BODRUM KALESİ BİLGİLENDİRME TOPLANTISI TARTIŞMALAR ARASINDA YAPILDI Bodrum da Temmuz ayından beri yoğun tartışmalara neden olan Bodrum Kalesi Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon, Teşhir, Tanzim ve Mühendislik Projesi ile ilgili bugün bir bilgilendirme toplantısı gerçekleştirildi. Kültür ve Turizm Bakanlığı ve 2 yılda tamamlanacak projeyi yapacak olan firmanın yetkililerinin de katıldığı toplantıda zaman zaman gergin anlar yaşandı. Bodrum Kent Konseyi nin girişimleriyle Herodot Kültür Merkezi nde organize edilen toplantıya, Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon ile yardımcısı Taner Uslu, CHP Bodrum İlçe Başkanı Recai Seymen, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Restorasyon Dairesi Başkanı Bahadır Sabah, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Müdürü Tayfun Selçuk, projeyi yapacak olan firmanın yetkilileri, Bodrum Kent Konseyi üyeleri ile çok sayıda vatandaş katıldı. Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşının okunmasının ardından başlayan toplantının başında konuşan Bodrum Belediye Başkanı Mehmet Kocadon, şunları söyledi: Bodrum Kalesi nde yapılacak bir çalışmanın Dünya mirası olan kalemizin bakımı ve geleceği açısından son derece önemlidir. Bu çalışmalar yapılırken önemli olan birlik beraberliği sağlamaktır. Şu anda gündemimizde bir proje var. Gönül isterdi ki hep beraber bu proje üzerinde tartışılsın ve Türkiye nin gündemine ondan sonra bu tadilat projesi gelsin. Ama biraz erken geldi. Önemli olan üzüm yemektir, bağcıyı dövmek değil. Ankara dan gelip bize misafir olan arkadaşlarımızla bu çalışma üzerinde beraber ortak bir değerlendirme yapacağız. Toplantının moderatörü Bodrum Kent Konseyi ve Bodrum
Denizciler Derneği Başkanı Mustafa Demiröz ise Bodrum Kalesi nde yapılması düşünülen projenin kamuoyuna net olarak açıklanması ve kamuoyunun tam bilgilenmesi için bu toplantıyı gerçekleştiriyoruz. Umarım bu toplantıda öğrenilmek istenen her şey açıklığa kavuşur dedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Restorasyon Dairesi Başkanı Bahadır Sabah ise konuyla yazılı ve görsel basında farklı yorumlar ve eleştiriler olduğunu söyleyerek şunları dile getirdi: Bunların birçoğu projeyle ilgili detayların bilinmemesinde kaynaklı olduğunu düşünerekten bu çalışmada ne yaptığımızı, kaledeki mevcut durumu, müzedeki mevcut durumu ve bunlara yapacağımız müdahaleleri açıklayacak bir sunum yapmayı düşündük. Biz bu projeye 2013 yılında yaptığımız ihale ile başlayıp 3 yıllık bir proje çalışması ve kurul onayı ile bu noktaya geldik. Bu projede akademik danışmanlarımız, ilgili müze müdürlükleri, bu kalede çalışma yapmış STK lar gibi bir çok kurumdan faydalanmaya çalıştık. Şu an ihale süreci bitti ve uygulama sürecine başladık. Yapılacak çalışmada eleştirilen, bizim öngörmediğimiz, ya da ortaya çıkacak yeni bulgular doğrultusunda biz projeyi revize etmekten kaçınmıyoruz. Önemli olan doğru iş yapmak. Bahadır Sabah ın konuşmasının ardından toplantının basına kapalı yapılacağı ilan edildi. Katılımcılardan gelen tepkiler üzerine ise toplantının basına açık olarak gerçekleştirilmesi karara bağlandı. Daha sonra kürsüye gelen projenin müellifi Mimar Umut Bilgiç, Bodrum Kalesi ve içerisindeki müzenin şu anki durumuyla ilgili görsel bir sunum yaptı. Yapılması planlanan Bodrum Kalesi Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon, Teşhir, Tanzim ve Mühendislik Projesi ile ilgili de detaylı bilgiler veren Bilgiç projenin amacını Kale kimliğini oluşturan özgün değerleri açığa çıkarmak ve korunarak sergi unsuru olarak yaşatmak. Kaleyle özdeşleşmiş Sualtı Arkeoloji Müzesi işlevi
