TANIM Böbrek yetmezliği bulunan hastaların tedavisinde kullanılan hemodiyaliz makinesini sorumlu doktor nezaretinde veya kendi başına hazırlayan, hasta kayıtlarını tutan ve hemodiyaliz işlemlerini yapan kişidir. A-GÖREVLER Hemodiyaliz operatörü iş güvenliğine ilişkin önlemleri alarak; - Amirinden işle ilgili bilgileri alır, - Çalışma alanının düzenini sağlar ve hasta gözlem/takip kayıtlarını tutar, - Protokol ve hemodiyaliz malzeme kayıtlarını tutar, - Hemodiyaliz makinesini hazırlar, - Hastayı hemodiyaliz işlemine hazırlar, - Hemodiyaliz işlemlerini yapar, - Mesleki gelişimine ilişkin faaliyetleri yürütür. KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN - Hemodiyaliz makinesi, - Diyaliz membranları, - A-V setler, - A-V Fistül iğneleri, - Pansuman seti, - Serumlar ve Kan ürünleri - Hassas terazi, - Ekg cihazı,bilgisayar,acil arabası,pansuman arabası, - Elektrot,infüzyon pompası, - Hasta yatağı,oksijen sistemi,beden derecesi, - Steteskop,as prasyon sondası, - Büstüri,defibrilatör, - İlaç dolabı,tansiyon aleti,serum askısı vb. - Hastahane araçları ile hemodiyaliz seti, - Katater, enjektör,flaster gibi hastahane malzemesi. A.1.1 2014 /II
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ GENEL ÖZELLİKLER Hemodiyaliz operatörü olmak isteyenlerin, - Mekanik aletlere ilgi duyan, - Sözlü ve yazılı yönergeleri anlayabilen ve uygulayabilen, - Ellerini ve gözlerini eşgüdümle kullanabilen, - Dikkatli, ayrıntıları görebilen, - Hijyen kurallarına dikkat eden, - Sabırlı ve sorumluluk duygusu gelişmiş kimseler olması gerekir. Kan ve solunum yoluyla bulaşan hastalıklar, kemik ve eklem hastalıkları, duyu organlarına ilişkin kayıplar, ağır kronik hastalıklar bu alanda çalışmaya engel teşkil etmektedir. C-ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Hemodiyaliz operatörleri hastahanelerin diyaliz ünitelerinde görev yaparlar. Çalışma sırasında genellikle ayaktadır. Gece ve hafta sonu çalışma mesleğin yorucu yanlarındandır. Çalışırken doktorlar, hemşireler, meslektaşlar,hastalar, hasta yakınları ve diğer sağlık personeli ile iletişimde bulunur. B.C.1.1 2014/II
HEM0DİYALİZ OPERATÖRÜ D-MESLEK EĞİTİMİ MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi, Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Hemodiyaliz Eğitim Merkezlerinde düzenlenen kurslarda verilmektedir. Bu kurslar bir sertifika programıdır. Sağlık Bakanlığı, üniversitelerin tıp fakülteleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri ve kadrosunda nefroloji uzmanı olan kamu kurum ve kuruluşlarına ait hastaneler bünyesindeki diyaliz merkezlerine eğitim yetkisi verebilir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Meslek liseleri veya sağlık hizmetleri yüksek okulu (Hemşirelik,) bölümlerinden mezun olanlar, diyaliz operatörlüğü için başvuru yapabilirler. Hemşirelik bölümü mezunu olmak katılmak için ön şarttır. Diyaliz Operatörlüğü Sertifikası, hemodiyaliz eğitim merkezlerinde üç ay süreyle diyaliz eğitimi görmüş olanlarla, sorumlu uzman, sorumlu hekim ve sorumlu hemşirenin müştereken vereceği, gereken yeterliliğe sahip olduğuna dair uygunluk yazıları veya bir hemodiyaliz merkezinde aralıksız en az bir yıl çalıştığını belgeleyen sağlık meslek liselerinin hemşirelik bölümü eğitim merkezlerinde yapılan teorik ve pratik sınavda başarılı olmaları halinde Sağlık Bakanlığınca verilir.. D.1.1 2014/I
