MÜDEK ÖZDEĞERLENDİRME RAPORU Çevre Mühendisliği Bölümü Anadolu Üniversitesi Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü İki Eylül Kampusü 26555 Eskişehir Temmuz 2013 Sayfa i
MÜDEK Özdeğerlendirme Raporu İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... ii ŞEKİLLER DİZİNİ... iv TABLOLAR DİZİNİ... v A. Programa İlişkin Genel Bilgiler... 1 1. İletişim Bilgileri... 1 2. Program Başlıkları... 1 3. Programın Türü... 2 4. Yönetim Yapısı... 2 5. Programın Kısa Tarihçesi ve Değişiklikler... 3 6. Önceki Yetersizliklerin ve Gözlemlerin Kaldırılması Yönünde Alınan Önlemler... 4 B. Değerlendirme Özeti... 8 Ölçüt 1. Öğrenciler... 8 1.1 Öğrenci Kabulleri... 8 1.2 Yatay ve Dikey Geçişler, Ders Sayma... 11 1.2.1. Yatay ve Dikey Geçiş... 11 1.2.2. Yandal ve Çift Anadal Programı... 13 1.3 Öğrenci Değişimi... 14 1.4 Danışmanlık ve İzleme... 17 1.5 Başarı Değerlendirmesi... 19 1.6 Mezuniyet Koşulları... 20 Ölçüt 2. Program Eğitim Amaçları... 21 2.1 Program Eğitim Amaçları... 21 2.2 Kurum Özgörevleriyle Tutarlılık... 21 Özgörev... 21 Uzgörüş... 21 2.3 Program Eğitim Amaçlarını Belirleme ve Güncelleme Yöntemi... 22 2.4 Program Eğitim Amaçlarına Ulaşma... 25 Ölçüt 3. Program Çıktıları... 26 3.1 Program Çıktılarını Belirleme Yöntemi... 26 3.2 Program Çıktıları... 26 3.3 Program Çıktılarının Program Eğitim Amaçlarıyla Uyumu... 27 3.4 Program Çıktılarının Ölçme ve Değerlendirme Süreci... 28 Ölçüt 4. Sürekli İyileştirme... 54 Ölçüt 5. Eğitim Planı... 61 5.1 Eğitim Planı (Müfredat)... 61 5.2 Eğitim Planının İçeriği... 63 5.3 Eğitim Planını Uygulama Yöntemi... 64 5.4 Eğitim Planı Yönetim Sistemi... 65 5.5 Ana Tasarım Deneyimi... 66 5.6 Ders İçerikleri... 72 Ölçüt 6. Öğretim Kadrosu... 81 6.1 Öğretim Kadrosunun Sayıca Yeterliliği... 81 6.2 Öğretim Kadrosunun Nitelikleri... 81 6.3 Atama ve Yükseltme... 87 Sayfa ii
Ölçüt 7. Altyapı... 88 7.1 Eğitim için Kullanılan Alanlar ve Teçhizat... 88 7.2 Diğer Alanlar ve Altyapı... 92 7.3 Modern Mühendislik Araçları ve Bilgisayar Altyapısı... 96 7.4 Kütüphane... 97 7.5 Özel Önlemler... 97 Ölçüt 8. Kurum Desteği ve Parasal Kaynaklar... 99 8.1 Bütçe Süreci ve Kurumsal Destek... 99 8.2 Bütçenin Öğretim Kadrosu Açısından Yeterliliği... 99 8.3 Altyapı ve Teçhizat Desteği... 101 8.4 Teknik, İdari ve Hizmet Kadrosu Desteği... 102 Ölçüt 9. Organizasyon ve Karar Alma Süreçleri... 103 Ölçüt 10. Programa Özgü Ölçütler... 104 EK I A DERS İÇERİKLERİ... Hata! Yer işareti tanımlanmamış. EK I-B ÖĞRETİM ÜYELERİNİN ÖZGEÇMİŞLERİ... Hata! Yer işareti tanımlanmamış. EK I C TEÇHİZAT...357 EK II MEZUN ANKETLERİ.... 366 Sayfa iii
ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil A.1. Çevre Mühendisliği Bölümü nün organizasyon şeması......3 Şekil A.2. Eğitim Amaçlarının Belirlenmesine Yönelik Sistematik Yaklaşım.....5 Şekil 1.1. Bölüme gelen öğrencilerin illere göre dağılımı...11 Şekil 2.1. MÜDEK Komisyonları...23 Şekil 3.1. Program Çıktıları güncelleme süreci..26 Şekil 3.2. Temmuz 2007 Nisan 2013 döneminde staj yapan öğrencilerin staj yaptıkları işyerindeki yetkili kişi/amir staj değerlendirme anket sonuçları 38 Şekil 7.1. Çevre Kimyası Laboratuvarı...89 Şekil 7.2. Temel İşlemler ve Süreçler Laboratuvarı 92 Şekil 7.3. Mikrobiyoloji Laboratuvarı.93 Şekil 7.4 Katı Atık Laboratuvarı.93 Şekil 7.5 Hava Kirliliği Laboratuvarı..93 Şekil 7.6 Elektrokimyasal Süreçler Laboratuvarı 94 Şekil 7.7 Su Kalitesi ve Monitorlaması Laboratuvarı..94 Şekil 7.8. Araştırma Laboratuarı 5 Görünümü....95 Şekil 7.9. Araştırma Laboratuvarı 6 Görünümü..95 Sayfa iv
TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1.1. Programa Alınan Öğrenci ve Programdan Mezun Sayıları....8 Tablo 1.2. Lisans Öğrencilerinin ÖSS Derecelerine İlişkin Bilgi..8 Tablo 1.3. Çevre Mühendisliği Bölümü nün Türkiye deki eşdeğer bölümlerle kıyaslaması (2012 ÖSYS Kılavuzu na göre)... 9 Tablo 1.4. Yandalda zorunlu dersler...14 Tablo 1.5. Geçiş ve Çift Anadal Bilgileri..14 Tablo 1.6. Erasmus Öğrenci Değişimi İkili Anlaşmalar 15 Tablo 1.7. Akademik danışmanlar ve öğrenci sayıları 18 Tablo 1.8. Öğrenci ve Mezun Sayıları...20 Tablo 2.1. Üniversite nin, Fakülte nin ve Bölümün özgörev, uzgörüş ve temel değerleri.21 Tablo 2.2. MÜDEK Komisyon Üyeleri..23 Tablo 2.3. Program Eğitim Amaçları ve Performans Göstergeleri...25 Tablo 3.1. ÇMB Program Çıktıları. 27 Tablo 3.2. Program çıktılarının eğitim amaçlarıyla uyumu 28 Tablo 3.3 Örnek bir öğrenme çıktısı-program çıktısı tablosu...29 Tablo 3.4. Derslerin program çıktıları ile ilişkisi 30 Tablo 3.5. Ders öğrenme çıktılarının ölçme yöntemleriyle takibi için örnek çizelge...32 Tablo 3.6. Program çıktıları ve ölçüm yöntemleri. 33 Tablo 3.7. Mezuniyet Aşamasına Gelen Öğrenciler için PÇ lere Ulaşılma Düzeyi......34 Tablo 3.8. Program Çıktılarının değerlendirilmesinde kullanılan ders başarı oranları...35 Tablo 3.9. (a-1) program çıktısına ilişkin öğrenci memnuniyet anketi sonuçları...37 Tablo 3.10. Laboratuvar dersleri deney raporları not ortalamaları. 39 Tablo 3.11 Bilgi teknolojileri ve teknik çizime yönelik derslerin not ortalamaları 40 Tablo 3.12. (a-4) program çıktısına ilişkin öğrenci memnuniyet anketi sonuçları....40 Tablo 3.13 Proje derslerinin rapor not ortalamaları....41 Tablo 3.14. (b-3) program çıktısıyla ilgili öğrenci memnuniyet anketi sonuçları......43 Tablo 3.15. ÇEV 438 ve ÇEV 444 sunum notları..45 Tablo 3.16 ÇEV 438 etik sınav sonuçları...46 Tablo 3.17 Yabancı dil sınavını geçen öğrenci sayıları..46 Tablo 3.18 Program çıktılarının ders dışındaki faaliyetlerle ilişkisini gösteren matris...49 Tablo 3.19. Bölümde yapılan teknik geziler...50 Tablo 3.20 Seminer listesi... 51 Tablo 3.21. Doğa ve Çevre Kulübü nün seminer dışı etkinlikleri.. 53 Sayfa v
Tablo 4.1. Çevre Mühendisliği Bölümü Altyapı Projeleri..55 Tablo 4.2. MÜH 302 dersi bilgileri..... 58 Tablo 5.1. Lisans Eğitim Planı...73 Tablo 5.2. Ders ve Sınıf Büyüklükleri...79 Tablo 6.1. Öğretim Kadrosu Yük Özeti. 82 Tablo 6.2. Öğretim Kadrosunun Analizi......84 Tablo 6.3. Bölümün personel bilgileri....86 Tablo 6.4. Öğretim üyesi ilgi alanları.86 Tablo 7.1. Çevre Mühendisliği Bölümü nün fiziksel olanakları 88 Tablo 7.2. Çevre Kimyası Laboratuvarı kapsamında gerçekleştirilen deneyler 89 Tablo 7.3. Temel İşlemler ve Süreçler Laboratuvarı kapsamında gerçekleştirilen deneyler.90 Tablo 7.4. Çevre Mikrobiyolojisi Laboratuvarı kapsamında gerçekleştirilen deneyler 92 Tablo 7.5 Anadolu Üniversitesi Kütüphane Koleksiyonu.....97 Tablo 8.1. Parasal Kaynaklar ve Harcamalar 99 Tablo 8.2. Bölümde gerçekleştirilen projeler ve bütçeleri...100 Tablo 8.3. Çevre Mühendisliği Bölümü Altyapı Projeleri...102 Tablo 9.1. Bölümdeki yönetsel görevler..103 Tablo 10.1 ÇMB Program Ölçütleri ve faaliyetler.104 Sayfa vi
