Güngör O., Kaçak Elektrik Kullanımının GSM Aracılığıyla Takibi, Cilt 4, Sayı 8, Syf 29-33, Aralık 2014 Kaçak Elektrik Kullanımının GSM Aracılığıyla Takibi Tracing the Illegal Usage of Electricity Via GSM Signals Okan Güngör Elektrik Elektronik Müh. Süleyman Demirel Üniversitesi okangungor07@gmail.com Öz Bu çalışmada Arduino tipi mikrodenetleyici ve GSM modülleri ile kaçak elektrik kullanımlarının takibi yapılmıştır. Sistemde belirlenen bir nokta ile sayaç arasında ölçümü yapılmakta ve herhangi bir izinsiz müdahale durumlarını algılayıp merkezde bulunan arayüz ekranına taşıyan bir sistem geliştirilmiştir. Bu çalışma GSM haberleşmesini kullanarak benzer örneklerinden ayrılmıştır. Proje hali hazırda kullanılan elektrik sayaçlarının üzerine eklenerek, kaçakları takip etmeyi sağlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Kaçak elektrik kullanımı, arduino, GSM, enerji takibi, akıllı şebeke. Abstract In the thesis, the usage of unauthorized usage of electricity has been traced by using Arduino typed microcontroller and mobile it has been developed a system which detects any unauthorized usage and reports it to the interface software, situated at the station.the project has been set itself apart from other similar samples by using GSM based communication. Keywords: Illegal use of electricity, arduino, GSM, energy tracking, smart grid. 1. Giriş Günümüzde devletler, ekonomilerinin büyüklüğüne göre büyük devletler sıralamasında yer almaktadır. Ekonominin can damarını ise enerji oluşturmaktadır. Çünkü enerji kaynakları sınırlıdır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının ise maliyeti yüksektir. Bu nedenle iyi bir enerji politikamız olmalıdır. Enerji - dirmeli, kullandığı enerjiyi verimli kullanmalı ve tasarruf etmelidir. Üretici şirketler ise yeni projeler geliştirmek, ürettikleri enerjinin kayıp ve kaçağını önleyerek tüketiciye ulaştırmak zorundadır. Son yıllarda geliştirilen uzaktan kontrollü sistemlerle sayaçların takibi, kaçak elektrik kullanımını önlemektedir. Fakat bu eski sayaçların sökülüp yenilerinin takılmasını gerektirdiğinden yüksek bir maliyet oluşturmaktadır. Bizim çalışmamız olan Kaçak Elektrik Kullanımının GSM Aracılığıyla Tespiti eski sayaçların sökülmeden (mekanik elektrik sayaçları) kaçak elektrik kullanımını tespit edebilmektedir. Bu alanda yapılan bazı çalışmalardan bahsetmek gerekirse: Bahçeci (2010) tarafından önerilen sistemde aboneler radius server (sunucu) vasıtasıyla kontrol edilmekte ve bu şekilde yerel alan şebekesi oluşturulmaktadır. Her aboneye sabit IP ler - sel olarak da bağlanmıştır. GPRS kapsama alanındaki bütün aboneler bu sunucu tarafından izlenmekte ve sayaçlar bölgesel olarak gruplandırılmıştır. Sayaçlara giden enerjide ana bir sayaç üzerinden geçerek ölçülmektedir. Kontrol yazılımı ve faturalandırma birimi sayaçları okurken, sayaçlardan aldığı tüketim verilerini toplar ve ilgili grup sayacının endeks verisi ile karşılaştırır. Bu mantıkla kaçakların önüne geçilmeye çalışılmıştır. Çakmak