Ö S Y M T.C. YÜKSEKÖĞRETİM KURULU ÖĞRENCİ SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI 2 FEN BİLİMLERİ SINAVI BİYOLOJİ TESTİ SORU KİTAPÇIĞI 27 HAZİRAN 2010 BU SORU KİTAPÇIĞI 27 HAZİRAN 2010 LYS 2 BİYOLOJİ TESTİ SORULARINI İÇERMEKTEDİR. Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla lursa lsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Merkezimizin yazılı izni lmadan kpya edilmesi, ftğrafının çekilmesi, herhangi bir ylla çğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai srumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
BİYOLOJİ TESTİ 1. Bu testte 30 sru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Biylji Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. 1. Bir hücrenin, I. ribzm, II. hücre duvarı, III. mitkndri 2. Enerji elde etmede kullanılabilecek mleküllerin biykimyasal yıkım ylları aşağıda verilmiştir. PROTEİNLER POLİSAKKARİTLER YAĞLAR yapılarından hangilerine sahip lması ökaryt hücre lduğuna karar vermek için kullanılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III AMİNOASİTLER BASİT ŞEKERLER GLİSEROL YAĞ ASİTLERİ D) I ve II E) II ve III PGAL PİRUVAT X NH 3 KREBS DÖNGÜSÜ Buna göre, şemada X larak gösterilen madde aşağıdakilerden hangisidir? A) NADH2 B) FADH2 C) Glukz D) Asetil CA E) Sitrik asit 1
3. Aşağıdaki tablda X, Y, Z, T ve U maddeleri ile ilgili larak karaciğerde gerçekleşen bazı metablizma layları verilmiştir. Madde Sentezlenme Yıkım Deplanma Salgılanma X Y Z T U Nt: Gerçekleşen laylar ile gösterilmiştir. 4. Ağız Mide İnce bağırsak Karbnhidratlar Nişasta I Maltz Prteinler Prtein II Küçük plipeptitler Küçük plipeptitler Tabldaki bilgilere göre, X, Y, Z, T ve U maddelerinden hangisi glikjeni göstermektedir? A) X B) Y C) Z D) T E) U Glukz III Daha küçük plipeptitler ve bazı dipeptitler Yukarıdaki tablda insanda karbnhidrat ve prtein sindiriminin bazı aşamaları verilmiştir. Tablda I, II ve III ile gösterilen enzimler aşağıdakilerin hangisinde dğru larak verilmiştir? I II III A) Amilaz Kimtripsin Pepsin B) Amilaz Pepsin Kimtripsin C) Tripsin Amilaz Kimtripsin D) Tripsin Kimtripsin Amilaz E) Kimtripsin Pepsin Amilaz 2
5. Bir hücrede sentezlenen bir prteindeki aminasit dizilimi bilinirse sentezde kullanılan I. kdn çeşidi sayısı, II. kdn sayısı, III. antikdn sayısı, IV. ribzm sayısı bilgilerinin hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 7. I. Fsfat grubunun rganik baza bağlandığı yer II. Taşıdığı şeker çeşidi III. Organik bazın şekere bağlandığı yer IV. Yapıdaki nükleik asit zincir sayısı DNA ve RNA yukarıdakilerin hangileri bakımından birbirinden farklılık gösterir? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 6. Adli tıpta, güvenirliği çk yüksek lan DNA parmak izi yöntemi, zanlıların suçluluğunun kanıtlanmasında ve babalık testlerinde kullanılmaktadır. Bu yöntemin güvenilir lması DNA nın aşağıda verilen özelliklerinden hangisine dayanmaktadır? A) Sarmal yapıya sahip lması B) Enzimlerle istenilen yerden kesilebilmesi C) Labratuvar rtamında çğaltılabilmesi D) Hücreden saf larak elde edilebilmesi 8. Bazı hrmnların sadece hedef hücrelerde tepki luşturabilmeleri, hrmnların aşağıda verilen özelliklerinden hangisiyle açıklanabilir? A) Hücrede ilgili hrmna özgü reseptörler lmasıyla B) Hücrelere kan yluyla taşınmalarıyla C) Geri bildirim mekanizmasıyla miktarlarının dengede tutulmasıyla D) Sterit bileşikler lmalarıyla E) Her birinin farklı bir yapıya sahip lmasıyla E) Bazı bölgelerindeki baz dizilimlerinin bireye özgü lması 3
