Üskenderun KšrfeziÕndeki bentojenik sedimanlarýn foraminifer i eriûi

Yerbilimleri, 24 (2001), 97-112 Hacettepe niversitesi Yerbilimleri Uygulama ve AraßtÝrma Merkezi BŸlteni Bulletin of Earth Sciences Application and Research Centre of Hacettepe University Üskenderun KšrfeziÕndeki bentojenik sedimanlarýn foraminifer i eriûi Foraminiferal content of the benthogenic sediments in the Üskenderun Bay Niyazi AVÞAR ukurova niversitesi, MŸhendislik-MimarlÝk FakŸltesi, Jeoloji MŸhendisliÛi BšlŸmŸ, 01330 ADANA Engin MERÜ Üstanbul niversitesi, MŸhendislik FakŸltesi, Jeoloji MŸhendisliÛi BšlŸmŸ, 34850 AvcÝlar, ÜSTANBUL Mustafa ERGÜN Ankara niversitesi, MŸhendislik FakŸltesi, Jeoloji MŸhendisliÛi BšlŸmŸ, 06100 TandoÛan, ANKARA Z Bentojenik sedimanlar, genelde bentik organizma kalýntýlarýnýn bir deûißiminden ibaret olup, %30 dan fazla biyojenik karbonat i ermektedir. Bu sedimanlar, Üskenderun KšrfeziÕnde gÿneyde AkÝncÝ BurnuÕndan kuzeyde YumurtalÝkÕa kadar bir ßerit halinde uzanmaktadýr. Bentojenik sedimanlardan alýnan ondokuz šrneûin bentik foraminiferlerinin taksonomik tanýmlarý belirlenmiß ve elde edilen topluluklarýn istasyonlara gšre daûýlýmlarý verilmißtir. Toplam olarak 43 familya ve 87 cinse ait 147 foraminifer tÿrÿ tayin edilmißtir. Bunlardan Spiroplectinella sagittula (dõorbigny), Bigenerina nodosaria dõorbigny, Textularia bocki Hoeglund, Textularia truncata Hoeglund, Siphotextularia concava (Karrer), Pseudoclavulina crustata Cushman, Clavulina angularis dõorbigny ve Reophax sp. gibi 5 familyaya ait 7 aglutine kavkýlý tÿrÿn varlýûýna karßýn, kalker kavkýlýlar 38 familyaya ait 140 tÿr tarafýndan temsil edilmißtir. Üskenderun Kšrfezi foraminifer topluluûu i erisinde kalker kavkýlý tÿrlerin baskýn olduûu 8 bentik foraminifer topluluûu belirlenmißtir. Bunlardan Ammonia tepida Cushman, Elphidium crispum (LinnŽ), Peneroplis pertusus (Forskal), Asterigerinata mamilla (Williamson), Adelosina cliarensis (Heron-Allen ve Earland) ve Amphistegina lobifera Larsen sýû sular i in karakteristiktir. DiÛer taraftan Globocassidulina subglobosa (Brady) ve Bulimina elongata dõorbigny nispeten daha derin su topluluklarýný temsil etmektedir. AyrÝca, yoûun antropojenik aktivitenin etkisi altýnda kalan bšlgelerden alýnan šrneklerin incelenmesi sonucunda; Adelosina duthiersi, Adelosina intricata, Ammonia tepida, Cibicides advenum, Elphidium crispum, Hauerina diversa, Peneroplis pertusus, Peneroplis planatus, Sigmoilinita edwarsi, Sigmoilopsis schlumbergeri, Siphonaperta agglutinans, Sorites orbiculus, Spiroloculina angulata, Spiroloculina angulosa ve Triloculina marioni gibi foraminifer kavkýlarýnda morfolojik anormallikler gšzlenmißtir. Anahtar kelimeler: Antropojenik aktivite, bentojenik sedimanlar, foraminiferler, Üskenderun Kšrfezi. ABSTRACT Benthogenic sediments, generally composed of a variety of benthic organism remains, contain more than 30% biogenic carbonate. Biogenic calcareous sediments are extensively found along the southern part and towards the northern part (from AkÝncÝ Cape to YumurtalÝk) of the Üskenderun Bay. Taxonomy of the recent benthic foraminifera of the nineteen samples taken from the benthogenic sediments were studied and micropaleontologically investigated in the laboratory. A total of 147 foraminiferal species from 43 families and 87 genera were described. Although the presence of the agglutinated foraminifera, such as Spiroplectinella sagittula (dõorbigny), Bigenerina nodosaria dõorbigny, Textularia bocki Hoeglund, Textularia truncata Hoeglund, Siphotextularia concava (Karrer), Pseudoclavulina crustata Cushman, Clavulina angularis dõorbigny, and Reophax sp. belong to 5 families and 7 species, calcareous foraminifera are represented by 38 families and 140 species. Eight benthic fossil assemblages, dominated by carbonate species, were described in this study. Ammonia tepida Cushman, Elphidium crispum (LinnŽ), Peneroplis pertusus (Forskal), Asterigerinata mamilla (Williamson), Adelosina cliarensis (Heron-Allen and Earland) and Amphistegina lobifera Larsen are characteristics of shallow water. However, Globocassidulina sub-