ve Sokullu (2005) tarafından IEC1107 protokolüne uygun sayaç okuma yazılımları ve donanımı geliştirilmiştir. Araştırmalarında CBuilder 6.0 programlama dili ile istemci ve sunucuda çalışan yazılımlar oluşturulmuştur. Bu çalışmada, elektronik sayaçların optik port üzerinden okunması temel alınmıştır. Geliştirilen bu sistem ile internet veya intranet üzerinden elektronik sayaçlara uzaktan erişim imkanı yetkili birimlerce Özdemir ve Danışman (2005) tarafından önerilen sistemde kullanılan modemler GPRS modemleridir. Modem bir kontrol kartının üzerinde yer alır, bu kontrol kartı RS232, RS485,I2C haberleşme modellerini ve optik okumayı da desteklemektedir. Sistemde ise iki farklı elektronik elektrik sayacı kullanılır, bunlardan birincisi grup sayaçlarını besleyen yüksek güçlü ana sayaçlardır, ikincisi ise ev veya sanayi kullanıcılarının kullandıkları yüksek veya düşük güçlü sayaçlardır. Böylelikle karşılaştırma yapılmaktadır. Kullanılan bu sayaçların kesme kontaktörü yoksa sayacın açma ve kesme işlemi kontrol kartı üzerindeki kontaktör (sayacın uzaktan enerjisini kesmek ) ile yapılmaktadır. Kontrol kartındaki kesici kontaktör ve optik port sayesinde abonelerin mevcut elektronik elektrik sayaçları değiştirilmeden, modem bağlantısı yapılarak sisteme alınabilir. Bilgisayar üzerinde çalışan izleme ve faturalandırma programı ise verileri değerlendirip sistem takibini, kaçak durumunu, yasadışı oynama ihbarlarını ve faturalandırma işlemini yapmaktadır. 29
sisteminde sayaçlarda bulunan bir haberleşme birimi sayesinde, merkezle sayaç haberleşmektedir. Haberleşme birimi olarak genellikle GPRS tabanlı sayaçlar ya da modüller kullanılmaktadır. EMO Bilimsel Dergi, OSO sistemleri Cilt 4, Sayı sayaç 8, endeksleri Aralık 2014 okumanın dışında ölçüm ni kaydetmekte, herhangi sayaca yapılacak müdahaleleri merkeze bildirmekte ve sayaçlara internet üzerinden yükleme yapılabilmektedir. Yapılan çalışmalarda OSO sistemleri öne çıkmıştır. OSO sisteminde Bu makalede sayaçlarda kullanılan bulunan cihazlar bir Deneysel haberleşme Düzenek birimi başlığı sayesinde, adı altında merkezle tanıtıldı, sayaç Uygulama haberleşmektedir. Yöntemi Haberleşme bölümünde ise birimi cihazların olarak nerelere genellikle ve GPRS hangi tabanlı fonksiyonu sayaçlar gerçekleştirmek ya da modüller kullanılmaktadır. OSO konulduğu anlatıldı, Araştırma sistemleri ve sayaç Bulgular endeksleri bölümünde okumanın ise sistemin dışında hangi ölçüm ni kaydetmekte, herhangi sayaca yapılacak müdahaleleri merkeze bildirmekte ve sayaçlara internet üzerinden yükle- fonksiyonları gerçekleştirdiği C# arayüz ekranında gösterildi, Sonuç me yapılabilmektedir. ve Öneriler bölümünde ise gerçekleştirilen düzenek hakkında eleştiriler ve kaçak elektrik kullanımı alanında genel Bu makalede kullanılan cihazlar, Deneysel Düzenek başlığı bilgiler adı altında verilerek tanıtıldı; makale Uygulama siz okurlarımıza Yöntemi sunuldu. bölümünde ise cihazların nerelere ve hangi fonksiyonu gerçekleştirmek konulduğu