================================================================================== =================================================================== İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİ Temmuz 2013
İÇİNDEKİLER YÖNETİCİ ÖZETİ... 4 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %6,7 Arttı... 4 Amerika Ülkeleri Dışındaki Tüm Ülke Gruplarında İhracat Artışı Var... 4 Ürün Grupları Bazında İhracat Performansı... 4 Kapasite Kullanım Oranı Düşüşe Geçti... 5 Performansa Etki Eden Faktörler... 5 I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER... 6 I.1. Dünya Ekonomisi: Eski ve Yeni Riskler... 6 I.2. ABD Ekonomisi: Toparlanma Yavaş... 7 I.3. Avrupa Birliği: Resesyona Devam... 8 I.4. Almanya Ekonomisi... 10 I.5. İngiltere Ekonomisi... 10 I.6. Fransa Ekonomisi... 11 I.7. İtalya Ekonomisi... 11 I.8. Hollanda Ekonomisi... 12 I.9. İspanya Ekonomisi... 12 I.10. Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler... 13 I.10.1. BDT Ülkeleri nde Gelişmeler... 13 I.10.2. Ortadoğu Ekonomileri... 15 I.11. Türkiye Ekonomisi: İhracat Yavaşlıyor... 17 II. İHRACATIN GENEL GÖRÜNÜMÜ... 20 II.1 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %6,7 Arttı... 20 II.2 Aylar İtibarıyla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatının Seyri... 21 II.3 İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı... 22 III. BAŞLICA ÜLKE GRUPLARI İTİBARIYLA İHRACAT... 24 III.1 Ülke Grupları İtibarıyla İhracat Performansı... 24 III.2 En Fazla İhracat Yapılan Ülkeler... 25 III.3 İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler... 26 III.4 AB Ülkeleri ne İhracat %4 Arttı... 28 III.5. Ortadoğu Ülkeleri ne İhracat İvme Kazanarak Artıyor... 29 III.6. En Yüksek Oranlı İhracat Artışı Eski Doğu Bloku Ülkeleri nde:%28,2... 30 III.7. Afrika Ülkeleri ne İhracat Toparlandı... 32 III.8. Amerika Ülkeleri İhracatta Düşüş Olan Tek Ülke Grubu... 33 III.9. Türk Cumhuriyetleri ne İhracat Artışı Hız Kesti... 35 III.10. Diğer Avrupa Ülkeleri ne İhracat Artışa Geçti... 36 III.11. En Düşük Oranlı İhracat Artışı Asya ve Okyanusya Ülkelerinde: %0,5... 36 III.12. Serbest Bölgelere İhracat Artışı İstikrarlı... 37 IV. ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON İHRACATI... 39 IV.1 Örme Konfeksiyon İhracatında %6,5 Artış Var... 40 IV.2 En Fazla İhraç Edilen Örme Giysilerde Durum... 42 IV.3 Çorap İhracatında Artış %16,2... 44 IV.4. Dokuma Konfeksiyon İhracatında Artış %4,6... 46 IV.5. En Fazla İhraç Edilen Dokuma Konfeksiyon Mamullerinde Durum... 48 2
IV.6 Denim Giysi İhracatında Artış Sürüyor... 50 IV.7 Dokuma ve Örme İç Giyim ve Yatak Kıyafetleri İhracatında Artış %16... 52 IV.8 Diğer Hazır Eşya İhracatında Artış Yüz Güldürüyor: %13,3... 54 V. HAMMADDE İTHALATI... 57 VI. KONFEKSİYON İTHALATI... 60 VI.1 Temel Ürün Grupları İtibariyle İthalat... 60 VI.2 Ülkeler İtibariyle İthalat... 63 VII. KAPASİTE KULLANIM ORANI... 66 VIII. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER... 68 Euro/Dolar Paritesi nin Etkileri... 68 Ek 1: Sektörler ve İhracatçı Birlikleri Bazında Türkiye İhracat Kaydı 2013 Ocak-Haziran... 70 Ek 2: Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı: 2013 Ocak - Haziran... 71 3
YÖNETİCİ ÖZETİ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %6,7 Arttı Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklanan verilere göre, 2013 Ocak- Haziran döneminde Türkiye den 8,4 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla ihracatta, dolar bazında %6,7 oranında artış meydana gelmiştir. Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü, 2013 Ocak-Haziran döneminde ihracatı %5,4 oranında artan otomotiv endüstrisinin ve ihracatı %1,7 oranında azalan kimyevi maddeler ve mamullerinin ardından, en fazla ihracat yapan üçüncü sektör konumundadır. Amerika Ülkeleri Dışındaki Tüm Ülke Gruplarında İhracat Artışı Var 2013 Ocak-Haziran döneminde, Türkiye den AB ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri, Eski Doğu Bloku ülkeleri, Afrika Ülkeleri, Türk Cumhuriyetleri, diğer Avrupa, Asya ve Okyanusya ülke grupları ile Serbest Bölgelere yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, %0,5 ile %28,2 arasında değişen oranlarda artmıştır. Amerika ülkeleri, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının azaldığı (%3,4 düşüş) yegane ülke grubu olmuştur. Sektörel ihracatın en büyük pazarı konumundaki AB ülkelerine ihracatın %4 oranında artması, Ortadoğu ülkelerine ihracatta %25 lik ve eski Doğu Bloku ülkelerine ihracatta %28,2 lik yüksek oranlı artışlar, diğer ülke gruplarındaki artışların da katkısı ile Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatını %6,7 lik artışla 8,4 milyar dolara taşımıştır. 8,4 milyar dolarlık Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %74,2 si, diğer bir ifade ile yaklaşık dörtte üçü 27 AB ülkesine yapılmıştır. 2013 Ocak-Haziran döneminde 27 AB ülkesine %4 oranında artışla 6,3 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. Türkiye den en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılan ülkeler Almanya, İngiltere, İspanya, Fransa, Hollanda, İtalya ve Irak olarak sıralanmaktadır. En fazla ihracat yapılan on ülkenin yedisinde %0,3 ile %47,6 arasında değişen oranlarda artışlar olurken, üç ülkeye İngiltere, İspanya ve İtalya ya - ihracatta %0,7 ile %3,3 arasında değişen oranlarda düşüşler olmuştur. Ürün Grupları Bazında İhracat Performansı Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında ağırlıklı ürün grubu, örme konfeksiyon mamulleridir. 2013 Ocak-Haziran döneminde örme konfeksiyon mamullerinin toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %53,1, 4
dokuma konfeksiyon mamullerinin payı %34,5 ve hazır eşyaların payı %12,5 olarak hesaplanmaktadır. 2013 Ocak-Haziran döneminde hazırgiyim ve konfeksiyonun üç temel ürün grubunda da ihracat artışları olmuştur. Bu dönemde, %6,5 oranında artışla 4,4 milyar dolarlık örme konfeksiyon mamulü ihraç edilirken, dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı %4,6 oranında artarak 2,8 milyar dolardan 2,9 milyar dolara yükselmiş, hazır eşya ihracatı ise %13,3 artışla 1 milyar dolar olmuştur. Yılın ilk yarısı itibarıyla hazırgiyim ve konfeksiyonda sektörel ihracat artışının %6,7 olduğu dikkate alındığında, hazır eşyalar başta olmak üzere tüm temel ürün gruplarında 2013 Ocak-Haziran dönemi itibarıyla başarılı bir ihracat performansı gösterildiği söylenebilir. Kapasite Kullanım Oranı Düşüşe Geçti Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan son İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı tablosundaki bilgilere göre, hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinde 2012 Haziran ayında %77,9 olan kapasite kullanım oranı, 2013 yılının Haziran ayında %1,4 oranında azalarak %76,8 e gerilemiştir. Performansa Etki Eden Faktörler Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansına etki eden en temel faktörlerden biri euro/dolar paritesidir. 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde gerçekleştirilen 8,43 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının, 6,25 milyar dolarla %74,2 si ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır. 2012 yılı Ocak-Haziran döneminde 1 Euro 1,30 ABD Dolarına eşit iken, 2013 yılının Ocak-Mart döneminde Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %1,01 lik artışla 1,31 dolar düzeyine yükselmiştir. Bu durumda, 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde Euro bazında yapılan ihracat, dolar olarak istatistiklerde yeralırken, dolar bazındaki istatistiklerde %1,01 oranında fiktif bir artış yaratmaktadır. Bu çerçevede, 6,25 milyar dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %1,01 lik pariteden kaynaklanan fiktif artıştan arındırıldığında, AB ne ihracatın gerçek değeri 6,19 milyar dolar olmakta ve bu durumda 2012 yılı Ocak-Haziran döneminde reel toplam ihracat tutarı 8,37 milyar dolar olarak hesaplanmaktadır. Dolayısıyla, hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansında %6,7 lik değil, reel bazda %5,9 luk artış meydana gelmiş olmaktadır. 5
I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER I.1. Dünya Ekonomisi: Eski ve Yeni Riskler 2013 yılının ilk yarısı sona ererken, dünya ekonomisiyle ilgili yılın başında hâkim olan nispeten iyimser hava giderek yerini daha kötümser bir ortama bırakmaktadır. Yılın ilk yarısında küresel ekonomi beklentilerin altında bir oranda büyürken, buna neden olan faktörlerin başında başta Çin olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin beklenenin altında bir performans göstermelerinin yanısıra Euro Bölgesi nde derinleşen resesyon ve ABD ekonomisindeki toparlanmanın beklenenden daha yavaş gerçekleşmesi gösterilmektediruluslararası Para Fonu (IMF), dünya ekonomisiyle ilgili büyüme tahminlerini aşağı çekerek eski risklerin devam ettiği ve yeni risklerin ortaya çıktığı uyarısında bulunmaktadır. Nisan ayındaki Dünya Ekonomik Görünüm Raporunu revize eden IMF, 2013 yılı dünya ekonomisinde büyüme oranıyla ilgili Nisan ayındaki öngörüsünü % 0.2'lik düşüş ile % 3.1 e çekerken, önümüzdeki yılı ise % 3.8 olarak tahmin etti. IMF'nin belirttiği yeni riskler arasında, gelişmiş ülkelere ilaveten gelişmekte olan ülkelerde ekonomik büyümede yavaşlama da yer almaktadır. Bu çerçevede gelişmekte olan ülkelerin 2013 yılında % 5 büyümesi beklenirken, 2014 yılında ise % 5,5 büyüme öngörülmektedir. Sanayileşmiş ülkelere ise ekonomik büyümeyi teşvik için ek adımlar atılması uyarısında bulunan IMF, gevşek para politikalarının şimdilik devam ettirilmesi tavsiyesinde de bulunmaktadır. Güncel tahminlere göre küresel ticarette de yavaşlama sözkonusudur. IMF tahminlerine göre dünya mal ve hizmetler ticareti 2013 yılında % 3,5 artarken, Dünya Ticaret Örgütü ne (DTÖ) göre ise % 3,3 büyüme beklenmektedir. 2014 yılı küresel ticaretle ilgili olarak ise IMF % 5,3 büyüme öngörürken, DTÖ ise % 5 büyüme tahmin etmektedir. Haziran ayında ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke nin ABD ekonomisinin beklenenden daha hızlı bir toparlanma sürecine girmesi halinde varlık alım programının 2013 yılsonundan önce bitirilebileceğini açıklaması sonucu küresel çapta piyasalar aşırı tepki vererek bir süre bir panik yaşamış ve dolar diğer para birimleri karşısında hızla değer kazanırken, gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışları ve faiz artışları ivme kazanmıştır. Daha sonra FED yetkilileri tarafından yapılan açıklamalarda Bernanke nin sözlerinin yanlış anlaşıldığı ve piyasaların aşırı tepki verdiği ifade edilince mali göstergeler kısmen eski durumuna dönmüştür. Son dönemde açıklanan veriler, dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip Çin de belirgin bir yavaşlama olduğunu göstermektedir. Bu çerçevede 2013 yılının ilk çeyrek döneminde yavaşlamaya başlayarak % 7,7 büyüyen Çin ekonomisinde, ikinci çeyrek dönemde ise yavaşlamanın devam etmesiyle % 7,5 büyüme kaydedilmiştir. Çin Hükümeti nin 2013 yılı için öngördüğü % 7,5 6
oranında büyüme oranının son 20 yılın en düşük büyüme oranı olacağı belirtilmektedir. Çin ekonomi yönetimi son dönemde temel hedeflerinin ekonomiyi ihracata olan bağımlılığından kurtarıp iç tüketimi artırmak olduğunu ifade etmektedir. Çin ekonomisindeki yavaşlamanın dünyanın 2. büyük ekonomisine ihracat yapan bir çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeyi de olumsuz etkilemesinden endişe edilmektedir. Asya kıtasının diğer önemli ekonomisi Japonya nın ise küresel krizin de etkisiyle kronik durgunluk ve deflasyon sorunları devam etmekte olup, durgunluktan çıkmaya çalışan Japonya Merkez Bankası nın parasal genişleme programının önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir. Japonya Merkez Bankası ülke ekonomisindeki durgunluğu aşmak için mevcut deflasyon yerine % 2 oranında yıllık enflasyon oranı hedeflemektedir. Yılın ilk çeyrek döneminde 110 dolar/varil seviyesine kadar yükselen petrol fiyatları, Mayıs ve Haziran aylarında genelde yatay bir seyir izleyerek 100 dolar/varil seviyesinin biraz üstünde seyrederken, Temmuz ayının ilk yarısında ise ABD ekonomisinden gelen olumlu sinyallerin de etkisiyle 107-108 dolar/varil seviyesine yükselmiştir. Öte yandan, 2013 yılının Nisan ayında küresel çapta zaten önemli bir düşüş yaşayan altın fiyatları ise Haziran ayında ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Bernanke nin ekonomik gelişmelere bağlı olarak 2013 yılının sonunda varlık alım programını azaltabileceklerini açıklamasının ardından hızla gerileyerek son 2,5 yılın en düşük seviyeleri olan 1.200 $ / ons seviyesine geriledi. Altın fiyatları Temmuz ayının ortasına gelindiğinde 1.280 $ / ons seviyelerinde seyretmekteydi. Öte yandan, AB ve ABD arasında bu yıl görüşmelere başlanması beklenen kapsamlı Ticaret ve Yatırım Anlaşmasının dünya ekonomisindeki dengeleri derinden etkileyeceği ve küresel ticaretin koşullarını yeniden belirleyeceği belirtilerek Türkiye nin bu çerçevenin dışında kalmamasının büyük önem taşıdığı değerlendirilmektedir. I.2. ABD Ekonomisi: Toparlanma Yavaş Dünyanın en büyük ekonomisi ABD de Merkez Bankası FED in gevşek para politikasının ve parasal genişlemenin de yardımıyla ekonomi 2012 yılının son çeyrek dönemi ile yeni yılın ilk döneminde büyümeye devam etmekte ve AB ekonomilerinden daha iyi bir görünüm sergilemekle birlikte ekonomideki iyileşme beklentilerin altında ve yavaş gerçekleşmektedir. Öte yandan Temmuz ayı başından beri uygulamaya konulan federal bütçe kesintilerinin ekonomiyi olumsuz etkilemesinden endişe edilmektedir. ABD Merkez Bankası (FED) yüksek vergi oranları ve federal bütçe kesintilerinin ekonomik büyümeyi olumsuz etkilediğini ifade etmektedir. 7
Bu çerçevede ABD ekonomisi 2013 yılının ilk çeyrek döneminde % 1,8 büyüme gerçekleştirirken, 2013 yılının tamamında ise % 1,9 büyüme öngörülmektedir. IMF ise ABD ekonomisinin 2013 yılında % 1,7 büyüyeceğini öngörmektedir. Ülke genelinde gıda dışı perakende satışları 2013 yılının Ocak-Haziran dönemi toplamında % 3,7 artış göstermiştir. Hazırgiyim ve aksesuar ile ayakkabı perakende satışları ise yine 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde % 3,6 artış göstermiştir. Diğer yandan, ABD genelinde ortalama hanehalkı gelirleri Nisan ayında % 0,1 artış gösterirken, Mayıs ayında ise % 0,5 artmıştır. Hanehalkı tüketim harcamaları ise Nisan ayındaki % 0,1 düşüşün ardından Mayıs ayında % 0,2 artmıştır. Öte yandan, ABD genelinde 2013 yılının ilk ayında % 7,9 seviyesinde olan işsizlik oranı, Nisan ayında % 7,5 a inerken, Mayıs ve Haziran aylarında ise % 7,6 olarak kaydedilmiştir. ABD nin güncel dış ticaret verilerine göre ülkenin mal ihracatı 2013 yılı Ocak-Mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,7 artarak 652,4 milyar dolar olarak gerçekleşirken, aynı dönemde ithalat % 1,6 azalarak 953,3 milyar dolara gerilemiştir. Aynı dönemde ABD nin mallar bazında dış ticaret açığı ise % 6,1 düşüşle 301 milyar dolara gerilemiştir. I.3. Avrupa Birliği: Resesyona Devam AB ve Euro Bölgesi nde açıklanan veriler ekonomideki olumsuz gidişat ve zayıf seyrin devam ettiğini göstermektedir. Özellikle sorunlu Euro Bölgesi ekonomilerinde kronik bütçe açığı, kamu borcu, düşük büyüme ve işsizlik sorunlarına yönelik reformların uygulanmasındaki gecikmeler ve bu ülke halklarının acı ilaç niteliğindeki reformları desteklememesi krizin büyük ölçüde devam ettiğini göstermektedir. Avrupa Merkez Bankası (ECB) düşük büyüme ve işsizlikle mücadele çerçevesinde genişletici para politikasına devam edileceğini belirtmektedir. Güncel tahminlere göre Euro Bölgesi ndeki resesyonun yıl sonuna kadar devam edeceği beklenmektedir nitekim Avrupa Merkez Bankası (ECB) Euro Bölgesi ekonomilerinin 2013 yılında % 0,6 daralacağını öngörürken, 2014 yılında ise % 1,1 büyüme öngörmektedir. Bu çerçevede Euro Bölgesi ekonomilerinin büyümeyi teşvik edici reformlara devam etmelerinin gerekli olduğu düşünülmekte, bankacılık sektörünün ise toparlanmasının elzem olduğu değerlendirilmektedir. 8
Temmuz ayında açıklanan OECD 2013 İstihdam Raporu nda AB de genç nüfusta yaşanan yüksek işsizlik oranının önümüzdeki dönemde de devam edeceği vurgulanırken, daha üst yaş grubunda bulunan çalışanların da mali baskılarla karşı karşıya olduğu ve erken emeklilik gibi özlük haklarında kayıplar yaşandığına dikkat çekilmektedir. Aynı raporda AB genelinde vasıfsız veya düşük vasıflı işçilerin iş bulmada yaşadıkları zorluklara vurgu yapılırken, Euro Bölgesi nde işsizlik oranının 2014 yılı sonunda % 12,3 e yükseleceği belirtilmektedir. Öte yandan, AB de işsizlik oranlarında yaşanan artış ise 2012 yılının ikinci yarısında da devam etmiştir. Euro Bölgesi işsizlik oranı Mart ayında % 12,1 iken, Nisan ayında % 12,2 ye yükselmiş, Mayıs ayında ise değişmeyerek % 12,2 seviyesinde kaydedilmiştir. AB genelinde işsizlik oranı ise Mart ayında % 10,9 olarak kaydedilirken, Nisan ayında % 11 e yükselmiş, Mayıs ayında da değişmeyerek % 11 olarak kaydedilmiştir. Güncel tahminlere gore AB- 27 de işsizlik oranının 2013 yıl sonunda % 11 seviyesini aşması beklenirken, Euro Bölgesi nde ise % 12,5 e ulaşması öngörülmektedir. Aynı verilere göre 2013 yılı Mayıs ayı itibariyle AB genelinde en yüksek işsizlik oranları % 26,9 ile İspanya, % 26,8 ile Yunanistan ve % 17,6 ile Portekiz de gerçekleşirken, en düşük işsizlik oranları ise % 4,7 ile Avusturya, % 5,3 ile Almanya ve % 5,7 ile Lüksemburg ta kaydedilmiştir. Güncel verilere göre, Euro Bölgesi 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,1 küçülürken, AB ekonomisi ise aynı dönemde % 0,7 daralmış bulunmaktadır. Mevcut tahminlere göre 2013 yılında Euro Bölgesi ekonomisinin % 0,3 daralacağı öngörülürken, AB genelinde ise aynı dönemde % 0 büyüme gerçekleşmesi beklenmektedir. AB genelinde 2013 yılının ilk 5 aylık döneminde perakende satışlarda durgunluk devam etmektedir. Euro Bölgesi nde perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 1 düşerken, Mayıs ayında ise % 0,1 gerilemiştir. AB genelinde ise perakende satışlar Nisan ayında % 0,6 düşerken, Mayıs ayında ise % 0,5 artmış bulunmaktadır. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları ise Euro Bölgesi nde geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 9,8 azalırken, Nisan ayında ise % 2,8 artmıştır. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları AB genelinde ise Mart ayında % 6,5 azalırken, Nisan ayında ise % 2,6 artış kaydedilmiştir. Diğer yandan, AB ekonomisinin önemli göstergelerinden sanayi üretimi Euro Bölgesi nde geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 0,6 düşerken, Mayıs ayında ise % 1,3 oranında azalmıştır. AB genelinde ise sanayi üretimi Nisan ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,7 azalırken, Mayıs ayında ise % 1,6 düşüş göstermiştir. 9