98 Yerbilimleri globosa (Brady) and Bulimina elongata dõorbigny characterize deep water assemblages. On the basis of the examinations on the samples from the regions affected by dense anthropogenic activity, morphological abnormalities were observed on some foraminiferal species, such as; Adelosina duthiersi, Adelosina intricata, Ammonia tepida, Cibicides advenum, Elphidium crispum, Hauerina diversa, Peneroplis pertusus, Peneroplis planatus, Sigmoilinita edwarsi, Sigmoilopsis schlumbergeri, Siphonaperta agglutinans, Sorites orbiculus, Spiroloculina angulata, Spiroloculina angulosa and Triloculina marioni. Key words: Anthropogenic activity, benthogenic sediments, foraminifera, Üskenderun Bay. GÜRÜÞ Üskenderun Kšrfezi, AkdenizÕin doûu kýsmýnda yeralmaktadýr (Þekil 1). Bšlge, jeolojik olarak, DoÛu Anadolu/Krenia-Misis Fay Zonu ile lÿ Deniz Fay Kompleksi arasýnda bulunmaktadýr. Kšrfez; hidrografik etkilerin, bentojenik ŸrŸnlerin ve antropojenik aktivitelerin izlenebildiûi doûal bir laboratuvar gibidir (Ergin vd., 1998). Tipik lagÿnler, marshlar, terkedilmiß kanallar ve delta aûýzlarýný sergileyen Ceyhan NehriÕnin olußturduûu delta kompleksinin yeraldýûý geniß bir fulivyal sahil dÿzlÿûÿ tarafýndan kuzeyden, buna karßýn ge ici nehir ve pýnarlarýn bulunduûu yÿksek bir topoûrafya ve genellikle dar bir kýyý izgisi ile doûu ve gÿneyden sýnýrlanmaktadýr. Kšrfezdeki su hareketlerinde, kuzeybatýdan gelen a Ýk-deniz akýntýlarýnýn ve bšlgesel rÿzgarla- KARA DENÜZ EGE DENÜZÜ AKDENÜZ T RKÜYE alýßma alaný YumurtalÝk 27 31 50 28 24 25 23 48 70 K Ceyhan Nehri 10 19 20 ÜSKENDERUN 20 12 55 59 30 50 80 AKDENÜZ 35 47 100 52 54 AkÝncÝ Br. 150...50... Deniz tabaný topoûrafyasý 200 0 6 12km Þekil 1. alýßma alaný yer bulduru haritasý ve šrnekleme istasyonlarý. Figure 1. Location map and sampling stations of the study site.

Avßar vd. 99 rýn etkin olduûu gšzlenmektedir. A Ýk deniz sularý kšrfeze yaz aylarýnda kuzeybatýdan, kýß aylarýnda ise gÿney ve gÿneybatýdan girmekte, sahil boyunca i erilere doûru hareket etmektedir (Ergin vd., 1998). zellikle kšrfezin doûu ve kuzeydoûu sahilleri boyunca gšzlenen evsel ve endÿstriyel kškenli atýklarýn olußturduûu antropojenik (insanoûlunun neden olduûu kirlilik) aktiviteler šnemlidir. oûunlukla kýyýlarda kurulan ve sayýlarý her geen gÿn artan sanayi kurulußlarýnýn atýksu boßaltýmý kšrfezde šnemli boyutlara ulaßmýßtýr. Bšlgede tekstil, gýda, boya, plastik, suni gÿbre ve maden sanayi kurulußlarý atýklarýný genellikle hi bir arýtmaya tabi tutmadan kšrfeze boßaltmaktadýr. Bšlgede bulunan petrol dolum tesisleri, kšrfez kýyýlarýnýn petrol kirlenmesinde rol oynayan sanayi kurulußlarýdýr. zellikle yaz aylarýnda nÿfusun 2-3 katýna ÝktÝÛÝ kýyý bšlgelerinde nÿfusla orantýlý olarak evsel atýklar da kšrfezdeki kirlenmeyi arttýran olduk a šnemli bir faktšrdÿr. MALZEME VE Y NTEM 1988-1991 yýllarý arasýnda R/V Bilim ve R/V ubuklu araßtýrma gemileri ile ÒVan-Veen Grap SamplerÓ šrnek alýcý kullanýlarak kšrfezin dip š- kellerinden farklý ama lý toplam 73 sediman šrneûi alýnmýßtýr. Daha sonra yapýlan bu alýßmada ise, bentojenik sedimanlarýn yaygýn olarak gšzlendiûi 19 istasyon se ilmißtir. Bu istasyonlardan alýnan šrnekler 24 saat hidrojen peroksit (H 2 O 2 ) i erisinde bekletildikten sonra 0.063 mmõlik elekte yýkanmýßtýr. EtŸvde kurutulduktan sonra binokÿler mikroskop altýnda tayin edilen bentik foraminiferlerin taksonomik tanýmlarý yapýlarak foraminifer topluluklarý belirlenmißtir (Þekil 1). nemli tÿrler, elektron mikroskobu kullanýlarak resimlendirilmißtir (Levha I-IV). K Ceyhan Nehri YumurtalÝk 27 31 50 24 25 23 28 48 70 19 20 59 47 12 55 30 ÜSKENDERUN Delta šnÿ kum ve kil 35 52 54 Delta ilerisi silt ve kil KÝy štesi kil ve amur AKDENÜZ Bentojenik ßelf 0 12km Þekil 2. Bentojenik sedimanlar i erisinde yeralan istasyonlarýn daûýlýmý (Ergin vd., 1998Õden alýnmýßtýr). Figure 2. Distribution of the stations locating in the benthogenic sediments (after Ergin et al., 1998).