anlatıldı, 2. Araştırma Deneysel ve Bulgular Düzenek bölümünde ise sistemin hangi fonksiyonları gerçekleştirdiği C# arayüz ekranında 2.1.Akım gösterildi, Sonuç Transdüseri ve Öneriler bölümünde ise gerçekleştirilen düzenek hakkında eleştiriler ve kaçak elektrik kullanımı alanında genel bilgiler verilerek makale siz okurlarımıza sunuldu. Transdüserler, elektrik şebekelerinde Akım, Gerilim, Aktif güç ve Reaktif gücü DC kaynağına çeviren, SCADA kaynaklı fiziksel programlama platformudur. Bu çalışma Arduino ailesinden Arduino Uno ile hazırlanmıştır. Arduino Uno, ATmega328 işlemcisini kullanan Arduino çeşididir (Şekil 2.2). On dört adet dijital giriş/çıkış pini bulunmakta, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası bunlardan 6 sı PWM çıkışı olarak kullanılabilmektedir. Altı adet analog giriş pini bulunmaktadır. 16 MHz kristal osilatörü, USB bağlantısı, 2.1mm güç girişi, ICSP başlığı ve reset butonu kart üzerinde mevcuttur. Çalışma gerilimi olarak DC mevcuttur. Çalışma gerilimi olarak DC 7~12V ihtiyaç duymaktadır (Arduino Türkiye, 7~12V ihtiyaç duymaktadır. (Arduino Türkiye, 2014). 2014). n kesme trol kartı ek ) ve optik sayaçları lınabilir. programı rumunu, işlemini ır. OSO birimi berleşme modüller kumanın i sayaca sayaçlara aşlığı adı 30 2. Deneysel Düzenek sistemlerinde, düşük hata sınıflı çeviricilerdir (Acenersis, 2014). Çalışmada kullanılan transdüseri girişe uygulanan AC 2.1. sinyali Akım DC Transdüseri a çevirerek çıkışa iletir. Transdüserin çıkış sinyalini Transdüserler, Arduino nun elektrik analog şebekelerinde girişinin, değerlendirebileceği gerilim, aktif güç gerilim ve reaktif değerine gücü DC dönüştürmek kaynağına, çıkış çeviren, (Iz) SCADA ile toprak(gnd) sistemlerinde, düşük hata sınıflı çeviricilerdir (Acenersis, 2014). Çalışmada kullanılan transdüseri girişe uygulanan AC sinyali arasına 220 ohm konulmuştur (Şekil 2.1). DC a çevirerek çıkışa iletir. Transdüserin çıkış sinyalini Arduino nun analog girişinin değerlendirebileceği gerilim değerine dönüştürmek, çıkış (Iz) ile toprak (GND) arasına 220 ohm konulmuştur (Şekil 2.1). Şekil Şekil 2.1. 2.1: Akım Akım transdüseri transdüseri bağlantısı bağlantısı (Acenersis, 2014) 2.2.Arduino Uno 2.2. Arduino Uno Arduino, processing/wiring dilini dilini kullanarak kullanarak çevre çevre elemanları elemanları ile ile temel giriş çıkış uygulamalarını gerçekleştiren açık kay- kaynaklı fiziksel fiziksel programlama platformudur. Bu çalışma Bu çalışma Arduino ailesinden Arduino ailesinden Arduino Arduino Uno ile Uno hazırlanmıştır. ile hazırlanmıştır. Arduino Arduino Uno, ATmega328 işlemcisini kullanan Arduino çeşididir (Şekil 2.2). Uno, ATmega328 işlemcisini kullanan Arduino çeşididir On dört adet dijital giriş/çıkış pini bulunmakta, bunlardan 6 sı (Şekil 2.2). On dört adet dijital giriş/çıkış pini bulunmakta, PWM çıkışı olarak kullanılabilmektedir. Altı adet analog giriş bunlardan 6 sı PWM çıkışı olarak kullanılabilmektedir. Altı pini bulunmaktadır. 