Akademik Bilişim - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri - 12 Şubat 2 Muğla Üniversitesi Orta Öğretimden Üniversiteye Gelen Öğrencilerin Temel Bilgisayar Bilgilerinin İl ve Bölge Bazında İncelenmesi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Uygulaması Ali Haydar Doğu, Ercüment Yılmaz Karadeniz Teknik Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Trabzon ahdogu@ktu.edu.tr, ercument@ktu.edu.tr Özet: İçerisinde olduğumuz bilgi çağı, hayatın her alanında bilgi teknolojileri kullanımı ile karşı karşıya kalmamıza neden olmaktadır. Bu çağa ayak uydurmak için yapılması gereken en önemli adım ise Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı nın yaygınlaştırılmasıdır. Bu bağlamda ilköğretimden başlayan ve üniversiteye kadar uzanan bu eğitim yolunda öğrencilerimizin bilişim düzeylerinin tespit edilmesi, il ve bölgesel analizlerinin yapılması geleceği planlamada önemli rol oynayacaktır. Bu çalışmada; ÖSS- ile Karadeniz Teknik Üniversitesini kazanan öğrencilerden 398 öğrenciye anket çalışması yapılmış ve elde edilen sonuçlar değerlendirilerek haritalar oluşturulmuştur. Bu haritalar, öğrencilerin geldikleri bölgelerdeki bilgisayar okuryazarlığını, internet kullanımını, kişisel bilgisayarları olup olmadıkları gibi bilgileri içermekte ve ayrıca 25 ile yılları ile karşılaştırılmaktadır. Bu sonuçlar ortaöğretim mezunu öğrencilerin düzeylerini göstermekle birlikte üniversitelerdeki Temel Bilgi Teknolojileri eğitimindeki yapılanmalara da ışık tutacaktır. Anahtar Sözcükler: Temel Bilgi Teknolojileri Eğitimi, Bilgisayar Okuryazarlığı. Basic Informatics Education : KTÜ Appliance and Regional Analyse Abstract: Becoming a part of information erais possible with informatics society. İn this study the results of survey that applied to ktu student that came with öss examination. The results about the information level of students are used to prepare the regional map showing informatics education by comparing the results 25 and. Keywords: Basic Information Technology Education, Computer Literacy. 1. Giriş Teknoloji ve bilginin birlikte kullanılarak sonuçlar üretmek olarak düşünebileceğimiz Bilişim kavramını oluşturan kavramlar; yazılım, donanım, kullanıcı, bilgi toplumu olarak algılanabilir. Hiç kuşkusuz bu teknolojiye yön verecek olanlar eğitimli kullanıcılardır. Bu eğitimin başlangıcı ise Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı dır. Bu çalışmada, Karadeniz Teknik Üniversitesi ni -ÖSS sınavı ile kazanarak gelen ortaöğretim mezunu öğrencilerden 398 öğrenciye anket çalışması yapılmış ve elde edilen sonuçlar değerlendirilerek il ve bölge bazında sonuçlar çıkarılarak yorumlar yapılmıştır. Yapılan yorumlar sonucunda ise ortaöğretim mezunu bu öğrencilerin bilgisayar okur-yazarlığını gösteren bir Türkiye haritası elde edilmiştir. Elde edilen tüm sonuçlar, Üniversitelerde verilmekte olan Temel Bilgi Teknolojileri eğitiminin içeriğinin güncellenmesi çalışmalarına da ışık tutacaktır. 91