100 Yerbilimleri TARTIÞMA VE SONU LAR Üskenderun KšrfeziÕnin Biyojenik Karbonat KußaklarÝ Genel olarak %30Õ dan fazla CaCO 3 i eren sedimanlar biyojenik, %30Õ dan daha az CaCO 3 i e- renler ise terrijenik sedimanlar olarak sýnýflandýrýlmaktadýr (Ergin vd., 1998). Bentojenik sedimanlar, genelde bentik organizma kalýntýlarýnýn bir deûißiminden ibaret olup, %30Õ dan fazla biyojenik karbonat i ermektedir. Bu sedimanlar, Üskenderun KšrfeziÕnde gÿneyde AkÝncÝ BurnuÕndan kuzeyde YumurtalÝkÕa kadar bir ßerit halinde uzanmaktadýr (Þekil 2). Biyojenik kalkerli sedimanlar, kšrfezin doûu ve kuzeydoûusunda kÿ Ÿk alanlarda izlenmesine raûmen, gÿney kýsýmlarýnda yaygýn olarak gšzlenmektedir (bknz. Þekil 2). Mikroskobik incelemeler biyojenik karbonatlarýn esas olarak iri taneli sedimanlar i erisinde bulunan kalkerli kýrmýzý algler, briyozoonlar, ostrakodlar, bentik foraminiferler, pelesipod ve gastrapod kalýntýlarýndan ibaret olduûunu gšstermektedir. zellikle kalkerli kýrmýzý algler ve briyozoonlar kšrfezin di- Ûer kýsýmlarýnda ok nadir olmasýna raûmen, gÿneyde bulunan sedimanlarda šnemli bir biyojenik unsur olarak gšzlenmektedir. GŸneydeki alanlar boyunca bentojenik karbonat zonunun ortaya ÝkÝßÝ muhtemelen bšlgenin šzel hidrografisi ile ilgilidir. AyrÝca, kšrfezin gÿney kýsmýnýn šnemli terrijenik malzemeye sahip olmayan yÿksek topoûrafik ršlyefli bir kara par asý ile sýnýrlý olduûu gšzlenmißtir. Kšrfezin doûu ve kuzeydo- Ûu kýsýmlarýndaki bentik karbonat zonunun biyojenik sedimanlarý, mevsimlik akarsularýn getirdi- Ûi terrijenik malzeme ve antropojenik aktivitenin etkisi altýndadýr. Buradaki bentojenik karbonat zonlarýnda šnemsiz miktarda kalkerli kýrmýzý alg ve briyozoonõlara rastlanýrken, bunlar gÿneydeki bentojenik karbonat zonunda olduk a šnemli miktarda bulunmaktadýr (Ergin vd., 1998). Foraminifer TopluluklarÝ Bentojenik sedimanlardan alýnan 19 šrneûin bentik foraminiferlerinin taksonomik tanýmlarý laboratuvarda mikropaleontolojik olarak yapýlmýß ve elde edilen topluluklarýn istasyonlara gšre daûýlýmlarý Þekil 3Õte verilmißtir. alýßmada, toplam 43 familya ve 87 cinse ait 147 foraminifer tÿrÿ tayin edilmißtir. Bu tÿrlerden Spiroplectinella sagittula (dõorbigny), Bigenerina nodosaria dõorbigny, Textularia bocki Hoeglund, Textularia truncata Hoeglund, Siphotextularia concava (Karrer), Pseudoclavulina crustata Cushman, Clavulina angularis dõorbigny ve Reophax sp. gibi 5 familyaya ait 7 aglutine kavkýlý tÿrlerin varlýûýna karßýn, kalker kavkýlýlar 38 familyaya ait 140 tÿr tarafýndan temsil edilmißtir. Üncelenen šrneklere gšre kšrfezde kalker kavkýlý tÿrlerin baskýn olduûu 8 bentik foraminifer topluluûu belirlenmißtir (bknz. Þekil 3). Bunlardan Ammonia tepida Cushman, Elphidium crispum (LinnŽ), Peneroplis pertusus (Forskal), Asterigerinata mamilla (Williamson), Adelosina cliarensis (Heron-Allen ve Earland) ve Amphistegina lobifera Larsen sýû sular i in karakteristiktir. Di- Ûer taraftan Globocassidulina subglobosa (Brady) ve Bulimina elongata dõorbigny nispeten daha derin su topluluklarýný belirtmektedir. Bu topluluklar sýrasýyla aßaûýda verilmißtir. Topluluk 1: Ammonia tepida CushmanÕÝn dominant olduûu bu topluluk kumlu ortamlar boyunca 48 m derinliûe kadar izlenmektedir. Ammonia tepida CushmanÕÝn egemen olduûu 24, 25 ve 50 no. lu Ÿ istasyon vardýr. Bu topluluk, genellikle Peneroplis pertusus (Forskal), P. planatus (Fichtel ve Moll), Ammonia compacta Hofker, Adelosina cliarensis (Heron-Allen ve Earland) ve Neoeponides bradyi (Le Calvez) gibi tÿrlerle birlikte bulunmaktadýr. Topluluk 2: Sahil boyunca sýû kumlu ve iri taneli deniz tabaný yÿzeyinde bulunan ve su yÿzeyinden 20-28 m derinlikler arasýnda daûýlým gšsteren Peneroplis pertusus (Forskal)Õun baskýn olduûu topluluk Ÿ istasyonda izlenmißtir (30, 48 ve 70 no. lu istasyonlar). Bu topluluk i erisinde sýrasýyla, Peneroplis planatus (Fichtel ve Moll), Asterigerinata mamilla (Williamson), Ammonia tepida Cushman, Adelosina cliarensis (Heron- Allen ve Earland), Elphidium crispum (LinnŽ) ve Neoeponides bradyi (Le Calvez) gibi tÿrler gšzlenmißtir. Topluluk 3: Elphidium crispum (LinnŽ)Õun egemen olduûu bu topluluk, 22-55 m arasýnda deûißen derinliklerdeki yedi istasyonda (12, 19, 23, 27, 28, 55 ve 59 no. lu istasyonlar) gšzlenmektedir. TopluluÛa Ammonia tepida Cushman, A. compacta Hofker, Peneroplis Pertusus (Fors-

Avßar vd. 101 KARA DENÜZ EGE DENÜZÜ AKDENÜZ T RKÜYE alýßma alaný YumurtalÝk 27 31 50 28 24 25 23 48 70 K 0 6 12km Ceyhan Nehri 10 19 20 ÜSKENDERUN 20 12 55 50 80 100 150 AKDENÜZ 52 59 47 35 54 AkÝncÝ Br. 30 Ammonia tepida Peneroplis pertusus Elphidium crispum Amphistegina lobifera Adelosina cliarensis Asterigerinata mamilla Globocassidulina subglobosa 200 Bulimina elongata Þekil 3. Bentojenik sedimanlardaki bentik foraminifer topluluklarýnýn daûýlýmý. Figure 3. Distribution of the benthic foraminiferal assemblages in the benthogenic sediments. kal), P.planatus (Fictel ve Moll), Asterigerinata mamilla (Williamson), Ammonia tepida Cushman, Adelosina cliarensis (Heron-Allen ve Earland) ve Neoeponides bradyi (Le Calvez) gibi tÿrler eßlik etmektedir. Topluluk 4: Amphistegina lobifera LarsenÕin baskýn olduûu bu topluluk, kšrfezin gÿney kýsmýnda Ulu Ýnar šnlerinde yeralmaktadýr. 30 m derinliûe kadar daûýlým gšsteren bu tÿr sadece 47 no. lu istasyonda izlenmißtir. Topluluk i erisinde gšrÿlen formlar, Peneroplis pertusus (Forskal), Peneroplis planatus (Fichtel ve Moll) ve Elphidium crispum (LinnŽ)Õdur. Topluluk 5: Adelosina cliarensis (Heron-Allen ve Earland) Üskenderun šnlerinde ve Ulu Ýnar a ÝklarÝnda iki istasyonda (20 ve 35 no. lu istasyonlar) egemen tÿr olarak bulunmußtur. Bu tÿr, 30-70 m arasý derinlikte daûýlým gšstermektedir. Topluluk i erisinde Asterigerinata mamilla (Williamson), Elphidium crispum (LinnŽ) ve Pseudotriloculina laevigata (dõorbigny) gibi tÿrler bulunmaktadýr. Topluluk 6: Asterigerinata mamilla (Williamson)ÕnÝn egemen olduûu bu topluluk, kum boyutundaki škellerin yeraldýûý deniz tabaný yÿzeyinde, 15 m derinlikte daûýlým gšstermektedir. DeÛinilen tÿrÿn baskýn olduûu yalnýz tek bir istasyon (31) mevcuttur. Bu toplulukta, Ammonia tepida Cushman, Adelosina cliarensis (Heron- Allen ve Earland), Elphidium crispum (LinnŽ) ve Neoeponides bradyi (Le Calvez) gibi tÿrler gšzlenmißtir. Topluluk 7: KšrfezÕin gÿney sahilinde kilce zengin bir tabanda (90 m derinlik) Globocassidulina subglobosa (Brady) egemen tÿr olarak bulunmaktadýr. Bu tÿr 52 no. lu istasyonda baskýn tÿr

