Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Benzer belgeler
DIFETHIALONE BB 0,0025C W U--- 1/6 Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

COUMATETRALYL RB 0,0375A W U-EU 1/6 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

DIFETHIALONE RB 0,0025H W U-IT 1/6 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

DIFETHIALONE PA 0,0025 W U-IT 1/6 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

IMIDACLOPRID RB 2,15 1/7 Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

IMIDACLOPRID RB 0,03A W U-EU 1/7 Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

IMIDACLOPRID RB 2,15 W U-EU 1/7 Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 4 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

IMIDACLOPRID SL 200B G U-WW 1/8 Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 3 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

TRIFLUMURON SC 480 G U-WW 1/6 Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

SENCOR WP 70 1/7 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU MOCAP 10 G

TRIFLUMURON WP 25B W U-EU 1/8 Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

PONCHO FS 600 1/8 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU 13/12/2014 tarihli ve sayılı resmi gazetede yayınlanan yönetmeliğe göre

ZAPPER 1/8 Versiyon 3 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 5 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU 11/12/2013 tarihli ve sayılı resmi gazetede yayınlanan yönetmeliğe göre

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

IMIDACLOPRID WG 10 W U-EU 1/7 Versiyon 3 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

DFF+GIP SC ,5 G U-EU 1/8 Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MGBF)

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

Zehirlenme durumunda UZEM in 114 no lu telefonunu arayın.

GÜVENLİK BİLGİ FORMU 1907/2006 No'lu Yönetmeliğe (AB) göre Magnasoft* TLC textile softener

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MGBF)

TARİH VE SAYILI YÖNETMELİK KAPSAMINDA HAZIRLANAN MALZEME GÜVENLİK FORMU GÜVENLİK BİLGİ FORMU

Yıkanabilir tüm yüzeylerin ve nesnelerin günlük temizliğinde kullanılır.

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

MUNDUS FS 380 1/8 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

GÜVENLİK VERİ ÇİZELGESİ

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

FİBRO GEL YayınTarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MSDS)

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91/155/EC

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU. Hazırlanma Tarihi 14/03/2014 Yayın Tarihi 14/ FORM_MSDS_R&D_124_00 Yenilenme Tarihi/No Sayfa No: 1/9

MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MGBF)

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

DELTAMETHRIN SC 50K G U-WW 1/8 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

DELTAMETHRIN SC 50K G U-WW 1/7 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

FICAM W 1/8 Versiyon 2 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

: SOFTES GÜVENLİK BİLGİ FORMU

ÜRÜN GÜVENLİK BİLGİ FORMU 91/155/EC

SOLFAC EC 050 1/9 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

K-OTHRINE WG 250 1/9 Versiyon 3 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU Hazırlama Tarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU W 443 BEYAZ

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

Ürün Güvenlik Bilgi Formu Forest G 302

BENDIOCARB WP 80 W U-WW 1/7 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

ADABEY KİMYA A.Ş.-STEEL WHİTE MSDS FORMU Düzenleme tarihi:15/kasim/2010 Revizyon No:1

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

CYFLUTHRIN WP 10 W U-EU 1/8 Versiyon 1 / TR Revize Edildiği Tarih: Basım Tarihi:

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

Ürün Kodu (UVP): , rue Jean-Marie Leclair Lyon FRANSA Tel: +33(0) Fax: +33(0)

1.3. Firmanın Tanıtımı: HEKTAŞ TİC. T.A.Ş G.O. S.B. İhsan Dede Cad Sok Gebze / KOCAELİ

GÜVENLİK BİLGİ FORMU

TARKİM BİTKİ KORUMA SANAYİ ve TİCARET A.Ş.