16 MHz kristal osilatörü, USB bağlantısı, 2.1mm adet analog güç giriş girişi, pini ICSP bulunmaktadır. başlığı ve 16 reset MHz butonu kristal kart osilatörü, üzerinde USB bağlantısı, 2.1mm güç girişi, ICSP başlığı ve reset butonu kart üzerinde mevcuttur. Çalışma gerilimi olarak DC 7~12V ihtiyaç duymaktadır. (Arduino Türkiye, 2014). 2.3.Arduino GSM Shield Şekil Şekil 2.2. 2.2: Arduino Uno Uno kart (Arduino Turkiye, 2014) Arduino GSM Shield, Arduino Uno ile birlikte çalışmakta ve 2.3. Arduino GSM Shield gerekli olan enerji beslemesini üzerine takılı Arduino Arduino GSM Shield, Arduino Uno ile birlikte çalışmakta ve karttan gerekli karşılamaktadır. olan enerji beslemesini Arduino üzerine GSM takılı Shield ın işlemlerini Arduino yapabilmesi karttan karşılamaktadır. bir SIM Arduino kart GSM gereklidir.(arduino, Shield ın işlemlerini 2014). yapabilmesi Arduino GSM Shield bir SIM haberleşmesi kart gereklidir (Arduino, 5V ve 2014). 2A değerinde Arduino GSM Shield haberleşmesi 5V ve 2A değerinde bir güç bir güç kaynağına ihtiyaç duymaktadır. Arduino Uno kart ile kaynağına ihtiyaç duymaktadır. Arduino Uno kart ile Arduino Arduino GSM Shield GSM üzerlerinde Shield üzerlerinde bulunan RX bulunan ve TX RX pinleri ve sayesinde TX pinleri sayesinde kendi aralarında kendi aralarında haberleşebilmektedirler haberleşebilmektedirler (Şekil 2.3). (Şekil 2.3). Şekil Şekil 2.3. 2.3: Arduino GSM Shield (Arduino, 2014) 2014) 2.4.I/O Kart Arduino beslemesini, transdüseri ölçümlerini ve ve anahtar anahtar bilgilerini Arduino ya bildiren, kendi kendi tasarımımız tasarımımız olan bir olan kart-bitır (Şekil 2.4). Sistemde kullanılan elektronik kartların modül karttır.(şekil 2.4) Sistemde kullanılan elektronik kartların haline gelmesine olanak sağlamıştır. I/O Kart ile birlikte Arduino Uno, haline Arduino gelmesine GSM Shield olanak olmak sağlamıştır. üzere üç katlı bir I/O donanım Kart ile modül birlikte oluşturulmuştur. Arduino Uno, Arduino GSM Shield olmak üzere üç katlı bir donanım oluşturulmuştur. sonu algıl var veril Elek kesil müd yolla izlem Saya önle swit baca ihba Her bilgi İsteğ bird Gerç prog siste ihazların nulduğu
2.4.I/O Kart programı ile PC ekranında görüntülenmektedir. Kurulan Arduino beslemesini, transdüseri ölçümlerini ve anahtar sistemin blok şeması Şekil 3.1 de yer almaktadır. bilgilerini Arduino ya bildiren, kendi tasarımımız olan bir karttır.(şekil 2.4) Sistemde kullanılan elektronik kartların Güngör O., Kaçak Elektrik Kullanımının GSM Aracılığıyla Takibi, Cilt 4, Sayı 8, Syf 29-33, Aralık 2014 modül haline gelmesine olanak sağlamıştır. I/O Kart ile birlikte Arduino Uno, Arduino GSM Shield olmak üzere üç katlı bir donanım oluşturulmuştur. sonuna (sayaç bölümüne) algılayıcı yerleştirilecektir. Bu iki Şekil 2.4. 