ÖZDEĞERLENDİRME RAPORU Çevre Mühendisliği Bölümü Anadolu Üniversitesi A. Programa İlişkin Genel Bilgiler 1. İletişim Bilgileri Prof.Dr. Ülker BAKIR ÖĞÜTVEREN (Bölüm Başkanı) Anadolu Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü İki Eylül Kampusü 26555 ESKİŞEHİR Tel: (222) 321 35 50 (6400) Faks: (222) 323 95 01 e-posta: uogutver@anadolu.edu.tr http://www.anadolu.edu.tr/akademik/fak_muh/cevremuhbol/ 2. Program Başlıkları Lisans Öğrenciler, Anadolu Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü ne Öğrenci Seçme Sınavındaki puanlarına göre, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından seçilir ve yerleştirilirler. Bölümün ilk açıldığı tarihte, her yıl 27 öğrenci (25 ÖSS + 2 Lise birincisi) alınırken, bu sayı 2007-2008 öğretim yılından itibaren 62 ye (60 ÖSS + 2 Lise birincisi) yükselmiştir. 2010 ve 2011 ÖSYS sınav kılavuzuna göre bölüm kontenjanı 67 olmuş ve bu sayı 2012 de 72 ye (70 ÖSYS + 2 Lise birincisi) yükseltilmiştir. 2012-2013 öğretim yılında ve daha önce kabul edilen öğrenciler Bölümün %30 İngilizce eğitim vermesi nedeniyle, kayıt sırasında bir İngilizce yeterlik sınavına tabi tutulmuşlardır. Yönetmeliğe göre yeterlik sınavı iki aşamada yapılır. Birinci aşama, seviye belirleme sınavı olup, bütün öğrenciler bu sınava girmek zorundadır. Sınavda 100 üzerinden 60'ın altında not alan öğrenciler, notlarına göre hazırlık sınıfı gruplarına ayrılırlar, 60 ve üzerinde not alan öğrenciler ise ikinci aşama sınavına alınırlar. İkinci aşama, muafiyet sınavı niteliğinde olup çoktan seçmeli test, yazılı anlatım ve sözlü anlatım olmak üzere üç ayrı bölümden oluşur. Muafiyet sınavının her bölümünden aldıkları notların aritmetik ortalaması 100 üzerinden 70 ve üzerinde olan öğrenciler hazırlık sınıfından muaf tutulurlar ve kayıt yaptırdıkları programın birinci sınıfına devam ederler. 2012-2013 öğretim yılında Bölüme kabul edilen öğrenciler mezun olana dek bu programda öğrenim görmeye devam edeceklerdir. 2013-2014 Öğretim Yılından itibaren YÖK ün 3 Nisan 2013 tarih ve 2215 sayılı yazısı gereği Çevre Mühendisliği Bölümü nde %100 Türkçe eğitime başlanacaktır. Meslekle ilgili İngilizce eğitimi ise, Teknik İngilizce dersleri ile verilecektir. Böylece, öğrenciler mezun olduklarında gerektiğinde bu derslerde öğrendikleri mesleki İngilizce den yararlanabileceklerdir. Sayfa 1
Program süresi 4 yıldır. Öğrenciler mezun olmadan önce almak zorunda oldukları bütün derslerden başarılı olmak ve en az 2,00 genel not ortalamasını sağlamak zorundadırlar. Tüm dersler için, öğrencilerin iş yükü dikkate alınarak, Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) kredileri tanımlanmıştır. Bütün lisans öğrencileri mezun olmadan en az 60 iş günü staj yapmakla yükümlüdürler. Lisans öğrenimi ile ilgili uygulama esasları Anadolu Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Öğretim ve Sınav Yönetmeliği nde ayrıntılı olarak açıklanmıştır (http://www.anadolu.edu.tr/tr/onlisanslisans-egitim-ogretim-ve-sinav-yonetmeligi). Yandal ve Çift Anadal Programı Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyindeki Programlar Arasında Geçiş, Çift Anadal, Yan Dal ile Kurumlar Arası Kredi Transferi Yapılması Esaslarına İlişkin Yönetmelik te, Anadolu Üniversitesi nin Kurumlararası ve Kurum İçi Yatay Geçiş Esasları, Yandal Esasları ve Çift Anadal Esasları nda çift anadal ve yandal programlarının esasları belirtilmiştir (http://www.anadolu.edu.tr/tr/yatay-gecis). Yüksek Lisans ve Doktora Çevre Mühendisliği Bölümü nde yüksek lisans ve doktora öğretimine öğrenciler ALES sınavı puanları, kabul edilen bir kurumdan alınan dil puanları (TOEFL, KPDS,ÜDS ve yeni düzenlemeyle YDS) ve lisans ortalamaları göz önüne alınarak bir mülakatla kabul edilmektedirler. Öğrenciler yüksek lisans derslerinde başarılı olmak ve eğer tezli yüksek lisans programında iseler bir tez hazırlamakla ve savunmakla yükümlüdürler. Öğrenciler Yüksek lisans derecesini yaklaşık iki yılda tamamlamaktadırlar. Doktora programında öğrenciler doktora derslerinde ve yeterlik sınavında başarılı olmak ve hazırladıkları tezi savunmakla yükümlüdürler. Öğrenciler doktora derecesini yaklaşık beş yılda tamamlamaktadırlar. 3. Programın Türü Program örgün öğretim şeklinde yürütülmektedir. 4. Yönetim Yapısı Çevre Mühendisliği Bölümü nün Fakülte ve Üniversite üst yönetimiyle ilişkisini gösteren organizasyon şeması Şekil A.1 de verilmiştir. Bölüm Başkanı ve birisi alt yapıdan birisi de öğrenci işlerinden sorumlu olmak üzere iki Bölüm Başkan Yardımcısı vardır. Ayrıca, Bölümde Çevre Bilimleri ve Çevre Teknolojisi olmak üzere iki Anabilim Dalı mevcuttur. Sayfa 2
Şekil A.1. Çevre Mühendisliği Bölümü nün organizasyon şeması 5. Programın Kısa Tarihçesi ve Değişiklikler Anadolu Üniversitesi nden bazı fakültelerin ayrılarak Osmangazi Üniversitesi nin kurulması ve Mühendislik-Mimarlık Fakültesi nin Osmangazi Üniversitesi ne bağlanmasıyla Anadolu Üniversitesi nde yeni bir Mühendislik-Mimarlık Fakültesi kurulmuş ve fakültenin ilk kurulan bölümleri arasında olan Çevre Mühendisliği Bölümü 1994 1995 öğretim yılında lisans ve lisansüstü (yüksek lisans ve doktora) öğretimine başlamıştır. 1998 yılına kadar üniversitenin Yunus Emre Yerleşkesinde bulunan bölüm, 1998 1999 öğretim yılında İki Eylül Yerleşkesinde Kimya Mühendisliği Bölümü ile aynı derslik ve laboratuvarları paylaşmış, 2001 yılında ise şu anda bulunduğu Çevre Mühendisliği bloğuna taşınmıştır. Bölümde, 1997 1998 öğretim yılından itibaren kısmi İngilizce öğretime geçilmiş ve programa bir yıllık İngilizce hazırlık sınıfı eklenmiştir. Kısmi İngilizce olan öğretimde 1/3 oranında İngilizce ders verilmektedir. Çevre Mühendisliği Bölümü nde 2013-2014 Öğretim Yılından itibaren %100 Türkçe eğitime başlanacaktır. Sayfa 3