Transkript:

RODILON BLOCK 1/7 1. MADDE / MÜSTAHZAR VE ŞİRKET / İŞ SAHİBİNİN TANITIMI Ürün hakkında bilgi Ticari ismi RODILON BLOCK Ürün Kodu (UVP) 79891253 Kullanım amacı Fare zehiri (rotentisit) Adres Şirket: Bayer Türk Kimya San.Ltd.Şti Fatih Sultan Mehmet Mah. Balkan Cad. No. 53 34770 İstanbul (Ümraniye) Türkiye Fabrika: Bayer Türk Kimya San.Ltd.Şti Barış Mah. Anibal Cad. No.1 41410 Gebze-KOCAELİ Türkiye Telefon 0216 528 36 00 Telefax 0216 5287 87 0 Sorumlu bölüm Kalite, Sağlık, Güvenlik, Çevre Bölümü Telefon: 0262 648 77 12 Telefax: 0262 641 20 72 Elektronik posta: esra.guvenc@bayer.com Acil durum telefonu 0262 641 20 70 Ulusal Zehir Merkezi 114 2. BİLEŞİMİ/İÇİNDEKİLER HAKKINDA BİLGİ Kimyasal yapısı Yem (kullanım için hazır) (RB) Difethialone 0,0025 % Zararlı bileşenler Kimyasal İsmi CAS-No. / EC-No. Sembol(ler) R -cümlesi/ R- cümleleri Difethialone 104653-34-1 T+, T, N R26/27/28, R48/23/24/25, R50/53 Bu bölümdeki R cümlelerinin tüm metni için 16. Bölüme bakınız. Konsantrasyon [%] 0,0025 3. TEHLİKELERİN TANITIMI İnsan ve çevre için risk önerileri Sucul organizmalar için zararlı, sucul ortamda uzun süreli ters etkilere neden olabilir. 4. İLK YARDIM ÖNLEMLERİ Genel öneri Kirlenmiş giysilerinizi hemen çıkarın ve güvenli bir şekilde bertaraf edin.

RODILON BLOCK 2/7 Solunum Temiz havaya çıkartınız. Hastayı sıcak tutunuz ve kıpırdatmayıp, dinlendiriniz. Semptomlar devam ederse doktora başvurunuz. Deri teması Sabun ve bol miktarda su ile hemen yıkayınız. Semptomlar devam ederse doktora başvurunuz. Göz teması Gözünüzü açık tutarak 15-20 dakika yavaşça ve nazik bir şekilde suyla yıkayın. Gözlerde lens varsa, ilk beş dakika sonunda çıkarınız, sonra gözleri yıkamaya devam ediniz. Tahriş oluşur ve devam ederse doktora gidiniz. Ağız yoluyla alma Ağzı çalkalayınız. KusturMAyınız. Eğer: 1.kazazedenin bilinci tam olarak açıksa, 2.tıbbi yardım mevcut değilse, 3.fazla miktarda yutulmuşsa, sadece kusturunuz. Aktif kömür (karbon) alınız. Doktora veya zehir kontrol merkezine başvurunuz. Doktor icin uyarılar Semptomlar Kan ihtiva eden idrar, Kanlı dışkı, Dişeti kanaması, Burun kanaması, Çürük ve kanama oluşumu Riskler Aktif madde antivitamin K özellikleri nedeniyle, absorpsiyon kan koagülasyonunu engelleyebilir ve haemorrhagic sendroma neden olabilir. Tedavi Zehirlenme belirtileri ancak birkaç saat sonra ortaya çıkabilir. Minimum 48 saat boyunca tıbbi gözetim altında bulundurunuz. Tedavi Lokal tedavi: İlk tedavi: belirtilere göre. Tedavi Sistemik Tedavi: Kan sayımının izlenmesi. Kan pıhtılaşma zamanını (prothrombin zamanını)gözlemleyin/inr(uluslararası Normalleştirilmiş Oran olarak rapor edilmesi). Antidot: Vitamin K1. Şiddetli zehirlenme durumlarında kan sayımı veya nakil uygulaması gibi olağan tedbirler gerekebilir. Kendiliğinden ve devamsız iyileşme. Önemli yutma durumlarında ilk 2 saat içerisinde mide yıkaması dikkate alınmalıdır. Bununla birlikte, aktif karbon ve sodyum sülfat uygulaması daima tavsiye edilebilir. Zehirlenme belirtileri ancak birkaç saat sonra ortaya çıkabilir. 5. YANGINLA MÜCADELE ÖNLEMLERİ Uygun yangın söndürme aracı Su spreyi Karbon dioksit (CO2) Köpük Kum Yangın söndürme sırasında oluşabilecek spesifik zararlar Yangın anında oluşabilecek gazlar: Karbonmonoksit (CO)

