5.1 ÇATI PANEL 5.1.1 %7 E MDEN BÜYÜK ÇATILAR 5.1.1.1 K YÜZÜ METAL M NERAL YÜN VEYA POL ÜRETAN YALITIMLI SANDV Ç PANEL Is, ses ve su yal t m özelliklerini bünyesinde bar nd ran bu paneller formland r lm fl iki metal aras na poliüretan dolgulu, yang n güvenli i de sa layan paneller ise taflyünü dolgulu olarak üretilmektedir (Resim 5.1 ve 5.2). Panellerin yük tafl ma de erleri, hesap sonucu ç kan de erden büyük olmal d r. Panelin boyutland r lmas nda; afl k mesafesi, dere ve mahya birleflim detaylar netleflmesi gerekir. Çat paneli boyutland r lmas nda eklerin ve birleflim yerlerinde s ve su s zd rmazl iyi bir detayla çözülmelidir. Resim 5.1 Mineral yün çat paneli 22 72
Resim 5.2 Poliüretan çat paneli 5.1.1.1.1 PANEL EK Panel ekleri 15 cm den küçük olmamal ve sipariflte fabrikaya verilen yönde çat panelinin alt sac kesilmelidir. Çat ya al nd ktan sonra alt sac ve taflyünü yal t m malzemesinin tamamen temizlenmesi, ek yerine uygulanacak silikon veya özel süngerlerin yap flmas n sa layacakt r. Panel ek yerlerinin iyi uygulanmas ; su, s, toz ve rüzgar n girmesini engellecektir, ayr ca panel birleflimlerinde en ve boylar n boflluk b rak lmadan yap lmas, s kay plar n azaltacakt r. Ek yerlerinde iki panelin oturaca afl k yüzeyi 10 cm olmal, yüzey 10 cm den ufaksa eklerin gelece i afl klara ilave profillerle yüzey geniflletilmelidir. 73
5.1.1.1.2 PANEL BOYU Panel boyu tayin edilirken nakliye, flantiyede vinçle çat ya al nmas ve montaj safhas nda uygun boyda olmas önemlidir. Gere inden fazla uzun boy verilmesi flantiye ortam nda k r lmalara sebep olacak ve uygulamay zorlaflt racakt r. Dere k sm ndaki panellerin en az 5 cm alt sac fabrikasyon olarak kesim yapt r lmal ve çat ya al nan panellerin 5 cm kesilmifl alt sac temizlenmelidir. Bu kesim ve temizleme ifllemi dere taraf ndan afla inen ya mur sular n n panel içine girmemesi için yap l r. Dereye temas eden panel alt yüzüne bitümlü sünger konularak rüzgar ve rüzgarl havalarda ya mur suyunun girmesi engellenmelidir. Mahyaya temas eden paneller aras nda kalan boflluk s kaçaklar n n en çok olaca noktad r; bu kritik noktan n camyünü veya taflyünü ile doldurulmas s kayb n ve yo uflma riskini önleyecektir. 5.1.1.2 K YÜZÜ METAL M NERAL YÜN YALITIMLI YER NDE UYGULAMALI KOMPOZ T S STEM Çat afl klar üzerine tafl y c olarak belirlenen trapez (projede hesaplanan yükleri tafl yabilecek kapasitede) standartlara uygun sactan formland r lm fl ana tafl y c olarak kullan l r. Çat trapezi üzerinde buhar kesici örtü serilir. Bu örtü tabakas n n ek yerlerinde oluflacak zaafiyete karfl çift tarafl bant ile bütünlük sa lanmas gerekmektedir. Uygulamada mineral yün yal t m malzemesinin kal nl na ba l olarak Z profil montaj yap l r. Z profillerinin aras nda boflluk kalmayacak flekilde mineral yün yal t m malzemesi yerlefltirilir, bu flekilde panelde oluflacak s köprüsü engellenmektedir. Son olarak Z profil kesitinden de s köprüsü oluflmamas için üstüne izolasyon band yap flt r ld ktan sonra ikinci kat trapez montaj yap larak sistem tamamlan r. 22 74