I.4. Almanya Ekonomisi İhracat sektörlerimizin en önemli pazarı olan Avrupa Birliği nin en büyük ekonomisi Almanya nın GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,3 küçüldüğü açıklanmıştır. Almanya ekonomisinin 2013 yılı genelinde ise en fazla % 0,2-0,3 büyüyeceği öngörülmektedir. AB deki krize rağmen bugüne kadar ihracat ağırlıklı güçlü büyüme trendini nispeten koruyan Alman ekonomisinin güncel verilere göre ivmesini kaybetmeye başladığı görülmektedir. Bu arada Euro Bögelsi ndeki resesyondaki derinleşmenin nedenlerinden biri olarak Almanya'da ekonomik büyümenin beklenenden daha zayıf gerçekleşmesi gösterilmektedir. Almanya için büyüme tahminleri daha önceki tahminlere göre yarı yarıya düşürülerek % 0.3'e indirilirken, 2014'te ise % 1.3 oranında büyümesi beklenmektedir. Almanya da işsizlik oranı ise ekonomideki yavaşlamaya rağmen AB ortalmasının çok altında seyretmeye devam etmekte olup, Mart ve Nisan aylarında % 5,4 seviyesindeyken, Mayıs ayında ise % 5,3 seviyesine gerilemiştir. Almanya genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 0,1 ve Nisan ayında % 0,3 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 1,2 artış meydana gelmiştir. AB nin sanayi üretiminde lokomotifi olan Almanya nın sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,2 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 0,8 düşüş gerçekleşmiştir. AB yi derinden etkileyen finansal krize karşı güçlü sanayi ve ihracat altyapısıyla bugüne kadar iyi bir direnç gösteren Almanya nın daralan dış pazarlar nedeniyle 2013 yılının kalan bölümünde krizin etkilerini biraz daha hissetmesi ve artan enerji ve işgücü maliyetlerinin de eklenmesiyle ekonomik büyümenin yavaşlaması beklenmektedir. I.5. İngiltere Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere nin GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,6 büyüdüğü açıklanmıştır. İngiltere ekonomisinin 2013 yılı genelinde ise % 0,6-0,7 oranında büyümesi beklenmektedir. Öte yandan IMF, Nisan ayında % 0,7 olarak öngördüğü İngiltere 2013 yılı büyüme tahminini Temmuz ayında % 0,9 olarak revize etmiştir. 10
İngiltere de işsizlik oranı ise Mart ayında % 7,7 seviyesindeyken, Nisan ayında da aynı seviyede kaydedilmiştir. İngiltere genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 2,3 artış kaydedilirken, Nisan ayında % 0,2 düşüş, Mayıs ayında ise % 2,7 artış meydana gelmiştir. İngiltere sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2,6 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 2,2 düşüş gerçekleşmiştir. I.6. Fransa Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden Fransa nın GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 küçüldüğü açıklanmıştır. Fransa ekonomisinin 2013 yılı genelinde ise en az % 0,1 0,2 küçülmesi beklenmektedir. Fransa da işsizlik oranı ise Nisan ayında % 11 seviyesindeyken, Mayıs ayında % 10,9 seviyesine gerilemiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 11,2 ye yükseleceği tahmin edilmektedir. Fransa genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 0,6 düşüş kaydedilirken, Nisan ayında % 1,3 artış, Mayıs ayında ise % 0,3 düşüş meydana gelmiştir. Fransa sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,3 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 0,4 artış gerçekleşmiştir. Öte yandan, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, ağır borç yükü, büyümedeki zayıflık ve artmakta olan işsizlik gerekçesiyle Fransa nın kredi notunu en yüksek not olan AAA dan AA+ a düşürmüştür. I.7. İtalya Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve ihracat sektörlerimizin başlıca pazarlarından İtalya nın GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 2,3 küçüldüğü kaydedilmiştir. İtalya da işsizlik oranı ise Nisan ayında % 12 seviyesindeyken, Mayıs ayında % 12,2 seviyesine yükselmiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 12 nin altına düşmesi beklenmemektedir. İtalya genelinde perakende satışlarda ise geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 2,4 düşüş kaydedilirken, Nisan ayında ise % 1,5 düşüş meydana gelmiştir. 11
İtalya sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 4,7 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 4,2 düşüş gerçekleşmiştir. Öte yandan, kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poor s, ülkenin ekonomik görünümünün her geçen gün biraz daha kötüye gittiği gerekçesiyle İtalya nın kredi notunu bir basamak düşürerek BBB ye indirmiştir. IMF ise İtalya nın bu yıl % 1,8 daralacağını öngörürken, 2014 yılında ise % 0,7 büyüme öngörmektedir. İki yıldan fazladır ağır mali borç kriziyle uğraşan İtalya da hayat koşulları giderek ağırlaşırken, yoksul insan sayısının 9,5 milyonu aştığı belirtilmektedir. I.8. Hollanda Ekonomisi Özellikle hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatımızda önemli pazarlarımızdan olan Hollanda ekonomisinin GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 1,3 küçüldüğü kaydedilmiştir. Geçmiş dönemlerde AB nin en düşük işsizlik oranına sahip olan ülkelerinden biri olan Hollanda da işsizlik oranı son yıllarda artışa geçmiş olup, bu yılın Nisan ayında % 6,5 seviyesindeyken, Mayıs ayında ise % 6,6 seviyesine yükselmiştir. Hollanda da perakende satışlarda geçen yılın aynı dönemine göre Mart ayında % 5,3 düşüş kaydedilirken, Nisan ayında ise % 4,2 düşüş meydana gelmiştir. Hollanda sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,6 artış kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 1,9 artış gerçekleşmiştir. I.9. İspanya Ekonomisi Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve hazırgiyim başta olmak üzere ihracat sektörlerimizin önemli pazarlarından İspanya ekonomisi içinde bulunduğu borç sarmalı ve durgunlaşan ekonomiye bağlı olarak artan işsizlik nedeniyle zor bir dönemden geçerken, ülkenin GSYH sinin 2013 yılının ilk çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 2 küçüldüğü açıklanmıştır. İspanya ekonomisinin 2013 genelinde ise % 1,6 küçüleceği öngörülmektedir. İspanya genelinde perakende satışlarda geçen yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 6,6 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 6,3 düşüş meydana gelmiştir. 12
İspanya nın sanayi üretiminde Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,5 düşüş kaydedilirken, Mayıs ayında ise % 1,3 düşüş gerçekleşmiştir. Yunanistan ile birlikte AB nin en yüksek işsizlik oranına sahip iki ülkesinden biri olan İspanya da işsizlik oranı Nisan ayında % 26,8 iken, Mayıs ayında % 26,9 seviyesine yükselmiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 27 yi aşacağı tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, bir çok uzman, İspanya Hükümeti nin tasarruf ve bütçe kesintileriyle borçları azaltmaya çalışmasını doğru bulmamaktadır. Böyle düşünen uzmanlar, asıl çözümün borç para ile bile olsa harcamaların ve tüketimin devam etmesi olduğunu ve ekonominin canlı tutularak işsizlik oranının daha da artmasının önüne geçilmesi gerektiğini belirtmektedirler. I.10. Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler I.10.1. BDT Ülkeleri nde Gelişmeler Rusya Pazarındaki Gelişmeler İhracat sektörlerimizin en önemli pazarlarından Rusya ekonomisin 2012 yılı genelinde büyüme oranı ise % 3,4 olarak açıklanırken, 2013 yılının ilk çeyrek dönem büyüme oranı ise 2009 yılından beri çeyrek dönemler bazında en düşük oran olan % 1,6 olarak kaydedilmiştir. Çeyrek dönemler bazında ekonomik büyüme ardarda 4. çeyrek dönemdir ivme kaybetmektedir. Rusya ekonomisinin en önemli sorunları arasında düşük güven ve zayıf yatırım ortamı, azalan iç tüketim ve düşen sanayi üretimi görülmektedir. Ülke genelinde perakende satışlarda 2013 yılının ilk aylarında başlayan yavaşlama devam etmektedir. Perakende satışlar Nisan ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 4,1 artarken, Mayıs ayında yavaşlayarak % 2,9 artış göstermiştir. Perakende satışlarda yavaşlama yaşanırken, Mayıs ayında % 1,4 azalan sanayi üretimi Haziran ayında % 0,1 artmıştır. Ülke genelinde enflasyon ise artmaya devam etmektedir. Rusya genelinde resmi işsizlik oranının % 6 düzeylerinde olduğu kaydedilirken, 2013 yılı sonunda işsizlik oranınında düşüş beklenmektedir. Petrol fiyatlarındaki dalgalı seyir ve kamu harcamalarındaki artış nedeniyle Rusya nın cari fazlasının 2012 yılında % 4 olan seviyesinden 2013 yılı sonunda % 2,5 e gerilemesi beklenmektedir. Hazır giyim, deri ve tekstil ürünleri ihracatımız açısından önemli bir pazar olan Rusya ekonomisinde 2013 yılında bir yavaşlama olsa da iç pazardaki canlılığın kısmen devam etmesi beklenirken, olası bir küresel ekonomik 13
krizde petrol fiyatlarının düşmesi durumunda gelirlerinin büyük bölümü petrole bağlı olan Rusya ekonomisinin orta ve uzun vadede düşük de olsa sıkıntıya girme olasılığı da mevcuttur. Nitekim Rusya Devlet Başkanı Putin in de derinleşen küresel ekonomik krizin petrol ihracatçısı Rusya yı 2013 yılında daha çok etkileyebileceğini vurgulayarak ekonomi yönetiminden gerekli tedbirleri almasını istediği belirtilmektedir. Güncel tahminlere göre Rusya ekonomisinin 2013 yılında % 2,5 3,0 civarında bir oranda büyümesi öngörülürken, küresel krizin derinleşmesi durumunda bundan olumsuz etkilenecek Rus ekonomisinin büyüme oranının bu oranın altına düşebileceği belirtilmektedir. IMF ise Rusya nın 2013 yılı büyüme oranını daha önce öngördüğü % 3,4 den % 2,5 e indirmiş bulunmaktadır. Diğer BDT Ülkeleri Rusya dışındaki BDT ülkeleri ekonomileri 2012 yılında % 3,3 büyüme kaydederken, 2013 yılı için ise % 3,5 büyüme öngörülmektedir. BDT ülkeleri arasında birçok ihracat sektörü açısından potansiyel vaadeden pazarlar arasında yeralan Kazakistan ekonomisi büyük oranda petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı bir hammadde ekonomisi olup, ekonomideki performansı petrol fiyatlarına paralel gelişmektedir. Dünya Bankası verilerine gore Kazakistan da kişi başına düşen gelir resmi verilere göre 10 bin dolar düzeyine yükselmiş olup, Orta Asya ülkeleri arasında gelir büyüklüğü açısından lider konumundadır. Güncel verilere göre Kazak ekonomisi 2012 yılında % 5 oranında büyürken, 2013 yılının ilk yarısında ise % 5,1 büyüme kaydedilmiştir. 2013 yıl geneli için büyüme tahmini ise % 4,5 - % 5 olarak öngörülmektedir. Ülkede işsizlik oranı da % 5 5,5 aralığında gayet düşük bir seviyededir. BDT ülkeleri içinde büyük petrol rezervleri ve büyüyen ekonomisiyle önemli ülkelerden biri olan Azerbaycan ekonomisinin daralma yaşanan 2013 yılının ilk çeyrek döneminde %3,1 oranında büyüdüğü tahmin edilmektedir. 2013 yılının tamamı için öngörülen büyüme rakamı ise % 4 düzeyindedir. Resmi rakamlara göre ülkede işsizlik oranı halen % 5,5 düzeyinde açıklansa da gerçek oranın daha yüksek olduğu belirtilmektedir. Türkiye den yoğun bir yatırımın olduğu ve bir çok sektörde Türk mallarının hakim olduğu Azerbaycan ekonomisi ile ilgili olarak önümüzdeki dönemde GSYH'de artışın devam etmesi, özel sektörün ekonomideki payının yükselmesi, petrole olan bağımlılığın azaltılarak petrol dışı sektörün büyüme oranının ve yatırımların artması beklenmektedir. 14
BDT üyeleri arasında diğer önemli bir ülke olan Ukrayna'da ise, önceki yıllara göre nispeten daha istikrarlı seyreden siyasi ortam, ülkenin ekonomik krizin etkilerinden sıyrılma sürecini de hızlandırmış görünmektedir. Öte yandan, ülke ekonomisinin önemli bir kısmı hala kayıtdışı ekonomiden oluşması ekonomi yönetiminin önündeki en ciddi sorunlardan biridir. Küresel krizin yaralarını sarmaya çalışan Ukrayna da ekonomi performansını en çok etkileyen iki faktör olarak kur hareketleri ile önemli bir bölümü Rusya dan alınan doğalgazın fiyatlandırılması gösterilirken, güncel verilere göre 2012 yılında ancak % 0,2 büyüyen Ukrayna ekonomisinin 2013 yılında % 1 büyümesi öngörülmektedir. 2013 yılı ilk çeyrek dönemde ise ekonominin % 0,6 büyüdüğü kaydedilmektedir. Öte yandan, ülke genelinde işsizlik oranının yaklaşık % 9 olduğu tahmin edilmektedir. Bölgenin diğer önemli ülkesi ve deri ürünleri pazarlarımızdan olan Beyaz Rusya (Belarus) ekonomisi ise yüksek enflasyon problemiyle boğuşmaktadır. 2011 yılında % 53,2 olan yıllık enflasyonun 2012 yılı sonu itibariyle % 60,2 ye yükseldiği belirtilmektedir. Beyaz Rusya ekonomisinin 2012 yılında % 1,5 2,0 aralığında büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılı için ise % 2 2,5 oranında bir büyüme öngörülmektedir. 2013 yılı ilk çeyrek dönemde ise ekonomi % 4 büyüme göstermiştir. IMF ise Beyaz Rusya ekonomisinin 2013 yılında % 2,1 büyüdüğünü öngörürken, 2014 yılında ise % 2,6 büyüme tahmin etmektedir. Bilindiği gibi Beyaz Rusya ekonomi ve dış ticaret açısından büyük ölçüde Rusya ya bağımlı olup, Beyaz Rusya, Rusya ve Kazakistan arasında kurulan gümrük birliği de 2012 yılının Ocak ayından beri yürürlüktedir. Bu çerçevede Beyaz Rusya ile Rusya arasındaki ticaret hacminin 2012 yılında 45 milyar dolara ulaştığı kaydedilmektedir. I.10.2. Ortadoğu Ekonomileri Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan İran, son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. Bu çerçevede, ABD nin öncülük ettiği ek mali yaptırımlara AB nin de destek vermesinin de etkisiyle Türk bankacılık sistemi de İran bankaları ile çalışmama noktasında baskı altında olup, İran ile ticaret yapan Türk firmalarının ödemelerini tahsil etme seçenekleri sınırlanmış bulunmaktadır. Bu kapsamda AB, İran a yönelik yaptırımların kapsamını daha da genişleterek insani ihtiyaçlar dışında Avrupalı banka ve finans kuruluşlarının İran bankalarıyla tüm işlemlerini yasaklarken, İran Merkez Bankası na yönelik kısıtlamaları da genişletmiştir. Uluslararası yaptırımlar nedeniyle İran ın petrol gelirlerinin geçmiş yıllara gore % 50 azaldığı belirtilmektedir. 15
Öte yandan, İran para birimi Riyal in dolar karşısında 2012 yılında ciddi değer kaybetmesi ve İran Merkez Bankası nın döviz sıkıntısı nedeniyle İran a yapılan ithalatlarda döviz tahsisinde zorluk çıkarması Türkiye den bu pazara yapılan ihracatı daha da zorlaştırmaktadır. Diğer yandan, İran ekonomisinin ağırlaşan yaptırımlar nedeniyle 2012 yılında en az % 1 düzeyinde küçüldüğü tahmin edilirken, işsizlik oranının ise % 20 ye yaklaştığı tahmin edilmektedir. Halk hayat pahalılığından yakınmakta ve gerek ambargo, gerekse İran Hükümeti nin döviz sıkıntısından dolayı kendi koyduğu yasaklar nedeniyle birçok kalem ürünün temininde zorluk yaşanmaktadır. Resmi yıllık enflasyon oranı % 30 açıklanmasına rağmen özellikle gıda ürünlerinde enflasyon oranının % 60 ı bulduğu kaydedilmektedir. İran ekonomisinin 2013 yılında ise % 1,3 1,5 oranında daralması beklenmektedir. Ortadoğu pazarının önemli ülkelerinden ve Türkiye nin yükselen ihracat pazarı Irak ekonomisinin 2012 yılında % 10 un üzerinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise en az % 9 oranında büyüme beklenmektedir. 30 milyona yakın nüfusu ve gelecekte artması beklenen petrol gelirleri sayesinde özellikle ayakkabı, halı ve konfeksiyon sektörlerimiz için gittikçe büyüyen pazar haline gelen Irak ın önemi ihracat sektörlerimiz açısından giderek daha da artmakta ve Kuzey Irak ta bir çok Türk hazır giyim firması mağaza açmaktadır. Öte yandan, yabancı petrol şirketlerinin Irak'ta petrol üretmeye başlamasıyla birlikte petrol ihracatının artması, buna paralel ülkenin mali durumunun düzelmesi ve büyümenin devam etmesi beklenmektedir. Halen milli gelirin büyük bölümü petrol ihracatından sağlanmaktadır. Güncel tahminlere göre Irak 2035 e kadar petrol ihracatından yıllık ortalama 200 milyar dolar olmak üzere toplam yaklaşık 5 trilyon dolarlık bir gelir beklemektedir. Diğer yandan, bilindiği üzere Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi bölgeye gerçekleştirilen ithalatta sevk öncesi inceleme uygulamasını kesin olarak başlatmış, buna istinaden ihracatçıların ihraç mallarını sevk etmeden önce, yetkilendirilmiş olan Bureau Veritas ile SGS gözetim şirketlerinden uygunluk belgesi edinmeleri zorunlu hale getirilmiştir. Sözkonusu uygulama nedeniyle ihracatçılarımız zaman ve maliyet yönünden çeşitli sorunlarla karşılaşmaktadır. Dünyanın başlıca petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan'da, ülkenin GSYH'sinin 600 milyar doları aştığı hesaplanırken, satın alma paritesine göre kişi başına gelir ise 25 bin dolar seviyesinde bulunmaktadır. Öte yandan, yüksek refah düzeyine rağmen genç nüfus arasında işsizlik oranının yüksek olduğu kaydedilmektedir. Güncel verilere göre Suudi Arabistan ın 2012 yılında % 6 düzeyinde bir oranda büyüdüğü tahmin 16
edilirken, 2013 yılında ise % 4 ün üzerinde bir oranda büyüme beklenmektedir. Öte yandan, Suudi Arabistan da daha once Perşembe ve Cuma olan haftasonu tatilinin Haziran ayında kraliyet kararnamesiyle Cuma ve Cumartesi olarak değiştirildiği bildirilmektedir. Başta tekstil ve hammaddeleri olmak üzere ihracat sektörlerimizin önemli bir pazarı olan Ortadoğu ülke grubundaki Suriye tarafından Serbest Ticaret Anlaşması nın askıya alınması ve Türkiye den yapılan ihracatlarda % 30 oranında ek gümrük vergisi uygulanması sonucunda genel ihracatın yanı sıra geçmiş dönemlerde en fazla sektörel ihracatımızın olduğu tekstil ve hammaddeleri ihracatında 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde % 49,4 düşüş yaşanırken, geçtiğimiz yıl dibe vuran hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı ise özellikle Nisan ve Mayıs aylarındaki artışların etkisiyle Ocak-Haziran döneminde % 729,7 artmış bulunmaktadır. Uluslararası yaptırımlar ve iç savaş nedeniyle Suriye ekonomisinin 2012 yılında % 10 un üzerinde bir oranda küçüldüğü tahmin edilirken, ülkede gıda ve akaryakıt temininde sıkıntılar yaşanmaktadır.cak 2011 I.11. Türkiye Ekonomisi: İhracat Yavaşlıyor 2012 yılında % 2,2 büyüyen Türkiye ekonomisinin, 2013 yılının ilk çeyrek döneminde beklentilerin üzerine çıkarak % 3 büyüdüğü açıklanmıştır. Böylece 2012 yılında ivme kaybeden büyüme oranı artışı, 2013 yılının ilk çeyrek döneminde yeniden yükselişe geçmiştir. 2012 yılında sadece net ihracatın katkısıyla sınırlı büyüyen ekonomi, 2013 yılında ise daha çok iç talepte yaşanan artış ile kamu harcamalarındaki artış sayesinde büyümekte olup, net ihracatın etkisi daha sınırlı biçimde gerçekleşmektedir. 2013 yılının ilk çeyrek döneminde kamu yatırım harcamalarındaki hızlı artış dikkat çekerken, özel sektör yatırımları ise bir önceki yılın aynı dönemine göre % 9,1 azalmıştır. IMF verilerine göre Türkiye ekonomisinin 2013 yılında % 3,4, 2014 yılında ise % 3,7 büyüyeceğini tahmin edilirken, OECD ise 2013 yılı büyüme oranını % 3,1 olarak öngörmekte, 2014 yılında ise % 4,6 büyüme tahmininde bulunmaktadır. OECD, % 4,6 büyüme oranıyla Türkiye nin 2014 yılında OECD üyeleri arasında Şili nin ardından en yüksek büyümenin kaydedileceği ülke olacağı öngörüsünde bulunmaktadır. OECD İstihdam Raporu nda Türkiye nin 2013 ve 2014 yıllarında OECD üyeleri arasında en fazla istihdam artışı sağlayan üçüncü ülke olacağı tahmin edilmektedir. Öte yandan, son dönemde dünya ekonomisinde yaşanan olumsuz gelişmelerle birlikte aşağı yönlü revize edilen büyüme hedeflerine paralel Orta Vadeli Ekonomik Program da (OVP) % 4 olarak öngörülen 2013 yılı büyüme hedefinde de aşağı yönlü revize olabileceği belirtilmektedir. 17