RODILON BLOCK 3/7 Yangın söndürenler için özel koruyucu ekipmanlar Yangın durumunda,oksijen tüplü komple maske kullanınız. Yangınla mücadele alanını yayılmalara karşı kontrol altına alınız. Yangın söndürme sularının lağıma veya su borularına karışmasını önleyiniz. 6. KAZA SONUCU YAYILMA ÖNLEMLERİ Kişisel tedbirler Dökülen ürün veya kontamine olmuş yüzeyle temastan kaçınınız. Kişisel koruyucu ekipmanlarınızı kullanınız. Çevresel tedbirler Kanalizasyona, akarsulara ve yeraltı suyu kanallarına ulaşması engellenir. Temizlik için metodlar Ürünün tabiatı gereği, ticari ambalajlarda tutulduğunda, olası olmayan döküntü yapar. Bununla birlikte eğer önemli miktarlarda dökülmüşse, yine de aşağıdaki tavsiye uygulanabilir. Eylemsiz emici bir malzeme ( kum, silika jel, asit, evrensel tutkal, talaş v.s.) ile absorbe etmesini sağlayınız. Ürün kapanabilen konteynırlar içinde, uygun bir şekilde etiketlenerek biriktirilir ve transfer edilir. Kirlenmiş nesneler ve zemin çevre yönetmeliklerine göre temizlenir. Diğer bölümlere referans Güvenli kullanma hakkında bilgi için Bölüm 7'ye bakınız. Kişisel koruyucu ekipmanlar hakkında bilgi için Bölüm 8'e bakınız. Atık bertarafı hakkında bilgi için Bölüm 13'e bakınız. 7. ELLEÇLEME VE DEPOLAMA Taşıma Dikkatli kullanılmasını sağlayınız Açılmayan ambalaj/konteynırların taşınmasında gerekli tedbirler yoksa; ilgili taşımacılık tavsiyeleri uygulanır. İyi bir havalandırma olduğundan emin olunuz. Depolama Depolama alanı ve kaplarında aranan nitelikler Orjinal kabı içinde saklayınız. Kapları ağızları sıkıca kapalı olarak kuru, soğuk ve iyi havalandırılmış yerlerde saklayınız. Yetkili personel tarafından girilip çıkılan odalarda saklayınız. Depolama için öneriler Yiyecek, içecek ve hayvan yemlerinden uzak tutunuz. 8. MARUZİYET KONTROLLERİ / KİŞİSEL KORUNMA Kişisel koruyucu ekipmanlar Normal kullanımda ve kullanma koşullarında lütfen etiket ve/veya broşüre başvurun. Diğer bütün durumlarda tavsiyeleri uygulayın.