Orta Öğretimden Üniversiteye Gelen Öğrencilerin Temel Bilgisayar Bilgilerinin İl ve Bölge Bazında İncelenmesi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Uygulaması - Ali Haydar Doğu, Ercüment Yılmaz 2. Metodolojik Açıklamalar Çalışmanın temelini oluşturan anket uygulamalarında; [1] Referans periyodu: Eylül- Örnek birim: 18-21 yaş grubu Anket sayısı: 398 dır. 2.1. Anket Uygulaması Karadeniz Teknik Üniversitesi ni yılında kazanan öğrencilerden Temel Bilgi Teknolojileri dersini almaya başlayan öğrencilerden 398 öğrenciye on üç soruluk bir anket uygulaması yapılmıştır. Bu uygulama ile öğrencilerin ÖSS sınavını kazanarak geldikleri bölge başta olmak üzere, sahip oldukları bilgisayar okur-yazarlığı, sahip oldukları donanım bilgisi cinsiyet ve bölge bazında incelenmiş ve elde edilen sonuçlar harita üzerine aktarılmıştır. Elde edilen sonuçlar ve haritalar aşağıda şekiller halinde verilmiştir. % 18,3 % 2 % 13,4 % 12 % 33,1 % 33 % 5 % 15 % 14 % 5,6 % 5,7 % 7 % 6 % 2,3 % 3 % 6,4 Şekil 1. Karadeniz Teknik Üniversitesi ni Kazanarak Temel Bilgisayar Eğitimi Almaya Başlayan Öğrencilerden Anket Uygulananların Sayısal Dağılımı % 26 % 2,9 % % 27 % 29,2 % 34,5 % 2,7 % 43,2 % 22 % 23 % 27,9 % 24 % 31,1 % 32 % 32,3 % 27 Şekil 2. Temel Bilgisayar Kullanım Bilgisi Olmayan Öğrenciler 92
Akademik Bilişim - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri - 12 Şubat 2 Muğla Üniversitesi % 73 % 73 % 6,7 % 8 % 5 % 55,8 % 76 % 58 % 35,9 % 65 % 5 % 72 % 24,1 % 51 % 36,7 % 62 Şekil 3. Kendine Ait Bilgisayarı Olan Öğrenciler 7 6 5 4 2 42 7 Masaüstü 16 D iz üs tü 12 8 6 4 2,4 2 Programlama 3,9 11 Web Tas arımı Şekil 4. Bilgisayarı Olan Öğrencilerdeki Bilgisayar Türlerinin Yüzde Dağılımı Şekil 5. Öğrencilerin Programlama ve Web Tasarımı Yapabilme Yüzdeleri % 31 % 35 % 33 % 4 % 35 % 34 % 35 % Şekil 6. Temel Bilgisayar ve Office Programlarının Tümünü Kullanabilen Öğrencilerin Dağılımı Genel Ortalama ( %34 ) 93
Orta Öğretimden Üniversiteye Gelen Öğrencilerin Temel Bilgisayar Bilgilerinin İl ve Bölge Bazında İncelenmesi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Uygulaması - Ali Haydar Doğu, Ercüment Yılmaz % 56 % 56 % 57 % 56 % 69 % 54 % 44 % 56 Şekil 7. İlk veya Orta Öğreniminde Temel Bilgisayar Dersi Okuyan Öğrencilerin Dağılımı Genel Ortalama ( %56 ) 5 4 2 48 Bilmiyorum 26 25 8 7 6 5 4 2 74 66 42,4 39 29,4 19 14 15 12 Word Excel Ppoint 25 Şekil 8. Bilgisayar Kullanımını Bilmeyen Yeni Öğrencilerimizin Yüzdesi Şekil 9. Office Programlarını Kullanabilme Yüzdeleri Fakülte/YO Mühendislik 12 22 Sürmene Deniz Bilimleri 16 18 Mimarlık 19 15 Fen-Edebiyat 25 32 İİBF 28 34 Orman 31 22 Fatih Eğitim 43 31 Sağlık YO 45 26 Tablo 1. Fakülte/YO/MYO Türüne Göre Bilgisayar Kullanım Bilgisi Olmayan Öğrencilerin Yüzde Dağılımı 94
Akademik Bilişim - XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri - 12 Şubat 2 Muğla Üniversitesi % 64 % 71,9 % 69 % 62,3 % 59 % 65 % 63,5 % 57,2 % 72 % 65 % 51,5 % 67,8 % 6 % 53,3 % 58,6 % 56,6 Bayan Şekil. Bayan Öğrencilerin Bilgisayar Kullanım Bilgilerinin Yüzde Dağılımı % 84,8 % 78 % 81,7 % 79 % 8 % 76,2 % 78 % 78 % 61,7 % 89 % 79 % 85 % 74,5 % 71 % 82 % 75,9 3. Değerlendirme Şekil 11. Erkek Öğrencilerin Bilgisayar Kullanım Bilgilerinin Yüzde Dağılımı TBT Kullanım oranları Türkiye nin güney doğu köşesinde en az seviyededir. yılına göre. Ardahan, Bitlis, Tunceli, Hakkâri ve Şırnak illerindeki, kullanımın oranları yılında da düşük seviyesini korumaktadır. Buna karşın Bartın, Karabük, Niğde, Bilecik, Denizli gibi illerimizde oranlarda yükseliş görülmektedir. Türkiye genelinde bayan öğrencilerin 95 Erkek yılına göre kullanım oranı % 5 lik bir artış gösterirken bu oran erkek öğrencilerde % 1 ile sınırlı kalmıştır. Office programların kullanımında Excel kullanımı, yılına göre 2,6 kat, Word, 1,7 ve Powerpoint ise 2,2 kat artış göstermiştir. Öğrencilerin bilgisayara sahip olma yüzdeleri yılına göre % 48 lik bir artış göstererek % 69 a ulaşmıştır.