Ekonominin lokomotifi olan ihracat 2013 yılının Ocak-Haziran döneminde yavaşlayarak % 2,5 artışla 74,7 milyar dolara yükselirken, başlıca ihracat pazarlarımızın yeraldığı AB deki daralmanın 2013 yılının kalan bölümünde de devam ederek ihracat artışını olumsuz yönde etkilemesi beklenmektedir. Öte yandan, 2012 yılında ithalatın hız kesmesiyle azalan dış ticaret açığında 2013 yılının ilk 5 aylık döneminde yeniden artışa geçen iç talebin de etkisiyle kısmi bir yükseliş sözkonusudur. TUİK verilerine göre Türkiye genel ihracatı 2013 yılının ilk 5 aylık döneminde % 2,9 artışla 62,8 milyar dolara yükselirken, ithalat ise aynı dönemde % 8,1 artışla 104,8 milyar dolara yükselmiştir. Bu sonuçlara göre yılın ilk 5 aylık döneminde dış ticaret açığı % 17,9 artışla 42 milyar dolara yükselmiş ve ihracatın ithalatı karşılama oranı geçen yılın aynı döneminde % 63 iken, bu yılın Ocak-Mayıs döneminde ise % 60 olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılının ikinci yarısında da sektörlerimizin en büyük ihracat pazarı olan AB nin borç krizine bağlı olarak daralması beklenirken, alternatif pazarlar olarak değerlendirilen Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Rusya daki gelişmelerin de dış ticaret dengesinin seyrinde etkili olacağı düşünülmektedir. Bu dönemde Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine yapılan ihracatta artışlar yaşanırken, AB ülkelerinin toplam ihracat içindeki payı da sektörler arasında farklar yaşansa da- düşmeye devam etmektedir. Sanayi üretiminde yılın ikinci çeyrek döneminde karışık sinyaller alınmaktadır, nitekim TÜİK sanayi üretim endeksine göre imalat sanayii endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre Nisan ayında % 3,7 artış gösterirken, Mayıs ayında ise % 1,4 artmış bulunmaktadır. Merkez Bankası tarafından açıklanan kapasite kullanım verilerine göre ise imalat sanayii kapasite kullanım oranı 2013 yılı Mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre % 0,1 artışla % 74,8'e yükselirken, Haziran ayında ise yine bir önceki yıla göre % 0,7 artışla % 75,3 olarak kaydedilmiştir. Öte yandan, ekonominin yavaşlamasıyla birlikte yılın ilk aylarında aylık bazda yükselen işsizlik oranları Nisan ayıyla birlikte tekrar düşmeye başlamıştır. Bu çerçevede TÜİK tarafından açıklanan verilere göre işsizlik oranı 2012 yılı Şubat ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,1 artarak % 10,5 e yükselirken, Mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 0,2 artarak % 10,1 seviyesine yükselmiş ve Nisan ayında ise geçen yılın aynı dönemine göre % 0,3 artmasına rağmen önceki aylara göre azalarak % 9,3 olarak açıklanmıştır. Diğer yandan, son dönemde artan döviz kurlarına paralel yükselen enerji ve ithal aramal maliyetlerinin de etkisiyle Haziran ayında enflasyon tekrar yükselişe geçmiştir. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) Haziran ayında aylık bazda % 0,76 artarken, yıllık artış oranı ise % 8,30 a ulaşmıştır. Üretici Fiyatları Endeksi (ÜFE) ise Haziran ayında % 1,46 artarken, yıllık artış oranı ise % 5,23 olarak kaydedilmiştir. 18
İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren döviz kurlarıyla ilgili olarak, Mayıs ve Haziran aylarında küresel dalgalanmaların da etkisiyle dolar ve euro da artış meydana gelirken, Temmuz ayının ilk haftası itibariyle 1,96 / TL sınırını aşan dolar daha sonra 1,93 / TL seviyelerine gerilemiştir. İhracat sektörlerimizin rekabet gücünü doğrudan etkileyen euro/dolar paritesi ise Haziran ayında 1,28-1,29 aralığında seyrederken, Temmuz ayının ortasında ise 1,30-1,31 bandına yerleşmiştir. 2013 yılının ikinci yarısında da, başta Euro Bölgesi kaynaklı olmak üzere küresel ekonomiye ilişkin risklerin varlığını koruyacağı tahmin edilmektedir. Bu çerçevede, döviz kurundaki gelişmelerin sağladığı nisbi rekabet avantajına rağmen dış talepte 2013 yılının 2. yarısında ciddi bir iyileşme beklenmemektedir. Mevcut iç ve dış ortam çerçevesinde 2013 yılının kalan bölümünde Türkiye ekonomisini bekleyen en önemli risklerin başında başta Euro Bölgesi olmak üzere Avrupa ekonomilerinde belirginleşen durgunluğun ihracatımıza yaptığı olumsuz etkinin daha da artması yer almaktadır. Bu noktada, ülkemizin ticari ilişkilerinin ağırlıklı olduğu başta AB olmak üzere gelişmiş ülkelerde istihdam alanındaki toparlanmanın çok zayıf olması ve bununla bağlantılı olarak önümüzdeki dönemlerde bu ülkelerde özel tüketim harcamalarının zayıf kalmasının sonucunda bu ülkelere ihracatlarda durgunluğun önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir. 19
II. İHRACATIN GENEL GÖRÜNÜMÜ II.1 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %6,7 Arttı Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklanan verilere göre, 2013 Ocak- Haziran döneminde Türkiye den 8,4 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. 2012 yılının Ocak-Haziran dönemine kıyasla ihracatta, dolar bazında %6,7 oranında artış olmuştur. Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü, 2013 Ocak-Haziran döneminde ihracatı %5,4 oranında artan otomotiv endüstrisinin ve ihracatı %1,7 oranında azalan kimyevi maddeler ve mamullerinin ardından, en fazla ihracat yapan üçüncü sektör konumundadır. Türkiye nin toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının dörtte üçünün yönlendiği AB ülkeleri, uzun süredir içine girdikleri borç ve ekonomik durgunluk sarmalından çıkamaz ve işsizlik oranı her ay artarken, yılın ilk altı ayında sektörel ihracatımız bu ülke grubuna %4 oranında artmıştır. Mısır merkezli olarak Ortadoğu ülkelerinde tırmanan kriz, ilk altı aylık ihracatı etkilemezken, Ortadoğu ve Eski Doğu Bloku ülkelerine sektörel ihracatta da artış olmuştur. Yurtiçinde ise euro/dolar paritesinde bir miktar düzelmeye rağmen üretim maliyetlerindeki yükseklik, Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat performansına etki eden en önemli yurtiçi faktör durumundadır. 2013 Ocak-Haziran döneminde genel ihracat performansı içerisinde, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının payını 2012 Ocak-Haziran dönemi ile karşılaştırmalı olarak gösteren tablo aşağıda verilmektedir. Birim: 1000 $ 2012 2013 2012 / 13 Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % Türkiye Genel İhracatı 72.825.756 74.661.663 2,5 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 7.902.409 8.433.280 6,7 Haz. ve Konf. İhracatının Payı % 10,9 11,3 Sanayi İhracatı 57.642.788 58.756.939 1,9 Haz. ve Konf. İhracatının Sanayi Ürünleri İhracatındaki Payı % Kaynak : İhracatçı Birlik leri Kayıtları Genel İhracat Performansı İçinde Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatının Payı 13,7 14,4 20
2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye genel ihracatı %2,5 oranında artarak 74,7 milyar dolara yükselmiştir. Sanayi ihracatı ise %1,9 oranında artışla 57,6 milyar dolardan 58,8 milyar dolara yükselmiştir. Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki artış (%6,7) hem genel ihracattaki %2,5 lik hem de sanayi ihracatındaki %1,9 luk artışın oransal olarak üzerindedir. Bu verilerden, 2013 Ocak-Haziran döneminde hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün, hem genel ihracattan hem de sanayi ihracatından daha iyi bir ihracat performansı gösterdiği anlaşılmaktadır. 2013 Ocak-Haziran döneminde, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının Türkiye genel ihracatındaki payı %10,9 dan %11,3 e, sanayi ihracatındaki payı ise %13,7 den %14,4 e yükselmiştir. Öte yandan, 2013 Ocak-Haziran dönemine ilişkin istatistikler çerçevesinde, genel ihracat içerisinde tekstil sanayii ile birlikte hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü toplam 12,6 milyar dolar (8,4 milyar dolar + 4,2 milyar dolar =12,6 milyar dolar) ile en fazla ihracat gerçekleştiren sektör olurken, otomotiv sektörü 10,5 milyar dolar ile en fazla ihracat gerçekleştiren ikinci sektör olmuştur. Kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü ise 8,5 milyar dolar ihracat ile üçüncü sırada yeralmaktadır. II.2 Aylar İtibarıyla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatının Seyri Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında 2013 yılının başından itibaren aylık bazda %3,2 ile %14,6 arasında değişen oranlarda artış kaydedilmiştir. En yüksek oranlı artış %14,6 ile Ocak ayında olurken, en düşük oranlı artış %3,2 ile Mart ayında olmuştur. 2013 yılının ilk altı ayı mercek altına alındığında, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının artış eğilimini sürdürdüğü, ancak aylık artış oranlarının dalgalı bir seyir izlediği görülmektedir. Ocak ayında 2012 yılının Ocak ayına kıyasla %14,6 oranında artan ihracat, Şubat ayında %7,6 oranında, Mart ayında %3,2 oranında, Nisan ayında %9,2 oranında, Mayıs ayında %6,8 oranında ve son olarak da Haziran ayında %3,8 oranında artmıştır. Diğer yandan, yılın ilk altı ayı için hesaplanan aylık ortalama ihracat değeri 1,4 milyar doların üzerinde kalmaktadır ki, aylık ortalama hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı 2012 yılında 1,3 milyar dolar idi. 21
Birim: 1000 $ Aylar İtibariyle Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012 / 13 Aylar 2012 2013 % Değişim Ocak 1.226.851 1.406.266 14,6 Şubat 1.302.884 1.402.235 7,6 Mart 1.476.597 1.523.551 3,2 Nisan 1.215.281 1.327.330 9,2 Mayıs 1.286.441 1.373.580 6,8 Haziran 1.395.384 1.448.593 3,8 Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları 2012-2013 Ocak - Haziran Aylar İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012-2013 Ocak- Haziran 2012 2013 $ 0 0 1 1.600.000 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 - Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Aylar II.3 İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının bölgeler bazında dağılımı konusunda, Türkiye nin çeşitli illerinde faaliyet göstermekte olan İhracatçı Birlikleri kayıt rakamları esas alınmaktadır. 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den yapılan toplam 8,4 milyar dolar değerinde ihracatın %75,4 lük kısmı, İstanbul dan gerçekleştirilmiştir. Bursa dan yapılan ihracatın %4,5 lik payı da dikkate alındığında, %79,9 luk pay ile Marmara Bölgesi nden yapılan ihracat, Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının beşte dördüne karşılık gelmektedir. 22
Diğer yandan, İzmir den yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %7,2 pay ve Denizli den yapılan ihracatın %6,4 pay aldığından hareketle, Ege Bölgesi nin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %13,6 düzeyindedir. Antalya ile birlikte Akdeniz Bölgesi nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı toplam %1,8, Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin payı %2,5 ve Doğu Anadolu Bölgesi nin payı %0,8 dir. 2013 Ocak-Haziran döneminde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının İhracatçı Birlikleri bazında dağılımı, izleyen tablo ve grafikte verilmektedir. İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Haziran 2012 2013 DEĞİŞİM (%) 1 Ocak - 30 Haziran 2012 2013 DEĞİŞİM (%) İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr. Birl. 1.081.052 1.102.492 2,0 6.106.501 6.359.464 4,1 75,4 Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr. Birl. 94.260 103.538 9,8 557.091 610.721 9,6 7,2 Denizli İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) 84.193 91.647 8,9 455.810 539.106 18,3 6,4 Uludağ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr. Birl. 62.421 63.194 1,2 336.018 375.990 11,9 4,5 Güneydoğu Anadolu İhr. Birl. (Hazirgiyim Kaydı) 27.022 36.802 36,2 165.284 211.854 28,2 2,5 Akdeniz Hazırgiyim ve Konf. İhr. Birl. 19.533 20.264 3,7 105.151 138.900 32,1 1,6 Diğer Birlikler 14.975 18.040 20,5 88.429 114.804 29,8 1,4 Doğu Anadolu İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) 10.040 9.538-5,0 78.920 69.680-11,7 0,8 Antalya İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) 1.889 3.078 62,9 9.204 12.750 38,5 0,2 Toplam 1.395.384 1.448.593 3,8 7.902.409 8.433.270 6,7 100,0 PAY % Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı 2013 Ocak- Haziran Uludağ Hazırgiyim ve Konf.İhr. Birl. 4,5% Denizli İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) 6,4% Ege Hazırgiyim ve Konf.İhr. Birl. 7,2% G. Anadolu İhr. Birl. (Hazirgiyim Kaydı) 2,2% Akdeniz Hazırgiyim ve Konf. İhr. Birl. 1,6% Diğer Birlikler 2,3% İstanbul Hazırgiyim ve Konf.İhr. Birl. 75,4% 23
III. BAŞLICA ÜLKE GRUPLARI İTİBARIYLA İHRACAT III.1 Ülke Grupları İtibarıyla İhracat Performansı 2013 Ocak-Haziran döneminde başlıca ülke grupları itibarıyla Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının dağılımı ve payları, değişim oranları ile birlikte aşağıdaki tabloda verilmektedir. Başlıca Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı 2012 Toplam 2013 Toplam Ocak - Haziran Konf'da Ocak - Haziran Konf'da Değişim 1000 $ Pay % 1000 $ Pay % % AB Ülkeleri (27) Toplamı 6.012.675 76,1 6.254.613 74,2 4,0 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed.,Ukrayna, Sırbistan vb) Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Cezayir, Güney Afr. Cum.vb) Amerika Ülkeleri Toplamı (ABD, Kanada, Brezilya, Meksika vb) Türk Cumhuriyetleri Toplamı (Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan vb) Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı (Norveç, İsviçre, KKTC) Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı (Japonya, ÇHC, Hong Kong, Hindistan vb) 547.126 6,9 683.713 8,1 25,0 355.453 4,5 455.756 5,4 28,2 277.683 3,5 303.253 3,6 9,2 253.008 3,2 244.325 2,9-3,4 140.584 1,8 161.246 1,9 14,7 135.320 1,7 137.151 1,6 1,4 99.810 1,3 100.331 1,2 0,5 Serbest Bölgeler Toplamı 80.693 1,0 92.760 1,1 15,0 Toplam Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 Başlıca Ülke Grupları İtibariyle Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 Ocak-Haziran 2013 Ocak-Haziran 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0 AB Ülkeleri (27) Ortadoğu Ülk. Eski Doğu Bloku Ülk. Afrika Ülk. Amerika Ülk. Türk Cumh. Diğer Avrupa Ülk. Asya- Okyanusya Ülk. Serbest Bölgeler 24
III.2 En Fazla İhracat Yapılan Ülkeler Almanya, İngiltere ve İspanya, Türkiye den en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen ülkeler olarak 2013 yılının Ocak-Haziran ilk altı aylık döneminde de yerlerini korumuşlardır. Yılın ilk altı ayında Almanya ya %4,9 luk artışla 1,9 milyar dolarlık ihracat yapılırken, İngiltere ye %3,3 lük düşüşle 1 milyar dolarlık ve İspanya ya %0,9 luk düşüşle 684,6 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Bu üç ülkeyi dördüncü sırada 565,3 milyon dolarlık ihracat rakamı ile Fransa ve beşinci sırada 466,3 milyon dolarlık ihracat rakamı ile Hollanda takip etmektedir. İtalya, Irak, Danimarka, Rusya Federasyonu ve Belçika, Türkiye nin en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç ettiği ilk on ülke içerisinde yeralan diğer ülkelerdir. En fazla ihracat yapılan ilk on ülkenin yedisine ihracat, 2012 yılının Ocak- Haziran dönemine kıyasla %0,3 ile %47,6 arasında değişen oranlarda artmış, diğer üç ülkeye ihracat %0,7 ile %3,3 arasında değişen oranlarda azalmıştır. İhracatın azaldığı üç ülke İngiltere, İspanya ve İtalya olmuştur. En yüksek oranlı ihracat artışı, en fazla ihracat yapılan yedinci büyük pazar konumundaki Irak a ihracatta sözkonusudur. Irak a ihracat %47,6 artışla 172,3 milyon dolardan 254,2 milyon dolara yükselmiştir. Rusya Federasyonu %17 oranında artış ve 211,9 milyon dolar ihracat değeri ile ikinci yüksek oranlı artışın olduğu ülkedir. Birim: 1000 $ En Fazla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Yapılan Ülkeler 2012-2013 Ocak - Haziran Toplam Toplam 2012 Konf.'da 2013 Konf.'da 2012 / 13 Ülkeler Ocak - Haziran Pay % Ocak - Haziran Pay % Değişim % Almanya 1.761.546 22,3 1.847.648 21,9 4,9 İngiltere 1.051.415 13,3 1.016.261 12,1-3,3 İspanya 690.873 8,7 684.629 8,1-0,9 Fransa 533.717 6,8 565.345 6,7 5,9 Hollanda 412.897 5,2 466.298 5,5 12,9 İtalya 383.505 4,9 380.930 4,5-0,7 Irak 172.263 2,2 254.201 3,0 47,6 Danimarka 239.222 3,0 240.058 2,8 0,3 Rusya Federasyonu 181.082 2,3 211.905 2,5 17,0 Belçika 190.891 2,4 201.710 2,4 5,7 İlk 10 Ülke Toplamı 5.617.411 71,1 5.868.985 69,6 4,5 Toplam Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 7.902.409 100,0 8.433.280 100,0 6,7 İlk 10 Ülkenin Payı % 71 70 Kaynak : İhracatçı Birlikleri Kayıtları 25