9. Aşağıdaki hrmn çiftlerinden hangisi, karşısında verilen işlevi gerçekleştirmez? A) B) C) Hrmn çifti İnsülin-Glukagn Kalsitnin-Parathrmn Prlaktin-Oksitsin D) Krtizl-Lüteinleştirici hrmn E) Östrjen-Prgestern İşlev Kandaki glukz miktarının düzenlenmesi Kandaki Ca miktarının düzenlenmesi Meme bezlerinde süt üretilmesi ve salgılanması Kan basıncının düzenlenmesi Menstrüal döngünün düzenlenmesi 11. Aşağıdaki tablda çeşitli hayvan gruplarına ait K, L, M, N ve P larak adlandırılan nörnların bazı özellikleri verilmiştir. Nörn Miyelin kılıf Aksn çapı ( μm ) K Yk 1 L Yk 500 M Var 5 N Var 10 P Var 20 Tabldaki bilgilere göre, K, L, M, N ve P nörnlarının hangisinde impuls iletiminin en hızlı lması beklenir? A) K B) L C) M D) N E) P 10. Aşağıdakilerden hangisinin yapısında endderm kökenli hücreler bulunur? A) Kemik B) Beyin C) Kas D) Kıkırdak E) Pankreas 12. Nrmal bir insanda, aşağıdaki laylardan hangisi sempatik sinir sisteminin etkisiyle rtaya çıkar? A) Tükürük salgısının artması B) Kalp atım hızının yavaşlaması C) Mide ve bağırsak hareketlerinin azalması D) Brnşların daralması E) Göz bebeğinin daralması 4
13. Bir memeli hayvanın hiptalamusunun işlevlerini araştırmak amacıyla aşağıdaki deneyler yapılmış ve belirtilen snuçlar alınmıştır. 1. Deney: Hiptalamusun bir bölgesi tuz derişimi yüksek bir çözeltiyle uyarıldığında, deney hayvanının susuz lmadığı hâlde çk miktarda su içtiği, idrar miktarının ise azaldığı saptanmıştır. 2. Deney: Hiptalamusun başka bir bölgesine elektrik uyarısı verildiğinde, deney hayvanının tk lduğu hâlde yemeye devam ettiği saptanmıştır. 15. Aşağıdakilerden hangisi antikrların özelliklerinden biri değildir? A) Antijenleri fagsite etme B) Prtein yapısında lma C) Antijenle karşılaştığında luşma D) Antijene özgü lma E) B hücreleri tarafından üretilme Bu iki deneyin bulguları, bu memeli hayvanda hiptalamusun aşağıdakilerden hangisini denetlediğini göstermez? A) Vücut sıcaklığını B) Kanın zmtik basıncını C) İdrar üretimini D) Vücuda alınacak su miktarını E) Açlık-tkluk hissini 14. İnsan vücudunda ödem luşmasında, I. kılcal damarlardaki kan basıncının artması, II. kan prteinlerinin azalması, III. dkular arası sıvının zmtik basıncının azalması durumlarından hangileri etkili lur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 16. Bir canlının slunum sisteminin aşağıdaki özelliklerden hangisine sahip lması, kural larak yaşadığı rtam hakkında bilgi verir? A) Gaz alışverişinin difüzynla gerçekleşmesi B) Slunum rganının vücut içinde lması C) Gazların slunum pigmentiyle taşınması D) Slunum rganının yüzeyinin nemli lması E) Gaz değişim yüzeyinin bir sıra hücre tabakasından luşması 5
17. Oksijen kısmi basıncı (mm Hg) Karbndiksit kısmi basıncı (mm Hg) K 110 40 L 40 60 M 100 40 18. Nrmal bir insanda K, L ve M larak adlandırılan üç madde ile ilgili larak nefrnda gerçekleşen bazı laylar aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Kan damarı K maddesi Süzülme ve tam geri emilim L maddesi Süzülme ve kısmen geri emilim Kan damarı Kan damarı M maddesi Salgılanma Yukarıdaki tabl insanın alvelünde, art kanında ve dku sıvısında ölçülmüş ksijen ve karbndiksit kısmi basınç değerlerini göstermektedir. Nefrn Nefrn Nefrn Buna göre, K, L ve M ile gösterilen alvel, art kanı ve dku sıvısı aşağıdakilerin hangisinde dğru larak verilmiştir? K L M A) Alvel Art kanı Dku sıvısı B) Alvel Dku sıvısı Art kanı C) Dku sıvısı Alvel Art kanı D) Art kanı Alvel Dku sıvısı E) Art kanı Dku sıvısı Alvel İdrar İdrar Bu üç maddenin üre, aminasit ve penisilin lduğu bilindiğine göre aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi dğrudur? Üre Aminasit Penisilin A) K L M B) K M L C) L K M D) L M K İdrar E) M K L 6
