ORDU MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ. PISA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı

ORDU MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ PISA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı

Programme for International Student Assessment PISA Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı

İçerik PISA Nedir? PISA nın Amacı PISA neyi ölçmektedir? Kimler Tarafından Yürütülmektedir? Uygulama Döngüsü PISA Uygulama Materyalleri Kullanılan Soru Türleri(Madde Tipleri) Örneklem Seçimi PISA Değerlendirme Çerçevesi PISA 2012 Türkiye Sonuçları PISA 2015 Türkiye sonuçları 3

PISA Nedir? Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA (Programme for International Student Assessment,) Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD'nin üç yıllık aralarla düzenlemekte olduğu ve 15 yaş grubu öğrencilerin kazandıkları bilgi ve becerilerin değerlendirilmesine yönelik yapılan bir tarama araştırmasıdır. 4

PISA Nedir? Öğrencilerin matematik, fen, okuma becerileri ve problem çözme alanlarındaki bilgi ve becerilerin değerlendirilmesine yönelik bir tarama araştırmasıdır. Uygulanan anketlerle öğrencilerin motivasyonları, kendi hakkındaki görüşleri, öğrenme biçimleri, okul ortamları ve aileleri ile ilgili veriler toplanmaktadır. Hedef kitlesi 15 yaş grubu öğrencilerdir. 5

PISA Araştırmasının Amacı nedir? PISA araştırması, 15 yaş grubu öğrencilerin öğretim programlarında ele alınan konuları (matematik, fen bilimleri ve okuma becerileri) ne dereceye kadar öğrendikleri değil, günümüz bilgi toplumunda karşılaşabilecekleri durumlar karşısında sahip oldukları bilgi ve becerileri kullanabilme yeteneğini ölçmeyi amaçlamaktadır. 6

PISA Araştırması Neyi Ölçmektedir? PISA araştırması Matematik okuryazarlığı, Fen Bilimleri okuryazarlığı, Okuma Becerileri konu alanları ve öğrencilerin motivasyonları, kendileri hakkındaki görüşleri, öğrenme biçimleri, okul ortamları ve aileleri ile ilgili veriler toplanmaktadır. PISA araştırmasında kullanılan "okuryazarlık" kavramı öğrencinin bilgi ve potansiyelini geliştirip, topluma daha etkili bir şekilde katılmasını ve katkıda bulunmasını sağlamak için yazılı kaynakları bulma, kullanma, kabul etme ve değerlendirmesi olarak tanımlanmakta ve bu doğrultuda ölçmeler yapılmaktadır. 7

8

PISA Araştırması kimler tarafından yürütülmektedir? OECD'nin bir eğitim araştırması olan PISA, OECD Eğitim Direktörlüğü'ne bağlı PISA Yönetim Kurulu tarafından yürütülmektedir. Projede kullanılan testlerin ve anketlerin geliştirilmesi, analizlerinin yapılması ve uluslararası raporun hazırlanması işlemleri PISA Yönetim Kurulu gözetiminde belirlenen bir konsorsiyum tarafından yapılmaktadır. PISA'nın ulusal düzeyde çeviri ve uyarlama işlemlerinin yapılması, projenin uygulanması, analizlerinin yapılması ve ulusal raporun hazırlanması işlemleri ise projeye katılan her ülkede belirlenen ulusal merkezler tarafından yapılmaktadır. 9

OECD SEKRETARYASI PISA YÖNETİM KURULU KATILIMCI ÜLKELER OECD ÜYESİ ÜLKELER ULUSLARARASI KONSORSİYUM Kalite standartları ve güvencesi İletişim Örneklem Değerlendirme çerçevesinin hazırlanması Ölçme araçlarının hazırlanması Çeviri/doğrulama işlemleri Değerlendirme ile ilgili işlemler Veri toplama ve işleme İstatistiksel analiz Raporlaştırma UZMAN GRUPLAR Matematik Uzman Grubu Okuma Becerileri Uzman Grubu Fen Uzman Grubu Anket Uzman Grubu Teknik Uzman Grubu Gerek duyulan diğerleri ORGANİZASYONEL YAPI ULUSAL MERKEZ Ulusal Proje Yöneticisi Ulusal Proje Ekibi AÇIK FORUM (Okuma Becerileri, Fen, Matematik) OECD ÜYESİ OLMAYAN ÜLKELER