Türkiye'den En Fazla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Yapılan Ülkeler 2013 Ocak-Haziran Diğer ülkeler 30,4% Almanya 21,9% Belçika 2,4% Rusya Federasyonu 2,5% Rusya Fed. 3,0% Irak 3,0% İtalya 4,5% Hollanda 5,5% Fransa 6,7% İspanya 8,1% İngiltere 12,1% III.3 İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %74,2 si, bir diğer ifade ile dörtte üçü 27 AB ülkesine yapılmaktadır. Ancak yıllardır devam ettirilen pazar çeşitlendirme çalışmalarının sonucunda Irak, Rusya Federasyonu, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Libya, Ukrayna, Mısır, Kırgızistan gibi alternatif pazarlarda da yüksek oranlı ihracat artışları elde edilebilmektedir. 2013 Ocak-Haziran döneminde 2012 yılının Ocak-Haziran dönemine kıyasla ihracatın yüksek oranlı arttığı ve dolar bazında ihracat değeri de yüksek olan bu ülkeler, ihracat artışında öne çıkan ülkeler olarak nitelendirilebilir. Irak, Ocak-Nisan döneminde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat artışında öne çıkan ülkelerin en başına yerleşmiş ve Ocak-Haziran itibarıyla da konumunu korumaktadır. 2013 ün ilk altı ayında Türkiye den Irak a %48 artışla 254,2 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. Rusya Federasyonu %17 artış ve 211,9 milyon dolar ihracat değeri ile ikinci ve Ortadoğu ülkesi Suudi Arabistan %16 lık artış ve 148,8 milyon dolarlık ihracat değeri ile üçüncü sırada yer almaktadır. Bu ilk üç ülkeyi takiben AB ülkesi Polonya %11 oranında artış ve 145,6 milyon dolarlık ihracat, eski Doğu Bloku ülkesi Ukrayna %64 oranında artış ve 142,4 milyon dolarlık ihracat ile Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı açısından öne çıkan diğer ülkelerdir. 26
Slovak Cumhuriyeti, Ocak-Haziran döneminde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat artışında öne çıkan ülkeler içinde, en yüksek oranlı ihracat artışının olduğu ülke konumundadır. Slovak Cumhuriyeti ne 2013 yılının ilk altı ayı içinde %105 artışla 61 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Kırgızistan %72 ihracat artışı ve 43,2 milyon dolar ihracat değeri ile, Ukrayna %64 ihracat artışı ve 142,4 milyon dolar ihracat değeri ile ihracat artışında öne çıkan ülkeler içinde yüksek oranlı artışlarla göze çarpmaktadır. İhracat artışında öne çıkan ilk on ülke içinde Birleşik Arap Emirlikleri ne ihracat %11 oranında, Libya ya ihracat %13 oranında ve Mısır a ihracat %36 oranında artmıştır. Birim: 1000 $ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler 2012-2013 Ocak - Haziran 1-30 Haziran 1 Ocak - 30 Haziran 2012/13 2012/13 Ülkeler 2012 2013 Değişim % 2012 2013 Değişim % Irak 27.415 38.544 41 172.263 254.201 48 Rusya Federasyonu 23.739 26.719 13 181.082 211.905 17 Suudi Arabistan 26.931 31.070 15 128.019 148.776 16 Polonya 23.001 23.163 1 130.852 145.586 11 Ukrayna 7.151 16.977 137 86.693 142.392 64 Romanya 15.000 16.511 10 75.247 105.886 41 Birleşik Arap Emirlikleri 12.227 12.724 4 67.103 74.691 11 Libya 11.409 12.958 14 63.116 71.351 13 Slovak Cumhuriyeti 6.243 10.635 70 29.797 60.960 105 Mısır 4.911 7.432 51 41.386 56.424 36 Kırgızistan 4.751 8.122 71 25.123 43.202 72 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler 2012-2013 Ocak- Haziran 2013 2012 Kırgızistan Mısır Slovak Cumhuriyeti Libya Birleşik Arap Emirlikleri Romanya Ukrayna Polonya Suudi Arabistan Rusya Federasyonu Irak - 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 ABD $ 27
III.4 AB Ülkeleri ne İhracat %4 Arttı 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den 27 AB ülkesine 6,3 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. Bu rakam ile 27 AB ülkesinin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay, 2013 yılının ilk yarısında %74,2 olmuştur. Bu pay 2012 Ocak- Haziran dönemindeki paydan (%76,1) 1,9 puan kadar düşüktür. AB ülkelerine ihracat 2013 Ocak-Haziran döneminde %4 oranında artmıştır. Ancak bu artış, %6,7 lik sektörel ihracat artışının gerisinde kalmıştır. Birim: 1000 $ 2012 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2012 / 13 Değişim % Almanya 1.761.546 22,3 1.847.648 21,9 4,9 İngiltere 1.051.415 13,3 1.016.261 12,1-3,3 İspanya 690.873 8,7 684.629 8,1-0,9 Fransa 533.717 6,8 565.345 6,7 5,9 Hollanda 412.897 5,2 466.298 5,5 12,9 İtalya 383.505 4,9 380.930 4,5-0,7 Danimarka 239.222 3,0 240.058 2,8 0,3 Belçika 190.891 2,4 201.710 2,4 5,7 Polonya 130.852 1,7 145.586 1,7 11,3 İsveç 142.669 1,8 141.096 1,7-1,1 Romanya 75.247 1,0 105.886 1,3 40,7 Avusturya 64.150 0,8 70.605 0,8 10,1 Çek Cumhuriyeti 67.717 0,9 67.848 0,8 0,2 Slovak Cumhuriyeti 29.797 0,4 60.960 0,7 104,6 Estonya 44.480 0,6 58.748 0,7 32,1 Yunanistan 45.888 0,6 49.674 0,6 8,3 Bulgaristan 38.615 0,5 43.998 0,5 13,9 İrlanda 28.811 0,4 26.943 0,3-6,5 Finlandiya 17.950 0,2 25.991 0,3 44,8 Litvanya 8.197 0,1 15.770 0,2 92,4 Macaristan 30.534 0,4 8.996 0,1-70,5 Letonya 7.540 0,1 8.787 0,1 16,5 Slovenya 7.088 0,1 8.665 0,1 22,2 Portekiz 6.398 0,1 8.270 0,1 29,2 Malta 1.227 0,0 2.066 0,0 68,4 Lüksemburg 1.450 0,0 1.845 0,0 27,2 Diğer Ülkeler 0 0,0 0 0,0 0,0 AB (27) Toplamı 6.012.675 76,1 6.254.613 74,2 4,0 Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 AB Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012-2013 Ocak - Haziran 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 28
27 AB ülkesinden 21 ine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı %0,2 ile %104,6 arasında değişen oranlarda artarken, 6 ülkeye ihracat %0,7 ile %70,5 arasında değişen oranlarda azalmıştır. 2013 Ocak-Haziran döneminde en yüksek oranlı ihracat artışı olan AB ülkesi, %104,6 artışla 61 milyon dolarlık ihracat yapılan Slovak Cumhuriyeti dir. En yüksek oranlı ihracat düşüşü görülen AB ülkesi ise %70,5 düşüşle 9 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılan Macaristan olmuştur. Yılın ilk yarısında Litvanya %92,4 lük, Malta %68,4 lük ve Finlandiya %44,8 lik ihracat artışlarıyla performans açısından dikkat çeken diğer AB ülkeleridir. En fazla ihracat yapılan AB ülkesi, yıllardır olduğu gibi yine Almanya dır. 2012 yılında %13,2 kayıp verilen Almanya pazarına 2013 Ocak-Haziran döneminde %4,9 artışla 1,8 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. Türkiye den 186 ülkeye yapılan 8,4 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %21,9 u, diğer bir ifade ile beşte birinden fazlası Almanya ya yapılmaktadır. İngiltere %3,3 ihracat düşüşü ve 1 milyar dolar ihracat değeri ile ikinci büyük pazar olurken, İspanya %0,9 düşüş ve 684,6 milyon dolar ile üçüncü büyük pazar durumundadır. Fransa, Hollanda, İtalya, Danimarka, Belçika, Polonya, İsveç ve Romanya diğer önde gelen AB pazarlarındandır. III.5. Ortadoğu Ülkeleri ne İhracat İvme Kazanarak Artıyor Irak, Suudi Arabistan, İsrail, Birleşik Arap Emirlikleri, İran gibi ülkelerin yeraldığı Ortadoğu ülke grubuna Türkiye den yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2013 Ocak-Haziran döneminde 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla %25 oranında artarak 547,1 milyon dolardan 683,7 milyon dolara yükselmiştir. Bu artışla ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay da %6,9 dan %8,1 e çıkmıştır. 2012 yılsonu itibarıyla Türkiye den Ortadoğu ülkelerine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %23,5 oranında arttığı, 2013 yılının ilk üç ayında %23,8 lik ve ilk altı ayda %25 lik bir artış olduğu dikkate alındığında, bu ülke grubuna ihracat artışının ivme kazanarak devam ettiği söylenebilir. Ortadoğu ülkeleri içerisinde Türkiye nin en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yaptığı ülkeler sırasıyla Irak, Suudi Arabistan, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri dir. 2013 Ocak-Haziran döneminde Irak a ihracat %47,6 oranında artarak 172,3 milyon dolardan 254,2 milyon dolara yükselirken, Suudi Arabistan a ihracat %16,2 oranında artarak 128 milyon dolardan 148,8 milyon dolara yükselmiştir. Üçüncü en fazla ihracat yapılan ülke İsrail e ihracatta %3,8 lik bir artış görülmektedir. İsrail e 93,2 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Dördüncü büyük Ortadoğu pazarı Birleşik Arap Emirlikleri ne ihracat %11,3 oranında artışla 67,1 milyon dolardan 74,7 29
milyon dolara yükselmiştir. Bu değişimlerle, Irak ın Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %3 e, Suudi Arabistan ın payı %1,8 e yükselmiş, İsrail in payı %1,1 de sabit kalırken, Birleşik Arap Emirlikleri nin payı %0,9 a yükselmiştir. Birim: 1000 $ Ortadoğu Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2012 / 13 Değişim % Irak 172.263 2,2 254.201 3,0 47,6 Suudi Arabistan 128.019 1,6 148.776 1,8 16,2 İsrail 89.769 1,1 93.185 1,1 3,8 Birleşik Arap Emirlikleri 67.103 0,8 74.691 0,9 11,3 Lübnan 24.642 0,3 24.863 0,3 0,9 Ürdün 17.078 0,2 23.519 0,3 37,7 Suriye 2.632 0,0 21.833 0,3 729,7 Kuveyt 12.195 0,2 16.902 0,2 38,6 İran 24.508 0,3 11.529 0,1-53,0 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı 547.126 6,9 683.713 8,1 25,0 Türkiye Hazırgiyim ve 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 Ortadoğu ülke grubunda, en yüksek oranlı ihracat artışı %729,7 ile Suriye için sözkonusu olmuş, bu ülkeye ihracat 2,6 milyon dolardan 21,8 milyon dolara, sekiz katından fazlaya çıkmıştır. Irak 254,2 milyon dolar ihracat değeri ve %47,6 oranında artış ile, Kuveyt 16,9 milyon dolar ihracat değeri ve %38,6 oranında artış ile diğer yüksek oranlı ihracat artışı kaydedilen pazarlardır. İran ise %53 lük ihracat düşüşü ile dikkat çekmektedir. Bir yanda petrol gelirleri dolayısıyla alım gücü yüksek Suudi Arabistan, Irak gibi ülkeler, diğer yanda ekonomisi ağır yaptırımlarla karşı karşıya olan İran ve son iki yıldır iç karışıklıklarla boğuşan Suriye dolayısıyla, Ortadoğu ülke grubu pazar olarak karmaşık bir yapıdadır. Bazı Ortadoğu ülkelerinin ekonomilerindeki olumsuzluklar karşılıklı ticareti negatif etkilerken, bazı ülkelerdeki yüksek büyüme oranları vb. olumlu gelişmeler, karşılıklı ticarete olumlu katkı sağlamaktadır. III.6. En Yüksek Oranlı İhracat Artışı Eski Doğu Bloku Ülkeleri nde:%28,2 Rusya Federasyonu, Ukrayna, Kosova, Bosna Hersek, Hırvatistan, Gürcistan gibi ülkelerin yeraldığı eski Doğu Bloku ülke grubuna 2013 Ocak- Haziran döneminde 455,8 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. İhracat 2012 yılının eş dönemine kıyasla %28,2 oranında artmıştır. %28,2 artış oranının Türkiye geneli hazırgiyim ve konfeksiyon 30
ihracat artışından (%6,7) yüksek olmasının bir sonucu olarak, ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı da %4,5 ten %5,4 e yükselmiştir. %28,2 artış oranı, aynı zamanda ülke grupları bazında elde edilen en yüksek oranlı artıştır. 2012 yıl sonu itibarıyla eski Doğu Bloku ülke grubuna hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %20,8 oranında arttığı, ihracat artışının 2013 ün ilk üç ay itibarıyla %27,1 ve ilk altı ay itibarıyla %28,2 olduğu dikkate alındığında, ülke grubuna ihracat artışının ivme kazanarak devam ettiği ifade edilebilir. Ülke grubunda en fazla ihracat yapılan ülkeler Rusya Federasyonu, Ukrayna, Kosova ve Bosna-Hersek olarak sıralanmaktadır. Türkiye den Rusya Federasyonu na hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2013 Ocak-Haziran döneminde 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla %17 oranında artarak 181,1 milyon dolardan 211,9 milyon dolara yükselmiştir. Bu artış ile Rusya Federasyonu nun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %2,3 ten %2,5 e yükselmiştir. 2013 Ocak-Mart döneminde Rusya Federasyonu na ihracatın %23,6 oranında arttığı ve Ocak-Haziran döneminde artışın oransal olarak %28,2 ye yükseldiği dikkate alındığında, 2013 Ocak-Haziran ilk altı aylık dönemde ihracatın ivme kazanarak arttığı tespiti yapılabilir. Bu ülke grubundaki ikinci büyük pazar Ukrayna ya Türkiye den 2013 Ocak- Haziran döneminde 142,4 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiş, ihracat bir önceki yıla kıyasla %64,2 oranında artmıştır. Birim: 1000 $ Eski Doğu Bloku Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2012 / 13 Değişim % Rusya Federasyonu 181.082 2,3 211.905 2,5 17,0 Ukrayna 86.693 1,1 142.392 1,7 64,2 Kosova 19.815 0,3 20.270 0,2 2,3 Bosna-Hersek 16.563 0,2 16.073 0,2-3,0 Gürcistan 12.140 0,2 15.123 0,2 24,6 Hırvatistan 12.589 0,2 11.358 0,1-9,8 Arnavutluk 8.295 0,1 9.492 0,1 14,4 Moldavya 3.503 0,0 8.338 0,1 138,0 Sırbistan 3.891 0,0 7.739 0,1 98,9 Makedonya 6.763 0,1 7.423 0,1 9,8 Eski Doğu Bloku Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak : ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 2012-2013 Ocak - Haziran 355.453 4,5 455.756 5,4 28,2 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 31
Üçüncü büyük pazar Kosova ya ihracatta 2013 Ocak-Haziran döneminde %2,3 oranında artışla 20,3 milyon dolara yükselmiştir. Dördüncü büyük pazar Bosna-Hersek e %3 lük düşüşle 16,1 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Ülke grubunda en yüksek oranlı artış %138 ile Moldavya ya ihracatta görülürken, en yüksek oranlı düşüş %9,8 ile Hırvatistan a ihracatta olmuştur. III.7. Afrika Ülkeleri ne İhracat Toparlandı Türkiye den Afrika ülkelerine 2013 Ocak-Haziran döneminde 303,3 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. İhracat 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla %9,2 oranında artmıştır. Bu artışla ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı, %3,5 ten %3,6 ya yükselmiştir. 2012 yılını %35,9 ihracat artışı ile kapatan Afrika ülkelerine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2013 yılının ilk çeyrek döneminde %0,1 oranında azalmış, ancak ihracat ikinci üç ayda toparlanarak altı ayın sonunda %9,2 lik bir artış gerçekleştirilmiştir. 2013 Ocak-Haziran döneminde Afrika ülkeleri içerisinde Türkiye den en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen ülkeler sırasıyla Cezayir ve Libya dır. Yılın ilk altı ayında Cezayir e %2,4 artışla 81,1 milyon dolarlık ihracat yapılmış, Libya ya ise %13 artışla 71,4 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. Cezayir in Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %1 ve Libya nın aldığı pay %0,8 dir. Afrika ülke grubunun en fazla ihracat yapılan ilk sekiz ülkesinin yedi tanesine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı %2,4 ile %36,3 arasında değişen oranlarda artarken, sadece bir ülkeye -Tunus a- ihracat %20,1 oranında azalmıştır. Oransal olarak ihracatın en fazla arttığı ülke %36,3 lük artışla Mısır olmuştur. Ancak Mısır da halihazırda süren gergin ve kaotik ortamın gelecek aylarda bu ülkeye ihracatı olumsuz etkilemesi beklenebilir. Bu grupta Fas, Nijerya, Güney Afrika Cumhuriyeti ve Sudan diğer önde gelen pazarlardandır. Fas a ihracatın 2013 Ocak-Haziran döneminde 2012 yılının eş dönemine kıyasla %24,7 oranında artması, Nijerya ya ihracatın ise %13,8 artışla 14,3 milyon dolara yükselmesi, dikkat çekici gelişmelerdir. Fas ve Nijerya nın Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payları %0,2, Güney Afrika Cumhuriyeti ile Sudan ın payları %0,1 düzeyindedir. 32
Birim: 1000 $ Afrika Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2012 / 13 Değişim % Cezayir 79.191 1,0 81.056 1,0 2,4 Libya 63.116 0,8 71.351 0,8 13,0 Mısır 41.386 0,5 56.424 0,7 36,3 Tunus 40.431 0,5 32.311 0,4-20,1 Fas 13.779 0,2 17.182 0,2 24,7 Nijerya 12.562 0,2 14.300 0,2 13,8 G.Afrika Cumhuriyeti 7.184 0,1 7.932 0,1 10,4 Sudan 5.660 0,1 6.289 0,1 11,1 Afrika Ülkeleri Toplamı 277.683 3,5 303.253 3,6 9,2 Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 III.8. Amerika Ülkeleri İhracatta Düşüş Olan Tek Ülke Grubu 2013 Ocak-Haziran döneminde ABD, Kanada, Panama, Meksika, Şili, Brezilya, Kolombiya gibi ülkelerin gruplandırıldığı Amerika ülke grubuna Türkiye den yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, %3,4 oranında azalarak 253 milyon dolardan 244,3 milyon dolara gerilemiştir. Sözkonusu ihracat azalışı ile Amerika ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %3,2 den %2,9 a düşmüştür. Grubun en fazla ihracat yapılan ülkesi ABD dir. Yılın ilk altı ayında ABD ye %7,2 düşüşle 195,3 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. ABD nin Türkiye hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %2,3 tür. Ülke grubu toplamındaki %3,4 lük düşüşün en temel sebebi, ABD ye ihracattaki %7,2 lik düşüş gibi görünmektedir. Grubun ikinci en fazla ihracat yapılan ülkesi Kanada ya ise 2013 Ocak-Haziran döneminde %10,4 oranında artışla 32,5 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. ABD ve Kanada nın ardından üçüncü büyük pazar olan Panama ya ihracat yalnızca %3,8 oranında artarken, dolar bazında ihracat değerleri tek tek 3,3 milyon doları geçmeyen Meksika, Brezilya, Şili ve Kolombiya ya hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı 2013 nin ilk altı ayında %38,8 ile %70,3 arasında değişen oranlarda artmıştır. 33
Birim: 1000 $ 2012 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2012 / 13 Değişim % ABD 210.470 2,66 195.257 2,32-7,2 Kanada 29.411 0,37 32.457 0,38 10,4 Panama 3.551 0,04 3.687 0,04 3,8 Meksika 1.955 0,02 3.330 0,04 70,3 Şili 1.806 0,02 2.506 0,03 38,8 Brezilya 1.416 0,02 2.227 0,03 57,3 Kolombiya 1.153 0,01 1.647 0,02 42,8 Amerika Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Amerika Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 2012-2013 Ocak - Haziran 253.008 3,2 244.325 2,9-3,4 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 ABD Tekstil ve Konfeksiyon Ofisi (Otexa) verilerine göre, 2013 yılının Ocak- Mayıs döneminde ABD tarafından toplam 30,1 milyar dolar değerinde hazırgiyim ithalatı yapılmıştır. 2012 yılının Ocak-Mayıs dönemine kıyasla ithalatta %3,83 lük artış olmuştur. Çin Halk Cumhuriyeti, ABD nin en fazla ithalat yaptığı ülke olarak yerini korumaktadır. Sırasıyla Vietnam, Endonezya, Bangladeş, Meksika ve Hindistan, ABD nin diğer büyük hazırgiyim ve konfeksiyon tedarikçileridir. Çin Halk Cumhuriyeti nden ABD ye 2013 Ocak-Mayıs döneminde 9,9 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ithal edilmiş, ithalat 2012 nin eş dönemine kıyasla %3,59 oranında artmıştır. ABD nin ikinci büyük hazırgiyim ve konfeksiyon tedarikçisi Vietnam dan ithalat %12,02 artışla 3,1 milyar dolara yükselirken, üçüncü büyük tedarikçi Endonezya dan ithalat %5,79 oranında artarak 2,2 milyar dolara yükselmiştir. ABD nin diğer önemli tedarikçileri Bangladeş ten ithalatı %8,24 artışla 2,1 milyar dolara yükselmiş, Meksika dan hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı ise %2,86 oranında azalarak 1,5 milyar dolara düşmüştür. Diğer bir önemli tedarikçi Hindistan dan ithalat 2013 Ocak-Mayıs döneminde 1,5 milyar dolar değer ile stabil kalmıştır. Bu ilk altı ülkeyi takiben Honduras tan ithalat %0,27 artışla 945,5 milyon dolara, Kamboçya dan ithalat %0,42 oranında artışla 1 milyar dolara yükselirken, El Salvador dan ithalat %0,36 düşüşle 704,5 milyon dolara gerilemiştir. Diğer önde gelen tedarikçilerden Sri Lanka dan ithalat 2013 yılının ilk beş ayı itibarıyla %4,06 oranında artışla 675,2 milyon dolara yükselirken, Pakistan dan ithalat 2012 yılının Ocak-Mayıs dönemine kıyasla %3,74 oranında artarak 557,4 milyon dolara yükselmiştir. 34