102 Yerbilimleri olarak gšzlenmißtir. Topluluk i erisinde Brizalina spathulata (Williamson), Bulimina elongata dõorbigny, Nonionella turgida (Williamson), Nonionides grateloupi (dõorbigny) ve Textularia bocki Hoeglund gibi tÿrler belirlenmißtir. Topluluk 8: Topluluk 7Õde olduûu gibi, yine kšrfezin gÿney sahilinde kilce zengin bir tabanda (85 m derinlik) Bulimina elongata dõorbigny egemen tÿr olarak yalnýz 54 no. lu istasyonda gšzlenmißtir. Topluluk i erisinde Brizalina spathulata (Williamson), Globocassidulina subglobosa (Brady), Nonionella turgida (Williamson), Nonionides grateloupi (dõorbigny) ve Textularia bocki Hoeglund gibi tÿrler bulunur. AyrÝca, yoûun antropojenik aktivitenin etkisi altýnda kalan bšlgelerden alýnan šrneklerin incelenmesi sonucunda; Adelosina duthiersi, Adelosina intricata, Ammonia tepida, Cibicides advenum, Elphidium crispum, Hauerina diversa, Peneroplis pertusus, Peneroplis planatus, Sigmoilinita edwarsi, Sigmoilopsis schlumbergeri, Siphonaperta agglutinans, Sorites orbiculus, Spiroloculina angulata, Spiroloculina angulosa ve Triloculina marioni gibi foraminifer kavkýlarýnda morfolojik anormallikler de gšzlenmißtir. Bentojenik sedimanlarda tanýmlanan bentik foraminiferler TanÝmlanan tÿrler, aßaûýda alfabetik sýraya gšre verilmißtir. Bentojenik sedimentlerdeki bentik foraminiferlerin taksonomik tanýmlarý yapýlýrken karßýlaßtýrmalý olarak Loeblich ve Tappan (1988), Cimerman ve Langer (1991), Sgarrella ve Moncharmont-Zei (1993), Hottinger vd., (1993) ve Parisi (1981) gibi araßtýrmacýlarýn yayýnlarýndan yararlanýlmýßtýr. Adelosina carinata-striata Wiesner cliarensis (Heron-Allen ve Earland) duthiersi Schlumberger elegans (Williamson) intricata (Terquem) mediterranensis (le Calvez J. ve Y.) partschi (dõorbigny) pulchella dõorbigny Ammonia compacta Hofker parkinsoniana (dõorbigny) tepida (Cushman) Amphycorina scalaris (Batsch) Amphistegina lobifera Larsen Angulogerina angulosa (Williamson) Articulina carinata Wiesner sagra dõorbigny Asterigerinata mamilla (Williamson) Astacolus crepidulus (Fichtel ve Moll) Astrononion stelligerum (dõorbigny) Bigenerina nodosaria dõorbigny Biloculinella globula (Bornemann) labiata (Schlumberger) Brizalina spathulata (Williamson) striatula (Cushman) Bulimina costata dõorbigny elongata dõorbigny marginata dõorbigny Cassidella sp. Cassidulina carinata Silvestri Challengerella brady Billman, Hottinger ve Oesterle Cibicides advenum (dõorbigny) Clavulina angularis dõorbigny Cornuspira foliacea Philippi involvens (Reuss) Coscinospira hemprichii Ehrenberg Cribroelphidiun poeyanum (dõorbigny) Cycloforina contorta (dõorbigny) rugosa (dõorbigny) Cymbaloporetta sp. Dentalina inornata dõorbigny leguminiformis (Batsch) Discorbinella berthelotti (dõorbigny) Elphidium aculeatum (dõorbigny) advenum (Cushman) crispum (LinnŽ) jenseni (Cushman) striato-punctatum (Fichtel ve Moll) Eponides concameratus (Williamson) Favulina hexagona (Montagu) Fissurina lucida (Williamson) orbignyana Seguenza Fursenkoina acuta (dõorbigny) Gavelinopsis praegeri (Heron-Allen ve Earland) Glabratellina sp. Globobulimina affinis (dõorbigny) Globocassidulina subglobosa (Brady) Guttulina lactea Walker ve Jacob Hauerina diversa Cushman Heterocyclina tuberculata (Mšbius) Heterostegina depressa dõorbigny Hyalinonetrion gracillimum (Seguenza) Lachlanella bicornis (Walker ve Jacob) undulata (dõorbigny) variolata (dõorbigny)