Uygulama Döngüsü 2000 2003 2006 2009 2012 2015 OKUMA BECERİLERİ OKUMA BECERİLERİ OKUMA BECERİLERİ OKUMA BECERİLERİ OKUMA BECERİLERİ OKUMA BECERİLERİ MATEMATİK MATEMATİK MATEMATİK MATEMATİK MATEMATİK MATEMATİK FEN FEN FEN FEN FEN FEN 11

PISA Uygulama Materyalleri 12

Uygulama Sorularının Belirlenmesi i. Taslak sorular Uluslararası Merkez tarafından belirlenip katılımcı ülkelere gönderilir. ii. Katılımcı ülkeler taslak sorular üzerinde çalışmalar yapıp sorularla ilgili raporlarını Uluslararası Merkeze gönderirler. iii.uluslararası Merkez ülkelerden gelen geribildirimlere göre soruları tekrar gözden geçirirler. iv. Uluslararası Merkez, taslak sorulara son halini verir. v. Belirlenen sorular uyarlama, çeviri işlemleri için Ulusal Merkezlere gönderilir.

Uygulama Sorularının Belirlenmesi Ulusal Merkez gönderilen soruları Türkçe ye çevirir ve Uluslararası Merkeze gönderir. Çevrilen soruları Uluslararası Merkez görevlendirdiği başka bir Türk çevirmene incelettirir. Bu çevirmen ile Ulusal Merkezdeki görevliler soruların çevirilerin son hali üzerinde karar verirler. Çevrilen soruları Uluslararası Merkez kabul eder ve ülke materyallerini bu çevrilere göre hazırlar.

15

PISA ÖRNEKLEM PISA öğrenci evreni, okul türüne bakılmaksızın okullarda öğrenim gören, değerlendirmenin yapılacağı tarih itibariyle yaşları 15 yıl 3 ay ve 16 yıl 2 ay arasında değişen, en az altı yıllık örgün eğitimi tamamlamış öğrencilerden oluşmaktadır. 15 yaş grubunun kullanılması, öğrenci başarılarının bütün ülkelerdeki zorunlu eğitimin bitiminde veya zorunlu eğitim tamamlanmadan önce karşılaştırılabilmesini sağlamaktadır.

PISA ÖRNEKLEM Türkiye deki tüm okulların listesi Uluslararası Merkeze gönderilir. (Evren) Uluslararası Merkez uygulamaya katılacak okulları bu liste içerisinden rastgele seçer.(örneklem) Seçilen okullar Ulusal Merkeze bildirilir. 17

Öğrencilerin Belirlenmesi Örnekleme seçilen okullardaki 15 yaşındaki tüm öğrenci isimleri Okul Koordinatörleri tarafından Ulusal Merkeze bildirilir. Bildirilen öğrencilerden 40 öğrenci uygulamaya katılmak için rastgele seçilir. Bilgisayar Tabanlı Değerlendirme (BTD) ve Kağıt-

Devlet Planlama Teşkilatı ve Türkiye İstatistik Enstitüsü tarafından belirlenen 12 istatistiksel bölge ilk tabakalamayı oluşturur.

TRB-Ortadoğu Anadolu Bölgesi Anadolu Teknik Lisesi Programı Okullar, 12 istatistikî bölgeye (NUTS 1), program türüne ve öğrencilerin temsil edilme oranlarına göre uluslararası istatistik firması-westat tarafından 15 yaş grubu öğrencisi olan ve olabilecek tüm okullar arasından seçilir. BÖLGELER TR1- İstanbul Bölgesi TR2- Batı Marmara Bölgesi TR3-Ege Bölgesi TR4-Doğu Marmara Bölgesi TR5-Batı Anadolu Bölgesi TR6-Akdeniz Bölgesi TR7-Orta Anadolu Bölgesi TR8-Batı Karadeniz Bölgesi TR9-Doğu Karadeniz Bölgesi TRA-Kuzeydoğu Anadolu Bölgsi OKUL TÜRÜ İlköğretim Programı Genel Lise Programı Anadolu Lisesi Programı Fen Lisesi Programı Sosyal Bilimler Lisesi Programı Anadolu Öğretmen Lisesi Programı Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi Programı Meslek Lisesi Programı Anadolu Meslek Lisesi Programı Teknik Lise Programı