2013 Ocak-Mayıs döneminde ABD nin Türkiye den hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı %8,55 oranında azalarak 169,7 milyon dolardan 155,2 milyon dolara gerilemiştir. Yılın ilk beş ayında ABD nin Haiti den ithalatının %17,52 oranında, Malezya dan ithalatının %13,25 oranında, Kenya dan ithalatının %28,11 oranında ve Mauritus dan ithalatının %14,01 oranında artması, yüksek oranlı artışlar olması bakımından dikkat çekmektedir. III.9. Türk Cumhuriyetleri ne İhracat Artışı Hız Kesti Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan, Azerbaycan, Tacikistan, Özbekistan gibi Türk Cumhuriyetleri nin yeraldığı ülke grubuna, 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den 161,2 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. İhracat 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla %14,7 oranında artmıştır. Bu oranın 2013 Ocak-Mart ilk üç aylık dönemde %29,3 olduğu dikkate alındığında, Türk Cumhuriyetleri ne hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının, ilk altı ay geride kalırken hız keserek devam ettiği söylenebilir. Türk Cumhuriyetleri ne yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının, sektörel ihracatta payı %1,8 den %1,9 a yükselmiştir. 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen Türk Cumhuriyeti Kazakistan dır. Yılın ilk yarısında Kazakistan a Türkiye den %13,4 düşüşle 66,2 milyon dolar değerinde ihracat yapılmıştır. Kazakistan ın Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı içinde payı, %0,8 dir. Birim: 1000 $ Türk Cumhuriyetlerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2012 / 13 Değişim % Kazakistan 76.470 1,0 66.187 0,8-13,4 Kırgızistan 25.123 0,3 43.202 0,5 72,0 Azerbaycan 14.675 0,2 18.314 0,2 24,8 Türkmenistan 10.620 0,1 18.186 0,2 71,2 Tacikistan 8.896 0,1 12.096 0,1 36,0 Özbekistan 4.800 0,1 3.261 0,0-32,1 Türk Cumhuriyetleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 2012-2013 Ocak - Haziran 140.584 1,8 161.246 1,9 14,7 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 Grubun ikinci en fazla ihracat yapılan ülkesi Kırgızistan a 2013 yılının ilk altı ayı içerisinde %72 oranında artışla 43,2 milyon dolarlık hazırgiyim ve 35
konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. Kırgızistan aynı zamanda en yüksek oranlı ihracat artışının olduğu Türk Cumhuriyeti olarak dikkat çekmektedir. Sırasıyla %24,8 artışla 18,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Azerbaycan, %71,2 artışla 18,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Türkmenistan, %36 artışla 12,1 milyon dolarlık ihracat yapılan Tacikistan ve %32,1 düşüşle 3,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Özbekistan, diğer önde gelen pazarlardandır. III.10. Diğer Avrupa Ülkeleri ne İhracat Artışa Geçti İsviçre, Norveç ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti gibi ülkelerin gruplandırıldığı Diğer Avrupa ülke grubuna 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den 137,2 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. 2013 Ocak-Haziran döneminde bu ülke grubuna ihracat 2012 yılının eş dönemine kıyasla %1,4 artmıştır. Yılın üç aylık döneminde %2,7 oranında azalan ihracatın, ilk altı ay sonunda %1,4 oranında artmış olması bu ülke grubuna ihracatın artışa geçtiğini göstermektedir. Ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %1,6 dır. Diğer Avrupa ülke grubunun en fazla ihracat yapılan ülkeleri İsviçre, Norveç ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti dir. Bu ülkelerden İsviçre ye %3,8 düşüşle 75,9 milyon dolar değerinde ihracat yapılırken, Norveç e %4,8 artışla 44,5 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ne ihracat ise 2012 yılının Ocak-Haziran dönemine kıyasla %19,5 artışla 16,2 milyon dolar olmuştur. Birim: 1000 $ Diğer Avrupa Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2012 / 13 Değişim % İsviçre 78.868 1,0 75.881 0,9-3,8 Norveç 42.461 0,5 44.512 0,5 4,8 KKTC 13.520 0,2 16.150 0,2 19,5 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 2012-2013 Ocak - Haziran 135.320 1,7 137.151 1,6 1,4 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 III.11. En Düşük Oranlı İhracat Artışı Asya ve Okyanusya Ülkelerinde: %0,5 Asya ve Okyanusya ülke grubuna 2013 yılının Ocak-Haziran döneminde 2012 nin eş dönemine kıyasla %0,5 oranında artışla, 100,3 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. Sektörel 36
ihracat artışının (%6,7) gerisinde, %0,5 gibi oldukça küçük oranlı bu artış, ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payını %1,3 ten %1,2 ye çekmiştir. Ülke grubunun en fazla ihracat yapılan ülkeleri Çin Halk Cumhuriyeti, Hong Kong, Japonya, Avustralya ve Güney Kore Cumhuriyeti olarak sıralanmaktadır. 2013 Ocak-Haziran döneminde Çin Halk Cumhuriyeti ne %3,2 düşüşle 27,8 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Hong Kong a %10,8 düşüşle 16,6 milyon dolarlık, Japonya ya %17,4 düşüşle 13,8 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Avustralya, Güney Kore Cumhuriyeti ve Malezya %8,5 ile %73,5 arasında değişen oranlarda artışlarla, ülke grubu bazında ihracata olumlu katkı sağlamışlardır. Birim: 1000 $ Asya ve Okyanusya Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2012 / 13 Değişim % Çin Halk Cumhuriyeti 28.698 0,4 27.776 0,3-3,2 Hong Kong 18.593 0,2 16.587 0,2-10,8 Japonya 16.709 0,2 13.808 0,2-17,4 Avustralya 10.560 0,1 12.230 0,1 15,8 G. Kore Cumhuriyeti 6.923 0,1 7.511 0,1 8,5 Malezya 2.059 0,0 3.572 0,0 73,5 Sıngapur 3.231 0,0 3.219 0,0-0,4 Asya ve Okyanusya Ülkeleri Toplamı 99.810 1,3 100.331 1,2 0,5 Türkiye Hazırgiyim ve 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 III.12. Serbest Bölgelere İhracat Artışı İstikrarlı 2013 yılının Ocak-Mart döneminde %19,2 oranında artışla 52,7 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılan Serbest Bölgelere, 2013 Ocak-Haziran döneminde %15 artışla 92,8 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. Serbest bölgelerin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %1,02 den %1,10 a yükselmiştir. En fazla ihracat yapılan serbest bölge, AHL Serbest Bölge dir. 2013 Ocak- Haziran döneminde AHL Serbest Bölge ye 48,6 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. İhracat 2013 yılının Ocak-Haziran döneminde %6,3 oranında artmıştır. Trakya Serbest Bölge ye %20,1 artışla 18 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılırken, Avrupa 37
Serbest Bölge ye %27,8 artışla 13,4 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. Birim: 1000 $ Serbest Bölgelere Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2013 Ocak - Haziran 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2012 / 13 Değişim % AHL Serbest Bölge 45.741 0,58 48.627 0,58 6,3 Trakya Serbest Bölge 14.990 0,19 17.999 0,21 20,1 Avrupa Serbest Bölge 10.523 0,13 13.448 0,16 27,8 Ege Serbest Bölge 2.336 0,03 3.302 0,04 41,3 Mersin Serbest Bölge 1.804 0,02 3.249 0,04 80,1 İst.Deri Serbest Bölge 1.386 0,02 1.777 0,02 28,2 Gaziantep Serbest Bölge 1.202 0,02 1.585 0,02 31,9 Serbest Bölgeler Toplamı 80.693 1,02 92.760 1,10 15,0 Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 7.902.409 100 8.433.280 100 6,7 Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılan diğer serbest bölgeler, %41,3 artışla 3,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Ege Serbest Bölge, %80,1 artışla 3,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Mersin Serbest Bölge, %28,2 artışla 1,8 milyon dolarlık ihracat yapılan İstanbul Deri Serbest Bölge ve %31,9 artışla 1,6 milyon dolarlık ihracat yapılan Gaziantep Serbest Bölge olarak sıralanmaktadır. 38
IV. ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA İHRACATI HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansı, örme konfeksiyon mamulleri, dokuma konfeksiyon mamulleri ve diğer hazır eşyalar olarak üç temel ürün grubu itibarıyla değerlendirilmektedir. Sözkonusu üç temel ürün grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payları ve dolayısıyla ağırlıkları farklıdır. Örme konfeksiyon mamulleri yıllardır Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında ağırlıklı ürün grubu olarak yerini korumaktadır. 2013 Ocak- Haziran döneminde örme konfeksiyon mamullerinin toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %53,1, dokuma konfeksiyon mamullerinin payı %34,5 ve hazır eşyaların payı %12,5 olarak hesaplanmaktadır. 2013 Ocak-Haziran döneminde hazırgiyim ve konfeksiyonun üç temel ürün grubunda da ihracat artışları olmuştur. Bu dönemde, %6,5 oranında artışla 4,4 milyar dolarlık örme konfeksiyon mamulü ihraç edilirken, dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı %4,6 oranında artarak 2,8 milyar dolardan 2,9 milyar dolara çıkmış, hazır eşya ihracatı ise %13,3 artışla 1 milyar dolar olmuştur. Yılın ilk yarısı itibarıyla hazırgiyim ve konfeksiyonun tüm ürün gruplarında ihracat artışları görülürken, örme konfeksiyon mamullerindeki ihracat artışı (%6,5) %6,7 lik sektörel ihracat artışına çok yakın, dokuma konfeksiyon mamullerindeki artış (%4,5) sektörel ihracat artışının iki puan kadar altında ve ev tekstili mamullerinin de yeraldığı hazır eşya ürün grubunda ihracat artışı (%13,3) sektörel ihracat artışından oransal olarak yüksek olmuştur. Bu çerçevede, hazır eşyalar başta olmak üzere tüm temel ürün gruplarında 2013 Ocak-Haziran dönemi itibarıyla başarılı bir ihracat performansı gösterildiği söylenebilir. Temel ürün grupları itibariyle hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatına ilişkin veriler, aşağıdaki tablodan izlenebilir. Birim ABD $ 2012 2013 2012 / 13 Fasıl Ürün Grubu Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % 61 Örme Giyim Eşyası ve Aksesuarları 4.160.798.495 4.432.948.177 6,5 62 Örülmemiş Giyim Eşyası ve Aksesuarları 2.752.757.938 2.878.990.837 4,6 63 Mensucattan Mamul Diğer Hazır Eşya 920.480.228 1.043.212.533 13,3 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları Temel Ürün Grupları İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2012-2013 Ocak - Haziran 39
IV.1 Örme Konfeksiyon İhracatında %6,5 Artış Var Örme konfeksiyon mamullerinin ihracatı yılın ilk yarısında 2012 Ocak- Haziran dönemine kıyasla %6,5 oranında artarak 4,4 milyar dolar olmuştur. Genel hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %6,7 oranında arttığı dikkate alındığında, örme konfeksiyon mamulleri ihracatında genel hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat performansına çok yakın bir performans gösterildiği ifade edilebilir. 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den en fazla örme konfeksiyon ihracatı yapılan ülkeler %4,6 artış ile 1,1 milyar dolarlık ihracat yapılan Almanya, %2,2 düşüşle 663,6 milyon dolarlık ihracat yapılan İngiltere, %7,7 düşüşle 313,8 milyon dolarlık ihracat yapılan İspanya, %6,3 artışla 301,1 milyon dolarlık ihracat yapılan Fransa ve %4,3 artışla 222,6 milyon dolarlık ihracat yapılan Hollanda olarak sıralanmaktadır. Türkiye nin örme konfeksiyon ihracatının %25 i Almanya ya, %15 i İngiltere ye, %7,1 i İspanya ya, %6,8 i Fransa ya ve %5 i Hollanda ya yapılmaktadır. En fazla örme konfeksiyon mamulü ihraç edilen ülkeler, dönemsel değişimler ve paylar aşağıdaki tablodan görülebilir. Birim: ABD $ En Fazla Örm e Konfeksiyon İhraç Edilen Ülkeler 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 2013 Değişim Pay Ülkeler Ocak - Haziran Ocak - Haziran % % Almanya 1.061.856.857 1.110.268.809 4,6 25,0 İngiltere 678.616.802 663.646.570-2,2 15,0 İspanya 340.077.400 313.768.236-7,7 7,1 Fransa 283.304.374 301.106.487 6,3 6,8 Hollanda 213.442.941 222.597.128 4,3 5,0 İtalya 209.763.899 200.656.110-4,3 4,5 Irak 89.609.492 163.773.212 82,8 3,7 Danimarka 141.917.563 141.010.164-0,6 3,2 Belçika 113.056.749 120.286.600 6,4 2,7 İsveç 85.359.680 86.447.933 1,3 2,0 Polonya 81.954.785 86.342.779 5,4 1,9 Rusya Federasyonu 71.615.334 85.700.767 19,7 1,9 Ukrayna 39.946.096 81.573.995 104,2 1,8 ABD 66.953.176 55.267.888-17,5 1,2 Romanya 35.856.734 52.958.796 47,7 1,2 Suudi Arabistan 25.217.515 48.634.572 92,9 1,1 İsviçre 42.432.999 41.189.244-2,9 0,9 Avusturya 35.663.753 40.822.941 14,5 0,9 Slovak Cumhuriyeti 22.359.425 40.131.922 79,5 0,9 Cezayir 28.308.511 33.496.637 18,3 0,8 İlk 20 Ülkenin Toplam ı 3.667.314.085 3.889.680.790 6,1 Türkiye Toplam Örm e Konfeksiyon İhracatı 4.160.798.495 4.432.948.177 6,5 100,0 20 Ülkenin Payı % 88 88 Kaynak : ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 40
En fazla örme konfeksiyon ihraç edilen ilk 20 ülke içerisinde oransal olarak en yüksek artış kaydedilen ülkeler Ukrayna, Suudi Arabistan, Irak ve Slovak Cumhuriyeti dir. 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den Ukrayna ya örme konfeksiyon mamulleri ihracatı %104,2 oranında artışla 39,9 milyon dolardan 81,6 milyon dolara, iki katına çıkmıştır. Bu artışla Ukrayna, Türkiye nin en fazla örme konfeksiyon ihraç ettiği 13. ülke konumuna gelmiştir. Ukrayna nın Türkiye toplam örme konfeksiyon ihracatından aldığı pay %1,8 düzeyindedir. Diğer yüksek oranlı artış görülen ülke Suudi Arabistan a örme konfeksiyon ihracatı %92,9 oranında artışla 25,2 milyon dolardan 48,6 milyon dolara yükselmiş ve Suudi Arabistan ın Türkiye nin toplam örme konfeksiyon ihracatı içindeki payı %1,1 olmuştur. 2013 Ocak-Haziran döneminde %82,8 artışla 163,8 milyon dolarlık ihracat yapılan Irak ve %79,5 artışla 40,1 milyon dolarlık ihracat yapılan Slovak Cumhuriyeti, örme konfeksiyon ihracatının yüksek oranlı arttığı diğer ülkelerdir. Öte yandan, örme konfeksiyon ihracatında oransal olarak en fazla düşüş ABD pazarında görülmüş, bu pazara yapılan örme konfeksiyon ihracatı 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla 2013 Ocak-Haziran döneminde %17,5 oranında azalarak 67 milyon dolardan 55,3 milyon dolara gerilemiştir. İtalya, Danimarka ve İsviçre, örme konfeksiyon mamulü ihracatının azaldığı diğer ülkelerdir. İtalya pazarında %4,3, Danimarka pazarında %0,6 ve İsviçre pazarında %2,9 kayıp olmuştur. 2013 Ocak-Haziran döneminde örme konfeksiyon mamulleri ihracatına temel ürün grupları itibarıyla bakıldığında, en fazla ihraç edilen ürünlerin başında 61 09 GTİP başlıklı t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin geldiği görülmektedir. 2013 in ilk altı ayında 61 09 GTİP başlıklı t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin ihracatı %5,1 oranında artmış ve ihracat dolar bazında 1,7 milyon dolardan 1,8 milyon dolara yükselmiştir. %0,6 artış ve 598,8 milyon dolarlık ihracat rakamı ile 61 04 GTİP başlıklı örme bayan takım, ceket, etek, pantolon, tulum, şort gibi giysiler, %13,6 oranında artış ve 536,9 milyon dolarlık ihracat rakamı ile 61 10 GTİP başlıklı örme kazak, hırka, yelek ve benzeri giysiler, %16,2 oranında artış ve 493,4 milyon dolarlık ihracat rakamı ile 61 15 GTİP başlıklı şoset ve külotlu çoraplar, diğer önde gelen ihraç ürünlerindendir. Örme konfeksiyon mamullerinin onyedi ürün grubundan onüçünde 2013 Ocak-Haziran döneminde 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla %0,6 ile %35,6 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. Diğer dört ürün grubunda ise ihracat %9 ile %11,9 arasında değişen oranlarda azalmıştır. 2013 Ocak-Haziran döneminde ihracatı oransal olarak en fazla artan örme giysi grupları %35,6 lık artış oranı ile 152,9 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 03 GTİP başlıklı erkek takım, ceket, pantolon, tulum ve benzeri örme giyim eşyaları, %33,3 lük artış oranı ile 18 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 17 41
GTİP diğer örme giyim aksesuarları ve %31,5 artışla 35,2 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 12 GTİP başlıklı eşofman takım, kayak kıyafetleri ve yüzme kıyafetleridir. Birim : ABD $ 2012 2013 2012 / 13 GTİP Başlığı Kapsam Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % 6109 T-Shirt, Atlet Ve Benzerleri 1.744.688.867 1.832.948.151 5,1 6104 Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Takım, Ceket, Elbise, Etek, Pantolon, Tulum, Şort 595.226.648 598.783.631 0,6 6110 Kazak, Hırka, Yelek Ve Benzerleri 472.506.005 536.907.680 13,6 6115 Şoset Ve Külotlu Çoraplar 424.610.812 493.360.257 16,2 6106 6103 Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Bluz, Gömlek Ve Gömlek Bluzler Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Takım,Ceket, Pantolon, Tulum Ve Şortlar 310.496.210 282.561.328-9,0 112.767.263 152.939.695 35,6 6105 Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler 133.328.564 143.762.470 7,8 6108 Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Külot, Slip, Gecelik, Pijama, Sabahlık, Bornoz Ve Benzerleri 132.461.703 138.263.377 4,4 6114 Örme Diğer Giysiler 71.991.667 63.445.949-11,9 6111 Bebek Giysileri Ve Giyim Aksesuarları 54.104.457 63.120.306 16,7 6107 Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Külot, Slip,Pijama, Bornoz, Robdöşambr Ve Benzerleri 44.027.655 49.664.418 12,8 6112 Eşofman Takımlar,Kayak Kıyafetleri, Yüzme Kıyafetleri 26.733.085 35.151.617 31,5 6117 Diğer Giyim Aksesuarları 13.511.429 18.010.917 33,3 6101 6102 Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Palto, Kaban, Anorak, Rüzgarlık Ve Benzerleri Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Manto, Kaban, Rüzgarlık, Anorak Ve Benzerleri 13.654.710 12.322.836-9,8 9.550.751 10.511.978 10,1 6116 Eldivenler 1.012.726 1.081.149 6,8 6113 5903,5906 Ve 5907 Tarifeli Örme Mensucattan Mamül Giysiler Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Temmuz 2013 Temel Ürün Grupları İtibariyle Örme Konfeksiyon İhracatı 20112-2013 Ocak - Haziran 125.942 112.418-10,7 2013 Ocak-Haziran döneminde ihracatı azalan ürün grupları ise %11,9 düşüşle 63,4 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 14 GTİP başlıklı örme diğer giysiler, %10,7 düşüşle 112,4 bin dolarlık ihracat yapılan 61 13 GTİP başlıklı 5903, 5906 ve 59 07 tarifeli örme mensucattan mamul giysiler, %9,8 düşüşle 12,3 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 01 GTİP başlıklı erkek palto, kaban, rüzgarlık, anorak ve benzerleri ile %9 düşüşle 282,6 milyon dolarlık ihracat yapılan 61 06 GTİP başlıklı bayan örme gömlek ve bluzlerdir. IV.2 En Fazla İhraç Edilen Örme Giysilerde Durum 61 09 GTİP başlıklı örme-t-shirt, atlet ve benzeri giysiler, 2013 Ocak-Haziran döneminde de 2012 yılında olduğu gibi en fazla ihraç edilen örme konfeksiyon mamulleri olmuştur. Bu ürünlerin ihracatı, 2012 Ocak-Haziran 42