5.1.1.2.1 ÇATI TRAPEZ zocam Tekiz Tesisinde s cak dald rma yöntemiyle galvanizlenmifl DX51D+Z özellikte, e me ve profil kalitesine sahip üretilen sac, istenen boya çeflidiyle boyan p formland r lmas yla çat trapezi oluflturulur (Resim 5.3 ve 5.4). Montaj Yap l rken Dikkat Edilecek Noktalar Çat trapezi montaj hakim rüzgar n tersine yap lmal d r. Çat trapezinin mesnetlenmesini sa layan vidalar n miktar ve özellikleri co rafi özelliklerin gerekliliklerini yerine getirmelidir. Afl k noktas nda yük aktar m için, trapezlerde boylamas na en az 10 cm bini yap lmas gerekmektedir. Trapezin kesilen k s mlar nda korozyon oluflmamas için flefaf lak veya koruyucu önlemler al nmas gereklidir. Trapez kesimleri yerde yap lmal ve çapaklar temizlenmelidir. Resim 5.3 Çat trapezi 75
Resim 5.4 Çat trapezi uygulamas 5.1.1.2.2 ÇATI BÜKÜMLER 5.1.1.2.2.1 DERE BÜKÜMÜ E imli çat larda ya mur sular n n toplan p bir sistem içinde uzaklaflt r lmas nda kullan lan dereler, sac veya de iflik elemanlardan yap lmaktad r. Derelerin yal t ml olmas s köprüsü ve yo uflman n olmas n engellemektedir. Dere bükümü ve sac kal nl afl k, cephe ve çat kaplamas aras ndaki detaya göre belirlenmelidir. Tasarlanan bükümlerin üzerine mineral yün konularak yal t ml dere oluflturulur. Mineral yün üzerine PVC membran veya CTP (cam takviyeli polyester) malzemeleri uygulanarak su yal t m saglanmaktad r. 22 76
5.1.1.2.2.2 YAN ALIN BÜKÜMÜ Parapet oluflturmayan çat ve cephe birleflimlerinde suyun girmesini engellemek için yap lan bükümdür. Sac kal nl bükümün aç l m ve detaya göre belirlenir. Sac n d fl yüzeyi istenilen RAL renginde, iç k sm ise astarl yap l r. Çat panelinin kapataca yüzeyin iki hadveyi örtmesi riski azaltacakt r (Resim 5.5). Resim 5.5 Yan al n bükümü 5.1.1.2.2.3 HARPUfiTA BÜKÜMÜ Parapet oluflturan çat ve cephe birleflimlerinde kaplaman n bütünlü ünü sa layan su yal t m bükümleridir. Sac kal nl, aç l m ve tasar ma göre de iflse de en az 1.0 mm kal nl kta yap lmal d r. Sac n d fl yüzeyi istenilen RAL renginde, iç k sm ise astarl yap l r (Resim 5.6). Resim 5.6 Harpuflta detay 77
5.1.1.2.2.4 MAHYA BÜKÜMÜ Sandviç panel veya yerinde uygulamal sistemde mahyada oluflan bofllu un kapat lmas amac yla uygulanmaktad r. Mahya bükümü dört farkl flekilde yap labilir. Sac kal nl detaya göre belirlenerek 0,60 mm. kal nl ktan düflük yap lmamal d r. Sac n d fl yüzeyi istenilen RAL renginde, iç k sm ise astarl yap l r (Resim 5.7). Panel formundaki trapezden aç l olarak (E risel Mahya), Düz sac ile mahya sac olarak, Düz sac ile hadve flekline göre oymal büküm olarak, Havaland rmal flekilde yap lmaktad r. Resim 5.7 Mahya bükümü 5.1.1.2.2.5 PARAPET BÜKÜMÜ Çat kaplamas ile harpuflta aras ndaki bölgeyi kapatmak için uygulan r. Parapetin yüksek olmas halinde parapet sac damlal a kadar yap l r. Yerinde uygulamal çat sistemlerinde, PVC veya TPO membranlar n üstüne ayr ca cephe parapet trapezi konulmaktad r. Sac n d fl yüzeyi istenilen RAL renginde, iç k sm ise astarl yap l r (Resim 5.8 ve 5.9). 22 78