gerektirdiği birimleri, yeni önerilen yapılara taşıyarak tescilli yapıların üzerindeki yükü hafifletmek. Tescilli yapılara gerektiğinde bölge ve kale tarihini yansıtacak yalın sergilemeler önermek. Yeni restorasyon ve müze kurgusuyla birlikte işleyen sur ve yapılardan kopuk, çağdaş bir çevre düzeni yaratmak. Altyapı ve tesisat sistemlerini yeni restorasyon kurgusuna göre yenilemek sözleriyle sıraladı. Proje ile ilgili son 3 aydır yoğun eleştiriler olduğunu belirten Umut Bilgiç, sözlerinin devamında Bodrum Mimarlar Odası nın geçtiğimiz Ağustos ayında Bodrum Kalesi ile ilgili yaptığı basın açıklamasına atıfta bulundu. Bilgiç, şöyle konuştu: Bu eleştiri ve yorumlardan en önemlisi benim de üyesi olduğum bir meslek odasının Bodrum Temsilciliğinin açıklaması. Orada rakamsal veriler var, bizi enteresan şekilde suçlayan. Ben yanlış bir proje yapsam zaten beni devlette eleştirecek 30 tane adam var. Ama en önemlisi koruma kurulu var. Toplantıda daha sonra soru cevap bölümüne geçildi. Bu bölümde söz alan Bodrum Kalesi eski müdürlerinden Oğuz Alpözen projeyi eleştirerek şu ifadeleri kullandı: Bana 13 Haziran 1997 yılında bugünkü meclis başkanı İsmail Kahraman beyefendi yazılı emir verdi. Gemiyi sök dedi. Ben de sökersem namerdim dedim. 55 yıllık emeği yok ediyorlar. Zamanında yapılan her şey bilimsel. Her şey kurul kararına dayanarak yapıldı. Hiçbir şey Oğuz Alpözen in hayalperest ürünlerinin sonucu değil. Bunu yapabilmek için bilim ışığında yaklaştım. Alpözen, konuşma yaptığında elinde getirdiği bazı belgeleri de katılımcılara gösterdi. Bodrum Mimarlar Odası Başkanı Cevat Kalfa ise Umut Bilgiç in mimarlar odasının yaptığı basın açıklamasına yönelik eleştirilerine cevap verdi. Kalfa şu sözlere yer verdi:
Bizim bildirgemizdeki her bilginin doğru olduğunun altına imzam atarım. Bizim basın bildirgesi tamamen tekniktir. Bizim basın açıklamamızdaki resimlerin hepsi sizin projenizden alınan resimler. Sağdan soldan toparladığımız şeyler değil. Biz mimarlar odasına olduğumuz kadar Bodrum halkına da sorumluyuz. Bodrum Kalesi Bodrum halkınındır. Kalede yapılan eski yapılar daha önce kurul tarafından onaylanmış ve yapılmış projelerdir. Bunlar artık kale ile özdeşleşmiştir. Buradaki halk baktığı zaman kaleye ters düşen bir şey görmüyor. Zaman zaman gergin anların yaşandığı toplantıda söz alanların bir çoğu Bodrum Kalesi nde restorasyon yapılacak yapıların yıkılmadan yerinde sağlamlaştırılmasının gerektiğini ve yeni yapılacak yapıların yapının mimari dokusuna ters olacağını ifade etti. Projenin müellifi Mimar Umut Bilgiç ise yapılan halihazırdaki şekliyle korunamayacağını savunarak şöyle dedi: Ben bu yapılan böyle korunamayacağını size anlatıyorum. Serçe Limanı nın çatısına çıkın, üzerinde zıplayın, bina titriyor. O bina statik açıdan sıkıntılı. Ben sualtı eserlerini oraya koymasam bile o bina korunarak güçlendirilmeli. Ben insanların mekanlara duygusal açıdan bağlandığını biliyorum. Bu çok doğru bir şey ama sorunları görmemize engel değil. O bina çökerse bundan kim sorunlu olacak. Tartışmalar arasında söz alan Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Restorasyon Dairesi Başkanı Bahadır Sabah, restorasyon çalışmasının tahminen 2 yıl gibi bir süre alacağının bilgisini vererek şöyle konuştu: Bodrum Kalesi tescilli bir kale, anıtsal bir yapı. Bazı bölgelerinde kendisini bırakmış, yıkılmaya yüz tutmuş, gövde, beden, sur duvarlarında yıkılmalara neden olmuş. Bunların ivedilikle yapılması lazım. Beden duvarlarından bitişik yapıların ayrılmasının en büyük nedeni bu. Kalenin çok ciddi
bir drenaj problemi var. Bitişik yapılardan kaynaklı inanılmaz bir sıvılaşma riski var. Bunların hepsi raporlarla belgelendi. Biz de bir yılda bitirmek için elimizden geleni yapacağız ama öngördüğümüz süre 2 yıl. Kazılar sonucu yeni belgelerin ne çıkacağını bilmiyoruz. Bunların sonuçlarına göre projede revizyona gitmemize de sebep olabilir. Ama şu an öngördüğümüz ve bizim için ideal olan süre 2 yıl. Toplantıya katılan vatandaşlardan Mehmet Çilsal ise farklı bir görüş öne sürerek şu sözlere yer verdi: Ben araştırmalarım sonucu şunu gördüm; 20 projeden 10 tanesinde projeyi başlatanlar kovulmuş. Uygulama aşamasında çok sorun çıkmış. Bodrum Kalesi şu anki haliyle UNESCO nun dünya mirası listesine aday. Şimdi sorum şu; 30 milyonla başlayan proje uygulama aşamasından sonra 130 milyona çıkar mı? Bodrum dünyaya rezil olur mu? Çilsal ın sorularına yanıt veren Bahadır Sabah Biz başarılı olarak yaptığımız bir çok restorasyonlardan ödüller aldık. Bunların hiç biri haber olmadı. Çok basit bir takım şeylerden kaynaklı sorunlar haber oldu. Biz iyi niyetli bir şey yapmaya çalışıyoruz diye konuştu. Yaklaşık 6 saat süren ve hararetli tartışmalara sahne olan toplantı sonunda Bodrum Kalesi ndeki çalışmaların yıpranmış yerlerinin tamiratı ile başlayacağı bildirildi. Kent Haber Hamdi Yörür