dönemine kıyasla %5 oranında artarak 1,7 milyar dolardan 1,8 milyar dolara yükselmiştir. 61 09 GTİP başlıklı örme-t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin 2013 Ocak-Haziran döneminde en fazla ihraç edildiği ülkeler Almanya, İngiltere, Fransa, Irak ve İspanya olarak sıralanmaktadır. Almanya ya ihracat 2013 Ocak-Haziran döneminde 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla %9,8 oranında artarak 519,5 milyon dolara yükselirken, İngiltere ye ihracat %14,8 oranında azalarak 200,6 milyon dolara gerilemiştir. Diğer yandan, üçüncü büyük pazar Fransa ya ihracat %4,5 oranında artarak 126,3 milyon dolara yükselmiş, dördüncü büyük pazar Irak a ihracat %62,4 oranında artarak 125,6 milyon dolara çıkmış, beşinci büyük pazar olan İspanya ya ihracat ise %14,5 oranında düşüşle 111,2 milyon dolara gerilemiştir. Birim: ABD $ En Fazla Örme T-shirt, Atlet ve Benzeri Giysi İhraç Edilen Ülkeler 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 2013 Değişim Pay Ülkeler Ocak - Haziran Ocak - Haziran % % Almanya 472.965.356 519.476.684 9,8 28,3 İngiltere 235.329.294 200.569.279-14,8 10,9 Fransa 120.773.497 126.264.998 4,5 6,9 Irak 77.303.910 125.564.359 62,4 6,9 İspanya 130.095.992 111.230.720-14,5 6,1 Hollanda 91.664.191 108.451.894 18,3 5,9 İtalya 81.273.921 82.579.688 1,6 4,5 Danimarka 70.332.797 66.093.119-6,0 3,6 Belçika 55.633.148 54.906.792-1,3 3,0 İsveç 34.710.897 33.908.544-2,3 1,9 Polonya 41.159.572 33.027.969-19,8 1,8 Ukrayna 14.959.469 27.576.803 84,3 1,5 Rusya Federasyonu 21.133.802 25.360.537 20,0 1,4 Avusturya 16.850.606 19.357.959 14,9 1,1 Romanya 16.204.625 17.625.365 8,8 1,0 Slovak Cumhuriyeti 8.444.497 17.353.350 105,5 0,9 İsviçre 16.544.373 17.123.645 3,5 0,9 ABD 20.588.515 16.936.891-17,7 0,9 Suudi Arabistan 9.447.851 14.072.250 48,9 0,8 Kırgızistan 8.593.492 12.614.781 46,8 0,7 İlk 20 Ülkenin Toplamı 1.544.009.805 1.630.095.627 5,6 89,0 Türkiye Toplam Örme T-shirt, Atlet ve Benzeri Giysi İhracatı 1.744.660.422 1.832.369.740 5,0 100,0 20 Ülkenin Payı % 88,5 89,0 Türkiye Toplam Örme Konfeksiyon İhracatı Örme T-shirt, Atlet ve Benzeri Giysi İhracatının Örme Konfeksiyon İhracatındaki Payı % 4.160.798.495 4.432.948.177 6,5 41,9 41,3 Kaynak : ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 43
Ürün grubunun en fazla ihraç edildiği yirmi ülke içerisinden onüç ülkeye ihracat %1,6 ile %105,5 arasında değişen oranlarda artmış, diğer yedi ülkeye ise %1,3 ile %19,8 arasında değişen oranlarda azalmıştır. Bu yirmi ülke dikkate alındığında ihracatın en yüksek oranlı arttığı ülke %105,5 artış oranı ve 17,4 milyon dolar ihracat değeri ile Slovak Cumhuriyeti olurken, %84,3 artış oranı ve 27,6 milyon dolar ihracat değeri ile Ukrayna, %62,4 artış oranı ve 125,6 milyon dolar ihracat değeri ile Irak ve %48,9 artış ve 14,1 milyon dolar ihracat değeri ile Suudi Arabistan, yüksek oranlı artışların olduğu pazarlardır. Diğer yandan, AB ülkesi Polonya %19,8 düşüş ve 33 milyon dolarlık ihracat rakamı ile, ABD %17,7 düşüş ve 16,9 milyon dolarlık ihracat rakamı ile, yine bir AB ülkesi İngiltere %14,8 düşüş ve 200,6 milyon dolar ihracat rakamı ile, ihracatın azaldığı belli başlı ülkelerdir. IV.3 Çorap İhracatında Artış %16,2 Türk hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün önde gelen alt sektörlerinden biri olan çorap sanayiinin ihracatı, 2013 Ocak-Haziran döneminde %16,2 oranında artarak 493,2 milyon dolara yükselmiştir. Ocak-Mart döneminde çorap ihracatındaki artışın %13,1 olduğu dikkate alındığında, ihracatın ivme kazanarak artmakta olduğu söylenebilir. Diğer yandan, çorap ihracatındaki ilk altı aylık artış oranının toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki artış oranından (%6,7) yüksek olması, çorap ihracatının sektörel ihracattaki payının %11,1 e yükselmesine hizmet etmiştir. Çorap ihracatındaki artış, oransal olarak örme konfeksiyon ihracatındaki artışdan da ( %6,5) yüksek kalmaktadır. Dolayısıyla hazırgiyim ve konfeksiyonun bu önemli alt sektöründe 2013 ün ilk altı ayı itibarıyla oldukça iyi bir ihracat performansı gösterildiği anlaşılmaktadır. 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den en fazla çorap ihraç edilen ülkeler İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya ve Hollanda olarak sıralanmaktadır. İngiltere ye ihracat 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla %6,3 oranında artarak 119,1 milyon dolara yükselmiş, Almanya ya ihracat %10,1 oranında artarak 97 milyon dolara çıkmıştır. İngiltere ye yapılan çorap ihracatının Türkiye toplam çorap ihracatı içinde payı %24,1 ve ikinci büyük pazar Almanya nın Türkiye toplam çorap ihracatında payı %19,7 dir. Üçüncü en fazla çorap ihraç edilen ülke Fransa ya çorap ihracatı 2013 yılının ilk altı ayı içinde %40,3 oranında artarak 37,2 milyon dolardan 52,2 milyon dolara yükselirken, İspanya ya ihracat %44 oranında artışla 34,1 milyon dolara, Hollanda ya ihracat ise %34,4 artışla 18,4 milyon dolardan 24,7 milyon dolara çıkmıştır. İspanya, 2013 ün ilk yarısında çorap ihracatının yüksek oranlı arttığı ülkelerden biri olarak dikkat çekmektedir. 44
Çorap ihracatının en yüksek oranlı arttığı ülkeler, %72,4 oranında artış ve 4,1 milyon dolar ihracat değeriyle Suudi Arabistan, %62,1 oranında artış ve 5,2 milyon dolar ihracat değeriyle Yunanistan ve %42,6 oranında artış ve 11,4 milyon dolar ihracat değeri ile Rusya Federasyonu dur. Birim: ABD $ En Fazla Çorap İhraç Edilen Ülkeler 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 2013 Değişim Pay Ülkeler Ocak - Haziran Ocak - Haziran % % İngiltere 112.000.575 119.087.783 6,3 24,1 Almanya 88.065.930 96.986.041 10,1 19,7 Fransa 37.199.407 52.172.864 40,3 10,6 İspanya 23.643.777 34.055.057 44,0 6,9 Hollanda 18.409.714 24.741.582 34,4 5,0 İtalya 15.320.132 17.241.086 12,5 3,5 Belçika 14.309.661 15.971.639 11,6 3,2 İsveç 13.726.860 15.083.847 9,9 3,1 Rusya Federasyonu 8.013.773 11.429.716 42,6 2,3 Polonya 6.737.097 8.857.018 31,5 1,8 ABD 9.105.301 8.634.757-5,2 1,8 İsviçre 7.055.039 8.280.111 17,4 1,7 Danimarka 9.371.140 8.276.955-11,7 1,7 Slovak Cumhuriyeti 4.436.239 5.576.440 25,7 1,1 Yunanistan 3.185.473 5.162.900 62,1 1,0 Avusturya 3.496.900 4.835.989 38,3 1,0 Norveç 5.500.494 4.686.015-14,8 1,0 Birleşik Arap Emirlikleri 4.123.386 4.178.543 1,3 0,8 Suudi Arabistan 2.368.503 4.083.528 72,4 0,8 İrlanda 4.282.236 3.807.441-11,1 0,8 İlk 20 Ülkenin Toplamı 390.351.638 453.149.312 16,1 91,9 Türkiye Toplam Çorap İhracatı 424.610.812 493.218.555 16,2 100,0 20 Ülkenin Payı % 91,9 91,9 Türkiye Toplam Örme Konfeksiyon İhracatı Çorap İhracatının Örme Konfeksiyon İhracatındaki Payı % 4.160.798.495 4.432.948.177 6,5 10,2 11,1 Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 Diğer yandan, 2013 Ocak-Haziran döneminde en fazla çorap ihraç edilen ilk yirmi ülke içerisinde en yüksek oranlı düşüş %14,8 ile Norveç te sözkonusu olurken, Danimarka %11,7 düşüş ve 8,3 milyon dolarlık ihracat değeri ile ikinci kayba uğranılan pazardır. %11,1 düşüş ve 3,8 milyon dolarlık ihracat rakamı ile İrlanda, %5,2 düşüş ve 8,6 milyon dolarlık ihracat rakamı ile ABD, çorap ihracatının azaldığı diğer önemli ülkelerdendir. 45
IV.4. Dokuma Konfeksiyon İhracatında Artış %4,6 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den 2,9 milyar dolar değerinde dokuma konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. Bu ürünlerin ihracatı 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla %4,6 oranında artmıştır. Dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatındaki artış, oransal olarak genel hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki artışının (%6,7) altındadır. Ayrıca, dokuma konfeksiyon ihracatının toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %34,5 tir. 2013 Ocak-Haziran döneminde en fazla dokuma konfeksiyon ihraç edilen ilk yirmi ülke incelendiğinde, sırasıyla Almanya, İspanya, İngiltere, Hollanda ve Fransa nın en büyük ilk beş ülke olduğu görülmektedir. Bu beş ülkenin üçünde %4,2 ile %21,2 arasında değişen oranlarda ihracat artışları olurken, iki ülkeye İngiltere ve Fransa ya- ihracat sırasıyla %8,4 ve %0,2 oranlarında azalmıştır. Birim: ABD $ En Fazla Dokuma Konfeksiyon İhraç Edilen Ülkeler 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 2013 Değişim Pay Ülkeler Ocak - Haziran Ocak - Haziran % % Almanya 443.749.311 462.216.041 4,2 16,1 İspanya 326.092.140 345.022.612 5,8 12,0 İngiltere 331.431.299 303.472.672-8,4 10,5 Hollanda 151.985.532 184.268.590 21,2 6,4 Fransa 166.627.926 166.368.612-0,2 5,8 İtalya 132.568.567 130.226.271-1,8 4,5 Danimarka 90.958.740 91.838.080 1,0 3,2 Suudi Arabistan 77.791.273 77.226.974-0,7 2,7 Rusya Federasyonu 70.768.869 76.430.457 8,0 2,7 Belçika 63.394.846 67.417.044 6,3 2,3 Irak 53.170.611 61.921.019 16,5 2,2 İsrail 54.925.778 59.043.860 7,5 2,1 ABD 58.377.891 54.773.423-6,2 1,9 Çek Cumhuriyeti 52.152.824 53.644.462 2,9 1,9 Polonya 38.726.121 51.130.777 32,0 1,8 İsveç 45.999.993 42.018.057-8,7 1,5 Ukrayna 33.535.741 41.077.494 22,5 1,4 Romanya 29.686.012 39.656.548 33,6 1,4 Birleşik Arap Emirlikleri 33.128.929 37.398.852 12,9 1,3 Cezayir 42.682.835 35.698.028-16,4 1,2 İlk 20 Ülkenin Toplamı 2.297.755.237 2.380.849.874 3,6 Türkiye Toplam Dokuma Konfeksiyon İhracatı 2.752.757.938 2.878.990.837 4,6 100,0 20 Ülkenin Payı % 83 83 Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 46
En fazla ihracat yapılan ülkelerden, Almanya ya dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı dolar bazında %4,2 artışla 462,2 milyon dolar olurken, İspanya ya ihracat %5,8 artışla 345 milyon dolara yükselmiştir. Almanya nın Türkiye toplam dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatında payı %16,1 ve İspanya nın payı %12 dir. Üçüncü en fazla ihracat yapılan pazar İngiltere ye ihracat 2013 Ocak-Haziran döneminde 2012 yılının eş dönemine kıyasla %8,4 oranında azalarak 303,5 milyon dolara gerilerken, Hollanda ya dokuma konfeksiyon ihracatı %21,2 oranında artarak 184,3 milyon dolar olmuştur. Türkiye nin dokuma konfeksiyon ihracatı açısından beşinci büyük pazar olan Fransa ya ihracat 2013 Ocak-Haziran döneminde %0,2 oranında azalarak 166,4 milyon dolar olmuştur. 2013 Ocak-Haziran döneminde oransal olarak dokuma konfeksiyon ihracatının en fazla arttığı ülke Romanya dır. Bu ülkeye ihracat, 2012 Ocak- Haziran dönemine kıyasla %33,6 oranında artışla 29,7 milyon dolardan 39,7 milyon dolara yükselmiştir. Dokuma konfeksiyon ihracatında yüksek oranlı artış kaydedilen diğer ülke ve bölgeler, Polonya (%32 artış) Ukrayna (%22,5 artış) ve Hollanda (%21,2 artış) olarak sayılabilir. Diğer yandan, 2013 Ocak-Haziran döneminde ihracatta en yüksek oranlı düşüş kaydedilen ülke %16,4 düşüşle 35,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Cezayir olmuştur. %8,7 düşüşle 42 milyon dolarlık ihracat yapılan İsveç ve %8,4 düşüşle 303,5 milyon dolarlık ihracat yapılan İngiltere, dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatının azaldığı diğer ülke ve bölgelerdendir. Dokuma konfeksiyon ihracatı ürün grupları bazında değerlendirildiğinde, 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den en fazla ihraç edilen ürünlerin 1,2 milyar dolarlık ihracat düzeyi ile 62 04 GTİP başlıklı bayan takım, ceket, elbise, etek, pantolon vb. giysiler olduğu görülmektedir. Bu ürünlerin ihracatı, 2012 Ocak-Haziran dönemine kıyasla %2,6 oranında artmıştır. Bu ürünleri takiben, 754,1 milyon dolarlık ihracatı ile 62 03 GTİP başlıklı erkek ve erkek çocuklar için pantolon, ceket, takım vb., 338,2 milyon dolarlık ihracatı ile 62 06 GTİP başlıklı dokuma bayan bluz ve gömlekler ve 263,2 milyon dolarlık ihracat değeri ile 62 05 GTİP başlıklı dokuma erkek gömlekleri, dokuma konfeksiyon ihracatında önde gelen ürün gruplarıdır. 2013 yılının ilk yarısında oransal olarak ihracatı en fazla artan ürün grubu, %42,2 artışla 481,1 bin dolarlık ihracat yapılan 62 16 GTİP başlıklı eldivenlerdir. %34,9 artışla 96,3 milyon dolarlık ihracat yapılan 62 08 GTİP başlıklı bayan dokuma külot, slip, pijama, gecelik, bornoz, sabahlık ve benzeri giysi, %33,5 artışla 28,7 milyon dolarlık ihracat yapılan 62 14 GTİP başlıklı şal, eşarp ve benzeri giysi aksesuarları ile %29,6 artışla 26,3 milyon dolarlık ihracat yapılan 62 01 GTİP başlıklı erkek ve erkek çocuk için palto, kaban, anorak ve benzeri giysiler, ihracatı dikkate değer şekilde artan diğer ürün gruplarıdır. 47
Dokuma konfeksiyon ürünleri içerisinde 2013 Ocak-Haziran döneminde ihracatı en yüksek oranlı azalan ürün grubu %13,3 oranında düşüş kaydedilen ve 31 milyon dolarlık ihracat yapılan 62 12 GTİP başlıklı korse ve benzer destekleyici aparatlar, %5,7 düşüşle 263,2 milyon dolarlık ihracat yapılan 62 05 GTİP başlıklı erkek dokuma gömlekler, %5,3 düşüşle 43,2 milyon dolarlık ihracat yapılan 62 11 GTİP başlıklı eşofman takımlar ile kayak ve yüzme kıyafetleri, ihracatı azalan diğer ürün gruplarındandır. Birim : ABD $ 2012 2013 2012 / 13 GTİP Başlığı Kapsam Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % 62 04 Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Takım, Ceket, Elbise,Etek, Pantolon, Tulum, Şort 1.170.336.317 1.200.853.307 2,6 62 03 Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Takım,Ceket, Pantolon, Tulum, Şortlar 700.893.008 754.078.651 7,6 62 06 Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Bluz, Gömlek Ve Gömlek Bluzler 318.356.867 338.219.148 6,2 62 05 Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler 279.164.571 263.226.753-5,7 62 08 Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Külot, Slip, Gecelik, Pijama, Sabahlık, Bornoz Ve Benzerleri 71.437.459 96.335.082 34,9 62 11 Eşofman Takımlar,Kayak Kıyafetleri, Yüzme Kıyafetleri 45.591.585 43.169.619-5,3 62 02 Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Manto, Kaban,Rüzgarlık, Anorak Ve Benzerleri 36.290.350 35.280.970-2,8 62 12 Korse Ve Benzeri Destekleyici Aparatlar 35.712.464 30.962.819-13,3 62 14 Şal, Eşarp Ve Benzeri 21.512.050 28.725.630 33,5 62 01 Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Palto, Kaban, Anorak, Rüzgarlık Ve Benzerleri 20.265.007 26.263.186 29,6 62 09 Bebek Giysileri Ve Giyim Aksesuarları 21.519.122 26.082.483 21,2 62 07 62 10 Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Külot, Slip,Pijama, Bornoz, Robdöşambr Ve Benzerleri 5903,5906 Ve 5907 Tarifeli Örme Mensucattan Mamül Giysiler 16.567.399 18.528.274 11,8 7.322.103 9.174.929 25,3 62 17 Diğer Giyim Aksesuarları 5.290.251 5.406.407 2,2 62 15 Kravat 1.965.944 1.996.438 1,6 62 16 Eldivenler 338.430 481.119 42,2 62 13 Mendiller 195.013 206.023 5,6 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Temmuz 2013 Temel Ürün Grupları İtibariyle Dokuma Konfeksiyon İhracatı 20112-2013 Ocak - Haziran IV.5. En Fazla İhraç Edilen Dokuma Konfeksiyon Mamullerinde Durum 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den en fazla ihraç edilen dokuma konfeksiyon mamulleri, 62 04 GTİP başlıklı bayan dokuma takım, ceket, elbise, etek, pantolon, tulum, şort ve benzeri giysilerdir. Bu ürünlerin ihracatı 2012 Ocak-Haziran dönemine göre %2,6 oranında artarak 1,17 milyon dolardan 1,2 milyon dolara yükselmiştir. 48
62 04 GTİP başlıklı bayan dokuma giysilerin en fazla ihraç edildiği ülkeler Almanya, İngiltere, İspanya, Hollanda ve Fransa olarak sıralanmaktadır. 2013 Ocak-Haziran döneminde Almanya ya ihracat %5,3 oranında artışla 205,3 milyon dolara yükselmiştir. Almanya nın Türkiye toplam 62 04 GTİP başlıklı giysi ihracatındaki payı %17,1 düzeyindedir. İngiltere ye ihracat %12 oranında düşüşle 164,5 milyon dolara gerilerken, İspanya ya ihracat %5,4 oranında azalarak 149,6 milyon dolara gerilemiştir. Dördüncü büyük pazar Hollanda ya ihracat %17,8 oranında artışla 81 milyon dolardan 95,4 milyon dolara yükselirken, beşinci büyük pazar Fransa ya ihracat ise %10,2 oranında artışla 64,5 milyon dolara çıkmıştır. 2013 Ocak-Haziran döneminde en fazla 62 04 GTİP başlıklı dokuma konfeksiyon mamulü ihraç edilen ilk yirmi ülkeden onüçüne ihracat %0,7 ile %197,2 arasında değişen oranlarda artarken, yedi ülkeye ihracat %2,2 ile %28,7 arasında değişen oranlarda azalmıştır. En yüksek oranlı artış %197,2 ile Cezayir de görülürken, ihracat rakamı 4,2 milyon dolardan 12,6 milyon dolara yükselmiştir. Estonya %131,3 oranında artışla 10 milyon dolarlık, Hollanda %17,8 oranında artışla 95,4 milyon dolarlık ve Çek Cumhuriyeti %15,7 oranında ihracat artışı ile 23,1 milyon dolarlık ihracat yapılan diğer önemli pazarlardır. 49
En Fazla Dokum a Bayan Takım, Ce ket, Elbise, Pantolon v e Benze ri Giy si İhraç Edile n Ülke le r 2012-2013 Ocak - Haziran B irim: ABD $ 2012 2013 Değişim Pay Ülkeler Ocak - Haziran Ocak - Haziran % % Almanya 194.870.632 205.283.213 5,3 17,1 İngiltere 187.041.781 164.516.872-12,0 13,7 İspanya 158.052.620 149.589.985-5,4 12,5 Hollanda 80.989.773 95.371.789 17,8 7,9 Fransa 58.530.693 64.484.825 10,2 5,4 İtalya 53.657.250 54.025.726 0,7 4,5 Suudi Arabistan 43.982.341 43.013.541-2,2 3,6 Danimarka 39.998.923 42.972.313 7,4 3,6 Rusya Federasyonu 24.650.342 26.830.167 8,8 2,2 İsrail 22.173.580 24.090.996 8,6 2,0 Belçika 25.352.997 23.973.852-5,4 2,0 Çek Cumhuriyeti 19.935.248 23.065.712 15,7 1,9 İsveç 23.889.328 22.429.967-6,1 1,9 AHL Serbest Bölge 19.519.205 21.294.262 9,1 1,8 ABD 21.058.600 17.502.371-16,9 1,5 Birleşik Arap Emirlikleri 14.535.332 16.000.732 10,1 1,3 Mısır 13.236.060 14.250.036 7,7 1,2 Cezayir 4.238.244 12.594.334 197,2 1,0 Polonya 16.504.451 11.768.422-28,7 1,0 Estonya 4.303.865 9.955.552 131,3 0,8 İlk 20 Ülke nin Toplam ı 1.026.521.267 1.043.014.667 1,6 86,9 Türkiye Toplam Dokum a Bayan Takım, Ceket, Elbise, Pantolon v e 1.170.336.317 1.200.827.326 2,6 100,0 Be nzeri Giysi İhracatı 20 Ülkenin Payı % 87,7 86,9 Türkiye Toplam Dokum a Konfeksiy on İhracatı Toplam Dokuma Bayan Takım, Ceket, Elbise, Pantolon ve Benzeri Giysi İhracatının Dokuma Konfeksiyon İhracatındaki Payı % K aynak : ebirlik Sistemi / Temm uz 2013 2.752.757.938 2.878.990.837 4,6 42,5 41,7 Polonya, ABD, İngiltere ve İsveç, 62 04 GTİP başlıklı bayan giysilerin ihracatında yüksek oranlı düşüş görülen ülkelerdir. Polonya ya bu ürün grubunda ihracat %28,7 oranında azalarak 16,5 milyon dolardan 11,8 milyon dolara gerilerken, ABD ye ihracat %16,9 düşüşle 17,5 milyon dolara, İngiltere ye ihracat %12 düşüşle 164,5 milyon dolara ve İsveç e ihracat %6,1 düşüşle 22,4 milyon dolara inmiştir. IV.6 Denim Giysi İhracatında Artış Sürüyor Türkiye de dokuma konfeksiyon sanayinin önemli üretim dallarından biri denim giysilerdir. Denim giysiler, yıllardır Türkiye nin dokuma konfeksiyon ihracatından %25-30 arasında önemli bir pay almaktadır. 2013 yılının ilk altı ayı itibarıyla da bu durum değişmemiş, denim giysi ihracatı 2012 nin ilk altı ayına kıyasla %11,1 oranında artışla 722,3 milyon dolardan 802,2 milyon dolara yükselmiştir. 50
