XML Genişletilebilir İşaretleme Dili (extensible Markup Language), hem insanlar hem bilgi işlem sistemleri tarafından kolayca okunabilecek dokümanlar oluşturmayı sağlamaktadır W3C tarafından tanımlanmış bir standarttır. Bu özelliği ile veri saklamanın yanında farklı sistemler arasında veri alışverişi yapmaya yarayan bir ara format görevi de görür. Bir programlama dili değil, bir işaretleme dilidir Platform bağımsızdır ve platformlar arası veri aktarımını münkün kılar. Dil bağımsızdır, türkçe yazılabilir
XML Birçok yazılım, diğer yazılımlarla veri alışverişini XML üzerinden yapmaktadır. XML'in en yaygın kullanan uygulamalara, veri tabanlarına rastlamak mümkündür. Microsoft'un geliştirdiği.net teknolojisinde kullanılan DataSet nesneleri XML formatındadır. Ayrıca XML, ofis uygulamalarının alt yapısı haline getirilmiştir. XML yapısıyla ilgili ayrıntılar DTD (Document Type Definition) ya da XML Schema adı verilen harici dokümanlar ile tanımlanır. Karmaşık veri kümelerini ağaç stilinde işaretleyerek işlenebilir kılar
XML-örnek Bütün XML dökümanlarının bir kök elemanı olmalıdır. Diğer bütün elemanlar kök elemanı tarafından kapsanır. <kok> <cocuk> <torun>...</torun> </cocuk> </kok> - Bilgiler "tree" yani agaç yapısı şeklinde bir hiyerarşiye sahiptir - Tag isimlerini biz veririz
XML-örnek <kullanicilar> <kullanici id="1"> <ad>ali</ad> <soyad>tas</soyad> </kullanici> <kullanici id="2"> <ad>cem</ad> <soyad>dede</soyad> </kullanici> <kullanici id= 3"> <ad>emre</ad> <soyad>fatsa</soyad> </kullanici> <kullanici id= 4"> <ad>ayse</ad> <soyad>has</soyad> </kullanici> </kullanicilar> XML her ne kadar cezbedici olsada büyük karmaşık veritabanı projelerinde, sürekli rasgele veri istemlerinde aşırı yavaşlık söz konusudur.
XML Birçok dilde programda örnekler yapılabilir: Java da, C# da örnekler yapmak mümkün Adobe Flash ilede örnekler yapmak mümkün Örnek: 100 adet resmin kullanıldığı bir Webde Flash yapımız var; bu 100 adet resmin yüklenmesini hemen hemen hiç bir internet gezgini beklemeyecektir. Ama XML ile veriyi harici olarak gerektiğinde çekmeniz durumunda kullanıcı talep ettikçe ilgili resim dosyası yüklenecektir ve bu da ziyaretçilerinizi bekletmeyecektir. Bir resim gösteriliyorken geçen zaman içerisinde arkaplanda diğer bir veri yüklenmekte ve ziyaretçinin bunu farketmesinin bile önüne geçilebilmektedir.
XML-örnek <?xml version="1.0" encoding="iso-8859-9"?> <cicekler> <cicek> <tur>gül</tur> <renk>sarı</renk> <fiyat>10 ytl</fiyat> </cicek> <cicek> <tur>papatya</tur> <renk>beyaz</renk> <fiyat>15 ytl</fiyat> </cicek> <cicek> <tur>menekşe</tur> <renk>mor</renk> <fiyat>20 ytl</fiyat> </cicek> </cicekler> cicek.xml <html> <body> <xml id="cicekci" src="cicek.xml"></xml> <table border="1" datasrc="#cicekci"> <tr> <td><span datafld="tur"></span></td> <td><span datafld="renk"></span></td> <td><span datafld="fiyat"></span></td> </tr> </table> </body> </html> cicek.html
XML-DTD Bir uygulamadaki XML belgesinin hangi etiketleri içerebileceği, etiketlerin sahip olabileceği özellikleri, hangi elemanların diğer hangi elemanları içerebileceği gibi dil yapısı bilgileri o uygulama için geliştirilmiş olan XML DTD (Document Type Definition Veri Tipi Tanımlama) veya "XML schema" olarak adlandırılan belge tanımlama dosyalarında belirtilir. Şimdi ODTU kütüphanesindeki kitapları gruplayalım, ansiklopedi, roman, atlas olsun.. Mesala romanlarıda gruplayalım, macera, korku.. Buna benzer şekilde bütün kitaplarımı organize ettim diyelim.. Birde Gazi üniversitesinin kütüphanesindeki kitaplara bakalım onlarıda gruplayalım.. Ama onlar farklı gruplandığını düşünelim. Ne olur: arama yaptığımda ikisinede aynı anda ulaşamam. Ama ortak olsa ise gruplama kriterleri, iki kütüphanede aynı anda arama yapabilirdim.. DTD aslında ortak kriterleri oluşturmada burda yardımcı oluyor.. XML kuralları koyan bir dosya. Ve eger benim XML'in bu Data Definiton'a uymuyorsa hata veriyor. Ve bu sayede standarta oturtabiliyorum
XML-DTD <?xml version="1.0"?> <!DOCTYPE elektronikposta SYSTEM "eposta.dtd"> <eposta> <kime>herkese</kime> <kimden> Erman</kimden> <tarih> 1 Mayıs 2010</tarih> <konu> Web Teknolohjileri Uygulamaları</konu> <mesaj> XML, DTD örneğidir</mesaj> </eposta> XML <!ELEMENT eposta (kime, kimden, tarih, konu, mesaj)> <!ELEMENT kime (#PCDATA)> <!ELEMENT kimden (#PCDATA)> <!ELEMENT tarih (#PCDATA)> <!ELEMENT konu (#PCDATA)> <!ELEMENT mesaj (#PCDATA)> DTD
XML-DTD <?xml version="1.0"?> <Schema name="elektronikposta" xmlns="urn:schemas-microsoft-com:xml-data" xmlns:dt="urn:schemas-microsoft-com:datatypes"> <ElementType name="kime" content="textonly"/> <ElementType name="kimden" content="textonly"/> <ElementType name="tarih" content="textonly"/> <ElementType name="konu" content="textonly"/> <ElementType name="mesaj" content="textonly"/> </Schema> DTD XSD
XLST-örnek Genişletilebilir Stil Sayfası Dil Dönüşümü (XSLT) XML belgelerinin dönüşümü için kullanılır XSLT bir yapıdaki XML belgesini, XSL biçim dosyasındaki tanımlamalara göre başka bir yapıya dönüştür