2011 yılı itibariyle Çevre Mühendisliği nin ana çalışma konularını kapsayan su ve atıksu arıtma, hava kalitesi yönetimi ve katı atık yönetimi konularında tasarım yapılmasına olanak tanımak amacıyla tasarım dersi sayıları artırılmıştır. AKTS kredilerinin belirlenmesi için gerçekleştirilen anketlerin sonuçları göz önüne alınarak bazı mesleki seçmeli derslerin kredileri 4, ÇEV 442 Tehlikeli Atık Yönetimi dersinin kredisi 3 ve ÇEV 447 Atıksu Mühendisliği dersinin kredisi 4 olarak değiştirilmiş ve mesleki seçmeli derslerin zorunlu kredisi 16,5 dan 19,5 a çıkarılmıştır. ÇEV 314 Temel İşlemler ve Süreçler Laboratuvarı II dersi kapsamına, deney föyünde verilen deneylere ilaveten öğrencilerin deney tasarlama becerisini artırmak amacıyla proje çalışmaları ilave edilmiş ve bu dersin kredisi 3,5 e yükseltilmiştir. Ayrıca, öğrencilerin disiplinlerarası ekiplerde çalışma becerisinin artırılması amacıyla 4,5 AKTS kredili MÜH 302 Disiplinlerarası Uygulamalar dersi açılmıştır. 6. Önceki Yetersizliklerin ve Gözlemlerin Kaldırılması Yönünde Alınan Önlemler Anadolu Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü nde 28-30 Aralık 2008 tarihinde gerçekleştirilen saha ziyareti sonucunda program değerlendirme formunda kaygı olarak belirtilen yetersizliklerin görüşülmesi amacıyla 16.01.2009 tarihindeki Bölüm Akademik Kurulu toplantısında alınan kararlar ve gerçekleştirilen uygulamalar aşağıda verilmiştir. 1. ÖĞRENCİLER Program Değerlendirme Formu nda bu ölçütle ilgili herhangi bir yetersizlik belirtilmemiştir. 2. PROGRAM EĞİTİM AMAÇLARI Program Değerlendirme Formu nda, özgörev ve program eğitim amaçlarının belirlenmesi ve dönemsel olarak değerlendirilmesi için sistematik bir sürecin tamamlanmamış olması, bir kaygı olarak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, a. Bölümde mevcut tüm komisyonlardan gelen raporlar, eğitim ve öğretim ile ilgili Dekanlık bünyesindeki komisyonların ve Sürekli İyileşme Ekibi nin çalışmaları değerlendirilerek, Eğitim Amaçlarının ve buna bağlı program çıktılarının gerekiyorsa güncellemesi yapılabilecektir (Şekil A.2). MÜDEK sürecinin gerektirdiği Termin Planı ile ilgili gerek ders dosyalarının, gerekse komisyon raporlarının sürekli olarak takibi ve kayıt sisteminin güncelleme çalışmalarının koordinasyonu için Bölüm elemanlarından Çevre Yük. Müh. Sevgi GENCE nin görevlendirilmesine karar verilmiştir. Sayfa 4
Öğrenciler İle Yapılan Yıllık Toplantı Sonuçları Paydaşlar İle Gerçekleştirilen Toplantı Sonuçları Eğitim Amaçları Değerlendirme Toplantısı Dönem Sonu Ders Değerlendirmeleri Komisyonlardan Gelen Raporlar Durum Değerlendirme Raporu Şekil A.2. Eğitim Amaçlarının Belirlenmesine Yönelik Sistematik Yaklaşım 3. PROGRAM ÇIKTILARI VE DEĞERLENDİRME a. Program Değerlendirme Formu nda, pek çok derste takım çalışmasının yapılıyor olmasına rağmen, disiplinler arası takımlarda çalışabilme yeteneği kazandıracak örneklere rastlanamaması kaygı olarak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda, öğrencilere disiplinler arası takımlarda çalışabilme yeteneği kazandırmak için, tüm öğrencilerin alacağı ve diğer bölümlerdeki öğrenciler ile takım çalışması yapabilecekleri yapıda, ortak kodlu bir ders açılması için Dekanlık ve diğer bölümler ile ortak bir çalışma yürütülmesi kararı alınmış ve MÜH 302 Disiplinlerarası Uygulamalar isimli bir ders açılmıştır. b. Program Değerlendirme Formu nda, MUH 402 Mühendislik Etiği dersinin seçmeli bir ders olması ve öğrencilerin mesleki ve etik sorumluluk bilincini edinmiş olduklarının sonuçları belgelenmiş bir değerlendirme süreci ile ölçülememiş olduğundan, bu husus kaygı olarak değerlendirilmiştir. Yapılan toplantıda bu konuyla ilgili olarak, Bölüm Ders Programı nda VIII. yarıyılda yer alan bir seçmeli dersin (2+0; AKTS: 3) bulunduğu yere, MUH 402 Mühendislik Etiği dersinin zorunlu ders olarak yerleştirilmesinin bir alternatif olarak ele alınmasına karar verilmiş, ancak bu durum gerçekleştirilememiştir. Öte yandan, 2013-2014 öğretim yılındandan itibaren Çevre Etiği ve Çevre Mühendisliği dersi açılması kararı alınmıştır. Ayrıca Çevre Mühendisliğine Giriş, Çevre Yönetimi, Çevre Mevzuatı I ve II derslerinde etik konusunun daha etkin işlenmesine de karar verilmiştir. 4. MESLEK EĞİTİMİ Program Değerlendirme Formu nda, ana tasarım derslerinde, ekonomi, çevre, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık ve güvenlik, sosyal ve politik hususlar gibi gerçekçi kısıtların yeterince göz önünde bulundurulmaması hususu Ölçüt 4 e ilişkin bir kaygı olarak değerlendirilmiştir. Sayfa 5
a. Bununla ilgili olarak öncelikle, o dönemde mevcut olan ana tasarım derslerini veren öğretim üyesi Prof. Dr. Yusuf YAVUZ ile görüşülmüş ve Su/Atıksu Arıtımı Projesi dersleri kapsamında bu yönde iyileştirmeler yapılmıştır. Ayrıca, programa Katı Atık Yönetimi ve Hava Kalitesi Yönetimi Projesi dersleri eklenmiş, böylece öğrencilerin Çevre Mühendisliği disiplininin farklı dallarında tasarım yapmalarına imkan tanınmıştır. b. Ayrıca Ölçüt 4 ile ilgili olarak, VIII. yarıyılda öğretilen ÇEV 438 Çevre Yönetimi dersi kapsamında da, Çevre Mühendisliği eğitiminde ihtiyaç duyulan çevre yönetiminin sosyal, hukuki ve ekonomik boyutu ile bütün olarak değerlendirilmesi konusunda öğrencilere yeterlilik kazandırılması hedeflenmiştir. Bu dersin sonunda öğrenciler, çevre yönetiminde sürdürülebilirliğin gereklerini açıklayarak çevresel problemleri farklı boyutlarıyla irdeleyebilmektedirler. Öğrenciler çevresel kaynakların ekonomik değerini çeşitli teknikler (seyahat maliyeti yöntemi, hedonik mülkiyet değer metodu, savunma harcamaları, üretim fonksiyonları yaklaşımı gibi) kullanarak belirlemekte ve optimum kaynak kullanımı ve çevre kalitesinin korunması konusunda çevre ekonomisi problemlerini çözebilmektedirler. Bu ders kapsamında oluşturulan gruplar tarafından farklı sektörler için ÇED raporları hazırlanarak yer seçimi işlemleri ARCGIS programı kullanılarak bilgisayar destekli olarak gerçekleştirilmektedir. ÇED sürecinde gerçekleştirilen halkın katılımı toplantıları farklı rolleri üstlenen öğrenciler ve öğretim elemanları tarafından sınıfta canlandırılarak Türkiye deki sosyal koşullar ve yasal ÇED süreci de dikkate alınmaktadır. Ders kapsamındaki bu etkinlik sayesinde öğrencilerin takım çalışması ve etkin iletişim konusunda deneyim kazanmaları sağlanmaktadır. 5. ÖĞRETİM KADROSU a. Program Değerlendirme Formu nda, Çevre Mühendisliği nin başlıca konularından olan biyolojik arıtma konusunda öğretim üyesi kadrosunun ve Bölüm araştırma görevlisi kadrosunun güçlendirilmesi gerektiği düşünüldüğünden, bu durum bir kaygı olarak değerlendirilmiştir. Bu hususla ilgili olarak, altyapısı uygun olan bir öğretim görevlisi, öğretim üyesi olarak atandıktan sonra çalışmalarına bu konuda devam etmektedir. Bir öğretim üyesi anaerobik biyoteknoloji konusunda proje yürütmekte ve bir araştırma görevlisi de bu konuda ABD de yüksek lisansını tamamlamış olup doktora çalışmalarına devam etmektedir. b. Program Değerlendirme Formu nda gözlem olarak içten besleme konusuna yer verilmiştir. Bölümün öğretim üyesi gereksiniminin giderilmesinde, içten besleme ve dışarıdan öğretim üyesi alınması yöntemleri arasında kesin bir seçim yapılmamaktadır. Son yıllarda mezun olan doktora öğrencilerinin bölümün gereksinimlerine cevap verir nitelikte olmaları karar vermede etkili olmuştur. 6. ALTYAPI Program Değerlendirme Formu nda gözlem olarak ifade edilen ulaşımdaki sorunların çözümüne yönelik olarak, Dekanlık ve Rektörlük nezdinde Büyükşehir Belediyesi ile yoğun bir iletişim sürdürülmektedir. Bu konuda, daha önce Yunusemre Yerleşkesinde iken, 2008-2009 Öğretim Yılı Bahar Yarıyılı nda İki Eylül Yerleşkesine taşınan Yabancı Dil Hazırlık Okulu nedeniyle ulaşım araçlarının artmasıyla bu soruna yönelik artan bir iyileşme eğilimi görülmektedir. Sayfa 6