2013 Ocak-Mart döneminde %14,6 oranında artan denim giysi ihracatı, Ocak-Haziran döneminde %11,1 ile artışını devam ettirmiştir. Sektörel ihracat %6,7 oranında ve dokuma konfeksiyon ihracatı %4,6 oranında artarken denim giysi ihracatının %11,1 oranında artması, dokuma konfeksiyon ihracatı içerisinde denim giysilerin payını %26,2 den %27,9 a yükseltmiştir. 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den en fazla denim giysi ihraç edilen ülkeler %11,7 oranında artışla 132,5 milyon dolarlık ihracat yapılan Almanya, %45,7 oranında artışla 107,9 milyon dolarlık ihracat yapılan İngiltere ile %17,5 oranında artışla 98,6 milyon dolarlık ihracat yapılan İspanya olarak sıralanmaktadır. Türkiye den en fazla denim giysi ihraç edilen ilk yirmi ülkeden onikisinde %1,2 ile %45,7 arasında değişen oranlarda artışlar kaydedilirken, sekiz ülkede %7,8 ile %37,1 arasında değişen oranlarda düşüşler olmuştur. İlk yirmi ülke içerisinde denim giysi ihracatının en yüksek oranlı arttığı ülke %45,7 oranında artışla 107,9 milyon dolarlık ihracat yapılan ve aynı zamanda en büyük ikinci pazar olan İngiltere dir. %31,1 oranında artışla 5,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Birleşik Arap Emirlikleri, %30,7 lik artışla 80,2 milyon dolarlık ihracat yapılan, aynı zamanda en büyük dördüncü pazar olan Hollanda ve %25,9 oranında artışla 17,6 milyon dolarlık ihracat yapılan kuzey Avrupa ülkesi İsveç, ihracatın yüksek oranlı arttığı diğer ülkelerdir. Denim giysi ihracatının yüksek oranlı azaldığı ülkeler ise, %37,1 düşüşle 5,2 milyon dolarlık ihracat yapılan İsrail, %30,4 düşüşle 8,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Cezayir, %22,2 düşüşle 9,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Ukrayna ve %17,2 düşüşle 6,6 milyon dolarlık ihracat yapılan Polonya olmuştur. 51
Birim: ABD $ 2012 2013 Değişim Pay Ülkeler Ocak - Haziran Ocak - Haziran % % Almanya 118.598.047 132.521.502 11,7 16,5 İngiltere 74.028.392 107.859.980 45,7 13,4 İspanya 83.948.139 98.619.202 17,5 12,3 Hollanda 61.334.989 80.190.249 30,7 10,0 İtalya 51.846.539 45.388.986-12,5 5,7 Çek Cumhuriyeti 42.220.815 43.509.763 3,1 5,4 Danimarka 44.526.639 40.634.224-8,7 5,1 Belçika 33.262.098 37.305.270 12,2 4,7 Rusya Federasyonu 23.286.342 30.925.278 32,8 3,9 Fransa 29.573.591 29.917.991 1,2 3,7 İsveç 13.992.771 17.616.864 25,9 2,2 ABD 10.452.575 12.458.557 19,2 1,6 Ukrayna 12.433.293 9.671.950-22,2 1,2 Estonya 10.156.935 9.363.412-7,8 1,2 Cezayir 11.825.074 8.232.226-30,4 1,0 AHL Serbest Bölge 7.503.832 6.640.965-11,5 0,8 Polonya 7.997.272 6.618.336-17,2 0,8 Birleşik Arap Emirlikleri 4.356.809 5.713.681 31,1 0,7 İsrail 8.231.809 5.174.161-37,1 0,6 Kanada 4.347.800 5.116.983 17,7 0,6 İlk 20 Ülkenin Toplamı 653.923.761 733.479.581 12,2 91,4 Türkiye Toplam Denim Giysi İhracatı 722.304.181 802.164.237 11,1 100,0 20 Ülkenin Payı % 90,5 91,4 Türkiye Toplam Dokuma Konfeksiyon İhracatı Denim Giysi İhracatının Dokuma Konfeksiyon İhracatındaki Payı % Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 En Fazla Denim Giysi İhraç Edilen Ülkeler 2012-2013 Ocak - Haziran 2.752.757.938 2.878.990.837 4,6 26,2 27,9 IV.7 Dokuma ve Örme İç Giyim ve Yatak Kıyafetleri İhracatında Artış %16 İç giyim ve yatak kıyafetleri, hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün oldukça gelişmiş alt sektörlerinden biridir. 2013 yılının Ocak-Haziran döneminde Türkiye den 337,9 milyon dolar değerinde dokuma ve örme, bay ve bayan külot, slip, sütyen, pijama, gecelik, sabahlık, bornoz, robdöşambr gibi iç giyim ve yatak kıyafeti ihraç edilmiştir. İhracat, 2012 yılının eş dönemine kıyasla %16 oranında artmıştır. Bu oran, gerek sektörel ihracat artışından (%6,7) gerekse toplam dokuma ve örme konfeksiyon ihracatındaki %5,8 lik artıştan yüksek oranlı bir artıştır. İç giyim ve yatak kıyafeti ihracatında kaydedilen olumlu performans, toplam dokuma ve örme konfeksiyon ihracatındaki payı da %4,2 den %4,6 ya yükseltmiştir. 2013 yılının ilk altı ayında Türkiye den en fazla iç giyim ve yatak kıyafeti ihraç edilen ülkeler Almanya, İngiltere, Fransa, Cezayir ve Rusya Federasyonu olarak sıralanmaktadır. Almanya ya %14 oranında artışla 60,6 52
milyon dolar değerinde iç giyim ve yatak kıyafeti ihraç edilirken, İngiltere ye %6,5 artışla 29 milyon dolarlık, Fransa ya %22,2 oranında artışla 28,5 milyon dolarlık, Cezayir e %2,7 düşüşle 14,2 milyon dolarlık ve Rusya Federasyonu na %2,6 oranında artışla 13,7 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Almanya nın Türkiye toplam iç giyim ve yatak kıyafeti ihracatında payı %17,9, İngiltere nin payı %8,6, Fransa nın payı %8,4, Cezayir in payı %4,2 ve Rusya Federasyonu nun payı %4,1 dir. En fazla iç giyim ve yatak kıyafeti ihraç edilen ilk yirmi ülkeden onyedisine ihracat %2,3 ile %162,6 arasında değişen oranlarda artarken, üç ülkeye ihracat %2,7 ile %19,6 arasında değişen oranlarda azalmıştır. Birim: ABD $ En Fazla İç Giysi ve Yatak Kıyafeti İhraç Edilen Ülkeler 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 2013 Değişim Pay Ülkeler Ocak - Haziran Ocak - Haziran % % Almanya 53.176.235 60.643.359 14,0 17,9 İngiltere 27.243.341 29.005.979 6,5 8,6 Fransa 23.329.702 28.514.445 22,2 8,4 Cezayir 14.607.624 14.213.722-2,7 4,2 Rusya Federasyonu 13.382.468 13.736.948 2,6 4,1 Ukrayna 8.880.192 13.668.281 53,9 4,0 Hollanda 10.130.338 12.621.509 24,6 3,7 İtalya 10.270.127 12.609.547 22,8 3,7 Irak 4.798.412 11.715.710 144,2 3,5 Kazakistan 10.235.402 9.253.801-9,6 2,7 Libya 5.593.998 9.253.712 65,4 2,7 İspanya 6.912.204 8.382.254 21,3 2,5 ABD 10.077.023 8.100.691-19,6 2,4 Romanya 4.782.258 7.405.993 54,9 2,2 Polonya 5.776.972 7.018.231 21,5 2,1 Suudi Arabistan 4.034.952 6.669.150 65,3 2,0 Belçika 5.632.699 6.568.974 16,6 1,9 Mısır 2.157.823 5.665.519 162,6 1,7 Estonya 3.377.288 5.156.542 52,7 1,5 İsrail 5.028.770 5.145.149 2,3 1,5 İlk 20 Ülkenin Toplamı 229.427.826 275.349.517 20,0 81,5 Türkiye Toplam İç Giysi ve Yatak Kıyafeti İhracatı 291.227.301 337.870.432 16,0 100,0 20 Ülkenin Payı % 78,8 81,5 Türkiye Toplam Örme ve Dokuma Konfeksiyon İhracatı Toplam İç Giysi ve Yatak Kıyafeti İhracatının Örme ve Dokuma Konfeksiyon İhracatındaki Payı % Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 6.913.556.433 7.311.939.014 5,8 4,2 4,6 53
İç giyim ve yatak kıyafeti ihracatının 2013 Ocak-Haziran döneminde en yüksek oranlı arttığı ülke, Mısır olmuştur. Mısır a %162,6 oranında artışla 5,7 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. %144,2 oranında artışla 11,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Irak, %65,4 oranında artışla 9,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Libya ve %65,3 oranında artışla 6,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Suudi Arabistan, iç giyim ve yatak kıyafetleri ihracatının yüksek oranlı arttığı diğer ülkelerdir. Yılın ilk yarısında iç giyim ve yatak kıyafeti ihracatının en yüksek oranlı azaldığı ülke ise ABD dir. ABD ye %19,6 düşüşle 8,1 milyon dolar değerinde iç giyim ve yatak kıyafeti ihraç edilmiştir. %9,6 düşüşle 9,3 milyon dolarlık ihracat yapılan Kazakistan, %2,7 düşüşle 14,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Cezayir, ilk yirmi büyük pazar içinde iç giyim ve yatak kıyafeti ihracatının azaldığı diğer önemli pazarlar olmuşlardır. IV.8 Diğer Hazır Eşya İhracatında Artış Yüz Güldürüyor: %13,3 2013 Ocak-Haziran döneminde ev tekstili mamullerinin de ağırlıklı olarak içerisinde yeraldığı diğer hazır eşyaların ihracat performansında belirgin bir artış olmuş, ihracat 2012 yılının Ocak-Haziran dönemine kıyasla %13,3 oranında artışla 920,5 milyon dolardan 1 milyar dolara yükselmiştir. Türkiye genelinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %6,7 oranında arttığı, örme konfeksiyon ihracatının %6,5 oranında ve dokuma hazırgiyim ihracatının %4,6 oranında arttığı dikkate alındığında, diğer hazır eşya ihracatında oldukça iyi bir performans gösterildiği söylenebilir. 2013 Ocak-Haziran döneminde en fazla hazır eşya ihraç edilen ülkeler Almanya, Fransa, ABD, Hollanda ve İtalya olarak sıralanmaktadır. 2012 Ocak-Haziran dönemine göre Almanya ya hazır eşya ihracatı %6,7 oranında artışla 267,8 milyon dolara yükselirken, Fransa ya ihracat %17,7 oranında artarak 95,6 milyon dolara yükselmiştir. Almanya nın toplam hazır eşya ihracatında payı %25,7 ve Fransa nın payı %9,2 düzeyindedir. Üçüncü sıradaki ABD ye ihracat %1,8 oranında azalarak 83,4 milyon dolara ve dördüncü sıradaki Hollanda ya ihracat %26 lık artışla 57,2 milyon dolara yükselmiştir. İtalya %23,4 lük artış ve 48,2 milyon dolar ile beşinci en fazla hazır eşya ihraç edilen ülkedir. 2013 Ocak-Haziran döneminde en fazla hazır eşya ihraç edilen ilk yirmi ülkeden onyedisinde %3,3 ile %75,5 arasında değişen oranlarda artışlar olurken, üç ülkede %1,8 ile %11,5 arasında değişen oranlarda düşüşler olmuştur. İlk yirmi ülke içinde ihracatın en yüksek oranlı arttığı ülke Estonya dır. 2012 Ocak-Haziran döneminde Estonya ya 6,7 milyon dolar değerinde hazır eşya ihraç edilmiş iken, 2013 Ocak-Haziran döneminde ihracat değeri %75,5 oranında artışla 11,8 milyon dolara yükselmiştir. Hazır eşya ihracatında yüksek oranlı artış kaydedilen diğer ülkeler %53,5 artışla 13 milyon dolarlık ihracat yapılan Yunanistan, %48,8 oranında artışla 54
18,5 milyon dolarlık ihracat yapılan Ukrayna ve %44,2 artışla 10,6 milyon dolarlık ihracat yapılan Cezayir olmuştur. Birim: ABD $ En Fazla Hazır Eşya İhraç Edilen Ülkeler 2012-2013 Ocak - Haziran 2012 2013 Değişim Pay Ülkeler Ocak - Haziran Ocak - Haziran % % Almanya 251.038.053 267.848.508 6,7 25,7 Fransa 81.199.143 95.572.391 17,7 9,2 ABD 84.908.378 83.353.529-1,8 8,0 Hollanda 45.422.982 57.210.945 26,0 5,5 İtalya 39.097.575 48.232.232 23,4 4,6 İngiltere 39.120.121 46.375.553 18,5 4,4 Rusya Federasyonu 34.749.061 45.644.890 31,4 4,4 Irak 27.799.079 26.149.911-5,9 2,5 İspanya 21.840.771 23.191.258 6,2 2,2 Suudi Arabistan 22.320.059 19.757.958-11,5 1,9 Ukrayna 12.420.172 18.481.076 48,8 1,8 Avusturya 16.123.747 17.230.754 6,9 1,7 İsviçre 14.096.113 15.567.084 10,4 1,5 İsrail 12.169.717 14.341.667 17,8 1,4 Belçika 12.583.949 12.999.212 3,3 1,2 Yunanistan 8.444.449 12.961.169 53,5 1,2 İsveç 10.569.834 11.878.061 12,4 1,1 Estonya 6.727.391 11.809.691 75,5 1,1 Kazakistan 10.126.456 11.301.068 11,6 1,1 Cezayir 7.315.451 10.551.528 44,2 1,0 İlk 20 Ülkenin Toplamı 758.072.499 850.458.485 12,2 Türkiye Toplam Hazır Eşya İhracatı 920.480.228 1.043.212.533 13,3 100,0 20 Ülkenin Payı % 82 82 Kaynak: ebirlik Sistemi / Temmuz 2013 2013 Ocak-Haziran döneminde Türkiye den hazır eşya ihracatının azaldığı ülkeler Suudi Arabistan, Irak ve ABD dir. Suudi Arabistan a ihracat %11,5 oranında azalarak 22,3 milyon dolardan 19,8 milyon dolara, Irak a ihracat %5,9 düşüşle 27,8 milyon dolardan 26,1 milyon dolara ve ABD ye ihracat %1,8 düşüşle 83,4 milyon dolara gerilemiştir. Türkiye nin diğer hazır eşya ihracatına temel ürün grupları itibarıyla bakıldığında, 63 02 GTİP başlıklı yatak çarşafları, masa örtüleri ile tuvalet ve mutfak bezleri, en fazla ihraç edilen hazır eşyalar olarak görülmektedir. Bu ürün grubunda ihracat, 2013 Ocak-Haziran döneminde %23,7 oranında artışla 618,5 milyon dolar olmuştur. 63 02 GTİP başlıklı ev tekstili mamullerini takiben, %10,1 artışla 204,5 milyon dolarlık ihracat yapılan 63 05 GTİP başlıklı ambalaj için torba ve çuvallar, 55
%27 düşüşle 80,4 milyon dolarlık ihracat yapılan 63 04 GTİP başlıklı diğer mefruşat eşyası ve %24,2 artışla 61,2 milyon dolarlık ihracat yapılan 63 03 GTİP başlıklı perde ve benzerleri, diğer hazır eşya ihracatında önde gelen ürün gruplarıdır. Hazır eşyalar içerisinde 2013 Ocak-Haziran döneminde on ürün grubundan sekizinde %1,4 ile %159,8 arasında değişen oranlarda artışlar olurken, sadece iki ürün grubunda %0,1 lik ve %27 lik düşüşler kaydedilmiştir. Birim : ABD $ 2012 2013 2012 / 13 GTİP Başlığı Kapsam Ocak - Haziran Ocak - Haziran Değişim % 6302 Yatak çaşafları, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri 499.975.212 618.510.785 23,7 6305 Ambalaj için torba ve çuvallar 185.780.831 204.522.689 10,1 6304 Diğer mefruşat eşyası 110.157.039 80.430.661-27,0 6303 Perdeler ve iç storlar; perde ve yatak farbelaları 49.305.326 61.246.049 24,2 6301 Battaniyeler ve diz battaniyeleri 31.102.701 31.779.431 2,2 6307 Diğer hazır eşya 25.720.034 27.288.984 6,1 6306 6310 6308 6309 Vagon ve mavna örtüleri, tenteler ve dış storlar, çadırlar, kamp eşyası Kullanılmış ve yeni paçavralar,sicim, ip ve halat döküntüleri ve bunlardan kullanılmış eşya Kilim, halı, işlemeli masa örtüsü ve peçete yapımında kullanılan mensucat ve ipliklerden müteşekkil takımlar Kullanılmış giyim eşyası ve kullanılmış diğer eşya Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Temmuz 2013 Temel Ürün Grupları İtibariyle Diğer Hazır Eşya İhracatı 20112-2013 Ocak - Haziran 10.126.963 10.267.945 1,4 6.960.438 6.951.742-0,1 1.294.971 2.066.906 59,6 56.712 147.340 159,8 İhracatı en yüksek oranlı artan ürün, %159,8 oranında artışla 147,3 bin dolarlık ihracat yapılan 63 09 GTİP başlıklı kullanılmış giyim eşyaları ve kullanılmış diğer eşyalardır. Bu ürün grubu aynı zamanda dolar değeri olarak ihracatı en az olan hazır eşya ürün grubudur. %59,6 oranında artışla 2,1 milyon dolarlık ihracat yapılan 63 08 GTİP başlıklı kilim, halı, işlemeli masa örtüsü ve peçete yapımında kullanılan mensucat ve iplikten müteşekkil takımlar ve %24,2 artışla 61,2 milyon dolarlık ihracat yapılan 63 03 GTİP başlıklı perdeler ve iç storlar, 2013 Ocak-Haziran döneminde ihracatı yüksek oranlı artan diğer hazır eşyalardır. 2013 yılının ilk altı ayı içerisinde ihracatı azalan hazır eşya ürün grupları ise %27 düşüşle 80,4 milyon dolarlık ihracat yapılan 63 04 GTİP başlıklı diğer mefruşat eşyaları ve %0,1 düşüşle 7 milyon dolarlık ihracat yapılan 63 10 GTİP başlıklı kullanılmış ve yeni paçavralar, sicim, ip, halat döküntüleridir. 56
V. HAMMADDE İTHALATI Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü üretim, istihdam ve ihracata katkı açısından Türkiye nin önde gelen imalat sanayi sektörlerinden biridir. Sektörün üretim ve ihracat kapasitesi, çok çeşitli nitelikte ve önemli miktarda hammadde kullanımını gerekli kılmaktadır. Bu sebeple, elyaf, iplik ve kumaş gibi tekstil materyalleri ihtiyacı, hem iç piyasadan hem de uluslararası pazarlarda rekabetçi kalabilmek açısından yurt dışından ithalat yoluyla da temin edilmektedir. Sektör için, dünyanın çeşitli bölgelerinden rekabetçi fiyat ve türlerde hammadde ve ara malı ithalatı yapılagelmektedir. Yapılan ithalat, tekstil sanayii ya da konfeksiyon sanayii için hammadde veya ara malı niteliğindedir. Bu açıdan hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün 2013 yılının Ocak-Haziran dönemindeki ihracat performansını ortaya koyarken, hammadde ithalatına ilişkin veriler de irdelenmektedir. Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi nden temin edilen TÜİK kaynaklı verilere göre 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde Türkiye ye, 1,3 milyar dolar değerinde 645,2 bin ton elyaf (pamuk, yün, suni-sentetik, bitkisel ve ipek lifleri), 1,3 milyar dolar değerinde 467,9 bin ton iplik (pamuk, yün, suni-sentetik, bitkisel ve ipek iplikleri), 852,8 milyon dolar değerinde 107,3 bin ton dokuma kumaş (pamuklu, yünlü, suni-sentetik, bitkisel ve ipek liflerinden mamul dokuma kumaşlar) 150 milyon dolar değerinde 21 bin ton örme kumaş, 132,2 milyon dolar değerinde 26,1 bin ton dokusuz yüzey, vatka ve keçe ile 233,7 milyon dolar değerinde 33 bin ton diğer tekstil ürünleri ithal edilmiştir. Bu veriler ışığında, Türkiye nin temel hammaddeler itibariyle toplam 1,3 milyon ton elyaf, iplik, dokuma ve örme kumaş ile dokusuz yüzey ithal ettiği ve bu ithalatın değer olarak 4 milyar doları bulduğu anlaşılmaktadır. Sözkonusu ithalatta, 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde, 2012 yılının aynı dönemine kıyasla miktar olarak %22 oranında, dolar bazında ise %8,6 oranında artış olmuştur. Aşağıdaki tabloda, Türkiye nin hammadde niteliği itibarıyla tekstil, açık ifadesi ile, elyaf, iplik, kumaş ve dokusuz yüzey ithalatına ilişkin, miktar ve değer bazında karşılaştırmalı istatistikler yeralmaktadır. 57
2013 Ocak-Mayıs döneminde Türkiye nin elyaf ithalatı 2012 yılının Ocak- Mayıs dönemine kıyasla miktar bazında %36,7 oranında, dolar bazında %13,4 oranında artmıştır. 58
En fazla ithal edilen elyaf, pamuk lifleri ve sentetik-suni devamsız liflerdir. 2013 yılının ilk beş ayı içerisinde 758,6 milyon dolar değerinde 406,1 bin ton pamuk lifi ithal edilmiştir. İthalat miktar bazında %58 artarken değer olarak %25,2 artmıştır. Diğer önemli ithalat kalemi sentetik-suni devamsız liflerin ithalatı ise miktar bazında %12,3 artarken, dolar olarak %3,2 artmıştır. Öte yandan, iplik ithalatında miktar bazında %9 artış, dolar bazında ise %4,5 artış olmuştur. Hem miktar hem de değer olarak Türkiye ye en fazla ithal edilen iplikler sentetik-suni filament iplikleridir. Bu ürün grubunda 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde 633,2 milyon dolar değerinde 224,4 bin ton ithalat yapılmıştır. İthalat miktar bazında %6,3 düşerken, dolar bazında %9,5 düşmüştür. Sentetik-suni devamsız liflerden iplikler, dolar bazında en fazla ithal edilen ikinci ürün grubudur. 2013 Ocak-Mayıs döneminde Türkiye ye 292,3 milyon dolar değerinde 81 bin ton sentetik-suni devamsız liflerden iplik ithal edilmiştir. İthalat, miktar olarak %15,9, değer olarak %10,4 artmıştır. Üçüncü en fazla ithal edilen iplik türü pamuk iplikleridir. 2013 Ocak-Mayıs döneminde 248,3 milyon dolar değerinde 69,6 bin ton pamuk ipliği ithal edilmiştir. Pamuk ipliği ithalatı 2012 yılının Ocak-Mayıs dönemine kıyasla miktar bazında %57,7 oranında artarken, dolar bazında %58,3 oranında artmıştır. Dokuma kumaş ithalatında, 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde miktar bazında %11, dolar bazında %4,4 artış olurken, örme kumaş ithalatında miktar bazında %51,2, değer bazında %35,9 artış ve dokusuz yüzey, vatka ve keçe ithalatında miktar bazında %14,5 düşüş ile değer bazında %16,1 artış olmuştur. 2013 Ocak-Mayıs döneminde dolar değer olarak en fazla ithal edilen dokuma kumaşlar pamuklu dokuma kumaşlardır. Bu ürün grubunda ithalat, miktar bazında %27,3 oranında artarken, değer bazında da %14,3 artarak 358,3 milyon dolara yükselmiştir. Sentetik-suni filament ipliklerinden dokuma kumaşlar 240 milyon dolar değerinde 34,3 bin ton ithalat ile ikinci en fazla ithal edilen dokuma kumaş türü olmuştur. 59