19. Bir iskelet kasında gerçekleşen, I. kas hücresinin endplazmik (sarkplazmik) retikulumundan Ca iynlarının serbest kalması, II. miyzin ile aktin filamentlerinin ATP kullanılarak birbiri üzerinde kayması, III. kas hücresinde luşan deplarizasynun kas hücresi zarı byunca yayılması, IV. Ca iynunun aktin filamentine bağlanmasıyla miyzinin aktine bağlanma bölgelerinin açılması, V. mtr uç plaklarındaki nörndan sinaptik bşluğa asetilklin salınması laylarının dğru sırası aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? 20. Krmzm sayısı 2n lan bir canlıda, spermatgenez sırasında, mayz I bölünme evresinde bir krmzmda ayrılmama layı gerçekleşiyr. Bu durumda luşacak dört gametin krmzm sayılarının aşağıdakilerden hangisindeki gibi lması beklenir? A) n1, n, n, n B) n-1, n, n, n C) n1, n-1, n, n D) n1, n1, n-1, n-1 E) n1, n1, n-1, n A) I IV III V II B) II V I III IV C) III V I II IV D) V II I IV III E) V III I IV II 7
21. Aşağıdaki sy ağacında, numaralandırılmış bireylerin kan gruplarının fentipleri verilmiştir. 22. Aşağıdakilerden hangisi insanda X e bağlı çekinik kalıtımın özelliklerinden biri değildir? A B 1. birey 2. birey AB A 3. birey 4. birey B 5. birey : Dişi birey : Erkek birey A) Özelliği gösteren erkek bireyin kız çcuklarının hepsinde özellik rtaya çıkarken, hiçbir erkek çcuğunda rtaya çıkmaz. B) Özelliğin erkek bireyde rtaya çıkabilmesi için çekinik allelin tek bir kpyası yeterlidir. C) Özelliği gösteren dişi bireyin erkek çcuklarının hepsinde özellik rtaya çıkar. B Bu sy ağacındaki bireylerden hangilerinin kan gruplarının gentiplerinin hmzigt lma lasılığı vardır? B 6. birey 7. birey D) Heterzigt lan dişi bireyin erkek çcuklarında özelliğin % 50 ranında rtaya çıkması beklenir. E) Özelliğin dişi bireyde rtaya çıkabilmesi için bireyin çekinik hmzigt lması gerekir. A) Yalnız 1. B) 1. ve 5. C) 2. ve 5. D) 4. ve 7. E) 5. ve 6. 8
23. Hayvanların rtam sıcaklığındaki değişikliklere verdikleri tepki farklıdır. Bazı hayvan türlerinin vücut sıcaklıkları dış rtam sıcaklığına bağlı larak değişir (ektterm, sğukkanlı hayvanlar). Bazı hayvan türlerinde ise dış rtam sıcaklığı değişse bile bu hayvanlar vücut sıcaklıklarını krurlar (endterm, sıcakkanlı hayvanlar). 24. Agar blğu t Fare endterm, kertenkele ektterm bir hayvandır. Bu iki hayvanın, değişen dış rtam sıcaklığına bağlı larak vücut sıcaklıklarındaki değişimi gösteren grafiğin aşağıdakilerin hangisindeki gibi lması beklenir? Yulaf bitkisi Karanlıkta tutulan diğer yulaf bitkisi 40 30 20 10 Fare Kertenkele A) B) Vücut sıcaklığı ( C) 40 30 20 10 Vücut sıcaklığı ( C) Bir yulaf filizinin ucu kesiliyr ve bu parça bir süre agar blğunun üstünde bekletiliyr. Daha snra bu agar blğu, ucu kesilmiş ve karanlıkta tutulan başka bir yulaf filizinin tepesine t anında şekildeki gibi yerleştiriliyr. Karanlıkta tutulmaya devam edilen bu yulaf filizinin, agar blğu yerleştirildikten bir süre snra aşağıdakilerin hangisindeki gibi görünmesi beklenir? A) B) C) 0 10 20 30 40 Dış rtam sıcaklığı ( C) 0 10 20 30 40 Dış rtam sıcaklığı ( C) t t t C) D) Vücut sıcaklığı ( C) Vücut sıcaklığı ( C) 40 40 30 30 20 20 10 10 D) E) 0 10 20 30 40 Dış rtam sıcaklığı ( C) 0 10 20 30 40 Dış rtam sıcaklığı ( C) t t E) Vücut sıcaklığı ( C) 40 30 20 10 0 10 20 30 40 Dış rtam sıcaklığı ( C) 9