Avßar vd. 103 Laevidentalina inflexa (Reuss) Laevipeneroplis karreri (Wiesner) Lagena doveyensis Haynes striata (dõorbigny) strumosa Reuss Lamarckiana scabra (Brady) Lenticulina cultrata (Montfort) gibba (dõorbigny) Lobatula lobatula (Walker ve Jacob) Melonis pompiloides (Fichtel ve Moll) Miliolinella subrotunda Montagu webbiana (dõorbigny) Neoconorbina terquemi (Rzehak) Neoeponides brady (le Calvez) Nonion depressulum (Walker ve Jacob) Nonionella turgida (Williamson) Nonionides grateloupi (dõorbigny) Nubeculina divarica (Brady) Parrina bradyi (Millett) Peneroplis pertusus (Forskal) planatus (Fichtel ve Moll) Planorbulina mediterranensis dõorbigny Polymorphina sp. 1 sp. 5 sp. 7 Porosononion subgranosum (Egger) Pseudoclavulina crustata Cushman Pseudomassilina reticulata (Heron-Allen ve Earland) Pseudotriloculina laevigata (dõorbigny) oblonga (Montagu) rotunda (dõorbigny) subgranulata (Cushman) Pullenia quinqueloba (Reuss) Pyramidulina catesbyi (dõorbigny) Pyrgo anomala (Schlumberger) elongata (dõorbigny) Quinqueloculina berthelotiana dõorbigny disparilis dõorbigny jugosa Cushman limbata dõorbigny oblonga (Montagu) seminula (LinnŽ) stelligera Schlumberger tenuicollis (Wiesner) Rectuvigerina elongastriata (Colom) phlegeri le Calvez Reophax sp. Reussella spinulosa (Reuss) Rosalina brady Cushman globularis dõorbigny macropora (Hofker) Sigmoilinita costata (Schlumberger) edwarsi (Schlumberger) tenuis (Czjzek) Sigmoilopsis schlumbergeri (Silvestri) Siphonaperta agglutinans (dõorbigny) aspera (dõorbigny) Siphonina reticulata (Czjzek) Siphotextularia concava (Karrer) Sorites orbiculus Ehrenberg Sphaerogypsina globula (Reuss) Spiroloculina angulata Cushman angulosa (Terquem) antillarum dõorbigny depressa dõorbigny dilatata dõorbigny excavata dõorbigny ornata dõorbigny rostrata Reuss tenuiseptata Brady Spirophtalmidium sp. Spiroplectinella sagittula (dõorbigny) Stainforthia complanata (Egger) Textularia bocki Hoeglund truncata Hoeglund Triloculina bermudezi Acosta marioni Schlumberger serrulata McCulloch tricarinata dõorbigny Uvigerina mediterranea Hofker peregrina Cushman Valvulineria bradyana (Fornasini) Vertebralina striata dõorbigny KATKI BELÜRTME Yazarlar, foraminifer šrneklerinin elektron mikroskobunda (Jeol. JSM-6400 Scanning Microscope) fotoûraflarýnýn ekimi i in gerekli olanaklarý saûlayan AR ELÜK A.Þ. AraßtÝrma ve Teknoloji Gelißtirme Merkezi BaßkanlÝÛÝÕna ve fotoûraflarý eken sayýn Turgay GšnŸlÕe i tenlikle teßekkÿr ederler. KAYNAKLAR Cimerman, F., and Langer, M.R., 1991. Mediterrenean Foraminifera. Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti, Ljubljana, 118 pp (1-93 pl). Ergin, M., Kazan, B., YŸcesoy-EryÝlmaz, F., EryÝlmaz, M., and Okyar, M., 1998. Hydrographic, deltaic and benthogenic controls of sediment dispersal in the Gulf of Üskenderun,

104 Yerbilimleri SE Turkey (E. Mediterranean). Estuarine, Coastal and Self Science, 46, 493-502. Hottinger, L., Halicz, E., and Reiss, Z., 1993. Recent Foraminifera from the Gulf of Aqaba, Red Sea. Slovenska Akademija Znanosti in Umetnosti Ljubljana, 179 pp (1-230 pl). Loeblich, A.R., and Tappan, H., 1988. Foraminiferal genera and their classification. Van Nostrand Reinhold Company, New York. 2 vols., 970 pp (1-847 pl). Parisi, E., 1981. Distribuzione dei foraminiferi bentonici nelle zone batiali el Tirreno e del Canale di Sicilia, Milano. Rivista Italiana Paleontologica, 87 (2), 293-328. Sgarrella, F., and Moncharmont-Zei, M., 1993. Benthic Foraminifera of the Gulf of Naples (Italy): systematics and autoecology, Modena. Bollettino della Societa Paleontologica Italiana, 32 (2), 145-264.