RODILON BLOCK 4/7 Solunumun korunması Öngörülen maruziyet koşullarında solunum sisteminin korunması gerekli değildir. Solunum koruma sadece kısa süreli işlerin artan riskini kontrol için kullanılabilir. Orta dereceli uygulanabilir tüm adımlar olduğunda kaynakta maruz kalmaları düşürmek için kontrol altında tutma ve/veya yerel havalandırma tedbirleri alınır. Daima solunum koruyucu üreticilerinin kullanım ve bakım talimatları uygulanır. Ellerin korunması CE damgalı veya eşdeğeri nitril lastik eldiven (minimum kalınlığı 0,40 mm) giyiniz. Kirlendiğinde yıkayınız. Eldivenin dış yüzeyi kirlendiğinde çıkarmayın, iç yüzeyi kirlendiğinde veya eldiven delindiğinde bertaraf edin. Ellerinizi sık sık ve yeme, içme, sigara içme ya tuvaleti kullanmadan önce her zaman yıkayınız. Gözlerin korunması Deri ve vücudun korunması EN 166'ya uygun gözlük takınız (Kullanım alanı 5 ya da eş değeri). Standart tulumlar ve Kategori 3 tip 5 kıyafet giyiniz. Eğer mümkünse iki kat giyin. Kimyasala karşı koruyucu ekipmanın altına sık sık yıkanıp ütülenen polyester/pamuk veya pamuklu iş tulumları giyilmesi tavsiye edilir. Dikkat edilmesi gereken maruziyet riski varsa,daha fazla koruyucu tip elbise giyiniz. Hijyen ölçütleri Ürün taşıdıktan hemen sonra ve çalışmaya ara vermeden önce ellerinizi yıkayınız. Çalışma giysilerinizi ayrı bir yerde tutunuz. Kirlenmiş veya ıslanmış giysileri hemen çıkarınız; dikkatlice önlem alarak ayrı temizleyin, gerekirse imha ediniz. Çalışırken sigara dahil herhangi birşey yiyip içmeyiniz. 9. FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLER Görünüm Form Renk Güvenlik bilgileri Su çözünürlüğü taneli veya büyük parçalı yeşil karışabilir (faz ayrımı olmadan) 10. KARARLILIK VE TEPKİME Kaçınılması gereken koşullar Kaçınılması gereken materyaller Tehlikeli bozunma(dekompozisyon) ürünleri hakkında bilgi Termik bozunma (dekompozisyon) Aşırı sıcaklık ve direk güneş ışığı. Sadece orijinal konteynırda depolayın. Normal kullanım şartları altında ürünlerin dekompozisyonu beklenmemektedir. Normal koşullar altında kararlıdır.

RODILON BLOCK 5/7 Tehlikeli reaksiyonlar Kurallara uygun depolama ve kullanımda tehlikeli reaksiyon yoktur. 11. TOKSİKOLOJİ BİLGİSİ Akut oral toksisite Akut dermal toksisite Cilt tahrişi Göz tahrişi Duyarlayıcılık LD50 (sıçan) > 5.000 mg/kg LD50 (sıçan) > 2.000 mg/kg Deri tahrişi gözlenmez (tavşan) Göz tahrişi gözlenmez (tavşan) Hassas değildir. (kobay) Mutegen değerlendirilme Difethialone in vitro ve in vivo testlerde mutajenik veya genotoksik olmadığı gözlemlenmiştir. Kanserojenik değerlendirilme Difethialone kanserojen değildir. Zehirin reprodüksiyon değerlendirilmesi Difethialone anneyle ilgili olmayan toksik doz seviyelerinde reprodüktif toksik madde olarak düşünülmemektedir. Teratogenicity değerlendirilme Difethialone sıçanlarda ve tavşanlarda yapılan çalışmalarda gelişimsel toksisiteye neden olmamıştır. 12. EKOLOJİK BİLGİLER Ekotoksisite Balıklar için zehirlilik derecesi LC50 (Oncorhynchus mykiss (Gökkuşağı alabalığı)) 0,051 mg/l Maruziyet zamanı: 96 h Verilen değer teknik aktif madde difethialone içerir. Su omurgasızları için toksisite EC50 (Su biti (Daphnia magna)) 0,0044 mg/l Maruziyet zamanı: 48 h Verilen değer teknik aktif madde difethialone içerir. Su bitkileri için toksisite IC50 (Desmodesmus subspicatus) > 0,4 mg/l Büyüme hızı Maruziyet zamanı: 96 h Verilen değer teknik aktif madde difethialone içerir. Suda çözünürlükte akut toksisite gözlenmemiştir. Ekolojiyle ilgili ayrıntılı bilgiler Ekolojiyle ilgili ek bilgiler Bilinen diğer etkileri yoktur.

