1. LABORATUVAR GENEL KURALLARI Aşağıda verilen kurallar Kimya Mühendisliği lisans programında yer alan tüm laboratuvar derslerini kapsamaktadır. 1. Laboratuvarlara katılabilmek ve deney yapabilmek için Laboratuvar Güvenliği Kılavuzu dikkatlice okunmuş ve laboratuvarlarda çalışma kuralları öğrenilmiş olunmalıdır. Laboratuvara katılabilmek için güvenlik konularını içeren sınava öğrencilerin katılması zorunludur. Sınavdan başarılı olan öğrencilerin güvenlik formunu imzalayıp Laboratuvar görevlisinde teslim etmeleri gerekmektedir. Bu koşulları yerine getirmeyen öğrenciler laboratuvarlara alınmayacaktır. 2. Laboratuvarlara zamanında gelinmeli ve ilgili deney sisteminin başında hazır bulunulmalıdır. Geç gelen öğrencinin deneye katılımı ise ilgili öğretim üyesinin iznine bağlıdır. 3. Beyaz LABORATUVAR ÖNLÜĞÜ GİYİLMESİ ve laboratuvar GÖZLÜĞÜ TAKILMASI zorunludur. Önlüksüz ve gözlüksüz olarak kesinlikle deney YAPILMAMALI, kimyasal maddeler ile TEMAS EDİLECEK deneylerde eldiven de kullanılmalıdır. 4. İlgili öğretim üyesinin izni olmaksızın laboratuvar dışına ÇIKILMAMALIDIR. 5. Laboratuvarlarda cep telefonu KULLANILMASI VE YİYECEK- İÇECEK GETİRİLMESİ YASAKTIR. 6. Deney sonrasında, masa, cihaz ve malzemeler temiz bırakılmalıdır. 7. Her hafta deneysel çalışmaya başlanmadan önce öğrenciler, o hata yapacakları deney ile ilgili yazılı sınava tabii tutulur. Öğrencinin bu sınavdan aldığı notun %30 ve deneysel çalışma sonunda hazırladıkları kişisel rapordan aldıkları notun %30 u ve yılsonu sınavının %40 ı öğrencinin başarı notunu oluşturur. Ayrıca bir ara sınav yapılmaz. 8. Deney verileri; deney esnasında cihaz ve/veya sistemlerden alınmış olan her türlü, okuma, ölçüm ve tartım değerleridir. bu Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 1
nedenle, deney verileri her öğrencinin laboratuvar defterine kendi el yazısı ile yazılmalı ve laboratuvarı terk etmeden önce de ilgili öğretim üyesine/araştırma görevlisine imzalatılmalı ve rapora eklenmelidir. 9. Deney sonuçları kabul edilen gruplar, deney raporunu en geç bir sonraki deney günü laboratuvar saatinde ilgili öğretim üyesine teslim etmelidir. Geç teslim edilen her gün için rapor notundan 10 puan düşürülür. Bir hafta geciken rapor ise kabul edilmez. 10. Her deney için öğrenci bireysel rapor hazırlar. 11. Deney raporları özgün olmak zorundadır. Raporun (küçük bir KISMI dahi olsa) başka bir yerden kopyalandığı tespit edildiği takdirde notu sıfır olarak değerlendirilir ve deneyin telafisi yapılmaz. Başkasına ait bir materyalin kopyalanması etik suçtur. 12. Deney raporunda faydalanılan tüm kaynaklar uygun formatta belirtilmedir. 13. Deney raporu yetersiz görülürse tekrar edilmesi ve/veya deneyin TEKRARLANMASI istenilebilir. 14. Raporların puanlaması aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurularak yapılır. Tablo 1. Rapor değerlendirme kriteri PUAN Genel görünüm ve düzen 20 Hesaplamalar 40 Yorum 30 Kaynaklar 10 Her bir geç gün -10 15. Laboratuvara devam zorunludur. Haber vermeden/izin almadan deneye gelmeyen öğrenciler deneyden başarısız sayılırlar. 3 deneye gelmeyen öğrenci dersten başarısız sayılır ve yılsonu sınavına giremez. Bu durumda deneylerin telafisi Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 2
