SAĞLIK BİLİMLERİNDE MESLEKİ UYGULAMA ÇALIŞTAYI SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 6. SAĞLIK BİLİMLERİ DEKANLAR (SABDEK) KONSEYİ TOPLANTISI 21-22 NİSAN 2017, ESKİŞEHİR GEREKÇE Çalıştaya aşağıdaki gerekçelerle ihtiyaç duyulmuştur: Alan/staj /klinik- saha uygulama çalışması tanımlamalarındaki farklılıklar, Konuya ilişkin mevcut mevzuattaki çelişkiler, SBF lerde alan/staj /klinik- saha uygulama çalışmasına ilişkin mezun öğrencilerin staj ödemesi talebine ilişkin açtığı davalar, Kurumların ücret ödeme konusunda isteksizliği ilgili stajyer /uygulama öğrencisi kabul etmemesi, Kalite güvencesi ile ilgili sorunlar (koordinatör yetkinliği, süre, yeterlilikler, ölçme değerlendirme..gb), YÖK tarafından SABDEK genel kurulundan konuya ilişkin görüş talebi, Program yeterliliklerinin karşılanma düzeyine ilişkin yaşanılan/yaşanacak sorunlar, İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ilişkin yaşanılan/yaşanacak sorunlar (klinik rehber eğiticiler/uygulama sorumlu öğretim elemanları).
ÇALIŞMA KONULARI 1. SÜREÇLERİN TANIMLANMASI a. Mevzuat, b. Tanımlar, c. Görev Ve Sorumluluklar, d. Sigorta- Ücretlendirme Konuları, e. Malpraktis, f. Çalışan Ve İş Yeri Güvenliği 2. EĞİTİM ÖĞRETİMDE KALİTE GÜVENCESİ a. Süre Standartları, b. Oryantasyon, c. Önkoşullar, d. Program Yeterliliklerinin Garantiye Alınması, e. Öğrenci İşyükü- Akts, Ölçme Ve Değerlendirme, f. Devamsızlık Hakkı- Başarısızlık- Telafi Süreçleri g. Öğrenci Kontenjanı, h. Yer Seçimi- Başvuru Ve Kabul Koşulları, i. Lisansüstü Eğitim, j. Uluslararası Boyut, k. Paydaşlarla İlişkiler 3. UYGULAMA/ALAN/STAJ ÇALIŞMASI SORUMLULARI a. Asgari Yetkinlikler, b. Eğiticilerin Eğitimi, c. Sorumlulara Ücret Ödenmesi, d. Sorumluların Denetlenmesi AMAÇ Çalıştayın amacı Sağlık Bilimleri Fakülteleri bünyesinde yer alan eğitim- öğretim programlarındaki uygulama/alan çalışması/stajlar sırasında yaşanan sorunların tartışılması ve çözüm önerilerinin iç ve dış paydaşlarla paylaşılmasıdır.
1.SÜREÇLERİN TANIMLANMASI Sorun 1. Milli Eğitim Bakanlığının meslek liseleri ve önlisans eğitimi için düzenlemiş olduğu uygulamalı eğitimle ilgili 3308 sayılı yasaya Yükseköğretim Kurumlarının dahil edilmesi, tanımlarda açıklık olmaması. Ülkemizde mesleki uygulamaların farklı disiplinlerce farklı şekillerde tanımlanması, karmaşaya yol açmaktadır. Hukuki sorunlara yol açma endişesi ile sağlık lisansiyerleri için aşağıdaki tanımlama önerilmiştir: Mesleki Uygulama: Lisans eğitim programındaki yeterlilikleri karşılamak üzere öğrencilerin öğrenim süreleri içinde kazandıkları teorik bilgi ve becerilerini uygulamaya aktarmak amacıyla gerçek iş ortamında yapılan uygulamalardır. Sorun 2. İlgili yönergelerde görev ve sorumlulukların tanımlı olmaması. Mesleki uygulamaların her basamağında sorumlu olan tüm kişilerin (AD başkanları, klinik koordinatörleri, mesleki uygulama sorumluları, rehber eğitici, süpervizör vb.) ve öğrencilerin görev, yetki ve sorumlulukları tanımlanmış olmalıdır. Çekirdek eğitim programı çalışmasını tamamlayan disiplinlerde ÇEP lerle uyumlu tanımlar yer almalıdır. Sorun 3. 3308 sayılı kanunun 3. Maddesinin birinci fıkrasına eklenen bentler nedeniyle; lisans eğitimi veren kurumların yöneticilerinin işveren konumuna getirilmesi ve öğrencilerin işçi konumunda değerlendirilmesi. Öneriler 1. Öğrencilerin SGK primlerinin ödeme durumundaki belirsizlikler (5510 sayılı kanunda yüksekokul ibaresinin olmasına karşın fakülte ibaresinin yer almaması nedeniyle sigorta primlerinin ödenmemesi vb. gibi) YÖK tarafından netleştirilmelidir.