2.4: I/O 3D görseli algılayıcı arasında farkı oluşursa kaçak elektrik kullanımı var demektir ve Arduino 3. Uygulama tabanlı sistem Yöntemi ile ihbar hattına bilgi verilecektir. Binada bulunan bütün sayaçları kapalı bir sistem e yerleştirerek sayaca yapılacak her türlü fiziksel müdahale önlenecektir. Binada bulunan bütün sayaçları kapalı bir sistem e Elektrik yerleştirerek sayacının sayaca ve hat yapılacak başında her bulunan türlü fiziksel modülün müdahale enerjisi Abone olmayan ve havai iletim hattından kaçak elektrik kullananları önlemek, havai iletim hattının hat başına ve sonuna kesilmesi önlenecektir. (hattın enerjisini tamamen keserek modüllere müdahale (sayaç Abone edilme bölümüne) olmayan ihtimaline ve algılayıcı havai yerleştirilecektir. iletim karşı) hattından durumunda Bu kaçak iki her algılayıcı elektrik dakika arasında kullananları önlemek farkı oluşursa, havai kaçak iletim elektrik hattının kullanımı hat başına var demektir ve Arduino tabanlı sistem ile ihbar hattına bilgi verile- ve yollanan bilgi kesilmiş olacak ve verilerin gelmediği kaçak izleme cektir. merkezinde görüntülenecektir. Sayaç Elektrik e girilmesini sayacının ve ve hat Arduino başında bulunan karta yapılacak modülün enerjisi bir sabotajı kesilmesi (hattın enerjisini tamamen keserek modüllere müdahale önlemek edilme amacıyla ihtimaline kartın karşı) bulunduğu durumunda her modülün dakika yollanan kapağında bilgi bir switch kesilmiş devresi olacak bulunmaktadır. ve verilerin gelmediği Kapak kaçak açıldığı izleme anda merkezinde görüntülenecektir. switch bacak durumunu değiştirmekte ve Arduino kart bu değişimi Sayaç e girilmesini ve Arduino karta yapılacak bir sabotajı hattına önlemek yollamaktadır. amacıyla kartın bulunduğu modülün kapağında bir ihbar Her switch dakika devresi modüllerden bulunmaktadır. gelen Kapak verilerin açıldığı arşivlenmesi anda switch bacak durumunu değiştirmekte ve Arduino kart bu değişimi ihbar bilgiler hattına bir txt yollamaktadır. dosyası olarak kaydedilmektedir. Her dakika modüllerden gelen verilerin arşivlenmesi bilgiler, bağlı txt dosyası olarak olarak modüllerden kaydedilmektedir. gelen bilgiler PC dışında İsteğe birden İsteğe fazla bağlı telefon olarak modüllerden hattına mesaj gelen bilgiler olarak PC iletilmektedir. dışında birden fazla telefon hattına mesaj olarak iletilmektedir. Gerçekleştirilen bu sistemde modüllerden gelen mesajlar C# programı Gerçekleştirilen bu sistemde modüllerden gelen mesajlar C# programı ile PC ile ekranında PC ekranında görüntülenmektedir. görüntülenmektedir. Kurulan sistemin Kurulan blok şeması Şekil 3.1 de yer almaktadır. sistemin blok şeması Şekil 3.1 de yer almaktadır. Şekil 3.1: Sistemin blok şeması Şekil 3.1. Sistemin blok şeması bilgisi sürekli olarak kontrol edilmekte eğer herhangi bir müdahale varsa merkeze SMS ile bildirilmektedir. Kapak bilgisi sürekli olarak kontrol edilmekte eğer herhangi bir müdahale varsa merkeze SMS ile bildirilmektedir. Kapak durum bilgisi normal ise hattın üzerinden ölçümü yapılmakta ve bir dakikalık Şekil sürelerle 3.1. Sistemin SMS olarak blok merkeze şeması yollanmaktadır. Merkeze gelen mesajlar arasındaki süre farkı eğer iki dakikayı geçmiş bulunuyor ise monitör ekranında kaçak belirtilmekte, sürekli geçmediyse