İŞLETME MÜHENDİSİ TANIM Bir işletmenin, işletmecilik ve mühendislik anlayışına uygun biçimde yönetilmesini, üretimden satışa kadar olan sürecin denetlenmesini sağlayan, hem mühendislik, hem işletme yöneticiliği konusunda bilgi sahibi olan kişidir. GÖREVLER Üretimde işgücü, para ve malzemenin en ekonomik biçimde kullanılması için gerekli düzenlemeleri yapar, İşletmelerde üretim faaliyetleri, üretilen ürünün pazarlanması ve maliyetin hesaplanması gibi işletme faaliyetleri arasında eşgüdümü sağlar, İşletmelerde, atölyelerde planlama, pazarlama ve finansman, insan kaynakları bölümlerinde görev alarak iletişim ağını güçlendirir, Mühendislerle işletmeciler arasında iletişimi sağlar. KULLANILAN ALET VE MALZEMELER İmalat ve tasarımda kullanılan bilgisayarlar ve ilgili paket programlar, Rupido, pergel, gönye takımı gibi plan ve proje için gerekli malzemeler, Kumpas, mikrometre, metre vb. ölçme aletleri, Çalıştığı alanla ile ilgili özel aletler ve hammaddeler, Bilgisayar. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER İşletme mühendisi olmak isteyenlerin; Sayısal düşünme yeteneğine, Fikirlerini başkalarına aktarabilme ve insanları ikna edebilme gücüne, İleriyi görebilme ve fırsatları sezebilme yeteneğine, Yerinde kararlar alabilme ve plan yapabilme yeteneğine sahip, Yüksek başarma güdüsü olan ve yaratıcı, Matematik, sosyoloji ve psikolojiye ilgili, Sabırlı, anlayışlı, hoşgörülü, insan ihtiyaçlarına karşı duyarlı, Zamanı iyi kullanabilen, Başkalarıyla çalışabilen ve onlara güvenebilen kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Çalışma ortamı temiz ve rahattır. Çalışma saatleri genellikle düzenlidir. Çalışırken müşterilerle, sendikacılarla, sigorta şirketleri ve vergi dairesi personeliyle etkileşimde bulunabilirler. 1
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER İşletme mühendisi olmak için, İstanbul Teknik Üniversitelerinin, İşletme Fakültesi "İşletme Mühendisliği" programını tamamlamak gerekir. ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER Matematik. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Lise veya dengi okul mezunu olmak, Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı nda (LYS) İşletme Mühendisliği lisans programı için yeterli MF-4 puan almak. İşletme Fakültesi "İşletme Mühendisliği" programını tercih etmek gerekmektedir. Bu yüksek öğretim programında öğrenim görmek isteyen adaylar liselerin Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanlarından mezun iseler, YGS ve LYS sonuçlarına göre ÖSYM tarafından yapılan yerleştirme sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim boyunca işletme mühendisliği bölümünde; Fizik, Matematik, Kimya, Statik gibi temel mühendislik dersleri ile birlikte, İşletme Ekonomisi, Ekonomi, Maliye, Hukuk, Sosyal Psikoloji, Genel Muhasebe, İstatistik Yöntemleri, Maliyet Muhasebesi, Mikro Ekonomi, Yönetim Muhasebesi, Ulusal Gelir ve İstihdam, Üretim Yönetimi, Ekonometri, Finansman, Pazarlama Yönetimi, İşletme Hukuku, Para Kredi, Matematiksel Ekonomi, Yönetim ve Organizasyon, Pazarlama Araştırması, Ticaret Hukuku, Yöneylem Araştırması, Personel ve Ücret Yönetimi, Kalite Kontrol, Tesis Planlama, Türkiye Ekonomisi, Dış Ticaret, Kamu İşletmeciliği, Türk Vergi Sistemi, Gelişme Ekonomisi, İşletme Politikası başlıklı branş dersleri okutulur. Okutulan derslerin bir bölümü temel mühendislik, bir bölümü işletmecilik ve bir bölümü de sayısal derslerdir. Öğrenciler ayrıca bir kamu veya özel sektör işletmesinde 6 hafta üretim bölümlerinde, 6 hafta idari bölümlerde olmak üzere toplam 12 haftalık staj yapmak zorundadırlar. EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN Eğitimini başarı ile tamamlayanlara İşletme Mühendisliği lisans diploması ve İşletme Mühendisi unvanı verilir. 2
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI İşletme mühendisleri sigorta, maden, banka, çiftlik, fabrika gibi kamu ve özel sektöre ait kuruluşlarda görev alabilirler. Büyük işletmelerde, fabrikalarda ve atölyelerde üretim faaliyetlerinin planlanması, pazarlanması, finansmanı, organizasyonu ve kalite kontrolünde mühendis ve yönetici olarak görev yaparlar. İşletme mühendisliği Türkiye'de giderek aranan bir meslek olma yolundadır. Ülkemiz hızlı bir sanayileşme süreci içindedir. Bu süreç işletme mühendisi ihtiyacının artmasına neden olmaktadır. Özellikle büyük işletmelerde, büyük fabrikalarda üretim faaliyetleri ile işletme faaliyetlerinin koordinasyonunu sağlayan işletme mühendislerine gelecekte duyulan gereksinme daha da artacaktır. EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ EĞİTİM SÜRESİNCE İşletmeler stajyer öğrencilere kendi ücret politikalarıyla tespit ettiği miktarda ücret ödemektedir. Ayrıca öğrenim süresince isteyen öğrencilere Kredi ve Yurtlar Kurumu'nca öğrenim ve harç kredisi verilmektedir. Bazı kuruluşlarca karşılıklı veya karşılıksız burs verilmektedir. Eğitim süresince tüm harcamalar öğrenciye aittir. EĞİTİM SONRASI Eğitim sonrasında işletme mühendislerine verilen ücret kişinin deneyim ve niteliklerine bağlı olarak değişmektedir. MESLEKTE İLERLEME Lisans eğitiminden sonra yüksek lisans doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler. İşletme mühendisleri gelişen sanayi ve teknolojiye ayak uydurabilmek için bilgisayar ve yabancı dil konularında kendilerini geliştirebilirler. Başarılı olanlar işletmelerde üst düzey yöneticiliğe getirilebilirler. BENZER MESLEKLER 3
Endüstri Mühendisi, İşletmeci, İktisatçı, Yönetici, Denetici, Çalışma Ekonomisti ve Endüstri İlişkileri Uzmanı. EK BİLGİLER - YARARLANILAN BİLGİ KAYNAKLARI İstanbul Teknik Üniversitesi Katalogu, ÖSYS Başvuru Kılavuzu-2010, Yüksek Öğretim Programları ve Kontenjanları Kılavuzu 2008, Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Dikey Geçiş Sınavı 2010 Kılavuzu, ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-2000, DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER İlgili eğitim kurumları, Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/ Türkiye İş Kurumu Meslek Bilgi Merkezleri. 4
5