7. KURUMSAL DESTEK VE PARASAL KAYNAKLAR Program Değerlendirme Formu nda, programın teknik personel desteğine ihtiyaç duyması hususu bir kaygı olarak değerlendirilmiştir. Çevre Mühendisliği eğitim programının laboratuvarlı eğitim bileşeninin sürdürülebilirliğini sağlamak üzere teknik personel desteğine ihtiyaç duyulduğu kesindir. Ancak bu kadronun temini konusunda genel yasal mevzuatta yaşanan sorunlar nedeniyle, bu hususun kısa vadede çözülmesi mümkün olmamakla birlikte, mevcut durumda öğrenci işçi statüsü ile sorun kısmen giderilmeye çalışılmaktadır. Ayrıca, bölümde doktora derecesine sahip bir araştırmacı bu konudaki açığı kısmen kapatmaktadır. 8. PROGRAMA ÖZGÜ ÖLÇÜTLER Çevre Mühendisliği eğitim programının ana tasarım derslerinin tek bir öğretim üyesi tarafından verilmesine yönelik belirtilen kaygı konusunda, Bölüm Akademik Kuruluında alınan bir kararla Su Arıtım Projesi, Atıksu Arıtım Projesi, Katı Atık Yönetimi Projesi ve Hava Kalitesi Yönetimi Projesi dersleri, konularında uzman ikişer öğretim üyesi tarafından verilmeye başlanmıştır. Sayfa 7
B. Değerlendirme Özeti Ölçüt 1. Öğrenciler Son beş yılda programa alınan hazırlık sınıfı öğrencisi, program öğrencisi ve mezun sayıları Tablo 1.1 de verilmiştir. Tablo 3.1. Programa Alınan Öğrenci ve Programdan Mezun Sayıları Öğrenci / Mezun [4. sınıfların programa girdiği yıl] [3. sınıfların programa girdiği yıl] [2. sınıfların programa girdiği yıl] [1. sınıfların programa girdiği yıl] [İçinde bulunulan yıl] Hazırlık Öğrencisi 68 76 119 124 161 Öğrenci 225 259 224 254 215 Mezun 33 25 36 56 1.1 Öğrenci Kabulleri Çevre Mühendisliği Bölümü, ÖSYS sınavında MF4 puanı ile öğrenci almaktadır. Lisans öğrencilerinin ÖSS derecelerine ilişkin bilgiler Tablo 1.2 de verilmiştir. Diğer tüm Mühendislik programlarında olduğu gibi, mühendislik eğitimine olan ilginin azalması, özel üniversitelerin sayısının artması ve program kontenjanlarının artırılmasının sonucu olarak ÖSS derecelerinde düşüş gözlenmektedir. Bölümün diğer üniversitelerdeki bölümlerle karşılaştırması Tablo 1.3 de sunulmuştur. Bölüm, 40 üniversitedeki 68 çevre mühendisliği programı arasında 12. sırada yer almaktadır. İlk 9 üniversitenin 2 si burslu öğrenci kabul eden özel üniversite olup, biri İzmir biri Bursa da, diğerleri ise İstanbul ve Ankara da yer almaktadır. Bu durumda, Anadolu da bulunan üniversiteler içinde Bölümün ilk sırada bulunduğu söylenebilir. Çevre Mühendisliği Bölümü ne gelen öğrencilerin illere göre dağılımının gösterildiği Şekil 1.1 den Bölüme kabul edilen öğrencilerin çoğunluğunun Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa gibi büyük illerden geldiği görülebilir. Bölümü kazanan öğrencilerin kayıtları, Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı tarafından yürütülmekte olup, duyurular ve yönergeler Üniversitenin web sayfasından ilan edilmektedir. Tablo 1.2. Lisans Öğrencilerinin ÖSS Derecelerine İlişkin Bilgi Akademik Yıl ÖSS Puanı Yüzdelik Dilim (*) Sıralama En Düşük En Yüksek En Düşük En Yüksek En Düşük En Yüksek Kayıt Yaptıran Öğrenci Sayısı 2008-2009 296.672 317.370 -- -- 76242 40001 62 2009-2010 282.635 311.707 -- -- 101596 54509 62 2010-2011 353.385 411.996 -- -- 123765 67173 67 2011-2012 323.419 379.126 -- -- 139087 84799 67 2012-2013 300.903 346.572 -- -- 123536 86461 72 *2006-2007 öğretim yılından itibaren yüzdelik dilim yerine başarı sırası esas alınmıştır. Sayfa 8
Tablo 1.3. Çevre Mühendisliği Bölümü nün Türkiye deki eşdeğer bölümlerle kıyaslaması (2012 ÖSYS Kılavuzu na) Üniversite BÖLÜMÜN ADI KON. YER. EN KÜÇÜK BAŞARI SIRASI EN BÜYÜK Orta Doğu Teknik(ODTÜ) Çevre Mühendisliği 57 57 433,9778 33.700 475,5318 İstanbul Teknik Çevre Mühendisliği (İngilizce) 36 36 421,0189 40.400 451,8338 İstanbul Teknik Çevre Mühendisliği 57 57 406,478 48.300 440,5935 Bahçeşehir Çevre Mühendisliği (İngilizce) (Tam Burslu) 5 5 401,0642 51.300 436,5632 Yıldız Teknik Çevre Mühendisliği 72 72 369,2255 71.000 405,7896 Marmara Fatih Çevre Mühendisliği (İngilizce) Çevre Mühendisliği (İngilizce) (Tam Burslu) 57 57 357,4096 78.700 434,1754 4 4 352,9222 81.900 374,8031 Yıldız Teknik Çevre Mühendisliği (İÖ) 72 72 346,7396 86.300 375,7447 İstanbul Üniversitesi Çevre Mühendisliği 77 77 332,1487 97.200 377,2308 Dokuz Eylül Çevre Mühendisliği 82 82 312,4261 113.000 375,466 Uludağ Çevre Mühendisliği 72 72 300,961 123.000 360,6759 Anadolu Çevre Mühendisliği 72 72 300,9033 124.000 346,5721 Kocaeli Çevre Mühendisliği 82 82 289,3627 134.000 344,4847 Akdeniz Çevre Mühendisliği 62 62 277,8171 146.000 297,323 Çanakkale Onsekiz Mart Çevre Mühendisliği (İngilizce) 52 52 272,2184 152.000 320,7053 Sakarya Çevre Mühendisliği 82 82 271,7136 153.000 325,9898 Çukurova Çevre Mühendisliği 72 72 265,0366 160.000 332,5104 Balıkesir Çevre Mühendisliği 52 52 264,969 160.000 299,7793 Kocaeli Çevre Mühendisliği (İÖ) 82 82 264,7348 161.000 289,8028 Pamukkale Çevre Mühendisliği 41 41 259,6601 167.000 301,9235 Selçuk Çevre Mühendisliği 72 72 258,8686 168.000 314,3225 Abant İzzet Baysal Çevre Mühendisliği 52 52 257,7086 169.000 306,9165 Ondokuz Mayıs Çevre Mühendisliği 72 72 255,4175 172.000 303,0485 Erciyes Çevre Mühendisliği 52 52 255,0602 173.000 323,1084 Namık Kemal Çevre Mühendisliği 57 57 253,0107 175.000 345,9481 Süleyman Demirel Çevre Mühendisliği 62 62 250,1117 179.000 285,4047 Sakarya Çevre Mühendisliği (İÖ) 82 82 250,0783 179.000 289,5141 Mersin Çevre Mühendisliği 72 72 248,689 181.000 288,0068 Balıkesir Çevre Mühendisliği (İÖ) 52 52 242,9435 189.000 273,496 Necmettin Erbakan Çevre Mühendisliği 47 47 242,5654 190.000 311,002 Bülent Ecevit Çevre Mühendisliği 52 52 240,5329 193.000 285,65 Çukurova Çevre Mühendisliği (İÖ) 72 72 237,7636 197.000 336,3445 Fatih Çevre Mühendisliği (İngilizce) (%50 Burslu) 19 2 235,0015 201.000 258,3859 Sayfa 9