Avßar vd. 105 LEVHA 1 1-3. Adelosina cliarensis (Heron-Allen ve Earland). 1 dýß gšrÿnÿm, x 120; 2 dýß gšrÿnÿm, x 80; 3 dýß gšrÿnÿm, x 95; Üstasyon 59, Üskenderun Kšrfezi. 4-6. Siphonaperta agglutinans (dõobigny). 4 dýß gšrÿnÿm, x 100; 5 dýß gšrÿnÿm, x 100; 6 aûýz gšrÿnÿmÿ, x 100; Üstasyon 30, Üskenderun Kšrfezi. 7-10. Lachlanella undulata (dõorbigny). 7 dýß gšrÿnÿm, x 80, 8 dýß gšrÿnÿm x 80; 9 dýß gšrÿnÿm, x 100; 10 dýß gšrÿnÿm, x 100; Üstasyon 55, Üskenderun Kšrfezi. 11-14. Quinqueloculina disparilis dõorbigny. 11 dýß gšrÿnÿm, x 60; 12 dýß gšrÿnÿm, x 80; 13 dýß gšrÿnÿm, x 80; 14 aûýz gšrÿnÿmÿ, x 100; Üstasyon 23, Üskenderun Kšrfezi. 15-17. Pyrgo elongata (dõorbigny). 15 dýß gšrÿnÿm, x 100; 16 dýß gšrÿnÿm, x 100; 17, aûýzýn ayrýntýlý gšrÿnÿmÿ, x 350; Üstasyon 52, Üskenderun Kšrfezi. PLATE 1 1-3. Adelosina cliarensis (Heron-Allen and Earland). 1 side view, x 120; 2 side view, x 80; 3 side view, x 95; Station 59, Üskenderun Bay. 4-6. Siphonaperta agglutinans (dõobigny). 4 side view, x 100; 5 side view, x 100; 6 apertural view, x 100; Station 30, Üskenderun Bay. 7-10. Lachlanella undulata (dõorbigny). 7 side view, x 80; 8 side view, x 80; 9 side view, x 100; 10 side view, x 100; Station 55, Üskenderun Bay. 11-14. Quinqueloculina disparilis dõorbigny. 11 side view, x 60; 12 side view, x 80; 13 side view, x 80; 14 apertural view, x 100; Station 23, Üskenderun Bay. 15-17. Pyrgo elongata (dõorbigny). 15 side view, x 100; 16 side view, x 100; 17 enlargement of apertural area, x 350; Station 52, Üskenderun Bay.

106 Yerbilimleri LEVHA 1 / PLATE 1

Avßar vd. 107 LEVHA 2 1-4. Peneroplis pertusus (Forskal). DÝß gšrÿnÿmler; 1 dýß gšrÿnÿm, x 100; 2 dýß gšrÿnÿm, x 100; 3, aûýz gšrÿnÿmÿ, x 180; 4, aûýz bšlgesinin ayrýntýlý gšrÿnÿmÿ, x 650; Üstasyon 30, Üskenderun Kšrfezi. 5-8. Peneroplis planatus (Fichtel ve Moll). 5 dýß gšrÿnÿm, x 60; 6 dýß gšrÿnÿm, x 60; 7 dýß gšrÿnÿm, x 60; 8 dýß gšrÿnÿm, x 60; Üstasyon 70, Üskenderun Kšrfezi. 9-11. Globocassidulina subglobosa (Brady). 9 dýß gšrÿnÿm; x 250; 10 dýß gšrÿnÿm; x 250; 11 dýß gšrÿnÿm; x 250; Üstasyon 52, Üskenderun Kšrfezi. 12-14. Bulimina marginata dõorbigny. 12 dýß gšrÿnÿm; x 250; 13 dýß gšrÿnÿm, x 250; 14 dýß gšrÿnÿm, x 200; Üstasyon 54, Üskenderun Kšrfezi. 15-16. Eponides concameratus (Williamson). 15, spiral taraf, x 80; 16, ombilikal taraf, x 60; Üstasyon 31, Üskenderun Kšrfezi. 17-18. Neoeponides bradyi (le Calvez). 17, spiral taraf ve 18, ombilikal taraf; x 100; Üstasyon 55, Üskenderun Kšrfezi. PLATE 2 1-4. Peneroplis pertusus (Forskal). 1 side view, x 100; 2 side view, x 100; 3 apertural view, x 180; 4 detail of apertural area, x 650; Station 30, Üskenderun Bay. 5-8. Peneroplis planatus (Fichtel and Moll). 5 side view, x 60; 6 side view, x 60; 7 side view, x 60; 8 side view, x 60; Station 70, Üskenderun Bay. 9-11. Globocassidulina subglobosa (Brady). 9 side view, x 250; 10 side view, x 250; 11 side view, x 250; Station 52, Üskenderun Bay. 12-14. Bulimina marginata dõorbigny. 12 face view, x 250; 13 face view, x 250; 14 face view, x 200; Station 54, Üskenderun Bay. 15-16. Eponides concameratus (Williamson). 15 spiral view, x 80; 16 umbilical view, x 60; Station 31, Üskenderun Bay. 17-18. Neoeponides bradyi (le Calvez). 17 spiral view, x 100; 18 umbilical view; x 100; Station 55, Üskenderun Bay.