D-MESLEK EĞİTİMİ EĞİTİM SÜRESİ VE İÇERİĞİ Eğitim süresi; hemşirelik bölümü mezunları için 3 ay pratik eğitim almak şeklindedir. Ayrıca yine bu okullardan mezun olanlarda hemodiyaliz ve /veya diyaliz ünitesinde 1 yıl süreyle hemodiyaliz operatörlüğü alanında pratik olarak çalıştıklarını belgelemeleri halinde Sağlık bakanlığınca yapılan Hemodiyaliz Sertifikası alma sınavına katılmak ve kazanmak şeklinde bir süreç işler. Eğitim süresince ; Hemşirelik ve diyaliz teknikerliği eğitiminde verilen bilgilerin yanı sıra hemodiyaliz operatörlüğü mesleğinin içeriğinde teorik ve pratik olarak hemodiyaliz makinesinin hazırlanması, hastayı hemodiyaliz işlemine hazırlama, hemodiyaliz işlemlerini yapma konusunda bilgiler verilir. Bunların dışında; Diyaliz Nedir? Diyaliz komplikasyonları ve tedavileri nelerdir. Periton ve hemodiyaliz makinelerinin özellikleri ve kullanılması, Kronik böbrek yetmezliği olan hastaların diyetleri, kullandıkları ilaçlarla ilgili bilgiler verilir. EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE DİPLAMA Eğitimi başarı ile tamamlayanlara Hemodiyaliz Operatörlüğü sertifikası verilmektedir.. D.1.2 2014/I I
E-ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Bu mesleğin çalışma alanı kamu ve özel hastaneler, Nefroloji alanında hizmet veren özel dal hastane veya diyaliz merkezleri, çocuk sağlığı ve hastalıkları alanında faaliyet gösteren özel dal hastanelerinde açılan diyaliz merkezleri ile bağımsız bir bölüm olarak kurulan diyaliz üniteleridir. Sağlık sektöründe hizmet veren özel hastanelerin sayılarında giderek artış olması ile beraber bu alanda istihdam olanaklarının arttığı gözlenmektedir. İyi yetişmiş, nitelikli elemanların iş bulma problemlerinin olmadığı görülmektedir. Teknolojik açıdan gelişmiş bölgeler iş bulma açısından daha avantajlıdır. Bu meslek kendi işini kurmaya elverişlidir ancak oldukça maliyetlidir. F-EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ EĞİTİM SÜRESİNCE EĞİTİM SONRASI Herhangi bir kazanç söz konusu değildir. Meslek elemanları kamu kurum ve kuruluşlarında çalışmaları durumunda eğitim durumuna uygun bir kadro ile göreve başlarlar. Maaşları her yıl bütçe kanununa göre belirlenmektedir. Özel sektörde ise çalışılan yer, tecrübe vb. durumlara göre kazanç durumu değişiklik göstermektedir. Asgari Ücretin 2-4 katı arasında değişmektedir. E.F.1.1 2014/II
G-MESLEKTE İLERLEME MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME -- İŞ HAYATINDA İLERLEME Meslekte ilerleme ancak hemodiyaliz merkezlerinde deneyim kazandıkça sorumluluğun artması şeklinde olmaktadır. BENZER MESLEKLER -Diyaliz teknikeri, -Hemşire, -Radyoterapist, -Biyomedikal cihaz teknikeri, -Radyoloji teknisyeni G.1.1 2014/II
H-EK BİLGİLER GÖREV - İş organizasyonu yapar, - Çevre koruma önlemleri alır, - İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular, - Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır, - Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur. I- KAYNAKÇA - Meslek elemanları, - 08.05.2005 tarih 25809 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Diyaliz Merkezleri Hakkında Yönetmelik. - Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar İ -AYRINTILI BİLGİ İÇİN - İlgili eğitim kurumları, - Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr - Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/ - T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, http://www.osym.gov.tr/ - Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri Bu dosya; meslek seçme aşamasında olan gençleri bilgilendirme amaçlı olup, meslek mensupları, işyerleri, mesleğin eğitim yerleri ve meslek odalarından bilgi alınarak oluşturulmuştur. H.I.İ.1.1 2014/II