PISA Değerlendirme Çerçevesi 21

PISA DEĞERLENDİRME ÇERÇEVESİ

Alt Puan Sınırı 668 PISA da Matematik Yeterlilik Düzeyleri 606 544 482 420 358

25

PISA Maddeleri ve Öğrenci Yeterlikleri Arasındaki ilişki Yüksek zorluk derecesindeki maddeler Madde VI Madde V A öğrencisinin I den V e kadar olan görevleri başarıyla tamamlaması ve VI yı da büyük ihtimalle yapması beklenir. Orta derecede zorluktaki maddeler Madde IV Madde III B öğrencisinin I, II, III ü başarıyla tamamlaması, düşük bir ihtimalle IV ü yapması, V ve VI yı başarı ile tamamlayamaması beklenir. Düşük zorluk derecesindeki maddeler Madde II Madde I C öğrencisinin II den VI ya kadar olan maddeleri başarıyla tamamlayamaması ve I no lu maddeyi de düşük bir ihtimalle yapması beklenir.

PISA UYGULAMALARINDA TÜRKİYE SONUÇLARI 27

PISA 2003 Uygulaması YIL Katılan Ülke Sayısı Sonuçlar OECD Diğer Toplam PISA 2003 Esas Uygulaması Ağırlıklı Alan: Matematik 01-31 Mayıs 2003 tarihleri arasında 40 ilden seçilen 159 ilk ve ortaöğretim okulunda 15 yaş gurubundan toplam 4855 Öğrenciye Matematik, Fen ve Okuma Becerileri alanında Test uygulanmıştır. Çalışmaya ilişkin pilot uygulama 2002 yılında yapılmıştır. Alanlar Başarı Ortama Puanı Başarı Sırası 31 10 41 Matematik 423 33 (28)

PISA 2006 Uygulaması Katılan Ülke Sayısı Sonuçlar 2006 OECD Diğer Toplam PISA 2006 Esas Uygulaması Alanlar Başarı Başarı Sırası 30 27 57 Ağırlıklı Alan: Fen Ortalama 01-31 Mayıs 2006 tarihleri arasında 51 Puanı ilden seçilen 160 ilk ve ortaöğretim okulunda 15 yaş gurubundan toplam 4942 Öğrenciye Matematik, Fen ve Okuma Becerileri alanında Test uygulanmıştır. Çalışmaya ilişkin pilot uygulama 2005 yılında yapılmıştır. Matematik 424 43 (29)

PISA 2009 Uygulaması Katılan Ülke Sayısı Sonuçlar OECD 33 Diğer 22 Toplam 55 PISA 2009 Esas Uygulaması Ağırlıklı Alan: Okuma Becerileri 01-30 Nisan 2009 tarihleri arasında 56 ilden seçilen 170 ilk ve ortaöğretim okulunda 15 yaş gurubundan toplam 4996 Öğrenciye Matematik, Fen ve Okuma Becerileri alanında Test uygulanmıştır. Çalışmaya ilişkin pilot uygulama 2008 yılında yapılmıştır. Alanlar 39 (32) Başarı Ortalama Puanı Başarı Sırası 2009

PISA 2012 Uygulaması Katılan Ülke Sayısı Sonuçlar OECD Diğer Toplam PISA 2012 Esas Uygulaması Ağırlıklı Alan: Matematik 01-30 Nisan 2012 tarihleri arasında 57 ilden seçilen 170 ilk ve ortaöğretim okulunda 15 yaş gurubundan toplam 5200 Öğrenciye Matematik, Fen ve Okuma Becerileri alanında Test uygulanmıştır. Çalışmaya ilişkin pilot uygulama 2011 yılında yapılmıştır. Alanlar Başarı Ortalama Puanı Başarı Sırası 33 35 68 Matematik 448 44 Fen 463 43 2012

