı dağıtıldı. 680 No lu KHK ile yayın yasaklarının ihlaline lisans iptali yaptırımı uygulanacağı hatırlatılan bilgi notuna göre olay anı ve sonrası görüntülerinin yanı sıra, olay yerindeki itfaiye ve polis araçları, tanık anlatımları, soruşturmaya ilişkin haber, eleştiri ve yorumlar yasak kapsamında. Ayrıca, olay sonrası normal yayın akışının kesilerek özel 5
yayına geçilmesi, son dakika, sıcak haber gibi alt yazı bantları da yayın yasağı kapsamında değerlendirilecek. Belediye başkanlarından film sansürü Mersin'in Anamur İlçe Belediye Başkanı Mehmet Türe, Kayseri nin Develi İlçe Belediye Başkanı Mehmet Cabbar ve Afyon un Sandıklı İlçe Belediye Başkanı Mustafa Çöl; Mahsun Kırmızıgül'ün senaryosunu yazıp yönettiği ve başrolde oynadığı 'Vezir Parmağı' filminin ilçelerindeki sinemalarda oynatılmasına izin vermeyeceklerini açıkladı. Türe, "PKK terör örgütüne sempati ile bakan, PKK terör örgütüne 'terör örgütü' diyemeyen ve operasyonlara karşı gelen, Türkiye Cumhuriyeti'ni suçlayan sanatçılara bizim de bir tavrımız olacaktır dedi. Cabbar ve Çöl de filmin, milli manevi değerlere aykırı olduğunu iddia etti. Filmin üç ilçedeki belediyelere ait salonlarda gösterimi iptal edildi. Barış Bildirisi imzacısı iki akademisyen istifa etti Bu Suça Ortak Olmayacağız bildirisi imzacılarından akademisyenler Mine Gencel Bek ve Esra Arsan üniversitelerindeki görevlerinden ayrıldı. İstifa gerekçelerini sosyal medyadan duyuran iki akademisyenden İstanbul Bilgi Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Esra Arsan bugünkü şartlarda kurumsal akademide bilim yapmak zor dedi. Açılan soruşturmalar sonucu görevden alınan meslektaşlarının yerine onların derslerine girmeyi reddettiğini belirten Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mine Gencel Bek ise Her gün 6
atılmayı beklemek yerine okuma ve yazmanın o hiç de nankörlük etmeyen dünyasına dönmek istiyorum artık dedi. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Levent Ünsaldı da KHK larla ihraçlara tepki olarak geçtiğimiz haftalarda istifa ettiğini duyurmuştu. Pınar Selek hakkındaki beraat kararının bozulması istendi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, Mısır Çarşısı patlamasından yargılanan sosyolog Pınar Selek hakkında verilen beraat kararının bir kez daha bozulmasını istedi. İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi 19 Aralık 2014 te Pınar Selek hakkında dördüncü kez beraat vermiş, savcılığın itirazı üzerine dosya bir kez daha incelenmek üzere Yargıtay a yollanmıştı. 19 yıldır süren davanın takipçisi olan Hala Tanığız Platformu, yaptığı yazılı açıklamada Dava dosyasına tek bir yeni belge eklenmiş değil. Ancak savcılığın, dosyadaki belgeleri yorumlarken defalarca çürütülmüş iddiaları tahrif etmekten ve görev suçu tanımına girecek oranda çarpıtma ve asılsız açıklamalarda bulunmaktan çekinmediği görülüyor dedi. DÜŞÜNCE SUÇLARI MÜZESİ NDE BU HAFTA Gündemden uzak kalmayın Düzenli olarak güncellenen müzemizden gündemi en eğlenceli biçimde takip edin. 7
OHAL de Meclis DBP, DTK, HDK, HDP, Özgür Kadın Hareketi referanduma gidecek anayasa değişikliği teklifiyle ilgili ortak deklarasyon yayınladı. CHP Genel Başkan Yardımcısı ve Seçim İşleri Başkanı Bülent Tezcan ise anayasa değişikliği sonrası yaşanacak olası gelişmeleri 20 maddelik bir bildiride sıraladı. Diğer yandan referandumun gerçekleştirileceği siyasi iklim bunalımlı. HDP Şırnak milletvekilleri Aycan İrmez ve Leyla Birlik, Şırnak ta evleri yıkılanlara referandum sonucuna göre ev verileceği iddialarını Meclis e taşıdı. Antep Valiliği şubat ayında açık alanlarda yapılacak imza kampanyası, pankart asma, basın açıklaması gibi etkinlikleri yasakladığını duyurdu. HDP'li Meral Danış Beştaş ve partinin sözcüsü Ayhan Bilgen tutuklandı. Attığı tweet ler nedeniyle Halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçlamasıyla mahkemeye sevk edilen Sera Kadıgil adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Tutuklu Gazeteciler ve İfade Özgürlüğü Uluslararası PEN'in tarihindeki en kalabalık heyet, Türkiye'de mahpus gazeteci ve yazarlar ile ifade özgürlüğü ihlallerini konuşmak üzere temaslarını aktardı. Mahpus gazeteci ve yazarlarla dayanışmak için Silivri Cezaevi önünde giden Uluslararası PEN heyetinin basın açıklaması jandarma tarafından engellendi. 8
Suriye Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Suriye'deki ateşkesi denetlemek amacıyla Rusya, Türkiye ve İran ın oluşturduğu ortak mekanizmanın çalışmaya başladığını söyledi. Dünyadan Amerikan PEN'i Trump'ın göçmen politikalarına karşı bir bildiri yayımladı. Bildiride, göçmenlerin ülkeye girişlerinin düşüncelerine ve ideolojik tutumlarına göre belirlenmesinden kaygı duyulduğu belirtildi, "İnsanların yalnızca düşündükleri nedeniyle ABD'den dışlanması anayasaya aykırıdır ve tarihimizde karanlık bir dönem açar" denildi. Mizah 9
DÜŞÜNCE SUÇU DURUŞMALARI Eşcinsel olduğu için babası tarafından öldürülen Ahmet Yıldız'ın İstanbul Anadolu 5. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen davası 30 Mayıs tarihine ertelendi. Katil babanın kırmızı bültenle arandığı dönemde boşandığı ortaya çıktı. GELECEK HAFTANIN DURUŞMALARI Tutuklu gazeteci Mehmet Baransu ve Taraf gazetesi eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Şevki Çoban hakkında, gazetenin 28 Kasım 2013 tarihinde yayınlanan baskısında 'Gülen'i bitirme kararı 2004'te MGK'da alındı' başlıklı haberde 'Devletin güvenliğine ilişkin belgeleri temin etme', 'Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri basın ve yayın yoluyla ifşa etme' ve 'MİT'in görev ve faaliyetlerine ilişkin belge ve bilgiyi basın yoluyla ifşa etme' suçlarından açılan davanın bir sonraki duruşması 8 Şubat 10:30'da İstanbul Anadolu 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek. Tükenmez Dergisi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Osman Zorba ve dergi yazarlarından Mehmet Ali Genç, Mustafa Sütlaş ve İsmail Ağan hakkında 'terör örgütü propagandası' yaptıkları iddiasıyla açılan davanın bir sonraki duruşması 9 Şubat 9:25'te İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülecek. 1 0