Tablo 1.3. (devam) Üniversite BÖLÜMÜN ADI KON. YER. EN KÜÇÜK BAŞARI SIRASI EN BÜYÜK Selçuk Çevre Mühendisliği (İÖ) 72 72 234,9724 201.000 277,2329 Aksaray Çevre Mühendisliği 57 57 233,7063 203.000 284,6837 Ondokuz Mayıs Çevre Mühendisliği (İÖ) 72 72 232,2057 205.000 291,1802 Atatürk Çevre Mühendisliği 93 93 230,1971 208.000 287,6478 Namık Kemal Çevre Mühendisliği (İÖ) 57 57 230,0715 208.000 292,3278 Fırat Çevre Mühendisliği 72 72 228,5376 210.000 275,6985 Bartın Çevre Mühendisliği 52 52 227,5421 211.000 268,3701 S. Demirel Çevre Mühendisliği (İÖ) 62 62 226,7279 212.000 249,5806 Karabük Çevre Mühendisliği 77 77 226,5766 213.000 303,9461 Kahramanmaraş Sütçü İ. Çevre Mühendisliği 52 52 226,2066 213.000 272,0405 Niğde Çevre Mühendisliği 62 62 225,3136 214.000 262,5753 Bitlis Eren Çevre Mühendisliği (İÖ) 47 7 224,3115 215.000 282,821 Cumhuriyet Çevre Mühendisliği 88 88 224,0326 216.000 305,4958 Harran Çevre Mühendisliği 62 62 221,7432 218.000 311,5575 Bahçeşehir Çevre Mühendisliği (İngilizce) (%50 Burslu) 45 15 216,012 223.000 302,327 Bülent Ecevit Çevre Mühendisliği (İÖ) 52 52 215,6674 223.000 264,6372 Marmara Çevre Mühendisliği (İngilizce) (UOLP) 31 18 214,6379 224.000 282,5164 Adıyaman Çevre Mühendisliği 47 47 214,3845 224.000 478,7519 Cumhuriyet Çevre Mühendisliği (İÖ) 88 36 206,5933 227.000 269,7924 Bartın Çevre Mühendisliği (İÖ) 52 28 201,8779 228.000 226,8841 Ardahan Çevre Mühendisliği 47 13 200,8946 228.000 272,944 Atatürk Çevre Mühendisliği (İÖ) 93 65 198,6162 228.000 292,6536 Bitlis Eren Çevre Mühendisliği 47 19 196,4308 228.000 279,7769 Kahramanmaraş Sütçü İ. Çevre Mühendisliği (İÖ) 52 15 196,054 228.000 288,0812 Tunceli Çevre Mühendisliği 57 4 195,2564 228.000 276,6753 Fırat Çevre Mühendisliği (İÖ) 72 33 194,7992 228.000 274,5453 Aksaray Çevre Mühendisliği (İÖ) 57 49 193,707 228.000 259,8205 Fatih Fatih Çevre Mühendisliği (İngilizce) Çevre Mühendisliği (İngilizce) (%25 Burslu) Tunceli Çevre Mühendisliği (İÖ) 57 Tunceli Çevre Mühendisliği 5 Uluslar arası Kıbrıs(KKTC) Uluslar arası Kıbrıs(KKTC) Uluslar arası Kıbrıs(KKTC) Uluslar arası Kıbrıs(KKTC) Çevre Mühendisliği 10 Çevre Mühendisliği (Tam Burslu) Çevre Mühendisliği (%75 Burslu) Çevre Mühendisliği (%50 Burslu) 2 5 10 5 20 Sayfa 10
Şekil 3.1. Bölüme gelen öğrencilerin illere göre dağılımı 1.2 Yatay ve Dikey Geçişler, Ders Sayma 1.2.1. Yatay ve Dikey Geçiş Anadolu Üniversitesi nin herhangi bir programına kayıtlı, başarılı örgün öğretim öğrencileri, üniversitenin diğer bir programına yatay geçiş yapabilmektedirler. Ancak, önlisans programlarından, lisans programlarına; lisans programlarından, önlisans programlarına yatay geçiş yapılamamaktadır. Yatay geçiş koşulları ile her program ve her yıl için en az 2 olmak üzere kontenjanlar, ilgili birimlerin yönetim kurullarınca belirlenmektedir. Öğrencinin yatay geçişe başvurabilmesi için ilk iki yarıyılını tamamlamış ve üçüncü yarıyılına başlayacak olması gerekmektedir. Öğrencinin ayrılacağı programın ilk iki yarıyıldaki derslerinin tümünü bir yıl içinde başarmış olması, genel not ortalamasının en az 2,50 olması ve herhangi bir disiplin cezası almamış olması gerekmektedir. Yatay geçiş başvurularının değerlendirilmesi ve öğrencilerin geçiş yaptıkları bölümlere intibakları, ilgili birimin yönetim kurulunca yapılmaktadır. Öğrencinin geldiği bölümde aldığı derslerin eşdeğer bulunup bulunmaması içerik ve kredi karşılaştırılması yoluyla yapılmaktadır. Öğrenci içeriği % 80 oranında tutan ve aynı veya daha yüksek kredili dersler almışsa, Çevre Mühendisliği Bölümü ndeki ve eski bölümünde aldığı not transfer edilmektedir. Öğrencinin, geldiği kurumda almış olduğu tüm dersler ve notları, ilgili öğretim yılı ve yarıyılı belirtilmek suretiyle bilişim sisteminde öğrencinin transkriptine işlenir. Bunun için Yatay Geçiş Ders Transferi Formu kullanılarak, transfer edilen dersin üniversitedeki hangi derslere karşılık geldiği, başarı notunun ise Üniversite Yönetim Kurulunca (ilgili üniversite için) kabul edilen başarı notuna dönüştürülmesi işlemi yapılır. Üniversitemizde karşılık gösterilmeyen dersler bulunabilir. Bu dersler herhangi bir seçmeli derse karşılık gösterilir; Sayfa 11
herhangi bir derse karşılık gelmiyor ise formda öğrencinin transfer edilen dersleri arasında gösterilerek, üniversitedeki transkriptine işlenir. Üniversite içi yatay geçişte uygulanan kurallar üniversiteler arası yatay geçişte de uygulanmaktadır. Çevre Mühendisliği Bölümü ne Üniversite içinden yatay geçişler genel olarak diğer Mühendislik Bölümlerinden veya Kimya, Biyoloji gibi Fen Fakültesi bölümlerinden olmaktadır. Üniversite dışı yatay geçişte ise öğrenciler diğer üniversitelerin Çevre Mühendisliği Bölümlerinden gelmektedirler. Meslek yüksekokulları ve açıköğretim ön lisans programlarından mezun olan başarılı öğrenciler, örgün öğretim programlarına dikey geçiş yapabilir ve yerleştirilebilirler. Örgün öğretim programlarına dikey geçiş için başvuracak adaylarda söz konusu programlardan en çok beş yıl önce mezun olmuş olma şartı aranmaktadır. Meslek yüksekokulları ile açıköğretim ön lisans programlarından mezun olanların, bitirdikleri alanların devamı niteliğindeki lisans programlarına dikey geçiş yapmaları amacı ile lisans programlarında kontenjan ayrılmaktadır. Bu kontenjanlar, sınavsız olarak meslek yüksekokulları programlarına devam ederek mezun olan öğrencilerin % 10 undan az olmamaktadır. Lisans Öğrenimine Hazırlık Programı için, öğrencinin lisans programının 3. ve 4. sınıfında alacağı derslere taban oluşturacak dersler belirlenir. Lisans öğrenimine Hazırlık Programı en fazla 10 ders alacak şekilde düzenlenir (1. ve 2. sınıf ders programında yer alan seçmeli ve/veya mesleki seçmeli dersler, bu dersler arasında yer almaz.) Öğrenciye özgü oluşturulan hazırlık programı ile ilgili olarak Fakülte Yönetim Kurulu nun onayı alınır. Lisans Öğrenimine Hazırlık Programını başarı ile tamamlayan öğrenci, lisans programının 3.ve 4. sınıfında yer alan derslerin tamamından sorumlu tutulur (seçmeli ve/veya mesleki seçmeli dersler 3.ve 4. sınıf ders programındaki sayı ve kredide olmalıdır). Dikey geçiş yapan öğrenciler için Lisans Öğrenimine Hazırlık Programında yer alan derslere karşılık gelmek üzere iki yıllık meslek yüksekokulunda almış oldukları dersler için ders transferi yapılması söz konusu olmayıp, mükerrer de olsa 3. ve 4. sınıfın bütün derslerinden sorumlu tutulurlar. Çevre Mühendisliği Bölümüne dikey geçiş yapan bir öğrencinin intibak programını başarıyla bitirebilmesi için ders yılı sonunda genel not ortalamasının en az 2,00 ve aldığı her dersin notunun da en az DD veya YT olması gerekmektedir. Ders intibakları için yatay geçişte uygulanan ölçütler burada da geçerlidir. Çevre Mühendisliği Bölümü ne yatay geçiş yapan öğrenciler için, öğrencinin geldiği üniversitedeki transkriptine göre Bölüm Başkanlığı tarafından Yatay Geçiş Transfer Formu hazırlanır ve Fakülte Yönetim Kurulu tarafından onaylandıktan sonra öğrencinin intibakı yapılır. Bölüme bugüne değin yatay geçiş yapan öğrenciler Fırat, Niğde, Cumhuriyet, Atatürk, Bülent Ecevit, Aksaray ve Sakarya Üniversiteleri nden gelmişlerdir. Çevre Mühendisliği Bölümü ne dikey geçiş yapan öğrenciler için, öğrencinin geldiği üniversitedeki transkriptine göre Bölüm Başkanlığı tarafından Dikey Geçiş Transfer Formu hazırlanır ve Fakülte Yönetim Kurulu tarafından onaylandıktan sonra öğrencinin intibakı yapılır. Bölüme bugüne değin dikey geçiş yapan öğrenciler Gazi, Ege, Kocaeli, Bilecik ve Afyon Kocatepe Üniversitelerinin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulları Çevre Bölümleri ve Meslek Yüksekokulları Kimya bölümlerinden gelmişlerdir. Sayfa 12