söz konusu değildir. En fazla iki deneye gelmeyen veya başka bir nedenle deneyden başarısız olan öğrenciler telafi haftasında gelmediği veya başarısız olduğu deneylerin (iki) telafisini yapar. Telafi deneylerinde başarısız olan öğrenciler laboratuvar dersinden başarısız sayılır. 16. Herhangi bir nedenle telafi haftasında deney yapmasına onay verilen grup laboratuvar koordinatörüne bildirilmelidir. 17. Önemli telefonlar aşağıda verilmiştir Önemli Telefonlar Numaraları Dekanlık Fakülte Sekreteri : 0 (224) 300 34 05 Bina Güvenlik Yıldırım Yerleşkesi : 0 (224) 300 3434/3600 Mimar Sinan Yerleşkesi : 0 (224) 300 3436/3437 BTU Revir Yıldırım Yerleşkesi : 0 (224) 300 3551 Mimar Sinan Yerleşkesi : 0 (224) 300 3257 Kimya Mühendisliği Bölüm sekreteri : 0 (224) 300 34 59 Polis İmdat : 155 Yangın İhbar İtfaiye : 110 Sağlık Danışma : 184 Hızır Acil : 112 Alo Zehir : 114 Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 3
2. DENEY RAPORUNUN HAZIRLANMASI 2.1. Genel kurallar a) Rapor bilgisayar kullanılarak hazırlanır. b) A4 ebadında standart beyaz kâğıt kullanılır ve kâğıdın yalnızca bir yüzüne yazılır. c) Sayfanın sol kenarından 3. cm, diğer kenarlardan 2,5 cm boşluk bırakılır. d) 12 punto büyüklüğünde Bookman Old Style karakterleri kullanılır. e) Rapor metni 1.5 satır aralığında ve sayfanın her iki yanına göre hizalanmış olarak yazılır. f) Şekil ve Tablo başlıkları ile kaynak listesi 1 satır aralığında olmalıdır. g) Ana başlıklar büyük harflerle koyu ve sola dayalı olarak yazılır ve metne başlamadan önce bir ara verilir. h) Rapor içerisindeki tüm şekillere ve Tablolara numara verilmeli ve metin içerisinde atıf yapılmalıdır. Ne amaçla kullanıldığı belli olmayan ve atıf yapılmayan şekiller verilmemelidir. Şekil numara ve başlıkları şeklin altına, Tablo numarası ve başlığı tablonun üst kısmına aşağıda verilen örneklere benzer şekilde yazılmalıdır. Tablo 2 Bazı maddelerin 273 K deki ısı iletim katsayıları Malzeme Isı iletim katsayısı (W/mK) Gümüş 410 Bakır 385 Alüminyum 202 Su 0.556 Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 4
5 3 1-1 H mix( kj/mol) -3-5 -7-9 -11-13 -15 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 x 2 Şekil 1 Sülfürik asit-su sistemi için molar karışım entalpisi 2.2. Rapor İçeriği Deney raporu aşağıda verilen bölümleri içermelidir. Ancak yapılan deneye göre bazı değişiklikler yapılabilir. a. Kapak: Örnek kapak bölüm sonunda verilmiştir. b. Özet: Özet bölümünde yapılan deneyin amacı ve bu doğrultuda ne tür bir sistemin kullanıldığı, deneyin koşulları kısaca tanımlanır ve gerekiyorsa bulunan sayısal sonuçlar da verilebilir. Ancak fazla ayrıntıya girilmemelidir. Raporda nelerin bulunduğu kısaca belirtilerek varsa çarpıcı yorumlar da Özet e eklenebilir. Toplam uzunluk 150 kelimeyi aşmamalıdır. c. İçindekiler: Bu bölümde raporu oluşturan başlık ve alt başlıklar sayfa numaraları ile verilmelidir. d. Giriş: Bu bölümde konu ile ilgili genel bilgi deneyin amacını vurgulayacak şekilde verilmelidir. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 5