olarak gelen kontrol mesajın edilmekte içeriğine eğer bakılmaya herhangi devam bir bilgisi müdahale edilmektedir. varsa 4. Araştırma merkeze SMS ve ile Bulgular bildirilmektedir. Kapak durum Bu çalışmada bilgisi normal yapılan ise ölçümleri hattın ve üzerinden ölçümlerin sonuçlarını ölçümü 4. Araştırma 4. ve Bulgular ve Bulgular yapılmakta arayüz ekranında ve bir görüntülenmiştir. dakikalık sürelerle SMS olarak merkeze Bu çalışmada yapılan ölçümleri ve ve ölçümlerin sonuçlarını ara- yollanmaktadır. Hat başında Merkeze ve sayaç gelen de mesajlar ölçülen arasındaki süre farkı arayüz ekranında görüntülenmiştir. eğer karşılaştırılmış iki dakikayı ve geçmiş ölçüm değerler bulunuyor Şekil ise 4.1 monitör de gösterilmiştir. ekranında Hat başında ve sayaç ve sayaç de de ölçülen ölçülen karşılaştırıl- kaçak belirtilmekte, geçmediyse gelen mesajın karşılaştırılmış ve ölçüm değerler ve ölçüm Şekil değerler 4.1 Şekil de gösterilmiştir. 4.1 de gösterilmiştir. içeriğine bakılmaya devam edilmektedir. Şekil 4.1. Hat başı ve sayaç modüllerinden verilerin alınması Şekil İki noktadan Şekil 4.1. 4.1: Hat ölçülen Hat başı başı ve ve sayaç sayaç modüllerinden arasındaki modüllerinden verilerin fark verilerin alınması kayıptan alınması kaynaklanan farkı geçince burada bir kaçak kullanım İki İki noktadan noktadan ölçülen ölçülen arasındaki arasındaki fark fark kayıptan nu arayüz ekranı belirlemektedir. Burada oluşan kayıptan kaynaklanan farkı geçince burada burada bir kaçak bir kaçak kullanım kullanım nu farkının nedeni sayaca gelemeden önce hatta yapılan bir arayüz nu ekranı arayüz belirlemektedir. ekranı belirlemektedir. Burada oluşan Burada oluşan farkının nedeni müdahale farkının sayaca nedeni gelemeden düşünülmektedir. sayaca önce gelemeden hatta yapılan Bu durum önce hatta bir müdahale txt dosyası yapılan bir düşünülmektedir. olarak sistemin kaydına Bu durum alınarak txt dosyası Şekil 4.2 olarak de gösterildiği sistemin kaydına gibi müdahale düşünülmektedir. Bu durum txt dosyası alınarak raporlanmıştır. Şekil 4.2 de gösterildiği gibi raporlanmıştır. olarak sistemin kaydına alınarak Şekil 4.2 de gösterildiği gibi raporlanmıştır. Şekil 4.2. 4.2: Hatta müdahale durum Sayaç ve Şekil sisteme 4.2. Hatta ilave müdahale edilen modülün durum korunması oluşturulan muhafaza sisteminin kapağının açılması sonucu Sayaç ve sisteme ilave edilen modülün korunması oluşturulan muhafaza sisteminin kapağının açılması sonucu 31 sisteme müd gibi raporla sisteme müda gibi raporlanm 4 4. Kaçak elek ülkemizde ç Kaçak elektr Elektrik Da ülkemizde çö raporuna g Elektrik Dağı 3.971.244 a raporuna gö elektrik kul 3.971.244 ad ve kaçak k elektrik kulla %25,7 olm ve kaçak ku Faaliyet ra %25,7 olmu oranının mi Faaliyet rapo uygulamala oranının min uygulamalar Bu çalışmadg endeks oku Bu çalışmada kalan OS endeks okum getirilmekte kalan OSO avantajları k getirilmekted mevcut ele avantajları ku edebilecek ö mevcut elek edebilecek Çalışmamız öz geliştirmele Çalışmamız sistemine da geliştirmelere okuma öz sistemine dah geliştirilerek okuma özel posta olara geliştirilerek