PISA 2015 Uygulaması Katılan Ülke Sayısı Sonuçlar OECD Diğer Toplam PISA 2015 Esas Uygulaması Ağırlıklı Alan: Matematik 02-22 Nisan 2015 tarihleri arasında 61 ilden seçilen 187 ilk ve ortaöğretim okulunda 15 yaş gurubundan toplam 5895 Öğrenciye Matematik, Fen ve Okuma Becerileri alanında Test uygulanmıştır. Çalışmaya ilişkin pilot uygulama 2014 yılında yapılmıştır. Alanlar Başarı Ortalama Puanı Başarı Sırası 35 37 72 Matematik 420 50 Fen 425 54 2015

PISA 2012 uygulamasına 34 ü OECD üyesi olmak üzere 65 ülke katılmıştır. PISA 2015 uygulamasına 35 ü OECD üyesi olmak üzere 72 ülke katılmıştır. OECD Üyesi Ülkeler: Almanya, Amerika, Avustralya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Japonya, Kanada, Kore, Lüksemburg, Macaristan, Meksika, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovak Cumhuriyeti, Slovenya, Şili, Türkiye, Yeni Zelanda, Yunanistan. Diğer Ülkeler: Arjantin, Arnavutluk, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Bulgaristan, Çin (Hong Kong), Çin (Makau), Çin (Şanghay), Çin (Tayvan), Endonezya, Güney Kıbrıs, Hırvatistan, Karadağ, Katar, Kazakistan, Kolombiya, Kosta Rika, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Malezya, Peru, Romanya, Rusya, Sırbistan, Singapur, Tayland, Tunus, Uruguay, Ürdün, Vietnam. 33

PISA 2012 Türkiye Ortalamaları MATEMATİK OKUMA FEN OECD ORTALAMASI 494 496 501 PUAN 448 475 463 SIRA 44 42 43 34

PISA 2015 Türkiye Ortalamaları MATEMATİK OKUMA FEN OECD ORTALAMASI 490 493 493 PUAN 420 428 425 SIRA 50 50 54 35

Bölgelere Göre Başarı Durumu PISA 2015 fen okuryazarlığı sonuçlarının bölgelere göre dağılımı aşağıdaki Şekil de görülmektedir. Türkiye deki Bölgeler Puan Ortalamaları Sıralama Batı Marmara 448 1 Ege 443 2 Doğu Marmara 438 3 Batı Anadolu 436 4 İstanbul 436 4 Akdeniz 434 5 Orta Anadolu 420 6 Batı Karadeniz 416 7 Kuzey Doğu Anadolu 414 8 Doğu Karadeniz 413 9 36

37 B a tı M a r m a r a Eg e D o ğ u M a r m a r a BatıAn adolu İ s t a n b u l A k d e n i z O r t a A n a d o l u B a t ı K a r a d e n i z K u z e y d o ğ u A n a d o l u D o ğ u K a r a d e n i z O r t a d o ğ u A n a d o l u Fen okuryazarlığı alanında Türkiye de en yüksek ortalama puana sahip bölge 448 puan ile Batı Marmara bölgesidir. Batı Marmara bölgesini sırasıyla Ege, Doğu Marmara, Batı Anadolu ve İstanbul takip etmektedir. En düşük ortalamaya sahip bölge ise 382 puan ile Ortadoğu Anadolu bölgesidir.

PISA 2015 okuma becerileri sonuçlarının bölgelere göre dağılımı Şekil de görülmektedir. Bölgelere göre okuma becerileri ortalama puanları Türkiye deki Bölgeler Puan Ortalamaları Sıralama Batı Marmara 458 1 Ege 446 2 İstanbul 443 3 Batı Anadolu 441 4 Akdeniz 437 5 Doğu Marmara 436 6 Orta Anadolu 427 7 Batı Karadeniz 414 8 Kuzey Doğu Anadolu 406 9 Doğu Karadeniz 404 10 38