e. Kuramsal temel: Deneysel çalışmanın dayandığı kuramsal temel fazla detaya girmeden verilmelidir. Varsa eşitlik ve denklemler kaynak belirtilerek verilir. Faydalanılan kaynaklar mutlaka belirtilmeli bilimsel yazım etik kurallarına dikkat edilmelidir. f. Deneysel yöntem: Deney düzeneği şematik gösterilmeli ve deneyin yapılışı ve hangi verilerin ölçüldüğü verilmelidir. Bu bölümde sonuçlar verilmemelidir. g. Hesaplamalar ve sonuçlar: İlgili hesaplamalar ve sonuçlar verilmeli, tablo ve grafikler bu bölümde verilmelidir. Verilen tüm tablo ve grafikler nurlandırılmalı ve metin içerisinde bu tablo ve grafiklere atıf yapılmalı. h. Tartışma ve yorum: Bulunan deneysel sonuçlar, tartışılmalı ve yorumlanmalıdır. Farklı deneysel değişkenlerin etkileri incelenemiyorsa mukayeseli tartışılmalıdır. i. Kaynaklar: Yararlanılan tüm kaynaklar, aşağıda belirtilen yazım kuralları dikkate alınarak verilmelidir. Rapor metni içerisindeki kaynaklar; yazar(lar)ın soyadı ve numarası şeklinde Yazar sayısı birden fazla ise her iki yazarın soyadı şeklinde Yazar sayısı ikiden fazla ise vd. kısaltması kullanılarak verilmelidir. Örnek: Yılmaz [1], Yılmaz ve Şara [2], Yılmaz vd.[3] İhtiyaç duyulduğunda ilave bilgiler için Bursa Teknik Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü sayfasında aşağıda verilen linkten detaylı bilgi elde edilebilir. http://depo.btu.edu.tr/dosyalar/fbe/dosyalar/btu%20fbe%20 TEZ%20YAZIM%20KLAVUZU.pdf Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 6
Makale ise: Yazar soyadı yazar adının baş harf, Makale Adı, Dergi Adı, yayın yılı, cilt numarası (varsa parantez içinde sayısı), başlangıç sayfa numarası. Örnek: [1] Bedmutha R., Booker C.J., Ferrante L., Briens C., Berruti F., Yeung Ken K.C., Scott I., Conn K., Insecticidal and Bactericidal Characteristics of the Bio-oil from the Fast Pyrolysis of Coffee Grounds, Journal of Analytical and Applied Pyrolysis, 2011, 90, 224. Kitap ise: Yazar soyadı yazar adının baş harfi (birden fazla yazar olması durumunda yazarlar arası virgül ile ayrılır, ancak iki ve daha fazla yazarlarda son yazar ve ile ayrılır), Kitap Adı, (varsa) editör veya çevirenin adı soyadı, (varsa) cilt numarası veya bölüm no, kaçıncı baskı olduğu, sayfa numarası, Yayınevinin adı, Basım yeri, Yayın yılı. Örnek: [2] Frigon N.L. ve Mathews D., Practical Guide to Experimental Design, John Wiley & Sons, NY, 1997. j. Ekler: Rapor içerisinde verilemeyen ek tablo, şekil, bilgisayar programı vb. ekler bu bölümde verilebilir. Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 7
Rapor kapak örneği BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ISI İLETİMİ Grup 1 130106037 Sinan DÖNMEZ Deneyin Yapıldığı Tarih: Raporun Teslim Edildiği Tarih: KMB0308 Kimya Mühendisliği Laboratuvarı I Deney Raporu Mart 2017 Bursa Bursa Teknik Üniversitesi DBMMF Kimya Mühendisliği Bölümü 8