EMO Bilimsel Dergi, Cilt 4, Sayı 8, Aralık 2014 TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası sonuçlarını erilmiştir. n alınması k kayıptan kullanım uşan apılan bir xt dosyası rildiği gibi ması ası sonucu Sayaç ve sisteme ilave edilen modülün korunması oluşturulan muhafaza sisteminin kapağının açılması sonucu sisteme müdahale sisteme müdahale anlaşılarak anlaşılarak Şekil 4.3 Şekil de 4.3 gösterildiği de gösterildiği gibi raporlanmıştır. gibi raporlanmıştır. 4.3. Sayaç bölümünde kapağa müdahale Şekil 4.3: Sayaç bölümünde kapağa müdahale 5. Sonuç ve Öneriler 5. Sonuç ve Öneriler Kaçak Kaçak elektrik elektrik kullanımı, kaçak kullanımının yaygın yaygın ülkemizde çözülmesi gereken önemli bir problemdir. Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketinin Şirketi nin hazırlamış (TEDAŞ) hazırlamış faaliyet faaliyet raporuna göre, 2012 yılı kaçak-takip ekiplerince 3.971.244 adet abone taranmış olup 115.437 abonenin raporuna göre, 2012 yılı Kaçak-Takip ekiplerince 3.971.244 adet abone taranmış olup 115.437 abonenin kaçak kaçak elektrik kullandığı tespit edilmiştir. 2011 yılında şebeke kaybı elektrik ve kaçak kullandığı kullanım tespit oranı edilmiştir. %24.1. 2011 2012 yılında yılında şebeke ise bu kaybı oran %25.7 ve kaçak olmuştur kullanım (TEDAŞ oranı Faaliyet %24.1. Raporu-2011, 2012 yılında ise 2012). bu oran Faaliyet %25,7 raporlarında olmuştur. da görmüş (TEDAŞ muz Faaliyet kayıp Raporu-2011,2012). kaçak oranının minimuma indirilmesi bazı akademik ve pratik uygulamalar gerçekleştirilmiştir. Faaliyet raporlarında da görmüş muz kayıp kaçak oranının minimuma indirilmesi bazı akademik ve pratik Bu çalışmada OSO sisteminden farklı olarak sayaç üzerinden uygulamalar gerçekleştirilmiştir. endeks okuma ve sayaca yükleme yapılmamaktadır. Geriye kalan OSO alt yapısındaki fonksiyonları yerine getirilmektedir. Bu çalışmada OSO sisteminden farklı olarak sayaç üzerinden Otomatik sayaç okuma sistemine göre avantajları kurulum kolaylığı endeks ve okuma maliyetidir. ve sayaca Sistem yükleme her türlü yapılmamaktadır. mevcut elektrik Geriye sayaçlarını kalan değiştirmeden OSO kaçakları alt yapısındaki tespit edebilecek fonksiyonları özelliktedir. yerine Çalışmamız getirilmektedir. prototip Otomatik ndan, sayaç üzerinde okuma yapılacak sistemine geliştirmelere avantajları açıktır. kurulum Bu nedenle kolaylığı hazırlanan ve maliyetidir. sistemi Sistem OSO her sistemine türlü göre daha mevcut da yakınlaştırmak elektrik sayaçlarını amacı değiştirmeden ile sayaçlardan kaçakları endeks tespit okuma özelliği eklenebilir. Arayüz ortamı daha da geliştirilerek sistemde ölçülen endeks kullanıcılara e-posta olarak edebilecek özelliktedir. veya hazırlanacak bir internet sayfasından sunulabilir. Kaçak Çalışmamız prototip ndan, üzerinde yapılacak elektrik kullanımının tespit edilmesi sonucunda, sayaçlara ilave olarak geliştirmelere koyulacak açıktır. sistemler