2. Vakıf üniversitelerinin uygulama bedeli olarak özel veya kamu kurumlarına ödedikleri uygulama ücretlerinin ve uygulanacak protokollerin belirli standartlara bağlanması gerekmektedir. Sorun 4.Malpraktis Uygulama eğitimlerinde eğitim yürütücülerinin idari gerekçelerle gerekli sorumlulukları alamaması. Mesleki uygulama sorumlusu öğretim elemanları ile kurum supervisör/rehber eğiticilerinin, uygulama alanında malpraktisin önlenmesi ve sebep olunmaması bakımından tüm mesleki uygulamalardaki sorumlulukları tanımlanmalı ve standardize edilmelidir. Sorun 5. İşyeri ve çalışan güvenliğine ilişkin önlemlerin ve farkındalığın yetersiz olması. Öneriler: 1. İş sağlığı ve güvenliği eğitimi kapsam ve süre olarak güçlendirilmesi, 2. Öğrencilerden talep edilen sağlık raporları ile ilgili süreçler tanımlı hale getirilmesi, 3. Öğrencilerin uymak zorunda olduğu çalışan güvenliği standartlarının net olarak belirlenmesi ve kurumların bu standartlara uyması, 4. 6331 sayılı kanununda belirtilen cezaların yükseköğretim kurumları için tekrar gözden geçirilmesi. 2.EĞİTİM ÖĞRETİMDE KALİTE GÜVENCESİ Sorun 1. Mesleki uygulamalarda kalitenin güvence altına alınması için tanımlı süreçlerin bulunmaması. Mesleki uygulama yönergelerinde aşağıdaki süreçler tanımlı hale getirilmeli ve alana özgü standartları içermelidir: a. Süre Standartları ( ÇEPlerle uyumlu olmalı) b. Oryantasyon (Kurum içi ve kurum dışı), c. Önkoşullar, d. Program Yeterliliklerinin Garantiye Alınması, e. Öğrenci İşyükü- Akts, f. Ölçme Ve Değerlendirme (Uygulama değerlendirme formlarının kullanılması),
g. Devamsızlık Hakkı- Başarısızlık- Telafi Süreçleri h. Öğrenci Kontenjanı, i. Yer Seçimi j. Başvuru ve Kabul Koşulları, k. Lisansüstü Eğitim, l. Uluslararası Boyut, m. Paydaşlarla İlişkiler 3.MESLEKİ UYGULAMA SORUMLULARI Sorun 1. Mesleki Uygulamalarda görev alan uygulama sorumlu öğretim elemanı/rehber eğitici öğretim elemanlarının asgari yetkinliklerinin tanımlanmamış olması. Öneri Rehber Eğiticilerin eğitimi programlarının her disiplin için tanımlı süreçlerle yürütülmesi Sorun 2. Rehber eğitici öğretim elemanlarına ücret ödenmesi ile ilgili uygulama farklılıkları Öneri Konuya ilişkin düzenlemeler ve standardizasyon sağlanmalıdır. Sorun 3. Mesleki uygulamalarda görev alan uygulama sorumlu öğretim elemanı/rehber eğitici öğretim elemanlarını izleme ve değerlendirme mekanizmalarının bulunmayışı. Öneri Mesleki uygulamalarda görevli öğretim elemanlarının izleme ve değerlendirilmesine yönelik süreçler (yöntemler ve hangi aralıklarla gerçekleştirileceği vb ) tanımlanmalı Sorun 4. Mesleki uygulamalarda öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısının fazla olması nedeniyle program yeterliliklerinin karşılanamaması Kontenjanların belirlenmesi sırasında, programdaki öğretim elemanı sayısının yanısıra asgari alt yapı ölçütlerinin de (fiziksel alan, ünite/laboratuvar, araç- gereç durumu v.b.), göz önüne alınması.