1.2.2. Yandal ve Çift Anadal Programı Anadolu Üniversitesi Yandal Programı Esasları na göre öğrenciler yandal programına kayıt yaptırabilmektedirler. Bu yönetmelik, örgün öğretimde anadal lisans programlarını başarıyla yürüten öğrencilerin ilgi duydukları başka bir dalda bilgilenmelerini sağlamaktadır. Yandal programı, ilgili birimin yönetim kurulunun önerisi, Senatonun onayı ile kesinleşmekte ve ilgili bölümlerin işbirliği ile yürütülmektedir. Yandal programı en az 30 AKTS kredisinden oluşmaktadır. Her dönem başında ilgili birimler kontenjanları belirterek yandal programını duyurur. Öğrenci, yandal programına, anadal lisans programının en erken 3 üncü ve en geç 6 ncı dönemin başında başvurabilir. Yandal programına başvurular, ilgili birimin yönetimine yapılır. Öğrencinin yandal programına başvurabilmesi için başvuru sırasındaki genel not ortalamasının en az 2,50 olması gerekir. Kabul işlemi başvurulan birimin yönetim kurulu tarafından karara bağlanır. Yandal programı nedeniyle öğrencinin anadal lisans programındaki başarısı ve mezuniyeti etkilenmez. Anadolu Üniversitesi nde öğrenci, yandal programını kendi isteği ile bırakabilir. Öğrencinin öğrenim haklarını saklı tutma isteği her iki program için de geçerli sayılır. Yandal programında ders açılmaması veya ders çakışması gibi nedenlerle ders alamayacak olan öğrencilere, yandal programının bağlı olduğu birimin onayı ile dönem izni verilebilir ve bu süre, yandal programını bitirmek için öngörülen süreye dahil edilmez. Yandal programında, ilgili birimden izin almadan ders almayan öğrencinin yandal programından ilişkisi kesilir. Anadal programında genel not ortalaması 2,00 nin altına düşen öğrenci, izleyen dönemde yandal programından ders alamaz. Yandal programı genel not ortalaması, yandal programında ders aldığı iki dönem üst üste 2,00 nin altında kalan öğrencinin yandal programıyla ilişkisi kesilir. Öğrenci yandal programından ayrıldığında, başarısız olduğu yandal programı derslerini tekrarlamak zorunda değildir. Anadal programından mezuniyet hakkını elde eden ve yandal programını en az 2,00 ortalamayla tamamlayan öğrenciye yandal sertifikası verilir. Anadal programından mezuniyet hakkını elde eden ve henüz yandal programını bitiremeyen öğrencilere bu programı tamamlamak için en fazla bir dönem süre tanınır. Bu öğrencilere anadal programlarından mezun oldukları dönem sonunda bu bölüme ait diplomaları verilir. Ek süre boyunca yandal öğrenimi yaptıkları bölüme ait öğrenci katkı payını, lisans programında geçirdikleri toplam dönem sayısı göz önüne alınarak ödemeye devam ederler. Yüksek lisans programına kayıt oldukları takdirde de ayrıca yüksek lisans öğrenci katkı payını öderler. Bu öğrenciler hakkında karar almaya, öğrencinin izlediği yandal programını veren birim yetkilidir. Yandal programını tamamlayan öğrenci, yandal alanında lisans ve önlisans diplomasıyla verilen hak ve yetkilerden yararlanamaz. İkinci anadal programından ayrılan bir öğrenci, bir yandal programının tüm gereklerini yerine getirmişse yandal sertifikası almaya hak kazanır. Anadolu Üniversitesi Çift Anadal Programı Esasları na göre öğrenciler Çift Anadal Programına kayıt yaptırabilmektedirler. Çift anadal programı; ilgili birim yönetim kurulunun önerisi; Senatonun onayı ile kesinleşir ve ilgili bölümlerin işbirliği ile yürütülür. Çift anadal programı en az 60 AKTS kredisinden oluşur. Her dönem başında ilgili birimler kontenjanları belirterek çift anadal programını duyurur. Öğrenci, çift anadal programına, anadal lisans programının en erken 3 üncü ve en geç 5. dönemin başında başvurabilir. İkinci anadal programına başvurular ilgili birimin yönetimine yapılır. Öğrencinin çift anadal programına başvurabilmesi için başvurduğu döneme kadar anadal lisans programında aldığı tüm dersleri başarıyla tamamlamış olması ve başvurusu sırasındaki genel not ortalamasının en az 3,00 olması gerekir. Kabul işlemi, başvurulan birimin yönetim kurulu tarafından karara bağlanır. Sayfa 13
Anadal programında genel not ortalaması 2,50 nin altına düşen öğrencinin çift anadal programından ilişkisi kesilir. Çift anadal programı genel not ortalaması, çift anadal programında ders aldığı iki dönem üst üste 2,00 nin altında kalan öğrencinin çift anadal programıyla ilişkisi kesilir. Anadal programında mezuniyet hakkını elde eden ve çift anadal programını en az 2,00 ortalama ile tamamlayan öğrenciye çift anadal lisans diploması verilir. Çift anadal programından mezuniyet hakkını elde eden öğrenciye, anadal programından mezuniyet hakkını elde etmeden, çift anadal programının lisans diploması verilmez. Çevre Mühendisliği Bölümü nde daha çok Kimya Mühendisliği, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği ve İnşaat Mühendisliği bölümleri ile ortak yandal ve çift anadal programları yürütülmektedir. Tablo 1.4. de Çevre Mühendisliği Bölümü nde yandal yapmak isteyen öğrenciler için uygulanan ek ders programı görülmektedir. Tablo 1.5 de ise, Bölümün son 5 yıldaki geçiş ve anadal bilgileri verilmiştir. Tablo 1.4. Yandalda zorunlu dersler Dersin Adı Ders Yükü AKTS ÇEV 305 Unit Operations and Processes 4+0 6 (Temel İşlemler ve Süreçler I) ÇEV 324 Temel İşlemler ve Süreçler II 4+0 6 ÇEV 310 Su ve Toprak Kirliliği 3+0 4 ÇEV 316 Air Pollution (Hava Kirliliği) 3+0 4,5 ÇEV 421 Katı Atık Yönetimi 3+2 6 ÇEV 438 Çevre Yönetimi 3+2 6 Mesleki Seçmeli (en az 1) 3+0 4,5 Tablo 1.5. Geçiş ve Çift Anadal Bilgileri Akademik Yıl (1) Yatay Geçiş Yapan Öğrenci Sayısı Dikey Geçiş Yapan Öğrenci Sayısı Çift Anadal Yapan Başka Bölümün Öğrenci Sayısı Başka Bölümde Çift Anadal Yapan Öğrenci Sayısı 2008-2009 6 5 1 2009-2010 7 6 1 2 2010-2011 10 7 2 2011-2012 10 11 2 2012-2013 8 14 2 1.3 Öğrenci Değişimi Çevre Mühendisliği Bölümü yurtiçi ve yurt dışı bağlantılara önem veren ve bu konuda oldukça faal olan bir bölümdür. Bu kapsamda her yıl öğretim üyelerimiz ve öğrencilerimiz değişik şehir ve ülkelerdeki üniversitelerde çevre mühendisliği eğitimi uygulamalarını ve değişik yaklaşımları görmekte, Bölümümüzü tanıtma firsatı bulmakta ve gittikleri yerlerle ilişkilerini sürdürmektedirler. Öğrencilerimiz açısından bu tür ilişkilerin yararlı olduğu gözlenmektedir. Bu programdan yararlanan öğrencilere verilen diploma eki ile öğrencinin yurt dışında bulunduğu dönem, gittiği kurum ve aldığı derslerin belgelenmesi öğrenciler için iyi bir referans olmaktadır. Öğretim üyeleri açısından da bu tür ilişkilerin, yeniliklerin, gelişmelerin ve bilginin paylaşımı ile Bölümümüzün tanıtımı başta olmak üzere pek çok yararı olmaktadır. Sayfa 14