Resim 5.9 Yüksek Parapet Detay Resim 5.8 Yüksek Parapet Detay 5.1.1.2.2.6 ÇATI D LATASYON BÜKÜMÜ Binada oluflan dilatasyon, çat kaplamas na da yans t lmaktad r. Panel veya yerinde uygulamal sistemde detaya göre dilatasyon bofllu u b rak l r. Çat da oluflan dilatasyon bofllu u uygulama flekline göre tasarlanmaktad r.tasarlanan bükümler tek tarafa sabitlenerek, bina içine su almamas için en az iki hadve geçecek flekilde uygulanmaktad r (Resim 5.10). 79
Resim 5.10 Çat dilatasyon bükümü 5.1.1.2.3 KOMPOZ T DÖfiEME TRAPEZLER Standartlara uygun sactan üretilmifl, alt yüzü istenen RAL renginde boyal veya boyas z formland r lm fl sactan yap lmaktad r (Resim 5.11). Kompozit döfleme olufltururken, döflemeye konulan trapez kal c kal p görevi yapmaktad r. Kompozit döfleme trapezi ve betonarmenin kaymamas için önlemler al nmal d r. Beton dökülme esnas nda, slak beton a rl n tafl yabilmesi için yeterli dayan ma sahip trapez seçilmesi ve kirifllere mesnetlenmesi gerekmektedir. Trapez ve beton aras nda aderans sa layacak pim kullan lmal d r. Kal c kal p görevi haricinde alt yüzü boyal yap larak, dekoratif bir görüntü sa lan r. Trapez kesitinin de iflken olmas ndan dolay, kullan lacak beton miktar n azaltarak bina yükünün azalmas n sa lamaktad r. Resim 5.11 Kompozit döfleme trapezi 22 80
5.1.2 % 7 E MDEN KÜÇÜK ÇATILAR 5.1.2.1 ALT YÜZÜ METAL M NERAL YÜN VE/VEYA POL ÜRETAN YALITIMLI SANDV Ç PANEL 5.1.2.1.1 KOMB ÇATI PANEL Is, su, ses yal t m ve yang n güvenli i özelliklerini bünyesinde bar nd ran kombi panel; s ras yla alt yüzü sac, taflyünü, poliüretan, hadve aralar ve üzerine PVC veya TPO membrandan oluflmaktad r (Resim 5.12). Panel alt yüzündeki formland r lm fl sac hadve aralar na ve üzerine 5 cm veya 7,5 cm taflyünü doldurulup, üst k sm na 2,5 cm poliüretan konulmaktad r. Çat panelinin üst yüzeyini oluflturan PVC veya TPO membran n poliüretan ile yap flmas sa lan r. Resim 5.12 Kombi panel 81
5.1.2.1.1.1 PANEL B RLEfi M Panellerin üst yüzeyini oluflturan PVC veya TPO membran fabrikasyon olarak, panel boy bini k sm nda 10 cm genifl üretilir. Panel eni ise en az 20 cm lik PVC veya TPO membrana s cak hava üfleyen robot ile yap flt r l r. Kombi panel uygulamas nda mekanik tespit vidalar, hadvelerin afl kla birleflti i ek k s mlarda iki panelin vidalanmas yla gerçeklefltirilir. Panel en birleflimlerinde bütün hadvelere vida at lmal d r (Resim 5.13). Resim 5.13 Panel en - boy kesitleri S cak Kaynakla Yap flt r lan PVC/TPO Membran Üst Bini 10 cm TAfiIYICI AfiIK KOMB PANEL PVC/TPO Membran Poliüretan Taflyünü Boyal Galvaniz Sac S cak Kaynakla Yap flt r lan PVC/TPO Membran Bant en az 20 cm KOMB PANEL PVC/TPO Membran Poliüretan Taflyünü Boyal Galvaniz Sac TAfiIYICI AfiIK 5.1.2.1.1.2 MAHYA B RLEfi M Mahyada paneller aras kalacak boflluklar n taflyünü ile doldurulmas s köprüsünü engellemektedir. ki panel aras nda kalan boflluk en az 20 cm PVC veya TPO membran uygulanarak s cak hava