RODILON BLOCK 6/7 13. BERTARAF ETME BİLGİLERİ Ürün Ürün, geçerli olan talimatlar veya ilgili makamlara danışılarak depolanabilir veya imha edilir. Temizlenmemiş paket Yemleri ya da boş konteynırları tekrar kullanmayınız. Tam boşaltılmamış ambalajlar tehlikeli atık olarak bertaraf edilir. Atık imha numarası 070499 Başka bir şekilde tanımlanmamış atıklar 14. TAŞIMACILIK BİLGİSİ Ulusal ve uluslararası nakliye yönetmeliklerine göre tehlikeli yük olarak sınıflandırılmamıştır. Bu sınıflandırma iç sularda tanklı gemi taşımacılığı için geçerli bir prensip değildir. Lütfen daha ayrıntılı bilgi için imalatçı firmaya başvurun. IATA-DGR 'ye göre tehlikeli madde olarak sınıflandırılmamıştır 15. MEVZUAT BİLGİSİ Tehlikeli bileşenler etiket üzerinde belirtilmelidir: Difethialone Etiketleme 26/12/2008 tarihli ve 27092 sayılı resmi gazetede yayınlanan Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmeliğe göre yapılmıştır: Sınıflandırması: Tehlike uyarı etiketlemesi zorunludur. Sembol(ler) Xn R -cümlesi/ R-cümleleri R20/21/22 R48/20/21/22 Zararlı Solunduğunda, cilt ile temasında ve yutulduğunda sağlığa zararlıdır. Zararlı: Uzun süreli solunması, cilt ile teması ve yutulması halinde sağlığa ciddi hasar tehlikesi. R52/53 Sucul organizmalar için zararlı, sucul ortamda uzun süreli ters etkilere neden olabilir. İnsanlara ve çevreye zarar vermemek için kullanım kılavuzuna uyunuz. S kodlu cümle(ler) S45 S53 S60 S61 Kaza halinde veya kendinizi iyi hissetmiyorsanız hemen bir doktor başvurun (mümkünse etiketi gösterin). Maruziyetten sakının, kullanmadan önce özel kullanma talimatını elde edin. Bu maddeyi ve kabını tehlikeli atık olarak bertaraf edin/ettirin. Çevreye salıverilmesinden kaçının. Özel kullanım talimatına / Güvenlik Bilgi Formuna başvurun.

RODILON BLOCK 7/7 Dünya Sağlık Örgütü-Sınıf: III (Hafif derecede tehlikeli) 16. DİĞER BİLGİLER 2. Bölümde belirtilen R cümleleri metni R26/27/28 Solunduğunda, cilt ile temasında ve yutulduğunda çok toksiktir. R48/23/24/25 Toksik: Uzun süre solunması, cilt ile teması ve yutulması halinde sağlığa ciddi hasar tehlikesi. R50/53 Sucul organizmalar için çok toksik, sucul ortamda uzun süreli ters etkilere neden olabilir. Bu bilgiler 1907/2006/EC sayılı Avrupa Birliği Direktifine uygun olarak hazırlanmıştır. Burada yer alan bilgiler kullanıcılar için talimat niteliğinde olup, talimat yerine geçmez. Bu bilgiler ürün hakkında derlenmiş mevcut bilgilerden oluşmaktadır. Kullanıcılar için ürünün kullanımı esnasında oluşabilecek risklerle ilgili daha fazla bilgi gerekebilir. Gerekli bilgi mevcut EEC kanunlarıyla uyumludur. Verilen adreslerde gerekli bilgi ve ulusal yönetmeliklerle ilgili bilgiler mevcuttur. Son versiyonden sonra yapılar değişiklikler yeni versiyonda farklı yazım şekli kullanılarak belirtilecektir. Bu versiyon bundan önce yayınlanan tüm versiyonları geçersiz kılar.