Batı Mar mara Ege İstan bul Batı Anad olu Akde niz Doğ uma rma ra OrtaA nadol u Batı Kara deni z Kuze ydoğ uana dolu DoğuK araden iz Güney doğua nadol u Orta doğ uan adol u 458 446 443 441 437 436 427 414 406 404 390 384 Okuma becerileri alanında Türkiye de en yüksek başarıya sahip bölge ortalama 458 puan ile Batı Marmara Bölgesi iken en düşük başarıya sahip bölge ortalama 384 puan ile Ortadoğu Anadolu Bölgesi dir. Bu iki bölge arasındaki puan farkı yaklaşık 74 tür. 39

PISA 2015 matematik okuryazarlığı sonuçlarının bölgelere göre dağılımı Şekil de görülmektedir. Bölgeler göre matematik okuryazarlığı ortalama puanları Türkiye deki Bölgeler Puan Ortalamaları Sıralama Ege 442 1 Doğu Marmara 433 2 Batı Anadolu 432 3 Batı Marmara 431 4 İstanbul 430 5 Akdeniz 429 6 Orta Anadolu 422 7 Batı Karadeniz 411 8 Kuzey Doğu Anadolu 409 9 Doğu Karadeniz 399 10 40

Ancak! 41

Ege Doğ uma rmar a Batı Ana dol u Batı Mar mar a İsta nbul Akde niz Ort aa na dol u BatıK arade niz Kuzeyd oğuana dolu Doğu Karad eniz Güney doğua nadolu Orta doğ uan adol u 44 2 433 432 431 430 429 422 411 409 399 385 370 Matematik okuryazarlığı alanında Türkiye de en yüksek başarıya sahip bölge ortalama 442 puan ile Ege Bölgesi iken en düşük başarıya sahip bölge ortalama 370 puan ile Ortadoğu Anadolu Bölgesi dir. Bu iki bölge arasındaki puan farkı yaklaşık 72 dir. 42

PISA 2012 Türkiye Analizi Türkiye de PISA 2012 çalışmasına katılacak öğrenciler Türkiye nin Avrupa Birliğine uyum süreci doğrultusunda Devlet Planlama Teşkilatı ve Türkiye İstatistik Enstitüsü tarafından belirlenen 12 bölgeyi temsil edecek şekilde seçilmişlerdir. 43

PISA 2012 Türkiye Analizi / Bölgeler Arası Farklılık Batı Marmara Doğu Marmara Orta Anadolu Ege Batı Anadolu İstanbul Akdeniz Doğu Karadeniz Kuzeydoğu Anadolu Batı Karadeniz Guneydoğu Anadolu Ortadoğu Anadolu PISA matematik test ölçeğinde ortalama olarak 41 puanın yaklaşık bir yıllık okul öğrenimine denk geldiği hesaplanmaktadır. Bu durumda Batı Marmara ile Ortadoğu Anadolu arasındaki 84 puanlık farkın yaklaşık 2 yıllık bir okul süresine işaret ettiği söylenebilir. 300 400 500 Ortadoğu Anadolu Guneydoğu Anadolu Batı Kuzeydoğu Karadeniz Anadolu Doğu Karadeniz Akdeniz İstanbul Batı Anadolu Ege Orta Anadolu Doğu Marmara Fen 423 412 456 449 465 462 468 478 475 479 488 492 Okuma 434 423 461 459 478 473 486 486 493 503 494 490 Matematik 395 397 428 437 443 446 456 460 465 471 473 479 Batı Marmara 44

PISA 2012 Türkiye Analizi / Okul Türleri Arasındaki Farklılık 675 647 668 575 533 546 577 475 448 450 474 375 368 391 406 414 275 İlkoğretim Meslek Lisesi Çok Programlı Lise Genel Lise Teknik Lise Anadolu Meslek Lisesi Anadolu Teknik Lisesi Anadolu Lisesi Sosyal Bilimler Lisesi Anadolu Öğretmen Lisesi Polis Koleji Fen Lisesi Ortalama Matematik Bşarısı Türkiye de öğrencilerin PISA 2012 matematik puanlarındaki varyansın (farklılığın) %62 si okullar arasındaki farklılıktan kaynaklandığı hesaplanmaktadır. Bu oran OECD ülkelerinde ortalama % 37 dir Son dönemlerde okul türlerinin azaltılması ve liselerin dönüştürülmesi çalışmalarının, bu olumsuzlukları azaltmaya yönelik önemli sonuçlar doğuracağı düşünülmektedir. 45