VI. KONFEKSİYON İTHALATI Türkiye dünyanın altıncı büyük konfeksiyon ihracatçısı olmakla birlikte, özellikle son yıllarda iç pazarda talebin çeşitlenmesi ve canlanması, organizatör ülke misyonunun üstlenilmesi gibi sebeplerle, çeşitli ülkelerden Türkiye ye nihai ürün halinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulleri de ithal edilmektedir. Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün uluslararası rekabet edebilirliğini devam ettirmek, hızlı moda kavramına uygun üretim sürecinde, pazarın gerektirdiği ürün çeşitliliğini sağlamak gibi nedenlerle ithal edilen elyaf, iplik ve kumaş gibi tekstil materyallerinin ithalatı ile karşılaştırıldığında değer olarak daha az olan hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı, 2005 yılından 2011 yılına yüksek oranlı artışlarla 3,2 milyar doları bulmuştur. İthalatın özellikle son yıllarda giderek artması ve mevcut sektörel koşullar dikkate alınarak, altı aylık ve yıllık ihracat performans raporlarında Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatına ilişkin kısa bilgilere de yer verilmektedir. VI.1 Temel Ürün Grupları İtibariyle İthalat Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi nden alınan, TUİK kaynaklı kesinleşmiş ithalat istatistiklerine göre, 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde Türkiye ye 121 farklı ülkeden 1 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı yapılmıştır. 2012 yılı beş aylık dönemine kıyasla 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde ithalat, dolar bazında %5 oranında artmıştır. 2012 yılında 2011 yılına kıyasla %21 oranında azalarak 3,2 milyar dolardan 2,5 milyar dolara düşen hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatının, 2013 ün ilk beş ayı itibarıyla tekrar artışa geçmiş olması düşündürücüdür. Temel ürün grupları bazında bakıldığında, yapılan ithalatın dolar değeri üzerinden %61 ini dokuma konfeksiyon mamulleri, %32 sini örme konfeksiyon mamulleri ve %7 sini diğer hazır eşyalar oluşturmaktadır. 2013 Ocak-Mayıs döneminde örme giyim eşyası ve aksesuarı ithalatı %6 oranında artarak 307 milyon dolardan 324,4 milyon dolara yükselmiştir. Dokuma giyim eşyası ve aksesuarları ithalatı da aynı oranda, %6 lık artışla 590,5 milyon dolardan, 624,5 milyon dolara çıkarken, ev tekstili ürünlerinin de içerisinde yeraldığı mensucattan mamul diğer hazır eşyaların ithalatı %2 oranında azalarak 67,3 milyon dolara düşmüştür. 60
Temel ürün grupları itibariyle ithalat verileri ile paylar, aşağıdaki tablo ve grafikten izlenebilir. Birim ABD $ 2012 2013 2012 / 13 Toplam Konf.da Fasıl Ürün Grubu Ocak - Mayıs Ocak - Mayıs Değişim % Pay % 61 Örme Giyim Eşyası ve Aksesuarları 306.968.139 324.395.898 6 32 62 Örülmemiş Giyim Eşyası ve Aksesuarları 590.465.819 624.548.162 6 61 63 Mensucattan Mamul Diğer Hazır Eşya 68.979.439 67.328.264-2 7 Kaynak: Ekonomi Bak anlığı Bilgi Sistemi / Temmuz 2013 Temel Ürün Grupları İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İthalatı 2012-2013 Ocak - Mayıs TOPLAM 966.413.397 1.016.272.324 5 100 Temel Ürün Grupları İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İthalatı 2013 Ocak - Mayıs Mensucattan Mamul Diğer Hazır Eşya 7% Örme Giyim Eşyası ve Aksesuarları 32% Örülmemiş Giyim Eşyası ve Aksesuarları 61 % Ürün grupları itibariyle ithalatın detayına inmek üzere, 2013 yılının Ocak- Mayıs döneminde en fazla ithal edilen konfeksiyon mamulleri listelenmiş ve 62 04 GTİP başlıklı bayan dokuma takım, ceket ve benzeri giysilerin en fazla ithal edilen ürün grubu olduğu görülmüştür. Bunları, 62 03 GTİP başlıklı 61
erkek dokuma takım elbise, ceket ve benzeri giysiler, 61 09 GTİP başlıklı örme t-shirt, fanila, atlet, kaşkorse ve benzeri giysiler, 62 05 GTİP başlıklı erkek dokuma gömlekler ve 61 10 GTİP başlıklı örme kazak, süveter ve benzerleri, takip etmektedir. 2013 Ocak-Mayıs döneminde Türkiye ye %6 artışla 183,8 milyon dolar değerinde 62 04 GTİP başlıklı bayan dokuma takım, ceket ve benzeri giysi, %11 artışla 155,2 milyon dolar değerinde 62 03 GTİP başlıklı erkek dokuma takım elbise, ceket ve benzeri giysi, %25 artışla 77,2 milyon dolar değerinde 61 09 GTİP başlıklı örme t-shirt, fanila, atlet, kaşkorse ve benzeri giysi, %5 artışla 69,7 milyon dolar değerinde 62 05 GTİP başlıklı erkek dokuma gömlek ve %19 artışla 67,9 milyon dolar değerinde 61 10 GTİP başlıklı örme kazak, süveter ve benzeri giysi, ithal edilmiştir. En fazla ithal edilen ilk onbeş ürün grubunun onikisinde 2012 yılının Ocak- Mayıs dönemine kıyasla %1 ile %52 arasında değişen oranlarda artışlar olurken, üç ürün grubunun ithalatı %3 ile %42 arasında değişen oranlarda azalmıştır. En fazla ithal edilen ilk onbeş ürün grubunun dolar bazında ithalat tutarı, Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatını %82 sine karşılık gelmektedir. İthalatı en yüksek oranlı artan ürün grubu 2013 Ocak-Mayıs döneminde %52 artışla 18,8 milyon dolar değerinde ithalat yapılan 62 12 GTİP başlıklı sütyen, korse, korse kemeri, pantolon askısı, jartiyer ve benzeri eşyalardır. %25 artışla 77,2 milyon dolarlık ithalat yapılan 61 09 GTİP başlıklı t-shirt ve fanila, atlet grubu ile %22 artışla 32,5 milyon dolarlık ithalat yapılan 63 07 GTİP başlıklı diğer hazır eşyalar, ithalatı yüksek oranlı artan hazırgiyim ve konfeksiyon mamullerindendir. Türkiye ye 2013 yılının ilk beş ayı içinde en fazla ithal edilen ilk onbeş ürün grubu içinde ithalatı azalan ürünler ise %42 düşüşle 24 milyon dolarlık ithalat yapılan 61 16 GTİP başlıklı örme eldivenler, %11 düşüşle 23,3 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilen 62 11 GTİP başlıklı dokuma spor, kayak ve yüzme kıyafetleri ile %3 düşüşle 25,6 milyon dolarlık ithalat yapılan 62 10 GTİP başlıklı plastik veya kauçuk sıvanmış, emdirilmiş materyallerden giyim eşyaları olmuştur. 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde en fazla ithal edilen hazırgiyim ve konfeksiyon mamulleri ile ithalat artış oranlarını gösteren bir tablo, aşağıda verilmektedir. 62
Birim ABD $ GTİP 2012 2013 2012 / 13 Başlığı Ürün Grubu Ocak - Mayıs Ocak - Mayıs Değişim % 6204 6203 Ürün Grupları İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İthalatı 2012-2013 Ocak - Mayıs Kadınlar Ve Kız Çocuk İçin Takım Elbise, Takım, Ceket, Blazer, Elbise, Etek, Pantolon Etek, Vb. Erkekler Ve Erkek Çocuk İçin Takım Elbise, Takım, Ceket, Blazer, Pantolon, Tulum Ve Şort 173.067.079 183.807.085 6 139.618.277 155.177.072 11 6109 Tişörtler, Fanilalar, Atletler, Kaşkorseler Ve Diğer İç Giyim Eşyası (Örme) 61.646.897 77.222.455 25 6205 Erkekler Ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler 66.372.868 69.668.799 5 6110 Kazak, Süveter, Hırka, Yelek Vb. Eşya (Örme) 57.055.640 67.857.623 19 6206 Kadınlar Ve Kız Çocuklar İçin Bluzlar, Gömlekler Ve Gömlek-Bluzlar 53.080.622 53.379.354 1 6307 Diğer Hazır Eşya (Elbise Patronları Dahil) 26.670.043 32.545.323 22 6201 6104 6202 Erkek Veya Erkek Çocuk İçin Palto, Kaban, Kolsuz Ceket, Pelerin, Anorak (Kayak Ceketleri Dahil) Kadın Ve Kız Çocuk İçin Takım Elbise, Takım, Ceket, Blazer, Etek, Pantolon, Tulum Ve Şort (Örme) Kadın Ve Kız Çocuk İçin Manto, Kaban, Kolsuz Ceket, Pelerin, Anoraklar (Kayak Ceketleri Dahil), 27.796.234 30.702.640 10 24.989.776 27.472.300 10 24.601.174 26.656.820 8 6210 Plastik, Kauçuk Sıvanmış, Emdirilmiş Elyaftan Hazır Giyim Eşyası 26.263.097 25.594.095-3 6116 Eldiven (Örme) 41.520.429 23.990.072-42 6211 Spor, Kayak Ve Yüzme Kıyafetıeri; Diğer Giyim Eşyası 26.220.898 23.334.309-11 6105 Erkekler Ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler (Örme) 20.088.892 21.207.384 6 6212 Sütyen, Korse, Korse Kemer, Pantolon Askısı, Çorap Bağı, Jartiyer Vb. Eşya Ve Bunlar İçin Parçalar 12.356.958 18.817.216 52 İlk 15 Ürün Toplamı 781.348.884 837.432.547 7 Toplam Konfeksiyon İthalatı 966.413.397 1.016.272.324 5 İlk 15 Ürünün Toplamda Payı % 81 82 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Temmuz 2013 VI.2 Ülkeler İtibariyle İthalat 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı yapılan ülke Bangladeş olmuştur. 2007 yılından 2012 yılına kadar Türkiye nin en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ithal ettiği ülke konumunda olan Çin Halk Cumhuriyeti, 2013 ün Ocak-Mayıs dönemi itibarıyla Bangladeş in ardından 2. büyük tedarikçi konumuna geçmiştir. 2013 Ocak-Mayıs döneminde Bangladeş ten 264 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ithal edilmiş, ithalat 2012 yılının Ocak- Mayıs dönemine kıyasla %12 oranında artmıştır. Bangladeş ten yapılan ithalatın Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatında payı %26 dır. Diğer bir ifade ile 1 milyar dolarlık toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatının dörtte biri Bangladeş ten gerçekleştirilmektedir. 63
En fazla ithalat yapılan ikinci ülke Çin den 2013 ün ilk beş ayı içerisinde 241,5 milyon dolarlık ithalat yapılmış, Çin den ithalat %11 oranında azalmıştır. Azalmaya rağmen Çin den yapılan ithalatın Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatında payı %23,8 gibi hatırısayılır bir düzeydedir. Bangladeş ve Çin in ardından ardından en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı yapılan ülkeler İtalya, Hindistan ve Mısır olarak sıralanmaktadır. İtalya dan ithalat %4 artışla 59,3 milyon dolara yükselirken, Hindistan dan ithalat %0,2 oranında azalarak 57 milyon dolara düşmüş ve Mısır dan ithalat %34 oranında artarak 51,7 milyon dolara yükselmiştir. İtalya dan yapılan ithalatın Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatında payı %5,8, Hindistan dan yapılan ithalatın payı %5,6 ve Mısır dan yapılan ithalatın payı %5,1 dir. Türkiye nin 2013 yılının Ocak-Mayıs döneminde en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ithal ettiği ülkelere ilişkin istatistiki bilgi, aşağıdaki tabloda verilmektedir. Birim ABD $ Türkiye'nin En Fazla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İthal Ettiği Ülkeler 2012-2013 Ocak - Mayıs 2012 2013 2012 / 13 Toplamda Ülkeler Ocak - Mayıs Ocak - Mayıs Değişim % Pay % 1 Bangladeş 236.739.476 263.968.413 12 26,0 2 Çin 270.595.368 241.523.724-11 23,8 3 İtalya 57.103.868 59.292.940 4 5,8 4 Hindistan 57.107.610 56.997.539-0,2 5,6 5 Mısır 38.531.843 51.690.073 34 5,1 6 Vietnam 23.207.102 25.903.493 12 2,5 7 Fas 16.975.244 23.275.017 37 2,3 8 Kamboçya 11.405.552 22.889.161 101 2,3 9 İspanya 21.166.837 20.643.921-2 2,0 10 Gürcistan 11.859.932 18.104.290 53 1,8 11 Romanya 10.067.100 16.194.584 61 1,6 12 Sri Lanka 15.439.547 15.865.459 3 1,6 13 Bulgaristan 13.196.332 14.732.734 12 1,4 14 Tunus 6.942.330 14.405.633 108 1,4 15 Portekiz 11.734.244 14.116.236 20 1,4 İlk 15 Ülke Toplamı 802.072.385 859.603.217 7 84,6 Toplam Konfeksiyon İthalatı 966.413.397 1.016.272.324 5 100,0 İlk 15 Ürünün Toplamda Payı % 83 85 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Temmuz 2013 64
2013 Ocak-Mayıs döneminde, en fazla ithalat yapılan ilk onbeş ülkeden onikisinde %3 ile %108 arasında değişen oranlarda artış görülürken, sadece üç ülkede %0,2 ile %11 arasında değişen oranlarda azalmıştır. İlk onbeş ülkeden yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 1 milyar dolar değerindeki Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatının %85 ine karşılık gelmektedir. 2013 Ocak-Mayıs döneminde en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ithal edilen ilk onbeş ülke arasında ithalatın en yüksek oranlı arttığı ülkeler Tunus, Kamboçya ve Romanya olmuştur. Tunus tan ithalat 2012 yılının Ocak-Mayıs dönemine kıyasla %108 oranında artarak 6,9 milyon dolardan 14,4 milyon dolara yükselmiştir. Kamboçya dan hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı 2013 ün ilk beş ayı içinde %101 oranında artışla 11,4 milyon dolardan 22,9 milyon dolara, hemen hemen iki katına çıkmıştır. Romanya dan hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı ise, 2012 nin Ocak-Mayıs dönemine kıyasla %61 oranında artarak 10,1 milyon dolardan 16,2 milyon dolara yükselmiştir. Diğer taraftan, en fazla ithalat yapılan ilk onbeş ülke içerisinde ithalatın en yüksek oranlı azaldığı ülke, %11 düşüşle 241,5 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon mamulu ithal edilen Çin olmuştur. %2 düşüşle 20,6 milyon dolarlık ithalat yapılan İspanya, %0,2 düşüşle 57 milyon dolarlık ithalat yapılan İspanya, ithalatın azaldığı diğer ülkelerdir. 65
VII. KAPASİTE KULLANIM ORANI Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün 2013 Ocak-Haziran döneminde gösterdiği ihracat performansı değerlendirilirken, kapasite kullanım oranı konusundaki gelişmelerin de dikkate alınması yararlı olacaktır. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan son İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı tablosundaki bilgilere göre, 2012 yılının Haziran ayında %74,6 olan imalat sanayii kapasite kullanım oranı, 2013 yılının Haziran ayı itibarıyla %75,3 e yükselmiştir. Buna göre, imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı 2012 Haziran ayına göre %0,9 oranında artmıştır. Hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinde 2012 Haziran ayında %77,9 olan kapasite kullanım oranı, 2013 yılının Haziran ayında %76,8 ya gerilemiştir. Sektörel kapasite kullanım oranı 2012 Haziran ayına göre %1,4 azalmış durumdadır. Yıllar Tekstil ve Konfeksiyon Sektörlerinde Kapasite Kullanım Oranı İmalat Sanayiinde Kapasite Kullanım Oranı % Yıllık Değişim % Tekstil Ürünleri İmalatında Kapasite Kullanım Oranı % Yıllık Değişim % Giyim Eşyası İmalatında Kapasite Kullanım Oranı % 2000 75,9 79,4 82,7 Yıllık Değişim % 2001 70,9-6,6 76,2-4,0 79,0-4,5 2002 75,4 6,3 82,5 8,3 84,1 6,5 2003 78,3 3,8 81,0-1,8 84,7 0,7 2004 81,2 3,7 80,4-0,7 83,5-1,4 2005 80,3-1,1 80,8 0,5 81,7-2,2 2006 81,0 0,9 80,6-0,2 82,5 1,0 2007 81,8 1,0 81,5 1,1 83,6 1,3 2008 78,1-4,5 75,7-7,1 80,2-4,1 2009 65,0-16,8 67,5-10,8 67,3-16,1 2010 75,6 16,3 80,1 18,7 78 15,9 2011 75,4-0,3 76,6-4,4 76,4-2,1 2012 74,2-1,6 78,0 1,8 77,8 1,8 2012 Haziran 74,6 79,2 77,9 2013 Haziran 75,3 0,9 79,9 0,9 76,8-1,4 Kaynak: TCMB / İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı - Temmuz 2013 Hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinin hammadde ihtiyacını karşılayan tekstil sektörünün kapasite kullanım oranı ise 2013 yılının Haziran ayında %79,9 66
olmuştur. Tekstil sektörünün 2012 Haziran ayındaki kapasite kullanım oranı %79,2 idi. Buradan tekstil sektörünün kapasite kullanım oranının, 2013 yılının Haziran ayında 2012 yılının aynı ayına kıyasla %0,9 oranında arttığı ortaya çıkmaktadır. Yılın ilk altı ayında imalat sanayiinde ve tekstil sanayiinde kapasite kullanım oranı %1 e çok yakın bir oran ile artmışken, hazırgiyim ve konfeksiyon sektöründe kapasite kullanım oranının azalması, olumlu ihracat performansına rağmen düşündürücüdür. 67
VIII. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER Euro/Dolar Paritesi nin Etkileri Ocak Haziran Dönemi 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde gerçekleştirilen 8,43 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının, 6,25 milyar dolarla %74,2 si ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır. 2012 yılı Ocak-Haziran döneminde 1 Euro 1,30 ABD Dolarına eşit iken, 2013 yılının Ocak-Haziran döneminde Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %1,01 lik artışla 1,31 dolar düzeyine yükselmiştir. Bu durumda, 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde Euro bazında yapılan ihracat, dolar olarak istatistiklerde yeralırken, dolar bazındaki istatistiklerde %1,01 oranında fiktif bir artış yaratmaktadır. Bu çerçevede, 6,25 milyar dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %1,01 lik pariteden kaynaklanan fiktif artıştan arındırıldığında, AB ne ihracatın gerçek değeri 6,19 milyar dolar olmakta ve bu durumda 2013 yılı Ocak-Haziran döneminde reel toplam ihracat tutarı 8,37 milyar dolar olmakta ve böylelikle hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansında %6,7 lik değil, reel bazda %5,9 luk artış meydana gelmiş olmaktadır. Haziran Ayı 2013 yılı Haziran ayında yapılan 1,45 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 1,1 milyar dolarla %76,4 ü ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır. 2012 yılı Haziran ayında 1 Euro 1,25 ABD Dolarına eşit iken, 2013 yılının Haziran ayında Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %3,94 lük artışla 1,30 dolara düzeyine yükselmiştir. Bu çerçevede, 1,1 milyar dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %3,94 lük pariteden kaynaklanan fiktif artıştan arındırıldığında, 1,06 milyar dolarlık gerçek değere ulaşılmakta ve bu durumda 2013 yılı Haziran ayında reel bazda toplam ihracat tutarı 1,4 milyar dolar olup ihracatta %3,8 lik değil, reel anlamda %0,7 artış meydana gelmiş olmaktadır. 68
2012 2013 Aylar Çapraz Kur Çapraz Kur Değişim % Ocak 1,29017 1,32746 2,89 Şubat 1,32182 1,33855 1,27 Mart 1,32105 1,29752-1,78 Nisan 1,31658 1,30011-1,25 Mayıs 1,28324 1,29847 1,19 Haziran 1,25259 1,3019 3,94 Temmuz 1,23125 Ağustos 1,23822 Eylül 1,28384 Ekim 1,29772 Kasım 1,28313 Aralık 1,31148 Yıllık Ortalama 1,28592 Ocak - Haziran Ortalaması 1 Euro=... ABD Doları Olarak Verilmiştir. EURO - DOLAR PARİTESİ 1,29758 1,31067 1,01 Berna TÜRKANT İTKİB Genel Sekreterliği AR & GE ve Mevzuat Şube Şefi 26.07.2013 Bu raporun Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Gelişmeler bölümü, AR & GE ve Mevzuat Şubesi Uzmanı Ahmet Şişman tarafından hazırlanmıştır İTKİB Genel Sekreterliği kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. 69
Ek 1: Sektörler ve İhracatçı Birlikleri Bazında Türkiye İhracat Kaydı 2013 Ocak-Haziran 70
Ek 2: Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı: 2013 Ocak - Haziran 71