25. Bitkilerde ftsentez, yaprağın aşağıda verilen yapılarının hangisinde gerçekleşir? A) Symuk bru hücrelerinde B) Arkadaş hücrelerinde C) Kütikula tabakasında D) Palizat parankima hücrelerinde E) Odun bru hücrelerinde 26. I. Asma bitkisinin dkunduğu bir dala zamanla sarılması II. Akşamsefası bitkisinin çiçeklerinin aydınlıkta kapanıp karanlıkta açılması III. Bitki köklerinin tprağın derinliklerine dğru uzaması IV. Küstüm tu bitkisinin dkununca yaprakçıklarını kapatması Yukarıdakilerden hangileri, yönelim hareketi larak kabul edilemez? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 10
27. Aşağıdakilerden hangisi dunsu bitkilerde suyun köklerden yaprağa taşınmasında etkili faktörlerden biri değildir? A) Odun bruların kılcal yapıya sahip lması B) Yapraklardan terlemeyle su yitirilmesi C) Su mleküllerinin yarattığı khezyn kuvveti D) Kökteki emici tüylerde zmtik basıncın yüksek lması E) Symuk brularında taşınan besin maddelerinin zmtik basıncı artırması 28. İki farklı türün bireyleri arasında değişik ilişkiler labilir. Aşağıdaki tablda üç farklı ilişki, I, II ve III larak adlandırılmış ve bu ilişkilerin K ve L canlıları üzerindeki etkileri gösterilmiştir. İlişki tipi K canlısı L canlısı I II III 0 0 : Canlı üzerinde etkisi yk. : Canlı için yararlı bir etkisi var. : Canlı için zararlı bir etkisi var. Buna göre, tablda I, II ve III ile belirtilen ilişki tipleri aşağıdakilerin hangisinde dğru larak verilmiştir? I II III A) Kmmensalizm Mutualizm Parazitizm B) Kmmensalizm Parazitizm Mutualizm C) Mutualizm Kmmensalizm Parazitizm D) Mutualizm Parazitizm Kmmensalizm E) Parazitizm Kmmensalizm Mutualizm 11
29. Bir ppülasynda çekinik bir özelliğin rtaya çıkmasından srumlu allelin en az bir tanesini taşıyan bireylerin ppülasyn içindeki ranı, Hardy- Weinberg eşitliğine göre aşağıdakilerden hangisiyle hesaplanabilir? (q çekinik allelin frekansını göstermektedir.) 30. Aşağıdakilerden hangisi ppülasynların gen havuzlarında değişime neden lmaz? A) Ppülasynların yüksek enerjili ışınların etkisinde kalması B) Ppülasynların cğrafi engellerle bölünmesi A) 2pq 2 2 p 2pq q B) 2 2pq q 2 2 p 2pq q C) Ppülasynların içine ve dışına göçlerin lması D) Ppülasynların büyük lması C) 2 q 2 2 p 2pq q D) 2 2pq p 2 2 p 2pq q E) Ppülasynlara yapay seçilim uygulanması E) 2 2pq q 2 2 p 2pq q TEST BİTTİ. CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ. 12
SINAVDA UYULACAK KURALLAR 1. Adayların cep telefnu, çağrı cihazı, telsiz, ftğraf makinesi, cep bilgisayarı, saat fnksiynu dışında fnksiynu lan saat, hesap makinesi, sözlük, kitap, defter, müsvedde kâğıdı, pergel, açıölçer, cetvel ve benzeri her türlü araç gereçle, silah ve benzeri teçhizatla sınava girmesi kesinlikle yasaktır. Bu araçlarla sınava girmiş adaylar mutlaka Saln Sınav Tutanağına yazılacak, bu adayların sınavı geçersiz sayılacaktır. 2. Bu test için verilen tplam cevaplama süresi 45 dakikadır. Sınav başladıktan snra ilk testin cevaplama süresi bitmeden ve sn testin sn 15 dakikası içinde adayın sınavdan çıkmasına kesinlikle izin verilmeyecektir. İki test arasında birinci testin sru kitapçığının tplanması, ikinci ve üçüncü testin sru kitapçığının dağıtılması işlemleri dışında ara verilmez. Bu tplama ve dağıtma işlemi sırasında adayların salndan dışarı çıkmaları kesinlikle yasaktır. 3. Sınav evrakını teslim ederek salnu terk eden aday, her ne sebeple lursa lsun tekrar sınava alınmayacaktır. 4. Bu süreler dışında cevaplamayı süre bitmeden tamamlarsanız, cevap kâğıdınızı ve sru kitapçığınızı saln görevlilerine teslim ederek salnu terk edebilirsiniz. Sınav süresinin bittiği ilan edildiğinde cevap kâğıtları ve sru kitapçıkları saln görevlileri tarafından tplanıncaya kadar yerlerinizde kalınız. 