üfleyen robotla yap flt r l r. 5.1.2.2 F BRO ÇATI PANEL Is ve su yal t m özelliklerini bünyesinde bar nd ran Fibro panel; alt yüzü formland r lm fl sac n üzerine s ras yla poliüretan, PVC veya TPO membran olarak üretilmektedir (Resim 5.14). Panellerin yük tafl ma de erleri, hesap sonucu ç kan de erden büyük olmal d r. Panelin boyutland r lmas nda; afl k mesafesi, dere ve mahya birleflim detaylar n n netlefltirilmesi gerekmektedir. Çat paneli boyutland r lmas nda eklerin ve birleflim yerlerin s ve su s zd rmazl iyi bir detayla çözülmelidir. 22 82
Resim 5.14 Fibro Çat Paneli 5.1.2.1.2.1 PANEL B RLEfi M Fibro Panellerin üst yüzeyini oluflturan PVC veya TPO membran fabrikasyon olarak panel bini k sm nda 10 cm genifl üretilir. Panel eni ise en az 20 cm lik PVC veya TPO membrana s cak hava üfleyen robot ile yap flt r l r. Fibro panel uygulamas nda mekanik tespit vidalar, hadvelerin afl kla birleflti i ek k s mlarda iki panelin vidalanmas yla gerçeklefltirilir. Panel en birleflimlerinde bütün hadvelere vida at lmal d r (Resim 5.15). S cak Kaynakla Yap flt r lan PVC/TPO Membran Üst Bini 10 cm TAfiIYICI AfiIK MEMBRANLI F BRO PANEL PVC/TPO Membran Poliüretan Boyal Galvaniz Sac S cak Kaynakla Yap flt r lan PVC/TPO Membran Bant en az 20 cm MEMBRANLI F BRO PANEL PVC/TPO Membran Poliüretan Boyal Galvaniz Sac TAfiIYICI AfiIK Resim 5.15 Panel en - boy kesitleri 5.1.2.2.2 MAHYA B RLEfi M Mahyada paneller aras kalacak boflluklar n taflyünü ile doldurulmas s köprüsü oluflumunu engellemektedir. ki panel aras nda kalan boflluk en az 20 cm PVC veya TPO membran konularak s cak hava üfleyen robotla yap flt r l r. 83
1.Firma Profili 5.1.2.2 ALT YÜZÜ METAL M NERAL YÜN YALITIMLI ÜST YÜZÜ PVC VEYA TPO MEMBRANLI YER NDE UYGULAMALI KOMPOZ T S STEM Çat afl klar üzerine tafl y c olarak belirlenen trapez (projede hesaplanan yükleri tafl yabilecek kapasitede) standartlara uygun sactan formland r lm fl ana tafl y c olarak kullan l r. Çat trapezi üzerinde buhar kesici örtü serilir. Bu örtü tabakas n n ek yerlerinde çift tarafl bant ile bütünlük sa lan r. Buhar kesicinin üzerine s yal t m olarak TS 901-1 EN 13162 ye uygun üretilmifl yeterli basma dayan m na sahip taflyünü kullan l r. Sistemin en üstünde PVC veya TPO membran malzemeler kullan larak kompozit çat sistemi oluflturulur. Dikkat Edilecek Noktalar: PVC veya TPO membran ek yerlerine yerlefltirilmeyen taflyünü plakalar ortas ndan birer adet raptet ile tespit edilmeli ve flafl rtmal olarak serilmelidir. PVC veya TPO membranlar n çat daki flekil ve bunlar n tespiti için kullan lacak vidalar n aral k ve adetleri hesap sonucu tasarlanmal d r. Özellikle rüzgar kuvvetinin oluflturaca emme bas nçlar nda y rt lmaya sebep olacak etkilerden kaç nmak için önemlidir. PVC veya TPO membran n ek yerinin s cak hava üfleyen robotla yap flt r lmas esnas nda mevsim durumuna göre robotun s cakl ve h z ayarlanmal d r. PVC veya TPO membran örtüler e imin en düflük oldu u noktadan e ime dik olarak serilmelidir. 22 84