Avßar vd. 109 LEVHA 3 1-4. Asterigerinata mamilla (Williamson). 1 ve 2 spiral taraf; 1, x 170; 2, x 200; 3, ombilikal taraf, x 200; 4, yan gšrÿnÿm, x 200; Üstasyon 31, Üskenderun Kšrfezi. 5-8. Amphistegina lobifera Larsen. 5, dorsal taraf, x 50; 6 ve 7, ventral taraf, x 60; 8, aûýzýn ayrýntýlý gšrÿnÿmÿ, x 160; Üstasyon 70, Üskenderun Kšrfezi. 9-11. Ammonia parkinsoniana (dõorbigny). 9, spiral taraf, x 100; 10, ombilikal taraf, x 80; 11, yan gšrÿnÿm, x 100; Üstasyon 30, Üskenderun Kšrfezi. 12-15. Ammonia tepida Cushman. 12 ve 13, spiral taraf, x 100; 14 ve 15, ombilikal taraf, x 100; Üstasyon 50, Üskenderun Kšrfezi. PLATE 3 1-4. Asterigerinata mamilla (Williamson). 1 spiral view, x 170; 2 spiral view, x 200; 3 umbilical view, x 200; 4 peripheral view, x 200; Station 31, Üskenderun Bay. 5-8. Amphistegina lobifera Larsen. 5 dorsal view, x 50; 6 ventral view, x 60; 7 ventral view, x 60; 8 enlargement of apertural region, x 160; Station 70, Üskenderun Bay. 9-11. Ammonia parkinsoniana (dõorbigny). 9 spiral view, x 100; 10 umbilical view, x 80; 11 peripheral view, x 100; Station 30, Üskenderun Bay. 12-15. Ammonia tepida Cushman. 12 spiral view, x 100; 13 spiral view, x 100; 14 umbilical view, x 100; 15 umbilical view, x 100; Station 50, Üskenderun Bay.

Avßar vd. 111 LEVHA 4 1-3. Challengerella bradyi Billman, Hottinger ve Oesterle. 1 spiral taraf, x 50; 2 ombilikal taraf, x 60; 3 yan gšrÿnÿm, x 75; Üstasyon 48, Üskenderun Kšrfezi. 4-7. Elphidium crispum (LinnŽ). 4-6 dýß gšrÿnÿm, x 80; 7, aûýz gšrÿnÿmÿ, x 120; Üstasyon 23, Üskenderun Kšrfezi. 8-11. Elphidium striato-punctatum (Fichtel ve Moll). DÝß gšrÿnÿm, 8, x 80; 9, x 90; 10, aûýz gšrÿnÿmÿ, x 100; 11, aûýzýn ayrýntýlý gšrÿnÿmÿ, x 180; Üstasyon 70, Üskenderun Kšrfezi. PLATE 4 1-3. Challengerella bradyi Billman, Hottinger and Oesterle. 1 spiral view, x 50; 2 umbilical view, x 60; 3 peripheral view, x 75; Station 48, Üskenderun Bay. 4-7. Elphidium crispum (LinnŽ). 4 side view, x 80; 5 side view, x 80; 6 side view, x 80; 7 apertural view, x 120; Station 23, Üskenderun Bay. 8-11. Elphidium striato-punctatum (Fichtel and Moll). 8 side view, x 80; 9 side view, x 90; 10 apertural view, x 100; 11 enlargement of apertural region, x 180; Station 70, Üskenderun Bay.