Çevre Mühendisliği Bölümünde ulusal ve uluslararası ilişkiler, öğretim üyelerimizin çalışma konuları kapsamında kurmuş oldukları ilişkiler, LLP (Life Long Learning) Erasmus öğretim elemanı - öğrenci değişimleri kapsamında gerçekleştirilen etkinlikler, proje ortaklıkları ile konferans çalıştay etkinlikleri sayesinde geliştirilen ilişkiler olarak gruplandırılabilir. Erasmus kapsamındaki etkinlikler de Erasmus yurtdışı öğretim elemanı ve öğrenci değişimleri ile yurt içi değişimi (Farabi Programı) kapsamaktadır. Ayrıca Bölümümüzde öğrencilerimiz Erasmus staj programından da yararlanmakta, yaz stajı için yurtdışındaki kuruluşlara gidebilmektedirler. Öğretim üyelerimiz Çek Cumhuriyeti, Almanya, İtalya, Hollanda, Yunanistan ve Danimarka başta olmak üzere pek çok ülke ile ortak projeler yürütmektedir. Erasmus Öğrenci değişimi kapsamında, bölümümüzün, Çek Cumhuriyeti nde Institute of Chemical Technology, Almanya da Anhalt University of Applied Sciences, yine Almanya da Hochschule RheinMain, İspanya da Universidad Del Pais Vasco ve İtalya da Politecnico di Milano başta olmak üzere Tablo 1.6 da verilen üniversitelerle değişim anlaşmaları bulunmaktadır. Tablo 1.6. Erasmus Öğrenci Değişimi İkili Anlaşmalar ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ERASMUS İKİLİ ANLAŞMALAR (2012-2013) Bölüm Üniversite Ülke Bialystok University of Technology (Politechnika Bialostocka) University Dunarea de Jos of Galati ( Universitatea 'Dunarea De Jos' Din Galati ) Politecnico Di Milano - IT Opole University of Technology Polonya Romanya İtalya Polonya Anhalt University of Applied Sciences ( Hochschule Anhalt ) Almanya Çevre Mühendisliği RheinMain University of Applied Sciences (Hochschule RheinMain ) Almanya Institute of Chemical Technology, Prague ( Vysoká škola chemicko-technologická v Praze ) Çek Cumhuriyeti University of Basque Country ( Universidad Del Pais Vasco ) İspanya Kaunas Forestry and Environmental Engineering University of Applied Sciences Litvanya Sayfa 15
2013-2014 erasmus hibe dağıtım sonuçlarına göre Anadolu Üniversitesi Türk Üniversiteleri arasında en fazla hibe almaya hak kazanan ilk 5 üniversite arasına girmiş ve 1,5 milyon Euro değerindeki kaynağın en fazla kullanılacağı alanın "Öğrenci Öğrenim Hareketliliği" olacağı belirtilmiştir. Böylece 2013-2014 öğretim yılında daha fazla sayıda öğrencinin bu programdan yararlanabileceği söylenebilir. Değişim programı ile yurtdışına gitmek isteyen öğrenciler, her dönem uluslararası ilişkiler biriminin internet sitesinde yayınladığı ve bölümlere duyurduğu çalışma takviminde belirtilen tarihlerde bölüm koordinatörlerine başvurmalıdırlar. Başvurular online olarak Uluslararası İlişkiler Biriminin (UİB) web sitesinden yapılmaktadır. Başvuru sırasında öğrencilerden internet sitesindeki ön başvuru formunu doldurmaları ve bölüm Erasmus koordinatörlerine onaylattıktan sonra, özgeçmişleri ile not dökümlerini gösteren öğrenci işlerince onaylanmış transkriptlerini teslim etmeleri istenmektedir. Başvuru esnasında en az 1 yıllık öğrenci olmaları koşulu ile not ortalaması en az 2,2 olan öğrencilerin, yukarıda sözü edilen belgeleri doldurarak, tercih ettikleri okul listeleri ile birlikte, ilan edilen son başvuru tarihinden önce Erasmus ofisine teslim etmeleri gerekmektedir. Başvuran öğrenciler açıklanan tarihlerde yabancı diller yüksek okulunun hazırladığı genel bir yabancı dil sınavına alınırlar. Bu sınavda öğrencilere proficiency, writing ve speaking sınavları uygulanmakta, proficiency notunun %45 i, writing notunun %30 u ve speaking notunun da %25 i alınarak öğrencinin yabancı dil puanı hesaplanmaktadır. Hesaplanan yabancı dil puanının % 50 si ile öğrencinin 100 üzerinden hesaplanan genel not ortalamasının % 50 si alınarak yeterlilik puanı tabloları oluşturulur. Öğrencilerin faaliyetten yararlanabilmesi için yabancı dil puanının en az 60 olması, speaking sınav notunun en az 50 olması ve Erasmus sıralama puanının en az 60 olması gerekmektedir. Erasmus sıralama puanlarına göre birinci sıradan başlamak üzere, başvuru sırasında öğrencilerden alınan tercih sıralamaları ve bölüm anlaşmalarına göre UİB erasmus ofisinde bölüm koordinatörleri ile yapılan toplantılarda gidecek olan öğrencilerin eşleştirme listeleri hazırlanır. Bu sıralamanın açıklanması ile süreç resmen başlamış olur. Erasmus programı ile yurtdışına gidecek öğrencilere, karşılaşabilecekleri zorluklarla başa çıkabilmeleri için stres yönetimi, öfke kontrolü gibi eğitimlerin yanında Ülkemizin tarihi ve sorunları ile ilgili bilgilendirmeler yapılmaktadır. Erasmus başvuru sürecinde öğrencilerin, bölüm koordinatörlerinin ve Öğrenci Merkezinde bulunan Uluslararası İlişkiler Biriminin sorumlulukları öğrencilerin sıralama ve eşleştirilmeleri ile; giderken, gittikleri birimlerde ve döndükten sonra yapılması gereken işlemlerle ilgili süreçler tanımlanmış durumdadır. Tablo 1.6 da verilen kurumlarla yapılan anlaşmalardan 2007-2008 Öğretim Yılından itibaren 20 öğrenci yararlanmıştır. Bölümümüz Farabi programı kapsamında da farklı illerden öğrenci kabul etmekte ve göndermektedir. Erasmus Türk Üniversiteleri ile Türk Yükseköğretim Kurumları Arasında Öğrenci Ve Öğretim Elemanı Değişimi programı çerçevesinde Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi gibi üniversitelerle anlaşmalarımız bulunmaktadır. Öğrencilerimiz bu üniversitelerden istedikleri takdirde bir ya da iki dönem ders alabilmektedir. Programa katılmak isteyen öğrencilerin daha önce bu programdan yararlanmamış olması, son transkriptinde genel not ortalamasının en az 2 olması ve en az bir yıl bölüm öğrencisi olmaları gerekmektedir. Bu kapsamda 2008-2009 Akademik Yılında bir öğrencimiz ODTÜ ye, 2012-2013 akademik yılında ise bir öğrencimiz Yıldız Teknik Üniversitesine gönderilmiştir. 2013-2014 öğretim yılında da bir öğrencimiz Yıldız Teknik Üniversitesine gitmek üzere başvuruda bulunmuştur. Farabi Değişim programı ile; 2012-2013 Çukurova Üniversitesi, 2010-2011 Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi, ve 2009-2010 Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi olmak üzere birer öğrenci Bölümümüzde öğrenim görmüştür. Sayfa 16