Bu sayesinde nedenle hazırlanan abonelerin sistemi enerjileri OSO açılıp sistemine kapatılabilir. daha da Ödeme yakınlaştırmak tarihleri geçen amacı ile kullanıcıların sayaçlardan enerjileri endeks kontrol okuma edilebilir. özelliği Arayüz eklenebilir. programının Arayüz daha ortamı da geliştirmesi daha da sonucunda sistemin gereksinimleri ve yatırım profili çıkarılabilir geliştirilerek sistemde ölçülen endeks kullanıcılara e- ve kayıp kaçak oranları yüzde olarak hesaplandırılabilir. posta olarak veya hazırlanacak bir internet sayfasından OSO uygulamaları, kullanılmak istenen haberleşme birimlerine göre çeşitlilik göstermektedir. Çalışmada kullanılan haberleşme türü GSM modülde sürekli olarak SIM kartı kullanılmaktadır. Kaçak elektrik kullanımı alanında yapılan çalışmamız, ülkemizi akıllı şebeke sistemlerine geçilmesi yolunda hedefe bir adım daha yaklaştırmıştır. 6. Kaynaklar Acenersis, Erişim Tarihi: 25.05.2014 http://www.acenersis.com/akim_gerilim_frekans_ donusturuculer.html Arduino Türkiye, Erişim Tarihi: 25.05.2014 http://arduinoturkiye.com/ Arduino, Erişim Tarihi: 01.06.2014 http://arduino.cc/en/main/arduinogsmshield Bahçeci B., 2010. Elektrik Kaçaklarını GPRS Tabanlı Belirleme ve Merkezi Kontrol Sisteminin Gerçekleştirilmesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Çakmak B., Sokullu R.I., 2005. Elektrik-su-gaz vb. Cihazların Uzaktan Bilgi Aktarımı, Elektrik Elektronik Bilgisayar Mühendisliği 11. Ulusal Kongresi ve Fuarı, İstanbul Danışman K., Özdemir A.T., 2005. GPRS Üzerinden Web Tabanlı Bölgesel Enerji Takip Sistemi,Pamukkale Üniversitesi, III. Otomasyon Sempozyumu ve Sergisi, Denizli Robotistan, Erişim Tarihi: 26.05.2014 http://www.robotistan.com/arduino-uno-r3-yeni- Versiyon,PR-903.html TEDAŞ 2011 Faaliyet Raporu, Erişim Tarihi: 11.05.2014 http://www.tedas.gov.tr/bilgibankasi/kitaplikistatistikibilgiler /2011yılıfaaliyetraporu.pdf TEDAŞ 2012 Faaliyet Raporu, Erişim Tarihi: 19.03.2015 http://www.tedas.gov.tr/kitaplikduyurudokumanlar/2012 faaliyetraporu.pdf 1Buton1Led, Erişim Tarihi: 19.05.2014 http://1buton1led.com/arduino-ile-calismaya-baslamadan-once/ 7. Semboller ve Kısaltmalar GSM Mobil iletişim küresel sistem OSO Otomatik Sayaç Okuma RX Alınan TX Gönderilen I/O Giriş/Çıkış GPRS Global Paket Radyo Sistemi SIM Abone Kimlik Modülü SMS Kısa mesaj hizmeti PC Kişisel bilgisayar TEDAŞ Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi AC Alternatif DC Doğru 32
Güngör O., Kaçak Elektrik Kullanımının GSM Aracılığıyla Takibi, Cilt 4, Sayı 8, Syf 29-33, Aralık 2014 Okan Güngör Okan Güngör, 2014 yılında Süleyman Demirel Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü nde lisans eğitimini bitirmiştir. İlgi alanları, kompanzasyon sistemleri, yüksek gerilim şalt cihazları ve akıllı şebekelerdir. 2014 yılında Süleyman Demirel Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü nde lisans eğitimini bitirmiştir. İlgi alanları; kompanzasyon sistemleri, yüksek gerilim şalt cihazları ve akıllı şebekelerdir. 33