Orta Öğretimden Üniversiteye Gelen Öğrencilerin Temel Bilgisayar Bilgilerinin İl ve Bölge Bazında İncelenmesi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Uygulaması - Ali Haydar Doğu, Ercüment Yılmaz Temel Bilgi Teknolojileri Kullanım bilgisi hiç olmayan öğrencilerin yüzdesi yılında % iken bu oran yılında % 26 ya gerilemiştir. 25 arası değerlendirildiğinde ise; 25 ile arasındaki 18 puanlık düşüşün ile arasında yavaşladığı ve 4 puana kadar gerilediği görülmektedir. yılı öğrenci kontenjanlarının artırılması bu durumu etkileyen faktörlerden biridir. [2] Dizüstü bilgisayarlara sahip olma yüzdesinde yılına göre % 87 lik bir artış olmuştur. Öğrencilerin % 56 lık bir oranı üniversite öncesinde ilk ya da orta öğreniminde bilgisayar dersi gördüğünü ifade etmektedir. Bu oran % 44 ile en düşük Güney Doğu Anadolu bölgemizde görülmektedir. İleri düzey programlama bilgisi olan öğrencilerin yüzdesi 2, web tasarımı yapabilen öğrencilerin yüzdesi ise 11 ile yılında da düşük bir orandadır. 4. Sonuç ve Öneriler Türkiye nin özellikle Güney Doğu bölgesindeki ilk ve orta öğretimdeki bilgisayar eğitimi desteklenmelidir. Bilgisayar alt yapısı diğer bölgelere göre daha düşük oranda olan Akdeniz, Güney Doğu ve Doğu Anadolu bölgelerimize gerekli yatırımlar yapılmalıdır. yılı verilerine göre yine kullanımı en az düzeyde olan Excel programının bir tür çözüm ve üretim programı olduğu düşünülür ise orta öğretimden gelen öğrencilerin daha çok paket programlar ve internet üzerinde yoğunlaştığı gözlenecektir. Bu da üretim beklenen sağlıklı bir genç neslin yetiştirilmesinde sıkıntılara yol açacaktır. TBT Kullanım oranı bayan öğrencilerde daha düşük düzeydedir ve bu oranı artırmak için kurs, seminer gibi etkinlikler düzenlenmelidir. Orta öğretimden gelen öğrencilerin sadece % 2 gibi çok düşük bir oranının programlama bilgisine sahip olması üzerinde düşünülmesi ve tedbir alınması gereken bir sonuçtur. Bu gençler, üretim yapabilecek, çözüm sunabilecek programlama tekniklerini içeren kurs, seminer vb etkinlikler ile özendirilmelidirler. Üniversitelerde zorunlu olarak okutulan Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı ders içerikleri yeniden gözden geçirilmeli, Yüksek Öğretim ve Orta Öğretim arsında kurulacak komisyonlar ile ders içeriklerinin birbirinin devamı olması sağlanmalıdır. 5. Kaynaklar [1] www.tuik.gov.tr, Türkiye İstatistik Kurumu. [2] Doğu, A.H., Üniversiteyi Kazanan Öğrencilerin Temel Bilgi Teknolojileri Kullanımı Düzeylerinin Bölgesel Analizi, Akademik Bilişim Konferansı (28). 96