5. Sınav süresince görevlilerle knuşmak ve görevlilere sru srmak yasaktır. Aynı şekilde görevlilerin de adaylarla yakından ve alçak sesle knuşmaları, ayrıca adayların birbirinden kalem, silgi vb. şeyleri istemeleri kesinlikle yasaktır. 6. Sınav sırasında kpya çeken, çekmeye kalkışan, kpya veren, kpya çekilmesine yardım edenlerin kimlik bilgileri, Saln Sınav Tutanağına yazılacak ve bu adayların sınavları geçersiz sayılacaktır. Görevliler kpya çekmeye ya da vermeye kalkışanları uyarmak zrunda değildir, srumluluk size aittir. Adayların test srularına verdikleri cevapların dağılımları bilgi işlem yöntemleriyle incelenecek, bu incelemelerden elde edilen bulgular bireysel ya da tplu larak herhangi bir şekilde kpya çekildiğini gösterirse kpya eylemine katılan aday/adayların cevaplarının bir kısmı ya da tamamı iptal edilecektir. Cevap kâğıdınızı başkaları tarafından görülmeyecek şekilde tutmanız gerekmektedir. 7. Adaylar, görevlilerin her türlü uyarılarına uymak zrundadır. Sınavınızın geçerli sayılması, her şeyden önce sınav kurallarına uymanıza bağlıdır. 8. Cevap kâğıdına yazılacak her türlü yazıda ve yapılacak bütün işaretlemelerde kurşun kalem kullanılacaktır. Tükenmez kalem veya dlma kalem kesinlikle kullanılmayacaktır. Cevapların cevap kâğıdına işaretlenmiş lması gerekir. Sru kitapçığına işaretlenen cevaplar geçerli değildir. 9. Sru kitapçığının sayfalarının eksik lup lmadığını, kitapçıkta basım hatalarının bulunup bulunmadığını ve sru kitapçığının her sayfasında basılı bulunan sru kitapçığı türünün, kitapçığın ön kapağında basılı sru kitapçığı türüyle aynı lup lmadığını kntrl ediniz. Sru kitapçığınızın sayfası eksik ya da basımı hatalıysa değiştirilmesi için Saln Başkanına başvurunuz. Cevap kâğıdınızda, size verilen sru kitapçığının türünü Sru Kitapçığı Türü alanındaki ilgili yuvarlağı dldurarak belirtiniz. Cevap kâğıdınızda işaretlediğiniz Sru Kitapçığı Türü saln görevlileri tarafından sınav öncesi kntrl edilerek paraflanacaktır. Sizin işaretlediğiniz ile saln görevlilerinin parafladıkları kitapçık türü arasında fark lması hâlinde saln görevlilerinin parafladıkları kitapçık türü dikkate alınacaktır. LYS-2 de alacağınız bütün testlerin sru kitapçığı türü aynı lmalı, birbirinden farklı lmamalıdır. Bu duruma özellikle dikkat ediniz. LYS-2 de size verilen sru kitapçıklarının türleri birbirinin aynı değilse görevlileri hemen uyararak size aynı türden sru kitapçığı vermelerini sağlayınız. 10. Sınav snunda sru kitapçıkları tplanacak ve ÖSYM de tek tek incelenecektir. Sru kitapçığının bir sayfası bile eksik çıkarsa sınavınız geçersiz sayılacaktır. 11. Sru kitapçığının sayfalarındaki bş yerleri müsvedde için kullanabilirsiniz. 12. Sruları ve/veya bu srulara verdiğiniz cevapları ayrı bir kâğıda yazıp bu kâğıdı dışarı çıkarmanız kesinlikle yasaktır. 13. Sınav salnundan ayrılmadan önce sru kitapçığınızı, cevap kâğıdınızı ve 2010 LYS-2 Sınava Giriş ve Kimlik Belgenizi saln görevlilerine teslim etmeyi unutmayınız. 14. Testin cevaplama süresinin bitmesine 15 ve 5 dakika kaldığı saln görevlileri tarafından yüksek sesle hatırlatılacaktır. 15. Bu testin cevaplarını cevap kâğıdında ilgili alana işaretlemeye dikkat ediniz.
LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI - 2 (LYS-2) 27 HAZİRAN 2010 BİYOLOJİ TESTİ 1. C 2. D 3. A 4. B 5. C 16. B 17. B 18. C 19. E 20. D 6. E 7. D 8. A 9. D 10. E 21. B 22. A 23. C 24. B 25. D 11. E 12. C 13. A 14. D 15. A 26. D 27. E 28. C 29. B 30. D