Erasmus Staj programı ile bölümümüze sağlanan kontenjanlar dahilinde öğrencilerimiz yurtdışında staj imkanından da yararlanmaktadırlar. Yurtdışında staj yapmak isteyen öğrencilerimizin, Bölüm erasmus staj koordinatörlerine ön başvuru formu, özgeçmiş, transkript ve niyet mektubu ile başvurmaları ve Uluslararası İlişkiler Birimimizin her dönem hazırlanan çalışma takviminde belirlediği zamanlarda yapılan yabancı dil sınavlarına girmeleri gerekmektedir. Yabancı dil sınav sonuçları ve öğrencinin genel not ortalaması ile belirlenen sıralama puanına göre hazırlanan listelere göre Bölümümüze sağlanan kontenjanlar dahilinde yerleştirmeler yapılmakta ve öğrencilerin uyum programlarını tamamlaması şartı ile anlaşma yapılan kuruma gitmesi mümkün olmaktadır. Bu program ile yapılacak staj en az 3 ay olmak zorundadır. Böylelikle öğrenciler hem yurtdışı deneyimi kazanmakta, hem de gittiği ülkedeki çalışma ortamını tanıyıp kıyaslama imkanı bulmaktadırlar. Bu deneyimlerinin daha sonraki iş yaşamlarına da yararı olduğunun farkında olduklarından Bölümümüzde yurtdışı staj hareketliliği programından yararlanmak isteyen öğrenci sayısı fazla olmaktadır. Buna karşın yurtdışında staj için öğrencilerin staj yeri bulma zorluğu, Bölüm olanakları bulunan Almanya da ise vize için gereken (Alman hükümetinin iş ve işçi bulma kurumundan izin çıkarttırılması gibi) uzun süre gerektiren işlem yoğunluğu bu olanaklardan yararlanabilme oranını düşürmektedir. Bölümümüzden staj hareketliliği programından 2007-2008 Öğretim Yılından itibaren 8 öğrenci yararlanmıştır. Ulusal ve Uluslararası İlişkiler Komisyonu, değişim programlarının amacına uygun devam etmesi ve öğrencilerimizin bu programlardan en üst düzeyde yararlanabilmesi amacıyla yapılabilecek iyileştirmeler ve daha iyi etkileşimlerin ortaya çıkması amacıyla çalışmalar yürütmektedir. Bu amaçla yapılan toplantılarda özellikle Erasmus kapsamındaki ikili anlaşmaların sayısının artırılması gerektiği kararlaştırılmış, öğrenci değişimi yapabileceğimiz diğer üniversitelerle çeşitli yazışmalar yapılmış, bu üniversitelerin adları, anlaşma olanağı sağlanması amacı ile Uluslararası İlişkiler Birimine iletilmiştir. İkili anlaşma sayısının artırılmasının yanı sıra, gidecek öğrenci sayısının da artırılmasına çalışılmakta, her dönem yapılan tanıtım toplantılarına öğrencilerimizin katılımları sağlanmaktadır. Böylelikle öğrencilerin bilgilendirilmeleri ve yurtdışı deneyimi kazanmalarının gerekliliği anlatılmaya çalışılmaktadır. Uluslararası ilişkiler birimi ile birlikte yurt dışından gelen kurum temsilcileri ile iletişim toplantılarına bölümümüzden de katılım sağlanmaktadır. 1.4 Danışmanlık ve İzleme Bölüme kayıt olan her lisans öğrencisine öğrenim süresince eğitim-öğretim ve diğer hususlarda yardımcı olmak ve durumunu izlemek üzere öğretim üyeleri arasından bir danışman görevlendirilmektedir. Çevre Mühendisliği Bölümü nde sadece profesör, doçent ve yardımcı doçent ünvanına sahip öğretim elemanları danışman olarak görev yapmaktadırlar. Öğretim üyelerinin danışmanlık yaptıkları öğrenci sayıları Tablo 1.7 de verilmiştir. Danışmanlar, kayıt yenileme sürecinin daha hızlı ve etkin yürütülmesini sağlama yanında, öğrencilerin, başarı ve motivasyonlarını takip etmekte, mesleki fırsatlar, eğitim sorunları ve bölümle ilgili veya kişisel sorunlarını aşma konusundan öğrencilere yol göstermektedir. Güz ve bahar yarıyıllarında bir öğrenci danışmanının onayını almak kaydıyla en çok 45, yaz okulunda açılan derslerden ise en çok 18 AKTS kredi değerlik derse kayıt yaptırabilir. Ancak yaz okulu sonu itibariyle mezun olma durumundaki öğrenciler, 22,5 AKTS kredilik derse kayıt yaptırabilir. Zorunlu haller dışında bir öğrenci için atanan danışman, öğrencinin öğrenimi süresince aynı kalır. Çevre Mühendisliği Bölümü nde öğrenciler danışmanlarıyla istedikleri zaman görüşme şansına sahip olsalar da, danışmanlar tarafından ayrıca haftalık danışmanlık saatleri ofis kapılarına asılmak suretiyle de duyurulmaktadır. Üniversitenin Örgün Öğrenci Hizmetleri tam otomatik bir sistem olduğundan, öğrencilerin dönemlik ders yükleri gibi konularda danışmanın gözünden Sayfa 17
kaçabilecek ayrıntılar, sistem tarafından da düzenlenmekte, danışmanlık sırasında verilen derslerin yönetmeliklere uygunluğu ise Fakülte Öğrenci İşleri tarafından kontrol edilmektedir. Bu sistem sayesinde öğrenci işleri öğrenci danışman her türlü bilgiye web ortamında ulaşabilmektedir. Öğrencilerin kimlik bilgileri, aldıkları dersler, başarı durumları, vb. tüm bilgileri bu sistemden izlenmektedir. Çevre Mühendisliği Bölümü nde çeşitli amaçlarla öğrencilere yönelik toplantılar düzenlenmektedir. Bu toplantıların düzenlenme nedenleri aşağıda sıralanmıştır: 1. Özellikle dönem başlarında birinci sınıf öğrencilerine ders programı ve ders / sınıf geçme konularında bilgi aktarmak ve bölümü tanıtmak, 2. Hazırlık sınıfı öğrencileri ile tanışmak ve bölümü tanıtmak, 3. Özellikle dönem sonlarına doğru bütün sınıfların katıldığı ve öğretim elemanları ve öğrencilerin çeşitli konularla ilgili görüşlerini dile getirmelerine olanak sağlamak. Öğrenciler, üniversite ve bölümle ilgili duyuruları üniversitenin ve fakültenin web sayfasından ve sürekli güncellenen ilan panolarından takip etme imkanına sahiptirler. Öğrenciler, akademik danışmanlığı bölümümüzdeki bir öğretim üyesi tarafından yürütülmekte olan Doğa ve Çevre Kulübü nde hem yönetimde hem de üye olarak aktif rol almaktadırlar. Kulüp etkinlikleri oldukça fazla olup, öğrenciler tarafından teknik geziler, seminerler, tanışma kokteylleri düzenlenmektedir. Böylece, akademik danışman önderliğinde üst sınıf öğrencileri yardımıyla 1. ve 2. sınıf öğrencilerinin motivasyonu sağlanmakta ve etkinliklere katılan öğrencilerin iletişim becerileri de gelişmektedir. Kulüp ile ilgili ayrıntılı bilgiler http://www.dck.anadolu.edu.tr/ bağlantısında mevcuttur. Tablo 1.7. Akademik danışmanlar ve öğrenci sayıları Adı Soyadı Danışmanlık yapılan öğrenci sayısı Prof Dr. Ülker Bakır Öğütveren 22 Prof Dr. Tuncay Döğeroğlu 2 Prof Dr. A. Savaş Koparal 22 Prof. Dr. Erdem Ahmet Albek 40 Prof. Dr. Arzu Çiçek 20 Prof. Dr. Yusuf Yavuz 21 Doç. Dr. Ümran Tezcan Ün 29 Doç. Dr. Müfide Banar 46 Doç. Dr. Mine Albek 24 Doç. Dr. Özgül Gerçel 25 Doç. Dr. Eftade Gaga 30 Yard.Doç. Dr. Serdar Göncü 32 Yard.Doç. Dr. Ozan Devrim Yay 37 Yard.Doç. Dr. Aysun Özkan 20 Yard.Doç. Dr. Filiz Bayrakçı Karel 17 Sayfa 18