Matematik Puanı PISA 2012 Türkiye Analizi / Eşitlik 500 Öğrenciler sosyoekonomik durumlarına göre 4 çeyrekliğe ayrıldığında, Türkiye de matematik başarısındaki artış, alt sosyoekonomik düzeydeki öğrencilerde görece daha fazladır 450 400 350 Alt Çeyrek 2. Çeyrek 3. Çeyrek Üst Çeyrek 2003 374 395 429 496 2012 412 436 447 498 Aynı dönemde OECD ülkeleri genelinde bu fark 98 den 90 a gerilemiştir. Alt sosyoekonomik düzeydeki öğrencilerin ortalama yeterlik düzeyi, üst çeyrekliktekilerden daha fazla arttığı için, 2003 te bu gruplardaki öğrenciler arasında 122 puanlık başarı farkı varken 2012 de bu fark 86 ya düşmüştür 46

Öğrenciler Okulda Mutlu mu? Endonezya Türkiye OECD Kore Türkiye de öğrencilerin yaklaşık %83 ü okulda mutlu olduğunu belirtmiştir 0% 40% 80% 47

PISA uygulamasının yapıldığı tarih itibariyle son iki haftada en az 3 kez derse geç kaldığını, dersi kırdığını veya en az 3 kez tüm gün okulu astığını söyleyen öğrenci oranının görece fazlalığı dikkat çekmektedir. 48

Derslerdeki çalışmalarda internet kullanımı; İnterneti derslerdeki çalışmalarda %50 dan fazla kullanan öğrencilerin akademik performansları, %10 dan az kullanan öğrencilere göre manidar bir şekilde yüksektir 49

Ev ödevi hazırlamada internet kullanımı; 50

PISA 2018 SÜRECİ

PISA 2018 HAZIRLIK VE UYGULAMA PLANI

Soru 1: METROTRANSİT Hangi Metrotransit istasyonundan hem şehir içi otobüslere hem de şehir içi trenlere binilebilir?... Soru 2: METROTRANSİT Hayvanat Bahçesi İstasyonu ndan Taşköprü İstasyonu na gitmek için hangi istasyonda hat değiştirmeniz gerekir? A Belediye Binası B Nehir Kıyısı C Körfez Kıyısı D Eski Rıhtım 53

Soru 1: PARAŞÜTLÜ GEMİLER Paraşüt kullanılmasının avantajlarından biri paraşütlerin 150 m yükseklikte açılmasıdır. Bu noktada rüzgârın hızı geminin güvertesindeki rüzgâr hızından %25 oranında daha fazladır. Bir geminin güvertesinde ölçülen rüzgâr hızı 24 km/h olduğunda paraşüte doğru esen rüzgârın yaklaşık hızı kaç olur? A. 6 km/h B. 18 km/h C. 25 km/h D. 30 km/h E. 49 km/h 54

Soru 1: İÇME SUYU İyi bir içme suyu kaynağına sahip olmak önemlidir. Yer altında bulunan sudan; yeraltı suyu olarak bahsedilmektedir. Yeraltı suyunda; yeryüzü kaynaklarında bulunduğundan niçin daha az bakteri ve zerrecik kirliliği olduğuna dair bir sebep belirtiniz. Soru 2: İÇME SUYU Suyun temizlenmesi, genellikle farklı teknikleri kapsayan değişik aşamalarda meydana gelmektedir. Şekilde gösterilen temizleme süreci 1-4 olarak numaralandırılan dört aşamayı kapsamaktadır. İkinci aşamada su bir çökertme havuzunda toplanmaktadır. Bu aşama suyu ne şekilde daha temiz yapar? A Sudaki bakteriler ölür. B Suya oksijen eklenir. C Çakıl ve kum dibe çöker. D Zehirli maddeler parçalanır. 55

Diğer örnek sorular için: http://pisa.meb.gov.tr/ 56

TEŞEKKÜRLER 57